GAZETA
Wielkiego
Xiestwa
POZNANSKIEGO
Nakładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowskl,
JW 161. - W Piątek dnia 13« Lipca 1838.

Wiadomości krajowe, z B e r l i n a, dnia 10. Lipca * J. K. M. Xię£na Wilhelmowa, małżonka J. K. M. Xieciai Wilhelma, syna N. Pana, wyjechała do Cieplic, a J. K. M. Xiąię Al b r e c h t do Fiirstensteinu, Z dnia 11. Lipca.
N. Pan Cesarsko- Rossyjskiemu Rzeczywistemu Radzey Stanu i Cywilnemu Gubernatorowi Grodzieńskiemu, Doppeimaier, order orła czerwonego 2giej kt z gwiazda, dać raczyłttwwvvvwww««
Wiadomości zagraniczne.

Francja.
Z Paryża, dnia 4. Lipca, Sprawy Wschodu spowodowały Dziennik sporów do następujących awag, ciekawych wśród obecnych okoliczność», zwłaszcza ze względu na stanowisko tej gazety ku gabinetowi t "Dwojakie w sprawach Wschodu zachodzą względy, których rząd nigdy z oka spuszczać nie powinien. Nasamprzód, źe spokojność w tamtych stronach koniecznie potrzebna, potrzebniejsza może, jak w kazdćm innem miejscu Europy, kiedy od nićj pokój całego świata zależy. Powtfoe, i«
obok tej konieczności pqkoju wojna tam jednak co chwila łatwo wybuchnąć może, która kiedy raz się rozpocznie, jakie frędzle miała skutki, nikt teraz odgadnąć nie zdoła. Dla tego tei żadne pytanie takiej nie wymaga baczności, jak pytanie Wschodu, które lubo na pozór uśpione, jednak od chwili do chwili znaki życia swego daje. Zachodnia Europa tyłko na momerit baczności swej pofolgować, tylko na chwilę o Alexandryi i Konstantynopolu zapomnieć, raz tylko flotty swoje z Archipelagu colnąć potrzebuje, a zobaczymy, źe wojna natychmiast wybuchnie. Zbawienne, groźne stanowisko naszej zawsze »zbrojonej eskadry, sprężyste porady dyplomacyi naszej na Wschodzie - wszystko to miejsce mieć musi, aby ów status quo utrzymać; ten bowiem status quo i dla na» i dla całćj cywilizacyi widocznie korzystny. Bez niego niemasz C stępów oświaty na Wschodzie. Skoroby reya wojnę prowadzić musiała, wszelkie postępy, które teraz w admiiństracyi czynić »siłuje, rozwijanie rolnictwa i pierwsze początki dobrego mienia natychmiast by ustały. Do tego jeszcze dodać należy, że doświadczenia czynione przez Turcyą. celem organizowania i ćwiczenia wojska, zupełnie świeże i nowe, a tak podczas wojny mało jej przyniosą korzyści. Przedewszystkiem zaś tego zapomnieć nie powinniśmy, że Turcy a na przypa mocarstwa się rzuci, które juz r. 1832. w tak niebezpieczny dla Europy sposób jej broniło. (*) Już myśl ta trwogi nas nabawia, źe tai sama obrona tak bliska i gotowa, iż w przeciągu najdalej 3ch dni flotta z Sebastopola do Konstantynopola przybyć", stolicę Turcyi opanować i Dardanelle raz na zawsze zamknąć może, podczas kiedy 12-14 dni potrzeba, aby tylko wiadomość ta do Paryża, Iyondynu albo Wiednia się dostała. Trzeba więc len status quo utrzymać a w razie potrzeby nawet g wał t e m go popierać. Pytają się często, Z jaką stroną mybyśmy się połączyli, gdyby między Turcyą a Egiptem do -wojny przyjść miało. My na to odpowiadamy, że właśnie do tej wojny przyjść nie musi i źe tego nieprzyjacielem naszym ogłosićby powinniśmy, któryby najpierwej do broni się garnął. Nam nikomu na Wschodzie pierwszeństwa dać nie wypada; musimy równie Konstantynopolem jak Alexandrya się opiekować, dopóki ostatniego traktatu dochowują. Pokój na Wschodzie, nawet za pomocą groźnej demonstracyi ze strony Anglii i Francyi? zdaniem naszem obecnie dla ocalenia pokoju całej Europy nie odbicie potrzebny." Listy z Tulonu z" dn. 29. z. m. pełne są doniesień o uroczystościach, dawanych tam na jzei<; floity angielslićj._ Uwagi godną, Ze od r. 179.3. na przystani tamecznej żadnej eskadry angielskiej nie widziano. Niesie pogłoska, że nowa pożyczka belgijska 37 milionów jest tylko niby wstępem do wielkiej' 300 mii. wynosić mającej, którą rząd belgijski zawrzeć postanowił. 'A 11 g ! i a.
