G A Z I

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.03.16 Nr64

Wielkiego

TA

(I Xiestwa

PO ZNA N SKI EGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor; A. Wannowski.

JW 6 4 - W Sobotę dnia 16. Marca 1833.

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy, dnia 9. Marca.

(Dokończenie przerwanego wczoraj artykułu,) Południowa Karolina niejest zdobytym krajem, jak Irlandya i Polska. Dobrowolnie przyłączyła się do unii Zjednoczonych Stanów, a teraz z powodu niesłusznie nałożonej na nią. opłaty, chce się odłączyć od innych prowincyi. Oświadcza, ii prawo odłączenia się, służy jej z traktatu między udzielnemi prowincyami, kióre sobie udzielność swoje zastrzegły, i naturalną jest rzeczą, iź równie mogłyby się uchy]i6od raktatu, jak go zawarły.

Przeciwnie oświadcza się Prezydent zjednoczonych krajów imieniem Kongresu wodezwie swojej z d. 10. Grudnia r. z. Wyrażając na początku jej, "iż ściśle biorąc, powinność jego wymaga, aby nadanej mu władzy użył natychmiast do utrzymania wewnętrznego pokoju i do uskutecznienia praw, wpierwej atoli chce wyczerpać wszelkie środki dobroci. Dalej zaprzecza południowej Karolinie prawa, aby sarna była polubownym Sędzią względem powszechnych usiaw krajowych. Ogłasza iź niweczenie ustawy niezgadza się z żadna, zasadą konstylucyi połnocno-arnerykańskiej, i jest nader zgubnem

w swoich skutkach. Konstytucya północnoamerykańska nieobejmuje nic tak niedorzecznego, iżby jedna władza mogła nadawać ustawy, a druga przeciw nim powstawać. Południowa Karolina, równie jak żadna prowincya unii nieinoźe posiadać prawa odłączenia się od niej. Odłączenie jest czYnem rewolucyjnym, a nazywać je prawem konstytucyjnem, byłoby mieszać myśl wyrazów, i toby tylko mogło pochodzić z największego błędu. Zamysł zniszczenia rządu orężem, jest obrazą, jakikolwiek mógłby być kształt traktatu konstytucyjnego, a taki rząd na mocy prawa własnej obrony może wydawać usuwy do karania tego, który obraził i używać swojej władzy. Odrywać się od unii tiłą oręża jest zdradą. Rząd niemoźe bynajmniej przyzwalać na szalony plan odłączenia." Zapytawszy się jeszcze Prezydent: "Gdyby przYwódzcom waszym udać się mogło ziścić marzenie oddzielnej niepodległości, czyliz Wtedy bylibyście zgodni między sobą, i czjlii niemielibyście się obawiać zatargów domowych?" Przechodzi polem do surowego zagrożenia wojskowemi środkami zmuszającemi. Najświeższe wiadomości obejmują także, iź Prezydent niezmiennie postanowił utrzymać unią siłą oręia i wsztlkiemi prawnemi w mocy jego będącemi sposobami, i że nie bez podobieńsiwa do prawdy wkrótce wojna domowa zapalić się może, gdy tak uzbrajają

