GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.03.21 Nr68

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nakładem Drukami Nadwornej w. JDekera i Spółki - Redaktor: A. Wannc w&hi.

JW68.-- W Czwaitek dnia 21. Marca 1833. »

Wiadolllości zagraniczne.

T u 2 C Y a.

Z Konstantynopola, dnia 15. Lutego.

M o n i t o r O t t o m a ń s k i umieścił uwagi względem ustanowienia nowej administracyi na wyspie Samos. Wyraża między innemi, iż rząd turecki zagoił przez to ostatnią, ranę rewolucyi greckiej. Wyspy Jońskie.

Z K orf u, dnia 2.4. L u tego.

N. Król Grecki przybył w dn. 30. Stycznia do porlu N auplii. Wysiadł wraz zRegencyą. na ląd dopiero d. 6. Lutego. W tym 6 a TYT dniu wydana została proklamacya do narodu Greckiego w języku greckim i niemieckim, podpisana w imieniu Króla przez Regencyą (Hrabiego Armansperg, Maurer i Heideck), Nazajutrz miały nastąpić: przegląd wojska i przedstawienie znaczniejszych osób u dworu, Tf · - l o c h y .

Z Nraj50lu, dnia 44. Lutego.

(Z Gaz. Pówsz.) - Słychać, źe uetanowio« 210 Kommissyą z 3 kupców i kilku członków Fonsuity złożoną celtm naratłzania się nad projektem do traktatu handlowego, prftłoźoJiym przez Zjednoczone Siany Ameryki północnej. Przy lej sposobności uwabiny, Ze od niejakiego czasu w ogólności witł» fułedsięwzięto , aby handlowi neapolitańsfeierau większą nadać rozciągłość i wzięiość. Nam. ralną jest rzeczą, źe zniesienie istniejących dotychczas środków zdrowia, i przywrócenie stanu rzeczy, jaki zachodził przed cholerą, korzystny nader wywierają wpływ na ożywienie związków handlowych, uwalniając je od petów, lamujących dotąd wszelką kominunikacyą. Chociaż wprawdzie aż do obecnej chwili nic pewnego jeszcze w tej mierze niep06tanowiono, spodziewać się wszelako wypada, że jeśli doniesienia o sianie zdrowia ze wszystkich części Europy nadal brzmieć będą lak pomyślnie, jak dotychczas, zupełne co. fnięcie zaprowadzonych środków niemylnie nastąpi, ile źe Genua, przodkując dobrym przykładem, kwarantany przeciw Francyi zniosła, a z narni jednak w bezpośrednich zostaje etycznościach. - Lord Ponsonby jeszcze się tu znajduje; ma jednak wkrótce tu przybyć następca jego, Pan Tempie.- Zima tegoroczna należy u nas równie, jak u reszty Wioch, do tęźszych. Mianowicie uwagi godna, źe Wezuwiusz i Somroa w ciągu tego tygodnia całkiem się śniegiem okryły, co w przeciągu tej zimy jeszcze nienastąpiło ; wszakże słońce już za wysoko stoi i ogrzewa zanadto a(rnosf«;rę, aby takie mogły panować zimna, jakie zazwyczaj u nas nastaje, kiedy Wezuwiusz śniegiem okryty.

Z Paryża, dnia 9. Marca.

