(JE

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.03.19 Nr66

AZ

Wielkiego

Jl'. AA

Xie / stwa

POZNANSKfE

G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej" W Dekera i Spółki. -Redaktor: A. WannoWski.

J\ III-';2 We Wtorek dnia 19. Marca 1833.

Wiadomości krajowe.

Z Berlina, dnia 16. Marca.

Przybył tu: Jego Dostojność Hr, Józef S l o l b e r g - S t o l b e r g, z Stolberga,.

Z dn ia 17. Marca.

Wyjechał stąd; Xiąźę Maxymilian Barclay de ToJiy do Drezna.

(Z Gaz. Rząd.) - Z Królewca donoszą pod dn. 12. III. b. o grasującej tam chorobie . ' co następuje: "Gryppa tu bardzo się sroźy; prz de w zystkiem dzieci na nic zapadają. W. j.e nej szkole, ledwo 300 uczniów liczącej, dZISiaj 140 było nieobecnych, którzy wszyscy tą chorobą są złożeni. Zresztą złe to niczem więcej niejest, jak tylko mocną febrą katarową, stającą się bardzo przykrą przez gwałtowne bole głowy i gardła, oraz -przez suchy kaszel. Dotychczas w jednem tylko małem dzi cięciu choroba ta zamieniła się na zapalenIe,- w skutek którego dziecko to umarło Prr Io ei wcaltby o niej niemdwiono, gdy by SIę niebyła tak upowszechniła i tak tamującego nieiniała wpływu na interesa życia pospolitego. "tuwAvuHmv

Wiadomości zagranicz-ne.

Belgia: Z B ruxe lii, dnia 9, Marca.

Królestwo J chrność opuścili wczoraj w południe o godzinie 3. stolicę, aby wyjechać na spotkanie Królowej Francuzów. O god-. j I . wsz st ie najdostojniejsze osoby odprawiły eWOj wjazd do Bruxelli.. W pierwszym pojeździe siedziała Królowa Francuzów, Kroi i Królowa Belgijczyków i jedna z Xięinic*i«k Orleańskich'" W innych pojazdach Uyłcały orszak- Królowej. F 2 a n c y Mt Z* Paryża, dnia 7, Marca? (Z Gaz, Franhf)- Jeśli pogłoskom w obieg puszczonym wiarę dać można, tedy w obecnej c wili z rozmaitych powodów- wit-Jkie nastąpIło . rozdwojenie miedzy Deputowanymi. KrokI gwałtowne" uczynki nieprawne i poióźnienie- się w zdaniach i zasadach odstręczyły większą część minist«ryalnych członków od Ministrów, którzy takim sposobem większość ewoję postradali. Łatwo się stąd wytłómaczyć dają wieści'O rozwiązaniu Izby Deputowanych, M ess ag er dzisiejszy wyraża: "Mylą się b.ardzo ci wszyscy, którzy rozumieją, że MinIsteryum niekontente z tego, iż Kornimssva budżetu Mimsteryum wojny, ua Marszalka to skutkiem kombinacyi doktrynerów, pragnącej wydział Ministeryum wojny powierzyć Generałowi Guilleminot, a prezesostwem Rady obdarzyć Xcia Broglie. T e n teraz większe ma aa sobą prawdopodobieństwo, niż Xiąźę Decazes; Pan Dupin stracił do tego wszelką, nadzieję, przynajmniej ze strony dworu. General Nempde spadł wczoraj z dachu domu swego w alei d'Antin; wszedł był tam dla obejrzenia robót około naprawy dachu. Umarł w godzinę po spadnięciu.

Izba Deputowanych zajmuje się obradami względem budżetu Ministra skarbu. Słychać, iż przybył tu Poseł Mehemeda Aiego, celem układania się względem spraw wschodnich. Pełnomocnik ten mtał zaraz po przybyciu swojem odwiedzić Xiecia Broglie, Lorda Granville i Hr. AppBny

Z d n i » TO. M a r c a .

