GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.02.06 Nr31

Wielkiego

Xiestwa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

J\$ 31. - W Srodę dnia 6. Lutego 1833.

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia 3. Lutego.

JJ. KK. MM. Wielkie Xiasrwo Mecklenb u r g - S c h w e r i o przybywssy tu zLudwigslust zajęli pokoje na Królewskim zamku dla nieb przygotowane.

«VWVfWWVb wvw.

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy, dnia 2$. Stycznia.

Kor r e s p o n d e n t War s z a w s ki niemiecki pod d. 24. Stycznia r. b. umieścił, co następuje: Ministeryum jrancuzkie.

" T ak nazwany Komitet narodowy polski, reekrypttm minieteryalnym francuskim został oddalony z Paryża do innych miast prowinćyonalnycb, a drugi reskrypt * Ministeryum francuzkiego zabrania wychodźcom opuszczać wskazane im miejsca mieszkania bez pa A zportu. Dzienniki oppozycyjne franeuzkie przypisywały z początku te postanowienia rekwizycyi pewnego zagranicznego Posła; nagło jednak ich umilknienie dowiodło, iż się, dowiedziały o wcale innych przyczynach, które były powodem do owych rozkazów. Dla tego też z największą obojętnością przyjęły oświadczenie wydane przez Lelewela i w»pólników jego przeciw ich oddaleniu, a wszystkie dzienniki prawego środka Ousie milieii) odmówiły jak się zdaje, umieszczenie tego oświadczenia. A chociaż (o nie dotykało liberalistów francuzkkh jako Francuzów, którym intryga rewolucyjna, przeciw ich dynasty i Lipcowej, uimowana przez cudzoziemców, zawsze wydawać się musiała jako obraza narodowego ich uczucia, przecież byłoby wielkiem pokonaniem moralnego icb uczucia przyłączać się do spieku ludzi przeciw ich rządowi występujących, któremu tylko podziękowanie i wszelką wdzięczność winni byli. Tak nakoniec wychodźcy ci sluźą do oświecenia wszystkich krajów względem prawdziwych przyczyn powstania polskiego, i do uchylenia wszelkiej illuzyi w tej mierze. Poruszenia, które po przejściu korpusu Dwernickiego przez granicę ausiryacką okazały się w pojedynczych miastach węgierskich; z dar z e ni a w F i s c ha u i E l b l ąg u, w H a n a u i kilku innych" małych miastach nad Renem, nareszcie nitspokojność w Awenionie, w Lunel i innych zakładach we Francyi, tudzież uczestnictwo w rozruchach Czerwcowych, da nabyte objaśnienie o charakterze rewolucyi polskiej. Jeśliby więc rząd francuzki chciał się jeszcze Judzić w tej mierze, w Itra razie ostami (wedt. podobieństwa do prawdy) epieek owych ludzi, ni.ezostawilby tnu teraz żadnej wątpliwości o równie niespokojnym, jak nierozsądnym i niewdzięcznym jej charakterze. "Lecz owe irancuzkie rozporządzenia ministeryalne, toczące się wychodźców polskich, są oraz ważne pod innym względem. Pamiętając bowiem jeszcze wniosek Pana Bignon, proponowany względem tej obcej sprawy, tudzież rozprawy w tej mierze, do których należał talie pewny Minister ze szkodą swoją, a nakoniec dodatek, który w adresie Izby namienil o tej sprawie, pręcika ta sprzeczność polecenia i wygnania tyle zadziwia, iż Ministeryum irancuzkie zdaje się przez to umyślnie okazywać, ii eię pierwej skompromitowało. Nieda eię oraz zaprzeczyć, ii sprzeczności, w jakie wpadło Ministeryum i laby przez przyjęcie owego wniosku Pana łiignon, były tak wielkie, ii tylko wielkim moralnym wpływem, jaki chciałby mieć naród francuzki na wszystkie ludy, zdołają się usprawiedliwić. Czylii powstanie Czerwcowe w Paryżu, zmierzające do obalenia istnącego rządu we Francyi, niezostalo naganio nem w Izbach z największą odrazą? czylii taż Bama Izba niepoebwaliła użycia wielkiej surowości wojskowej przeciw rewolucjonistom, która etan oblężenia w sobie obejmowała!' czyliż reprezentanci Francyi nieusiłują wprowadzić surowszych praw, a sądownictwu nadać prędszrgo toku i dzielnych skutecznych śrvdków, dla zapewnienia przyszłości Francyi i ochronienia od podobnego nieszczęścia, jakie obect.ość dotknęło? czylii Sądy paryskie nieskazały uczestników powstania Czerwcowego na śmierć i na galery, bez najmniejszego okazania litości ze strony Izby francuzki e ]? 4 ileżio owi ludzie Czerwcowi njisii do dziękowania tronowi, wzniesionemu przez ich przyzwolenie? czyljź zbrodnia ich niezdawała się jedynie zaleieć w stosowniejszem utrzymaniu zasad rewolucyi Lipcowej!' Jakie po tych czynach Ministeryum francuskie i Izba chcą uznawać za słuszność w in nym kraju to, co w swoim za zbrodnię ogłosiły? jakże mogą przy tym stopniu obyczajowego ukształcenia, jakie sobie przypisują, nchyjać wszelkie uczucia słuszności i prawdy, tak dalece, ii w sporze familijnym to, co jest snienawidzonem, usiłują zwalać na naczelnika, kiedy jednak niesłuszność była ze strony aodlimgajajcycb? lub czylii rokoszanie z dag. Listopada 1830. roku mieli więcej prawa powstawać przeciw prawemu porządkowi, nii rokoszanie z d. 5. i 6. Czerwca 1332? Czylii owi pierwsi rokoszanie mogli prędzej zapomnieć dobrodziejstw rządu swego, niż ludzie Czerwcowi, dla tego, ii większe odebrali? lub czyliż tylko rządowi Irancuzkiemu wolno swoich dobrze myślących i wiernych poddanych zasłaniać od zabójstwa i rabunku, używać surowości wojskowej przeciw rewolucyonistom, karać politycznych zbrodniarzy, a tym sposobem utrzymać epokojność i porządek kraju? A kiedy ogień wojny domowej rozpostarł się w zachodnich departamentach, i stronnictwa zapalały się po całej Francyi, czyliż nieobwiniano krajów zagranicznych o to wzburzenie umysłów we Francyi, lubo niernożna było złożyć najmniejszego przekonywającego dowodu na takie oskarżenia. I jakie teraz uważać publicznie wyrzeczoną sympatyą, jawnie okazane usiłowanie utrzymywania ognia niechęci w innym kraju przez współczucie dla zagranicznych rewoiucyonistów. W rzeczy samej, sprzeczności te, w jakie się Ministeryum i Izby wplątały, były zbyt cierpkie» mi, aby mogły długo uchodzić uwagi polityków francuskich. Chociaż teraz z innej przy» czyny wydano owe rozporządzenia, znajduje się w tera jednak odwołanie wsporonionych sprzeczności i naprawienie tego, przez co, prawo narodów i polityczna przyzwoitość, jaką sobie wszystkie kraje winny, zostały tak mocno nadwerężone."