się okręty dla zamknięcia portu Charlestown, Napoleona niezważaty bynajmniej na elemenjakoteż zbiera się milicya krajowa. tarze republikańskie, tak lustorya naszych czaU myślnie przytoczyliśmy własne wyrazy sów postępuje poważnie w rozwijaniu się swoPrezydenta, bo najlepiej świadczą sprawiedli- jem, nietroszcząc się bynajmniej o wszelkie we postępowanie Rossyi; są bowiem w myśli frazesy i "bicie na gwałt" namiętności starościc swojej zupełnie podobne do tych, które zawsze osłabionej. (W C') znajdowały siew odezwach rossyjslcich. I czy- R o s s y a, liż kiedy Rossya inaczej postępowała, jak poste- Z P e t e r s b u r g a, d. ao. Lut. (4, Marca.) puje Prezydent Washingtoński względem po- W J o u r n a l de St. P e t e r s b o u r g , pod łudniowej Karoliny? Przesirzegała i w sposo- d. 17. b. m. czytamy co następuje: bię ojea kraju napominała, a wtenczas dopiero "O d czasu zawarcia traktatu adryanopolskieużyła środków wojskowych, (jakiemi też i Pre- go więcej trzech lat już upłynęło, w ciągu któzydent zagraża), kiedy powstańcy byli głuchy- rych Rossya bezpiecznie używała korzyści, mi na wszystkie życzliwe napominania, i trwali zapewnionych jej przez to sławne przymierze. w swojem godnćm kary przedsięwzięciu. Ni- "Wierna swym obietnicom Porta Ottomanwecsenie ustawy podatkowej ogłasza Przezy- ska, wypełniła po kolei zobowiązania, jakie dent za niezgodne z konstytucyą republikańską, względem nas była zaciągnęła. Wynagtoi za nadei zgubne w swoich skutkach; niweczę- dzenia należne od niej naszemu handlowi wynie prawa unii, jakie istnie między Rossya i płacono w umówionych zakresach. Pierwsze Polską, miałoźhy być mniej zgodnem z kon- wypłaty kontrybucyi wojennej zostały uskutestytucyą; krajową, jakąkolwiekbądź, i mniej zgu- cznione. Tranzakcye, na których gruntuje bnem w swoich skutkach? Ze wzgardą odrzuca się byt Grecyi, wykonane sa w całej rozciągło» Prezydent mniemanie, iżby co było niedorze- ści. Swoboda żeglugi, zastrzeżona przez tracznego w knnslytucyi amerykańskiej, według ktat adryanopolski dla okrętów wszelkich naroczego jedna wlacUa nadaje ustawy, ktoreby dru- dów, była dochowaną tak świetnie, iż zjednała ga uchylać mogła; lecz czyliż tej niedorzeczności dla handlu Morza Czarnego ufność i pewność, nieprzyjnaował ciągle sejm rtwolucyjny polski koniecznie potrzebne do rozwinienia dobrego za swój powó/1 prawny? Je źli KongresZjedno- bytu w prowineyach południowych państwa. cŁonych stanów mniema, ii posiada zupełne ISakoniec, nie można też niewspomnieć, na prawo przymuszenia siłą wojskową do posiu- zaletę Porty, że w pośród ważnych wypadszeiwwa przy unii południowej Karoliny, kto- kow, kiore wynikły z powstania polskiego, ra się dobrowolnie przyłączyła do unii, jako pozostała ona nieprzystępną namowom działakraj .udzielny, czy liż Rossya rniała mniej prawa czow rokoszu i mądrze przeniosła przyjaźń nautrzymania Polski siłą wojskową w swojej unii szego rządu nad występne obietnice tych sprapodług prawa narodów? wców nieszczęścia i zamieszania, którzy w tym Rząd angielski w swojem postępowaniu zmu- czasie jawnie powstawali przeciw potędze szającem względem Irlandyi, i Kongres póino- Rossyi. cno-amerykański w takiemże swojem postępo- "Takiego to postępowania Turcyawzględem waniu względem południowej Karoliny, uspra- nas się trzymała, i to nigdy się niezachwiało wiedliwiają najzupełniej postępowanie Rossyi w najtrudniejszych nawet okolicznościach, względem Polski, chociaż Rossya niepotrzebo- Dopókąd jest wierną temu systematowi, zaiwała dla siebie takiego usprawiedliwienia. Idla sie, cześć naszego gabinetu, równie jak i dotego teraz radykaliści angielscy i francuzcy brze zrozumiany interes państwa, nakazują zwolennicy, nieustannie wychwalający konsty- nam dopomagać do zachowania w całości motucyą amerykańską, widzą się przymuszeni do carstwa, które z tak dobrą wiarą wypełnia zouznania za dobre postępowania Rossyi w po- bowiązania, włożone nań przez nasze traktaty, stępowaniu konstytucyjnego rządu angielskiego i " T a t o zasada sprawiedliwości i zachowania v: postępowaniu republikańskiego kongressu pół- służyła za prawidło kroków Cesarza, w chwili nocna- amerykańskiego. Raz już wspomnieli- wybuchnienia powstania w Egipcie. Skoro śtny o sentymentalnem piśmie Generała La- tylko wiadomość o tym wypadku doszła do Niefajette do pewnego obywatela wN owym- Y or- go, J. C. M. przesłał natychmiast do Konsula -ku, względem utrzymania unii amerykańskiej, rossyjskiego w Alexandryi, rozkaz niezwłoi teraz o tern przypominamy. Generał Lafa- cznego opuszczenia Egiptu. Ta jawna ozna jette oddawna ograniczył swój zapas wiado- ka przychylnych Cesarza chęci, przyjęta przez mości na kilku myślach stereotypowych; lecz Sułtana z żywą wdzięcznością, natchnęła rau i tych szczupła liczba wikła go w najtrudniej- myśl udania się, w razie potrzeby, o pomoc sze sprzeczności; albowiem jak dawniej orły do Rossyi, Dla Cesarza J mci dosyć było do odpowiedzieć z otwartością. J. C. M. mnie ma *, iż istotną dia Sułtana przyeluga będizie oświadczenie w sposób bardziej jeszcze uroczy, sty, o ile nagania powstanie egipskie i o ile Go obchodzi uspokojenie Wschodu. W takim to celu Gen. Major Murawiew posłanym został ze azczególnemi poleceniami do Konstantynopola i AJexandryi,." "Podczas kiedy ten General dążył do miejsc ewego przeznaczenia, wojska egipskie postępowały od zwycięstw do zwycięstw, podbijały Azyą mniejszą, i samemu Konstantynopolowi grozić zdawały się. W takim- rzeczy stanie, wdawanie się za pomocą samych tylko negocyacyi niedostatecznem byłoby do odwrócenia niebezpieczeństwa. Cesarz przeto postanowił oddać pod rozrządzenie Sułtana oddział floty z Morza Czarnego, na zdarzenie, jeśliby wypadki wojny mogły zagrażać bezpieczeństwu Stolicy Państwa Ottomańskiego.

