Wielkiego
POZNAM
ETA
Xi e 'twa
GO.

Nakładem Drukami Nadwornej W, Dekera i Spółki.

Redaktor: A» TVamioic&jti.

JWM&.

W Sobotę dnia 18. Maja.

1839« W poniedziałek, w drugie święto Zielonych Swiątek, nie wyjdzie Gazeta.
Wiadomości kraj owe.
z B e rlina, dnia 15. Maja. Wyjechali: JO.Xi<;stwo Bogusławostwo Radziwiłłowie, do Cieplic.
JO. Xiqżq i Xięźna Czartoryscy na zamek Ruhberg do Szlqska. Cesarsko-rossyjski Generał-Major, wOJenny i cywilny Gubernator smoleński, Xia.z<; Trubecki, do Drezna.

Wiadomości zagraniczne.
p ols k a. Z War s z a w y, dnia 11. Maja.
Zdanie Sprawy Banku Polskiego za rOK 1838. - (DalszY ciąg.) Dział II. Rozszerzenie handlu, kredytu i przemysłu krajowego. Ty tył I. Kapitał Banku. Uposażenie Banku nie uległo żadnej zmianie i wynosiło, jak w roku poprzednim 42 mil. złp. Zarobki Banku z r. 1837 w summie zł. 4 mil.
106,499, gr. 15, jako własność skarbowa, do Kassy Generalnej Królestwa przelane zostały.
Tytuł II. i III. Depozyta oraz summy banków» powierzone. AJ Depozyta 0pieczętowane, Depozyta opieczętowane wynosiły summ<; zł. 241,323,432, gr. 8, zwrócono interesentom zł. 119,930,5.96, gr. 2; pozostało z końcem r. 121,392,836, gr. 6. W tych mieści się sum. 39,716,000 zł. w Obiigacyach Cząstkowych, w miejsce których Certyfikaty Banku lit JI. i B. w obieg puszczone zostały.
B) Summy depozytowe. - Summy depozytowe wynosiły w" z£ 34,334,380, z tego wypłacono inter, zł. 14,701,112, gr. 2; zostało z końcem roku 19,633,267, gr. 28. C) Kapitały Instytutowe. - Kapitałów Instytut, było zł.
35,177,172, gr. 6, z tego zwrócono 10,467,207* gr. 1; pozostaje z końcem 1838 r. 24,709,964, gr. 5. II) Kapitały prywatne. - W Banku lokowane wynoszę sum. zł. 21,216,455, gr. 27. JE) Summy przekazowe. - Pozostałość z końcem r. 1838 summ przekazowych, w ścisłem tego słowa znaczeniu wynosiła: ogółem złp. 11,821,011, gr. 25.
Tytuł IV. Bilety obiegowe. - Ogólna ilość ;biletów obiegowych odpowiadała wysokości uposażenia Banku, i wynosiła równie jak w r. poprzednim 42,000,000 zł., pomiędzy któremi znajdowało się z końcem roku 1838 zł. 183,470 oiletów wych. Papiety te w  Stycznia 1828 r. tylko tymczasowo za bilety bankowe użyte, postanowił Bank zupełnie z obiegu usunąć, i wydał stosowne obwieszczenia, aby właściciele onych zgłaszali się do Kassy Banku po wymianę na brzęczącą monetę, lub bilety bankowe. Odtąd bilety kassowe przestały być wydawane z kass skarbowych i tylko w kassie Banku mogą być zamIenIone. Tytuł V. Obroty. A) Skupowanie papierów publicznych i wexli. - W wexlach i pap. publ. posiadał Bank w ogóle złp 50,222,943, gr. 28, zwroty wynoszą złotych 41,762,919, gr. 14; pozostało z końcem 183S r. zł. 8,460,024 gr. 41; to jest: w skupionych wexlach zł. p. 5,027,766, gr. 14, w papierach publicznych zł.
3,432,258. Upadłości niektórych domów handlowych były powodem, źe 235 sztuk wexli zostało pod procesem, z których summa około złp.. 134,000 nie jest dostatecznie pokryta. B) Nabywanie i zbywanie wexli zagranicznych.
- W wexlach zagrań było zł. 30,308,463, gr, 15, zwroty wynoszą zł. 29,835,410, gr. 5; pozostaje z końcem 1838 r. złp. 473,053, gr. 10. C) Nabywanie i zbywanie papierów publicznych. - W papierach publiczn krajowych i zagranicznych posiadał Bank zł. 120,609;774, gr. 12. Ubyło w papierach krajowych i zagranicznych zł. 58,093,437, gr. 16; zostało z końcem 1838 roku 62,516,336, gr. 26. Przyczyna, znakomitego ruchu w papierach publicznych w roku upłynionym, była wprzód, zamiana Obligacyj Cząstkowych z pożyczki 150-milionowej na Certyfikaty Banku lit. A. i B. Powtóre., przyjęcie na zaspokojenie należności Banku zabudowę dróg bitych, ObligowSkarbowych piecio-procentowych drugiei seryi w sunuinie 29,490,000 złp. D) Pożyczki i Zaliczenia. - 1. Pozyczka Dyrekcyi Głównej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Po cofnięciu przez Kommissyą R. Prz. i Skarb, przekazu w summie zł. 1,599,440, gr. 10, jako pożyczki w skutek art.
