DODATEK do Gazety Wielkiego Xiestwa Poznańskiego» Nru 302.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.12.27 Nr302

(Z dnia 27. Grudnia 1832,)

Królowej Krutynie, źe dekreta <<woje cofai i ograniczać zaczyna. W Journal de Savannah czytamy następujące P o e t a i Filolog.

szczególne doniesienie; "Niżej podpisany John (Rozmnowanie Tygodnika Petersb.) f . Hewett zawiadamiam niniejszem wszyaikie w jednym z ostatnich numerów Pruskiej znane mi litościwe dusze, źe żadnego długu, rządoweJ SaZety czytamy wzmiankę o mowie, który od dnia dzisiejszego zrobię, płacić nie- którą po teinie na cześć Gothe napisał tajny myśl» John Heweil." Radzca dworu Doktor Eichstadt (Professor filologii w Jena.) W tej mowie góruje myśl, źe Gothe przeszedł wszystkie stopnie greckiej (Na co się piękność przydaje.) - Teraźoiej- kultury i kopia, albo raczej przerys tych wszy.

sza Xieina baiut Alban, tułała się będąc etkich stopni w swojej osobie ukazał. -. Niech dziecięciem 5>etniem, nieznając rodziców eię nam godzi zrobić uwagę, źe P. Eichstadc swoich, opuszczona od całego świata, wynę- ubliżył pamięci Gothe, gdyż Gothe nietylko dzniała i zdrętwiała od mrozu po lasach An- przeszedł wszystkie stopnie greckiej kultury, clii, gdzie ją trafunkietn banda cyganów zna- ] e c z przeszedł i inne, grekom nieznane, jak lazła. Uszedłszy tego towarzystwa, przy. naprzykład kulturę wieku Danie, wieku W. stała do bandy aktorów po kraju jeżdżących. Shakespeare, przeżył rewolucyą francuzką. Powabna postać, naturalna wesołość i nieja- Napoleona, kongres Wiedeński, i nakoniec kiś oryginalność, być też może wzajemność przeżył Byrona. Lecz ta nasza uwaga będzie na, czułe zabiegi, wyjednały jej wielu obroń zapewne stracona dla filologów, którzy czytają. CDw, a gdy w 19. roku życia swego wystąpiła Hamburskiego korrespondenta jedynie w celu na scenę w Londynie, takie eprawiła wraże- lepszego pojęcia historycznej prawdy w księnie na sercu niezmiernie bogatego bankiera gach Tucyd.desa lub Liwiusza, albo poeiyCouts, źe po kilku latach poufałej przyjaźni «n ej piękności w dziełach Pindara lub Horają za żonę pojął, i po śmierci ewojej jej cały cyusza. Spodziewamy się źe P. Eichstadtnieuzapisał majątek, przynoszący roczoego do- kale nam dzieł Gothego takich, któreby odpochodu przeszło 300,000 złu pol. Temu dzie- wiadały dziełom greckiej kultury od czasów dzictwu zawdzięcza, źe teraz jest małżonką Konstantyna W. Xiecia Saint Alban, zajmującego trzecie lUJllUlUlUmlUm miejsce między Parami Anglii. - Uwagi godna, źe tenże sam Xiążę jest potomkiem Chuej -Łanki. Historya Koła z Kredy, sławnej aktorki Nell-Gwyn, oblubienicy Ka- Drama prozą, i wierszem? przelożone z chińskieroll IL, którą Król ten mimo zaciętej oppo- go na język francuzki przez P. Stanislawa zycyi w Parlamencie wyniósł na godność Julien. Londyn 1832. Xieiniczki Anglii. Dla sądzenia sztuki teatralnej, pisanej woddalonym łmyu i w dalekich nas wiekach, znać (Duchowieństwo w Hiszpanii.") - Kościół koniecznie należy obyczaje owych krajów i w Hiszpanii liczy 58 Arcybiskupów, 684 B'* czasów. W niniejszym razie przypomnieć skupów, 11,400 Opatów, 936 Kapituł, 127,000 trzeba-. 1) że w Chinach, obok pierwszej plebanów,7000szpitalów duchownych, 23,000 żony, która zawsze zachowuje pierwszeństwo »towarzyszeń duchownych, Igl.ooo klaszto- Co do znaczenia, przybierać można jeszcze rów i opactw, 311,000 duchownych świe- drugą, która, chociaż podrzędna, używa v ckich,200,000 niźbjych duchownych i 400000 wszelkich «przywilejów prawej małżonki; ») mnichów i mniszek. Niedj.iwtmy się źe w kraju tym stan kobiet publicznych nie

