GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.12.01 Nr282

Wielkiego

Xiestwa PO ZNA N SKI EGO

Nakładem Drukarni Nadwornej Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowiki.

JI» 282.- W Sobotę dnia l. Grudnia 1832.

Wiadolllości zagraniczne.

Niderlandy.

Z H a g i, dnia 22. Listopada.

Z Bergen op Zoom donoszą nam pod datą onegdajazą, ze sałoga belgijska z warowni Putten w Brabancyi wyszła; zaś do Eekeren, Scbouten, Bresscbaet przybyły wojska francuzkie; w Capelle czekano dnia wspornnionego nadejścia 2ch szwadronów jazdy francuzkiej. B e 19 i a.

Z BruxeiJi, dnia 22. Listopada.

Dnia 19. bawi) Marszałek Gerard w Ant« werpii, gdzie długą miał rozmowę 2 Pułkownikiem Buzen. Przed przybyciem do Antwerpii odbył on w Bercbem obrady z Generałami Neigro i Haxo. Tegoi samego wieczora bpał on na małym zamku Pana OsyKnyff między Oeurne i Bergenhout; tam lei d. 20. była główna kwatera. Generał St. Cyr Nugoes pracował dnia tego z Marszałkiem.

W wieczór główna kwatera miała być przeniesiona do Merxero, gdzie Marszałek chciał nocować; rozumieją, ie podług wszelkiego do prawdy podobieństwa tamie \ei podrzas oblepienia kwatera główna zostanie, ponieważ stamtąd najłatwiej wszelkie operacye mogą być zaganiane. Generałom N eigro i Haxo polecono główniejeze prace oblężenia. Są ooi w Bercbem, gdzie tymczasowo główna kwatera iniynieryi i artyłeryi. W FJandracb dywizyon Generała l i b. Sebastiani stoi w St. Nicolas, Otrzyma on podobno wkrótce rozkaz, dalej się posunąć. Przeznaczono temu dywizjonowi atak na Tete de Flandre, skoro Cperacye na tamtej stronie się rozpoczną.

Żołnierze i korpus inżynierów ciągle są na polu, gdzie potrzebne do szturmowania czynią przygotowania. Xiąię Orleański Kał dn. 20. wieczorem z swoją strażą przednią w Breechaete na gościńcu wiodącym do Breda. Generał Lawoestine stał a dywizyonem swoim w Capellen, na drodze ku Bergen op Zoom; Generał Caetellane dn. 20. wyruszył traktem głównym do Turnhout, gdzie wieczorem sianie. Brygady Georges i Zoeppfel «wróciły się z lewej strony ku Bercbem. D.

21. cała armia wszystkich swych ruchów dokończy, a podczas d. 22. i 23. zająwszy stanowiska swoje w nich się obwaruje. - Dn. 24. ro. b. wyda nareszcie Marszałek Gerard odezwę do Generała Chasse, aby z warowni ustąpił.

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 20. Listopada.

Uważano, ie podczas kiedy Król mową swoje od tronu odczytywał, Marszalek Soułt W kapeluszu swoim papie; tr mał (t. j, tęi N. Pan ściśle idzie za przepieanemi słowy.

Wiadomo, źe Pan K, Perier przeszłego roku toż samo uczynił. Gazety dzisiejsze stolicy obszerne, a poczę.

