GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.01.31 Nr26

Wielkiego

Xiestwa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi.

Jw 26. - W Czwartek dnia 31. Stycznia 1833.

AYiadomości zagraniczne.

, Królestwo Polskie.

Z Warsza w y, dnia 26. Stycznia.

Rada Adm-nietracyjna Królestwa mianowała postanowieniem swem z dnia 19. b. m. Pana Antoniego N ęcińskiego, b. Adjunkta dozorcę obwodu Siedleckiego, Sekretarzem Generalnym w Kommissyi województwa Augustowskiego.

A u s t 2 Y a.

Z T ry e e t u, dnia 8. Stycznia.

Król Grecki i Regencya ma się udać z N eapolu lądem do Brindisi, gdzie go oczekuje fregata angielska "Madagafkar". T u 2 C Y a.

Z B e l g r a d u, dnia 3 Stycznia, Czego się z wielu względów obawiano, to rzeczywiście nastąpiło. - Nowe wojsko Sułtana, blisko dwa razy liczniejsze od egipskiego, zostało znowu w walnej b twie zniszczone. Osobista waleczność Wielkiego Wezyra, będącego zawsze na czele kolumn atakujących, niczego nifdokazała przeciw taktyce Ibrahima i bitnemu wojsku egipskiemu. Reszyd Mehemed Basza raniony dostał się w niewolą wojenną, uderzy wszy ostatni raz na czele części gwardyi swoj ej, oraz 7000 Bośniaków i 8000 AIbsńczyków. Bośniacy i Aibańczykowie przeszli powiększej części na stronę Egipcyan, a tak, Wielki Wezyr sam sobie zostawiony, broniąc się naprożno , musiał wreszcie oddać się w ręce nieprzyjaciela. Mnóstwo jeńców, wszystkie prawie potrzeby woj enne, tabory i tysiące zbiegów, powiększających armią Ibrahima, są owocem tego zwycięstwa. Ci, którzy do niego nieprzeszli, lub niezostali wzięci w niewolą i ci, co niezginęli, skladająszczupłą garstkę, która się rozproszyła na różne strony. Jakież to będą skutki tego pamiętnego wypadku? Stolica jest otworzoną zwycięzcom; interwencya niemoźe tak prędko nastąpić, aby ją ocaliła i wsparła chwiejący się tron, Sułtana. W Stambule ułożono wprawdzie natychmiast plan utv arzenia osjańcowanego obozu pod Brussa, lecz i ten ostatni środek niewiele obiecuje z wrględu na powszechnie niepewny sposób myślenia mieszkańców tureckich, Jedynym więc ratunkiem dla Sułtana, zdaje się być tylko pokój, okupiony zupełnem przyjęciem warunków Mehemeda Alego, i takie też jest zdanie umiarkowanego stronnie twa w dywanie. Jeśliby się Sultan ociągał, utenczas nie bez podobieństwa do prawdy lękać się trzeba powstania w stolicy za z'- liźenicm sięEgipcyan. Jeśliby zaś, zaufany w obcej pomocy, skłonił się do oddalenia, wtedy znowu zachodzi obawa, aby, Ibrahim wraz a stolicą nieogsrnął żna z pewnością, twierdzić, ii prowincye, które się jeszcze za Ibrahimem nieoświadczyly, pójdą za przykładem tych, które to już uczyniły, skoro zwycięzca zajmie stolicę.

Włochy.

Z Rz A m u, dnia 5. Stycznia.

Papież Grzegorz XVI. ogłosi! dwa dekreta.

W pierwszym oświadcza za rzecz udowodnioną, cudowne wyleczenie Rzymianki, na wrzód żyły pulsowej w sercu, kióry się jej zrobił w r. JS2I. Ten cud spełnił Bóg jedynie za wstawieniem się błogosławionego Jana Leonardi, założyciela kongregacyi regularnych kleryków Matki Boskiej, który przez swoje życie bardzo wiele przyłożył się do powszedniego dobra ko, ścioła. - W drugim dekrecie ogłasza Papież za udowodnione teologiczne i kardynalne cnoty błogosławionego Karola Carossa, który z szlachetnego domu Xiąźąt Audria urodzony, poświęcił sie służbie Bożej, i wicie pobożnych pozakładał instytutów. Gdy w tej sprawie niema jeszcze tak dokładnych dowodów, jakich wymagają powszechne dekreta, więc rozkazał Papież, aby jfgo kanonizowanie dopiero po udowodnieniu czterech pryncypalnych cudów nastąpiło,

B e 19 i a.