Z dnia 3 r. Stycznia.

W dniu l. Lutego r. b., o godzinie lotćj zrana, odbędzie się publiczne posiedzenie władz Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, w domu ,-rzy ulicy Ś. Jtrskiej Nr. 1778., na którem Dyrekcya Główna Towarzystwa z czynności upłynionego półrocza zdanie Sprawy odczyta.

Z dnia l. Lutego.

W imieniu JSf. Mikolaja L, Cesarza wszech Mossyi, Króla Polskiego etc. etc. etc.

Mada Administracyjna Królestwa, W wykonaniu woli J ego Cesarsko-Królewskiej Mości, celem przywrócenia w całej zupełności biegu sądownictwa w Królestwie Polekiem, postanowiła i stanowi co następuje: Art. 1. Sędziowie do składu Sądu Najwyiszego należący, postanowieniem Rządu Tymczasowego z xJnia ajl4. Lutego jg32. r. do rozpoznania rekursów, w celu ich przyjęcia lub odrzucenia upoważnieni, mocni będą odtąd w komplecie, przez toi postanowienie oznaczonym, sądzić sprawy z tycbie rekursów, i inne atlrybucye Sądowi Najwyższemudotąd służące wykonywać, podług prawideł dla Sądu Najwyższej Inetancyi Królestwa Polskiego dotąd istniejących.

Art. 2. Upoważnienie toirwać ma dopóty, dopóki ustawa, ekiad i zakres działań Izby Sądu Najwyższego, stosownie do art. 67. Statutu Organicznego dla Królestwa Polskiego przepisać się mająca, wprowadzoną niebędzie. Art. 3. Wykonanie niniejszego postano» wienia, które w Dzienniku Praw umitszczonero mieć chcemy, Komm seyi Rządowej Sprawiedliwości porucsamy.

Działo się w Warszawie dnia 37. Grudnia 1832. (8- Stycznia 1833.) r _ ( T u podpisy.) W lochy.

Z Ankony, dnia 19. Stycznia.

Słychać, de Ojciec Sty protestował przeciw mianowaniu Margrabiego de Latour-Maubourg Posłem Irancuzkim przy Stolicy Apostolskiej, pogłoska ta jednak potrzebuje potwierdienia. Generał Sebastiani pracuje często w Rzymie w interesach dyplomatycznych a Panem Seymour, Posłem angielskim. Panuje tu epokojność; nieslychać już o nowych aresztowaniach, ale w Rotnanii przytrzymują wiele osób. Niderlandy.

Z Hagi, dnia 2.5. Stycznia.

Z Lilio wysłano 31. b. m. oficera jednego jako parlamentarza do wsi Doel, końcem zasiągnienia objaśnień względem wojska, które się w zagrodzie Geschlecht znajdowało i coraz się bardziej ku Liefkensboek przybliżało. Znajdujący się tamże i niedawno dopiero przybyli żołnierze są powiększej csęści Walłoni. - Z dnia 37. St yctnia.

