GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.02.26 Nr48

Wielkiego

Xiestwa POZNANSKJEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spólki. - Redaktor: A. Wannowskl.

JW 48.- We Wtorek dnia 26. Lutego 1833.

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia 24 Lutego.

N. Pan raczył kaznodzieję ewangelickiego ! Profeseura Buddę w Dysseldorfie, miano, wać Radzrą K<>neyetor*a i nadzwyczajnym członkiem HartY szkolnej Nadrt-ńskiej, i patent jego własnoręcznie podpisać.

WWMWIMMM«

Wiadolllości zagraniczne.

T u 2 C Y a.

Z Konstantynopola, dnia 18 Stycznia.

Z szczątków armii sułtańskiej zebrała się -nowu mala część, a reszta błąka się po okolicach Azyi, których Egipcyanie jeszcze nieza;ęłi, i w pochodzie swoim popełnia wszelkie bezprawia, zabójstwa i rozboje. Przed kilku dniami odebrano tu wiadomość, ii posłaniec rządowy z Smyrny, wiozący 800,000 piastrów arebrem do skarbu Suttana, został od jednej ( tych band napadnięty i zrabowany. Zdaje »ie, ii wypadek ten skłonił Porte do użycia dzielnych środków przeciw tym bezprawiom, Z dnia 31. Stycznia.

Z Gazety Powsz. Niem.) - Z trudnością eie, udało eMeaie ibrahiaia U aszę do zawarciazawieszenia broni, którego trwałość na dni 40 omaczona, obecnie prawie jui upłynęła.

Atijutantowi Generała Murawiewa równie się nit powiodło, jak Posłowi francuskiemu. Zda* wału się, ie duch niepohamowany zdobycia i sławy natchnął Ibrabima; niedał on się przez iaune przedstawienia odprowadzić od dalsz'go popierania swoich działań wojennytli. Jego główna kwatera była, gdy goniec francuzki odchodził, w Koniab, ostatnie forpoczty stały w Akscher, Pisał wprawdzie Basza ten na propucycy« Sułtana list do niego w wyrazach bardzo ulegających, usprawie* dliwiając się, ie bez zezwolenia ojca swego na nic przystać oitrooie; stało się to jednak bardziej dla formy, nii z szczerości. - Beprezentanci obcych mocarstw, tusząc sobie dawniej, ie pomyślniejszych dostąpią rezultatów, bardzo są niezadowoleni z tatowego zwrotu okoliczności. Sprawujący intereea Franeyi po odebraniu nowych instrukcji zgłosił etę podobno w groźnym tonie do Ibra. bima; rozumieją więc, ie jeśli kroki nieprzyjacielskie przeciw Porcie dlufej trwać bAdą, Francya w sprawach Wschodu czynny' «a» cenie brać udział. Wszakże, nteposlradaliśmy jeszcze zaufania ku umiarkowaniu Mehe» tnedaAlego. Niewygłąda tei wszystko w obozie Ibrabima tak dobrze, jakby się po uporze jego doiozutaiewa« lUhIhIo. Czuje j en miesięcy niewypłacono wojsku żadnego żołdu i wszystkie lazarety przepełnione < horyroi. Zniechęcenia żołnierzy żadne, choć najświetniejsze przyrzeczenia, utłumić riiepotrafią. Mieszkańcy stolicy N at«lii joź sobie także «brzydzili dumnego zwycięzcę.

