.. GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.03.09 Nr58

Wielkiego

Xiestwa p O Z N A N S' KlE. G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki. - Redaktor: A. WannomM

J\i'58i - W Sobotę; dnia 9. Marca 1833;

I\. . . . i . . I\. . I\. . . . I\. . . I\. I\. . i I\. I\. I . . . I\. i I\. I\. I\. I\. I\. i I\. I\. I\. M I\. I\. I\. I\. I\. I\. I\. . I\. I\. . a II I\. I I a . I\. I\. . I\. I\. I w » I\.

OBWIESZCZENIE.

Podaje się do publicznej wiadomości, że względem feryi sądowych wyższa władzi' przy;\. zmienieniu dotychczasowych urządzeń, co następuje postanowiła:-, e),Ferye w czasie świąt uroczystych Wielkiej Nocy i Zielonych Swiątek' na trzy cm! przed i trzy dni po kaźdćm głównem święcie, zatem na sitdm dni eię ogranie ssają, w czasie zaś Bożego Narodzenia od 22. do 31. Grudnia trwać będą. b) Ferye w czasie żniwa na sześć tygodni są, ustanowione,-od pełowy Lipca każdego roku zaczynając. Do znanych dotąd stronom skutków,- jakie z feryi wypływają i ten jeszcze dodać należy, ii prekluzye w tychże feryach zawieszają-się, wyjątek zaś od tej reguły w tych tylko przypadkach ma miejsce, w których ferye podług prawa, żadnej zwłoki stanowić nie« mogą. Co się zaś tyczy biegu-spraw- podczas feryr żniwnych v to przed ich zaczęciem się, szczegółowe obwieszczenie z dokładnenr oznaczeniem dnia" w którym się zaczną i skończą, corocznie wydawanem będzie.- Poznań"* dnia ao. Lutego 1833.Królewski;\. Naj,wyiszy Sąd AppefIacYJny.

v. Franhenberg.

Wiadoll1ości krajoweskwapliwie domniemany projekt dó porządku dla Stsrozakonnych (Juden-Ordnung), mający być niby zaprowadzony w Monarchii Pruski ej, z dołączeniem doniesienia, że otrzymał potwierdzenie Minigieryum Królewskiego. My zaś wedle źródeł wiarogodnycb zapewniamy czytelników, że owo donitsitnie jest bezzasadne; że wszelako obrady nad tym ważnym przedmiotem w Ministeryarłi Królewskich się odbywają, przyczem dobrze re-c¥

Z Berlina, dnia 6. Marcs.

N. Pan raczył Cesarsko» Rossj jskiemu Generał- Porucznikowi, B a z a i n e, w Petersburgu, dać order Orła Czerwonego 2. klsssy t gwiazdą bez liścia dębowego. Z Berlina, d. 1. Marca,- (Gaz. Rząd.)N itktóre pisma publictne umieściły zbyt i sprawiedliwość ku każdej klassie poddanych wymaga, ile możności ma być pogodzony.

Wiadomości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy, dnia 3. Marca.

Maciej Kazimier* Szypnicki, dotąd w Warszawie przy ulicy Bielańskiej pod Nr. 597. mieszkający, mianowany zosta! Obrońcą przy Sądzie Pokoju powiatu i miasta Warszawy wydziału IV. Rzeczpospolita Kralwwsla.

Z Krakowa, dnia 28. Lutego.

Towarzysiwo nauk złączone z Jagiellońskim Uniwersytetem, obchodziło dziś pamię. tną rocznicę założenia swojego, i dopełniając przepisów statutu, odprawiło publiczne posiedzenie w amfiteatrze gmachów nowo. dworskich. Rafrł Aloizy Estreicher, fil. i tued. Dr., Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Prezes towarzystwa naukowego, po stósownem ćo uroczystości zagajeniu i złożywszy sprawę z całorocznych towarzystwa liz iahń, wystawił w krótkości bisiory ą ro d u ludzkiego pod fizycznym i moralnym względem uważaną. Ferdynand Koieiewicz O. P. I>. i Profeseor, zamkną) posiedzenie czytaniem rozprawy: o początku, wzroście i obecnym stanie ekonomi politycznej. T u 2 C Y a, Z Konstantynopola, dnia 27. Stycznia.

Panuje (u wielki smutek. Eg'pcyanie spieszą wielkieroi pochodami ku Brussie. Dywan eemienił się wczoraj w Radę nieustającą. Poseł rossyjski wysłał depesze do Sebaetopola, a francuzka fregata udała się do Dardanelów . Ważnych oc/.ekujerriy wypadków. Ibrahim niechce nic o żadnej obcej interwencyi wied/ieć. Jak się teraz pokazuje, chciał on tylko zyskać na czasie. Jeżeli które z obcych mocarstw się niewmiesza , z łatwością opanuje stolicę. Porta zbiera z nadzwyczajnym pospiechem wi>jsko i przewozi <ło Azyi, aby zasłonić przynajmniej na niejaki czas Stambuł. Flota turecka otrzymała rozkaz, aby pospieszyła do Dardanelow. -. (Późniejsze wiadomości zbijają to doniesienie. Patrz Nr. gazety naBzej 53.) Wyspy Jońskie.

Z Kor i n , dnia 1. L u t e g o .