209 prawa z r. 1825 Towarzystwu Kredytowemu udzielonej, i Bankowi do odebrania przekazanej, Dyrekcya Gł. T. K. Z. pozostała winna Bankowi zł. 1,000,000. 2. P o ż y c z k i zakładom przemysłowym. Pozostałość W pożyczkach zakładom przemysłowym, wynosi zł. 10,171,245, gr. 26. - Pozostałość ta składa się: a) z pożyczki zaciągniętej przez Wydział Górnictwa Krajowego; b) z pożyczek pojedynczym zakładom przemysłowym przez Bank bezpośrednio udzielonych; c) z pożyczek udzielonych fabrykantom wyrobów wełnianych, za poręczeniem Kommissyi Rz, Sp. Wewnęt 3) P.ożyczki na Zastawy.

Z końcem roku 1838 pozostało w pożyczkach na zaslawy papierów publicznych, kosztowności oraz płodów i wyrobów zł. 3,766,810, gr. 20. W wyrobach bawełnianych, ile takowe z powodu zaciągniętych na nie pożyczek, przez składy bankowe przechodziły, dawał się także postrzegać ruch dla fabryk przyjazny, o powiększaniu się odbytu przekonywający. Na zboże bardzo mało żądano zaliczeń, gdyż wysokie ceny pozwalały rolnikom sprzedaży odręcznej. Cata też należytość, która z końcem r. 1837 w pożyczkach na zboże do magazynów w Włocławku złożone pozostała, w zupełności jest zapłacona. ( D . n. ) F r a n c y a, Z P a ryż a , dnia 9. Maja.
Na posiedzeniu wczorajszem Izby deputowanych wystąpił po Panu Dubois W. Zachowawca pieczęci i usprawiedliwiał siebie i kollegów swoich przeciw zarzutom Pana Dubois;- P. Gamier Pages z wielką zaciętością, się tłumaczył, wręcz oświadczając, źe wszelka wina przesilenia obecnego albo na tymczasowe Ministeryum, albo na koronę spada. Piozwodził się następnie nad dawnym swoim tematem, że Izba prawie na dwie równe części podzielona, że wszelako zdaniem jego lewe centrum dość znaczną osiągnęłoby" większość, gdyby je choć trochę tylko wspierać chciano. Te i tym podobne insynuacye i ukryte pociski na koronę, stanowiły główną, treść mowy Pana Garnier Pages, w której zresztą ani jednej nowej i treściwej myśli nie znajdujemy. Jakoż w ogólności Izba mało uwagi na obrady te zwracała, kiedy wszelkie te rozumowania dotychczas ani jednego ważnego zwrotu nie zawierały, owszem wszystko tylko nuźącem było powtórzeniem tego, czegośmy się już tylokrotnie aż do przesycenia nasłuchali. W Messager czytamy: «Posiedzenie wczorajsze Izby deputowanych nie obudziło tej ciekawości, jakiej się po niem spodziewano. Zbaczania Pana Lamartine od istotnego przedmiotu i zagorzała rozprawa Pana Garnier Pages nie dozwoliły, ieby dyskussye istoty rzeczy dotykać miały; to zaś istotne pytanie na następujących kilku słowach się ogranicza: Czy prawda, że od dni 5 nikomu obowiązku utworzenia gabinetu nie polecono? Czy jest nieodbicie potrzebnem, obecnemu przesileniu przez mianowanie stanowczego Ministeryum, bez którego Izba czynności swoich rozpoczynać nie może, koniec położyćp« Anglia.
Z L o n d y n u , dnia 8. Maja.
W. Xiążę Następca tronu rossyjskiego i Xiąię Fryderyk Wilhelm Niderlandski zwie w Surrey. Osławiony agitator, X. pleban Stephens, który tylko za zaręczeniem Jcaucyi 4000 funt. ezt. na wolność puszczony został, postępowania swego wcale nie zmienił; uczęszcza na obiady radykalistów, bywa na zgromadzeniach ludu i miewa mowy buntownicze. W sobotę w kawiarni pod koroną i kotwicą przeszło dwie godziny przeciw rządowi rozprawiał. Obecny czas zdaje się być czasem przesileń ministeryalnych. Portugalia, Hiszpania, Francya wyprzedziły nas; teraz i na nas kolej przyszła. Gdyby kto chciał dowodzić, ze dwie przeciwne rzeczy zarazem podobne do siebie być mogą, mógłby tylko Anglią i którekolwiek z powyższych państw za przykład wystawić. Konstytucya angielska jest odwiecznym tworem przyrodzenia; francuzka rośliną sztuczną, która na obcej ziemi szybko Wzrosła i zupełnie się zmieniła. We Francyi nieszczęścia w korzeniu szukać wypada, a u nas w pniu i gałęziach, które z przyczyny starości goić i odcinać trzeba. Ministrowie nasi, podobnie jak we Francyi zrzekli się swych miejsc przy większości pięciu głosów. W obydwóch państwach nie ważne pytanie, tylko przekonanie Ministrów, źe oppozycya coraz bardziej się wzmaga, zmianę tę wywołało. Znikła jedność a z nią zasady spokojności i obstawania przy dawnem. Skutkiem tego nieodzownym jest usilne staranie się o przywrócenie dawniejszej równowagi. Francya niech się sama o siebie troszczy, my tylko teraz własny interes na oku mamy. Korona zostaje w pośród zasad konserwatystów; z nich organa swoje wybiera. Ale busola, mająca wskazać bieg okrętu, zawiera całą różą kompasową, na której jednak cztery okolice świata oznaczone są nazwiskami Lorda Durhama, byłego Ministeryum, Sir Roberta Peela i zagorzałych Torysów. Chociaż ci wszyscy do zasady konserwatystów należą., przecież mniej więcej żądaniom przeciwnego ducha pobłażają, bądź, źe ich własne przekonanie, bądź też nieuchronna konieczność do tego skłania. Ostatnie M inisieryum - któremu nawet przeciwnicy zupełną sprawiedliwość oddają - skłonne było do reform zastosowanych do okolicznościjrAzasowych. Lecz radykalistów naturalni«- zaspokoić nie mogło, a Torysom wszystko się za wiele zdawało. Wypadek ten był konieczny i jawnie tłumaczy przyczynę zmniejszania się przychylności do niego. Jeżeli Ministeryum jest nowe, każdy w oczekiwaniu zostaje i milczy; później zaś wzmagają się roszczenia
