KRONIKA MIASTA POZNANIA
W dwa tygodnie później przesłało Prow. Kolegjum Szkdlne na ręce Bartha kwestjonarjusz do statystyki seminarjów w państwie pruskiem. Kwestonarjusz z wielu względów zasługuje na uwagę. Dyrektor Barth w odpowiedzi stwierdza, że Zakład naukowy dla wychowawczyń i nauczycielek był od czasu założenia, t. j. od r. 1840, zakładem państwowym, a co do sił nauczycielskich pozostawał w związku z 6 klasowa p r y wat n ą szkołą żeńską. Natomiast 4 klasowa szkoła ćwiczeń jest prywatnem przedsiębiorstw m dyrektora 333). Otóż dziwnym w zestawieniu tem wydawać się musi fakt że państwo przejmowało Zakład naukowy dla wychowawczyń i nauczycielek bez naturalnej jego dobudowy, t. j. szkoły ćwiczeń, będącej prywatnem przedsiębiorstwem dyrektora, natomiast przejmowało samodzielną i bogato uposażoną wyższą szkołę żeńską, a łącząc ją etatem z seminarjum nauczycieIskiem, spychało ją niejako do roli szkoły ćwiczeń. Ciągłe od lat praktykowane łączenie obydwóch zakładów, nie mających żadnej wewnętrznej spójni ponad spójnik czysto zewnętrzny, t. j. grono nauczycielskie, a wreszcie fakt ostatni, złączenie etatów obydwóch zakładów, pociągnęło za sobą fatalne dla obu zakładów skutki. Poprostu nastąpiła zobopólna niwelacja obydwóch zakładów. Zakład naukowy dla wychowawczyń i nauczycielek przestał być tem, czem był dawniej, t. j, seminarjum nauczycieIskiem wyższego rzędu, przygotowującem siły nauczycielskie dla wyższego typu szkoły żeńskiej, a zredukowany został do przeciętnego typu seminarjum ludowego; z drugiej zaś strony Szkoła Ludwiki, będąca dotychczas wyjątkowym typem wyższej szkoły żeńskiej, zepchniętą została do roli podrzędnej szkoły ćwiczeń. Z fatalnego dla obu zakładów obrotu wypadków zdaje sobie dyrektor sprawę w marcu roku 1873. W piśmie z dnia 18. marca skarży się, że zasiłek ministerstwa jest zbyt szczupły, że traktuje się seminarjum na równi z seminarjami ludowemi A które mają tylko szkołę ćwiczeń, a tu jest wyższa szkoła żeńska, która potrzebuje również sił akademickich, a nie nauczy
53) A. U, D. Yerhandl. mit d. Prov. Schul-Coh. 1873.