Z Londynu, dnia 3 Lipca.
Marszałek Soult dawał w sobotę obiad, .na który Xiecia Putbusa, Hr. 'Stroganowa, Xięcia Ligne, Xiążąt N orfolk, Argjle i Southerland, Markiza Lanstiowne, Hr. Albemarle, Lorda Hollanda i jeszcze 20 innych osób zaprosił. W przyszły piątek Marszałek wielki da bal, na który przeszło 1000 biletów zapraszających porozsćłano. Wczoraj zwiedził Marszałek Aoult bank angielski,' gdzie go Gubernator, Vicegubt-rnator i kilka dyrektorów oprowadzało.: Wynurzył zadziwienie swoje nad mnóstwem złota i srer bra, w sklepach zakładu tegt> nagromadzonego i bardzo pochwalne o całym gmachu dał zdanie. Gdy się wiadomość rozeszła, ie Marszałek bank zwiedza, mnóstwo ludu przy\ynijściu się zgromadziło i wychodzącego Marszałka znowu z zapałem przywitało. Następnie 0glądał Marszałek z orszakiem swoim Tunnel pod Tamizą, gdzie mu P. Brunei wszystko pokazywał. Prace około tćj cudownej budo wy idą teraz skorym postępem, i jest nadzeja pewna, źe ją podług planu wykończą. Z dnia 4. Lipca.
Xiąźę N emours i Marszałek Soult, za wydanem do nich osobnem zaproszeniem, jutro ,do Woolwich się udadzą, gdzie ich inspektor całej artyleryi, Sir Jrlussey Vivian, i GenerałPorucznik Bloomfiełd przyjmować będą. O godz. 11 sam naczelny wódz armii Lord Hil, Generał-Porucznik Lord F. Spmręerset i inni znakomici -wojskowi tam staną i wielki przegląd artyleryi odbędą. Po skończeniu tegoż korpus officerów na czesc tych dostojnych gości da śniadanie a wieczorem bal. (I % tej okoliczności, źe tyłko łrancuzkich reprezenianlów na uroczystość wojskową zaproszono, wnioskują gazety tutejsze, iź jest zamiarem rządu, okazać szczegulną dla Franeyi sympatyją) Hiszpania.
Z Madrytu, d. 23. Czerwca.
Pułkownik Wylde przybył tu dnia 20. i sąA dzą, że przybycie jego zostae w styczności z zamiarami Munagorrego. Podziela on to zdanie, że, jeżeli Cabrera w niższej Aragonii pobity zostanie, mieszkańcy północnych prowincyi 'natychmiast hurmem przeciw Don Carlosowi powstaną.
Z nad granicy hiszpańskiej.
