A GAZETA
Wielkiego
Xięstwa
POZNAŃS
KIEGO
Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dehera i Spółki, - Redaktor: A, Wannowsbi.

.JIj68.- W Środę dnia 21. Marca 1838.

Wiadolllości zagranIczne.
F 2 a n c y a.
Z Paryża, dnia 11. Marca.
Dodatkowa instrukcya nr sprawie Huberta już skończona i rozumieją powszechnie, ze czynności publiczne w pierwszej połowie Kwietnia toczyć się zaczną.
Piszą z Madrytu z d. j, m, h.; "Garcia stoi teraz z korpusem swoim w La Mancha; Sanz ściga go. Generał Oraa w 5 albo 6000 wojska do Murcyi wszedł; ale bez pomocy wspaniałomyślnego obywatela, który mu 50,00a realow zaliczył, nie mógłby był wojska swego w żywność opatrzeć." W piśmie z Tulonu z dn. y wyczytujemy: Zdaniem mO J .ern niezawodnej Panu udzie" lam wiadomości, że odbywające się (eraz poruszenia wojsk zmierzają do ostatecznego osadzenia Blidah i Cołeab. Jeżeli rząd do dzielnej się gotuje wyprawy w zamiarze zajęcia łych dwóch punktów, należących się nam stosownie do traktatu nad Tafną; dzieje się to ztąd, ponieważ się oporu obawia. Abde Kader obecnie w Medeah przebywa, gdzIe znaczne skoncentrował siły, a donoszą nam jeszcze z ust pewnych, że liczne oddziały jazdy codziennie z nim się łączą. Twierdzą, że całe pokolenia z okolic Algieru wyruszyły, aby się z Emirem połączyć, Abdel-Kaderspuszcza się na powodzenie miesyi, którą pierwszemu Ministrowi swemu, Ben-Arach, udającemu się do Paryża, polecił, a powszechnie sądzą, ie działania woj enne w prowin - cyi algierskiej wtenczas dopiero się rozpoczną, kiedy Emir o wypadku wspomnianej miesyi pewniejszych zasięgnie wiadomości." Z dnia ii. Marca, Xię6two Alexandrowie Wjrtenberscy wedle pogłoski dopiera międisy d. 2 O. - 2 5. przyszł. m. tu oczekiwani, przepędzą całe lato w Paryżu«
Z dnia 13. Marca.
N a posiedzeniu Izby Deputowanych d. i i.
Marca wzięto naprzód pod roz*wagę projekt do prawa, mocą którego domaga się rząd rocznego dodatku 5,603.000 fr. na iundusz pensyonowania Ministerstw spraw zagranicznych, wojny i skarbu. Po maloznacznych spora h przyjęto go większością 220 głosów przec.Iw 3'. - Teraz wszczęjy etę obrady nad proJektem do prawa dotyczącym się tajnych wydatków, od którego, jak wiadomo, byt Mini« serów zawisł. Pan Carnot; , członek Kommissyi, której zbadanie projektu lego poruczono, zabrał zaraz gło» dla uzupełnienia, jak się wyraził, tego, czego Izbie cło objaśnienia w podanym jej raporcie nie dostawało. W tym ra» porcie bowiem pominięto całkiem zdanie mniejszości, podczas gdyby słusznie był o obeznać zarówno Izbę z tern zdaniem jak z zda- jednak trudno było miejsce jego inne mI obga. niem większości. Dla (ego w imieniu mniej- dzić osobami, "Zkądźe to pochodzi, zapytał szóści, do której on takie należy, oświadcza się wśród ciągłego śmiechu słuchaczy, źe źadodatkowo, źe się ta niezmiernie dziwiła, jak dnego nie ma dyplomatyka, któryby Pana Ministrowie, po wzmiankowaniu w mowie od Molego zastąpić potrafił? Pochodzi to ztąd, źe tronu o powracającym wszędzie porządku od roku 1830, nigdy na przepisy rządu reprei spokojności, mogli teraz jeszcze tak ogro- zentacyjnego dostatecznie nte zważano.