Dużo tu mówią z przytaczaniem nawet wyszczególniających warunków o ustąpieniu Algieru Anglikom, rnającem nastąpić wskutek potajemnych układów między obudwoma gabinetami. Ministeryum jeszcze się nieoświadC"'jło dokładniej, ale z słów Marszalka Sonic na ostatmem posiedzeniu I?,by można się było czegoś podobnego dorozumiewać. <*. Pozzo di Borgo przybył tu wczoraj z Londyn u. (Z Gaz, Franhf.) - Z niespodzianą szybkością zbliżamy się do załatwienia wszelkich zatargów, zagrażających od 3ch lat spokojności Europy. Zaprzestano już wymiany not dotyczących się rozbrojenia, kiedy samo rozbrojenie już się zaczyna. Dwojakie projekta francuzkieiriu Ministeryum wojny były przełożone,: stosownie do pierwszego część tylko wojska tymczasowo miała być rozpuszczona, zaś podług drugiego kilkanaście pułków zupełnie miało być rozwiązanych. Dopóki wojna turecko-egipska, nieporozumienie między Belgią j Holandyą i nienadejście odpowiedzi na noty Ministeryum francuzkiego były dowodem niedowierzania i niejakiejś obawy, pierwszemu projektowi dawano pierwezenstwq. Obecnie jednak wojna turecka i pytanie belgijskie znaczenie swoje straciły, a gdy oraz oświadczenia dyplomatyczne w skutek owych nót nadeszłe, tchnęły duchem pojednawczym, niezwłocznie przystąpiono do wykonania rozbrojenia. To utwierdzenie pokoju europejskiego przyczyni eię także do wzmocnienia spokojności wewnętrznej w kraju, która w porównaniu z dawniejszym jej stanem, przez mądrość rządu i błędy przeciwnego stronnictwa do błogiego już tiosżlą bytu."

A ngli a.

Z Londynu, dnia 5. Marca.

G lob e donosi: "Gazety Torrysów powtarzają to kłamstwo, że Lord Althorp w przeszłym tygodniu Króla o uwolnienie go od służby upraszał. Lord Allhorp nic podobnego nie uczynił i niema też żadnych widoków, żeby to kiedyś uczynić miał. Dopóki Izba niższa w nitu i w kolIegach jego zaufanie pokłada, nieopuszczą ani stanowiska swego ani nienaraźą kraju na "niebezpieczeństwa nierządu. Uwagi godna, że wczoraj wieczorem wielu członków irlandzkich z wielką gorliwością iwybornem krasomówstwem broniło środków przez gabinet ku przytłumieniu rozruchów irlandzkich przełożonych, Zwracauiy uwagę czytelników na petycye magistratury, duchowieństwa, niższej szlachty, kupców i kramarzy z Birmingham, podane Izbie niższej i dotyczące się obrony, której za ich zdaniem s p o k o j n y m mieszkańcom irlandyi udzielić trzeba. Zbijają te petycye wybornie niedorzeczności dawniejszej petycyi, zebranej w temże samem mieście." W zeszły piątek Baranowa vanZuylen van Nytvelt miab posłuchanie u Królowej, na którem się r N. Panią przed wyjazdem swoim do Hagi pożegnała. A t l a s dzisiejszy zawiera następujące rozumowanie o sprawach Irlandzkich: "Skoro bil dotyczący się środków. »ni« walających przej dzie, o czera żadnej niema wątpliwości, postanowi! podobno Pan O'Gonnell dopóty się zabawić w Anglii, dopóki owe prawo zna» czenie swoje zatrzyma. Takim sposobem uj. dzie on skutków tego prawa, gdy tymczasem* z równą dla siebie korzyścią bezkarnie będzie mógł podburzać wielkie miasta fabryczne w Anglii eamej. -Mniejsza o to, gdzie on się krząta, poczta dochodzi go wszędzie. Może on wieśniaków listownie równie dobrze podżegać, j3K przez mowy, a rozprawy jego miane w Anglii tęż sarnę działalność wywierać będą, jak gdyby w Irlandyi miane były. Owszem nabędzie on takim sposobem przez nowe źródło współuczucia większego jeszcze wpływu. Pospólstwo uważać go będzie za wygnańca, za męczennika, co naturalnie mu drogę utoruje do większej wziętości i do pozyskania nieograniczonych względów, r których on lepiej umie korzystać, niź ktokolwiek inny. Lud Irlandzki, czego się łacno można było spodziewać, w najwyższym stopniu na bil len się oburzył. Repealery na niego równie powstają, jak Konserwatywowie, kto« rych ostatnich bil len ogranicza w prawie czynienia przeciwnych przedstawitń rządowi » wydawania ustaw dla gmin protestanckich. Tylko mniejsza część ludności obojętnie spu wając się, że [en przynajmniej wyda skutek, \i Panów O'Connell, Boy ton i innych burzycieli do milczenia przyprowadzi. N ajrosuroui'jezy wybieg, który ochotnikom Dublińskim na myśl przyszedł, zasadza się na lem, ii zbierają fundusze, aby za pomocą tycbże wszystkich ubogich swoich przewieść do Anglii. To jest istoln'.e wybornym środkiem zara ffczym; Anglia niewytrjyrna długo kosztów takowego dowozu, a skutkiem więc zabiegu tego może być spieszne zaprowadzenie prawa dla ubogich w owym wygłodniałym kraju, " W niektórych okolicach hrabstwa Wiltsbire ospa niezmiernie wiele sprzątnęła ofiar, co mianowicie przesądom, utrudniającym szczepienie ospy między niźszemi klasami ludu, przypisują. Z dnia 7, Ma rca.