Kury jer Angielski donosi z San Sebaslianu z dr. 24. Czerwca: GeneraIO'ł)onnell dla zostającegojpod rozkazemjego legionu 24,000 piastrów' otrzymał. Po powrocie Pułkownika Puy z głównej kwatery, dokąd go CKLonneU był wysłaf, rozeszła się wieść, źe Generał ten komendę w Guipuzkoi złoży a inne w Aragonii pod Oraą obejmie dowództwo. Następcą jego mienią Jauregujego. Między artylerzystami legionu choroba zaraźliwa coraz bardziej się szerzy, tak dalece źe wojsko Hernani opuściło i port namiotami obozuje. Choroba wspomniana ma być mieszaniną cholery, febry żółtej i typhus. - N owo ustanowiona Junia Karolistowska w buipuzkoi wydala odezwę, w której mieszkańców tej prowincyi zawiadamia, ze ponieważ Don Carlos od mocarstw zagranicznych znaczne otrzymał summy pieniężne, oni obecnie tylko połowę żądanej dawniej kontrybueyi płacić potrzebują: rząd Karolistowski wkrótce tylko jednej czwartej, a potem nareszcie ósmej części żądać będzie; a chwila nie daleka, w której same dochody Królestwa na opędzenie kosztów wojennych wystarczą i Król CO on Carlos) ukochanych poddanych swoich nadzwyczajnemu' podatkami obarczać nie będzie,  z K o p e n h a g i, dnia 2. Lipca. Gazety tutejsze donoszą o wielkim dnia wczorajszego po południu odbytym przeglądzie. J. C. W. W. Xiąźc Rossyjski z okna zamku królewskiego uroczystości tej workowej przypatrywać się raczył, kiedy słabość zdrowia wychodzić mu nie pozwala. (Z Merkurego AltonsŁJ -. W Xiąźę Cesarzewicz ciągle choruje a wyjazd jego dawniej na dzień wczorajszy wyznaczony, odłożono z tej przyczyny aź do czwartku. Już w Berlinie i Sztokholmie J. C. W. W. Xiążę nie czuł się być zupełnie zdrowym a trudy podróży słabość tę naturalnie zwiększyły. J eżeli (edni o źarnicach, drudzy o ospie mówią, to to tytko pogłoski; tyłe jednak niezawodną, że leczeniem dostojnego pacyenta nie tylko dwaj w orszaku jego będący lekarze, lecz też lekarz przyboczny Króla naszego Fenger i Professor Jacobsen ciągle zajęci, że J. O W. z pokoju nie wychodzi i że nie tylko osobliwości miasta naszego nie ogląda lecz nawet zaproszenia na bal u Xiecia Krystyjarm przyjąć nie mógł. Z dnia 3. Lipca.
Słabość Cesarzewicza pobyt jego ,u nas prjedłuży, lubo wczoraj (wedle pogłoski) już się przejeżdżał, N. Król dostojnego gościa swego codziennie odwiedza. J. C. M-. W. Xiąźę Następca otrzymał order duński Słonia. B e 19 i a.
Z Bruxeili, dn. 1. Lipca.
. Król z Królową (wedle poyioski) dzisiaj rano w towarzystwie obu mło.dych Kiążąt na zamek Ardennes odjęcia!. Wiadomo, że N. Państwo ku końcowi tygodnia tego stamtąd wprost do Paryża się .udadzą. Król już około dnia 20. Lipca powróci ale Królowa z dziećmi swemi dopiero po uroczystościach lipcowych z Paryża z powrotem wyjedzie. Ż L e o d ) jur n, dnia 3 O. C z e rw c a .
Tutejsza Karia municypalna n,a wczorajsze«* posiedzeniu sśwojćm je. dno zgodnie następujący do N. Pana uchwaliła adress: *N, Panie! Układ 24. artykułów, który tylko przez niezwłoczne przyjęcie wszystkich części mógł się stać obowiązującym, nie tylko uciążliwym dla Bełgii z przyczyny niezmiernego długu, jakim ją obarcza, lecz przedewszystkieni z powo d u ustąpienia (zęści kraju, przynoszącego nam wielki uszczerbek. Jako reprezentantom miasta, zostającego z mieszkańcami tej części kraju w rozlicznych stosunkach handlowych, niech nam wolno będzie't N. Panie, wynurzyć żywe nasze dla nich wspó.łuczucie oraz i życzenie, ażeby przy zawarciu ostatecznego układu, tego bolesnego odłączenia nie potwierdzono, aby brzemię długu sprawiedliwszym sposobem i podług lepszej miary roozdzielono i tą drogą Belgią od nieszczęsnych zasłoniono wypadków, do których usiłowanie wykonania rzeczonych artykułów bez żadnego pośrednictwa, może się stać powodem.« - E g i p t.