Rozmaite Wiadomości.

wet same dozwalają wszystkim wybitrać drugą Żonę z lej klasey dziewcząt; 3) nakoniec iż pierwsza żona, w przypadku bezdzietności, traci wszelkie prawo do spadku po mężu, jeśli druga jest płodną. Wiadomości te ułatwiają znacznie zrozumienie" Ko I a z Kredy." Drama lo składa się ze 40h aktów; lecz właściwie pięć ich liczyć można, gdyż sam prolog, podzielony na sześć scen, za piąty uważanym być powinien. Ukazuje się naprzód wdowa zmarłego Czan3. Przez eiedm wieków życia ludzkiego przodkowie jej piastowali wysokie urzędy, w nagrodę literackich zasług swoich. Ma ona syna, Czan-Im, i córkę, Chaj (au; lecz wpadłszy w nędzę, matka ta przymusiła córkę · woje do handlowania wdziękami. Ma, staje «ię jednym z jej zalotników. Czan-lin obrażo ny, iż siostra jego jęła się tak sromotnego rzemiosła, gniewa się, bije ją i wypędza z domu. Potem występuje Ma, i w monologu wyraża szczęście swoje: "Zawsze byłem, mówi, przyjacielem roekoszy, i namiętnym jestem miłośnikiem łąk i kwiatów. Tu w pobliżu żyje zachwycająca piękność, która rniłem bawi eię rzemiosłem, i w najprzyjemniejszych zostaje zemną związkaih. .... Mam nawtt zamiar pojąć ją r3 drugą żonę." Jakoż, w rzeczy samej, wesele (o wkrótce się odbywa. W początku pierwszego aktu, matka pięknej Chaj tan już umarła, sześć lat od czasu wesela upłynęło, i Chaj tan ma już pięcioletniego syna. Pierwezej żonie Ma, jak łatwo się domyślać, niepodoha eię ani Chaj - tan, ani jej dziecię; zalotnikiem jej jesl dziejopis Czao, którego rzadkie przymioty wszędzie wielbi. Radzi ona r nim o środkach sprzątnienia małżonka swojego M a, i oboje zgadzają się na otrucie. - Jestto właśnie rocznica urodzin syna Cbaj-tan; brat jej Czan-lin, w ubóstwie i nędzy, wraca do kraju, i, prosi siostrę o wsparcie: lecz ta zimno go przyjmuje, mówiąc, iż niema prawa rozrządzać mieniem swojego męża. Skąd inąd Pani Ma, używa tego przypadku za broń przeciw swojej rywalce: daje mu jej odzież i klejnoty i oskarża przed mężem Chaj tanę o danie icb w darze jakiemuś kochankowi. Ma wpada w gniew wielki, omdlewa i żąda ulubionego z mięsa napoju; Chaj-tan przynosi napój, w który mnrjaeem Pani Ma przy znalezionej sposobności wsypuje przygotowaną truciznę. Ma, wypija go, i kona na miejscu, skąd pierwsza jego żona poczyna narzekać, obwiniać Cbajtanę o ouucie, tudzież udawać się za matkę