« Po mnej summy na tajne wydatki policyi zażądać, oświadczeniu nareszcie mówcy, źe przeciw i źe naturalnie domyślać się należy, źe fun- projektowi do prawa głosuje, wstąpił Pan dusz ten na całkiem inny cel przeznaczają jak Meiiheurat na mównicę w celu popierania pronp. na nawrócenie niecnej prassy, która tylfco jektu do prawa, "Nie taję ja przed sobą wpranamiętności rozjątrza, zamiast coby je łago- wdzie mego niekorzystnego położenia, tak dzić powinna. Następnie zabrał głos P. Gau- zaczął, ponieważ przeszły mówca tak żywo guier, zapisany jako pierwszy mówca. Ten i tak dobitnie powstał przeciw temu projektooświadczył z zwykłym sobie dowcipem, źe wi (wielki śmiech), źe wątpię, jakim sposonależy do liczby deputowanych, nie pokłada- bem dowody jego zbiję." W dalszym ciągu jących wielkiego zaufania w Ministeryum. Za- swej mowy usiłował Pan Meiiheurat dowieść, stanawiał się potem nad zagraniczną polityką źe każdy rząd potrzebuje pieniędzy na tajne gabinetu, przy którejto sposobności kilkakro- wydatki, i źe żaden Minister, choćby i najtnie wzbudził śmiech zgromadzenia z powodu znakomitszych zdolności, bez nich się obejść swej nieznajomości zwyczajów parlamentar- nie potrafi. Zbrodnie z 1834. i 3835. r. nie skich, tak dalece, że nareszcie zniechęcony byłyby się może wydarzyły, gdyby Izba była mówca zawołał: Zdaje się, źe zgromadzenie większych sumrn na tajne wydatki rządowi większą nierównie ma skłonność do śmiechu, dostarczyła. O niedostateczności tej summy jak do radzenia nad sprawami pubłicznemi. przekonano się także w roku upłynionym i 2 "Ministeryum z dn. 6. Września, rzekł, skła- miliony dodano. Skutkiem tego była amnedało się z Panów Mole, Guizot, PersiI, Du- stya i nader szczęśliwy, źadnemi zawichrzechfttel, Gasparin, Martin, Rosamel i Bernard. niami niezakłócony rok. Dalej usiłował mó(Przerwanie: o tern dawno wiemy!) Zobaczy- wca wykazać, źe żaden gabinet nie potrafiłby cie zaraz, dla czego nazwiska te przytaczam. lepiej od teraźniejszego zawiadywać sprawami Wspomniane Ministeryum wniosło tak nazwa- pubłicznemi, źe obie strony do przyzwoleń ne prawo dysjunkcyjne i inne jeszcze prawo, przychylić się powinny i t. d. Przy odejściu zmierzające do hojnego uposażenia członków poczty jeszcze swej mowy nie skończył. rodziny królewskiej. Pierwsze prawo odrzu- A n g l i a. . cono, a jednak czterech tylko członków z Mi - - Z L o n d y n u, dnia 9. Marca, nisteryum wystąpiło» Pan Mole, broniący W czasie ważnych obrad nad polityką migorliwie tych praw, pozostał z trzema kolie- nisteryalną, mianowicie pod względem spragarni przy sterze rządu. Z nowych zaś Mini- wy kanadyjskiej odnieśli Ministrowie zwycięstrów był jeden sprawozdawcą o prawie dye« stwo nad Torysami. Wniosek Lorda Sandona junkcyjnem, drugi oprawie uposażenia człon- odrzucono onegdaj większością 316 głosów ków rodziny królewskiej. (Panowie Salvandy przeciw 287. Sir William Molesworth cofnął i Lacave- Laplagne uśmiechają się.) Takowej swój wniosek; on także jako i ultraradykalni anomalii nie mogą sobie dokładnie wytłuma- przyjaciele jego P P. Grotę i Leader nie głoczyć; wypadałoby mi sądzić, że, gdy jedno sowali wcale. Pierwszy raz to w ciągu tego prawo polityczne odrzucono, całe Miniete- posiedzenia przyszło do rozstrzygniema pytaryum, które je wniosło, ustąpić powinno." - nia względem bytu lub upadku Ministeryum Dalej rozbierał Pan Gauguier postępowanie i dla tego obie strony ile możności interessu teraźniejszego gabinetu w czasie ostatnich wy. swego przestrzegają, T orysowie twierdzą, borów i nazwał je formalną parodyą restaura- źe zasada: Nikt nie powinien byćSędzią w włacyi. "Czyliź może, rzekł, pragną zaprowa- snej sprawie, tu