C t

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.12.04 Nr284

GAZETA

Wielkiego

Xiestwa POZNANSKIEGO

Niikfaderr i Drukarni Nadwornej W. Dektra i Spółki. -- Redaktor: A. Wannowski.

)J( 284. - We Wtorek dnia 4. Grudnia 1832J

Wiadolllości krajowe.

Z B e r l i n a , dnia 2. Grudnia.

Przybył tu: Xiazgco Sasko - Altenbur· ki Minister i Prezes Izby, E d i e r von Braun, z Drezna.

P r z ej e ż d ż a ł: Królewsko-Francuzki goniec gabinetowy, B o q u e t , z Petersburga jadąc do Paryża.

Mwvb\nmnuv

Wiadolllości zagraniczne.

R o s s y a.

% Petersburga, dnia 7. Listopada, (st. st.)' Cesarz J mć 21. z. rn. rozkazać raczył mianować odtąd Marszałka dworu Xci» Dofgorukoj Wice-Prezydc-ntem kantoru dworu.

Ukazy rządzącego Senatu, 1. Departamentu.

- 28- tegoż m. Z zaleceniem wszystkim rządom gubernialnym, iżby w świadectwach, wydawanych na obranie pewnego stanu ludziom, którym wolność została przysądzoną, oznaczonem było, iż oni koniecznie powinni sobie Obrać etan w przeciągu 9. miesięcy.- 31. tegoż m. Z ogłoszeniem zatwierdzonej przez N. Pana ustawy i etatu Lyceum Xiecia Bezborodko, aałoioneg@ W mieście Niezvnie«.- Tegoż dnia.

O sposobie zamieszczania wakujących posad sług niższego rzędu po rożnych sądownictwacli li keijcelaryacb. N a przedstawienie P. Wileńskiego wojenne go Gubernatora i pełniącego obowiązki Gene» rał- Gubernatora Grodzieńskiego i Białostockiego, dzierżawca arendnwny majątku Alkiszek, szlachcic gub. Wileńskiej Ernest Magnus, za szczególna gorliwość, której dał dowody w czasie powstania na Żm udzi, nagrodzony został przez N. Pana podarunkiem, wartości 2,000' ru b li . Dnia 2. b. m. umarł tu w Petersburgu Dyrek» tor Igo korpusu Kadetów, Generał- Porucznik, Michał, syn Stefana, Perski, w 58 roku życisr, Dma i2. Paźdz. umarł w Moskwie Senator.

Rzecz. Radzca tajny Xiążę Gagarin.

JI u s t 2 Y a.

Z T ry est u, dnia 12. Listopada-.

Odebrano tu wiadomość z Prewezy, iż pełnomocnik turecki prry Kommiseyi do uregulowania granic Grecyi, Hussein Bej, zaraz w pierwszych dniach rozpoczętej czynności, poróżnił się z innymi Kommiesarzami. Szło> zaś o małą przestrzeń kraju, której Hussein Bej domagał się dla Turcyi, a kiórą inni Kommissarze chcieli przyłączyć do Greeyi.

Gdy zaś ostami wyraźnie oświadczyli, iż niemogą przyjąć propozycyi Husseins, pełń»« mocaik turecki podobnież oświadczył ,iż pcsyj* lałby przeciw swoim inslrukcyorn, i z tego weględu stałby cię winnym / dr*dy kraju; > astopnie usunął się od kotiit rencyi i oddalił. Wstrzymano więc oznaczenie granic, co >A[lewne w tym roku jeszcze się nic uskutc« < ni.

Niderlandy, Z H a g i, dnia 24. Listopada.