pozostałego dziecięcia, i naradza się z dziejopisem względem sposobu przekupienia Sędziów. W drugim akcie występuje na erenę Siuszeu, Rządzca prowincyi Czyn-czeu, 1 m ów: "Aczkolwiek pełnię urząd Sędzi«go, nieznani wszakże ani jednego wiersza z keięgi prawa. Jedne rzecz tylko w całym świecie kocham: pieniądze; i przy pomocy tego świetnego kruszcu oskarżyciel zawsze być może pewien wygranej." Łatwo pojąć, iż przed takim Sędzią, w obecności chytrego dziejopisa, Chajtan niernogła ujść winy. Najemni świadkowie świadczą przeciw niej; dziecię przyznane«! zostaje Pani M a, Cbaj-tan uznana win* ną otrucia męża, i Sędzia rozkazuje zaprowadzić ją do Kai-fun-fu dla spełnienia wyroku. Usiępuje on mówiąc: "N iechże sobie biją, lub darują; zdaję to na wolę dziejopisa, chociażby i on o mnie powiedział, iż jestem. . . . .; Ja. pragnę jednej tylko rzeczy: pieniędzy i pieniędzy," W trzecim akcie prowadzą Chaj-tanę na stracenie; w drodze spotyka ona brata, który szczerze się użala nad jej losem. Tymczasem Pani Ma z dziejopisem starają się przekupić żołnierzy postawionych przy Cliaj tanę na siraży, ażeby ją zabili. Akt ten najsłabszy z całej sztu ki; znaczna część jego zapełn iona sarnemi łajankami i scenami 1» szynku. W czwartym i ostatnim ukazuje eię Rządzca Kaj f u n f u, na krześle sędziowskiem; przed n i m etaje w towarzystwie brata swojego Chaj-tan, usprawiedliwiając się z zarzutu otrucia męża i dowodząc, iż jest matką pozostałego dziecięcia. Zona Ma twierdzi przeciwnie, iż dziecię do niej należy. Pao-cayn (Rządzca): "Oficerze, przynieś kawał kredy, opisz nią u stopni sędziowskiego krzesła koło, postaw w środku dziecię, i rozkaż obu kobietom, ażeby stanąwszy z dwóch przeciwnych końców ciągnęły je każda ku sobie; skoro prawdziwa matka dziecię schwyci, łatwo jej będzie wyciągnąć je z kręgu. - (Rozkaz zostaje spełniony i Ma przeciąga je gwałtownie na swoje stronę-) Chaj-tan: "Panie, gdy niewolnica twoja za zmarłego Ma wyszła, wkrótce potem urodziło się to dziecię. Nosiłam je dziewie« miesięcy pod sercem mojem, «własnych karmiłam piersi, i z macierzyńską pielęgnowałam troskliwością. Wśród zimna ogrzewałam wątłe jego ciałko. ° ileż mię kosztowało trudów, nim dorosło lat pięciu! Słabe i delikatne czyliżbyOwytrzymało, ażeby je w przeciwne strony ciągniooo? Panie! jeśliby syn mój miał mi być tym kosztem wrócony, iż. gnę raczej najsroźszej karze." Słowa te wzruszają Pao-czyna, I wyświecają rzecz całą; prawdjiwa matka zostaje poznaną. Odpowiedzi Pana Ma i dziejopisa niezostawują więcej wątpliwości o popełnionej przez nich zbrodni otrucia, i zapada nalonicc wyrok spraeiiidli wy : Pierwszy Sędzia zostaje złożony z urzędu; fałszywi świadkowie otrzymują każdy po go kijów w pięty; podobriaź kara epotyka i dwóch urzęduikow, kior-y dali się przekupić. Wiarołomna zaś wdowa i dziejopie, skazani na karę śmierci, i trupy ich mają być ćwiertowane, każdy na 120 sztuk.

Szczególną jest jeszcze własnością chinskicli dramatów, iż proza ich zwykle przeplata się wierszami, które bywają deklamowane, lub, co częściej, śpię wane z muzyką. Dotąd, francuzcy tlóraacze, w przekładach swoich opuszczali zwykle te miejsca pod pozorem nadania dramatom większej jedności i życia, Jęcz powięks?ej części dla tej może przyczyn y , iż język takowych wierszy daleko trudniejszym jest od prozy, i rodowitym nawet Chińczykom mało zrozumiały. Pan J ulien pierwszy odważył się dać zupełny t całkowity przekład powyższej sztuki. Jak dalece próba ta mu się powiodła, zostawujemy na sąd znawców, których zapewne będzie niewielu. (Mag.f. d. Lit. des Ami.)

