GAZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1833.04.09 Nr82

TA

Wielkiego

IIJIII$IIJlęstwat

4-ffiJ/ POZNA N

S'

KlE. G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej )K Dekera i Spółki. -- Redaktor: A. Wanrwwshi.

JM 82* - We Wtorek dnia 9. Kwietnia l*III*

Wiadolll ości k rajowe.

Z Berlina, dnia 4 Kwietnia.

Dzisiaj, jako w- Wielki Czwartek, N. P3II prayjął w kaplicy pałacu Królewskiego świętą komunią z rąk biskupa Dr. Eulert.

Przybyli tu; Poseł Porty Ottomańekiej przy dworze angielskim, General brygady, AJehmed Na-miK Basza, z Londynu.

Królewsko Hiszpański nadzwyczajny Poseł i pełnomocny Minister przy dworze tutijezyro, Gutierrez de los Rios, e Paryia< Z dnia 6. Kwietnia.

N. Pan raczył W. Xią2*ęceri>u Oldenbticskiemu Radzcy Stanu E i a c h er, dać order Orła Czerwonego 3, k).

P r z y b y ł t u: JW. Generalny Póczfroietrz' 1 Poseł przy Związku Niemieckim, NQa gl e r, a Frankfurtu nad M. W y j e c h a ł: JW. Królewsko Bawarski Mi tfister Stanu i finaosów, M i e g, do Monacbiufo.

VMVUUIIMtMW 1

Wiadolllości zagraniczne.

B o s s- y a.

Z O d e s s y, dnia 15. Marca, (Z/Gaz, Powsz,- Ńkm ), - Gubeinium, tutej_l

.».

Asze najęło wnlką liczbę statków przewozowych, mających w przypadku potrzebjy korpus aimii skorym pochodtm do granie naszych s"'ę zbliżający, zabrać na pokładl i pr/eu lesć do Konstantynopola, Jeśli Ibrahim daiej się posunie; to zapewne to nastąpi, ile, -ze gwarancya Posła fraiicuzkiego tylko pod tym warunkiem daną była, ą"'iby flota l rossyjska się oduaiiła, wit;c teraz z przyczyny ni e ziszczenia się tej conditio sine ć ra HOlI nicbędzie przez Erancyą poczytywana'za obowiązującą. X u r' c y U; Z/ K o-nst a n t YII o p ola, dnia 26. Lutego', Mianowany w miesiącu Lutvm roku 182S.

W»ie!ktrn Mijftyrn Jasindszi Sadeb EsScid* Abdut Vehab Efendi, piastując godni* ten ważny urząd, dozna«ał później przeszkody w pełnieniu swych obowiązków, a to z powodu - chorcbv i po-dte«łego witku; nares'cie musiał go złożYć chcąc uźyw-ć potrzebnej Bpokojruiści. Z I yc łt względów Sułtan powierzył dostojni ść Wielkiego Muftego Mekki Sadełrowi Mustafie Asimowi Efendemu, który ją 3ci raz obejmuje. Osień 7 Lutego wyznaczono na uroczystą installacyą uowtfgo' Mufteg". Odbyła się ona podług zwyczaju w pałacu Sułtana, a rada wojskowa uwiadomiła o (em Kaimakana Saib Bei Eflciuli; ma' jacy sobie poleconą pry walną, koreepoBdeu- z doniesieniem o jego mianowaniu i wezwaniem, aby tego dnia o godzinie iotej zrana przybył do pałacu. Poprzedził go Kairnakan. N aczelny Mistrz obrzędowy przyjął Mekki Sadeha, i wprowadził go dp pokojów Achmtta Bae»y, gdzie nieco wypocząwszy, «prowadził go polem do środkowych pokoj ów, dokąd mu Kaimakan towarzyszył. N astępnie Mekki Sadeh został wprowadzony przed Sułtana do sali posłuchania, złożył Monarsze zwykły hołd uszanowania, a mistrz obrzędowy przyodział go białym płaszczem, oznaczającym nową jego dostojność. Mekki Sadeh złożył powtórnie hołd swego uszanowania Sułtanowi, i podziękował za wysokie zaufanie, jakiem go Monarcha zaszczyca. Dozwolono mu potem usieść po prawej stronie Sułtana, Kaimakan zajął miejsce po lewej stronie. Po długiej naradzie z Sułtanem, urzędnicy ci otrzymali pozwolenie oddalenia się, i Mekki Sadeh wsiadł na paradny statek Acbroeta Baszy, który usiadł obok niego.

Kaimakan popłynął za niemi. Za przybyciem do kioska Jali, przy końcu Seraju byzancktego, Wielki Muiti wsiadł na konia z bogatym rzędem i otoczony wielkim tłumem ludu przybył do pałacu Wysokiej Porty, gdzie Minister spraw wewnętrznych przyjął go przy schodach i zaprowadził do sali posłuchania, 8 gdy tam zajął swoje miejsce, wszyscy urzędnicy Porty składali mu swoje uszanowanie i płaszcz jego całowali. Tymczasem wysłano lezausz Baszę Agę do byłego Wielkiego Muftego, z oświadczeniem, iż wolno mu mieszkać albo w mieście, albo na wsi. Po oznajmieniu tego rozkazu poprzednikowi Mekki Sadeha, mistrz obrzędowy podał teraźniejszemu Wielkiemu Multemu biały płasscz, obwinięty w kosztowną materyą, co jest zwykłym podarunkiem Pony dla nowego dygnitarza. Wkrótce potem Wielki Mufti oddalił się z pałacu Porty, i udał się do domu przeznaczonego na mieszkanie Naczelnika praw. Dawniej był zwyczaj przy mianowaniu Wielkiego Muftego, iż urzędnik ten po wyżej opisanym obrzędzie, udawał się do swego mieszkania w towarzystwie jednego tylko ordynanea i 6 osób orszaku swego. Gdy zaś teraz dom ten należy do rządu, równie jak pałac Porty, i położony jest w części miasta, gdzie liczny orszak łatwo rozpostrzedz się może, przeto urzędnicy Porty towarzyszyli nowemu Muftemu do mieszkania jego, i tam go wprowadzili.