ści bardzo sprzeczne zawierają zdania o mowie Królewskiejr D z i e n n i k S p o rów, F r a n c e n o u v e 11 e i N o u v e 11 i s t e bardzo z niej zadowolone. - T e m p s gani ją, ostro, oświadczając, źe istotnie żadnej niema treści; najgorzej jednak powstają na nią N ational, Courrier frangais, łournal d u C o m m e r c e i T r i b u n e ; wszystkie t e gazety poczytują tę mowę w każdym względzie za niedostaticzną. Ostatnia z tych gazet powiada, źe o położeniu armii francuzkiej w Morei, o stanie Algieru, o roli, jaką Francya gra w Ankonie , o ważnych -zmianach obecnie w Hiszpanii zachodzących, o Niemcach, o Tore y i i reformie angielskiej, ani wzmianki niebyło najmniejszej, dodając, źe jeśliby ta mowa od tronu miała być d o b r ą, powinnaby była obwieścić rełormę w politycznem, skarbowem i przemysłowern prawodawstwie, Konotatki gazety N a t i o n a l do pojedynczych myśli w mowie wynurzonych, nader są uszczypliwe. W momencie, kiedy słyszano wystrzał na Króla wymierzony, zawołał Marszałek Lobau: " Najjaśniejszy P anie, wystrzelono na Cię sfuzyi!" "Nieprawda, odpowiedział Kroi ozięble, byłto wystrzał z pistoletu, widziałem t o . " M e s s a g e r dzisiejszy powiada: Karoliści usiłują przez rozsiewanie rozmaitych poczęści przesadzonych, poczęści niedorzecznych pogłosek, rozprzestrzeniać obawę i niespokojność. Prawda, źe wiadomości z zagranicy brzmią w sposób wojnę zapowiadający, jednak nieznikła dotąd bynajmniej nadzieja Utrzymania pokoju, ,/,e papiery wczoraj na giełdzie o 15 centymów się zniżyły, niewy. iiika stąd jeszcze, żeby wojna istotnie wybuchnąć miała. Donosrą z Blaye pod d. 15. Lietop.: »Nareszcie więc szczęśliwie tu stanęliśmy. P 0nieważ wiatr nam niesprzyjał i zła pogoda nas nawiedzała, musiała więc "Capricieuse" walczyć z wielu przeciwnościami. Trzeba było po kilkakroć na wysokość morza popłynąć i tam się zatrzymać, gdyż niebezpieczni było rzeczą wśród takowych okoliczności przybić gdzie do brzegu. Po powtórnych popędach wichru i z wielką obawą przed wiatrem wschodnim, któryby bryg niemylnie daleko od brzegu zamierzonego odpędził, dostąpiliśmy nareszcie po długiej, ydniowej i % przyczyny ciaenolci miejsca nieprzyje

mnej żegludze celu przeznaczonego. - Powiadają, źe między Blaye i Bordeaux ma być założona linia telegraficzna, mająca dopóty w ruchu być utrzymywaną, dopóki Xięźna będzie w warowni." Drugie pismo z Blaye z d. 16. m. b. wyraża: "Wczoraj o godzinie 4. z południa sygnalizowano okręt, na pokładzie którego Xiezna Berry się znajdowała. O godz. 5, wsiedli tu na okręt Generał- Porucznik Janin, Podprelekt, mair tutejszy, Komendant gwardyt narodowej i przybyły tu Adjutant Ministra wojny, aby Xięźniczkę spotkać. O godzinie b \ wysiadła nalądXięźna w towarzystwie Panny Kersabiec, Pana de Mesnard, Pułkownika Chousserie, policyanta Joly i Deputowanego miasta Nantes; wsiadłszy natychmiast w pojazd z dworna towarzyszami swymi jechała kawał drogi aż gdzie się fortyfikacye zewnętrzne warowni kończą; tam wysiadłszy dala eię prowadzić przez Generała Janin,gdy tymczasem Podprefekt rękę awoję Pannie Kersabiec ofiarował; Pan de Mesnard szedł w pośród Deputowanego z Nantes i oficerów gwardyi narodowej. Xigzna wiele była ucierpiała 2 choroby morskiej,- zresztą jednak IUpełnie spokojna; Pan de Mesnard zdawał się być bardzo zasmucony. Wstąpiwszy do pokojów warowni oglądała je Xiężna i dziękowała władzom za staranność udowodnioną w icH opatrzeniu; poczem żądała kąpieli, którą jej natychmiast przygotowano. Ciemny był to wieczór, w którym Xigzna nogą swą na tym lądzie stanęła; cała ludność miasta zgromadziwszy się nad brzegami niewydawała żadnego głosu ani radości, ani smutku. Gwardya narodowa i wojsko formowały na całej drodze szpaler i wszystko się odbyło w jak najlepszym porządku."