OBWIESZCZENIE.

N a wniosek Kuratora massy konkursowej niegdy Samuela Baer, Ur. Łukaszewicza Kornmissarza sprawiedliwości, rna, młyn wodny z budowlami mieszkalnemi i gospodarczemi, jako teź rolą do 30 wierteli wysiewu w Słopa» nowi e w powiecie Szamotulskim położony, sądownie na Tal. 2325 oceniony, publicznie najwięcej dającemu sprzedany być. W tym celu wyznaczyliśmy termin na dzień 27. Września r. b., dzień g6. Listopada r. b. i dzień sg. Stycznia 1833.» zawsze o ąodzinie gtej zrana, z których ostatni zawity jest, przed Deputowanym Assessoren! Ur. Beyer, w zamku naszym sądowym, na który posiadania zdolnych z tein oznajmieniem zapozywarny, iż każdy licytant 100 Talarów kaucyi licytacyjnej Deputowanemu złożyć winien, i że najwięcej dającemu kupno przybiłem będzie, jeżeli prawne przeszkody niezajdą.

Taxa i frarunki w naszej Registraturze przejrzane być mogą, Poznań, dnia 11. Czerwca 1832.

Król. Pruski SAd Ziemiański.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

W roku 1813. umarła w mieście Kargowie powiatu Babimostskiego, owdowiała Bunzel Joanna Dorota z Burghardtów bez potomstwa.

Spisany przez nią testament wraz z aktami tu się spalił. Za najbliższych krewnych następujące dzieci po zmarłem rotlztństwie owdowiałej Bunzel się, zgłosiły: l) dzierżawca łowny Jan Samuel Burghardt z Polskiej wsi urzędu Powie dziskiego, 2) dzierżawca Daniel Burghardt z Gortalowa pod Poznaniem, 3) Sam. Frederyk ABurghardt złotnik w Poznaniu, 4) Traugott Burghardt złotnik, 5) owdowiała Julianna Leidig z Burghardtów, i 6) Wilhelm Burghardt aptekarz tamże.

Z powodu że wszyscy niesą w stanie dokładnego złożyć dowodu, jako oni, tudzież podane przez nich rodzeństwo, i dzieci rodzeństwa, a mianowicie: o) Radzcowa Regencyjna Jakobi AnnazBurghardtów w Gdańsku, i) sukcessorowie po niegdy Frederyku Burghardt w Radegorzu pod Międzychodem, c) dzieci pozostałe po woźnym przy Sądzie Ziemiańskim w Bydgoszczy Henryku Burghardt, ti) dzieci po Annie Zofii Dorn z Burghardtów w Poznaniu, e) sukcessorowie po Ferdynandzie Burghardt złotniku w Poznaniu, j) farbierz Karol Burghardt w Poznaniu, g) sukcessorowie po zmarłym w Pile farbierzu Bogumile Falk, samemi tylko są sukcessorami po Joannie D 0rocie Bunzel z Burghardtów, dla tego na ich wniosek wszystkich niniejszem zapozywamy, którzy bliższe lub też równe prawo do spadku po niegdy wdowie Bunzel mieć mniemają, a mianowicie dawniej przy wojsku stojącego,a teraz znikłego Frederyka FaTk, którego ostatni, pobyt w Pile być miał, również Karola Ferdy. nanda Burghardt, syna po niegdy Ferd. Burghardt złotniku w Poznaniu, ażeby się z pretensyami swemi do spadku rzeczonego najpóźniej w terminie na tutejszym Sadzie Ziemiańskim przed Deprtowanym Ur. Forestier Sędzią Ziemiańskim na wyznaczonym, zgłosili osobiście lub też przez prawnie dozwolonych pełnomocników, na których im podajemy tutejszych Komrnissarzy sprawiedliwości Hiinke i Roestel, i żeby w terminie tym dowodzące ich legitymacyą doku» merita złożyli. W razie bowiem przeciwnym spodziewać się mogą, iż wszyscy, którzy niniejszego czynu się domagali wraz z podanem przez nich rodzeństwem za prawych sukcessorów Joanny Doroty Bunzel z Burghardtów uznane mi będą i jem pozostałość do rozporządzania wolnego wydaną zostanie: tak, iż zgłaszający się po nastąpionem wyłączeniu bliższy lub równy sukcessor wszystkie ich zdziałania i rozporządzenia za prawe uznać i przyjąć będzie winien, tudzież, iż od nich ani złożenia rachunku, ani nadgrody jakiej za ściągniony przez nich pożytek żądać niebędzie upoważnionym, ale raczej przymuszonym z tern jedynie się zaspokoić, coby się z pozostałości może jeszcze znajdowało. Międzyrzecz, d. 30. Lipca 1832.

Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

W księdze hipotecznej majętności Liez K owa w powiecie Wyrzyskim położonej do Hrabi Frederyka Wilhelma de Braudenburg i J. O. Xieiny de Anhalt Koethen Julii z Hrabiów de Biandeburg należącej zaintabulowana jest Bubr.

III. Nro. 14. pod dniem 10. Listopada 1791.

summa Tal. 10,000 dla Porucznika Ernesta Frederyka de Schmiedeberg w pułku dragonów de Kalkreuth zostającego na mocy obligacyi z dnia ig. Sierpnia 179». Posiadacze rzeczone; majętności, którzy twierdzą, że summa ta jest zapłaconą, lecz kwit z tego powodu udzielonym być niemoże, ponieważ sukceseorowie zmarłego w Runowie na dniu 3. Sierpnia i 8 ' 8 . Porucznika w randze Kapitana abszytowanego de Schmiedeberg jako ostatniego posiadacza dokumentu na suminę 10,000 Tal. opiewającego wyśledzonemi być nie mogą uczynili wniosek , aby stimme te celem wymazania jej z księgi hipotecznej sądownie ogłoszoną została. Wzywają się przeto sukcessorowie byłego Porucznika a później w randze Kapitana abszytowanego Ernesta Frederyka de Schmiedeberg tudzież wszyscy ci, którzy jako właściciele, sukcessorowie, cessyonaryusze, posiadacze zastawni lub 2 innego jakiego powodu do w mowie będącej summy 10,000 Tal, prawo mie£ muiemają, ażeby pretensye swoje w terminie dnia 30go Marca r. p. zrana o godzinie 10. przed Wnym Fiszer Konsyliarzem Sądu swego podali, gdyż w razie przeciwnym z wszelkiemi prelensyami swemi wykluczeni zostaną i co do takowych wieczne milczenie nałożone im będzie. Piła, dnia 15. Października 1832.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

Niżej podpisany, w znajdującym się pod Nr. 2-:[ browarze, na rogu ulic Wrocławskiej i Gołębiej, również w należących do tegoż szynkowniach, przedaję piwa dubeltowe i pojedyncze, w ilości podług Życzenia; w każdy wtorek i sobotę przedaję piwo młode. Upraszam szanowną Publiczność o łaskawe względy. K. Leitgeber.

Otworzywszy w mleSCle tutejszem handel płótna szląskiego górniczego, podle cukiernika Pana Vassally przy ulicy Wrocławskiej, polecam białe i pstre płótno ryczałtem i pojedynczo w bardzo niskich cenach fabrycznych. A. Schmidt,

Świeży płynny kawiar otrzymcli i polecają Bracia Vassalli, w Rynku i przy ulicy Wrocławskiej.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 22.

Papiera- Gotowimi rną

Grudnia i 832.

po po Obhgi długu państwa .. 931 92f Obligi bankowe ai do włacznie

««

Zachodnio- Piuskie listy rasia

96J 98f lbIfl

1.isty eastawne W. Xiestwa Poirwnskiego.

Wschodnio- Pruskie SzUbkie .... c