Monitor Ottomański donosi w następH,lJ;Cy:m; sposobie o mianowaniu nowego

Wielkiego Wezyra: "Mehemed Reszyd Basza piastował od lat kilku urząd Wielkiego Wezyra i miał pieczęć Wielkiego Sułtana.

Gdy zaś wypadki wojenne pozbawiły go możności dalszego pełnienia swoich obowiązków, trzeba więc było urząd jego poruczyć komu innemu. Wielki Sułtan wybrał Elhaiza Mehmeda Emina Re uff Baszę, który urząd ten już raz piastował, a w końcu był Generalnym Namiestnikiem Azyi mniejszej. Dzień ljjty Lutego wyznaczono na przyjęcie jego. Będący w służbie Sułtana urzędnik Riza Efendi został wysłany celem wezwania Reuff Baszy, aby się udał do Seraju Tszeragan, gdzie w miejscu wylądowania przyjęli go Achrnet Fewzi i Achmet-Fethi Basza, w towarzystwie pierwszego mistrza obrzędowego i Said Beja, naczelnika gabinetu tajnego; zaprowadzili go do pokoju, w którym czekał go nowy Wielki Mufti, wezwany tym celem do Seraju. Po niejakiej chwili odpoczynku, wprowadzono Wielkiego Wezyra do sali posłuchalnej Wielkiego Sułtana. Monarcha przyjął go z oznakami iyczliwości i przychylności. Podał mu własną ręką pieczęć sułtańską, a Achrnet Basza, z rozkazu Sułtana, podał mu wielki order brylantowy i kosztowny pałasz. Wkrótce potem pierwszy mistrz obrzędowy włożył nań płaszcz wezyrowski z zapinką brylantową. W tymże czasie kazał Sułtan dać Muftemu order honorowy i. Hassy. Obarfwa dygnitarze otrzymali pozwolenie, aby usiedli. Wielki Wezyr po prawej stronie Sułtana, · Wielki Mufli po lewej. Po odprawionej tajnej radzie, która dosyć długo trwała, obadwa pożegnali Sułtana. Oddalając się z pałacu, szli w pośród uszykowanego na drodze bata«, lionu gwardyi, i w towarzystwie dwóch Ge« nerałów dywizyi gwardyi, pełniących służbę w pałacu, wsiedli na przysposobione dla nieb paradne statki. Za przybyciem do dawnego Seraju byzanckiego, wysiedli na lSd( i udali się konno z orszakiem swoim do pałacu Porty, gdzie przyjęli ich Ministrowie i zaprowadzili do sali posłuchania. Tam odbyły się zwykłe obrzędy, poczem Wielki Mufti wrócił do swego domu, Ulemowie i przełożeni meczetów sułtańskich, którzy tego dnia udali się do pałacu Porty dla powinszowania Kaimakanowi z powodu święta Bairamu, złożyli hołd uszanowania Wielkiemu Wezyrowi." Z powodu wzięcie w niewolą wojenną W Wezyra Mehmeda Reszyda Baszy, rozdano oraz inne urzędy, które posiadał. Itak: Generalne namiestnikostwo Rumelii otrzymał Kavaao Sadeh Hussein Basza, a Sandezako zyra Emin Basza. Kilka okrętów floty sułtańskiej stojącej na kotwicy w Dardaneliach, potrzebowały znacznej naprawy, i dla tego Kapitan Basza kazał sprowadzić jeden okręt liniowy, 3 fregaty, 6 korwet, 3 brygi i galiotę, ogółem 14 statków, do zbrojowni, gdzie mają być spiesznie naprawione, tak, iżby na przyszłą wiosnę mogły wyjść pod żagle. Z dnia 8> Marca.

(Z Gaz. Powsz. Nkm.) Położenie nasze bardzo krytyczne i bez dzielnej pomocy i sprężystego wkroczenia wielkich mocarstw w sprawy nasze, jesteśmy na wszystkie niebezpieczeństwa wojny i nieładu wystawieni. Stary duch Janiczarów znowu zaczyna czoło podnosić; nastąpiło dla tego też wiele przyaresztowań. Admirał Roussin bezustannie się domaga oddalenia floty rossyjskiej; twierdzi, ie trudnościom odpłynięcia Porta przy dobrej chęci zaradzićby umiała, gdyby tylko chciała użyć wielkiego statku parowego, stojącego w porcie, aby za pomocą onego okręty r-Assyjskie aż na morze Czarne wy trelować. Zdaje się, ie Sułtan do tego ochoty niema, chociaż w Dywanie kilka głosów takie się odezwało za niezwłocznem oddaleniem się eskadry rossyjskiej. Ale kilku członkom Dy* wanu od niejakiego czasu więcej niedowierzają, kiedy po klęsce W. Wezyra intrygi w gronie jego się szerzą, które osłabioną potęgę Sułtana jeszcze bardziej podkopują," Z dnia 11. Marca.