zastosowaną być musi i dla dzić wyższą policyą, niż za Ludwika XV" tego Ministrowie i zwolennicy ich w Izbie niżNapoleona lub przeszłego rządu, aby się szej głosować nie byli powinni. Morningprzekonać o rozlicznych intrygach, ukartowa- Poet odznacza się szczególniej takowem oblinych po różnych salonach stolicy? Na toby czeniem, i dowodzi, źe Ministrowie istotnie z pewnością zażądana przez Ministrów summa mieli 7 głosów mniej. Ministeryalne dziennie wystarczyła." Na końcu swej mowy niki przeciwnie twierdzą, źe Torysowie przed oświadczył jeszcze mówca, źe teraźniejsze Mr kilku dopiero dniami w czasie sprawy O'Connisteryum istotnie nie wiele warte. lecz żeby jaejlowakiej nie wzdrygali się być sędziami  o to chodzi, czy Whigowie czyli też Torysowie u steru rządu stać mają, każdy zdanie swoje objawić powinien. Na takowe względy całkiem zważać nie można, z powodu, że porównywając liczbę obydwóch stronnictw w Iż» bie niższej, przekonamy się, iż rzecz ta żadnego nie wywiera wpływu, czy kto urząd posiada lub nie. Zapatrując się zaś na same liczby okaże się, że na stronie Ministrów była większość jakiej jeszcze nigdy nie dostąpili. Na wniosek bowiem Sir Wiliama Nloleswortha uchwalono, aby wszystkich członków po nazwisku wezwano. Przy przegłosowaniu zatem było 606 obecnych członków nie licząc w to mówcy i czterech członków zbierających głosy. Z tych "'16 głosowało za Ministrami, inni zaś albo głosu swego nie dali, albo nieobecny« mi byli. Z tego wszystkiego wynika, że Ministrowie, pominąwszy nawet mówcę Izby, zawsze przynajmniej na większość 26 głosów w Izbie niższej liczyć mogli. Liczba ta jednak zmniejszyła się o 4 przez obwieszczenie komitetu obiorczego w Belfaście, że dwaj reformerowie, zastępujący doląd mieszkańców miasta tego w Izbie, nieprawnie byli obrani, 'i miejsce ich dwaj Torysowecy kandydaci zająć powinni. Komitet obiorczy z N ewcastle i Lyne uznał dziś Torysa, W. H. Millera, prawnym deputowanym i komitet w Y oughalu także Torysowi W. Howardowi deputowanego miejsce w Izbie zapewnił. Prócz tego trzy jeszcze wybory reformerów uległy śledztwu; ale na każdy przypadek większość dla Mini* strów zapewniona, jeżeli tylko więcej radykalistów od nich nie odpadnie. Z Lizbony nadeszły wiadomości aż do d. 1, b. m. Kortezowie przychylili eię do ofiarowanej przez bank pożyczki w ilości 2400 Contos; lecz ponieważ nie wiedziano, czy towarzystwo handlowe w Lizbonie ubiegać się będzie o dostarczenie całkowitej tej summy, pomoc ta jest bardzo wątpliwą i na każdy przypadek wystarczy tylko na pokrycie bieżących wydatków. Po zezwoleniu na pożyczkę spełnili, jak głoszą, Ministrowie swój zamiar zażądania dymissyi, a przynajmniej Sa da Bandeira i jeszcze jeden z pewnością za swe miejsca podziękowali. Ponieważ przecież zabiegi Wicehrabiego da Fonte Arcada i Barona Sabrosy końcem utworzenia nowego Ministeryum na niczem spełzły i po Deputowanym Derramado , któiemu podobne dano zlecenie, nie wiele więcej 60bie obiecywano, wnoszą przeto, że teraźniejsze Ministeryum przynajmniej aż do rozwiązania Kortezów eter rządu zatrzyma. Kortezom przełożono nowe prawo względem żeglugi. N ad wybrzeżem portugalskiemciągle SIę Jeszcze gwałtowne erolyły burze, które JUZ wiele szkód zrządziły. K ury er powiada, że wspomniana wyżej pożyczka z powodu opozycyi kilku akcyonaryuszów ban« ku do skutku nie przyszła. Niemcy, Z G ó t y n g i, dnia 7. Marca.
