GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.02.19 Nr42

Wielkiegolęstwa POZNANS.KIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej Dektra i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

JW 42. - We Wtorek dnia 19. Lutego 1833.

OBWIESZCZENIE Poczta prędka (Schnellpost) stąd do Landzberga n./W., która dotąd po nadejściu poczty konnej z Warszawy odchodziła i pewnego odchodu niemiała, teraz bez wyjątku w N i e d z i e I ę i w Czwartek o godzinie 8« wieczorem odchodzić będzie. Poznań, dnia 15. Lutego 1833,

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia 16. Lutego.

J. K. M. panujący Xiaze Luk ki p.-zybył tu s Drezna,

Burmistrz W e i d i n g e r B Reichenbach, usiiedJszy w skutek wytoczonej przeciw sobie sprawy kryminalnej za granicę, w listach orderu Orła Czerwonego 4. ki. wykreślonym został. Podaje się to niniejszem na mocy Najwyższego rozkazu gabinetowego pod d, 9.

m. b, do publicznej wiadomości. Berlin, dnia i5. Lutego r. 13 A 3.

Królewska Generalna Kommissya orderów,

Z dnia 17. Lutego, Przybyli tu: JW. Generał jazdy i ko* menderujący VIII. korpusem armii, JJos8 t e II, z Koblencji.

Urząd

Poczfy

Główny,

JW. Nadcześnik Xiestwa Szląskiego, Hr, Henkei Donneremark, z Naumburgs.

WWVWMMbMW

Wiadolllości zagraniczne.

A u s t r y a.

Z Wiednia, dnia 8« Lutego.

(Z Gazety Powsz.") - Przybył tu Sekreta» legacyi z Paryża, Dowiadujemy sięterar, ie Hr. St. Aulaire miejsce Posła przy dworze naszym przyjął, zaś Marszałek Maison tylko przybycia jego czeka, aby się potem niezwłocznie udać na zlecone sobie miejsce Posła w Petersburgu. - Z Stambułu od d. 16. Stycznia zbywa na wiadomościach. U gody zawiązane między Ibrabimem Baszą; i Sprawującym ioteresa Francyi, sprowadziły zapewne przerwę w krokach nieprzyjacielskich i częste wysełania gońców do i z Paryża, niemylnie lic ści , do U( spTawj,- W Serwu ciągle Miloech całego wpływu ewego na (o używa, aby pokój w kraju utrzymać i usiłowania rokoszujących zniweczyć. Działa on zupełnie w interesie Porty, mając przy tern wzgląd na przyjacielskie między mą i Hossyą zachodzące stosunki.

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 7. Lutego.

Dziennik handlowy wyraża: "Rząd spuszcza się obecnie zupełnie na ocalenie pokoju powszechnego. Zdaje się, że dla tego też materyały anyleryczne, sprowadzone w pierwszych dniach po rewolucyi Lipcowej do okolic nadbrzeżnych, znowu do magazynów napowrót odwożą. Wykonanie środka tego zacięło się po nad brzegami Laaianche, JHavre i Gherbourga.