Postannik Cesarsko-Austryacki, Baron Otlenfels, w skutek urlopu dworu swego, wyjechał z tutejszej stolicy. Stosownie do najnowszych doniesień z Smyrny, miasto lo przez wojsko egipskie niebyło zajęte i zaszłe tara chwilowe zmiany władz miejscowych były skutkiem zabiegów niejakiegoś Emin Elendi (byłego Ajana dawniejszego Gubernatora Smyrny, Hassana Baszy), który w porozumieniu z częścią mieszkańców Smyrny i z Gubernatorem Magnezyi, stronnikiem Ibrabima Baszy, opanować chciał rządy Smyrny, którego zamiary wszelako o stałość Konsulów dworów wielkich się rozbiły. Ci albowiem dowiedziawszy się, że Gubernator turecki Tshir Bej, zniewolony przez okoliczności, złożył czynności swoje, protestując uroczyście przeciw wyrządzonemu sobie gwałtowi, adjęli natychmiast bandery i herby dworów swoich z hotelów konsularnych, oświadczając, iż ich wprzód niezawieszą powtórnie, zanim władze prawnie przez Sułtana postanowione nieodzjskują zupełnej powagi i da

wnitjszego znaczenie. Gdy to nastąpiło, Z»tknięto d. 6, m. b. bandery wielkich mocarstw, które w porcie stojące austryackie, francuzkie i angielskie okręty, tudzież warownia turecka 21 wystrzałami pozdrowiły. Emin Elendi z 100 stronnikami swymi uszedł, zaś powaga władz tureckich w obecnej chwili zupełnie przywrócona; Ibrahim Basza miał oświadczyć, że momentalne obalenie onycb przeciw jego woli i bez wiedzy jego nastąpiło. Ibrahim Basza c armią egipską ciągle w Kiutabia stojący wypuścił na wolność wziętego w niewolą Wielkiego Wezyra Reechid Mthmed Baszę, który przed kilku dniami przybył do tutejszej stolicy. Flota rossyjska stoi ciągle na kotwicach w zatoce pod Bujukdere. Dnia g. m. b. zaproszono Admirała Łazarewa, aby się z kilku oficerami swymi udał do mennicy Suitans, gdzie w przytomności jego bito medale złote i srebrne na pamiątkę przybycia floty rossyjskiej do Bosforu, które potem między oficerów rossyjskich na znak wdzięczności Sułtana za życzliwie mu daną pomoc przez N. Cesarza wszech Rossyi, rozdano. Kapudan Basza na cześć Admirała roesyjskiego wielki dał festyn; podobnie przyjmie nazajutrz Generała Murawiewa Seraskier Basza.

Gdy poczta odchodziła niemiano jeszcze w Konstantynopolu żadnych wiadomości O wypadku poselstwa Admirała Rouesin do Mehmeda Alego z Alexandryi.

Multany i WołoszczYzna.

(Z Gaz. Rząd.) Wychodząca w Jassach Pszczoła Multańska zawiera następujące wiadomości : "Jassy, d. a. (14.) Marca, - Przed dwoma dniami wydał Generał Kieselefl, pełno» mocny Prezes Xiestw, do Rady Administracyjnej Multan proklamacyą, w której ją o przechodzie korpusu rossyjekiego, na pomoc wezwanego, zawiadamia, który przez N. Cesarza pod rozrządzenie Sułtana oddany został, celem utrzymania powagi Porty przeciw przedsięwzięciom buntownika Mehmeda Alego; równocześnie dał leż N. Pan rozkaz flocie stojącej na kotwicach na morzu Czarnem, aby się w tymże samym celu do Bosforu puściła. Zawiadamia oraz Generalny Prezes Radę, że N. Pan jego naczelnem dowództwem nad (ym korpusem posiłkowym obdarzyć raczył. "Jassy, d, 5. (17.) Marca. - Straż przednia posiłkowego korpusu (należącego do korpusu Li tewskiego), złożona z 4000 ludzi i 8 dział, pod wodzą Generała Warpakowskiego, d. 4. (16.) Marca weszła óo Jass. Piękne to wojsko, po odbyciu przeglądu przez naezel ,przez mieszkańców zostało przyjqte, a Rada miejska wyprawiła dla ni«go BHIJ: ucztę, puczem się ono dalej w pochód udał«}. Przejecie przez Prut nastąpiło d. j. (13.) rn b. na trzech rozmaitych punktach, i wkrótce cały korpus posiłkowy etanie nad -brzegami DunaJu.

A u s 1 2 Y a.

Z Wiednia, dnia 23. Marca.

Słychać, iż sprawujący interesa bawarskie przy dworze nasrym Radzca poselstwa Gaseer, został mianowany Posłem oraz pełnomocnym Ministrem bawarskim .przy Królu · Greckim Ottonie, i w.Maju uda się do miejsca swego przeinaczenia. Mniemają, iź Pod pułkownik kawaler Prokesch vun Osten, wysłany teraz w zleceniu do Ale-xandryi, będzie Posłem naszym przy dworze greckim.

Od kilku dni słychać, ii N. Cesarzowa koronować się będzie w tym roku na Królową Czeską.