Z Łiefkenshoek donoszą pod d. 24. m. b.: " Wczoraj przybył tu znowu parlamentarz belgijskiego Geoerała Buzen; depesze jego opiewały to samo, co depesze Generała Daine do Komendanta twierdzy Lilio; żądał on, aby zalewy (Utberschwemmung) uważano za neutralne terry tory um, ażebyśmy żadnych domów nieznosili, ani niszczyli, i aby z taką akwapiiwością nie strzelano nadal do Belgijczyków, dostających się w obręb linii wystrzałowej. Oficer udaje się dzisiaj z odpowiedzią do Generała Buzen do zamku Perle. Kra na Skaldzie pędząca staje się teraz bardzo niebezpieczną i z wielką tylko pracą dostać się można stąd do Lilio; skoro mróz potrwa, komunikacya zupełnie ustanie. Possy I z&lewy ciągle się utrzymują wolne od lodu, Z dnia 39. Stycznia.

Handelsblad uważa, źe Anglia i Francya, równie jak dawniej ustąpienie z cytadeli

położyły za kondycyą sine qua non, fak podobnie teraz w żadne wchodzić niechcą układy, zanimby Skalda niebyła wolną« Kzącł nasz ma (ćż być golów, otworzyć na-nowo rzekę dla wszystkich bander, dla angielskich wszelako i francuzkich dopiero po zniesienia embargo. O btlgijskiem pytaniu w odpowie» dzi niderlandzkiej, żadnej podobno niema) wzmianki.

Belgia.

Z Bruxelli, dnia 25- Stycznia.

Courrier BeJge utrzymuje, iż Poseł Francuzki tutejszemu Ministrowi spraw zagra-' nicznych, Generałowi Gobltt, wręczył na drodze urzędowej trzy noty, w których rząd francuzki żąda & milionów za koszta wyprawy od miesiąca Sierpnia 1831.» jako też ii milionów ca koszta w czasie wyprawy Anfwerpskićj, przyczem d»je zarazem óo poznania, iż koszta utrzymania jeńców wojennych holenderskich we Francyi, prowizoryjnie na Belgią spadną.

Z Antwerpii donoszą z dnia wczorajszego: Inżynierowie i artylerzyści czynnie się zajmują ufortyfikowaniem cytadeli la Croix. Już znaczną ilość dział ciężkiego kalibru i daleko noszących haubic w balety e ustawiono. Spodziewamy się, ii cytadelę Frederik Hendrik również uzbroją i z lej chwili korzystać będą, w której sprowadzanie dział po zmarzłym gruncie wielce ułatwionem bywa.

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 26. Stycznia.

Izba oskarżająca zawyrokowała dzisiaj w sprawie dotyczącej się zamachu d. 19. Listopada. Rozkazała, aby ogłoszono za będących w stanie oskarżenia i przed Sąd Assyzów stawiono: l) Ludwika Bergerem, akademika wydziału prawniczego, mającego lat 2il obwinionego o zamach, uczyniony d. ig.

Listop. r,e osobę Króla; 2) Hipolita Benoist, urzędnika zdrowia, mającego lat 28, urodzo nego w Castellaro we Włoszech i zamieszkałego w Chauny, obwinionego o uczestnictwo w zamachu, kiedy sprawcy uczynku wszelkiego udzielał wsparcia. Równocześnie oświadczyła Izba oskarżająca, że dostateczno są przyczyny ścigania dropą sądową Izydora Girour i Juliusza PIaneIle, obydwóch akademików. Nareszcie obwieściła taż Izba, że między towarzystwem przyjaciół ludu, którego kilkunastu członków przyaresztowano, a zamachem na Króla żadne; niema wspólności. Messager dzisiejszy powiada: "Mówią o odwołaniu Marszałka Maison z Wiednia, celem powierzenia mu zarządów Minister Dupin zostaną zapewne Prezesami Rady.

Niechcerny wprawdzie ręczyć za prawdę tych pogłosek, ale tyle zdaje się być rzeczą pewną, ie w gabine<ie wielka panuje niezgoda, i ie Ministtryura niema w Ijbie pewnej, wol nej większości głosów. (??) Są tei, co twierdzą, ie Marezaiek Gerard obejmie miejsce Marszałka Soult. - Z tego wszystkiego wyprowadzamy wniosek najpodobniejszy do prawdy, źe salonom paryzkim zbywa na nowinach ciekawych, źe więc trzeba takowe wymyślać. " (Z Galign Messeng.

)- Dwa pytania dzienniki msze obecnie szczególnie zajmują. Pierwsze ściąga się do spraw Turcyi. O tych rozprawia wczorajsza 'r e T p e , a obszerniej jeszcze dzisiejszy Dziennik Sporów. Drugie dotyczy się stanu zdrowia Xieiny Berry. Wszystkie dzienniki w tern się zga dzają, izby się dopuszczono okrucieństwa, chcąc Xię£nę dłużej trzymać w niezdrowćm więzieniu. K o n et y t uc yo n i s ta rozumie, i£ to nowy kłopot, na który się Ministeryum 2 powodu swego samowolnego i na źadiiem prawie niepolcgającego postępowania naraziło. Pozostaje mu t>lko jeden wybór, siawić Xięinę przed Sąd Parów. Natenczas prawu zostanie oddana sprawiedliwość, nikt uiepouinien lękać eię odpowiedzialności, i nawet nieszczęśliwe przypadki straciłyby za pomocą tarczy dawnego przysłowia francuskiego "czyń, co czynić powinieneś, jakikolwiek tego będzie wypadek" swój wpływ na opinią publiczną. Donoszą z N antes pod d. 22. m, b.: "Karnawału u nas tego roku zapewne niebędzie, umysły bowiem wzruszone żadnej do rozrywek niemają ochoty. Odkąd uwolniono Bloie łupieetwa po drogach i inne bezecności Szuanów znowu gorę biorą. Przed tygodniem poznano mieszkańca z Montmorency jako Ewangelika, napadnięto na niego, złupiono go i okropnie pokaleczono; sąsiadowi jego udało się ujść wściekłości rozbójników, wydarli mu jednak 7000 franków. Przed kilku dniami banda Szuanów nawiedziła w gminie Mouilleron kilku dzierżawców ewangelickich; ci niechcąc przyjmować rabusiów zabarykadowali mieszkania swoje. Przypuścili więc zbrodniarze atak, zamordowali młodzieńca l "'letniego i ledwo się udało przyspieszającym na pomoc sąsiadom odeprzeć zbójców. Tejże samej nocy czyniono podobne napaści na domy patryotycznych mieszkańców. Moinaby teraz słusznie zawołać: Nitma więcej starodawnej Wandei!"