Gazeta Powez. donosi z nad granicy Serwii pod dn. 4 Lut* go: "O poruszeniach buntowniczych w Biisnii i dalszych p< stępach onycti zbywa nam dotąd na dokładniejszych wiadomościach. Twierdzą wszelako powszechnie, że lud w najwyższy m stopniu zniechęcony rozmaitych sitj dopuścił bezprawi, które jednakowo niesą jeszrze piętnowane cechą rzeczywistego buntu. Wprost nadchodzące wiadomości z Busnii są rzadkie i do tego jeszcze niepewne. Xiąię Miłosz użył energicznych środków, aby w potrzebie naglącej powstańcom dzielny dać opór; posiada on leż dostateczne do tego środki. O odejściu korpusu Serwijskiego do Stambułu nic więcej niestychaćj okoliczności obecne zapewne się tętnu sprzeciwiają. Xiążę Miłosz kazał znaczną ilość błoni między mieszkań CÓW Serwii porozdawać, tak dalece, że kraj cały wojenną przybrał postać.-Lisi.y z Hertnannsfadt donoszą z Bokarrstu, że uielu Boj arów, należących do partyi rossyjskiej, dla bezpieczeństwa Xiesiwa wśród teraźniejszych okoliczności rządu roesvjeliego o wzmocnienie załogi prosili. W«, die tego żądania, które pozyskało zadowolenie gabinetu roesyjekiego, otrzymała władza administracyjna Mołdawii d. 21. Stycznia rozkaz, aby się zaopa,trzyła w żywność dla 3 nowych roseyjskieb dywizyonów. Środek ten zdaje się być tylko detnonetricyą wojskową, kiedy przed Majem każda operacya militarna ku prawej stronie Dunaju wielkitby miała trudności."

A u s t T Y a.

Z W i e d n i a, dnia 7. L u t e g o .

U mieszczona w niektórych pismach publicznych wadomość o kongresie reprezentantów wielkich Mocarstw europejskich, mającym się odbywać podług jednych w Berlinie, a podług drugich w Akwisgranie, jest zupełnie bezzasadną. Niemcy.

Qd brzegów Menu, d. 12. Lutego, · Dnia 31. z. m. sąd w Frankenthal wydał wyrok na N otaryusza Morę z Griitisladt, oskarżonego o śpiewanie pieśni rewolucyjnych w publicznych miejscach, o miewanie inow buntowniczych i obrazę Majestatu, a szczególniej o podpisanie adressu przeciw postanowieniom

Sejmu związku niemieckiego z d. 28. Lipca r.' z. (idy władza krajowa upominała sę tylko O podpisanie rzeczonego adressu, pomijają« wszystkie inne punkta oskarżenia, sąd więc skazał wspomnionego N otaryusza na tizyrnie» sieczne zawieszenie w urzędowaniu. X 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia 13 . Lut e g o .

Wydawca dziennika "Revenanl" Pan de Rochecave, został aresztowany, Rjąd dawniejszy był rozkazał, aby posąg Ludwika XIV -, który przed rewolucyą r. £789.

stał na publicznym placu w Montpellier, naprawiono, i już model był skończony, gdy rewolucyą Lipcowa wybuchła. Obecnie postanowiła Rada generalna departamentu He» vault, aby posąg ten stosownie do podanego mo d tl u wykończono. Większa połowa pułków, które składały aD> mią wyprawy przeciw cytadeli Antwerpskiej, v. rociła teraz w głąb Francy i; kadry arO)ii północnej mają pozostać niezmienione , aby w razie potrzeby można je w krótkim czasie uzupełnić. Kilka pułków stać będzie tymcza« sowo w departamencie du N ord, aż do ro»sirzygnienia interesów belgijsko - holenderskich, niepobierając jednak żołdu wojennego. Sprawujący interesa Francy i i Anglii w H i .

dze mieli otrzymać rozkaz, aby wyjechali, co jeśliby się potwierdziło, skłaniałoby do wniosku, iż środki zniewalające przeciw Holandyi jeszcze trwać będą. Dziennik r e T p e pisze: "Oppozycya dziennikarska liczy wiele rozmaitych odcieni. J e dno stronnictwo obwinia drogie o brak logiki i znajomości stosunków, a każde ma cokolwiek słuszności za sobą. Lecz oraz Żadne z nieb nierozwięzuje problematu towarzyskich potrzeb naszych. Kształt rządu sta« nowią obyczaje kraju, a te we Francyi Ul; monarcbicz.no, Z tego powodu poczytujemy monarchią za zgodną 2 wolnością." Hrabia Colon bi, sprawujący interesa hiszpańskie, podał wczoraj Xieciu Broglie pismo Króla J ni r 1 katolickiego, uwiadamiające o odwołaniu Hr. Ofalia z dotychczasowego urtędu jego poselskiego przy dworze naszym. Z dnia 1 G. Lutego.