F 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia 28- Marca.

(Z Gaz Vussa) - P. Leonard Chodiko, .członek Komitetu polskiego, który z przyczy ny, ie podpisał znajomą odezwę do narodu rossy jski.ego, musiał Paryż opuścić, przysłał suminę na składkę dia Pana Laffitte. W Or Jeanie, Nancy, Troyes, Havre i w stolicy sa.mel subskrypcja ta najlepszego doznaje powodzenia. (Z Gaz. Vossa.) .Dnia 25. Marca obchodzili obei-ni (u Polacy uroczystość historycznej pamięci. Sala na ulicy Rivoli przyozdobiona była polski« mi herbami i banderami polskierni Ai francuzkiemi. Hr, Cezar Plater przewodniczył tej uroczystości. Generał Lafayette będący tez jej przytomny miał mowę do zgromadzonych. Twierdzą powszechnie, lZ -w przypadku, żeby sprawy na Wschodzie groźniejszą miały przybrać posiać, Admirał Rigny z własnej woli z Ministeryum wystąpi i stanie na,czele floty irancuzkiej, mającej się puścić do Bosforu. Mówią tu dużo w publiczności, że Generał Sebastiani, jakkolwiek odzyskał zdrowie fizyczne, na umysłowych władzach jednak znaczny poniósł uszczerbek. N a dowód tego opowiada M e s s a g e r następujące wydarzenie: Po rozprawie Pana Coulman na wczorajszem jjgsiedztniu Izby, przystąpił P. Scbastiani do niego i powiedział: "MPanie! powstawałeś na mnie nieprzyzwoitym sposobem; zakazuję Ci, żebyś riigdy imienia mego na mównicy jiiewy inuwił. ". Pan Coulman natychmiast od

*4Sipowiedział, że ani w Izbie, ani gdzieindziej nieprzyjmuje rozkazów. Po tej prostej odpowiedzi, stanął Minister jak osłupiały i ze snu głębokiego przebudzony; spojrzał z zadumienieni na [>rzeciwnika swt go, pokłonił się i odstąpił od niego. "Dziwi nas mocno, powiada Temps-, że gazety mimsttryalne o wypadku zaszłym między Prefektem policyii Pułkownikiem G- dotąd ścisłe zachowują milczenie. Zdaje się, że wieź ta nit miała dalszych skutków, czemu się .naturalnie dość wydziwić memoźemy." Układy., czy Pan Rothschild bankierem hiszpańskim istotnie zostanie, są, jak się zdaje, dotąd nierozstrzygnięte ; wczoraj wprawdzie rozeszła 6ię witść, której wiarę dawano, ii z.przyczyny ,niedostąpiema żądanych warunków, odmowną P.Rothschild dał odpowiedź; al« dzisiaj widziano znowu pojazd Sprawującego inteiesa Hiszpanii, stojący przed hotelem bogatego bankiera, skąd słusznie wnioskują, że mu nowe uczyniono propozycye. Bez wątpienia miałoby to zbawienne skutki dla kredytu hiszpańskiego; a ponieważ kredyt państwa na równej z rządem jego stoi linii, także dla rząd u, gfiyby i'. Rothschild wielowładnym wpływem swoim postanowić zechciał, stosunkom finansowym półwyspu Pirenejskiego nowe nadać życie. Ale ponieważ właśnie w tych przedsięwzięciach powinien być pewnym systematu rządowego, więc wahanie się jego sprawiedliwe. Wczoraj wyprawiono stąd depesze do Cherbourga z nowemi instrukeyami dla WiceAdrnirała .Ducrest de Villeneuve. Słychać, że skoro uszkodzenia okrętów francuzkich i angielskich zosraną naprawione, te znowu wyjd$ pod żagle, aby krążyć nad brzegami Holandyi. Gazette dzisiejsza donosi: "Poczytują tu zarzecz niezawodną, fe P. Sebastiani i Hr. Montalive-t do gabinetu wstąpią, pierwszy jako Minister .wojny, drugi jako Minister spraw wewnętrznych; stanie się to zaraz po uchwaleniu budżetu Ministra wojny, w miejsce którego Xiąźę JBroglie się spodziewa nastąpić." - T aż gazetapisze : "Słychać, że uwięzienie Xźny Berry trwać będzie, dopóki P. Thiers zostanie Ministrem; on albowiem jedynie sprzeciwia się uwolnieniu Xiężny. (?)'« Cjuotidienne twierdzi, że rząd już od dwóch dni wie o zdobyciu miasta Porto, 1 ze już w skutek tPgo wydał rozkaz przedsięwzięcia potrzebnych środków zdrowia, aby wracające niedobitki wyprawy, niewprowadziły cho A lery do Francyi. Z d n i a 30« M a r c a .

Donoszą z Tulonu pod d, 24. rn. bet »Rząd postanowienie, końcem skłonienia Wice Króla Egiptu do prz\jęc a traktatu Admirała Roussin.

bryg "la Fleciit," za rozkazem Ministra mary. nArki, z największym pośpiechem wczoraj z depeszami puścił się do Alexaiulry. Okręt woj enny "M a r e ng o" ma tenże sam otrzymać rozkaz, ale z tern zleceniem, aby się jeszcze przAz kilka dni.zatrzymał, kiedy w Paryżu cochwila czekają na wiadomości od Konsula w Alexandryi, które dopiero wszystko stanowić będą. · (Z Galign Messeng) - Zawięzuje sięAtu obecnie towarzystwo, celem eman.cypacyi.Zydów i wyjednania im praw obywatelstwa na całym okręgu ziemskim. Dzielić się ono będzie na -komitety i składać się z oby .vateli wszystkich narodów. Z pomiędzy założycieli i członków tymczasowego komitetu wymieniają,: Generała Lafayette, Pana de Lasteyrie, Lemercier, Carnot, Crernieux, Hr. Taschereau, kilku znakomitych Polaków i sławnego autora Cooper.