Podług Kuryera Francuzkiego , pragnie nowy Minister spraw wewnętrznych Pan Argout zaprowadzić większą osczędność w tajnych wydatkach, mianowicie ministeryalnyin Dziennikom przeznaczone wsparcia zmniejszyć; w Paryżu mają się ograniczyć te wsparcia na dwa Dzienniki, a na pisma roinisieryalne po departamentach, któreby chciały wspierać widoki rządu, rna być wyznaczona pewna taryfla; to jest: Dziennik wychodzący codzień, pobierać będzie rcoo franków wsparcia, wychodzący co drugi dzień 1500 franków, a wychodzący 2 razy w tydzień 12CO franków. Dodatki z funduszów tajnych, które pobierają urzędnicy, będący zarazem Deputowantmi, mają wynosić podług tego Dziennika l,rcooco franków. Wczoraj Generał Fabvier miał rozmowę z Xieciem Broglie. Ostatni miał mu powierzyć ważne zlecenie do Lewantu, którego Generał Gilleminot niemógł przyjąć dla słabości zdrowia. Okręt liniowy Marengo, 2 fregaty i korweta wypłyną d. 20. b. m. z Tulonu do Morei dla zabrania ztamtąd wojska naszego. Niektórzy twierdzą, ii wojsko to jest po części przeznaczone, aby miało udział w interwencyi Angielsko-francu»kiej na wschodzie. Z powodu ważnych pism od Xiccia Talleyranda, tyczących się interessów wschodnich, XiąięBroglie miał dnia 20. b. ni. naradę z Hrabią Appony, i zapewniają, iź nieiylko Anglia i Francya ale i Austrya oświadczyła się przeciw interwencyi innego jakiego mocarstwa. Na onegdajszej zabawie wieczornej u Pana Dupin znajdował się z Ministrów jeden tylko Pan Hurnann; mało takie (widziano doktrynerów, lecz było wiele deputowanych innych stronnictw. Mtodzi Xiążęta; Jstryi i Bassano, z których pierwszy w stopniu kapitana, a drugi w stopniu porucznika, miał udział w wyprawie do Antwerpii, otrzymali krzyż kawalerski legii honoIOWĆj.

Sąd policyi poprawczej uznał Isię niewłaści - wym do wyrokowania w sprawie PanajGourtois przeciw Xieciu Decazes, o odmówione wydanie papierów ojcu jego zabranych za mini* sterstwa tegoż Xiecia. Przyczyną powyższej decyzyi było to, ii sądom nie wypada wydawać wyroków względem środków administracyjnych. Generał-Porucznik Milhaud, były członek kommissyi, umarł d. 8. b, m. w Aurillac t mając lat r; 6 . Stawny kompozytor Herold umarł tu dni» 19.J).rp.

biortm projektu do prawa o administracyi departamentów, którego dotąd już 27 artykułów odczytano. Wizerunek Marszalka N ej, zrobiony na źądanie Króla, wraz z wizerunkami innych zmarłych Marszałków, został przeniesiony z Tuilleries tio wielkiej sah domu inwalidów. W pałacu Królewskim pozostały tylko wizerunki żyjących Marszałków, Xiąże Brunświcki Karol miał od rządu naszego otrzymać znowu pozwolenie bawienia w Paryżu, i w ogólności we Francyi. Król Szwedzki dał order gwiazdy północnej Margrabiemu Dalmacyi, Posłowi naszemu w Sziokoimie. Żaden Minister za Karola X. nie otrzymał tego orderu. Pan Baring, członek parlamentu angielskiego, zaślubił córkę Xiecia Bassano, Para francuzkiego. Monitor Algierski donosi z Algieru pod d. 2g. Grudnia: "Dnia 24. b. m. wieczorem Xiądz Collin, Prefekt apostolski, poświęcił na kościół chrześciański meczet, którego mieszkańcy tutejsi wyznania mahometańskiego odstąpili, a nazajutrz w uroczystość Bożego N arodzenia odprawiła się tam wielka msza wojskowa, w obecności głównego sztabu. Piękne (k o l u m n y marmurowe, okryte wyjątkami z AIboranu, liczne łańcuchy, na których zawieszone były lampy podczas święta Bejramu, czyniły szczególne wrażenie na umyśle Europejczyków. Godną jest wspomnienia odpowiedź Mufiego i Ulemów na wezwanie Gen. Savary o odstąpienie tego rneczeiu na kościół. "N asz meczet zmieni swe przeznaczenie, niezmieni atoli swojego Pana; gdyż Bóg Chrześcian jest i naszym Bogiem, i tylko tym się różnimy, że innym sposobem błagamy Go. Jako zwycięzcy, mogliście nam gwałtem zabrać świątynię, a nie uczyniliście tego; prosicie 4ias o nią, pozwą, lamy chętnie, i nigdy niezapomnimy waszej delikatności. " Hiszpania Z Madrytu, dnia 15. Stycznia.