i jeden po drugim odpada. Dający coraz bardziej oburzają się na to, na co już przyzwolili, i coraz się bardziej o to obawiają, co jeszcze ma nastąpić. Osobiste stosunki i pociski prasy nie próżnują z swej strony, a tak i najwytrwalsza siła nareszcie ustąpić musi. Tak się też stało z ostatniem Ministeryum. Niechże się więc inni kuszą o przywrócenie równowagi i o utrzymanie pokoju i wsparcie w Izbach. Jeżeli się Ministeryum zanadto za dawnym porządkiem rzeczy oświadczy, oburzy na siebie wszystkich członków stronnictwa ruchu, jak radykalistów, dysenterów, kart ystów, Irlandczyków i t. d. Jeżeli zaś za ruchem postępować zechce, parlament mu czoło stawi. OÓŹ więc czynić pozostaje? Czyliź się udadzą do najpopularniejszych Whigów, jakimi są Lord Durham albo Normanby? Jakaż wtedy będzie większość w obydwóch Izbach! Albo czyliź się wrócą do łagodniejszych Torysów? Ciby prędzej większość sobie wyjednali, gdyby się natarczywości stronnictwa swego oprzeć i małą różnicę między sobą a swymi poprzednikami zatrzeć mogli.Na każdy jednak przypadek spodziewać się należy, źe nie damy z siebie Europie tak smutnego widowiska konstytucyjnego życia, jak nasi sąsiedzi. Z dnia l O. Maja.
N owe Ministeryum jeszcze nie ustalone i zdaie się na we t, źe się Whigowie przy rządzie utrzymają z rnalemi ty łko odmianami. Wczoraj rozliczne krążyły pogłoski o planach N. Królowej, ale później okazało się, źe były bezzasadne i źe tylko Królowa Xigcia Wellingtona do siebie wezwała, aby rady jego względem utworzenia nowego Ministeryum zasięgnąć. Xiąźę przyjął wezwanie i w środę prawie godzinę w pałacu Buckingham żaba-wił. Potem naradzał się z bir Robertem Peelem i twierdzono, że, lubo gabinet chce utworzyć, sam jednak do niego należeć nie będzie, tylko Sir Robertowi Peelowi kierunek tegoż powierzy, bir Robert Peel miał także tego samego dnia po obradzie z Xieciem Welling-' tonem posłuchanie a Królowej. Podobnież Lordowie Melbourne, Minto, Dungannon i inni członkowie, utrzymującego się tymczaso-» wo jeszcze dawniejszego Ministeryum zebrali się w środę rano w pałacu Buckingham, ale tylko dla załatwienia zwyczajnych spraw W swoich właściwych wydziałach. Jednakże mimo wiadomości o utworzeniu Ministeryum torysowskiego dzienniki whigowskie twierdziły, źe takowe do skutku nie przyjdzie. »Nie -wierzymy w reakcyą, powiedział Kuryer -w środę na wieczór, która w Anglii podług dzienników oppozycyjnych, od 1830»  chce płacić wielkich podatków na utrzymywanie licznego wojska, wstręt jego przed prześladowaniami urzędowemi nie ustanie; zawieszenie karty Habeas- Corpus i rozproszenie kartystów przez wysłana jazdę byłyby rzeczami koniecznemi pod gabinetem torysowskim, a gabinet takowy ludowi podobać się nie może. Nie, nie, chociaż się stronnictwo liberalne rozdwoiło, a to z przyczyny Lordów Melbournego i Johna Russella, niechcacych wykonać w całej obszerności zasad bilu reformy, przecież przed gabinetem torysowskim wszyscy się prawi liberaliści pojednają. Niech się tymczasem na ogólne przygotują wybory i pamiętają, że j e d n ość wielką ma potęgę!« Wczoraj głoszono, że Sir R. Peel czynnie się utworzeniem nowego gabinetu zajmuje, i twierdzono nawet, że dziś wszystko będzie załatwione i gazeta dworska wieczorem nazwiska nowych Ministrów ogłosi. Sir Robert Peel porozumiewał się z znaczną liczbą znakomitych osób i wczoraj odbyło się w mieszkaniu jego wielkie zgromadzenie członków stronnictwa konserwatystów. Wczoraj rano naradzał się z Lordem Ashiejem i wspólnie z nim pojechał do Królowej z listą nowych Ministrów. N. Pani dawała tego samego dnia kilku innym znakomitym osobom posłuchanie. Głoszono już, że Królowa pieczęcie od dotychczasowych Ministrów odbierze, nowych do ucałowania ręki przypuści, i że dziś wieczorem juz Izbę wyższą o utworzeniu nowego Ministeryum urzędownie zawiadomi. Z obiegających list ministeryalnych ta na największą zasługiwała wiarę, podług które; Lord Sir James Graham miał być Ministrem spraw Wewnętrznych, Hrabia Aberdeen spraw zagranicznych, Lord Stanley Ministrem osad, a Lord Lyndhurst Lordem Kanclerzem. Inne mniej ważne wydziały mieli otrzymać młodzi zdatni Torysowie, a między tymi Lord Maclean i Pan Gladstone. Lord Stanley i Sir James Graham byli tą rażą gotowi wstąpić do Ministeryum Peelowskiego. Podług Times miał sam Lord Melbourne radzić Królowej, aby się raczej Konserwatystów trzymała niż osób, które popierając ciągle demokratyczne reformy naród ustawicznie niepokoją. 1 Lord John Russell miał podobne podzielać zdanie.