"Przełożenie o tem uczynione w Konstantynopolu, w Gmdniu-z. r, ocenionem było podług swej rzeczywistej wartości. Lecz Porta miała jeszcze nadziej ę, że słowa pokoju , któremi wtenczas właśnie przemówiła była do Mehemeda Ali" zdołają skłouić go do układu i do zawieszenia działań wojennych. "Oczekiwaliśmy właśnie wypadków tego kroku i skutków poselstwa Generała MurawieJI?a, kredy przybyły z Konstantynopola goniec przywiózł doniesienie, że Sultan , uwiadomiony o dalszym postępnym ruchu wojsk egipskich po drodze do Brussy, uznał nagłą potrzebę wezwania bezpośredniej pomocy Iłossyi. "W tym celu Reje- Effendi wręczył su. Stycznia Ministrowi naszemu notę, prosząc w niej mianowicie: o przesłanie eskadry ze 4ma lub 5cią tysiącami wojska lądowego, i nadto korpusu od 25 do 30,000Iudzi, któryby od brzegów Dunaju szedł na obronę stolicy. "Cześć Rossyi wymagała, iżby zaufanie Sułtana niebyło zawiedzionym. Myśl ta przewodniczyła odpowiedzi, którą gabinet-Cesarski dał na żądanie Porty. Cesarz odebrał je był a-2. Lutego, i tegoż dnia wydał roskazy względem przyspieszenia środków bezpieczeństwa, któryoh Sułtan pragnął. "Kiedy się jeszcze zajmowano wyprawieniem tych rozkazów, odebraliśmy wiadomość, że eskadra pod wodzą Kontr - Admirała Łazarew, na pierwsze wezwanie naszego Ministra, .».czynione skutkiem danej mu na wszelki przypadek instrukcyi, udała się do Konstantynopola. "Tuszymy sobie iż jej przybycie, wespół )I( innetni środkami, przedsięwziejomi na ią.danie Porty, posłuży do zatamowania posfcpów wojska egipskiego i do ochronienia przez tu Wschodu od grożących smutnych wypadków. Cesarz ma wewnętrzne przekonanie , iźdopełnił wszystkiego co było w jego mocy, na) odwrócenie tej klęski. W olno nam jeszcze spodziewać się, że nasze w tym względzie Zabiegi, nif pozostaną bez skutku. Utwierdza nas» w tej nadziei to, iż wszystkie mocarstwa europejskie, powodowane takiemu zaćhowawczemizasadami, przeświadczone są jak i my, o potrzebie pohamowania dumnych zamysłów WieeKróia Egiptu, ażeby najrychlej przywrócić pokójna Wschodzie. W takim to właśnie duchu czynione eą kroki zewszech stron w Alexandryi, Jedność i wzajemne zaufanie, fcróAe mają przewodniczyć usiłowaniom różnych gabinetów, wspólnie kierowane do jednego celu, będą, bez wątpienia, pewną rękojmią pomyślnego ich skutku, Rossya, ze swej strony, czując całą wainość dzieła, które jej do wykonania pozostaje, sądziła iź nie wahając się powinna dać dowód czystości swoich zamiarów, przez niniejsze ogłoszenie względów, jakie rządzą jej polityką, w obecnej okoliczności, tudzież przyczyn jakie ją powodowały do przedsięwziętych na wAraźne żądanie Porty kroków."

W chwili, kiedy peprredzają-cy artykuł ezedj JUZ do druk», goniec wyprawiony z Konstantyn»poła dn. 26. Stycznia (7. Lut.) A przywiózł nowiny następne: " Generał - Porucznik Murawiew właśnie przyjechał był z-Akxandryi, po dopełnieniuposelstwa swego do Meheratda Ali. Bezpośrednim skutkiem jego było wyraźno przyrzeczenie Baszy Egipskiego, id się podda władzy Sułtana" i lisie zaprzestać kroków nieprzyjacielskich. Dnia 4. (i6i) Stycznia, w obecności Gen. Murawie w zostały w) pn<diiiie w tym względzie stosowne rozkazy do Ibrahima- Bas-zy. "J akoż, rrecaywiści«?, w chwili odjazdu naszego gońca Porta otrzymała od samego Ibrahiraa-Baszy urzędowe oznajmienie, ii, z rozkazu ojca ewego, sawiesił weeelkie nojskswoich obroty, i zatrzymał siq w Kufabia. "Po otrzymaniu tego pierwszego ważnego wypadku, można mieć zupełną nadzieję, że układ opiateczny tiiebawtm położy kres rosierkoi», które zawichrzyły państwo Ottomanskie. Gdyby to nastąpiło, życzenia Cesarza zostałyby W) pełoiunemi. W takim razie,- i skoro tylko Sułtan oświadczy, że prryczyny, które go srnusiły do wezwania pomocy rossyj,skiej, ustały" eskadra" znajdująca się już kaz powrócenia do Sebastopola, i posuwanie się wojsk lądowych również będzie wstrzyminem " ,

G 2 e c y a.

Z N a u p l i i, dnia 26. Stycznia.

Od czasu ostatnich zaburzeń w Argos, panuje tara spokojnosć, przy pobycie licznego wojska francuzkiego . A u s t 2 Y a.

Z Wiednia, dnia 23. Lutego.

Listy t Tyrolu donoszą, ii Sąd wojenny wydał wyrok śmierci na Generała Zucchi, kióry (jak wiadomo) przez ucieczkę i wzięcie oręża przetiw wojsku austryackiemu w czasie poweti.iia w Romanii, dopuścił się zdrady kraju. Wyrok ten jest podany do zatwierdzenia Cesarzowi J mci; lecz spodziewają się, ii Monariba złagodzi tę karę. Spiesznie przejeżdżał wczoraj tędy goniec angielski z Stambułu do Londynu. Położenie Porty ma być bardzo krytyczne. Podług Jistów kupieckich, miała już flota jednego z mocarstw dn. 10. m. b. wypłynąć dla dania pomocy Sułtanowi. To się zgadza z wiado. mościami na innej drodze z Stambułu odebranemi. Go chwila spodziewają się tam z placu boju wiadomości o ważnych wypadkach. Ze Lwowa, dnia 2. Marca.