O posiedzeniu wczorajszem Izby Deputowanych następujących jeszcze udzielamy szczeg ó łów: " G d y n a d d at e k 7, 715, O O O fr. z a k o - szta przeszłoroczne na utrzymanie armii północnej poii rozbiór wzięto, żądał Baron Pelet od Ministra wojny wyjaśnienia przyczyn, dla których w\ datki te tak zwiększono, poczem Pan Martineau des Cheuez odrzekł, iż one przez pomnożenie materyaiów armii północnej sprawione zostały, P. Mauguin z miejsca swego uważał, że summa zażądana zapewne też pokryć ma wydatki dla armii przy pierwszem wkroczeniu onej w granice Belgii w r. 1831-; gdy zaś kilka głosów temu zaprzeczało, dalej tak jął mówić; "Mniejsza o to; zaii arem moim było, zapytać, czy koszta na pierwszą wyprawę łożone na Francyą spadać mają, i toż samo pytanie podaję także względem drugiej wyprawy. Pierwsza wielkie miała znaczenie ku ocaleniu Belgii, druga podobnie znamienite temu krajowi przyniosła korzyści, wyjednywając mu posiadłość części terryloryum. Bel» gia więc tyle przez te dwie wyprawy korzystała, iż sprawiedliwie koszta za obie ponosić powinna. Bruxella niebardzo od Paryża oddalona; jnożna więc w krótkim przeciągu czasu o wypadkach ugod a\<i dowiedzieć; tymczasem pytam się, czy Belgia nam nasze forszusy wróci, czy układy w tej sprawie zawiązano i dla czego te dotychczas jeszcze niezostały skończone; Życzę albowiem, aby podatki płacący pewność względem tego otrzymali, czy summy z góry wypłacone na korzyść Belgii, krajowi będą wypłacone, czyli też nie." - Min/ster spraw zewnętrznych odrzekł: "Chcę poprzednio na drugą część pytania odpowiedzieć, ponieważ tę dokładniej znam i ona mnie najwięcej obchodzi. Po uchwaleniu wyprawy antwerpskiej zawarto z rządem belgijskim konwencyą, celem oznaczenia warunków i urządzeń, dotyczących się tej wyprawy; w tej konwencyi zamieści rząd hancuzki artykuł, stosownie do którego wszystkie nadzwyczajne wydatki na koszu wyprawy miały spadać na Belgią. Poczyjywahsmv za rzecz słuszną, aby Francya zwyczajne koszta, sprawione przez utrzymanie wojska, choćby we Francyi było zostało, ponosiła, podczas, kiedy Belgia nadzwyczajnych; wydatków podjąć się miała. Artykuł ten natrafił na nieprzebyte trudności i niemogliśmy przyjęcia onę g o przez rząd belgijski dostąpić, Przekładał on nam przeciwne powody, które jakkolwiek łatwe do zbijania, jednak miały jakiś pozór słuszności. Po kilkutygodniowych układach rząd francuzki rnając wzgląd na posuwającą się potę ruku, przewidując oraz, żeprzy dłuższej odwłoce całej wyprawy trzebaby było zaniechać, zezwolił na wykreślenie wspomnionego artykułu, zastrzegając wszelako sobie prawo rozpoczęcia nanouo układów w rzeczonym przedmiocie. Taki jest stan rzeczy względem drugiej pod mojem Ministerstwem przedsięwziętej wyprawy; co się dawniejszej dotyczy, to fakta szczegółowe do niej się ściągające, mniej mi są znajome; rozumiem, że doręczono notę rządowi belgijskiemu i zawią« zano układy, których jednak później, jak się zdaje, niepopierano. Niech Izba wybaczy, jeśli jej w tej mierze dokładniejszego nieuraiem dać wyjaśnienia; być może, że jutro to się da zrobić. Mogę tylko sprawę składać z tego, cd wiem, zaś względem drugiej pod moją administracyą wykonanej wyprawy zastrzegliśmy sobie, powtarzam, powtórne zawiązanie układów." - Pan Mauguin oświadczył na to, iż więc najdalej na przyszłem poniedziałkowem posiedzeniu szezegółowych w tym przedmiocie spodziewa się udzieleń; natenczas też swoje dołączy uwagi nad sposobem traktowania dyplomatycznego. - "Tak więc, zawołał głoe jeden, w przyszły poniedziałek mieć będziemy sessyą dyplomatyczną " W Message r czytamy, co następuje: "Ministeryum wczoraj nową poniosło klęskę; naradzano się nad nadzwyczajnym kredytem, mającym pokryć koszta łożone na ściągnienie wojsk, które w roku zeszłym przytłumiały powstanie w Lugdunie i Grenoble. Ministeryum wydatków tych wcale niewyszczegóJ niło, żądając, aby Izba, jakby ślepa, dawała kreski swoje na ogólną summę; wszakże mimo gorliwych usiłowań onego, Izba całą tę sprawę powtórnie przesłała do kommissyi, aby wypadki lugduńskie i grenoblskie rozłączyć i one na miesięcz.ie raty podzielić, kiedy bez tego kontrola ogółu niejest podobną do wykonania. "