Z dnia 3 r. Marca.

(Najnowsze wiadomości.) Dr, Mesnieres, który tu z Blaye przybył, przywiózł zaspokajające wiadomości o stanie zdrowia Xźny Berry. Przybyły tamże z Paryża dn. 25. m. b. doktor Deneux, został od Xieiny .natychmiast przy

Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 18- Marca.

Minister Zea .codzień większego nabywa wpływu -na politykę nasze, co ikarolistów , i tych, którzy się z reformami zbyt kwapić chcą, zniechęca; wszakże rząd z wielką działa sprężystością. Często już wpominany Hrabia Punonrostro, Grand Hiszpanii, w skutek postępowania swego, wysłany zostałna wygnanie do Pampelony. (Inne gazety donoszą, źe rozkaz wywołania przez Króla został cofniętym.

Portugalia.

Z Lizbony, dnia 7. Marca.

Celniejsi stronnicy Dom Miguela niekontenci z mianowiania Hr. St. Lorenzo na Naczelnego Wo dz a; nie dla tego, żeby żałować mieli Santa Martha, lecz ponieważ Hrabiego poczytują być niezdolnym do zawiadywania taką komendą, kiedy dotychczas jednym tylko pułkiem dowodził. Oraz nieprzyjemne uczyniła ta zmiana wrażenie na umysłach przedniejszych oficerów. - Przypisują złożenie Generała Santa Martha zabiegom Generała angielskiego Campbell; wszakże temu to nic niepomogło , kiedy przemówiwszy się z Ministrem wojny w Braga i pokłóciwszy się z nim, podobno się teraz widzi wkoniecznosći powrócenia do Londynu. Rozumiano, -Ź£, He. Barbacena otrzyma naczelne dowództwo, ale ten mądr/e wolał zostać Ministrem wojny, aby takim sposobem zawsze b)ć przy boku Dom Miguela, na którego wielki ma wpływ. - Sądzą, ie nowe nabory rekrutów w Fstremadi,r/e i Lizbonie, na zacięią natrafią oppozycyą. - Wyjazd Porta hiszpańskiego, Pana Cordova, jeszcze nienastąpił , chociaż służących swoich już odprawił. N ieznamy przyczyny tej odwłoki. Tyle tylko wiemy o wypadku czynności jego u nas, iż 35 wychodźcom hiszpańskim wyjednał oswobodzenie, wszystko ludziom wysokiej rangi i poczęści byłym członkom Kortezow, których Dorn Miguel na żaden sposób uwolnić niechciał - Zresztą panuje tu ciągła stagnacya we wszystkich interesach. To zwiastuje kryzę, której rząd nieuj dzie. N a pieniędzach zupełnie zbywa; tak dalece, ie wojsko żadnego od niejakiego czasu niepobiera żołdu. Jeśli pożyczka w Londynie i Paryżu nieprzyjdzie do skutku, natenczas wszystkie środki pomocy wyczerpane. A n gli a.

Z Londynu, dnia 29. Marca.

(2f Gaz. Vossa.) - Gazety stolicy zamieściły sprawozdanie o działaniach zgromadzenia dla tułaczów polskich. Xiąźę Lucian Bonaparte mówił w języku francuzkim o wspołuczuciu towarzystwa i życzliwości onego dla cierpiących wychodźców polskich i o środkach przedsięwziętych ku polepszeniu ich losu .przez Westminster- Polisch - Exile - Friend-Society.

Sławny podróżujący Buckhingham w podobnym mówił duchu. Zamknął posiedzenie złożeniem dzięków towarzystwu, poeta Niemcewicz w języku angielskim. (Gazety angielskie piszą- "N iewerwicz" - ale to zapewne ma być: "Niemcewicz.") G l o b e, gazeta ministeryałna, zawiera następujący artykuł o stanie armii angielskiej: "Z żalem wyznajemy, źe zjawiska, na lądzie stałym równie jak w osadach naszych, niepozwalają," wedle zdania naszego, przedsięwziąść obecnie znacznego zmniejszenia wojska. Okoliczność takie, ie dla Irlandyi 23,000 żołnierzy potrzebujemy, nakazuje utrzymać armią w stanie, w którym dotąd była, bez uszczuplenia jej ilości. Trudno przewidzieć, jaki zwrot wezmą sprawy polityczne na stałym lądzie ; wszakże podobnem do prawdy, źe zwolna równowaga nlajakaś między narodami nastąpi« za pomocą której dzielniej niż dotychczas duma i ambieya da się zgnębić, z jakiejkolwiek bąć pochodząca strony. Natenczas w Anglii także będzie można siłę zbrojną zmniejszyć." chowawcy pieczęci, nastąpił Lord Goderich. - Pan Stanley mianowany kolonialnym Ministrem, a Sir J. Hobhouse pierwszym Sekretarzem atanu dla IrJ andyi. Spodziewają się powszechnie, źe osierocona takim sposobem posada Ministra wojny dostanie się Panu Edwardowi Ellice. Onegdaj stanął tu przed sądem policyi w Union-Hall ksjęgarz Goślin z małżonką swoją. Łagodna ta kobieta chciała męża swego zastrzelić pistoletem, który chował w celu zabijania kotów marcowych w sąsiedztwie hałasujących, i tylko ta okoliczność, źe zamek z trudnością się odsuwał, ocaliła mu życie. Mimo to wzbraniał się ten męczennik miłości małżeńskiej przystąpić do rozwodu, którego miła jego połowica koniecznie żądała, chcąc znowu tern z o s t a ć , c z ć m b y ł a - g u w e r n a n t k ą! !