Eskadrę, na której pokładzie znajduje się Król grecki, widziano jak płynęła ku Archipelagowi koło wyspy Zante d. 28- Stycznia. 0*

kręty na których się znajdowało wojsko bawarskie, miały popaść wielkiej burzy w okolicy wyspy Cerigo, co je zmusiło schronić się w części do portów wyspy Kandyi. Niemcy.

Z M o g u n c y i, dnia 26. Lutego, Słychać, iż wkrótce, załoga tutejszej twierdzy związku niemieckiego będzie zmniejszoną do takiej ilości, jak była w r. 1830. t 2 a n C y a. Z P ary ż a, dnia 25. Lutego.

Izba Deputowanych. Posiedzenie dnia 23, L u tego. Pan Portalis objaśnia swój wniosek (patrz Nr. gazety naszej 54ty) w sposób nastej.

pujący : "Celem mego wniosku jest, nowe nadać znaczenie jednemu z najważniejszych obywatelskich praw, które przez rozmaite izby sądowe Królestwa zostało zachwiane i zniweczone. Jeśli prawo niedostateczne, trzeba ono uzupełnić; jeśli dwuznaczne, trzeba myśl jego dokładnie oznaczyć; w każdym razie wszelako powinnością rządu uważać, aby się do niego zastosowano. Izba sądu kassacyjnego w wyroku onegdajszyrn (w sprawie Pana Dumonteil) polegając na postanowieniu kościoła, twierdz.ła, że ponieważ małżeństwa sięźy przez ustawy Papieża są zakazane, następnie też prawo cywilne onych zabronić powinn o, ponieważ toż prawo nieznosi istności prawa kanonicznego i karności duchowieństwa. Ja zaś utrzymuję przeciwnie, że prawo cywilne żadnej niema styczności z postanowieniami kanoniczne mi, panującemi w zujiełnie'innym obrębie umysłowym; że wiec xiądz, chcący korzystać z przywilejów i praw cywilnych, nie» powinien być z nich wyzuty. Wszakże chociaż prawo cywilne niezabrania małżeństwa duchownym, wyrzekającym się stanu swego, inne tu jeszcze zachodzą wspomnienia godne rzeczy, Rozumiecież Panowie, iż w wieku, w którym się zakonowi jakiemu poświęcają, dostatecznie ocenić umieją ogrornność ofiary, którą przynoszą? Niepouinnoź społeczeństwo ludzkie straty członka, związkowi towarzyskiemu takim sposobem wydartego, poczytywać za krzywdę sobie wyrządzoną? Uwalmy tylko, co się z tymi mężami nareszcie staje, którzy »był wielką gorliwością o powinności, przewyższającą ich siły, uwieść się dali. Cierpkość ogarnia ich urny;,!, nienawiść gnieździ się w ich sercu; łączą się oni z owymi tułającymi się xiężmi, co niepoznawszy się ani na ojczyźnie, ani na stosunkach ludzkich, zdania swoje do największego posuwają fanatyzmu, do obalenia r/ądu podżegają, i obcego nieprzyjaciela do kraju sprowadzają. Zdjęci uczuciami, popędem niepokonanym, a prze* dniarzami w ściąłem znaczeniu słowa. Więc aby ternu złemu zapobiedzpozwdlcie Panowie, aby mąż, w y r z e k aj ą c y s i ę s t a n u d u c h o - w n e g o, mógł wstąpić do towarzysiwa i tam poznać rozkosz życia domowego i familijnego. Prawo tam powinno tylko ujrzeć obywatela, gdzie przyrodzenie człowieka widzi." - (O klaski.) Pan Larocheibucauld oświadczył, ze wniosku tego przyjąć niemoina, ponieważ obraża religią katolicką, a następnie większą część naiodu francuzkiego. Po mowach już to za, juz to przeciw przełożeniu temu mianych, zabrał głos P» Durdn w sposób następujący: "MPanowie! Życzyłbym sobie być tiwoinionym od obowiązku wynurzenia w tym przedmiocie myśli moich, ponieważ wszelako podług mego zdania wniosek przełożony fałszywie tłumaczą, nieomieszkam powiedzieć zdania mego. Niepowinniśmy pytania tego ani z namiętnością, ani z obojętnością rozbierać; niektórzy z mówców upairywali w niem targnienie się na stan duchowny, do czego jednakowo niezmierza. Byłbym pierwszym obrońcą sianu tego, gdyby kto prawnym jego przeznaczeniom chciał uwłaczać; niejesteru a.'oli obojęmy na prawo, którego, jak ziemi rodzinnej bronić powinniśmy. (Oklaski.) Nieidzie (u o nadanie prawa małżeństwa xiezom, pełniącym służbę swoje; toby ich albowiem obdarzało prawem, którego nieźądają. Mowa tu tylko o duchownym, który albo oświadcza: "" N ienaleźę więcej do kościoła francuzkiego, i chcę używać wolności, przez inne wiary duchownym udzielonej;"" albo, który powiada: "" Niej estem więcej xiedzem, jestem tylko człowiekiem i obywatelem francuzkim ; żądam więc praw, które mi się w tym razie należą. lIII Xiądz służbę pełniący, konłent z swego stanowiska; zaś który tego się wyrzeka, słusznie pytać się może: Jesiźeż prawo, zabraniające mi wchodzić w związki małŻeńskie? Rozwiązania tego pytania niepowinniśmy szukać wreligijnem, lecz w pospolitem prawie, niezwalcząc onego z przyczyn wiary, lecz za pomocą xięgi praw cywilnych. A tak więc głośno wyrzec powinniśmy: Niema prawa żadnego, któreby xiedzu, który złoży urząd swój, zabraniało się żenić. Żadne prawo niepotwierdza wkroczenia tamującego; ale istniećby takowe m usiało, aby xiedzu zakazać, czego się, jako prawa obywatelskiego domaga." - Mówca przytacza następnie wszystkie w tej mierze istniejące i podobne prawa, dowodząc, że znaczenie tychże do-przełożonego pytania zasiósować się niedaj e. " Z a czasów Napoleona (mówił dalej) wielu młodych ludzipoświęcało się zawodowi duchownemu, aby umknąć konskrypcyi. Po zfolgowaniu prawazatiągów często podawano pytanie, czy xięźa ci, wyrzekłszy się służby, mają prawo żenienia się. N apoleon życzył sobie ukarać ich przez zakaz kojarzenia 'związków małżeńskich, i przełożył to pyianie Radzie stanu, złożonej, jak Panom wiadomo, z najmędrszych i najoświeceńjzych mężów. Członek pomiędzy tymi oświadczył, że w wifku średnim xiedza takiego by spalono. (Śmiech.) Lecz iiiemoźnaż go teraz skazać na kuny żelazne lub pręgierz? pytał N apoleon. Odpowiedziano m u: N ic więcej uczynić niemożna, jak tylko nowe wydać prawo, zabraniające małżeństwa xiezom, służbę swoje opuszczającym. To najpewnieyszym dowodem, że takiego prawa niebyło, nowego zaś niedano. Ale - tak mi na to odpowiedzą - nieoświadczaż wyrok sądu kassacyjnego w tych dniact.J zapadły przeciwnego zdania? Przebóg, Panowie moi, majążli prawodawcy oświeceni stać jak obrani ze zmysłów, ponieważ taki wydano wyrok? (Śmiech.) Czy już wszystko obalono, ponieważ sędziowie raz się pomylili? Chętnie poddaję się pod sąd Izby kassacyjnej, skoro mi dowiedzie, źesięmylę; ale znam ja prawdę twierdzenia mego jak najdokładniej . Mamy przewrotny wyrok, ale dobre prawo.