(Z Gaz. Frankf.) Policya przyareszrowania swoje kontyn uje. Znajome teraz są nazwiska głównych przywodzców, między tymi wymieniają Generała Morotogni, który miał być właśnie mianowany plackomendantem w St. Sebastian, wielu ze szlachty, oficerów pałacowych, Szefa bióra w Ministeryum sprawiedliwości i Szambelana jednego Infanta D o n *Carlo$a. trn Dzisiaj przyprowadzono tu około co osób przyaresztowanych w Toledo; pospólstwo na nich się po kilkakroć targnęło i ledwo co ich można było nieuszkodzonych zaprowadzić do więzienia. - Spisek z d. 5. m. b. dalej był rozgałęziony, niż początkowo rozumiano; celem sprzysiężonych było wynieść D o n Carlosa na tron, zaś Króla przymusić do złożenia korony a Królowę do opuszczenia kraju. - Pogłoski o zwołaniu Kortezów zyskują codziennie większą wiarogodność; rozumieją wszelako powszechnie, iź to zgromadzenie bardzo się różnić będzie od posiedzeń w r. 1789- Mówią też ciągle o zupełnej reformie gwardyi przybocznej; 300 z pomiędzy nich już oddalono z stolicy. Konferencye między P. Stratford Canning i naszymi Ministrami trwają ciągle; ale o treści ich nic niewiadomo . (Z Galign. Messeng.) Ostatnie dni obfitowaty w ważne wypadki. Uskuteczniono w nich prawie zupełne zniesienie ochotników rojalistycznych, którzy byli sprawcami powstania w Cebotta w prowincyi Toledo, i przyaresztowanie hersztów. Batalion 10. pułku, wysłany przeciw rokoszanom, wrócił do Madrytu z wielu jeńcami. Wszakże 400 z nich do Andaluzyi cofnąć się mogło; ścigają ich jednak 2 pułki, które ich niemylnie zabiorą w niewolą, Z papierów 1 listów hersztów powstania dowiedziano się o nader ważnych rzeczach. W skutek tychże postanowił Gubernator w nocy na dn. 11. m. b. cały spisek wniwecz obrócić. Liczne patrule przeciągały ulice stolicy. Ci co o niczem niewiedzieli, niepojmowali, coby takowe środki w śród pozornego pokoju, znaczyć miały. Dowiedzieli się jednak wkrótce, iż je przedsięwzięto końcem przyaresztowania znacznej liczby znarnieniiych osób, co też nastąpiło."

Po r t u g a l i a , Z Lizbony, dnia 8- Stycznia.

Okręty Admirała Sartoryusza zostały 20. z.

m, przez zwierzchność hiszpańska z portu Vigo oddalone. Baterye nasze tak dalece 5. b. m. spustoszyły wystawiony przez Dom Pedra w nocy z 3« n* 4. most łyźwowy między Oporto i Śerra, iż sprawcy tego, końcem ocalenia statków, sami go zebrali. Mały okręt wojenny, zapewne "Coquette", został zatopiony. W Oportostopiono wszystkie dzwony na lanie kul i bicie pieniędzy. Szpital wojskowy był w kościele, seminaryum zburzono, utworzona przez Dom Pedra kompania wina rozwiązała się, niedostatek żywności bardzo się czuć daje, i wiele rodzin jako też zbiegów przybywa z miasta do Portugalczyków,

Z O P o r t o, dnia9. Stycznia.

Przyczyną, że flocie Admirała Sartoryusza rząd hiszpański nie dozwolił stać pod Vigo, są krętów, z których 160 ludzi zbuntowało się przeciw Kapitanowi Bingham. W Lizbonie ma panować wielkie nieukontentowanie z powodu ogromnych kontrybucyi, oraz ostrej kwarantanny, dla okrętów angielskich ustanowionej. 3,000 żołnierzy policyjnych, 1,400 wojska i 3,500 milicyi czuwa nad spokojnością stolicy. W nocy z 12. na 13. b. m. dwie wielkie kule działowe padły w pałacu, w którym Dom Fedro mieszka. Kazał je położyć na kobiercu przed swoim kominkiem, i wyrzekł te słowa: Otoi to podarunki, które miprzYsełajq do Oporto, Nigdzie niernasz bezpiecznego miejsca ".ni w Oporto, ani w okolicach tego miasta; a jeżeli statek parowy "Lord of the leles" z 3000 żołnierzy przepłynął szczęśliwie około bateryi, pochodziło to stąd, iź Kapitan jego zatknął bauderę angielską, za co 500 funt. szt. kary ma zapłacić. Mieszkańcy bardzo wiele cierpią; niemało kobiet i dzieci utraciło życie od wystrzałów nieprzyjacielskich; nigdzie jednak niesłychać narzekania. Wiele sobie obiecują od Francyi, dokąd udał się Pan Lasteyne, bliski krewny Lafayetta, celem protestowania przeciw obejściu się Miguelistów z brygiem francuzkim Alcyon. Wszystkiego dobrego spodziewają się także z obecności Generała Solignac.