(Z Dziw. Frańkf.) - Podobno oświadczyli Panowie Th>ers 1 Dupin, że obecnie prawie codzień bezimienne odbierają listy od Karolistów, w których im grożą, że ich zamordują. Tych albowiem obydwóch mężów poczytują Legiiymiści za naj gorliwszych obrońców teraźniejszego rządu. - Pan Dupin zaproszony, jak powiadają, na wieczór do Króla, miał mu oświadczyć bez ogródek, że doklrynery i ich zasady restauracy) i prawności, które ani bez zatajenia wszędzie i be/względuie objawiają, winą są nieznośnej dumy, z jaką eię teraz Karoliści wynoszą. Podobne myśl» wynurzał też Pan Dupin przed Deputowanymi. Członkowie oppozycyi także się ściślej łączą z Prezesem Izby; uważają przynajmniej, że na wieczorach u niego więcej bywa członfców oppozycyi, aniżeli mężów s środka albo gagorzałych doktrynerów. Wielki obiad, dany przez Marszałka Soult na cześć armii północnej, onegdaj istotnie nastąpił. Gośćmi byli Xiąźęta Orleański i Nerourski, Marszałkowie Francyi, Ministrowie i przeszło 60 oficerów wyższej rangi. Zgromadziło się całe towarzystwo w wielkim przysionku hotelu Ministra, ozdobionym w kształcie namiotu znakami zwycięstwa na rogach. O godzinie 7. ścianę jedne namiotową odsłoniono i kompania zasiadła przy jednym stole na 83 .osób nakrytym. Marszałka Soult,którego rana ciągle niebezpieczeństwem grozi, wniesiono do sali w krześle z poręczami. Podczas obiadu huczna grała wojenna muzyka. Spełniono toasty na cześć Króla, armii i t. d. Wszystkie gazety stolicy już udzielają mowy Króla Angielskiego od tronu, z przyłączeniem krótkich uwag, G a z e t t e rozumie, iż nie sprawiła wrażenia, którego się po niej spodziewano, że w ogólności mówiąc oczeki

wań powziętych niezaspokoiła. Gazety liberalne życzą, aby eię była wybitniej tłórnaczy ła względem spraw portugalskich i belgijskich. Wczoraj znowu w dąbrowie Bulońekiej zaszedł pojedynek między Karolistą i Republikanern; oba zostali lekko ranieni. Nastąpiły w ciągu dnia tego liczne znowu wyzwania i na równinie Greneile równie jak i w wymienionej dąbrowie 10 osób przyaresztowano. Uważamy, że od chwili ścierania się Legitymistów z partyą republikańską, często znowu widać wstążki krzyża Lipcowego. St. Symoniści w Lugdunie nadali sekcie swojej nową nazwę "Compagnons de la iemrne" i wyłuszczyli w piśmie pod tytułem: "Rok 1833., albo rok matki", zasady swoje względem stanowiska, które kobiety w spóle« czeństwie ludzkiem nadal zajmować mają. Z dnia g. Lutego.

Dzisiejszy Tempa wyraża: "Messager przez 2 tygodnie codzień prawił o zmianie w Ministeryura; onegdaj donosił, iż jedna tylko teka pozostała do rozdania i wynalazłszy 7 Ministrów, niewątpił , że też 8<ny wkrótce mianowany zostanie. Dzisiaj taż gazeta opiewa, że cała sprawa znowu zawieszona i o zmianie minisjeryalnej ani mowy więcej niema. Przypominamy sobie przy lej sposobności, że przed kilku dniami mąż znamienity, który za czasów restauracyi przez kilka lat był Ministrem, redaktora pewnej gazety z naleganiem upraszał, aby go co tydzień, tylko 3 razy mianował Prezesem Rady." Prelekt policyi rozkazał w nocy zeszłej we wszystkich tutejszych HoteIs garnie przedsięwziąść badania; około 60 osób, wywieść się niemogących przez żadne papiery, przyaresztowano i zaprowadzono na Prefekturę, Prócz tego ujęto 8 osób przeciwnych stronnictw za wyraźnym rozkazem rządu. Zapewniają nas, że P. Stratford-Canning otrzymał zlecenie uczynienia propozycyi gabinetowi hiszpańskiemu, aby Xiężniczkę Maryą Glorią zaślubiono z starszym synem Infanta Carlos», mającym dopiero wieku lat 15, Rozumieją, że kombinacya ta pozyska zadowolenie dworu Madrytskiego, mianowicie, kiedy się jeszcze dołączy warunek, że Xiążę Carlos uroczyście się wyrzec powinien wszelkich roszczeń do korony hiszpańskiej i ogłosić się pierwszym obrońcą i wielbicielem postanowienia sukcessyi, przez Króla uświęconego. Z Marsylii, dnia 2. Lutego. - Gameta Seroaphore równie jak le Garde national donoszą wedle listów 2 Na,Toii: di Romania i Alexandryi, że Sułtan Mahmud w Stambule został zamordowany. (?!) Z Londynu, dnia 8. Lutego.

