POZANSKA G\Y\HDJA AHODOWA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1931 R.9 Nr1

1,:: talara za każrly transpart. Dzięki tej trllnzakcji uwalniała swych wYZllawców ad tj bądź cO' hądź uciążliwej służb)-. Panieważ jednak da amawianega. akresu hrak jest ŹI'Ćłdeł, nader przetO' trudna stwierdzić, jak się ustaunkawali da tych zarząrlzeJl Żydzi poznailSl')", Stan kraju i układ stasUllków w paczątku raku 1807 wymagał)' prawie ciągłej służby gwardji, tell1banlziej, iż linja działail wajellll) dl przesUl]ęła się na wschód i półnac dzięki ezemu wajska linjawe padeszła bliżej frantu, a cała służba garnizO'nawa, tJ'ansparty i utrzymywanie parządku spadła na haJ'ki gwanlji Ilarodowej. Krótka ilJstrukcja DęJlrawskiega z 10 listopada 180li r, zJJ) t hyła lakaniczna, przetO' władze llepartauwlltO\\'e wspólnie z dawódcami francuskimi ułaż)'})' ahszerną instrukcję, wedle któ]'ej przefarmawano i w)'llIaga/lO' pełnienia służby przez gwardzistów. Instrukcja ta ") ułażana przez aficjum pabarawe inspekcji milJdzyrzeckiej VI' Kargawie stałah)' sic: więe ahawiązującą dla całegO' departamentu i jegO' stołeezIlega miasta, Wedle tych nawych przcpisó\\' "nikt ad tegO' abawiązku nie jest walny, prócz asO'h) (!) magistl'8tawej, I'eprezelltaeji miasta, słudzy kaśl'ielni, afirjanci, kaminiarze i dazarcy sikawek i starsi ż)'dawscy". Zastrzegana silJ, że "jed)'nie dla utrz)'mallia porządku i bezpieczeństwa miejscawega się ta dzieje i że nigdy, ani w części, lub rałkawieie gwanlje Ilacjanalne da służł'v wojskawei uż)'te być Ilie mają", Gwardję dzie10'110' na kampanje pa r.o Iwlzi pod kOlllendą kapitalla, ktÓ1T da pamaey miał pOl'urznika, podparucznika, charążega, feldwebla, 1 sierżantów, -1 pac!ofirerów, junkra i 2 dabaszów. Dadatkawe postanawienie zaznarzało, że majętniejsi wi IIni twal'zyć kampanje w)'barcze: grenadjerów lub strzelców. CO' da Żydów zalerana, aby \V miarl,) Illażnaśei twarz'{; z nieh asahllC kampanje, ale gdyh)' na ta zbyt ieh b)'ła mała, wcielać da innych kOlllpanji za wyjątkiem kampallji w)']Jarcz)'ch. ŚwiQta swaje i sabat)' mieli Żydzi walne ad ćwiczeJ1 i służb) Kampanja w)'harcza

11) Przegląd historyczno-wojskowy, 'l, 1, W:!9 I'" s h', l:!:Jl:!, (.Janusz Staszewski, nozpOI'ządzenia o gWlirdjach narodowych I\si(:stwa \\'lll'szawskiego),miała więc lH'WIIl' prz wileje ł)('ronal Ile, ale zarazem miala też pewne związane' z tem ohowiązki, a miallowicie muiala i(: własnym koztem lllUlHlurować, oraz uzbroić. v\' zwil;łZku z t'm załecano, aby w tych wypadkach wykol'Z stać itniellil' bral'tw strzeleckid1, czyli inaczej załecallo owe bractwa wcieli(; do owych kompanji wyborcz)'Ch. Gdyby zaś członkowi hradwa strzełeckiego była zabrali a hr0l1, miał on otrzymać "kwit magistratu z wyszczegółnieniem w jakim stanie hroń się znajduje i doŚĆ warta; a gdyby hroi'l swą mial nie odehrać, wtedy z kas) mieszczan, do której się wszyscy składać mają, zaplacollą h)'!' powinna". Gd'h' mimo tego hroni zahrakło, zalecano zwr{)("i{o ię do dominjów i gmillj a gd-hy i wted' jej nie tal'l'zylo, Jlależało resztę gwardzistów uzhroić \'II kosy. \Vprowadzollo również karę aresztu za przewiniellia, jednakże dowódra gW1lrdji w danem mieście lIie lIył mocen sam wyznaczać l<arę, all' w porozumieniu z lllagitratem. Czynności gwanłji w stounku do krótkiej instrukcji Dąhrowskiego pozostaly niezmieniollf'. (lollawano jednak, w jaki posóh należ' odbierać rapol'ta i \\ydawać hasło. Pozatem zalecano, ahy codziennie na odwachu od godz. 10 z rana do tejże godzillY drugiego dnia, a \vięc całą dobę oddział gwardji pehlił służbę wartowIliczą ..według potrzeby i ilości sz)'ldwachów". Dowódcą wart)' zawze miał być oficer, ostre naboje miał' hyć złożone LI kapitana i używane jedynie w razie gwałtownej i rzeczywistej potrzeb). Co lIi,,dzielę i święto gwardja zbierała się i odhywała ćwiczenia strzeleckie. Takie był' ogólne zasady, wedle którp'h początkowo ZOl'ganizowaną zORtała pozn811ska gwardja Ilarodowa. omawianym przez nas czasie liczyła ona 18 kompanji 12), a uzbrojolll;! była w 540 karahinów rządowych, w'danych z magazynów wojskow'ch; oraz 179 będących pr'watną własnością gwardziRtó\\ pod oh nie jak 128 pałaszT, Skoro ukonst'tuowała się władza centralna Księstwa \Varszawskiego w postad Komisji Rządzącej. pom ślała ona

12) Archiwum Akt Dawnych w \Varszawie, Rada Stanu 09, f. 56- 69.

(j