W Ministerstwie morskiem widać nadzwyczajną czynność. Zdaje się, iż Pan de-Rigny chce marynarkę nasze postawić na takim stopniu, na jakim zostaje angielska. Tym celom 70 okrętów wojennych ma być do końca tego roku przysposobionych do żeglugi. Potwierdza się wiadomość o mianowaniu Vice»Admirała Barona Roussin, Posłem naszym w Stambule; donosi o te m dzisiejszy M o - nitor.

H i s AZ p a n i ą .

Gazety paryzkie następujące zawierają pismo z Madrytu pod dn. 5. Listopada: "Nsj> sprzeczniejsze krążą pogłoski; całe wojsko stoi pod bronią. Wydano rozkaz, źe każdy przywódzca schwytany z orężem w ręku ma być natychmiast rozstrzelany. Naokoło stolicy stoi 12,000 wojska. Stronnictwo Królowej zdaje eię być bez obawy; ochotników szłej, ponieważ się lękano, żeby się niepołączyli z Karolisrarni. Królowa ukaże się konno na czele wszystkich stronników swoich, t. j. Konstytucyonistów. General jazdy F r e y re, jeden z najlepsiych Generałów naszych, przysiągł, źe dla sprawy Królowej zwycięży slbo zginie. - Hr. Bera, dotychczas w Navarra komenderujący i znany z przywiązania swego ku Królowej, mianowany Generalnym Kapitanem w Katalonii. Mnóstwo KaTollBtów udawszy się do Kordowy w Andaluzyt tam się gotuje do powstania i juź miało między nimi i stronnikami Królowej zajść kilka utarczek. (Powtarzamy, źe gazety Madrytskie pod dn. 8- W, b, nic o tern wszystkie») · iewspominają.)

ROZlllaite wiadolllości.

W dzienniku Niemieckim "M i n e r v a " czytamy bardzo ciekawe pismo pod tytułem: "Litwa i jej ostatnia rewolurya" wedle dzieła: La Litliuanie et sa derniere insurrection, par Michel Pietkiewicz. Bruxelles, 1832. A litor 2 językiem francuskim trochę po dyktators . u postępuje, tworząc nowe wyrazy, np. " "ruselSler.

Generał - Porucznik Marchese Nunziante w N eapolu zrobił odkrycie, które wszystkich rzeźbiarzy i budowniczych interesować winno, J estto skała najwAborniejszego białego marmuru [marbre statuaiie) znajdująca się w górze Alpi w prowincyi Basilicata, między Tyrheńskietn i Jońskiem morzem, 20 mil włoskich (5 niemieckich) od przesmyku Policastro. Ten marmur jest najdoskonalszej krysializacyi i przewyższa kararyjski. T ak zastąpi ten marmur miejsce greckiego, którego łomy od dawna znikły lub są ukryte. W Goosenargh, w Anglii, ożenił się niedawno niejaki T. Smith z Panią Parkison, Panna młoda ma lat 64 i miała juź 27 dzieci, Pan młody równy jest jej co do wieku, lecz miał już 6 żon i 26 dzieci. L u b o Norwegia jest tak odległą od innych krajów, jej klima tak dzikie, tak trudna ztamtąd kommunikacya, wszelako cała masa narodu jest tarn na takim stopniu cywilizacyi, jakiej na próżno szukalibyśmy w innych szczęśliwiej położonych krajach. Sprawy publiczne więcej tam może zajmują włościan, jak w samej nawet Saxonii. Wszystko, co żyje, czyta rozprawy sejmu. Wszystko powiadam, albowiem takiegOknieprzypuszczą tam do g, komunii, co czy