Znany ziomek nasz Hr. Jozef Dzieduszy» ckt, bawiąc roku .zeszłego w Dreźnie, zapisał tarniejszerou uniwersytetowi looozłr. m. k. na stały fundusz utrzymania dla biednych dzieci polskich, tamże uczyć się chcących, Zaś 200 czerw, złot, przeznaczył dla tego z ziomków, fctoby chciał zwiedzić Karpaty we względzie naukowym. Szwajcarya.

Z B e rn, dnia 21. Lutego.

Rząd Szwajcarski chce nadać większą rozciągłość stosunkom handlowym z Francyą, i przed niejakim czasem podał w tej mierne notę gabinetowi Paryzkierau. Przesiada w niej, jaką szkodę zrządził dla obu krajów dotychczasowy system celny, i ile stąd korzystali ci, którzy towary przemycali. Gdyby ooiedwie strony zmniejszyły opłatę od wprowadzanych towarów, miałoby to bardzo po myśluy wpływ na wymianę płodów krajowych.

Niemcy.

Z M o n a c h i u m, dnia 3. Marca.

Rząd nasz wzbrania się przyjąć Arabassadora belgijskiego, a to z przyczyny, źe Związek Niemiecki doląd jeszcze niepodległości Belgii nieuznał .

Niderlandy.

Z Hagi, dnia 3. Marca.

Gazeta S t a a t s - G o u r a n t zamieściła wykaz wszystkich w rozmaitych prowineyach holenderskich nastąpionych przypadków cholerycznych, z którego wynika, źe od początku wybuchu tego pomoru aź do przestania onego w 232 miastach i gminach, licjących ogółem 1,072,186 mieszkańców, zasłabło osób 13,880; z tych umaTło 6,614, wyzdrowjalo 7,266. N ajbardziej grasowała choroba w południowej H 0landyi, najłagodniejszą zaś być się pokazała w Gelderland. W tamtej prowincyi albowiem z 66 osób umarło I, w tej między 843, tylko 1. W większej liczbie miast liczba wyzdrowiałych przewyższała liczbę umarłych. Uwagi godna, źe na tylu set okrętach, które podczas lat i8<" i 1832 z portów morza bałuckiego, z Rygi, Kłajpedy, Połongi, Królewca, Gdańska i t. d.

do Holandyi przybywały 1 40dniową kwaratitanę tamże odbywały, w całym tym przeciągu czasu jedna tylko osoba na cholerę zapadła." Z dnia 7. Marca.

Wzmocnienia nadbrzeźow i warowń po nad Skaidą popierają z największą czynnością.

Wedle pogłoski ma też nowy korpus armii udać się do Selandzkich Flandrów. Statek parowy "S urinam" stojący teraz na przystani pod Vliessingen przeznaczony do przewiezienia nowo mianowanego Posła do Londynu, podczas kiedy korweia "Pollux" stanowisko na Skaldzie dzierżyć będzie. - Belgijczykowie także podług najnowszych wiadomości wzmacniają się po nad granicą flandryjską, i uzbrajają się ile możności, jak gdyby się obawiali napaści naszych z tej strony. W wojsku ich ciągle największe panuje zbiegostwo; tych co do nas przychodzą, rząd wcielić rozkazał do korpusu Pułkownika Cleerens.

Na wczorajsze) sessyi drugiej Izby powszechnych standw, Minister spraw zagranicznych wystawiwszy obraz dotychczasowego toku układów, namienił o odwołaniu Barona van Zuylen van Nyevelt z Londynu, a to na własne jego życzenie, oddając sprawiedliwą pochwałę zasługom jego, za co też otrzymał urząd Minisira Stanu. Oświadczył potem wspomniony Minister: "Zamiarem Króla Jmci jest wyprawić ile można najprędzej poselstwo do Anglii, celem przywrócenia stosunków z Francyą i Wielką Brytanią do dawniejszego stanu, a to przez układ poprzedniczy , i tym sposobem otworzenia znowu drogi, Jttórąby Król Jmć wraz z pięciu Mocarstwami mógł przyjść do układu względem ostatecznych warunków rozłączenia miedzy Holandyą i Belgią. Sposób instrukcji ułożonych dla tego poselstv?a, spo zyskanym, i rząd ma nadzieję, iź następne rapom, których z Londynu oczekuje, postawią go w możności, aby zamierzone poselstwo natychmiast rozpoczęło ewoję czynność, B e 19 i a.

Z BruxeiJi, dnia 7. Marca.