Dzisiaj wyszło wezwanie względem p o s p o - l i t e g o r u s z e n i a w kraju, treści następującej: "My Wilhelm i t. d. Zważywszy, ze au£iełskie i francuzkie okręty wojenne nad brzegami naszerni się pokazały i że wojsko francuskie w Belgią wchodzi, aby rozpocząć zniewalające wykonanie traktatu, do ktoiego nam honor i korzyść narodu przystąpić niepozwalają; ponieważ te okoliczności wkładają na nas obowiązek, wszelkie środki mitć w pogotowiu, które ustawy nasze do obrony ojczyzny przepisują, za sprawozdaniem Ministra spraw wewnętrznych i dyrektora wojny, postanowiliśmy, CO następuje: Art. I, Gubtrnaiorowie prowincyi mają wezwać wszystkich mężczyzn do broni zdatnych, którzy rut służą już w korpusie jakim, aby się mieli w pogotowiu pełnićsluzbę do której pospolite ruszenie jest zobowiązane. W»*akie tymczasem dotyczyć się mato wezwanie tyxli tylko, co już dostąpili 19. roku, a nieprzekroczyli sotego. - Art. 11. Mężczyźni wszelako starsi nad 50 lat i młodsi jak ig, skoro się chcą z własnej woli przyłączyć do pospolitego-ruszenia, mają być przyjęci. - Art. U L, Wymienia powinności służby pospolitego ruszenia; powinno ono za pierwszem uderze, »item w dzwon gwałtu udawać się na przeznaczony plac, aby tam dalsze odbierać rozkazy, powinno' towarzyszyć transportom i t. d. - Art. V I I I , pozwala właścicielom fu z y ii srzelb, uzbrajać się w te; Art. IX, pozwala podobnie każdemu zaopatrywać się w pałasze i pistolety. Między niemających broni, mają być podzielone piki. W A m s t e r d a m e r J o u r n a l czytamy, c o następuj e: Z największą radością donosimy publiczności naszej o nowym dowodzie uprzejmego udziału, jaki J. C. Wysokość Xieina Oranii bierze w losach obrońców ojczyzny na· 2ej. Doszła nas bowiem z dobrego źródła wiadomość, że J. G. W. pewną ilość szarpii własną robionej ręką, przeznaczoną dla tych, co nasamprzod będą ranieni na okrętach N. Pana, do Kontre-Admirała, komenderującego eskadrą na Skaldzie przesłać raczyła, wzywając oraz wspomnionego Admirała, aby rannych Żołnierzy marynarki, ktorzyby przez waleczność w bitwie z nieprzyjacielem się odznaczali, skoro tego ich rany dozwolą, jak najrychlej posełał do szpitalu Wilhelmowekiego, zostającego pod pieczą J. C. Wysokości. J. C Wysokość oświadcza przy tein, iż poczytuje za powinność należącą się ojczyźnie, aby ile możności obrońców jej wspierać i im tej użyczać pomocy, na które mężne ich postępowanie zasługuj ę. Wedle listów prywatnych z MiStrichtn, zamierzają Bfclgijczy kowie ustawić korpus obser. wacyjny między wymienioną warownią, Ton. gern i JLeodyum. Co do straty zabieranych nam kupieckich okręiow, może nas niejako zaspokoić ta okoli-, liczność, iż okręty te zabezpieczone są w Londynie, i z tego powodu przystosowano tu przysłowie: met zyne eigene drie duldens de glazen inslaan. Możemy sobie własnemi trzy» złotówkami okna wybijać. - Z dnia 26. Listopada.

Pismo z warowni Tete de Flandre donosi: Radium doniósł Panu co nowego; ale wszy.