T i m e s donosiła już takie, ze Królowa rady Hrabi Liverpoola względem niektórych dworu jej dotyczących się interessów , zasięgała, a z Ku.ryera można się było przekonać, w jakim celu rady tej zasięgała, gdy podług tego dziennika żadnej zmiany pomiędzy kobietami, do dworu jej należącemi, zrobić nie chciała.
Dziś potwierdza dziennik ten to samo, i postanowienie takowe* Królowej miało naczelników Torysów spowodować do zrzeczenia się urzędów ministeryalnych.« U siłowania Torysów, tak się dziś Kury er odzywa, spełzły na niczem, i teraz rzeczą jest patryotyzmu IV higów zachować krai od nieszczęść, jakie mu od czterech dni zagrażają. Królowa nie chciała od dworu oddalić swoich przyjaciółek, należących do najznakomitszych rodzin whigowskich, i dziś już naradzał się Lord Melbourne z N. Panią, która haniebnej niewoli, w jaką ją wprawić chciano, cierpieć nie mogła. Zacny Lord nie może się temu oprzeć. Monarchini i ojczyzna jednomyślnie pomocy jego wzywają, a gdyby się miał usu-, nąć splamiłby imię swoje, które dotąd mimo zabiegów wszystkich stronnictw nieskazitełnem zachował. Królowa, jak nas zapewniają, żądała tylko, aby swoje damy honorowe przy sobie zatrzYI1?-ać mogła, ale i tego u zynić nie chciano. Ządano, żeby je natychmIast oddaliła i w miejsce ich damami się torysowskierni otoczyła. Takiemu ohydnemu ubliżeniu Królowa poddać się nie chciała i naród cały niezawodnie opór je; w tej mierze pochwali. Maj. Pani miała następujących użyć wyrazów: i, Raczejbym się do stanu osoby prywatnej zniżyła, zanimbym się pozbyła osób, które memi prawdziwemi przyjaciółkami od dzieciństwa były i których przychylność wysoko cenię.« Dalej oświadczyła N. Pani, że polityczne rozporządzenia Sir R. P e e l a pochwała, ale co się osób do dworu należących dotyczy, do niczego przychylić nie myśli. Nie należy przepomnieć, że stałość Królowej w tym punkcie tylko je) dam honorowych na )ej dworze dotyczyła. Dziad jej, Jerzy III. wzywając do siebie HI. Greja po śmierci P. Percevala, zastrzegał tylko sobie wybór trzech urzędników dworu swego, i warunek ten wprawdzie odrzucono. - Tu zaś Królowa pragnie tyiko wybór przyjaciółek swoich sobie zastrzedz, a skromne to żądanie każdy naturalnie słusznem zupełnie uznać musi. Lecz i tego jel odmawiano i żądano, aby wszystkie bez wyjątku oddalała i samemi torysowskiemi się otoczyła, a tak w swym własnym pałacu ich niewolnicą była. Gdyby Torysowie cokolwiek przynajmniej posiadali prawości, z którą się ustawicznie popisują, byliby się niezawodnie do Królowej przyłączyli. Lord Melbourne nie może swej Monarchini wśród tak przykrego opuszczać położenia, bez ubliżenia samemu sobie. Nie zbywa mu na członkach do utworzenia nowego gabinetu, w myśl całego narodu, i takowych wkoło siebie zgromadzić nie omieszka. Niech się tyiko pomocy  dnie.« W późniejszym artykule donosi tenże sam dziennik: »Wczoraj wieczorem odbyła się u Lorda Melbournego rada gabinetowa, trwająca od godziny 10. do 1. zrana. Dziś O godzinie 2. miał Lord ten posłuchanie u Królowej i wnosić możemy, źe Sir H. Peel do steru rządu nie przyjdzie. Lord John Russell naradzał vsi<; dziś z Lordem Melbournem i pracował następnie w wydziale skarbowym. 1 Lord Normanby wpływał do obrad.« Nareszcie powiada Kuryer w drugiem wydaniu o godzinie "\. wieczorem: «Nie upoważnieni wprawdzie, ale z czystego przekonania zapewnić możemy, źe Lord Melbourne znowu ster państwa zatrzyma.« O Lordzie Johnie Russellu dziennik ten tą rażą milczy, i zdaje się, źe, jeżeli Ministeryum ma przybrać barwę jeszcze liberalniejszą i przechylić się bardziej na stronę radykalistów, urzędnik ten z powodu swoich zasad konserwatystowskich, objawionych w ostatnim liście tegoż do obiorców, z Ministeryum wyłączony zostanie, a to tem bardziej, gdy wyraźnie oświadczył, źe z powodu nieszczęść familijnych całkiem się od urzędowania publicznego usunąć pragnIe.