Anglia.

Z L o n d y n u, dnia 23, Stycznia.

Z Dublina donoszą, że do Irlandzkich portów codziennie regimenla z Anglii przybywają, końcem trzymania na wodzy buntowniczych przedsięwzięć, lecz że ludność, jak się zdaje, niebardzo na to zważa, i że duchowieństwo katolickie ze szkodą rządu, uciekając się do uprzędzeń narodowych jud usiłuje wywierać swój wpływ na tych z pomiędzy żołnierzy, którzy z Irlandyi są rodem. W Register, piśmie jako organ duchowieństwa znanem, wy« rażono 'W tym względzie pomiędzy innerni: "Cieszymy się z widzenia tu wojska; większa część tegoż składa się bowiem z naszych ziomków i część z naszego potu i przemysłu wybieranych podatków pomiędzy nami spoźyje. *' - W hrabstwie Kilkenny na wyraźny rozkaz Lorda - Porucznika ma liczba Konstablów być pomnożona. - Towarzystwo irlandzkich ochotników odbyło d. 16. w Dublinie swoje posiedzenie, na którem Pan O'Connell adres do ludu irlandzkiego przeczytał; rozbiera on w nim dobrodziejstwa, jakieby zniesienie unii za sobą pociągnęło i to przekonanie wynurza, że się uda, skoro lud przy tern obstawać będzie.

M o r n i n g - H e r a l d zawiera następujące pismo z Madrytu pod dniem 10 b. m. Sir Stratford Canning, wraz z małżonką, dwoma sekretarzami i służbą z 17 osób złożoną przybył tu wczoraj i wysiadł w pałacu Hrabi Villa Hermosa. Nadzwyczajny Poseł był jeszcze tego samego wieczora Królestwu przedstawiony, i dowiadujemy się, że zaraz po oddaleniu się tegoż Minister spraw zagranicznych zaprosił do siebie Posłów Roseyi, Austryi, Prus i sprawującego interesa portugalskie, końctm udzielenia im przez Sir Stratford przełożonych propozycyi. - Interesa portugalskie i uznanie południowo-amerykańskich Stanów maj;, być naj czelniejszym przedmiotem posłannictwa Sir Stratford Canning. . Osoby przybierające pozór, jakoby dobrze zawiadomione były, zapewniają, iź dyplomatyka angielskiego jest zamiarem skłonić Dom Miguela do wyrzeczenia się roszczeń do praw Donny M-jryi a Hiszpanią doprowadzić do przywiedzenia do skutku zawieszenia broni między obiema Xiąźętami, albo do wdania się czynnego w ich zatargi. N a przypadek ociągania się Hiszpanii, Anglia i Francya wysłałyby wojsko do Portugalii. - Mogę Pana zapewnić, iź Hiszpania przeciw Dom Miguelowi działać ani też zaprowadzenia Konstytucyi w Portugalii popierać niebędzie. Sprawa Dom Pedra nieznajduje sympatyi w Hiszpanii, i ani Ministrowie ani naród nieeą skłonni do wspierania jej. Uważają tu Dorn Pedra jako całkiem od Francyi zawisłego, i nie odpowiadałoby to polityce hiszpańskiej widzieć Francyą w posiadaniu całej zachodniej granicy. Niedziwiłoby mnie bynajmniej, gdyby przy nastąpionej w interesach portugalskich zmianie, instrukrye Sir Straiford-Canninga po jego wyjeździe z Londynu całkiem inną postać otrzymały. W ówczas uważano zaszłe tu zmiany za rewolucyjne, i mniemano w Anglii, iź Królowa uda się pod opiekę konstytucyi i wspólnie z Konstytucyonistami portugalskimi działać będzie; ale od tego czasu zapewne się jej Poseł dowiedział, iź polityka Hiszpanii na tej samej stopie jak dawniej pozostaje, i źe wszystkie usiłowania Królowej do tego zmierzają, aby prawa swej córki zabezpieczyć. Xiąźę Kumberland przybył niedawno z Hastings do tutejszej stolicy, i wczoraj odwiedził Xiecia Wellingtona w Stralhfieldsay.

Wybór Pana Pease, kwakra, na członka parlamentu, sprawił wielkie wrażenie, i był uważany za niesłychany wypadek; po dokładniejszćm atoli zgłębieniu rzeczy, okazało się, iź to niejest pierwszćm zdarzeniem. Roku 169& w miasteczku Chipping Wycombe wybrano kwakra, PanaArchdale, reprezentantem w par wezwano go do wykonania przysięgi, niech ciał tego uczynić, i z tej przyczyny m usiano przystąpić do nowego wyboru. Malarz Haydon rozpoczął kilka obrazów na pamiątkę reformy. T eraz zajęty jest malowaniem wielkiego obrazu, który przedstawia świetnyobiad, dany w Guildhall dla Hrab. Grey; widać tarn wizerunki najznakomitszych reformatorów, którzy się na wspornnionym obiedzie znajdowali. Pranie wszyscy członkowie gabinetowi siedzieli malarzowi; wizerunki ich będą wkrótce ukończone. Pan Haydon był obecnym na tej uczcie, i wtenczas szkice jej zmbił; obrał zaś do tego chwilę, gdy pierwszp Minister miał mowę do zgromadzenia.