(Z Kuryera memieck.) - Głoszono tu przed kilku dniami, że uniwersytet najpokorniejszą N. Panu wręczy peiycyą o przywołanie napo.
wrót oddalonych siedmiu professorów,- mówiono, że senat akademicki do kroku takowego przez męża wielki wpływ mającego (Hr, M.) spowodowany został, przeto też się przychylenia Króla do tej prośby z pewnością spodziewano. Wszakże pogłoska ta się nie potwierdziła i powstała zapewne w skutek artykułów Korrespondenta Hamburskiego,
Rozmaite wiadomości.

Z Berlina, dnia 15. Marca, - Donoszą z Poznania pod dn. 12. b. m.: "Gdy tutejsza gmina żydowska uczuła potrzebę utworzenia instytutu wychowywania sierót żydowskich, starała się o zebranie potrzebnych na ten cel środków, i to się w ten sposób udało, Ze Baron Kottwitz przekazał gminie prawem własności kapitał 5000 Talarów, członkowie gminy między sobą 700 Tal. z rocznej składki ze« brali, i zgromadzenie reprezentantów ciągły roczny dodatek w ilości 150 Tal, z kassy korporacyjnej zapewniło. Instytut ten otworzono d, 15. Października 1836 r. jako w dzień urodzin J. K. M. Następcy Tronu, i według wydanego nie 'dawno temu raportu zarządu przyjęto do niego dotąd 15 osieroconych chłopców, których liczba do so ma być powiększona, W pierwszym roku otrzymał zakład ten w darze prócz 45 sążni drzewa opałowego od Barona Kottwiiza, także 135 Tal. z darowizn na opędzenie różnych potrzeb i na powiększenie funduszu dotacyjnego, a na następny rok zapewniły mu różne zapisy 175 Talarów. Stosownie do listów z Berlina dawniejsza pogłoska, przez pisma z Petersburga zbijana, o zamęściu Wielkiego X, Następcy tronu rossyjekiego, z starszą córką W. Xiecia Mtklenburg-Strelitz jednak ma być uzasadnioną. N. Cesarstwo Jchmść z najdostojniejszą rodziną swoją w drugiej połowie Maja do Berlina przybędą, gdzie też wówczas Króla Hanowerskiego, Króla Saskiego i kilku innych Xiążąt udzielnych się spodziewają. N, Cesarz Mikołaj zasięgnąwszy rady doktorów berlińskich, za tydzień do kraju swego powróci, N. Cesarzowa w Ems wód używać będzie a  Włoch, a nawet (jak Gaz. Powsz, donosi) do Prancyi i Anglii się uda. Wedle innych doniesień i Cesarz sam część lata w Niemczech, a mianowicie w Cieplicach przepędzi. Nowe odkrycie w piramidach egipskich. - Do najważniejszych odkryć nowoczesnych w takresie badania starożytności egipskich, policzyć należy bezsprzecznie znalezione w jednej z największych piramid hieroglify; nie sąto w zwyczainym sposobie ciągłe napisy, lecz na pojedynczych kamieniach porozrzucane» Między terni hieroglifami znajduje się także nazwisko jednego króla, mianowicie nazwisko króla Szufo, to jest Sufis; Herodot zowie go Cheops, który podług Manetha wystawić miał największą piramidę w Egipcie. Świat uczony oczekuje z Anglii niecierpliwie dokładnego opisu tych hieroglifów; albowiem historyczne wnioski arcy ważne w swoim rodzaju, łączą eię zowemi kolosalnemi zagadkami o zagładzie Egipcyjan, na które hieroglify te może niejakie światło rzucą, Sposób przeistaczania ciał w m umije. Gazeta di Zara wspomina z nadzwyczajną pochwałą o nowym, ciekawym wynalazku pana Messedaglia, któremu po długiem zgłębianiu rzeczy i licznych doświadczeniach nareszcie powiodło się