Hiszpan l a.
Z nad granicy hiszpańskiej.
J ournal de Francfort zawiera o twierdzy Ramales, gdzie teraz Espartero i Maroto zbrcijno naprzeciw siebie stanęli, następujące szczegóły: «Ramales, gdzie karoliści ludwisarnię założyli, leży w prowincyi Santander , tuż nad granicą biskajską, nad gościńcem z Lurgos do portu >antona. Moc Ramalesu polega przedewszystkiem na otaczających go pozycyach; miasteczko same leży nad strumieniem Rio Mayor, poruszającym kilka młynów. Główne pozycye są Guardamino, skała Pena deI Moro, wzgórza Ubal i Eremitage, tak dalece, że całe pasmo naturalnych, ale nieprzystępnych prawie punktów Ramalesu broni. Karoliści prócz tego wnijścia wszelkie bardziej jeszcze wzmocnili i gościniec w kilku miejscach przerwali i poniszczyli. Z Perpignan donoszą: »Gdy krawiec. z Berga w Katalonii, któremu Hrabia d'Espagna kazał robić mundury dla wojska, skarżył się przed tymże, iż nie może dostać dostatecznej liczby kobiet do tej roboty, zalecił Hrabia AlkaIdzie, ażeby ogłosił bal na dzień pewny. Wszystkie prawie mieszkanki tego miasta zebrały się do sali balowej. W tem nagle wojsko dom otoczyło, wielu żołnierzy weszło do sali, wyproszono mężczyzn, a damom oświadczono, że nie będą mogły ztąd wyjść, dopóki nie zostaną wykończone potrzebne mundury. Przy
był wnet krawiec ze swemi ludźmi, nfosącemi poprzykrawane mundury, a wpięć minut później wszystkie damy, zamiast tańcem, zajęte były szyciem. Tak spędziły trzy dni na racyach żołnierskich.« B e 19 i a.
Z B r u x e 11 i , dnia 9. Maja.
Emancipationpowiada, źe podana przed kilku dniami pogłoska, źe Baron T'?erclaes, Generalny Sekretarz spraw zagranicznych, posłem w Petersburgu mianowany będzie, jest bezzasadną; przeciwnie nie ma jeszcze widoków żadnych, żeby związki Z Rossyą miały być wkrótce zawarte, Włochy.
Z Rzymu, dnia 2. Maja, (Gaz. powsz.) - Na odbytem dzisiaj konsystorzu przełożono zebranym Kardynałom uchwały względem kanonizacyi, wyznaczonej na dzień 26. Maja. N a następnych zgromadzeniach konsystorskich wszyscy obecni tu Biskupi prawo zasiadania i głosowania otrzymają, aby zdanie swoje w tej mierze obwieścili. Oprócz wszystkich Kardynałów włoskich spodziewają się także przybycia wielu Biskupów'z państw ościennych.
T u 2 C Y a, Z Konstantynopola, d. 17. Kwietnia.
(Times.) - Rząd turecki pod pozorem okazania grzeczności Posłowi angielskiemu mianował nowego kommissarza do załatwienia zachodzących jeszcze nieporozumień pod względem taryfIy, i spodziewano się, źe tenże od poprzednika swego powolniejszym będzie. Ale kommissarze angielscy przekonali się w czasie pierwszej obrady z nim, źe i on nie myśli się bynajmniej przychylić do zmniejszenia cła wychodowego, które zdaniem Generalnego Konsula angielskiego oczywiście jest za wysokie. Oczywistą więc jest rzeczą, źe konnriissarze angielscy albo uporowi Turczyna ustąpić, albo się całkiem cofnąć muszą. Tymczasem wydarzyła się okoliczność, która Portę w uporze ustalić może. Poseł francuzki bowiem pochwalił taryfie, przeciw" której Konsul angielski powstaje. W skutek tego oświadczył wczoraj turecki Dyrektor ceł kupcom francuzkim, iż stosownie do swych interesów taryfie tę za obowiązującą odtąd uwaźać mogą. Powiadają także, źe Porta, dowiedziawszy się, jakby to nieprzyjemno Lordowi Ponsonbemu było, gdyby słuchano zarzutów Konsula przeciw pochwalonej przez niego pierwiastkowo taryffie, żadnego nie uczyni kroku, któryby godności Posła uwłaczał. - Z zakupionych w Anglii dla Rossyi dziesięciu okrętów przewozowych już tu cztery przybyły i do Sebastopola odpłynęły.  