Izba wyższa. Posiedzenie z d. 7. Lut. Lord Kanclerz oznajmił zgromadzonym, że w towarzystwie wielu członków wczoraj w południe N. Panu adres Izby wyższej doręczył i następującą od Króla odebrał odpowiedź: "Milordowie! Dziękuję Panom za ten lojalny i ulegający adres. Przyjmuję go z wielkiem ukontentowaniem i słyszę ku szczególnemu zadowoleniu, żeście postanowili mię wspierać w ocaleniu prawnej unii i winnego posłuszeństwa ku prawom w Irlandyi, co do uszczęśliwienia moich Irlandzkich poddanych i do utrzymania epokojności i bezpieczeństwa państwa mego nieodbicie jest potrzebnem. " - Po doręczeniu wielu petycyi, zabrał głos Lord King, aby wnieść i przełożenie rozmaitych papierów dotyczących się dochodów kościoła. Powiadał, że go to cieszy, iż nareszcie reforma duchowieństwa do skuiku przychodzi i że ta reforma od Ministrów pochodzić powinna; przekonany albowiem, że zmiana takowa, mając być stałą i zbawienną, przez rząd powinna być zaprowa dzoną. Korzystnego usunięcia nadużyć ko ścioła niewypada się spodziewać po samych członkach onego. Doświadczenie bowiem uczy, że od czasów reformacyi aż do obecnej chwili Prałaci kościoła bardziej byli skłonuemi do zatrzymania i bronienia nadużyć wszelkich, niż do ich znesienia. Te zaś nadużycia, które on (mówca) pragnie widzieć uchylone mi, są takie, że właśnie wyższe duchowieństwo największy miało w nich "'udział, gdyż się dotyczyły ich dochodów. Życzy następnie, aby przełożono wykaz wszelkich dochodów kościel nych, kiedy ten przy późniejszych obradach o reformie mającej być zaprowadzoną niezbędnie potrzebny. Żalił się nareszcie, że witlu duchownych się wzbraniało, udzielić kommissyi rozpoznawczej dokładnych wiadomości o dochodach swoich. Biskup lond>ński zbijał ten zarzut, ile się go samego dotyczył, gdyż on kommiesyi wszelkich udzielił odpowiedzi, Łtóre poczytywał za stosowne, oświadczając oraz gotowość swoje wspierania skutecznej reformy duchowieństwa; uprasja wszelaka szanownego Lorda, aby nadal poprzestał lak zapalczywie powstawać na członków kościoła, gdyż niepodobna, żeby to do popierania zarnia rów jego przyczynić się miało. Hr. Grey toż "samo wynurzył życzenie oświadczając, że takowe pociski przeciw duchowieństwu wymierzone poczytuje za tern n esluszn.iejsze, ile że 'ogół onego obecnie na większe niż kiedykolwiek zasługuje poszanowanie. Rozumiał, że wniosek szaqbwnego Lorda względem przełoienia papierów wymienionych, zawczesny, iupraszał go o cofnięcie onego, do czeg się tii Lord King, stosując się do podobnych życzeń innych członków, gotowym być oświadczył. Izba się odroczyła o godzinie 7.

