DZIEJE FUNDACJI KS. LUDWIKI RADZIWIŁŁOWEJtego zakładu ze względu na wzajemna, rywalizację wiążą SIę pośrednio z dziejami Szkoły Ludwiki.
2. Rywalizacja z Zakładem P. P. Urszulanek,
Próby utworzenia w Poznaniu wyższych szkół żeńskich klasztornych sięgają początków ery konstytucyjnej, t. j. 1850 r. Ożywienie się świadomości narodowej w r. 1848 sprawiło, że społeczeństwo polskie w zaborze pruskim coraz energiczniej domagało się uwzględnienia języka 'ojczystego w szkołach i śmielej podniosło inicjatywę szkolnictwa prywatnego, jak również i piśmiennictwa pedagogicznego. Wyrazem tych usiłowań to Szkoła polska, organ utworzony w r. 1848, Towarzystwo Pedagogiczne i szereg prac pedagogicznych i podręczników, wydawanych przez nauczycieli, wśród których na pierwsze miejsce wysuwała się w Pozraniu działalność Ewarysta Estkowskiego. Nieco odmiennie ujęty był ruch pedagogiczny, wychodzący ze strony duchowieństwa. Konstytucja pruska, oktrojowana przez króla Fryderyka Wilhelma IV. nie była w zasadzie wroga sprawom Kościoła. Wynikało to z psychiki króla, którego zapatrywania religijne były konglomeratem luteranizmu i mistycyzmu katolickiego. To też arcybiskup Przyłuski, interpelowany przez czynniki obywatelskie w sprawie sprowadzenia zakonu Sercanek i U rszulanek do Poznania, podjął żywo tę myśl i od r. 1850 ' aż po rok 1857 i 1858 nie ustaje w wysiłkach, by zamiar ten w czyn zamienić. Główny impuls wyszedł ze strony Wojciecha Morawskiego z Oporówka, którego siostra Marja była zakonnicą w klasztorze P. P. Urszulanek we Wrocławiu 292) Na Urszulanki we Wrocławiu zwrócił był jeszcze wcześniej uwagę ks. Wilhelm Radziwiłł na VII, sejmie stanów prowincjonalnych w r. 1845, proponując osadzić je w Ołoboku. We Wrocławiu miały Urszulanki kilka zakładów, t. j. pensjonat, szkoły i ochronki, razem około
292) Zakon, założony przez św. Anielę w okresie reformacji w r. 1603 i z pomocą arcybiskupa medjolańskiego, św. Karola Boromeusza, i uprzywilejowany bullą papieską z r. 1667, cieszył się dużem poważaniem w dyecezji wrocławskiej.