P Z B r u x e II i, dnia 2J. Stycznia, W gazecie U n i o n czytamy: "Donosiliśmy przed kilku dniami, iż rząd obecnie postanowił nową wydać odezwę do mocarstw aagranicznych, Odstąpiono podobno zamiaru tego. Zdaje się, iż rząd jest tego zdania, że w obecnem położeniu doczekać się trzeba wypadku kroków wspólnie przez Anglią i Francyą u gabinelu Hagskiego czynionych; słychać, że przedstawienia obydwóch tych mocarstw rząd nasz do tego postanowienia spowodowały. " Wed l e M o n i t o r a B e l g i j s k i e g o , armia belgijska liczy teraz 104228 żołnierzy; I. j; sztab generalny 460; piechota 66,258! gwardye narodowe 18,171 i artylerya 9320; jazda 9021; służba adrowia 1052. - Liczą 6 Generałów dywizyi w służbie, 3 na pogotowiu będących, i l w nie czynnym stanie; 16 Generałów brygady w służbie czynnej, 4 w pogotowiu będących, a 4 w etanie nieczynncści. Gazeta Ly n x umieściła pod napisem: «JestŻe Belgi» własnością Anglii ałbo Francyi" następujący artykuł: "Zapewne uczynią nam len zarzut, że do wyżej wspomnionyćh pytań trzecie jeszcze dodać można. Uważamy wszelako, że odpowiedź na to nastąpi przecząca, wyznając przy tern, iżbyśmy się obawiali, wystawić się na pośmiewisko, przypuściwszy, że obecny etan Belgii mógłby być inny, jak łrancuzki albo angielski. Między wezyslkierui osobliwościami, które nas w tym nieszczęśliwym kraju uderzają, ta jest jedną z główniejszy eh, widzieć go między Francyą, i Anglią jako przedmiot, który wprawiono w ruch jakby za pomocą rakiety; Belgia czuj e, że wyskakuje; ale to też wszystko, co o swojej inności wie, Anglicy powiadają, żer stoi pod wpływem Francyi; Francuzi, że Anglia Xcia sweao na t o n i e Belgii posadziła i kraj za pośrednictwem tego wycieńcza. Żadnej z tych pariyi nieprzyszło jeszcze na myśl powiedzieć, że Belgia jest Belgią. Jeśliby kto z tern zdaniem się odezwał, zawołanoby zewsząd risum teneatis atnki. Przeciwnie służy ten piękny, niegdyś tak kwitnący kraj wszystkim stronnictwom we Francyi za podstawę, aby na niej opierać swoje przewagę, większość i popularność. Mężowie Lipcowi chlubią się, że nim rządzą podług upodobania; zaś Legitymiści twierdzą, że Belgia z powodu ducha katolicyzmu, jakim tchnie, juiby była własnością Francyi, gdyby starsza linia Burbonow na tronie francuzkim siedziała. Tak więc szczycą się przeciwne stronnictwa, nielękając się zarzutu naruszenia ugod, ii w istocie do upadku kraju się przyczyniły, aby go sobie przywłaszczyć. Przekonać się można, że we wszystkiem, co Anglia i Frańcya, i stronnictwa tamże, sobie nawzajem oświadczają, załatwienia pytania nasa&go szukać oiemożna. - Jeśli zaś ani Anglia, ani Francya rozwiązania tego niepodają, niepochodzi (o z braku znajomości albo przekonania, lecz a braku szczerości; każdy z tych narodów usiłuje zataić korzyści własne, wynikające dla niego z tej szalonej rewolucyi Bełgijczyków; każdy z nich twierdzi, że Belgia niepodległa i neutralna. Nam, którzyśmy uczuli, dokąd te czcze frazesa prowadzą, godzi się dać żądane rozwiązanie. Jeśli poprzednio utrzymujemy, że Belgia należy do Francuzów, opieramy to zdanie na tej prawdzie, że Francya nie ograniczoną jest panią Swojej ziemi, swojej ludności i swoich skarbów. Ile raty armia Irancuzka nasze tak nazwane granice przekraczała, uczyniła to, nienapotkawszy na żaden opór i mimo protestacyi obcych mocarstw. Francya rozkazując, aby Belgia utrzymywała armią w żadnym niebędącą stosunku z jej ludnością i środkami skarbowemi, zarządza krajem w rozciaglejszy nierównie i zrzędniejszy sposób, jak gdyby południowe prowincye Królestwa Niderlandów znowu przybrały tytuł "Departamentu." - Jeśli zaś - tak albowiem nam odpowie» dzą - Belgia tak jest w mocy Francyi, jak wiążemy tę zagadkę. Angli- chlubić się może, ii posiada jakiś osobliwy sposób, za pomocą którego panowanie nad krajami stałego Jadu sobie I>rzy wlaszcza. Postawiła się ona z powodu bezprzykładnej rozciągłości swego Bysteinalu ręko dzielnego , w tę konieczność, ii wszystkim narodom wyroby swoje narzucać musi; choć najmniejsze zatamowanie wywozu uwłacza jej wewnętrznemu pokojowi, a skoro temu niezapobieiy, wszystko się w niej obala. Dla (ego każdy kraj, etawszy się jej podejrzliwym przez swobody handlowe ,i ręftodzielne, naturalnym jej jest nieprzyjacielem i musi ulegać jej przepisom. Tak więc Królestwo Niderlandów, a mianowicie jego południowe prowincye, jako celujące w zarobkowości, zgubie ostatecznej poświęcono, Anglia zdobyczy terrytoryuro żadnej nieprzypisuje wartości; ani pozwala ludność jej taki sposób panowania wywierać i utwierdzić; ale Belgii daia ona następującą radę: uprawiaj rolę twoj e, zniszcz twoje rękodzielnie, a lud belgijski targnął się w zaślepieniu swojetn na to, co właśnie jego dobre mienie stanowiło i sławę ugruntowało, do której sobie prawo mógł rościć. - Tak więc Anglia tryumfuje; w tym względzie Belgia tak jest angielską, jak tylko owi obrońcy sobie iyczyć mogą; ma ona więc to szczęście, -być i francuzką i angielską, i rozumiemy, źe pytania wzwyż podanego inaczej rozwiązać niepodobna, ]' 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia ig. Stycznia.