(Ciągłe oklaski.) Gdybym był powołany do zawyrokowania w (ej sprawie, proponowałbym A ] >bie dać następujące oświadczenie: Wniosek Pana Portalis nieulfcga rozbiorowi, ponieważ nietrzeba zalecać trybunałom, aby się do praw istniejących stosowały; te zaś prawa ani wstąpieniem do zakonu, ani ślubu klasztornego, ani żadnego innego postanowienia kanonicznego nieliczą między przeszkody prawa obywatelskiego." - Po tej mowie wielkie nastąpiło w Izbie poruszenie i jednozgodne zadowolenie, Pan Berryer oświadcza się przeciw wnioskowi, uważając go ze strony religijnej i znajdując w konstytucyi, która religią katolicką naprzód ogłosiła religią panującą, a potem wyznaniem większości Francuzów, słuszną przyczynę, dla której postanowienia kanoniczne nawet nad xięgę praw cywilnych za święte poczytywane być powinny. - Izba domaga się zamknięcia obrad. Następuje głosowanie, czy wniosek wymieniony ma być pod ściślejszy wzięty rozbiór; Ministrowie i centrum oświadczają się przeciw temu; nareszcie uchwala większość powtórne obrady nad wnioskiem P. Portalis .

"Dzisiejszy wieczór u Pana Dupin, donosi Gazette, niebył tak świetny, jak zazwyczaj.