Królowa Francuzów podczas bytności swojej w Belgii zwiedzi miasto Antwerpią. W Union czytamy: "Donosjg nam z Londynu, źe Lord Grej nieodzownie postanowił raczej się zupełnie usunąć od zarządów, niż zostawić nada! pytanie Belgijskie w tak niepewnym stanie. Jeśliby Belgia powtórnie miała być skazaną na nieczynność, życz y 66 y wypadało, ażeby obydwa mocarstwa na morzu tylko swoje środki zniewalające wykonywały. N owe wkroczenie armii francuzkiej podług naszego zdania przyprawiłoby kraj cały o .ostateczną zgubę. Mmisieryum pod żadnym warunkiem na to zezwolić niepowinno. " ZCambrai dochodzi wiadomość, że GenerałPorucznik Hr. CyrNugues, szef sztabu generalnego armii północnej, nanowo kazał dla siebie nająć mieszkanie, które podcza ostatniego wkroczenia Francuzów w granice Belgii zajmował. Stosownie do rozkazu Królewskiego pod d.

5. m. b. stan oblęźniczy miasta Gandawy zozostał cofnięty. F 2 a n c y c.

Z P a ry ż a, dnia 5. Marca.

Panowie Royer Collard, Hyde de N euville, Dreuz Brezę i inni znakomici legitymiści, końcem przedsięwzięcia pewn \ch środków względem oświadczenia Xięźny Berry, częste między sobą miewają schadzki; zdaje się, iż postanowili wszelkie zebrać fakta, aby dowieść, iź Xięźnę Berry do podpisania tej deklaracyi p r z y m u s z o n o . Pożyczka grecka, jak się zdaje, zatamowała się; kommissya przynajmniej dotychczas żadnego niemianowała sprawozdawcy. Niejakiegoś Valentin, który dnia 11. m. b, znikł był z domu ojca swego (wieśniaka w departamencie Izery), znaleziono dn. so, m. b. żyj ą c e g o w j amie w szpichlerzu, z której, wpadłszy w nią, wydobyć się niemógł . Wołającego o pomoc nikt niesłyszał. Nieszczęśliwy ten człowiek przeżył więc dziewięć dni bez wszelkiego pokarmu. Hrabia Rambuteau onegdaj prywatne miał posłuchanie u Króla; niektóre dzienniki mienią tego Deputowanego, będącego jednym z najznakomitszych członków centrum, kandydatem do zarządów Hrabiego Argout, o którym powszechnie mówią, źe zMinisteryumwystąpi. Drugie utrzymuje, że się ubiega o godność Izby Deputowanych na przyszłe posiedzenia. Towarzystwo filozoficzne w Filadelfii przesłało na pomnik dla Pana Cuvier, mający być wystawiony w tutejszymilogrodzie botanicznym. 1000 fr. U tutejszego xiegarza Dufey wyjdzie dzieło j, Historya reformacyi, ligi i Fiondy ,*' przez P. Capifique, Pierwsza część dzieła już jest pod prasą i wyjdzie w miesiącu Maju. Pamiętniki Kards nała Pacca, który z Piusem V I I I. dzielił wygnanie i uwięzienie, przetłumaczono na jęzj K francuzki. Prace około obwarowania Paryża, których zaprzestano podczas zimy, na nowo rozpoczęto. Gazety z Bordeaux donoszą, że dn. i. m. b.

doktor Gintrac o godzinę 8. zrana, spiesznie się udał do zamku Blaye, dokąd go (>entrał Bugeaud wezwał.

Miasto Bordeaux postanowiło dwom wielkim mężom urodzonym w departamencie Gironde, Montaigne i Montesquieu na piacu promenady tamecznej, marmurowe wystawić posągi. Hr. Pozzo di Borgo dzisiaj (dn, 5.) oczekiwany tu z powrotem. Dnia 28. z. rn. kazał Minister wojny odczytać w Izbie Deputowanych, przez Kr. Kommissarza Pana Miot, projekt do prawa względem wybrania go tysięcy rekrutów, z klassy na rok 1832. Prefekt departamentu Mayenne, zatrzymać kazał pensyą kilku proboszczom i wikaryuszom, którzy podpisali petycyą na korzyść Xięźny Berry.

N ota ze strony Francyi i Anglii podana Holandyi, zrządziła nową trudność. Posłowie austryacki i pruski, oraz sprawujący interesa rossyjskie, podali Xieciu Broglie notę w mocnych wyrazach napisaną, z powodu twierdzenia jego, iź Francya i Anglia mają prawo uskutecznienia traktatu, na który się wszystkie Mocarstwa zgodziły, Wspomnieni 3 dyplomaci ponowili oświadczenie przeciw wszelkiemu wyłącznemu pośrednictwu; teraz jednak miano dozwolić Francyi i Anglii, aby trzymały się środków dotąd przedsiębranych, bez użycia nowych, chyba wtenczas, gdyby Holandya zamiast układów, wzięła się do oręża. W Paryżu zatrudniają się właśnie planami do zakładania kolei żelaznych, które mają przerzynać Franc y ą w różnych kierunkach ' . Podług tego rnają b>ć założone koleje żelazne ze stolicy do Rimen i Havru, do Lille z drogami pobocznemi do Kaletuj do Dunkierki MctzS do Lugdunu i Marsylii z drogą boczna do Grenoble; do Bordeaux, Tours i Nantes. Mniemają, iź posłuchanie, które X. Pradt, były Arby-Biskup Mechlinski, miał niedawno u Króla, pochodziło z następującego powodu» Jest zamysł zmodyfikowania konkordatu wspoeobie takim, jaki zawarto w roku igoi. Być może, ii w tej mierze zasięgano rady byłego Arcy-Biskupa, który podobno wysłany będzie w nadzwyczajnem zleceniu do Rzymu.

Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 21. Lutego.

Ostatnie z Portugalii nadeszłe wiadomości, brzmią wszystkie bardzo pomyślnie dla sprawy Dom Pedfa; zdaje się, ie znamienita liczba «ochotników francuzkich, codziennie prawie się zwiększająca, tak siły jego wzmocniła, iź sam zaczepne rozpoczął działania. Przeciwnie Migueliści zbrzydziwszy sobie długą trwałość wo;ny, szukają w 2biegoswie oswobodzenia ed trudów i mozołów. Podczas karnawału panuje tu wszędzie naj* większa radość; wesołe tłumy mask przeciągają ulice miasta, krzątają się po salonach i wszędzie słychać muzykę i wrzawę; policya wcale się nie pokazuje, ponieważ pokój i porządek nigdzie niebył zakłócony. - Zresztą urzędnicy nasi zaciynają tu nadzwyczaj się popisywać z liberalizmem swoim. Tak np. deputacya mnichów udawszy się przed kilku dniami do Prezesa Rady Kastylijsfciej, przedstawiała m u, ie bale dawane w bliskości ich klasztoru zacisze życia ojców zakonu gorszącym sposobem przerywają. Prezes, dowcipniś, tę im dał opowiedz: "Zaiste, jestto wielkie dla Was świętych ludzi zgorszenie, ale za (o też" Wam obiecuję, że po popielcu wszelkie bale w Madrycie ostro zakażę." N iestadowolniła naturalnie odpowiedź taka mnichów, bo do tego stopnia oświaty Hiszpania jeszcze niedoszła, aby lam podczas postu miano tańczyć. Donoszą z Corogna pod d. r6. m, b.: "Generał Morula Gubernatora w.Tuy razem z kilku inne roi osobami przyaresztować kazał. Dowiedziono im, ie knuli spiski przeciw istniejącemu rządowi i pospólstwo do buntu podżegali. Całe zgraje Rojalistów albo raczej Karolistow uchodzą do Portugalii; ta chęć wywędrowania upowszechnia się tera« po całych okolicach, A n g l i a.

Z L o n d y n u, dnia 5. Marca' .