W Anglii zamówił, mają być w ciągu tego lata do Sebastopola odstawione. Według ostatnich wiadomości z Odessy flotta rossyjska zupełnie jest gotowa udać się pod żagle i już świeże wojsko do Kertszu i Sebastopola wyprawiono. Około końca Maja spodziewają się w Smyrnie fiotty angielskiej i francuzkićj zapewne w zamiarze przeszkodzenia starciu się Porty z Egiptem. Przygotowania, ciągle przez obydwa mocarstwa czynione, tak mało się zgadzają z ich rozgłoszeniami o utrzymaniu pokoju, że tu każdy wojnę za nieuchronną poczytuje i codziennie rozpoczęcia się kroków nieprzyjacielskich spodziewa. Zebrane w Angorze -wojsko otrzymało w upłynionym tygodniu rozkaz udania się do Ikonii. Listy z Tabrizu z dnia 1. Kwietnia nie zawierają żadnych ważnych doniesień politycznych. Opieka, jakiej kupcy angielscy z strony władz miejscowych doznają, do tego stopnia wznieconą po odjeździe Pana Macneilla obawę zmniejszyła, że znaczną ilość towarów zamówiono. - Chwycenie się przez Porte środków kwarantannowych, chociaż w kraju, w którym dżuma charakter ciągłej zaraźliwej choroby przybrała, mało, albo wcale żadnej nie przynosi korzyści, stanowi jednak obfite źródło dochodów, ponieważ na każdy.dom nałożono podatek na utrzymanie lazaretów. Rząd zdaje się także mieć zamiar założyć i wewnątrz kraju przy kaźdćm mieście lazaret i niedozwalać, aby do wywozu do portów przeznaczone towary z jednego miejsca na drugie przewożono, jeżeli przepisanemu czyszczeniu nie ulegną, a naturalnie za to za każdą razn opłatę złożyć wypada. Trudno sobie wyobrazić dowcipniejszy sposób wybierania podatków; lubo tenże, jeżeli do skutku przyjdzie, handel wewnętrzny turecki całkiem zniszczyć musi.
Rozmaite wiadomości.

Wiadomość telegraficzna. - Z Kolonii, dnia 15. Maja. M o ni t o r z dnia 12. m. bież. obejmuje depeszę telegraficzną posła francuzkiego w Londynie do Ministra spraw zagranicznych z dn. 10. o godzinie 7. wieczór, która donosi: Sir Robert Peel żądał od Królowej, aby kilka dam domu swego oddaliła. Królowa nie chciała się do tego skłonić.
O 3. godzinie zwrócił więc N. Pani polecone mu pełnomocnictwo. Lorda M e l b o u r n e do Królowej wezwano. Z Elbląga, dnia 11. Maja. - Dowiadujemy się z Malborgu, że nadzieja zatkania Wkrótce przerwy W tamie pod Schoenau po
wtórnie znikła. N owy wzrost wody zniweczył całkiem robotę już do 10 sążni uskutecznioną, i choć od tej chwili woda znowu opadła, wątpić jednak zaczynają, czy w zaczęty już sposób przerwę naprawić potrafią. Korzystano bowiem z szerokiej i wysokiej grobli zewnętrznej nad N ogatem i spodziewano się, że zewnątrz za pomocą pomniejszej grobli wodę przeciąć zdołają. Lecz teraz trzeba się będzie udać do usypania większej grobli, co naturalnie nierównie więcej kosztować będzie. Napoleon i Talma. - Jednego poranku był Talma na śniadaniu u pierwszego konzula, gdzie toczyła się rozmowa o trajedyi pod nazwą: »SmierćPompejusza," którą dniem wprzódy na jego rozkaz przedstawiono. "W ćpan grałeś bardzo dobrze Cezara,« rzekł Napoleon do TaImy, »jednakże w rozmowie z Ptolemeuszem wpadłeś w ton pospolitego klubisty. Wszak wiadomo wćpanu, że Cezar nie jest Jakobinem; mówi on w obec urzędników rzymskich, którzy go otaczają, a przeto wszystko co mówi, jest urzędowem. Zresztą wszystko to, co mówią ludzie tego rodzaju, jak Cezar, Mohamet i Ja, jest zawsze bardzo dalekiem od tego, co oni myślą!« - Poczem przechodząc do aktora, który przedstawiał Ptolomeusza, ganił jego sposób objęcia roli i powszednią barwę, jaką nadał temu charakterowi. »Wiem ja o tem bardzo dobrze,« rzekł Napoleon, »że Kornel nie bardzo wzniosie tego króla przedstawił; ofiaruje on Cezarowi swoje koronę, jednak sądzi, iż do tego jest przymuszonym, a przeto nawet w najpokorniejszej mowie zawsze niejaką godność zachować powinien. Jest on królem, a cokolwiek król powie, nigdy się on jednak w swojej godności i jestach nie poniży.