Słychać, że mowa jego o małżeństwie sięźy

areale nupoUl;6IIIa «adowolnienia li dwo-fU fidzie Prezydenta .Izby o zbyteczną posądzano chęć zabierania głosu przy ladajakiej gpoeobności. Pewna dostojna osoba miała powiedzieć, że go odtąd jak w Angin mówcą, nie Prezydentem Izby nazywać wypada. Donoszą 2 nad granicy portugalskie) pod d S. L«t < 4 o: "VV;qźniom politycznym w warowni Almeida osadzonym, w l.czbie 700, udałosieujść z pod swojej straży> »kroczyć do Hiszpanii. Ochotnicy Dom Miguela ścigając icb przekroczyli granicę hiszpańską l zadali uchodzącym .wielką klęskę. A Zb. eg. te * * teraz w wiezieniu w Ciudad Rodrigos obawiamy sie, żeby ich rZ4d hiszpański mewyd»ł - Listy z Vigo donoszą, ze floJyla hiszpańska do portu tego zawinęła,końcem brouienia przystępu flocie Sartoryusza. Spostrzeżono kilka sutków wojennych angielskich w zatoce, mających zapewne zlecenie uważania na wszystkie obroty." Pan de Laeteyrie (wnuk Generała Lafayetta), który służył w wojsku w Oporto, teraz zaś w Paryiu prrebywa, był na ostatnim balu w Tuileryach w takim mundurze, jaki armia Dom Pedra nosić miała. Gazety nasze bardzo się gniewają, źe na ostatnim balu u Króla znajdował się oficer jazdy angielskiej, na palrontaszu którego duiemi, złotemi literami jaśniało słowo: "W aterloo " . ., ... . , Zdaje się rzeczą pewną, iż Minister skarbu w pierwszej połowie przyszłego miesiąca układać sie będzie wzlęgdem nowej 5cmprocentowei pożyczki, która ma wynosić 200 milionów franków. Spodziewa się. Minister, iż będzie mógł zawrzeć względem niej układ po 103. do W za sto. Wiadomość ta nadała ruch wszystkim domom bankierskim; Pan Rothschild, ctówny przedsiębierca wszystkich pożyczek, fest na czele towarzystwa, które poda swoje Bubmissyą, a jak się zdaje, niebędzie miało zadnvch konkurrentow. Interes Xiecia Brunświckiego Karola został ukończony. Xiążę Broglie dał zaspokajające objaśnienie zagranicznym osobom dyplomatycznym. Adwokat Xiecia Brunświckiego, Pan Co'mte, podał Ministrowi prośbę o cofnienie wydanego rozkazu, dołączając układ o kupno pewnego domu w Paryżu, i pismo względem zaniechania skargi przeciw Panom Montalivet i'Gisquet. Dnia 16. b. m, rano Xiążę Brunświcki odwiedził Ministra, a następnie udał się do Generała Lafayette, oraz Panów Comte-i Labóissiere, i podziękował im za okazaną przychylność. Miał przytem powiedzieć: "Czyli jako Xiążę, czyli jako obywatel, zawsze szanowanie ustaw i praw osób innych będzie majem prawidłem." Dał także 300 fr. składki dla skazanych na różne kary za polityczne wykroczenia. Korweta Egle przybyła ze Sinirny do Tulo.

.nu. Przy odjeździe jej zNauplii, bawił tam Admirał Roussin, miewający częste narady z Admirałem Hugon, i gotujący się do dalszej · podroży ku Sterribułowi.

Podczas gdy J o u rnał du Commerce nalega Ha znieś.:., nie, a przynajmniej na zmodyfikowanie francuzkiego aystematu prohibicyjneg o, podnoszą swe skargi i gazety w miastach handlowych wychodzące, na ten szkodliwy dla handlu francuzkiego system. J o u r n a l d u " H a v r e żali się na ustanie związków handlowych z Brazylią, którego jedyną przyczyną są zbyt wysokie cła na towary przywożone do Francyi. Dzienniki wychodzące w Bordeaux donoszą także, źe wskutek zaprowadzonego cła od wina francuzkiego na rok 1833 w s awannie, wkrótce handel francuzki tym ważnym artykułem ustanie; nie można zaś brać za złe, iż obce kraje używają odwetu, A n g l i a.

Z Londynu, dnia 27. Lutego.

Gazeta Hampsh ire Telegraph zawiera Co następuje: "Gazety francuzki« donoszą, źe kilku oficerów połączonej eskadry, stojącej dotychczas w Dunach, zwołano do Paryża, aby złożyć sprawozdanie względem różnego stanu okrętów angielskich i francuzkich przed Komitetem osobno na to wybranym. Dziwić się temu nienaleźy, źe dwaj tak znakomici oficerowie, jak Hrabia Rigny i Admirał Villeneuve z obecnej okoliczności korzystają, aby marynarkę swoje wydoskonalić. Zajmują się oni tym przedmiotem nadzwyczaj i wiemy, źe ostatni już od kilku tygodni z pierwszym w tej mierze korresponduje. Wyraził on zdumienie swoje nad doskonałością marynarki angielskiej i wzmiankował mianowicie o okręcie" Malabar", który w przeciągu kilku dni jak najwyborniej uzbrojony z eskadrą się połączył. Okręt ten w największe każdego widza wprawił zadziwienie i szczególnym jest zaszczytem dla Kapitana Percy i osady jego."

W doniesieniach giełdowych dzisiejszej T i m e s czytamy: "Wiadomości wczoraj Ł Holandyi nadeszłe nic niezawierają nowego. Wedle pogłoski, Król Niderlandów niedał jeszcze żadnej odpowiedzi na ostatnią notę rządu angielskiego i francuzkiego. " S z W B C Y o.

Z S z t o k h o l m u, dnia 15 . Lut e g o .

Sąd nadworny ogłosił dnia 14. b. m. wyrok względem Barona Vegesack i Diiben, potwier zany jest na pół roku więzienia w twierdzy, a to dla przywiedzenia go do tego aby wyznał w przeciągu tego czasu, czyli pisał był z Berlina list, o którym jui doniesiono. M e x y ft.

Z M ex y K u, drda 2. Stycznia.