Dopiero od dnia 16. m. b. armia wschodnia pod Generałem PeJtt zacznie się rozwięzywać, co w skutek powrotu rożnych pułków dość znaczne sprawi poruszenie wojskowe. M es sa ger dzisiejszy gł06i: Mówią zpowu o zmianach, w ciele niszem dyplomat yczne«, nastąpić mających. Ponieważ się Marszałek Maison ciągle wzbrania, udać się do Petersburga, słychać, że Xiąię Bassano albo Decaz.es posadę Posła tamże otrzymają.

mają Ptn Chateaubriand i redaktorowie ga«et C o u r r i e r d e l I E u r u p e , Quolidienne, Gaz. de France, Echo franc3 te, Rtvenant i Journal de la modę · tanąć przed Sądem Assyzów. Ziskarzono Pana Chateaubriand i) źe podhudzal do nienawiści i pogardy przeciw rządowi, 2) źe naruszył prawa Krola, priez narod mu nadane, 'j) że zachęcał, chuć nadaremnie, lud do obalenia r*ądu istnącego. Wszystkie te występki zawarte ?ą w piśmie jego o aresztowaniu Xieiny Berry. Dziennikarze dla podobnych przyczyn oskarżeni. - Procc6 len dnia 27. m, b. ma być traktowany. A n g l i a.

Z Londynu, dnia 15. Lutego.

Obrady Pariamentowe. Izba niższa. Posiedzenie d, 13. Z obszernej mowy Kanclerza Izby skarbowej, mianej przy wntesifniu bilu dotyczącego się reformy kościoła w Irlamiyi, przytaczamy to głowni» js»ą część: "Ogół dochodów Kościoła w Irlaridyi, prz,-znaczonych f3 wsparcie duchownych tamie, wynosi około 800,000 furii. szt. U dzieliłem szcz. gólow wykazu, aby Izbie dowieść, ile przedmiot ten przesadzono, tudzież ponieważ l/ba bizdokła dnycli w tej m er/e doniesień spokojnego zawyrokowania dostąpić niemoże . Jakkolwiek sprzeczne są zdatna o prawie Izby wmieszania się w dochody kośtinła, rozumiem ji dnak, ie wszyscy na 10 się /godzą, iż powinnością naszą, dbać o istotne dobro kościoła. Wszyscy ci, co sądzą, że kościół istnieć powinien, pizy znają lei, ie dochody onego nasamprzod do wsparcia duchownych służyć powinny i ludowi korzyść* ich po/nocy zabezpieczyć. Czyż obecnie duchowieństwo przyzwoicie się wspięł a, albo służyżli teraz kuściół ludowi Iiłaudzkiemu ku prawdziw» mu jego dobru? Słyszy my o prebenda-ch, z któremi żadna służba i żaden kościół niesą połączone, słyszymy równie o kongrtgacyath w tym kraju, w których duchowieństwo służbę ptłniąct tak szczupłe ma dochody, iż nabożeństwa żadnego odprawiać niemoże. - Taki więc stan rzeczy, któremu pr"'ez przełożone obecnie środki zapobiedz Lisi łujerny. Jest w Irlandyi około 200 plebanii, mniej niż po too funt, dochodu, aby posiadaczom onych dopotnodz, ustąpiono im dodatków z adminisiracyi pierwszych płodów. Administracja ta ma w Irlandyi wcale inne dążenie, niż w Anglii. Pierwszym jej zamiar« rn tamże jest naprą« lanie kościołów; ale w obydwóch krajach dochód z tych tak nazwanych pierwszych płodów bynajmniej tyle niewynosi, jak pospolicie rozumieją. Pierwsze te płody Itawszy się t)iko nominalnemi, prawie zupeł