"Pan Baude, powiada dzisiejsza Gazette de F r a n c e, Ministeryum Dokirynerów okro. pnie oburzył, oświadczając, iż niema mównicy tak wysokiej, któraby zbiegów piętnowanych ukryć zdołała. Przypomniawszy sobie, jak nasi Dokirynery za czasów restauracyi postępowali, zważywszy, że większa część z pomiędzy nich była Ministrami za Ludwika XVI I I i Karola X-, wyznać należy, że owo oświadczenie Pana Baude istotnie osobistą obejmuje obrazę." Hr. Salaberry, znajomy Deputowany lewe; strony za Ministerstwa Villela, usiłuje w Gaz e c i e F r a n c u z k i e j dowieść przewrotności przysięgi politycznej, wymaganej od wyborców w Francyi, opierając zdanie swoje mianowicie na tej okoliczności, że zpowodu częstych we Francyi, przysięga całe swoje znaczenie Straciła. " We Francyi, powiada Pan de Salab erry; składano w r. 1789- przysięgę wierności narodowi, prawu i Królowi, potem narodowi i prawu, potem nienawiści ku Królewskiemu rządowi, potem przys ęgano na ustawy r. 1., potem na ustawy r. I I I. , potem Cesarzowi, potem Ludwikowi XVIII., potem znowu Napoleonowi i ico dniom, potem drugi raz Ludwikowi XVI I I, i dynastyi jego wedle następstwa tronu dziedzicznego, nareszcie młodszej linii Burbonów, a to tą rażą na wieki. Ta w zwyczaj zaprowadzona niegodziwość w dziejach wieku naszego, zostanie niegdyś nazwaną głównem złem narodu francuzkiego. Sumienie liberalizmu na przysięgi tak się wyhartowało, jak niedyś żołądek Mitrydatesa na truciznę. "

Z dnia 10. Marca.

Najnowszy M o n i t o r zawiera dwa donie, sienią Ministra spraw zewnętrznych, tudzież 3 postanowienia Królewskie dotyczące się klassyfikacyi poselstw i sekretaryatow legacyi. Stosownie do pierwszego, wszystkie poselstwa za granicą mają się dzielić na 4 klassy, a 10 w sposób następujący: Do pierwszej klassy należą Posłowie: w Londynie, Petersburgu, Wiedniu, Berlinie, Rzymie, Madrycie i Konstantynopolu; do drugiej: w Hadze, Bruxelli, Kopenhadze, Sztokholmie, Dreźnie, Monachium, Stutgardzie, Frankfurcie i Lizbonie; do trzeciej: w Hamburgu, Karlsruhe, Nauplii i Florencyi; do czwartej: w Kassel, Darmstacie i Hanowtrze. Posłannik w Berlinie, ma mieć po Posłach najpierwszą rangę. a N eapolu i Turynie żadnej w tern postanowieniu niema wzmianki. - Stosownie do drugiego rozkazu przy poselstwach pierwszej klassy, bezwzględnie na to, czy je piastuje Poseł czyli też Posłannik, d w a mają być Sekretarze legacyi. Missye drugie] klassy otrzymują tylko jednego Sekretarza, a 3ciej i 4(ej klassy njemają żadnego, Tutaj dopiero wyrażono, że przy poselstwach w Turynie i N eapolu, jeden tylko ma być Sekretarz legacyi. Trzecie postanowienie Królewskie obwieszcza wielką zmianę w posadach Sekretarzy. Tak między innymi Hr. Hipolit Larochefoucauld, pierwszy Sekre> r3rr legacyi w Berlinie, został w tejże samej godności przeniesiony do Wiednia, a w miejsce jego przybędzie z Monachium Hr, Sercey. Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 2. Marca.