Wedle pogłoski plan Ministrów względem osad zachodnio-indyjskich rna nas'cpujace obejmować główne punk»: i) Niezwłoczne zniesienie niewoli w osadach; 2) wynagrodzenie właścicieli niewolników pewną ceną, stanowiącą wartość niewolnika; 3) zaciągnienie"'pożyczki końcem opędzenia summ potrzebnych do tego wynagrodzenia, mającą być < * przeciągu 30 lat odpłaconą; 4) mew-oLr>ik.-*»-oA«uścią obdarzony ma być przez Magi6(raturę zobowiązany, aby w każdym ty? godniti po 5 dn' podczas żniwa zaś po 6 dni pracował; j) rna być co tydzień płaca dzienna dwóch dni odciągniętą i do powszechnego funduszu umorzenia zaliczoną. Na posiedzeniu onegdajszem (d. 5. m. b.) Izby niższej po mowie Pana O'Connell i odpowiedzi Lorda Althorp przystąpiono do głosowania nad pierwszem odczytaniem bilu dotyczącego się przytłumienia rozruchów w lriandyi; wykazało się za pierwszem odczytaniem głosów 466, przeciw niemu gg, tak dalece, iż ono więc znamienitą więk s z o Ś c i ą 3 77 g ł o s ó w przyj ę to i uc h w alono.