Dzisiaj właśnie przed rokiem wybuchła znajoma rewolucya w V eracruz , a dnia dzisiejszego, w rok pot ar ej, dożyła końca swego. Po dczas kiedy to piszę, wojska dotychczas walkę między sobą toczące, Gt nerałów Santana i Bueiamente, do JO,OOO wynoszące, wśród odgłosu dzwonów f i radosnych okrzyków łudu wchodzą do stolicy naszej, a jutro odprawi Pedraza, w towarzystwie wymienionych wodzów wojskowych, uroczysty wjazd, po czem wysłuchawszy mszy ś. w kościele ka te dralnym z aj m i e jako prezydent rzeczy pospolitej za. .met narodowy. Wszystkich Posłów za.

granicznych zaproszono na ten obrządek. Niepodobna, żeby rewolury« lepiej się skończyć mogła, jak przez przywrócenie prawnie obran e g o P r e z y d e n t a G o m e z P e d r a z a . T ą tylko drogą można było zapobiedz rozlewowi krwi obywatelskiej i wojnie domowej, która z zapalczywością rozpoczęta, zagrażała ostatecznem wytępieniem jednego albo drugiego stronnictwa. Obecnie po uznaniu i wystąpieniu władzy najwyższej, przyrzekającej obydwom parlyom oddać sprawedliwość, zaradzono wszelkim klęskom gwałtownych zaburzeń i nienastąpią żadne straty dla tych, co się względem operacyi skarbowych i celnych z o b y d w o m a w ostatnich czasach de facto istniejącemi rządami wdali. Ponieważ zaś większa część kupców już to dobrowolnie, juź to zniewoleni w takich są stosunkach, jest więc ten ostatni wypadek uświęcający to, co się na obydwóch stronach działo z wielkiem szczęściem dla N iemców wszystkich w tyrn kraju handlujących, którzy lepiej się mieć będą i większego zażywać bezpieczeństwa osobistego pod obecnym rządem niż pod obalonym, który wszystkich Europejczyków, niebędących rodu staro- hiszpańskiego, prześladował. N ienawiść tę władzcy z urzędu złożeni, arysto kraci i teokraci (duchowni), składający dawniejszy kongres, do takiego posunęli stopnia, iż ledwo uwierzyć moina, jakich się dopuszczali bezprawi przeciw własnościom i wolności obcych. Po obecnym rządzie słusznie czego lepszego spodziewać się można, ma on bowiem nietylko liberalniejsze zasady i większą przypisuje wartość przyjacielskim stosunkom ku zagranicznym, lecz ma on też na czele swoim w osobie Pedraza męża, który przed

,313dwoma laty objeżdżał Europę (by? on til w Prusiech N adnńskich) i zaprzyjaźnił się z cywilizacyą onej. Wybór Ministrów jego dowodzi, że w tym duchu rządzić zamyśla i żałować trzeba, że reszta czasu jego konstytucyjnej władzy tak krótka. JZyczyćby należało ,przedłużenia onej mocą Kongresu narodowego. - Zresztą wszystko tu przybiera przyjemniejszą postać i dla handlu -europejskiego lepsza zakwita przyszłość.

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Księgarnia Kuhna i MiJlikowskiego weLwowie i Tarnowie ma zaszczyt donitść szanownej publiczności, iż postarała się o wydanie ozdobne poematu: "MAHY A", napisanego przez Antoniego Malczeskiego. Zamiarem wydawców, jaki im w niniejszem przedsięwzięciu przewodniczył, było; upowszechnienie tego arcydzieła w literaturze polskiej, które w tak skąpych egzemplarzach między miłośnikami literatury polskiej krąży, a razem oliznajomienie publiczności z wypadkami życia tego, zanadto wcześnie dla literatury narodowej zmarłego poety. Jakoż w niniejszem wydaniu zamieszczona jest dość obszerna: Wiadomość o życiu Malczeskiego, napisana przez Augustyna Bielowekiego, zawierająca szczegóły, o których dotąd w żadnych pismach tak krajowych, jako i zagranicznych niewspomniano, a które przeto publiczności polskiej zupełnie są obcemu Poemat ten 2 pomienionyrn źyciopisein i z portretem autora drukuje się w Lipsku na pięknym papierze, w formacie wyszłycb niedawno w Pary« żu "Poezyi Juliusza Słowackiego" i niebawem opuści praseę. Wydawcy pochlebiają sobie, iż wydanie niniejsze, tak co do ozdobnej powierzchowności, jako też ze względów wewnętrznych, słuszne przed inneini otrzyma miejsce. W r. 1653. wyszło w Wenecyi ciekawe, dziejów polskich tyczące się dzieło w języku hebrajskim: "O buntach Ukraińskich." Opisał je naoczny świadek tych zdarzeń, Izraelita polski Na than Moszfciewicz, i opisanie to czytać można w Pamiętniku Warszawskim (1323) w przekładzie Abrahama Sterna. (Z Rozm. Lwówek.) W Nrze 387. wychodzącego w Stutgardzie i Tybindze dziennika Morgenblatt (18320 umieszczony jest przekład R o m a n t y c z n o ś c i A. Mickiewicza przez Justyna Kerner, pod czamy dla ciekawości czytelników znany piękny koniec tej poezyi w oryginale i przekładzie: (Dziewczyna czuje, odpowiadam skromnie, A gawiedź wierzy głęboko, Czucie i wiara silniej mówi do mnie, tsiż me,drca szkiełko i oko. Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu, Widzisz świat w proszku, w każde") gwiazd iskierce; Nieznasz prawd żywych, nieobaczysz cudu: Miej serce i patrzaj w serce.) · Ich bescheiden sag': Das Madchen /i1hlet Und das Volk - das Volk hat tie/en Glaultn; Aber Glaube und Gefi1hl spricht starker Zu mir, ais des Weisen Glas und Auge.

Todte Wahrheit, imbekannt dem Volke, Kennst du, kennst der Sterne Rund und Dichte, Aber kennst nicht die lebenj'ge Wahrh eit, Und sa kannst du niemals Wunder sehen.