odkryć tajemnicę, którą dotychczas miano za straconą, to jest sposób przemieniania trupów w m umie, przezco takowe prawie w kamień obrócone i na zawsze od zniszczenia zachowane być mogą. Sposób ten odkrył był już wprzódy niejaki chemik włoski, nazwiskiemSegato i powszechną zwrócił na siebie uwagę, lecz uczony ten człowiek umarł w r. 1835- sądzono więc, że razem z nim i tajemnica zagrzebaną została. Messedagla, ukończywszy chemiczne i chyrurgiczne nauki w uniwersytecie padewskim, uposażony wiadomościami nad swoje lata, poirafił na nowo odkryć tę tajemnicę. Zagrzany duchem patryjoiycznym, chcąc pierwsze próby swojego wynalazku złożyć miastu rodzinnemu, przesłał kilka części ciała ludzkiego, które w mumije przeistoczył, do municypalnego zgromadzenia miasta Werony, Mieszkańcy tameczni wyznaczyli w tej mierze komitet złożony z dwóch lekarzy i jednego chemika, którzy po dokładnem rozpoznaniu rzeczy oświadczyli, że ciała przez p. Massedaglia przesłane, mają w sobie mniej więcej twardości kamiennej do politury zdatnej, azatem, że wynalazek jego odpowiada zupełnie zamiarowi zachowania od zniszczenia drogich szczątków osób, które nam śmierć wydarła. Atołi dła dokładniejszego przekonania się o tej rzeczy, oświadczył wynalazcy komit et, iż sobie życ zy. aby dwie cześci ciałaludzkiego, mianowicie serce i rękę, które prze* uniwersytet padewski mu przesyła, w mumije przeistoczył, Messedaglia odpowiedział zupełnie temu oczekiwaniu; przeistoczone części zwrócił komitetowi, który znowu dokładnie całą rzecz.rozpoznawszy, uznał nareszcie, że sposób p. Messedaglia przeistaczania ciał w mumije, wyrównywa zupełnie sposobowi, który Segato wziął był z sobą do grobu. Tym sposobem umiejętność zostaje zbogacona jednym bardzo ciekawym wynalazkiem, a Włochom należy się zaszczyt, ze i w tym rodzaju przyczyniły się do podniesienia swej dawnej e'awy. S y n B o j e l d i e u g o . S yn B oj e l di e ug o ukończył operę, w której jak powiadają, zupełnie odbija s ę wielki talent jego ojca. Opera ta przedstawiona będzie na jednym z pierwszych teatrów francuzkich. Rola na prędce. - Aktora z Bordeaux schwytali celnicy na przemycaniu. Lecz się lem usprawiedliwił, iż chciał się uczyć roli przemytnika, którą za dni kilka w jednej ważnej sztuce miał przedstawiać. Z najprzedniejszych tryków i macior, oboje zZweybrodi, za starannern stanowieniem wydane, ściśle tylko najdoborniejsze wybrane, zupełnie zdrowe i z powszechnie znanej od każdej dziedzicznej choroby uwolnionei owczarni pochodzące tryki, trzymają si«; w Tuchorzu 2j mili od Grodziska, i milę od Wolsztyna, za specyalną tanią cenę od 21. Marca 1838- f» począwszy dziennie ku sprzedaży.
v. K o t t w i t z, . 120 macior, zdalnych do chowu, także 80 skopów, są do sprzedania i zaraz po strzyży do odebrania w Dominium G rąbią no w o pod Szretnem. ==
Ceny zboia na pruską miarę w Poznaniu. Dnia 5. Mana 1838.
.1. · C Wyszczególnienie gatunkul wagęe n aoddo
Tal. »gr. fen. J Tal. sgr.fen.

Pszenica Żyto « * Jęczmień Owies Tatarka Groch Ziemiaki Masła uarniec, czyli 8fant« pruskich Siana cetnar a 110 ff.
Słomy kopa a i200 ff.
Spirytusu beczka. «.

I 20 I 7 -27 -25 -27 I 7 - «4 
I 22 -26 6 5 »7 -