Z dn i a 3 O , M a r c a .

Z Falrriouth donoszą pod dniem 2g. m. b,: "Bryg Królewski "Rojalist" zawinął lu dzisiaj po południu z Lizbony i Porto; z Lizbony odpłynął był przed 18, a z Porto przed 13 dniami. Depesze jego z Porto sięgają aż do dnia 11, rn. b. W Lizbonie rozumiano powszechnie, źe Porto już kapitulowało i przeraziło lo niejako sironników D o m Miguela, gdy się od doivodzcy brygu "Rojalhst" dowiedzieli, że to nienastąpiło. Wracając z Lizbony, niezawiąz3ł pafcietbot żadnej komunikacyi z brzegami pod U porto, lecz otrzymał swój tłómok z listami od okrętu angielskiego " D r u i d; " udzielają tam dokładniejszych wiadomości o utarc/JIe d. 4. b. m. stoczonej, w skutek której w Porto znowu rnęztwa i otuchy nabrano, Przed, zasypem portu stało wiele okrętów, z żywnością na pokładzie. W dni u, kiedy »Rojabst« z L zbony wypływał, oddział 2000ny wychodził z stolicy, aby wzmocnić armią D om Miguela pod Oporto.

W«« ni« ID «vwv

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Ze L w o w a. - Zeszyt czwarty Czasopisma Naukowego za rok 1832., od zakładu naród, imien. Ossolińskich wydawanego, wyszedł Z druku i zawiera następujące rzeczy: 1) Wstępu do Dziejów panowania Zygmunta 1 , ks;ęga Sga (z rękop. J. M, Ossolińskiego), a) Uwagi nad przemianą zboża wstokłosę i wyradzaniem się gatunków nasion (dalszy ciąg), 3) O działaniu powietrza na ciało ludzkie, napisał Al 0/, Henryk z ulmar w Moraw»' (iłom. X, Fr. Siar

czyńskiego), 4) Uwagi nad pIsmem Pana Michała Stoegera: O lasach i gościńcach w Galicyi. 5) Wyjątek z dzieł Tymona Zaborowskiego: "Umwit," poema dramatyczne w 5. aktach 6) Ty t. Lukrecy o naturze rzeczy (wyjątek z tlomaczenia Józefa Sygerta, księga isza). 7) Historyczne przedstawienie stosunków wzajemnych dawnej Rzposplt. Polskiej i Ziemi Spiskiej. 8) Spis darów, uczyniony eh dla zakładu naród. im. Ossol., oraz i dawców tychże w ciągu r, 1831. 9) Spis dzieł, drukowanych i lilografowariych we Lwowie 18j2. 10) Spis przedpłacicieli na Czasopismo z r. 1831- i IS3a. li) Ogłoszenie Czasopisma naukowego zakładu naród. im. Ossol. na r. J833- - Do tego dołączony Katechizm poddanycn galicyjskich (ark. 6), (Rozin. Lw.)

Z Wilna. Dowiadujemy się, iż jedno z celniejszych dzieł Washingtona Irwinga: "Zycie i przygody Krzysztofa Kolumba," wyj.

dzie w przekładzie polskim. Toż samo także możemy donieść o przekładzie odczytów znanego pisarza Guizot: "O historyi cywilizacyi."

Alexander Bronikowski wydal nareszcie dwa ostatnie tomy (4. i 5ty) swojego tak dawno już rozpoczętego romansu historycznego z czasów Bolesława Śmiałego, Króla polskiego: Ołgerd und Olga, oder Polen im eljten Jalirhunderte, (Drezno 1832.) Recenzent dzienno niemiec, " H l a i t t r fur liter. U n t e rh al t u n g " ( 18 3 3 O ni e - chwali tych osiatnich tomów i jest tego zdania, źe one nie z takiem, jak pierwsze, wypracowane eą upodobaniem. Ponieważ zdarzyło się kilka przypadków, źe strzelby z tak zwanemi perkusyjnemi zamkami, opatrzone palnemi nakrywkami (kapturkami, kapslami), same bez żadnej przyczyny wypalały, przeto wymaga tego miłość ludzkości, ażeby na tę okoliczność zwrócić. szczególna, uwagę i podać środki bezpieczeństwa, iżby, jeśli niezapobiedz zupełnie tym smutnym wypadkom, to przynajmniej rzadszemi je uczynić. Czynione niedawno doświadczenia przekonały, ie' wilgoć o wiele przyczynia się do tego nie-, spodziewanego wystr/ału, i stąd wypływa zasada: ażeby strzelb takich niesiawiać ani wieszać, niezdjąwszy pierwej owych kapturków, szczególnie zaś, gdy wilgotne jest powietrze, albo, gdy strzelba wilgocią przeszła, (Rozm. Lw.) Dzieło tak powszechnie znane i cenione? De imitatione Christi (o naślodwaniu Chrystusa), znajome także czytelnikom polskim w pię knym przekładzie Matuszewicza, powszechnie Tomaszowi de Kempis około r. 1471. pizypi» go ma być Jan Gersen, opat u S1. Szczepana w twierdzy Vercellskiej około roku 1340., jak o tern pisze Lanjuinais w dziełku, wydanem w tym względzie w Paryżu r. 1827. (Z Rozin, Lwowsk.) Zamek La Ble (La Blaye).