T e m p s następujące ostre nieco podaje zdanie o Marszałku Soult: "Minister wojny u armii północnej oziembłe znalazł przyjęcie; rozmaite tego podają przyczyny; Marszałek co · ię tyczy zasad sprawiedliwości nie w takiej sławie, jak w względzie swoich zasług wojennych; zarzucają mu, ie rozrzutny w rozdzielaniu nagród i orderów między dworzan, gdy tymczasem na zasługi starych żołnierzy prawie ślepy. Przekłada on wprawdzie Izbom prawa, rozumie wszelako, źe te jego samego niezobowięzują. Do tego jeszcze dodać należy, ze o iywność i lazarety dla armii północnej prawie wcale się niestarano ; niejeden pułk przez 3 dni żadnego nieodbierał prowiantu. Nigdy jeszcze tak waleczne wojsko tak źle niebyło opatrzone przez władze administracyjne. A mimo to zostawałyjednak*naczne summy, zwyczajne i nadzwyczajne kredy ta, pod rozporządzeniem Marszałka. Biura Izby Deputowanych oburzyły się, dostąpiwszy przekonania, źe Mini«ter konstytucyjny ogromne summy sobie uchwalone tak samowolnie przekroczył; zdaje im się oraz, ie niektóre wydatki bezowocnie i

bez celu łożono. Wspominają znowu o rurach od fuzyi Giequeta, twierdząc (zapewne bezzasadnie), źe Marszałek w interesach tych osobisty miewa udział. S taro dawna, administracyjna chwała owego Major- General wielkiej armii, znaczny poniosła uszczerbek." Gazeta Cj u o t i d i e n n e zamieściła następu.