Habe Herz und schau' ins Herz, du Alter.

Sławny archeolog, Dr. Millingen, donosi Co następuje, listem 2 Pizy z d. ig. Stycznia T. b" pisanym do Dyrektora Cts. gabinetu starożytności w Wiedniu, Pana Steinbiichel: »Odkryło niedawno w starożytnym porcie miasta Pompei trzydzieści, w mieliźnie i piasku pogrążonych okrętów greckich, które podczas wybuchu Wezuwiusza, co Pompeą popiołem okrył, rzucone na bok władzą wzburzonych źywrołów, zanurzone zostały. II - Widzimy stąd, że kraj ten jjest prawdziwym krajem cudów; podróżnik przybyły do N eapolu, chodził dotąd po ulicach i pomiędzy domami Pompei, po pierwotnym bruku, jak gdyby od tysiąca siedmiuset lal żadna w lem mieście niezaszła odmiana; a teraz, za pomocą nowo odkopanych okrętów, może będzie w etanie na starożytnym okręcie zrobić przejażdżkę z brzegów Pompei do Neapolu, jak gdyby też okręty przez cały przeciąg wieków, od zburzenia Pompei (roku 79go po narodzeniu Chrystusa), ezekały na nową osadę. Może okręty te mają jeszcze swój zupełny ładunek? Na każdy sposób jednakże muszą być dostatecznie urządzone. Co za obfity plon do nauki dla archeologów i przy* j aciół dziejów starożytnych ! P ami ę ć dawnej żeglugi polskiej istnieje do.

tąd w przechowywanych banderach po niektórych portach zagranicznych. Jfden z podróżujących ziomków naszych widział w porcie Tulonti, we Francyi, starożytne bandery polskie, z tych narodowa jest z orłem białym o jednej głowie, Królewska z ramieniem trzyma * jącem pałasz. (Rozm. Lw.) Jak teraz używają rac kongrewskich tak w dawn y c h czasach uż yw an o s t r z a ł p a l n y c h przy oblężeniach do miast rzucanych. Pisze

o tern Długosz, że Polacy rzuceniem strzał takich r. 1466 spalili część jedne miasia Ch oj nicy i zmusili do poddania się obwarowanych larnźe Krzyżaków.

Gdy Posłowie polscy przybyli do Paryża r.

1573 dla powołania na tron polski Ht-nryka Walezyusza, Xiecia Andegaweńskiego, syna Katarzyny Medycejskiąj (który później był Królem francuzkim) , jedna tviko Marsj.atkowa de Rez umiała rozmawiać z nimi po łacinie. (Zpamięmikow owczasowego dworu francuskiego.) W konfederacji baibkiej wyszczególniał się między innymi Tatar polgki, jaK u ba zwany. Okropnego doznawali losu pojmani przez Hiszpanów Polacy, znajdujący się w wojsku francuzkiem t w pamiętnej pod Napoleonem wyprawie na tym półwyspie. Między innemi ofiarami tej wojny oficer Milewski, schwytany od Hiszpanów we wsi Azuera, niedaleko Helichite, był żywcem spalony w Lutym J 8 n. Podobny los, jak piszą dzienniki, oczekuje teraz Polaków, walczących w wojsku Dom Pe» dra. Pewien oficer rossyjski, Gagaryn, dostał się tam w jedne) z wycieczek pod Opono w moc Miguelistow, a ei sadząc z mowy, że to Polak, zamordował! go sposobem okiutnym. (Rozm. Lwows.) N owy jeden artykuł w księgarskim handlu paryzkirn nazywa się Memoires de mes creanciers, przez Maxyma James (tom. 2) Tytuł i myśl książki sa, zupełnie oryginalne. Zadłu« zony autor zwołał swoich dłużników i jako środek do dostania pieniędzy zobowiązał się napisać ich biografie, które wykonał, uporządkował i wydał na ich korzyść. Tym sposobem powstało 26 biografi w formie pamiętników, równie tak nieprawdziwych, jak wszystkie może, co od lat 10 wyszły we Francyi. - Ma także wyjść w Paryżu pismo pod tytułem: Misanthn* popanułopies. Pismo to, którego tytuł straszny jest dla tych, co mają słabe p.ersi i tchem jednym długo mówić niemogą, zawiera satyrę na towarzystwa uczone. Jest napisaue przez P. Lemesie . - Wynaleziono w czasach ostatnich nową nieznaną dotąd komedyą Moliera, pod tytułem: Barbouilłe. Sztukę tę miano grać w Theatrefrancais dnia 15. Stycznia, jako w dzień urodzin Moliera. Francya i Anglia utraciły wczasach ostatnich naj znakomitszych prawie matematyków swoich. Pierwsza uczonego Leslie, a druga Lcgendre. Z tych jeden umarł w wiejskiej siedzibie swojej Coates w Fifeshire w Szkocyi, drugi w Paryżu. Profes sura nauk przyrodzonych, którą pierwszy w Edynburgu piastował, ofiaro» waną, została sławnemu sir. J. F. Herschelowi, lecz ten jej nieprzyjąj, i bez wątpienia dana II, przyjąć zechce.