Na posiedzeniach Izby niższej d. 6. i 7 . Lut.

toczyły się ciągle jedynie tylko obrady nad sianem Irlandyi, w których PaiiO'Connell i Cobbett najczynniejszy mają udział. -. Dn. 7. oświadczył między innemi Pan Tancred, ie opisywania stanu Irlandyi zapewne są przesadzone. Jeśli tylko połowa tego, co w gazetach czytamy, prawda, rząd jego zdaniem miałby niezaprzeczone prawo wyprawić tam znaczną potęgę zbrojną z znamienitym Generałem, np. Xieciem Wellingtonem, na czele, jako dyktatorem Irlandyi. Uważał potem, że jedynym środkiem zapobieżenia biedzie w Irlandyi jest obmyślenie zatrudnienia dla pospólstwa. Dostąpić zaś tego można przez użycie źródeł pomocy z uprawy roli wynikających i przez ułatwienie em'gracyi. - Powstał potem P. Cobbett w celu dowiedzenia w rozprawie swojej często przerywanej, iż Irlandyą wtenczas tylko ocalić podobna, jeśli się tameczny system podatków, przedewszystkiem we względzie na utrzymanie duchowieństwa zupełnie odmieni. "Co się tyczy kościoła w Irlandyi, (tak zakończył Pan Cobbett mowę swoje) pierwszym krokiem po- .

lepszenia powinno być zniesienie i wytępienie hierarchii w tym kraju. Spodziewam się, że mnie Izba zrozumiała (śmiech), środek ten do bezpieczeństwa, stałości i honoru państwa nieodbicie potrzebny. Aby kościół ten utrzymać, obarczyliśmy się niezmiernem brzemieniem długów; aby kościół ten utrzymać, przeszedł akt siedmioletności, aby kościół ten utrzymać, padła głowa Króli na miejscu ścięcia a drugiego złożono z tronu. Co się jeszcze stać może, aby kościół ten utrzymać, zostawiam rozwadze i domysłom szanownych członków." - Pan Rob Peel w obszernej mowie dowodzi! konieczności wspierania Ministrów < rządu, nie dla tego, jakoby miał mieć ku nim większe zaufanie, niż dawniej, lecz jedynie ze względu na kryzę obecną.

Z dnia 9. Lutego.

T i m e s dzisiejsza głosi, że ostatni ajtajc Marszałka bolignac na baterye po nad północnym brzegiem Duery (o którym we wczorajszym Num gaz, naszej donieśliśmy) wcale sięniepo.

wiodł, chociaż fregata Dorn Pedra siłę lądową posiłkowała. Admirał Sartorius krążył przed zasypem portu, kiedy d. 2. m. I>. angielski bryg "Ruyalist" z Porto wypływał. Z Lizbony okręt ten' żadnych, nieprzywiosł wiadomości. Niosła wieść, że Dom Miguel bombardowania miasta Porto odstąpił. Z K o p e n h a g i , dnia 29. Stycznia.

Tutejszy uniwersytet liczy 34 Professorów; uniwersytet w Kieł ma 2 Kuratorów; 22 Professorów, oraz 12 N auczycieli prywatnych i lektorów,

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Ze statystycznej tablicy sił wojennych E uropejskich P. Balbi pokazuje się iź w całej E uropie było ogółem wojska: w ig-Ó r. 2,351,122, zaś w 183» 2,977,958. Przybyło zatem 626 , 8 3 6 . W5lwemel11flXm

H r a b i a Grey.

C Dokończenie.) Wkrótce potem Lord Howickpo śmierci ojca swego jako Hi; Grey, zasiadł w Izbie wyższej. Jeżeli od czasu połączenia się z Lordem Grenville, Grey zaczął usuwać się od popieraczów reformy parlamentu, zostawując tę walkę w Izbie niższej młodszemu i odwaźniejszemu przywódzcy, Panu Francis Burdett; tedy wszedłszy do Izby wyższej, bardziej jeszcze od nich się oddalił. N ie bez przyczyny czyniono mu zarzut, iź zaniechał sprawy, którą talentem i znaczeniem swoje m mógłby w opinii publicznej wesprzeć. Od czasu związku swego z Lordem Grenville, nadającego inny obrót politycznemu jego życiu, nietniał już Grey tak wielkiego udziału w żadnym ważnym interesie kraju. Pochodziło to z owczasowego stanu politycznych stronnictw. Dawna oppozycya, na której czele był z Grenyiilem nieutraciła nadziei wejścia znowu do Ministeryum, a chociaż Grey otrzymując uwolnienie od urzędu Ministra, postradał zaufanie Monarchy, a dawniej jeszcze przychylność następcy tron u, okoliczności jednak zdawały się ożywiać takową na« dzieję. Gdy z powodu pojedynku między Castlereagh i Canning, a śmierci Xiecia Portland, Ministeryum było buskiem rozwiązania, Perceval z rozkazu Króla wezwał Greya i GrenvilJa, aby byli uczestnikami nowej administracyi; lecz obadwa nieprzyjęli propozycyi wejścia do Ministeryum, na którego czele być niemogli.