jące pismo, które Xieina Berry po przyaresztowaniu swojem w N antes skierowała do Xie"'ny Angouieme w Pradze: "Wiadomośe o niedoli mojej zapewne rychlej dojdzie Panią, aniżeli ten list; lojalność i poświęcenie naszych wiernych Wandejczyków i Bretańczyków nie. zdołały mię ocahć. Człowiek, obcy, więcej mi zawdzięczający, niź samo życie przefacyendowal wolność moje. Czyste sumienie i poddanie się pod niepojęte wyroki opatrzności udzielą mi tej stałości, której potrzebuję, aby znieść przygody życia rego. Pomną będę na Panią, siostrę moje, na okrutne postępowanie, którego doznawałaś, na ciężkie doświadczenia, które Panią w kwiecie młodości nawiedzały; pamiętać będę na losy Pani a przykład Jej nauczy mię cierpliwie znosić utrapienia własne. Krew Maryi Terezyi płynie także w moich żyłach; dowiodę, żem godna tak szlachetnego rodu. Co się zaś Ciebie tyczy, mój synu, niechciej Francyi całej czynić odpowiedzialną za, nieszczęścia nasze. Gdyby kraj bez przeszkody mógł wynurzać i urzeczywiścić życzenia swoje, nieźyłbyś zapewne w wygnaniu, ani matka twoja niejęczałaby w więzieniu. Przy. gotuj się na twoje wysokie przeznaczenie, które cię nieminie , niezaniedbywaj żadnej sposobności, aby umysł swój coraz bardziej kształcić. Mając panować nad ludźmi, niedość dla Ciebie na przypadkowem pierwszeństwie rodu; trzeba żebyś wszystkich przewyższał w roztropności, mądrości, łaskawości i męstwie. Podwajaj twoje usiłowania i twoje pilność, zmierzając gorliwie do tego, abyś się stał godnym Francyi i pokolenia Twego. - W końcu do Ciebie kilka jeszcze słów kreślę, moja ukochana Lu dowiko; tkliwe serce twoje przez wiadomość o utrapieniu matki srodze zostanie dręczonćm. Ile mię uszczęśliwia w cierpieniu własnem myśl ta, źe Twoja zacna ciotka miejsce moje u Ciebie zastępuje i źe jej czuła staranność zgryzoty młodocianego serca twego koi.' Jesteś Francuzką, staniesz się kiedyś matką a wtenczas pojmiesz, co dla syna mego i dla Fnncyi czynić musiałam."

Hiszpania.

Z M a d ryt u, dnia 9. Stycznia« Rząd ciągle wszelkiego dokłada starania, aby wyśledzić sprawców ostatnich rozruchów. Zdaje się zresztą, źe wichrzyciele ci pouciekali i do innych prowincyi się udali, - Od chwili gorliwie sprawami Portugalii. Dotąd wprawdzie wszystko jest domysłem, ale osoby jasnowidzące twierdzą, iźmowaotetn, aby przyznać niektóre korzyści D o m Miguelowi i go taką drogą skłonić do opuszczenia Portugalii. Inni utrzymują, źe wszystko się zakończy zaślubieniem Donny Maryi da Gloria z Dom Miguekm. Jakkolwiek bądź, tyle pewna, źe zatargi między braćmi domu Braganca wkrótce zostaną uchylone. Słychać, źe flota złożona z a okrętu liniowe« go, S fregat i 6 brygów, z Kadyxu wyszedłszy pod żagle Admirała Sartoryus ma zniewolić, aby ustąpił z Vigo, kiedy on mimo odezwy w tej mierze wydanej ciągle port ten dzierży. Rozumieją, że krok ten potrzebny, aby ocalić Bystemat neutralności, którego Hiszpania w sprawach portugalskich dotąd ściśle dochowałas z w e c y a. Z Sztokholmu, dnia 8- Stycznia.