Sławny naczelnik szpiegów policyi paryzkiej Vidocq, kiory niedawno jeszcze odznaczył się Odkryciem skradzionych z biblioteki Królewskiej medalów i wyśledzeniem zabójcy kassyera Ramus, ogłosił ostainiemi czasy prospekt na dziennik, którego ma być wydawcą. We wstępie Vidocq zapewnia, że "w Paryżu znajduje się około 500 oszustów, którzy, przybierając tytuł bankierów, mgocyantów lut) kommissautów , nadużywają publicznego zaufania. Te 500 osób wydatkują codziennie najmniej po 10 franków. Jest to bardzo skromne oszacowanie, gdyż ci icbiność zazwyczaj wystawne życie prowadzą. Wydatki ich dochodzą więc do 50,000 fi. dziennie; 1,500,000 miesięcznie, a zatem 18,000,000 rocznie. Ci rycerze przemysłowości pochłaniają najmniej dwa lub trzy razy tyle, gdyż zakupują drogo, przedają tanio a pośrednikom swoich interesów płacą hojnie za komis. Można więc oszacować na 30 lub 40 milionów franków ilość, którą ci fałszywi handlarze wyłudzają ze szkodą prawdziwych, - Pod nazwaniem bioia uwiadomień zakład mój, powiada Vidocq, dostarczać będzie niezwłocznie negocyantom , którzy go swą ufnością zaszczycą, dokładnych wiadomości o osobach, gdy te, niebędąc im znanemi, przyjdą prosić ich o kredyt. U rząd jaki pełnił« m dał rai poznać wszystkich oszustów i wszystkie ich wybiegi. Dokładny opis czynności każdego 8 nich ściśle będzie utrzymywany. Ludzie, których intrygi będą tym sposobem zniweczone, powstaną bez wątpienia na mnie 0eobiście, ażeby memu zakładowi zaszkodzić; nienawiść ich powinna służyć dla uczciwych ludzi za rękojmią zaufania we mnie. II Prenumerata roczna kosztuje ao fr, a wiadomość pojedyncza 5 fr.

Publiczność paryzka jest teraz zajęta następnym wypadkiem: P. Bussieres de Chalabre, właściciel znacznej fortuny, przytem miłośnik Jiteraiury i prowadzący ź>cie samotne, zakochał się w stawnej aktorce paryzkiej, P annie Ware. U dawał się kilkakrotnie do niej 2 wy.

znaniem ewycb uczuć i wspaniałeroi < furami, lecz nieolrzymawszy wzajemności, <<»przesta! wszelkich z-bieAow i skazał 6iq na wieczne milczenie; r3r j. den tylko, kiedy wysiadając Z pojazdu, złamał nogę, pOBbI do nieczułej Jtochanki ż oznajmieniem o swym przypaiifcu i z oiwjadczemem, że niechce lu; ć opatrywanym przez, żadnego innego, jedno przez jej własnego lekarza. Panna Mars przysłała mu znanego chirurga Barona Dupuytrtn, który go wkrótce i zupełnie wyleczył. Znowuprzeszło lat te ii ta milczenia z jego strony, * zapomnienia ze strony aktorki. Osratniemi czasy P. Bussieres de (Chalabre umarł. Krewni jego, przybyli dla objęcia spadku, znłlazłezy między pozostałe mi sprzętami piękny portret Panny Mars, pędzla sławntgo Gerard, ofiarowali go jej na sprzedaż. Panna Mar» przybyła do mieszkania i kiedy się przeglądała portretowi i umawiała o jego nabycie, przeszedł z drugiego pokoju N otaryusz, dotąd zajęty rozbieraniem papierów zmarłego, i rzekł; "P ani, nietylko to malowidło, łecs wszystko, co tu się znajduje i wszelki majątek nieboszczyka, jest twoją własnością; tak bowiem mieć chce jego ostatnia wola, którą depierośmy tylko odczytali.« Po wyjaśnieniu fortuny i odtrąceniu długów, Panna Mar« została panią 40,000 franków rocznego docli td u, nielicząc kosztownych I ruchomości. P. Bussieres de Cbalabre umarł w 43. roku życia; w cbwiii zaś, kiedy był po raz pierwszy uderzony wdziękami Panny Mars, miał niespełna 30 lat. Dwaj doktorowie, jeden z Esrinnes, drugi z'Givry we Francyi, pojedynkowali się przed kilką dniami na pistolety i obaj polegli. Między Dyktatorem Paraguaju Francie i Ferr'e, Rządzcą stanu Korriente w Ameryce południowej, zaszły nieporozumienia, w skutku których Rządzca nakazał powszechne uzbrojenie i gotuje się do wojny,

OBWIESZCZENIE.

Do zadzierzawienia dóbr Wierzei i Grzebieniska do pozostałości Wawrzyńca Starzeńskiego należących w powiecie Bukowskim położonych, na lat trzy od S. Jana r. b. aź do tego czasu 1836. wyznaczonym został termin przed Deputowanym Sędzią Bruckner na dzień l r. Maja 1833., przed południem o godzinie 10. w naszym lokalu sądowym. Dzierżawy ochotę mających na tenże termin z tern oznajmieniem używamy, iż warunki dzierżawne w Registracurze przejrzane być mogą. Poznań, dnia 26. Stycznia 1833Królewsko - Prus ki Sąd Ziemiański.

P R O € t A M A.