T i m e s dzisiejsza o sprawach Irlandzkich następujący zamieściła artykuł: "Nieraoźemy ctość często powtarzać, że Ministrowie chcąc przyjaciołom swoim w Izbie niższej choć tylko kawałeczek ziemi zostawić, aby się na tym opierać mogli wspierając bil ku utłumieniu rozruchów Irlandzkich, przedewszystkiern tym przyjaciołom oświadczyć powinni, jakie środki pomocy dla wieśniaków Irian * dzkieh gabinet obmyślił. Rozprzężenie w Irlandyi panujące niejeet wcale cudem, ani przyczyny onego tajemnicą. Ogół ludności tamże od najdawniejszych czasów uciemiężąn o, a niektóre klassy przez to uciemiężenie tak podupadły, ie nędzy swojej dłużej znosić niemogą. Tak więc prawa wIrland)! nieuwaiają się za obronę, lecz za prześladowanie, a każde zgwałcenie onych poczytuje się za napaść jawną na wspólnego nieprzyjaciela, za wycieczkę oblężonej załogi, przedsięwziętej w celu porażenia nieprzyjaciela, za jedyny środek zemszczenia się, z którego przygnębiony lud korzystać ma prawo. Kraj tak zdziczały i rozchwiany niejeet naturalnie miejscem przyjemnego pobytu. Przeto też znaczna liczba obywateli Irlandzkich z kraju się oddaliła; i ci wszyscy, co dobra posiadają, w Anglii, wolą naturalnie w ucywilizowanym kraju żyć w stosunku właściciela ku dzierżą * wcy. Wszakże częsła albo nawet nieustanne rozstanie niweczy współuczucie szlachcica ku arendarzowi swerna, któregoby niemyinie, będąc naocznym świadkiem jego biedy, wspierać i wspomagać nie omieszkał . Przeciwnie w obecnych okolicznościach magnat Irlandzki, nieprz) ioinny w kraju, a za jego przykładem i obecny, w swoich 5000 morgach roli i mieszkańców onych nic więcej nieupatruje, jak tylko narzędzia do nabycia pieniędzy." Szambelan Króla Holenderskiego, Hr. Bentinck, przybył tu wczoraj z depeszami dla Barona vau Zuyłen. Gl o be wyraża:. "Z e znajomego nam do pojednania się skłonnego sposobu myślenia Pana Dedel,. nowego Posła przy dworze naszym, którego wyjazd z Hagi o kilka dni został opóźniony, wnosić można, iż będzie opatrzony w pełnomocnictwa; do przystąpienia do warunków, które by uznał jakkolwiek korzystnemi i niesprzeciwiającemi się wbrew honorowi Niderlandów, Słychać, iź pobyt Hrabiego Pozzo di Borgo r niebył bez skurku. Gabinet nasz postanowił działać zarówno z Rossyą w sprawach wschodnich. Pan Campbell uda się. do Alexandryi, celem oświadczenia Mehemedowi Ale mu, iź. naród angielski wierny sprzymierzeniu Sułtana, nitbędzie obojętnym na nadwerężenie praw jego, i ie Basza niepowinien nadużywać ewego powodzenia wojennego. Spodziewają mecl Ali odstąpi od przesadzonych ewych żądań. Ma jednak otrzymać Syryą pod pcwnerai warunkami!, tak, aby handel europejski niecierpiał przez rozciągnienie monopolium egipskiego w Syryi; obowiązuje się oraz płacić rocznie znaczny haracz Porcie, Dowiadujemy się, iź gabinet austryacki porozumiał się z naszym względem tego wszystkiego, i chce wysłać Kojnmissarza do Alexandiyi. W wydziale 6praw zagranicznych ma byćjuź od 2 tygodni podpisany protokół, względem sposobu, jakim trzy TOC311IQr3: Rossya, Anglia i Austrya mają postępować w interesach wschodnich. Xią! ę Tallejrand albo niewiedział o tym protokóle, albo do niego nieprzystąpił; zapewniają bowiem, iź w nim niema żadnej wzmianki o Francyi, co w obecnych stosunkach Europy miałoby znaczenie. Postępowanie gabinetu francuzkiego w tej okoliczności niema byćzadowalniającem; mówiąo intrygach agentów francuzkich w Kairze i Stambule na szkodę nasze, Wszelako każdy jest przekonany iź gabinet pa;yzki wkrótce okaże gotowość pr ystąpienia do widoków Anglii, źe odmieni instrukcye posiane dawniej do Stambułu, i źe agenci francuzcy otrzymają polecenie, aby w przyjacieIskiem porozumieniu działali razem z naszymi. Podług niektórych doniesień, Francya przystąpiła juź do widoków innych moearstw. Tymczasem Sprawujący interesa nasze przy Porcie Ottomańskiej odebrał instrukcye, aby się porozumiał tylko z Posłem rossyjekim i Intemuncyuszem austryackimLord Palmerston miał dać w tej mierze wyraźne instrukcye. Względem Portugalii odbywają się częste narady z Xiąźęckm Tallejrand. Obadwa gabinety postanowiły zakończyć wojnę w tyin kraju najdalej do Kwietnia: wydano rozkazy admiralicyi względem uzbrojenia pewnej liczby okrętów wojennych. Według gazety G lob e , Król holenderski prosił pewnego monarchy, aby go, jeśli można, uwolnił z przykrego położenia; otrzymał zaś radę, aby dla dobra swego i poddanych, jak najprędzej załatwił spory swoje z Anglią i Francyą. Wiadomo, źe Dyogenes niepłacił podatku domowego, bo niemieszkał w domu, Jęcz t)lko w beczce. Korzystając z pomysłu tego niejaki Knight, dla siebie i familii swojej kazał wybudować ogromną beczkę z drzewa, którą kominem z kaflów opatrzył. Wewnątrz ;ej beczki ma być dosifć wygodne pomieszkanie. Ciekawa rzecz, czy Kni-gbt uchroni się tym sposobem od płacenia podatku domowego, co sie zapewne stanie, bo jest beczka wprawdzie pomieszkaniem, ale niejest domem, podatek zaś nazyua się domowym, nie zaś mieszkalnym, a w kraju naszym wszystko bierze się literalnie. Oddziały JO. pułku piechoty i 7. pułku dragonów gnardyi, wyszły wczoraj z Westminster do Jiristol, skąd udadzą się w dalszy poihód do Irlandyi. Kuryer angielski mniema, źe jeśli Belgia zmuszoną będzie dłużej jeszcze czynić takie wydatki, jakie dotąd ponosi i jakie wszelka możność jej przechodzą, mogłoby łatwo przyjśdi do tego, iżby kraj ten, w miejsce spłacenia długów, podzielono.

MbMVnMMMtl

ROZlllaite wiadolllości.

Najnowszy Numer Dziennika Urzędowego Król. Regencyi w Poznaniu zawiera ogłoszenie, dotyczące się obowiązku młodzieży wstąpienia do służby wojskowej, którego wstęp brzmi, jak naetępuje: "Od niedawnego czasu wydarzyło się kilkakrotnie, iź młodzi ludzie, sprowadzeni jako niepewni kantoniści, usprawiedliwiali się władzy naboru wojaka, nieodebraniem wezwania, aby się przed nią stawili. Iź na podobne czcze wymówki względu niemiano, rozumie się samo z siebie, kiedy prawne w tej mierze przepisy, mimo publicznego ich ogłoszenia, przez tylolttnie, z wszystkie roi miej scami i wezystkiemi klassami ludu stykające się ich wykonanie, stały się powszechnie wiadoraemi, a nadto jeszcze zalecaliśmy wielokrotnie Radzcom Ziem., ażeby przepisy te przy nastręczającej się sposobności, sami i przez władze miejscowe publiczności przypominali." - W końcu prawa w tej mierze istniejące powtórnie się podają do wiadomości publicznej.

Z tablic francuzkich ludności widać, źe na 15 chłopców stale rodzi się tylko 14 dziewcząt.