Król niedawno wydał następujący okólnik do Ministra sprawiedliwości i wszystkich Kollegiów miejskich: »Gdy syn nasz ulubiony, J. K. M. Xiąię Następca tronu, okazał życzenie, aby w celu bliższego poznania organizacyi, i sposobu wykonywania prac w najwyższym Trybunale, w Sądzie Nadwornym i innych Kollegiach administracyjnych mógł tam się udać, i zarazem naradom Sądów być przytomnym, udziebmy to pozwolenie z wielkiem ukontentowaniem, przekonywając się o jego gorliwości w dowiedzeniu się o zarżą» (Izie krajowym, we wszystkich jego gałęziach i o uskutecznianiu spra * publicznych, i zarazem was o tern łaskawie uwiadomiamy, rozkazując" aby wszelkie wiadomości i objaśnienia, jakich tylko J. K. M. żądać będzie, przez waa udzielone mu zostały."

VWVVHAIVtMIVtW

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Znane i szacowne dzieło J ego Ces. Mości Arcy-Xięcia Karola Austryackiego: Grund; siitze der Strategie, przełożone zostało niedawno w Madrycie na język hiszpański przez Generała brygady wjeździe, D o n Francisco Ramonet, według dawniejszego przekładu francuzkiego Pana J omini. Austryacki Major Prokesh bawiąc w Kaene w Wyższym-Egipcie, zaproszony był na obiad do Wielkorządzcy, Agi Ibrahima. Był mocno zdziwiony ujrzawszy kuchnią i ubraniestołu zupełnie europejskie. Stół okryty był obrusem, serwetami, talerzami, kwiatami, szklankami, butelkami; wina francuzkie znajdowały się w czarach chłodzących. Przynoszono potrawy i rozdawano jak u nas. Major mniemał znajdować się pośród Europy i na balu maskowym, gdyż Ibrahim i oficerowie jego, lubo miernie wprawdzie, atoli wesoło podzielali uciechy stołu. Kucharz, Włoch, jak najdokładniej zgotował potrawy.

OBWIESZCZENIE.

W depozycie naszym znajdują się: i) percipiendum sukcessorów Bąkońskich z summy szacunkowej dóbr Sobótki w ilości T al. 193; 2) massa Jana J ayczyka Tal. 8 sgr. 7 fen. 9 ; 3) Percipiendum Anny Skierskiej z summy szacunkowej dóbr wielkich Gałązko w w ilości T al. 63 sgr. 8 fen. 3 ; 4) massa subhastacyjna Rocha Sołtysa w ilości T al. 55 sgr. 6 fen. 5, jest to własnością Antoniego Kwileckiego, jako spadkobiercy po Ignacym Potockim, który te pieniądze złożył jako kaucyą licytacyjną. Właściciele tych mass w części całkiem, w części co do pobytu niewiadomi lub sukcessorowie ich uwiadamiają się niniejszćm, iż te summy, jeżeli w przeciągu czterech tygodni zażądane niezostaną, do kassy powszechnej wdów urzędników sądowych oddane będą. Krotoszyn, dnia 24 Stycznia I833.

Król. Pruski Sad Ziemiański.

W Karnie pod Wolsztynem, jest do sprzedania 120 baranów rassy czystej, tudzież 180 macior. Owce te mogą być codziennie widziane do dnia 15. Maja r, b.

Cenyzboża na Pruska miarę 1 wag w Poznaniu. Dni« 3 O. Stycznia 1833.

Tal, śgr. ten. do Tal. igr. fen.

1 10 l 15 l 11 16 17 17 15 25 28 28 " l

Pszenica Zyto Jęczmień Owies .

Tatarka Groch .

Ziemiaki Siana cetnar a 110 ff.. Słomy kopa a 1200 ff .

Masła garniec 6 9

.*

9

3 w l l O

3 l 5 l 15