Gazeta M o r n i n g - P o s t pisze: «Przed niejakim czasem rozeszła się pogłoska, iż Xiążę Wellington odprawi swój dwór i uda się za granicę. Zaprzeczyliśmy już tej wieści, która także przypadkiem i w piśmie naszem była umieszczoną; teraz zaś możemy powtórzyć najwyraźniej to zaprzeczenie, otrzymawszy niewątpliwą wiadomość, iż żadne zmniejszenie dworu wspomnionego Xiecia nienastąpiło ." Do licznych ważnych przedmiotów, które będą przedstawione następnemu parlamentowi, należy także kwestya: czyli przywilej banku angielskiego ma być i nadal potwierdzonym. Gazeta Kury er mniema, iż wcześnie zapewnić może, że przywilej ten zostanie przedłużonym, lecz zpewnem ograniczeniem. Według dotychczalsowvch urządzeń, tyczących się banku, żaden podobny zakład niemoAł mieć miejsca aż do odległości 65 mil angielskich od Stolicy. Odległość ta ma być teraz zmniejszoną o f części; we wszystkich innych miejscach wolno będzie zakładać banki z jednego lub kil ku funduszów złożone. N ad to, inne jeszcze zmiany zajdą w tej iusty tucyi. Gazeta G lob e donosi, iż przyszłemu parlamentowi podany będzie bil względem zupełnej zmiany dziesięcin tak w Anglii, jako też w Irlandyi. Wydane rozkazy ściślejszego blokawania brzegów holenderskich dowodzą, iż niemoźna się spodziewać zaspokająoej odpowiedzi Króla holenderskiego Donoszą z Jarmouth, iż dwa angielskie okręty liniowe i jedna fregata francuzka, wypłynęły w tym celu, i źe flotiy połączone zostały wzmocnione. Rząd francuzki miał początkowo zamiar zostawić na niejaki czas pewną liczbę wojska swego w okolicy Antwerpii; lecz Hrabia Grey upatrywał w tern niedogodność, i wynurzył życzenie, aby konwencya z d. 52. Października £cMe była wykonaną, inaczej mogłyby to

zrządzić pewną dla niego trudność w parlamencie; oppozycya bowiem korzystając z wojennej postawy Francyi, nieomieszkałaby wykazać bezskutecznych usiłowań Ministrów w zachowaniu pokoju przy tylu poniesionych ofiarach. Ze zaś z powodu bliskiego otwarcia Izb fran.

cuzkich, Anglia zrobiła dogodność Francyi, zezwalając na wkroczenie jej armii do Belgii, naturalnie więc wypada, aby gabinet paryzki dla poparcia mowy od tronu angielskiego, kazał wojsko swoje wyprowadzić z Belgii. Wzajemnie dawane dowody przyjaźni między naszym i francuzkim gabinetem, odpowiadają stopniowy>rzychylności, jaka panuje między Lordem II{ I i Xieciem Talleyrand. Lord gydent miasta odebrał wczoraj petycyą p lianą przez wielu obywateli, aby w n a s tę r A p Poniedziałek zwołał zgromadzenie celem narad względem zniesienia siedmioletniego parlamentu, wzglądem głosowania wkładaniem gałek i względem uchylenia wszelkich opłat od majątku. Wypadek ten, podług zdania Gazety Gua rdian, można uważać za początek walki między Radykalistami i Whigami - Generałowie Stubbe, Saldanha, Cabreira i inni oficerowie, najęli w Plymouth okręt amerykański, którego kapitan obowjązał się, iż bez względu na żadne niebezpieczeństwo wysadzi ich na lAi! przy Oporto. Popłynęli onegdaj. W zeszłym tygodniu umarły tu 3 osoby na cholerę. Pan Covel, kapitan kupieckiego okrętu amerykańskiego, wracając iiiedawno do Stanów zjednoczonych Ameryki północnej, odkrył pod 4° 50 Y szerokości północnej i 16a o 40' długości wschodniej mały Archipelag, złożony z 14 wysp zamieszkałych, których mieszkańcy mówją językiem hiszpańskim. Podług wiadomości z Ameryki północnej, zgromadzenie prawodawcze prowincyi Wirginii wyznaczyło Kommissyą do wzięcia pod rozwagę stosunków między południową Karo liną i stanami Zjt-dnoczonemi.

ROZlllaite wiadolllOŚci.