nie więcej nieistną. Jest więc życzeniem i celem rządu, adrninistracyą owę płodów pierw, szych znieść a wraz z admiriistiacyą naturalnie lei cały system; myślano już od dawna o zaprowadzeniu nowego czynszu. Ponieważ je» dnak potrzebny do tego akt pailamentowy, proponuję Panom, abyście zamiast pierwszych płodów roczne zmniejszenie wartości lub dochodów prcbend zaprowadź li. Pr< bind aźde 200 funt. dochodu memyśiimy redukować; tym zaś, co aż do 500 funt. mają, po 5 pC , tym, co ai do 800 mają, p o 7 p C, tym, co aż do' 1200 mają, po JO pC. a wszystkim innym bogatszym jeszcze, 1>0 15 pC. odciągnąć Tą drogą utworzylibyśmy fundusz, który przypuściwszy, źe w przecięciu po 7 pC potrącimy każdej prebendzie, do 42,000 funt szr. wynosić będzie. Ma jednak przytem być postanowione«!, ie jeśli k.o równocześnie więcej jirebend posiada, tenże niezobowiązany pfacić taxy za każdą z osobna, lecz w stosunku, jak gdyby wszystkie prebendy jedne tylko stanowiły,' Warunki i postanowienia te olujrnować tfti mają dekanaty i kapiuły. Wszakże jasną r'ecza, że gd\byten stosunek podatkowy wzrastając aż do Biskupów «uał być rozciągnięty, cala ta propozycya równic by była nusprawiediiwą, jak niepodobną, do wykonania. Trzeba więcdla Hiskupstw inne wvznaczyc stopniowanie. Zamyślam zatem przełożyć I/bie, aby, biskupstwa, mniej mi 4000 funt. szt. przynoszące, 5 p C.; aż do 6000 funt. przynoszące» po 7 (>C; aż do 10,000 funt. szt. dochodu rocznego 10 p C; aż do 15,000 funt. szt. (315,000 złot. polsk ) dochodu po 12 pC. i wszystkie nad 15,000 mające po 15 pC. płaciły, (słuchajcie, Słuchajcie!) Zastanowiwszy się, iż to z inte- I resem kościoła zgodne, ponieść eo w ofierze, aby sobie zabezpieczyć przywiązanie l ud u, to« szę sobie, źe plan ttn tuenauafi na opór ze «trony duchowieństwa. (Słuchajcie, Słuchaj, eie!) - Dochody zamożnego HUkupa Derry zmniejszamy na fcoco funt. (O klaski!)" O->wiadczył potem Munster, źe podati K płacony dotąd przez katolików na utrzymanie kościoła ewangel. ckifgo na zawsze się znosi. - P o I Śmierci Prymasa Irlandyi, który dotychczas ro-" czn< go dochodu miał c4,50. > funt., posada ta na IOCOO funt. szt się zmniejsza. Wszyscy dziekani i kajiitularze, niemający żadnych 0- ' - bowiązków do pełnienia ani staiania o duszna, opiekę, niajj być natychmiast skasowani, kie>. dy synekury takowe raz na zawsze się nniewa '" źmają. - Dziesięć Biu K u psi w rząd zu-, p e ł n i e z n o s i , tak d al e c e , ź e d o c h o d y Biskupów od 1300CO łunt.na 70,000 funt rocznie, się zniżają, kraj więc 60.000 funt. oszczędza, - Mówca temi zakończył słowy :* M To są ogóP · tanu Irlandyi Izbie przekłada. Później dokładniejszych jej udzieli szczegółów, mianowicie względem dziesięcin, których zapłatę przenic śc clictmy na właścicieli gruntów. Pełen zaufania Sliuszczam się wnosząc ten bil na dzielną pomoc Izb)." «»ł,ośue i długo trwające pokJaeki.) Morning-Post donosi, że względem 0ewobodzenia niewolników w Indyach znaczne nastąpiło nieporozumienie między Lordami Grey i Brougham.