Dnia 4, Stycznia otworzona została akademia nauk w Sewilli. W stanie zdrowia Króla nastąpiła wczoraj zroiana niejakąś obawę wzniecająca. - Kom*roissy», mająca sobie zlecone przygotowawcze prace względem zwołania Kortezow, z nieprzerwaną gorliwością czynności swe odbywa, 1 uskutecznienie tego ważnego środka ma być jedynie tylko opóźnione r powodu nieporozumienia, zachodzącego między Hr. afalia, Panem Zea Bermudez 1 Panem Encyma di Piedra, i wynikającego z różności zdań tych Ministrów względtm pytania, czy na nowo rozpoczętej drodze dalej pójść należy, czy też wrócić lio dawniejszego systematu. - Śledztwo przeciw uczestnikom w spisku T 0ledańskim zakończy się, wedle pogłoski, be * rozlewu krwi, kieóy sami hersztowie tylko na dożywotnie uwięzienie zostali skazani. W skutek przedsięwziętej w wojsku inspekcyi generalnej 150 oficerów otrzymało uwolnienie od służby; zaś wielu innych zbiegów, co dobrowolnie wrócili, umieszczono nanowo w rozmaitych korpusach wojska. Portuga li a .

Z L i z b o n y, dnia 22. L u t e g o .

(Z Gaz, Franhf) Wczoraj przybył tu do hotelu Konsula angielskiego goniec z Madrytu 7. depeszami od Pana Canning. Agent angielski udał się do Pana de Santarem, który po udzieleniu owych depeszów wraz z agentem uczestniczył w Radzie Minisirów, odbytej pod przewodnictwem Xiecia Cadaval. Pogłoska niesie, że Pan Canning przełożył ultimatum ku zakończeniu spraw portugalskich. Dodaj ą, że rząd portugalski lej propozycyi nieprzyjął , i źe Xiąźę Cadaval wprost się przeciw niej oświadczył. Wszakże, jakkolwiek bądź , upowszechnia się to mniemanie, że sprawy te stosownie do życzenia Lorda Grej zostaną uchylone.

Rozmaite wiadomości

Sułtan Mustafa I I. kazał sobie raz krew pu, ścić jednemu cyrulikowi frąncuzkiemu, a ten był tak niezręcznym i nieszczęśliwym, źe koniec lancetu w ręce zostawił. By takowy spiesznie wydobyć z rany, użył energicznego środka i dał władzcy wiernych tak silny policzek, na jaki tylko ręka Francuza zdobyć się mogła. Ten nowy sposób operacyi wzrusza w najwyższym stopniu nerwy Sułtana, buchająca krew wyrzuca koniec lancetu i płynie jak potrzeba. Śmiały cyrulik, którego straże chcą chwytać, woła: "Pozwólcie, bym pierwej ranę zawiązał!'* co gdy się stało, rzuca się do nóg Mustafie i wyznaje mu powód tego alopatyczne« go bezprawia. Sultan nietylko przebaczył, lecz nagrodził jeszcze Francuza za odebrany poli wynagrodzony. Cech blacharzów w Bombaj, Lohararni zwanych, odbył niedawno zgromadzenie dla sądzenia pewnej kobiety ze swojej kasty, która z żołnierzem w twierdzy dopuściła się zbronnych miłostek. Zgromadzenie skazało męża występnej na karę 200rupiów za to: "że dobrze niepilnował żony swojej" i zagroziło, że w ra« zie powtórnym podobnego wykroczenia oboje z kasty wykluczeni będą. Pewien garbarz w Anglii ożenił się z córką rzeźnika. Podług tamecznego zwyczaju dzwoniono przy ślubie. »Na co to dzwonią?" pytał jeden swojego znajomego. "Ogłaszają połączenie skóry z kościami", odpowiedział tamten. "Zawsze wybierasz sobie co najgorszego! " rzekła kłótliwa żona w gniewie do męża, który kupił sukno koloru nie do jej gustu. "Prawdę mówisz," odrzekł małżonek, "zwykle zły wybór miewam, a najgorszy miałem, gdym ciebie wybrał." Mohamed mówi wkoranie: że atrament liczonego i krew rnęczenika są w oczach nieba równej wartości. Jeśli Mohamed nieskłatnał (robi uwagę na to pewny dziennik niemiecki) to autorowie mogą mieć niezawodną nadzieję pójść do nieba, bo nigdy jeszcze tyle nieprzelano atramentu, jak za naszych czasów, wreszcie i na męczenikach literackich niezbywa w żadnym kraju, Recenzenci sąto ich oprawcy, a ci bez ustanku znoszą drzewo na stosy, na których w auto daje palą żywcem biednych autorów. Coby też było się stało z męszczyznami, gdyby sama Ewa tylko była zjadła w raju ów owoc zakazany? (Rozm, Lw.)