Klimat zdaje się niewpływać na ten stosunek, gdyż w różnych departamentach, górzystych i płaskich, suchych i wilgotnych, od lat kilkunastu okazuje się jednostajny. Wyjątek jest tylko względem dzieci nieprawych, gdyż te od lat kilkunastu corok bywają w stosunku ai chłopców na 510 dziewcząt. - We Francyi liczaA pospolicie 1 małżeństwo na 133 głów córek; płodność małżeństw w średnej proporcyi 4 dzieci-; ze 39 ludzi umiera na rok i; stosunek rodzących się do umierających jak 10 do 8- - Przyrost ludności we Francyi jest na rok jak 1 część ludności; w lat 29 piąta; w lat 41 trzy dziesiąte części; w lat 64 połowa; wiat ióo ludność powinna się podwoić: jeżeli stosunek przybywania będzie stale jednostajny, - Z miliona nowo narodzonych, czwarta część umiera w ciągu pierwszego roku, do dwóch lat zostają dwie trzecie części, do dwudziestu połowa, do 45 trzecia część; do 55 część czwarta; do stu lat dochodzi tylko 207 ludzi, do 105 zostaje tylko t6, do 110 żaden. Około dziesiątego ro« ku po urodzeniu najmniej umiera, - Na milion ludności płci obojej, corok można liczyć kończących 20 lat 8,666 męszczyzn, czyli, podług praw francuzkich, ludzi, którzy należą do zaciągu wojskowego. - Podług dawnych wyraihowań, opartych na spisach dokładnych, średni wiek we Francyi do 1795 r. był a8 U o 29 łat; teraz jest 31-1«

ZAPOZEW EDYKTALNY.

Na gospodarstwach Wojciecha Meinas w Chrząstowskuh Holendrach w powiecie Szrernskim pod liczbą 9, i 10 leżących, zahypotekowana jest dla małoletnich sukcessorów Kazimierza (Gottfryda) i Anny małżonków Bergerów z obligacyi przez Wojciecha Meinas pod dniem 7. Czerwca 1806. r. wystawionej w dziale 11f. Nr. 1. summa 388 Tal. 1 sgr. 6 fen., a w dziale III. Nr, 2. summa 50Tal" na co pod dniem 9. Sierpnia 1806. wykaz hypoteczno-rekognicyjny udzielonym został. Tak wymieniony atest hypotecmo-rekognic)jny z dnia 9. Sierpnia IgoÓ. jako też obligacya z dnia 7. Czerwca 1806. zaginąć miały i na wniosek sukcessorów Gottfryda i Anny małżonków Bergerów umorzone być mają. Zapozywają się przeto wszyscy, którzy do wspomnionych summ i wystawionego na nie dokumentu jako właściciele, cessyonaryusze, zastawni lub listowni posiadacze, pretensye mieć sądzą, aby się z takowemi w terminie na dzień 20. Kwietnia 1833o godzinie 9. przed południem wyznaczonym w Izbie posiedzeń Sądu naszego przed Deputowanym Ref. Haupt zgłosili. W razie albowiem niestawienia się, utracą swe pretensye do summ wymienionych i wieczne im w tej mierze milczenie nakazanem zostanie, wspomniona zaś obligacya wraz z atestem hypotecznym za nieważną uznaną zostanie. Poznań, dnia 3. Grudnia 1832.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

PATENCASUBHASTACYJNY.

Do sprzedania publicznego wsi Swinarki z przynalezyto A Aami w powiecie Gnieznińskitn położonej, do massy sukcessorów likwidacyjnej niegdy Walentego Młodzianowskiego należącej, która na 17,861 Tal. 18 sgr. 6 fen. jest oszacowana, wyznaczyliśmy nowy termin licytacyjny na dzień 26. Czerwca r. b. f zrana o godzinie Qtej przed W. Potrykowskim Sędzią Ziemiańskim w sali posiedzeń naszych, na który chęć mających nabycia i zapłacenia możnych, z tern nadmienieniem zapozywarny, że taxa jej w Registraturze naszej przejrzaną być może. Zarazem wzywa się z pobytu swego niewiadomych nam wierzycieli, jako to : 1) Antoniego Grabskiego; 2) sukcessorów Maryanny z Swinarskich byłej wdowy Mlodz anowskiej; 3) nieletnich dzieci Tadeusza Wojnicz; 4) sukcessorów byłej zaślubionej Siemiątkowskiej; 5) sukcessorów Stanisława Wilczyńskiego; 6) Annę z Młodzianowskich zaślubioną Koterbską; iżby się na tym terminie osobiście lub przez Pełnomocnika prawnie do tego upoważnionego, na których onymźe sędziego ziemiańskiego ikommissarza sprawiedliwości Ur. Schulz, Sobeskiego i Rejkowskiego przedstawiając, stawili, prawa swe udowodnili, w razie bowiem przeciwnym, nietylko, że przyderzenie na rzecz pluslicytanta nastąpi, ale nadto po złożeniu summy szacunkowej W} macanie ich długów rozrządzonćm być ma, niepotrztbając nawet do tego insrumentu. (iniezno, dnia 28. Lutego 1833Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański,

Podpisany praktyczny lekarz, chirurg i akkuszer obrał zamieszkanie w Żninie. Dr. Michalski.

Niżej podpisany, nauczyciel tańca, zobowiązawszy się dawania lekcyi u jednej familii tutejszego miasta ma honor uwiadomić szano\j*ne familie któreby go swojem zaufaniem zaszczycić raczyły, ażeby swoje towarzystwa wcześnie utworzyły, gdyż zaraz po Wielkiej Nocy godziny swoje zacznie.

W Wrocławiu, dnia%. Marca 1833A LudwiKBaptiste.