Miasto la Blaye dawne, mocne i nadmorskie depanamentu Źyrondy (Gironde dawniej Guyenne) stolica Podprefektury , stanowisko 'Y0jenne czwartej klassy na prawym brzegu Zyrondy leźgce, odległem jest od JBordo (Bordeaux) o 1 mil (lieues) niżej trochę wpływu dwóch rzek, które się łączą w klinie Ambeskim (d'Arnbes), a o i 50 mil od Paryża, Ludność jego 4 do 5 tysięcy dusz. La Blaye w pięknem swem położeniu panuje doskonalej przystani, która przyjmuje wszystkie statki przybywające i odpływające rzeką, Wystawione jest u stóp i na szczycie przepaścistej skały i dzieli się na niższe i wyższe miasto. T o ostatnie niej est właściwie niczem więcej, jak przedmieściem pierwszego, oddziela się od niego małym potokiem, którego wezbranie morskie nagle niekiedy powiększa. Część miasta wyższa, znana pospolicie pod nazwaniem warowni blejskiej (Citadelle de Blaye) zajmuje szczyt skały.

Opatrzona jest czterema wielkie mi bastyonami połączona z wielu fortyfikacyami jak najmocniejszej obrony, wystawionemi jeszcze przez Marszalka Woban (Vauban), a teraz poprawionemi nanowo i otoczonemi przekopem znacznej głębi i szerokości. Zastanowienia godną jest fontanna publiczna, znajdująea się w środku miasta. Naprzeciw Blaye rzeka Żyronda podług opisu geografii powszechnej ma a mile (lieues) szerokości, ale dzieło inne etatystyczne, które za dokładniejsze mamy, naznacza tylko tej szerokości 1900 sążni. Z przyczyny tej wielkiej rozległości, w r. 1689. zbudowano kastei na wyspie położonej prawie w samym środku rzeki, to jest o 800 sążni od Blaye, a o lico od warowni Medoc, wzniesionej naprzeciw na lewym brztgu rzeki. Kastei ten jest znany pod imieniem Pate. Wy. strzały z niego krzyżując się z wystrzałami z Medoc i z cytadelli, przecinają i bronią przeprawy na Zyrondzie trudnej bez tego do przebycia z przyczyny mnogich zasypów piasków ruchomych, napełniających ujście tej rzeki. Pite jest równie obwarowany jak warownia iłlaye czterema bastyonami, wzmocnionemi bateryami dział odkrytych. Ze środka waroJIill wznosi eię wielka i piękna wieża, ozdobiona w sztukaterye. Blaye było znane za Rzymian, którzy w tern mieście tzymali zało

gę, wzięte w r. 156g. przez Kalwinistów, którzy znieważyli grób Szerberta (Cherebert czyli Cbaribert). Król ten zmarł tam r. 570. i pochowany był w opactwie, które wtenczas tam istniało pod imieniem S. Romana.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

Na wniosek Król. Intendantury 5go korpusu armii w Poznaniu wzywamy wszystkich niewiadomych wierzycieli Kass: 1) locej kompanii Inwalidów w Zbąszyniu; 2) 33S o batalionu obrony krajowej, tegoi eskadronu i kompanii artyieryi w Kargo» WIe; 3) Magistratów w Zbąszyniu i Trzcielu wraz z zarządem ich garnizonów; 4) garnizonu lazaretów w Zbąszyniu i' Trzcielu; którzy jeszcze prełensye z roku etatowego od 1, Stycznia do ostatniego Grudnia r. 1832. mieć sądzą, aby siew terminie na dzień 10. Lipca r. b. o godzinie 10. zrana przed Referendaryuezem Molków wyznaczonym, osobiście lub przez prawnie dozwolonych pełnomocników, na których im tutejszych Kornmissarzy sprawiedliwości Roestel i Mallow proponujemy, stawili, pretensye swoje likwidowali i dowodami stwierdzili. W razie zaś nie stawienia się, oczekiwali, iż z pretensyami swemi do kasa wymienionych oddziałów wojską, Magistratów i lazaretów prekludowani i tylko do tych, z którymi kontrakt zawierali, odesłani zostaną. Międzyrzecz, dnia 1. Lutego 1833Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański, OBWIESZCZENIE.