Z A l e x a n d r y i, dnia 6. C z e rw c a .
(Journal de Smyrne.) - Ostatnie wiadomości z Syryi brzmią nieco pomyślniej dla Mehmeda Alego; powstanie Druzów bliskie już końca swego. Ibrahim Basza ujął krewnego przywodzców buntu, który oświadczył, że Egipcyanom drogę do gór wskaże, jeżeli go Basza pierwszym Szeikiem prowincyi Horan mianować zechce. W głównej kwaterze Ibrahima Baszy wielką w tern pokładano nadzielę. Zresztą Druzowie i bez tego długo utrzymać się nie potrafią i poddać się będą musieli, kiedy na wszelkich zapasach i amunicyi zupełnie im zbywa. (.*) Agenci rządu rozsiewają pogłoskę, że sprawy w Hedschas lepszy wzięły obrót i źe Achmed Basza znaczne odniósł korzyści. Wszakże wiadomości te potwierdzenia wymagają. - Dżuma jeszcze nie ustała. Stany Zjednoczone północnej Ameryki.
Kor e s p o n d e n t gazety T i m e s donosi tejże pod dn. 6. Czerwca z Washingtonu: »Od ostatniego mojego listu nic Kongres pod względem granicy Maine nie uczynił. Reprezentanci przecież wszystkiego chcą użyć, aby jeszcze przed zamknięciem posiedzenia coż w tej mierze uczynić Zresztą równie członkowie kongressu jak rostropniejsza część ludu szczerze pragną utrzymać pokój dopóty, dopóki się to z honorem riarodowym zgadzać będzie, chociaż i na takich nie zbywa, coby chętnie wojnę z przyjaciółmi rozpocząć chcieli. Od czasu ostatniego rokoszu w Kanadzie znajduje się w Stanach Zjednoczonych nad granicą północną kilka set osób najnikczemniejszego sposobu myślenia, które z niektórymi podobnie myślącymi amerykańskimi obywatelami wielkiem nieszczęściem zagrażają. Ci także ludzie zniszczyli niezawodnie angielski statek parowy «Sir Robert Peel.« Z żalem wyznać muszę, że nad granicą obydwóch państw najgorszy sposób myślenia pan uj e; przypuścić trzeba, źe wina na obiedwie strony zarówno spada, ale do Washingtonu nadchodzą także
*) U dzielona więc w Gazecie Powszechnej z Ifonstantynopofa z dnia 13. Czerwca wiadomość (którą też w Gazecie Poznańskiej juź umieściliśmy), że Soltman Basza przez Druzów napadnięty i pobity został, zdaje się być bezzasadną, mianowicie jeżeli przez Smyrne, nadejść miała,. Artykuł bowiem powyżsey wyjęty Z J o u r n a l de S m y r n e z dn. 17. Czerwca.  cych osób na niesforność ochotników angielskich i milicyą. Niedawno temu rozmawiałem z oficerem amerykańskim, nie będącym bynajmniej obrońcą buntowników, który mocno }*est przekonany, źe proklamacya Lorda Durlama nie potrafi przytłumić teraźniejszego wzburzenia umysłów w Kanadzie, i źe sy»temat surowości względem buntowników, którym do ojczyzny wracać niewolno, podaje wygnańcom daleko większą sposobność do szkodzenia mu, nii gdyby się wewnątrz Kanady znajdowali. Uważać ich będą za prześladowanych, a tak będą mieli dobrą porę do rozszerzania swych zasad w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych i do robienia prozelitów. Z tego, co słyszę, prawieby mi sądzić wypadało, ze szkoccy i angielscy osadnicy w Kanadzie pragną Anglią uwikłać w wojnę z Stanami Zjednoczonemi, i źe klassa jedna amerykańskich mieszkańców pogranicznych, tenże sam sposób myślenia podziela. Okoliczność ta dostatecznie dowodzi, z jaką ostrożnością rząd sobie postępować powinien. - JNadeszłe tu wczoraj z Georgii wiadomości opiewają, źe Czyrokisów bez trudności będzie można oddalić. Jeden oddział kongressu już przyjął prawo, mocą którego Czyrokisowie prócz zastrzeżonego układem wynagrodzenia 5 milionów dolarów feszcze 1,200,000 dolarów otrzymać mogą. W względzie pieniężnym nie będą oni mieli przyczyny użalania się; ale wtem zachodzi wielka niesprawiedliwość, źe się stają ofiarą złe] polityki rząd u, który wszystkich Indyan w dalekie strony na zachód między okrutnych i bitnych barbarzyńców -wyprawia. - Zniesienie rozkazu Urzędu skarbowego z d.