Epigram na świętoszka.

(Nadesłano.) Mowa słodka, uśmiech miły, Grzeczności prawie bez miary; W szystkie cnoty się skupiły Pobożność, litości dary - Ach to każdy zemną wyzna, iće to sama jest - trucizna.

PożegnanIe.

(Nadesłano, '') luz nadpływa czas mćj drogi, Opuścić trze ba te strony, IWicić ulubione progi, Kzucić gaik ulubiony.

O jakże sercu niebłogo ! Ale raz rzeczone słowo....

Precz odemnie próżna trwogo, Juz do podróży gotowo.

I. uba! chociaż i za morza Los mnie ślepy poprowadzi, Niech inni chwalą bezdroża, Pilon TCloryndy niezdradzi.

PATENT SUBHASTACYJNY.

Nieruchomość pod liczbą 8- przy Tumie położona, do Stanisława Zakrzewicza należąca, drogą koniecznej subhastacyi przedana być ma. Taxa sądowa wynosi 3342 Tal. 3 sgr. tt fen.

Termina do iicytacyi wyznaczone są na dzień 3. Czerwca, dzień 5. Sierpnia i dzień 8- Października r. b, o godzinie g. przed południem. Odbywać się będą w Izbie stron tutejszego Sądu Ziemiańskiego przez W go Kaulfuss Konsyliarza, Chęć kupienia mający wzywają się niniejszem, aby się na terminach wymienionych stawili, z warunkami obznajmili się i licyta swoje do protokułu podali. Przybicie nastąpi na rzecz najwięcej dającego, jeżeli przeszkody prawne niezajdą. Sporządzoną taxę codziennie w Registraturze Sądu Ziemiańskiego przejrzeć można. Poznań, dnia 21, Lutego i8.33Król. Pruski Sąd Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

Dnia i4go b. m. w drodze z Szrody do Dębicza lub w Szrodzie samej, zgubiłem pugilares safianowy pąsowy, wktórymbyło: 1) list zastawny W. X. P. na 50 Tal, z kuponami dnia Igo Lipca 1833- i 2go Stycznia 183ł r - dóbr Ziemnowoda Pt. Pieszewski Nro. 84- 2892.; 2) dwa kupony dóbr Redkowa Pt. Szubiński od listu zastawnego na 200 Tal, N ro. 299332. Nro.30 - 9333.; 3) około [5 Tal, papierowych; i 4) rewers ręczny na afiooZłot. z dnia 4go Lutego 183 t r. na który już 6po złt. pol. i jednoroczny procent umazano. Szanowną publiczność spieszę o tern zawiadomić, celem uniknienia nadużycia, - niemniej proszę uprzejmie łaskawego znalazcę o zwrot powyższych przedmiotów, za których w prost do mnie, lub na którejkolwiek poczcie niezapieczętowane złożenie odbierze 15 Tal, nagrody, W porozumieniu się z prawym interessentem oświadczam rewers wspomniony, dla trzeciej osoby, zupełnie za nieobowięzujący, Guttowy pod Kostrzynem, 16. Marca I833> W imieniu JWnych Ostrowskich.

A. Szczepkowski, Kommissarz;