W Depozytoryum naszem znajdują się następujące massy w gotowiznie i w aktywach: l) Massa opiekuńcza Knstrzaków byłego SąAdu Powiatowego w Inowrocławiu 2 Taf. 29 sgr. 10 fen, w gotowiźnie i 8 0 Tal. waktywach. Sądu miejskiego w Żninie 38 Tal. aktywa, 5,), Massa opiekuńcza Józefa Lewandowicza i Magowskiego byłego Sądu miejskiego wStrzelnie 8 Tab 22-sgr. iofen. w gotowiz nie i 24 T al. 9 sgr. 5 fen. w aktywach. 4) Massa zbywająca z Depozytu byłego Sądu miejskiego w Żninie 9,Tal. 10 sgr. w aktywach. 5) Massa zbywająca z Depozytu byłego Sądu powiatowego w Łabiszynie 60 A Tal. w ak. tywach. 6) Massa zbywająca z Depozytu byłego Sądu powiatowego w Fordonie 28 Tal. 29 sgr. 5 fen. w gotowiznie ł% A W aktywach, 7) Massa opiekuńcza Jana Manthej byłego Sądu powiatowego w Łabiszynie 17 Tal.. 14 sgr. 9 feni w aktywach.

8) Massa opiekuńcza Bągaja byłego Sądu powiatowego w Inowrocławiu 78 Tal" w a1o> tywach, 9) Massa zbywająca. Depozytu byłego Sądu Ziemiańskiego w Żninie 15 Tal. waktywach. SO) Massa opiekuńcza Szulta byłego Sądu Ziemiańskiego miejskiego w Inowrocławiu 36 Tal. 5 sgr. 2 fen. w aktywach.

l i) Massa opiekuńcza Anny Doroty Bbcfc byłego Sądu powiatowego w-Łabiszynie 78 T al. 8 sgr. w aktywach.

12) Massa opiekuńcza Jakóba Klostka- Sądu, Ziemiańsko - miejskiego w Inowrocławiu.

36 Tal. 2 sgr. w aktywach.

53) Massa braci. Cohen 49 Tal. 2 sgr. 2 fen.

w gotowiznie i 510 Tal. w aktywach. 14) Massa byłego Sądu spornego w Pile 38 Tal. i8 v sgr..& fen. w gotowiznie i 170 Tal.

w aktywach. 15) Massa Gzolgaszewskiego 13 Tal. w aktywach, 16) Massa byłego Sądu spornego Bydgoskiego' 24 Tal. 8 sgr, 9. fen. w gotowiznie, 4 ?oTal.

w aktywach * 17) Massa prowizyi Sądu miejskiego w Strzelnie 71 Tali w aktywach.. J8) Massa zbywająca z Depozytu Sądu miej.

skiego wStrzelnie 8 Tal, 3 sgr. w gotowiznie , 7 sgr. 3 fen. w aktywachjo) Massaopiekuńcza Fryderyka Sachs byłego' Sądu Ziemsko - miejskiego w Koronowie 47 Tal. 27 sgr. 6 fen, w gotowiznie, 23 Tal" w aktywach. SO) Massa'opiekuńcza Hbppego byłego Sądu Ziemiańsko <. miejskiego w Koronowie 10

3-16

Tal. 12 sgr. 6 fen. w gotowiznie, i 15 Tal, w aktywach. 21) Massa zbywająca z Depozytu pupillarnego byłego Sądu patryrnonialne"go Szubńskie»go 164,tal. 12-sgr. l ij fen. w aktywach. 12} Massa zbywająca z Depozytu byłego Sądu Ziemiańsko-miejskiego 4:Tal. i7sgr. 6 fen.

w gotowiznie, 339/ral. 16 sgr, 8 fen. w aktywach. - Wszyscy" którzy jako-właściciele, sukcessorowie, cessyonaryusze, wierzyciele zastawni, albo też z innych powodów do tych mass mają prawa, uwiadamiają» się niniejszem, ii jeżeli tai gotowizna lub te aktywa przy złoieniu dowodów do legitymacyi odbierającego' służących, Depozytu w przeciągu czterech tygodni niebędą. zażądane, takowe po upłynieniu tegoż czasu kassie generalnej wdów po urzędnikachsprawiedliwości odesłane zostaną. Co się zaś tyczy wzmiankowanych mass zby.

wających depozytowych byłych Sądów Ziemiańiko-miejskich w Żninie, Łabiszynie, Fordonie, Inowrocławiu, Szubinie i Koronowie nadmienia się, iż przy uregulowaniu depozytu nawet nazwiska i właściciele tychże mass nie mogli być wyśledzeni. Bydgoszcz, dnia 1. Lutego 1833Królewsko - Pruski Saxl Ziemiański,

DONIESIENIE.

Także i na ten rok nowa Dyrekcya Gradobicia w Berlinie, poleciła mi swoje Agenturę, zatem proszę mnie swemi poleceniami zaszczycić,Szrem, dnia 4. Marca 1833.

Kadzidłowski,

Ceny zboża na Pruska- miarg 1 wagę w Poznaniu. Dnia 6, Marca 1833Tal. śgr. ten. do Tal. Igr. fen.

Pszenica. 1 10 lJV Zyto l l 1 ? Jęczmień 15 17 6 Owies . 16 VF 6 Tatarka 1 2 6 I 5 Groch. 25 27 Ziemiaki 9 10 Siana cetnar a 110 fI.. >5 18Słomy kopa a 1200 ff 3 l 10 Masła, garniec 1 10 l 15