11. Lipca 1836, i okólnik Sekretarza wydziału skarbowego, upoważniający celników do pobierania biletów skarbowych najzbawienniejsze za sobą pociągnęły skutki. Ważny to jest krok do ożywienia nanowo zaufania pomiędzy kupcami, zaufanieto bowiem, nie pieniądze, potrzebne jest do wzniesienia handlu. - Bil podsekretaryatu skarbowego jest jeszcze solą W oku. Rząd wraz z swymi przyjaciółmi mocno za przyjęciem jego obstaje. Jeżeli się oczekiwania jego spełnią, pociągnie to za sobą straszliwy skutek. Los bilu od tego zależy, czy wszyscy członkowie opozycyi w Izbie reprezentantów będą obecni" luo nie; w pierwszym bowiem razie z pewnością liczyć można na 4-6 głosów p r z e c i w przyjęciu. Mam przeto aadiiej ę, ze go odrzucą.
DONIESIENIE TEATRALNE.
W niedzielę, dnia 15. Lipca. Czternaste polskie przedstawienie towarzystwa Dyrektora teatru Pana Raszewskie go _
Doniesienie o zmianie miejsca.
Nasz handel -win przenieśliśmy od dnia dzisiejszego z kamienicy narożnej starego rynku i Wronieckiej ulicy pod liczbą 91. do kamienicy kupca Puscha przy starym rynka pod liczbą 55., o czem Szanownej Publiczności przy poleceniu się Jej łaskawym względom nimejszćm donosimy. Poznań, dnia 11. Lipca 1838.
A, D o m a r a c k i i współka.
Młodzieniec, posiadający język niemiecki i polski, jako uczeń może być umieszczonym w cukie rni B r a c i V a s s a lIi, na starym rynku. W ulicy Wrocławskiej pod JNr. 9. są staneye na pierwszym piętrze do wynajęcia. Poznań, dnia 11. Lipca 1838.
SPROSTOWANIE.
W Nr. 151. tej gazety w ogłoszenia Generalnej Dyrekcyi Ziemst wa kredyt, przy liście zastawnym Nr. 12/1722 Boszków na 50 Tal. zamiast powiatu" Krotoszyn" miało być: K ,. " .. o s C 1 a n .

Kurs papIerów 1 pieniędzy giełdy B e rlińskie i .

Dnia 10. Lipca 1838.

Obligi długu państwa p F . ang. obljgacye 1830; . Obligi premiow handlu morsko Obbgj Kunnarchii z bież. kup.
Obligi tymcz. N owej Marchii dt< Berlińskie obligacye miejskie Królewieckie dato Elblągskie dito.
Gdańskie dat» w T. . . .
Zachodnio - Pi-, listy zastawne dito dito Listyzast. W. X. Poznańskiego Wschodnie - Pr. listy zastawne dito- d&o, Pomorskie dito« dito dito Kar- i NowomarcJt. dito dito dito dito Szląskie dito Obi. zaległ, kap, iprCKur- »Ne.we) - Marchii . .
Złoto al mareo · . . . , N ewe dukaty. . . .
Frydryehsdory . . .
lane monety złote po 5 talarów Dieeoato ..»» * » ·c Na pr. kurant 
re papre- gotop, . . ranu Wlzna 4 4 4 4 4 Al 
103J 103* 6sl 1031 
103* 
43* 
102f 102f 65f 1031 103 103 3; 100M 4 104J 4 102 
100M ¥ 102J 3" 4' 216 
13? 13f 2lalf 402} mi 
9i 215