Dobra Janków i Donaborow w powiecie Ostrzeszowskim położone, od S. Jana r, b. na trzy lata najwięcej dającemu wydzierżawione być mają. Wyznaczywszy tym końcem termin na dzień 11. Maja r. b, o godzinie 9. zrana przed Sędzią Ruschke, zapotywarny chęć dzierżawienia i zdolność złożenia kaucyi mających, aby się w takowym stawili, nadmieniając, iź warunki również i anszlagi dzierżawne w Registraturze nasze; przejrzane być mogą. Krotoszyn, dnia 7. Marca 1833« Król. Pruski Sad Ziemiański.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

W księdze hypotecznej dóbr Lubasza wraz z przynaleźytościami L. 12, w powiecie Czarnkowskim położonych, dawniej Ur, Mikołajowi Swinarskiernu, a teraz Ur. Tekli Miaskowskiej Pannie należących, zaintabulowana została w dziale I I I. pod Nr. 9, dla Ur. Franciszka Mia gacyi z dnia 4. Lipca 1800. summa 17,332 Tal, losgr. pod dniem 16. Marca i 80f., którą, obie córki jego to jest Zofia 2 Miaskowskich zamężna Swinarska i Tekla Miaskowska w spadku odziedziczyły, pojednawszy się wedle ugody sądownie zawartej z dnia 6* Maja 1820. w ten sposób, ie z powyższej summy 665 lal. 20.sgr. Ttkli Miaskowskiej, a 1&.666 Tal. 20 sgr: Zoili.

Swinarskiej należą, się, W dni u 22 Czerwca: J824. nastąpiła subingrossacya.. Dla- Tekli Miaskow-skiej wygotowany został na summę 665 Tal. ao sgr. z dokumentu głównego odłączny dokument. Część Zofii Swinarskiej w ilości 16,666 Tal. 20isgr. nabyła Tekla Miaskowska przez sądową cessyą z dnia hl. Grudnia 1828.> na której dla aptekarza Karola Frederyka Just w Czarnkowie areszt względem 1247 Tal. 3 sgr. 2 fen. wraz z prowizyą pod dniem 9. Lipca 1824. zanotowanym został. Wyrażona posiedzicielka dóbr szlacheckich Lubasza, która twierdzi, źe tak dokument główny jako teiodłączny zaginęły, uczyniła jednozgodnie z aptekarzem Just'wniosek, ażeby,dokumenta te celem wymazania publicznie ogłoszone były. Zapozywają się przeto wszyscy, którzy do wymazać się mającej pozycyi i wystawionych na nię dokumentów jako właściciele, cessyonatyusze, posiadacze zastawni, lub listowni, pretensye mają, aby pretensye* swoje? jakie mieć mogą, w terminie na-' dzień 9. Lipca r; b. zrana o godzinie 9. przed Sędzią Mehler wyznaczonym podali 1 udowodnili, gdyż w razie przeciwnym z wszelkierni pretensyami swemi ilo zaintabulówanej pozycyi z zastrzeżeniem jednakże prawa aptekarza Just wykluczeni z ostaną, i im w tej mierze wieczne milczęm,e> nakazanem będzie, tudzież po nastąpionej prawomocności wyroku prekluzyjnego wymazanie w księdze bypotecznej uskutecznionem być ma. Piła, dnia 7. Marca 1833.

Król.. Pruski Sąd Ziemiański.

Wieś Chartowo pod Poznaniem, od Sgo Jana f; b. do wydzierżawienia jest na rok 1, albo tei -na 3,lata; bliższą wiadomość o tem udzielaF, W. Graetz, w Rynku pod N rem 44J

OBWIESZCZENIE.

Ogród owocowy, za S, W.ojciechem, mam' zaraz-od obecnego czasu na 3 lata do wydzierżawienia. - Poznań, d. 5. Kwietnia 1333., M. Masłowska, wdowa, naa Podgórnej ulicy N ro. 287

4'60*

Przybywszy do-miasta tutejszego, nieomieszkuję Szanownym familiom, którzy zamiar mają, w przeciągu trzechmiesięcznegc pobytu mego, polecić mi swe dziatki, końcem wydoskonalenia ich w tańcach, uniżenie oświad-czyć, iż me mieszkanie jest przy Starym Rynku pod Niem 68«-na pierwszem piętrze, i żew godzinach przedpołudniowych A pomiędzy cJ, 1m." przyjmuję łaskawe osobiste, przedmiot ten tyczące się, oświadczenia» Poznan, dnia'8. Kwietnia 1833.

Ludwik Baptiste,.

Artysta tańców- z Instytutu Paryzkieco.

Plac na Rybakach pod Nrem 104. położony, mamy zamiar natychmiast sprzedać.. O warunkach rnoźna się dowiedzieć na S.

Marcinie pod Nr. 180, Poznań, dnia 6. Kwietnia 1833S ukcesso rowie konduktora budowniczego Scholz;

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 6. Kwietnia i 833. II

Papiera- Gotowimi zną

Obligi długu państwa . .

Ofoiigi bankowe a BA<y włącznie lit. H. . ... . , . Zachodnio- Piuskie listy zastawne. Listjr zastawne- W>. Xi "'stwa Poznańskiego" .. Wschodnio-Pinskie . .

V zlaskie.

po 96}.

po 95j:

}Jut

97* 105J

Geny zboża w Berlinie.. Dnia 4, Kwietnia »833.

L ą d e m :: Tal., śgr. fen. Tal. igti fen.

Pszenica Zyto Jęczmień wielki Jęczmień mały Owies Groch Wad a : Tal sgr* fen.

Pszenica (biała), 1 27 b. 1 Zyto 1 10 Jęczmień wielki Jęczmień mały Owies ., Groch · · Kcpa słomy Cetnar siana 26 23 22

[X21 3k

Tal.

Iigr. 226fen. 6> 3

-22 1 7 6 15 1 5 20