eiko co wiem, ogranicza się na lem, o czćm Wl'ati już zapewne jesteś zawiadomiony, że Francuzi nas ze wszystkich Stron otaczają; niepoeirzegainy wszelako przygotowali do szturmowania warowni, choć wiem dobrze, że talowe przygotowawcze dzieła zazwyczaj za obrębem widnokręgu oblężonych się wykonywają. Dotychczas niedoszło żadne wezwanie do Generała Chasse, chociai gazety belgijskie już o lem głosiły. Wara» wnia Liefkenshoek wczoraj kilka wystrzałów z dział dała na jazdę Irancuzką, która podczas kiedy żołnierze nasi zatrudnieni byli przekopywaniem grobli w celu rozszerzenia zalewów, zanadto się zbliżyła do murów warowni. W cytadeli Generał, oficerowie i cała załoga już od d. ig. m. h>. przenieśli się do kazernatow. Wszystko się uzbraja i w la.i wprawia etati, jak lego naglące okoliczności wymagają. A m s t e r d a m e r C o u r a n t zawiera następujący wyjątek z listu pod dn, 23. pisanego w warowni Liefkenshoek: "Okuło godz. 8, nana nadeszło pod same wały nasze 5 jeźdźców francuzkich i oficer j e den, którzy w towarzystwie oddziału piechoty złożonego z 103 ludzi wprost maszerowali na miejsce, gdzieśmy groblę przekopywali. Owi jeźdźcy podsunęli się pod gro blę, chcąc się dokładniej przekonać o sposobie i zamiarach pracy naszej. Puczem kanoniery nasi ognia dawszy z działa Gluniowego nad śluzą południową wytoczonego, położyli 2 z I y clijeźdźców na placu, których konie ranione się rozbiegły. Jednego z żołnierzy widzieliśmy wkrótce po wystrzale walającego; drugi został n * miejscu." - Dodatek z d, 24. zrana o godzi · ni Belgijczyka odtąd prry przekopanej grobli IHtWUJsĆ." B e 19 i a.

Z Bruxelli, dnu 2.5. Listopada.

B e r g e n h o u t, d. 24. List. Giównahwatera armii francuzkiij. Dzisiaj zrana nadeszła tu wiadomość, że statki z uzup« łnieniern maieryałów do oblężenia służącydi nareszcie w Boom stanęły. W ciągu dnia wczorajszego tylko 10 dziii pozycyjnych przybyło do Willerick. Marsz?łek, wy*'aw»zy już wczoraj oficera na miejsce wymienione, aby przyspitsz\ć wyładowanie irtbttryałow na ląd, postanowił leraz earn się udać do Boom; rozumieją, że tam na obrady się zjedzie 2 Generałem Evain. - Dwa w M< clield stojące pułki odebrały rozkaz, dalej się posunąć ku Ant werpii; wyruszą one dzisiaj jeszcze w pochód. Wszelkich środków oblężniczycb użyć postanowiono, gdyż się obrony zaciętej obawiać należy; (ufaj bowiem przed warownią zdanie swoje Francuzi odmienili i poxnawija eię na lem, że w Paryżu rzeczy lekceważono, gdjie wielu oficerów oświadczy ło, iź 5 dni czasu w transitat!) wystarczy. -Oficerowie inżynierów wczoraj wytknęli miejsca dla bateryi. Ro jurni t ją, iź wojsko będzie dość mocne, aby roboty pod samą warownią rozpocząć, przez cohyśmy skorzystali na czasie, który codzień się staje droższym. F 2 a n c y a.

(Najnowsze wiadomości*) Z Paryża d. 25.

U s t. M o n i t o r dzisiejszy zawiera uwiadomienie o ostatnich działaniach armii przed Antwerpią, letni kończąc słowy: "Tak więc wszystkich przygotowań dokończono, a jeśli Generał Chasse na wezwanie, mające być do niego skierowanem, odmowną da odpowiedź, pierwsza i druga linia (paralIele ) ma być równocześnie otworzona i okropny ogitń anyłeryi wspierać bętlzie męstwo inźyniernw naszych i gorliwość iołnierzy w wykonywaniu traktatu. " Anglia.

Z Lo n d y n u, dnia 23. Listopada, Statek parowy Liwerpolski przybyły do Falmouth, przywozi wiadomości z Oporto aż do do. 19. m. b. sięgające. A l b i o n udziela ich w sposób następujący: "Migueliści usiłowawszy prze« czas niejaki jak najgorliwiej Utwierdzić stanowiska swoje na południowym brzegu Ouery, doczekał) się nareszcie tego, ie_ «J. 14. m. b, Konstytucyoniści doświadczali «dobycia Villanowy i zburzenia bateryi Miguelietów wzdłuż rzeki założonych. Ale ta )I( dwócb stron posiłkowana operacya niepowiodła się. Uderzył wprawdzie Pułkownik