N adzwyczajne uzbrajania w portach francuzkich, które podobno ścisłą mają styczność X. obecnemi albo wkrótce nastąpić mogącemi wypadkami na Wschodzie,zwróciły na się uwagę rządu naszego, W przeciągu dwóch tygo dni okręty liniowe "Bellerophon", "Ganges", »Edinburgh", tudzipź fregaty "Jawa", "Prasident" i , Vindictive" gotowe będą w Portsinouth wyjść pod żagle. W innych portach podobne czynimy przygotowania.

OBWIESZCZENIE.

Gościniec we wsi Obrze powiecie Babimostkim pod liczbą 13. leżący do massy konkursom Wej po ś. p. Chrystyiante Grundke należący i ładownie na Tal. 1208 oceniony będzie drogą exekucyi, na wniosek kuratora konkursowego w terminach na d z i e ń 16. L u t e g o 1833 , dzień 18. Marca ibjf, « dzień 3. Maja 1 833., łu wyznaczonych, z których ostatni jest peremlorycznym, publicznie najwięcej dającemu przedana. Chęć kupienia mający, wzywają »ię nań niniejszem.

Zarazem zapozywają się stosownie do przepisu z dnia 16. Czerwca lS20. wszyscy niewiadomi wierzyciele realni, celem udowodnienia · wych pretensyi mieć mogących do gospodarifwa najpóźniej w wyznaczonym ostatnim terminie. W przeciwnym zaś razie z nałożeniem im wiecznego milczenia zostaną z niemi wyłuszczeni. Taxe i warunki kupna codziennie w Regietraturze naszej przejrzeć można. Międzyrzecz, dnia 17. Grudnia 1832.

Król. Pruski Sad Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

W czasie rozpuszczenia łodu na rzece Warcie, rozerwało się blisko Dębna 17 tratw obrobionego sosnowego drzewa budynkowego, które woda z sobą uniosła. - Przestrzegam aDynikt ee-bie z tej własności mOJeJ rozproszonej żadnej sztuki nie przy wtaszczał, ponieważ najściślejsze w tym względzie pos'ukiwa.nia przedsięwezmę. Przeciwnie, każdemu, kto mi do odzyskania mej własności dopomoże, przyrzekam stosowną nagrodę. Poznań, dnia 25. Lutego 1833.

Kupiec b. G, Kruse, z N eumiihl pod K est rzynem.

Przedaż koniczY ny.

Świeże styryjskie i galicyjskie, czerwone i białe nasienie koniczyny, prawdziwą francuzkij lucernę, angielski i iiancuzki reigras, trawę miodową, brzankę, sporek polny, nasienie buraków, siemię hnane, oraz wszelkie gatunki ogrodniczych, jarzy nnych polnych i kwiatowych nasion doświadczonego rostkowania, pokca w cenach najuiniarkowańszych Kar ól Fr Ke itsch, w Wrocławiu, przy ulicy StockGasse N ro 1.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 23. Lutego i 833.

Papiera- Gotowimi zną

Oblipi dłupu państwa .

Oblici bankowe ai do włącznie li t. B. Zachodiuo- Pmskie listy zastawne Listv zastawne W. Xitstwa Poznańskiego · Wschodnio- Piuskie hzląskiepo 94ipo 931

97 \ 99J

98! 1031

Ceny zboża na Pruską miarę) 1 wai w Poznaniu. Dnia 2r Lutego i83 3« Tal. Sfir. len. do Tal. M Um Pszenica . 1 16 l '8 2yto 1 l t Jęczmień »7 · 8 Owies . «- 16 *7 Tatarka 1 I 2 Groch 28 28 Ziemiaki -. 9 10 Siana cetnar 1 no fi!.. *5 WM -- 17 .

Słomy kopa 1 1200 ff 3 10 V- i 15 Masła garniec I i * )J; 50