Dokończenie przerwanej wczoraj mowy Pana O 'Connell: W walce o reformę wspierałem Ministrów nietylko w kaplicy ś. Szczepana, lecz dzielniej jeszcze w pośród was, na wszystkich publicznych zgromadzeniach. Wspierałem ich, obawiając się, żeby ich ze służby niewyrugowano. (Głos j e den: Szkoda, że to nienastąpiło !) Wtenczas byłoby to istotnie szkodą dla nas; teraz zapewne (o nic nam niepomaga. Więc, kochani bracia, obalajcie ich C3emprędzej. (Śmiech i oklaski.) Wtenczas wsparcie moje niezmiernie ich cieszyło; z zadowoleniem spoglądali oni na usiłowania moje, dążące do wzbudzenia umysłów na korzyść bilu «formy. Wspierałem ich naówczas, powtarzam, tusząc sobie, że zapomocą ich umiarkowanych środków reformy lepszego losu dostąpimy. Lecz ziściłyźli się oczekiwania nasze? Jesteśmy obecnie w stanie Mekbera w operze żebraków, którego skręoowanego na scenę wprowadzają, aby tam wedle głosu piszczałki tańczył. Tak bowiem teraz lud w kajdanach tańczyć musi. Bil reformy niczem niejest, dopóki się niezaprowadzi p o w s z e c h n e p r a w o g ł o s o w a n i a i dopóki się niezabezpieczy wolność wyborów przez głosowanie zapomocą gałek. (Oklaski.) Obwieszczenie (ej prawdy ściągnęło na mnie nienawiść Whigów i Toirysów. Oba te stonnictwa «piknęły się teraz na moje i ojczyzny mojej zgubę, oba te stronnictwa, powtarzam, chcą się nasycić krwią ludu. (Słuchajcie! Słuchajcie.') Czy też istotnie wszyscy znacie treść i dążenie tego bilu irlandzkiego? N aprzód znosi on swobody aktu Habeas- Corpus; a następnie oświadcza, że każde żyjące stworzenie w Irlandyi może być bez inkwizycji do więzienia wtrącone, nie dla udowodnionej zbrodni, lecz tylko ponieważ się policyi tak spodobało. To jest pierwszym czynem waszych patryotycznych zastępców; to jest prawem Lorda Greja; a przecież tenże sam Grej niernógłby był ani tygodnia utrzymać się przy sterze, gdyby niebył wniósł bilu reformy. Dla tego jedynie lud go w urzędzie zatrzymał. W chwili, kiedy on zarządy państwa obejmował, wszystko było się ułożyło na korzyść Torrysów; ale zapomocą unii politycznych postać rzeczy się zmieniła. Gdyby Lord Grej niebył wniósł bilureformy, szwagier jego niebyłby teraz Biskupem w Derry i inni krewni jego niernieliby tych korzystnych posad, na których sie, teraz panoszą. J ak Boga kocham - bo niechcę przysięgać - przekonany jestem, że Whigowie teraz już żałują przejścia bilu reformy. Życzę z gruntu serca podbudzić lud przeciw tym środkom zniewalającym, których gabinet obecnie wlrlandyi chwycić się zamyśla, tusząc sobie najsłuszniej , że lud potrafi zniweczyć zamiary połączonych dwóch stronnictw, jakkolwiek ścisłe się skojarzyły. Niepragnę rewolucyi, chyba tylko taki i t , którąby można było wzniecić bez rozlewu krwi. Anglia przetrwała rewolucyą, w której krew obywatelska się lała, despotycznego Stuarta z tronu strącono i na rusztowaniu stracono. Zdaniem mojem, zbyt daleko natenczas unieść się dano, wyxvotanie dożywotnie byłoby dostateczną karą. Bil ten zawołany nietyiko ojczyźnie mojej, lecz też Anglii grozi Anglia z Irlandyą, niecli się pobiorą za ręce i zastępców swoich do dzielnego oporu zachęcają. Jakikolwiek los sp olka ojczyznę, moje, najgorliwsze staranie moje zawsze do tego zmierzać będzie, aby wszelkie przyczyny narzekania od was odwrócić. Życzę domowego szczęścia i domowych swobód; nienawidzę przy tern d« spotyzmu, skądkolwiek bąć się pokazuje; każdy tyran moim- nieprzyjacielem. Takiemi uczuciami przejęty-tą pałając nienawiścią, tą miłością wolności przenikniony, błagam Boga, aby mię nienapadała słabość zniewieściała; abym niepłakał' widząc, jak ojczyznę moje w yplzvwe okuwają kajdany " S P R O S T O W A Ń IJE.

W Numerze wczorajszym pisma naszego str. 354. na »amym początki), w pieIWszem słowie zamiast »wmawiaj ac" powinno b) Ć »wmawia jc;.«

OBWIESZCZENIE.