Schwalbacb, na czełe 1500 załogi Oportskiej, razem r 300 ochotnikami r klasztoru Serra na 5COOCzną przeuiagajątą siłę Miguelislow, broniącą Villanowy, 1 zadawał z początku wielkie szkody nieprzyjacielowi,. naresjoe jednak był zniewoli ny, cofnąć się. Marynarce i majtkom, którzy 2 drugiej strony tym przedsięwzięciom dopomagać mieli, równie ile sit; wszystko powiodło. Przy pierwszym ataku sdobyli wprawdzie bateryą, ale wkrótce ich s osiągniętego stanowiska wyparto i przymuszono szukać na własnych okrętach schronienia. Ponieważ ich retyrady żadna nie« zasłaniała siła zbrojna, ponieśli zapewne znaczną stratę, o czetn zresztą dotąd zbywa na pewniejszych wiadomoś< iat h. Tyle tylka już wiadomo, że między poległymi znajduje się Kapitan Morgell, waleczny oficer i P» Hayward, ochotnik angielski. Milczenie gaz> ty w Oporto wychodzącej "Chronica constitutional" dostatecznym jest dowodem, ie wypadek dla nacierających Pedrysiow byl niepomyślny . Chociaż ta wycieczka jedy- 1 nein tylku była działaniem zaczepnern ze eirony załogi, niezużyto jednak rtszty czasu nieczynnie , kiedy balerye r przeciwległej strony rzeki ustawiczny utrzymywały ogień na miasto. Ale cios ten r d. 14. niejest jedyną przygodą, pozbawiającą stronników D, Pedra otuchy dawniejszej. Brygada angielska, która się podczas głównego szturmu na miasto to bardzo odznaczyła, zostaje teras w opłakanym etanie. Pułkownik Hodge« z gniewem w sercu powrócił do ojczyzny, s) wielu z jego oficerów prjyaresztowano. Sil John MiJIey Doyle, objąwszy miejsce jego-.

wkrótce potem wyrzekł się tej służby i portugalski Pułkownik Pinto nastąpił w rnitjece' jego. Niechęć, weiręt i uiekarność rozkrzewiły eię w szeregach tej brygady, gdyż większa część Żołnierzy największego doznaje niedostatku i od rządu zupełnie jest opuszczona. Zamiast, eooy mieli być podporą i pomocą, siają się teraz ciężarem, a większa częsc między nimi tacy są Judzie, iź ich oddalić trzeba, jeźtli miasto ma być korzystnie i «kuterjnie bronione. W skutek tej demoral.zacyi i rozprzężenia warmii D o m Pedra, oraz z powodu coraz bardziej wzrastającej nędzy zdaje się być zamiarem Dom Miguela, żadnego nieprzy puszczać ataku na" miasio, i doczekać się ostatecznego wycieńczenia i osłabienia Konsfytucyonistów. Armia jego nad połuottiemi brzegami Duery zgromadzona ma dostatkiem wszystkiego, aby się utrzymać na stanowisku swojćm podczas zimy, a na południowym brzegu wapierająj balerye ustawione blokadę miasta i przecina więc na moralne i fizyczne położenie armii Dum Pedra, oraz na wraitnie, jakie witść o przygodach jego sprawi za granicą, wypada zapewne zwątpić nieco o ezcjęściu jego; a ci wszyscy, co pieniądze swój« łatwowiernie przedsięwzięciu temu powierj yli, żałować będą nierozmyślnuści swojej, że się dali uwieść bezzasadnym twierdzeniom praesy periodycznej, która sprawę Dom Miguela przebraną być sądziła. Okręty w służbie Dom Ptdra będące szukają schronienia przed ognie in bateryi Dum Miguela za okrętami angit Iskien»i; przeto lei Królewicz pokilkakroć już zaŻalenia swoje oświadczał Admirałowi angielłkitir.u; jeśli więc te okręty zostaną uszkodzone, to niech same sobie winę wszelką przypiszą, że były, albo raczej chciały być tak nieostrożne . Powinnością bowiem ich, urepoiwalać okrętom Dom Pedra, ażeby te tak się między angielskie mieszały, iżby te «niewolone były mieć jakiś, choć niebezpoŚredni udział w krokach nieprzyjacielskich.