« Trajedyja Kornela nasunęła na myśl konzulowi jego wyprawę do Egiptu, z tego powodu opowiadał, iż stąpiwszy nogą na owę ziemię, po której niegdyś Cezar i Alexander chodzili, postrzegł jakąś rzecz w piasku. »Podjąłem ją z ziemi,« rzekł, »i znalazłem, że to była starożytna kamea, a jeszcze bardziej zdziwiło mię to, iż głowa na niej jest zupełnie do mnie podobna. Za powrotem do domu,« dodał Bonaparte, »możesz wstąpić do mojej źonyj pokaże ci ona ten kamień, a niezawodnie zdziwisz sie sam tem podobieństwem." Klub jąkających się. W Londynie powstał klub nowy. Obok towarzystwa J 0kejów, Purytanów, tudzież ojców, starających się wydać za mąż swe córki, zawiązało się teraz towarzystwo jąkających się, czyli momotów. Do tego towarzystwa należeć będą wszyscy znakomitsi mężowie, którym język częstokroć, chociaż nie są pijani, sweJ  klub pierwszy raz miał swoje po ied en!e, wyprawiono spaniałą ucztę, a rzeżniCY I pIekarze londyńscy cieszą się juź naprzód zyskiem, spodziewając się, iź jąkające s ę tow rzystwa to na kaźdem przyszłem posIedzenIu podobnym się apetytem jak i J?ie szą ra ą popisze. "Wszystkie pisma angIelskI . zam eściły spis potraw, które dawa o a teJ U ZCI } rejestr ich obejmuje trzy stronIc, I okazuJ WIdocznie, iź w Londynie jest bardzo wIelka ilość rnomotów. Po spełnieniu zwyczajnego toastu za zdrowie królowej i rodziny królewskiej którąto czynność prezydujący ledwo W trze h kwadransach ukończył, powstał pewien dowcipny gentlemen i zaczął mówić z prawdziwie nadzwyczajną szybkością: «Mi... Mi. .Mi . .lo. .łor. . dowie, za zdr... . dr. .. . dr. . .d.. .0wie I)e....I)....D... mo oomo.ooste..,ne."sa!« Całe zgromadzenie odpowiedziało na to hucznem: »Bra ..a...a...wo...wo! « które tylko przez 17cie minut trwało. .Następnie sekretarz odczytał statuta klubu; zawierają one 10 paragrafów, a między inne mi także następujący: »Klub rnomotów zawiązał się szczególniej w tym zamiarze, aby w Anglii upowszechnić dobry smak pięknej i przyjemnej zabawy. .Zakaza!l0 wyraźnie, aby jeden c ł.onek drU?Ie!llu nIeprzerywał mowy, . t dzIez, aby, OWI C w strzegał się wszelkIeJ rozwlekłoscl. J ezelI kt?ry z członków klubu o urząd w parl mencIe ubiegać się będzie, wtedy. -wszyscy J go t.owarzysz e dać mu głosy swoJe są ObowIązan1.« Poczem wszyscy członkowie oświadczyli sekretarzowi swoje zadowolenie za to, że wszystkie te statuty w przeciągu sześciu godzin odczytał. Sławny proces. - W Kamieńcu Podolskim jest pewien bogaty Ormianin, zajmujący się handlem, nazwiskiem Krzysztofor, który się nie dawno z bardzo piękną, młodą Gruzyjanką ożenił. Niejaki Ha aban, jeden z amtej szych łody h kaw l row, zakoch ,ł SI w tej GruzYJance I przywIodł do te.go, z mIm.o wiedzy jej męża czasami ukradkIem Ją OdWIdzał. Ormianin zastawszy pewnego razu tegoż kawalera w pokoju swojej żony, uniesiony zazdrością pochwycił go z cale) siły i wyrzucił przez okno na ulicę. Bałaban, wyprawiając to mimowolne salto mortale, szczęściem żadnego szwanku nie poniósł, lecz spadł na wołoskiego zarobnika, nazwiskiem Grojsko, który właśnie podtenczas po pod okna przechodził. Grojsko, który przezto nie tylko, źe nogę złamał, ale nawet ciężko się ska eczył, wytoczył przeciw młodemu awal row proces o wynagrodzenia szkody I zwrocenIe kosztów, które wydał na leki. Bałaban oświadczył przeciwko temu, . ie on, ynajmni j ni jest przyczyną tego nIeszczęSCIa, ponIewaz mimo swojej woli przymuszony był wyprawić nadmieniony skok napowietrzny. Sąd tamtejszy, rozważywszy t sprawę, .wyd w te I mierze wyrok następuJącY,: .» Pon ewaz Jest wyraźny ukaz Jego Ces. MOSCI PawIa f. Z r 17Y9, ze każdemu wolno niepotrzebny sprzęt wyrzucić przez okno z swego domu, byle tylko wprzódy trzykrotnie na ulicę zawołał, aby przechodzący mieli się na ostrożności, i że ten k.óry to uczynić zaniedba, ma zapłacić karę 25 rubli i wynagrodzić szkodę, jaką przezto komu wyrządzi, a źe Pan Krzysztofor kawalera Bałaban uznał za niepotrzebny sprzęt w swoim domu, a zatem miał wszelkie prawo wyrzucić go przez okno, ale ponieważ zaniedbał uprzednio zawołać na ulicę, aby przechodzący mieli się na baczności, a tem same wykroczył przeciw nadmienionemu ukazowI Cesarza: przeto skazujemy rzeczonego Pana Krzysztofora najprzód na karę 25 rubli; .Powtore na zapłacenie Grojskowi 2000 rublI za wyrządzoną szkodę, a 2000 rubli za koszta na leki 11. d.« Proces ten zasługuje tem bardziej na uwagę, ileze z rzeczywistego wyto zył s ę wypadku, tudzież źe corpus delicti byl IstotnIe żywy, a do tego corpus człowieczy.