Wieczysto-dzierzawny folwark G i e c z nieda-leko Szrody położony do- massy. sukcessyjnolikwidacyjnej Wincentego Goślinowskiego należący, na wniosek Królewskiej Regencyi tutejszej na trzy lata od Śgo Jana I. b, do tegoż czasu 1836.. publicznie najwięcej dającemu w terminie dnia 131ego Kwietnia I. b.,. przed Referendaryuszem Sądu Ziemiańskiego Haupt o godzinie litej w naszym lokalu sądowym wydzierżawionym być ma. Ochotę dzierżawy mający na termin powyższy z lem oznaj. mieniem wzywają się, iż każdy, kto licytować chce kaucyą 500 Tal. Deputowanemu złożyć winien. Licytuin od 323 Tal. włącznie 122 dukatów w złocie zaczyna się. Tradycya ile możności na S. Wojciech I. b. ma mieć miejsce, aby dzierżawca jeszcze siew jarzynny uskutecznić mógł. Reszta warunków przed terminem w Registraturze przejrzaną być może. Poznarr, dnia 4. Marca J833Królewsko - Pruski S ąd Ziemiański.

Podaje 6i'ę niniejszem do publicznej wiadomości, że kupiec tutejszy Ley ser Pulverm a e h e r i narzeczona jego B e rt a z domu El ki s z przed zaślubieniem swojem na mocy kontraktu sądowego w dniu 4, Lutego I. b. zawartego wspólność majątku nie zaś dorobku w przyszłeui swem małżeństwie wyłączyli" Poznań, dnia 8« Lutego 1833» Królewsko - Pruski Sad Pokoiu.

Wielka aukcja winat W ś r o d ę [dnia 20. nu bi" przed południem o godzinie gtej sprzedawane będą drogą publicznej aukcyi w sklrpie tutejszej komory celnej pod gmachami jezuickietni 56ru; czek wina górno węgierskiego z roku 1827. i 1830. Poznań, dnia 16» Marca 1833.

Gas tner, Król. Kommissarz aukcyjny.

OBWIESZCZENIEDnia i4go b. m. w nodze z Szrody do DębiczalubwSzrodzie samej" zgubiłem pugilares safianowy pąsowy, w którym b) ło:; i), list zastawny W. X. P', na 50 Tal. z kuponami dnia Igo Lipca 1833. i 2go Stycznia 1831' f_ dóbr Ziemnowoda Pti Pleszewsfci Nro. 84- 2892 ; 2) dwa kupony dóbr Redkówa PI. Szubiński od listu zastawnego na 200 Tal, Nro. 299332. Nro. 30 -9333.; 3) około 15 Tal. papierowych; i 4) rewers ręczny na 2600Złoi. z dnia 4goLutego 183t I. na który juź 600 złL pol. ije« dnoroczny procent umazano. Szanowną publiczność spieszę o tern zawiadomić, celem uniknienia nadużycia,- niemniej proszę uprzejmie łaskawego znalazcę o zwrot powyższych przedmiotów, za których w prost do mnie, lub na którejkolwiek-poczcie niezapieczętowane złożenie odbierze 15 Tal. nagrody. W porozumieniu się z prawym Interessenten! oświadczam rewers wspomniony, dla trzeciej osoby, zupełnie za nieobowięzujący, Gultowy pod Kostrzynem, 16. Marca 1333, W imieniu JWnych Ostrowskich.

A. Szczepkowski, Kommissarz.

Młodzieniec dobrych obyczajów, opatrzony w potrzebne wiadomości szkolne może waptece w Poznaniu od l. Kwietnia I. b. jako uczeń znaleźć pomieszczenie. Bliższa wiadomość w Expedycyi Gazet W. Deokeia i Spółki.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 16. Marca i 833.

Papiera- Gotowimi zną

Obligi długu państwa . 96 I Obligi bankowe aź do włączni hL H . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zastawne . . . 98 I Listy zastawne W. Xicstwa Poznanskiego. " 100 1 Wschodnio- Pruskie Szlaskie . . . 1061.

po 96*

99} II{