Wszakże, uważając na przywiązanie gabinetu naszego do sprawy Donny Mar>i, dziwić · ię nie wypada, że oficerowie angielscy niepostępują z należytą ostrożnością; bo chociaż powszechnie sądzono, że po cofnięciu wojsk hiszpańskich od granic Portugalii, podobnie okręty liniowe angielskie odpowiedni Uczynią ruch, dziedziczą te wszelako dawniejsze dotąd stanowisko przed Lizboną i Porto. Lecz jakkolwiek bądź, choć Ministrowie nasi nittaiii sprzyjania swego i przychylnych chęci lu (prawie Pedrystów. spodziewać się jednak niegodzi, żeby się mieli dać namówić do uroczystego oświadczenia na korzyść jego. Zawistność złączona z ich potajeronem posiłkowaniem, na nich tylko samych spada, a kraj niepowinier» mieć żadnego w ten» udziału. następującego nam udzielono z Lloyds obwieszczenia względem blokady Duery przezDom Miguela: » P o rto, dnia 13. Listopada.

"Siref Upraszam Pana zważać na to, \i Otrzymałem od Generała dowodzącego wojskiem Dom Miguela uwiadomienie, że on samierza miasto Porto wprawić w stan ścisłej blokady, że każe na okręty, jakiekolwiek bądź, Itóreby usiłowały wpłynąć na Duero, dawać Ognia i że wszelkich użyje środków, aby katdy okręt, przynoszący posiłki Dom Pedrowi, zniszczyć bez względu na banderę. Jenem i t. d. Thom, S. Sorelł, Konsulangielski« Hr. Funchal odwiedził wczoraj Xcia TallejDoda.

149S

Gazdy tutejsze z d, 17. b. rn. donoszą o za.

rządznnem przez Prussy postanowieniu korpusu obserwacyjnego nad Mozą. Wiadomość o wejściu wojska franejzkiegodo Belgii miała szkodliwy wpływ na Cenę papierów skaiho.« ych. Xiążę Litviii dał onegdaj wielki obiad, na którym sie; znajdowali Lord Pahnerstnn, Lord Rassel, Xig Tallejrand, Baron Hiilow i Baron Wessenberg.

bPROSIOWAKIŁ W numerze wczorajszym gaz. naszel (na stronie 1490« slup prawy) wiersze 1Y i L20iy zupełnie powinny byi skasowane.

OBWIESZCZENIE, Worek listowy z pocziy dnia 27. rn. przeszłego, z Xio,źa do Poznania, na drodze został ukradziony. W nim między innerni znajdowała się assygnacya kassowa (Kassenanweisung) na 50 Talarów Liti. L. N o. 95232., a spodziewać się należy, iż przez onę t złodziej będzie odkr> tym. Uprasza się zatem każdego, który rzeczoną assygnacya kassową może spostrzeże, aby podpisanemu Pocziamiowi spiesznie chciał donieść, od kogo takową odebrał, w skutek czego dalsze wyśledzenie będzie mogło być uskuiecznionem. Poznań, dnia 1. Grudnia 1832Królewski Poc2i-Amt Główny.

OBWIESZCZENIE.

Ur. P i o t r B r o d n i c k i dziedzic z Miłosławie, i Ur. Prowidencya Nieźychowska z Nieswiastowic, przed wnijściem w sian małżeński, przez zdziałaną na dniu 4. Listopada r. b. ugodę wspólność majątku i dorobku wyłączyli. Wągrowiec , dnia 5. Listopada 1832.

Królewsko - Pruski Sąd Pokoju.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia i. Grudnia i 832.

Papiera- iGotowimi l zną

Obligi długu państwa; .

Obligi bankowe ai do włączniepo 91 ipo m

Zachodiiio- Piuskie listy zasta

95}

Listy zastawne W. Xiestwa Poznańskiego.

Wschodnio - Pruskie 1m