14!tać nieumie, lubo z trudnością przychodzi cho. dzić do szkół w kraju, gdzie pojedyncze pomieszkania są często odległe od siebie o mil kilka. Niejeden przechodził kilkeset mil, nim się czytać nauczył. Za to też każdy włościanin ma tam biblią, a księgarze z Kopenhagi więcej książek stosunkowo sprzedają do N orwegii, jak tychże cała Dania potrzebuje. Jak mało potrzeba było, ażeby w czasach zgrozy rewolucyjnej we Francyi utracić lubzatrzymać głowę, dowodzi tragiczno - komiczne zdarzenie z życia oryginalnego Dyogenesa paryzkiego, Hrabiego Schlabrendorf. Z mnóstwem innych juź od niejakiego czasu oczekiwał śmierci w wiezieniu, gdy, jak zwyczajnie, zajechał zrana wóz po przeznaczone tło trace» nia ofiary. Wymieniają imię jego i każą mu przygotowywać się na śmierć. Daremny opór, musiał się ubrać, lecz butów żadną miarą znaleźć niemoźe. Szuka ich, szuka z największą gorliwością, dozorca więzień także pomaga mu szukać, ale niema ich nigdzie. "Wiesz WPan co," rzecze Hrabia do dozorcy, "weź mnie jutro miasto dzisiaj, o dzień jeden niewiele chodzi. " Dozorca więzień niebył bynajmniej złym z natury, przystaje więc na tę małą zwło. kę dwudziestu czterech godzin. Głowa jedna mniej lub więcej, nierobi wielkiej różnicy na wozie. Nazajutrz czekał Hrabia ubrany, juź i w butach, ale tą rażą nieczytano imienia jego. Bardzo naturalnie. Moźnowładzcy mniemali bowiem, źe wczoraj jeszcze głowę utracił. Dozorca nieuwaźał za rzecz potrzebną donosić o nim, lubo niewypuszczał go na wolność; lecz niedługo trwało, a władza Robespierra runęła i Schlabrendorf, jak wielu innych, uwolniony został, dla tego, źe butów znaleźć niemógf, (Z tegoż biografii napisanej przez F. Raumer» w piśmie: Histor. Taschenbuch fur 18320

Generał H a x o.

Gdy obleganie cytadeli Antwerpskiej przez wojska francuzkie zwraca powszechną uwagę na siebie, niebędzie od rzeczy skreślić w kro* tkości źycioopie Generała H3xo, któremu oblężenie i zdobycie lej twierdzy poruczono i która wznosiła się pod jego kierunkiem. Generał H3xo jest synem Generała dawnej Rzeczypospolitej tegoż nazwiska, który zginął z ręki jednego z dowódzców wówczas rojalistowskich w Wandei, ma lat 58, urodził się w Saint-Dicier w Lotaryngii. W r. 1809, dowodził batalionem piechoty w korpusie oblegającym Saragossę. i tam ranny został. PÓźniej jako Pułkownik odznaczył się w bitwie pod Wagram, W roku 1810. był powtórnie w Hiszpanii, gdzie do zdobycia Lerido zna« cznie się przyłożył; w tymże roku mianowa r. 18i2- znajdował się ciągie przy boku N apoleona jako Adjutant, a w bitwie pod Mohilewem został Generałem dywizyi, W roku ]8>3< poruczono mu ufortyfikowanie Hamburga, później wraz z Generałem Vandamme wzięty został w niewolą. Powróciwszy w r. iS'h do Francyi, stanął na czele korpusu inżynierów, następnie w roku 1815- znajdował się w bitwie pod Waterloo. W Lipcu był jednym z Kommissarzy wojennych armii »łojącej nad Ligierą, wepólnie z Generałami Kellermann i Gerard. Podczas Bestauracyi pełnił obowiązki generalnego Inspektora kwa lermiełrzostwa. Zarzucano mu, że w roku 1814. należał do składu Sądu wojennego, który Generała Lesebore Oesnoueites na śmierć skazał, jednakowoż z pewnością tego twierdzić niemoźna. Generał Haxo uważany jest za najbieglej - szego Generała inźynieryi we Francyi, i tylko pod względem leoryi fortyfikacyi przewyższają go Generałowie Bernard i Valace; lecz w wykonaniu planów i wynajdowaniu środków zdobywania miejsc obronnych, nikt mu niewyrównywa.