"Babin na obcej ziemi", piemo satyryczne dawniej już zapowiedziane, zaczęło wychodzić w Paryżu w języku polskim. Ma to być ciąg dalszy owej słynnej w iGiyro wieku rzeczypospolkej babińskiej, której twórcą był dowcipny Lublinianin, Pszonka. Następujące eą nowinki literatury roesyjskiej e Pani Audocya Glinka przełożyła wydał » Melodye Ukraińskie"; Czyżów po- dawno zapomnianych, i wskrzeszonych teraz, wieść wierszem: "N owożeńcy" ; Mikołaj Po- wśród stoiicy, gdzie publiczność oswojona jest lewaj powieść rossyjską z isgo wieku: "Przy- z utworami najsławniejszych dzisiejszych komsięga na pańskim grobie." W rodzaju ro- pozy torów: Rossiniego, Mayerbeera i t. d.mansów pisali także w czasach ostatnich: Pa- W tym koncercie mieli udział najpierwsi miweł Swinin, Michał Pogodyn, Jakób de strze, jako Baillot, Kalkbrenner i t. d. - KrySaogiain, Samonowski, Hess i A. Orłów. tycy rokują, że ta nowość, odświeżająca dawne Kowaleweki wydał tragedyą w sakiach: "Mar- wzory, będzie miafa mocny wpływ na przyszłe fa, czyli: Żony eławiańskie." kompozycye muzyczne. G a z e t t e de F r a n c e umieściła niedawno Znany pisarz francuzki, Bibliofil J akób, był zdania kilku wielkich statystów, między któ- niebezpiecznie chory, lecz powróciłjuż do zdroreroi wyszczególniają się następujące: "Kon- wia i wydał nowe dzieło pod tytułem: "Wyały tucy a niemoże być robiona, I (UŁ dobra zdrowienie starego bajarza", (convalescence d/im konstytucya sama się robi; jest WjJcuxconteur.) Krytycy mocno zalecają to dzieło, czasu i okoliczności, a Bóg j jej twórcą." (Burkę.) - "Fra narchiczną przez swoje położeń czne." (Mirabeau) - "Dobre o manie nietrwa w Paryżu dłużej, jak pół roku." (Bonaparte w r. 1798.) - »Paryż po wszystkie czasy mieć będzie przywilej powstania." (Marat,) -"Jeelto losem Francyi, ażeby zawsze tylko uczyła się priez własne nieszczęścia.« (Calonne.) - "Rewol ucye eą karnawałem historyi." (Machjavel.) - "Rząd utrzymać się może tylko przez zasady i środki, odpowiadające jego początkowi." (M ontesquieu. ) W teatrze vaudevillow w Paryżu dają sztukę pod tytułem: 17« de plus (Jeden więcej). Pewny dziennik napisał o tej sztuce: Jak tylko czytamy na afiszu "J e den więcej", to zawsze sto mniej w parterze. W dzienniku angielskim Al b i o n , czytamy: "Studenci Holenderscy, - w niczem niepodobni do uczniów szkoły politechnicznej paryskiej, którzy należą zwykle do wszystkich rozruchów i stając na czele najlichszego motłochu, pragną dyktować prawa każdemu obecnemu rządowi, - okazali duch, który nam przypomina pamiętne w historyi Anglii lata 17S9 i 3804- Każdy ze trzech uniwersytetów Holenderskich wystawił z pomiędzy siebie oddział celnych strzelców, i żołnierze ci, przyznając się_ do niewiadomości w sztuce woj ennej, prosili iżby im dano dowódzców i oficerów z wojska regularnego. Studenci z Ateneum Amsterdamskiego nie dali się też uprzedzić w tym szlachetnym zapale. Dwaj professorowie Uniwersytetu w Utrecht służą jako szeregowi w batalionie piechoty." Ostatniemi czasy P. Fetis, w Paryżu dawał tak nazwany koncert historyczny, złożony ze śpiewów i muzyki instrumentalnej z wieku XVI. Dzienniki paryzkie unoszą się nad no

PUBLICANDUM.

Handlers Berłam JózefChaim z Stęszewa i jego narzeczona F r e i d h e B ykz Grodziska, wyłączyli między sobą, w moc inteicyzy na dniu dzisiejszym przed nami zdziałanej, wspólność majątku. Buk, dnia 2. Stycznia 1$33« Król. Pruski Sad Pokoiu.

PUBLICANDUM.

Panna Nepomucena Stęszewskai obywatel J ó z e f C z uj e w i c z w Grodzisku, wyłączyli między sobą przed wnijściem w małżeństwo, w moc na dniu 14. t. m, sądownie zdziałanego układu, wspólność majątku i dorobku, Buk, dnia 16. Stycznia 1833V Król. Pruski Sad Pokoiu.

A U A C Y A, W poniedziałek dnia I I. m. b. i dni następnych przed południem od godziny 9, do ia.i po południu od godziny 2. do 5, przedawać hLdę przy Wodnej ulicy Nr. 183. z pozostałości wdowy Berłach meble, sprzęty domowe i kuchenne, niemniej znaczną ilość rycin i obrazów olejnych, dalej różne wina czerwone, frai.cuzkie, szampańskie i likiery w butelkach, drogą publicznej aukcyi najwięcej dającemu. Poznań, dnia 4. Lutego 1833_ Castner, Król. Kornmissarz aukcyjny.

KT 3 Doniesienie dla właścicieli browarów. T 51 Chmiel mój już nadszedł; jest to posilna roślina z r. 1331., w kwiatach, bez liści, i cena w stosunku bardzo umiarkowana. Fr. Bielefe l d,

Soloną wyzinę, świeży bulion, astrachański kawiar, oplecione główki do fajek, przednią herbatę i turecki tytuń otrzymał Szymon Siekieschinprzy Wrocławskiej ulicy.