Grey pozostał w oppozycyi, i szczególniej roku i8iO. wystąpił przeciw Ministeryum, gdy po bitwie przy Talavera uczyniono wniosek podziękowania i nagrody narodowej dla Lorda Wellington. "Bitwę tę (rzekł Grey) poczytali Ministrowie za zwycięztwo, lecz nie jest niem bynajmniej. Wódz okazał w niej brak przezorności i znajomości sztuki wojennej, a skutki jej były zgubne," Bardziej jeszcze ścierały się

stronnictwa, gdy w roku I g n przy ciągłej nieuleczonej chorobie Króla, Xiąźę Wallii objął regencyą. Grey mówił dzielnie przeciw ścieśnieniom narzuconym Regentowi, a postępowanie wielu członków dawnej oppozycyi okazywało, iź usiłowali pozyskać względy Xiecia. Wszelako nadzieje ich zeszły na niczern, gdy Xiąźę 1812 objął regencyą bez ograniczenia.

Grey i Grenville wymówili się znowu z wejścia do Ministeryum, na którego czele był Pan Perceval, czego sie też Regent spodziewał. Po przerwaniu związku jego z Lordem Grenville, który znowu przeszedł do stronnictwa Torysow, niekorzystał Grey z tej sposobności zjednania sobie stanowczego wpływu na popieranie wielkiego interessu, któremu tak długo ta« lenta swoje poświęcał, Ainbicya wstrzymywała go od pomagania administracyi Canninga, której naród sprzyjał. Stronnictwo Whigów uchyliło się od niego, a wtenczas doznawał przychylności Eldona, Batursta i innych Torysów. Tok wypadków postawił go na stopniu, na którym go dziś widzimy. Gdy śmierć Jerzego IV. uprzątnęła zachodzące przeszkody, Grey uyrzał otworzony dla siebie 2awód.

Wkrótce zajął się opuszczoną sprawą reformy Parlamentu, i obok dzielnych spólnikow, jako to: zjęcia swego Lorda Durham, Riissel i innych, morą talentu swego zjednał jej zwycięż;» two. Grey jest pierwszym mówcą w Izbie wyższej po Panu Brougham: wymowa jego jesi dzielną, a wytrawność wieku nadała jej przenikliwość i powagę w mifjscu burzliwego ognia młodości. W obcowaniu towarzyskiem urnie sobie zjednać wysoki szacunek.

OBWIESZCZENIE PUBLICZNE.

K rys ty an S t o r c h garbarz w Kargowie , został podług zapadłego wyroku I. instancyi z dnia 15. Listopada r. z. za rozrzutnika osądzonym, co się niniejszem stosownie do przepisów prawnych do publicznej wiadomości podaje, ażeby Storchowi żadnego kredytu niej dawano. Międzyrzecz, dnia 10. Stycznia 1833Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

Między Jmci Panem Filipem Lehman e m obywatelem i introligatorem tutejszym, *a Ur. Paulina Antoniną Służewską.

z Bliźyc Wągrowieekiego powiatu podług pro«, tokółu Sądowego z dn, 15. Grudnia r. b. wspó' ność majątku i dorobku w pizyszłem zawrzeć się mającern małżeństwie wyłączoną została, Poznań, dnia 17, Grudnia J832.

Królewsko - Pruski Sąd Pokoju,