Le journal litteraire franfais intitule Le Voleur (Redige par x. Marinier et A. Peeterj.) P armi tant de publications ił manquait a l'etranger une bonnne feuille litteraire fran<;aise - le VOLEUR, estvenuremplir cette lacune.

L'etendue de son format - sa publication par quinzaine, tout permet a la redaction de remplir ses vastes colonnes par ce qui s'ecrit de mieux en France; Mr, de Chateaubriand, Lerxninier, Casimir de la Vigne, Lamartine, Beranger, Nodier, Victor Hugo, Sue, Michel Raymond et toutes les celebrites litteraires de l'epoque viennent payer leur tribut au V OL E U R, qui par son heureuse position est en me me de les mettre tousacontributions. N ous osons donc assurer ici, que meme en France aucune feuille ne peut soutenir la comparaison avec la nótre; a ce grand merite litteraire vient se j oindre un a u tre, c'est q ue ce recueil porte a ses abonnes les gravures de mode du petit courrier des dames de Paris avec un chapitre de texte pris dans les meilleurs j ournaux de Mode de Paris. Ainsi les amateurs de la belle litterature pour reunir to ut ce que le V O L E U R contient devraient etre abonnes a une foule de journaux dont l'abonnement annuel reviendrait a plus de cent thnhrs tandis que le V O L E U R reunit a ses aunes avantages celui de ne cofiterpar trimestre que 2 RtLIr. et par annee 6RthIr. praen umerando. Des que le nombre de nos-abonnes le permettra nous ferons parai'tre cstte feuille tous les huit jours, sans augementer le prix d'Abonne* men t.

On s'abonne a la nouvelle Librairie de J. A. Mu n h a Posen, a u m ar c li e Nro. 70.

Małe polowanie na obszarach Gortatowa, Sarbinowa, Paczkowa i Taniborza w obwodzie nadleśnictwa Gozdowskiegp puszczone być ma w sześcioletnią dzierżawę, zacząwszy od I.Stycznia 1833. r> Wyznaczony na ten koniec termin licytacyjny w sali naszej posiedzeń przed Sekretarzem Regencyi łochowskim na dzień 10' Grudnia r. b. wzywamy chęć dzierżawienia mających aby w terminie tym licyta swoje podali. Poznań, dnia 8-Listopada 183r.

Królewsko Pruska Regen cy a, wydział dochodów stałych, dóbr i lasów jządowvch. PAIENT tjUHHAbiALYJAY.

Dom murowany wraz znaleźącym do niego ogrodem warzywnym i owocowym tu w Lesznie przy bramie Kościańskiej pod N ro. 856. położony, gościnnego Marcina Guentera własny, a podług sądowej taxy, która codziennie u nas przejrzaną być może, na 3189 Tal. oceniony, będzie w sk utek zlecenia Król. Sądu Ziemiańskiego Wschowskiego w drodze koniecznej subhastacyi, publicznie więcej dającemu praedany. Terrnina licytacyjne wyznaczone na dzień 2gi Listopada r. b., dzień 2 gi Stycznia r p., i dzień 4ty Marca r. p, z których ostatni zawity jest o godzinie 3. z południa w lokalu naszym sądowym, oczem chgć kupienia mających i posiadania zdolnych zawiadomiamy. Leszno, dnia 29. Sierpnia 1832.

Królewsko Pruati Sad Pokoiu.

Dla Xigstwa Poznańskiego otrzymaliśmy na skład: prawdziwy tak nazwany Kar m e l i t e rg e i s t, albo mo cna wodę, mełissową; przepisy jej używania rozdajemy bezpłatnie. Cena flaszki iy sgr.

Heine 8e COTp., dawniej J A M u n k. 8J J IHMIEL,cCS 1 Bardzo dobrze zachowanego chmielu przedaje funt po 5 sgr. Poznań, dnia 23. Listopada 1832.

Fr. B i e l e f e l d, w rynku Nr. 45.