OBWIESZCZENIE?" Na dobrach szlacheckich Masłowie w powiecie Szremskirn położonych, w skutek obligacyi Ur. Konstantego Urbanowskiego, właściciela ówczasowego z dnia 29. Czerwca r. 1804. i dodatku do tejże należącegQ z dnia 5 Maja r. 1805. w Rub, III.  J ó. e 1\ ,f j. * potes;znej dla sukce sor?w Joz fa BramIn kIego, jako to: FrancIszkI, Stan sł wa, HIer?nim a Łukasza i Maryanny pIęCIoro rodzenstwa bramińskich 8000 złotych polskich, czyli 10\3ó tal. 10 sgr. zaintabulowane były. ' /\Obligacya pomieniona wraz z d ł cz nym jej wykazem hypotecznym daw!lIeJszeJ ft gencyi Pruss południowych tuteJs.z z dnIa 5. Czerwca r. 1805. podobno zagInIone zostały. Wzywają się przeto na wniosek wł ściciela wylegitymowanego summy rzeczoneJ, przy podziale pieniędzy kupnych dóbr Masłowa do massy specyalnej wzięte" wszyscy którzy do takowe, i instrumentu na takową wybawionego jako właściciele, cessyonaryusze, posiedziciele zastawni lub też dzierzyciele ore tensye m e£ sądzą, aby takowe w przeciągu miesię y 3., najpóźniej zaś w terminie na dzień 24. Czerwca r. b zrana o godzinie 10tej w naszej izbie instmk cyine, przed Ur. Fischer, Heferendaryuszem"  uzasadnili, albowiem w razie przeciwnym z pretensyanii swemi prekludowani będą 4[ i amortyzacya dokumentu tego zawyrokowa- f ną zostanie. Poznań, dnia 24. Lutego 1839 r.
Królew. Główny sąd Ziemiański.
Wydziału f.
SPRZEDAŻ KOMlECZNA.
GłównySąd Ziemiański w Bydgoszczy.
Wieś szlachecka Czeluścin w powiecie Gnieźnieńskim położona, sądownie na 9537 tal. 19 sgr. 10 fen. otaxowana, sprzedaną bjć Angielskie nożyce do strzyżenia owiec, Jama w terminie do dalszej subhastacyi na Jcoteź troki do wiązania runa, ofiaruje po cedzi<;ri 22. C z e rw c a 1839. r. nach naj tańszych o godzinie litej zrana w sałi posiedzeń sądowych wyznaczonym. Wykaz hypoteczny, warunki sprzedaży i taxa przejrzane być mogą w Illcim oddziale naszej Re gistratury. Dominium Rycaywoł oświadcza, źe licytacya zapowiedziana na owce w JŁopiszewie pod Ryczywołem, powiat Obornicki, odbędzie się tak jak oznajmiono dnia 27. Maja r. b., ale na użytkowe bydło została odłożoną na dzień 29. Czerwca roku bieżącego. Od dzisieiszego dnia można u mnie dostać Baises lodami napełnione; można też u mnie obstalować Haises torty lodami napełnione. na starym rynku naprzeciw głównego q Jan Freundt na ul. Wrocławskie) !Nr, 37. II odwachu.

Wprost z Anglii sprowadzoną smołę J/\ z węgla kamiennego, jako też L6vy ce- 1/\ ment i w komis otrzymany rzymski ce- /\ ment ofiaruje w nader umiarkowanych /\ cenach
/\
Handel żelaza, wina i smoły S. J. )J; u e r b a c h a, ulica Żydowska Nr. 2.
4Fhandel żelaza M. J. Ephraim, na starym rynku naprzeciw głównego odwachumm wm(/) mmwwmmmmw! mm Ul; Prawdziwą, angielską smołę  z węgla kamiennego w w i e 1- r kich beczkach, tudzież wszelkie do bu- I..I, dowy potrzebne towary żelazne ofiaruje IlJ I..I, p o cenach naj tańszych II I..I, handel żelaza ąx 9 M. 1. E p h r a i fi , X
W niedzielę dnia 19. Maja 1839 r.
będą mieli kazanie
N azwy kościołówprzed południemx. Kan. J abczyński - Pr . Urbanowicz - Kan. Kiliński - D z. Zejland - Pf . Urbanowie» - Prob. Kamieński dito
W kościele katedralnym Dnia 20. Maja .
W koś. farno S. Maryi Magd.
Dnia 20. Maja .
S. Wojciecha .
W kościele Sw. Marcina * Dnia 20. Maja Gmina niemiecko-katolicka w kościele pofranciszkańsk - Pawelke Dnia 20. Maja dito Dominikanów - Kapł. Krajewski Dnia 20. Maja , " - Kapłan Scholtz W klaszt. sióstr miłosierdzia - Pro b. Dyniewicz W ewanielickim S. Krzyża Superint. Fischer Dnia 20. Maja · Pastor Friedrich W ewanielickim S. Piotra Rad. Kons. Diitschke Dnia 20. Maja . Kand, Rassmus W kościele garnizonowym Dnia 20. Maja.

W ciągu tygodnia od dnia 10. aż do 16. Maja 1839.
po południuurodziło się chło- dziepców. wczątumaiło płci płci męsko żeńskoślub wzięło par. 
I ' l l l 
X, Regens Pohl - Pawelke 
Pastor Friedrich Superint, Fischer 
Kand. Ahner 
Ogółem 
11 J 7