AS
.AftTlelkłel;"o
Xłęs1wRp O Z N A Ń S K I E G O. Na'dadem Drukarni NadworBej ł DeckerG i Spółki. - Redaktor: A. ."a"..o.A'.
alt9' "ł.sw So bo tę dlli3 26. Listo pada.
Wiadom ości krajowe.
z B e r l i n a, dnia 24. Listopada. Dzisiejsza G a z e t a fi z CJ d o w a zawiera spili osób, które N. Pan podczas Swoje; bytności w prowincyi neńkie; orderami i znakami ho. norowemi ozdobić raczył.
Wiadomo ści za graniczne.
R o s s y 8.
Z Petersbuq;/I, d 14. Listopeda.
Ukaz N. Cesarza do Rz.d2lcego Senatu dany 9. Czerwca b. r. .Potwierdziwszl przeJo fOfle .Nam przez Ministra Oświecenl/l rozpatrzonc w Komitecie do Urt.i)dzenia Szkolnycb Zald3d6 i, tu załączone Usławc; i ełat Unio wp.rs)'tetu Sw. Włodzimierza i etat Zarz:}du Kijowskiego.Szkolnego Okn,;8U, Rozkazujemy' ł) PrzJleśl je do .kutku od t5. Lipca b. r.. jako dma, w którym upływa termin obowiązuiącej mocy trające60 dOdeśnie projektu Ustawy; . 2) Na zapełnienie rakn'.lcych podług nowych etatów na Uniwersytet 61,297 r. 40 kop. i na Zarząd Okręgu 5,676 r. 67 kop.. W ogóle 66,074 r. 7 kop. sr, zaliczać od 1843. r. 6 umm y. z której się ułrz1muje zamyJ...ajO)C3 sił.; Wileńska Medyca.no-Chłfuróiczna Akademija;w biezC]cym zaś roJcu dodatkowy podłu#; tych etatów rozchód zasti)pić z własnych fundu,z6w Uniwersytetu... PrzyłC]czona do tego ukazu Ustawa niw.c.
sytetu Ikłada się z 69 , z których głowmetsze lO) następne. Uniwersytet św. Włod.. mierza w Kijowie likłada się 1<i ze trzech fakultetów, 2) z Rady. 3) z Rz')du. Fakultety Si) trzy: filozoficzny, prawny i lekarski. Na.
uczyclele dzielą sił. na professorów, adiunkt6w, docentów i JekIOrÓ'W. Każdy fakultet ma swego Dziekana, a filozoficzny W dwóch oddziałach ma dwóch; .....sz}.stkie fakultety soItają pod Wiedzi) Rektora. W Radzie Uni.
wersyte!u.p';ld prezydencyą. Rektora zaaiaa;,! Zwyczajni I Nadawyuajm Professorw'e I Syndyk. RzC]d Uniwersytetu składa Sl pod przewodnichrem Rektora z Dziekan6w 1 SynCJ>,ka. Uniwersytet pod główną zwierzchnoś(:ICJ Miniitra Oświecenia, powierza się szce.
g61nemu zawiadywaniu Kuratora Kijowskle60 Naukowego Okręgu.
Do lakultetu filozoficznego. zlolonego z dwóch Oddział6\v, nałe następne nauki. W pierwszym Oddziale: ł) 6lozo6ja; 2) literatura grecka j starozytności; 3) literatura rzymska i staroiytności; 4) literatura rossyjska i hill!orya. litratury; 5) historya i literaura .łoWJanklch J"z)'kóW . dodatkiem sloWlań 7) hislorya rosa'yjska i starorytności; 8) eko.
nomija polilyczna i .stalyslyka. ,y dł"Unim OdzJale: 1) matematyka cz)'sta i stosowana; 2) astronomija; 3) fizyka i geosrafi;a fizyczna; 4) chemija ; 5) minerologija i geonozija; 6) botanika ;.. 7) zooloi;; .8) archilel..lura; ) technologija; 10) W le)skle 80spodarstwo i leśnicl\YO. \V Oddziale Prawn)'fn wykładają sic;: 1) f'l'\cyldopedi)a nauki prawa z history; prawdaslw j 2) prawo rzymbkie i jego hislorp; J) prawo publiczne rossyjbkie, t. ;. uslawy kardy. nalne, o stanadl i Grganizacyi władz W Pań. oliwie; 4) ustawy o powinnościach publi. cznych i skarbowe; 5) ?:ita\",:y cr:vilne i grariiczne, ogólne, szezegolne I miejscowej 6) ustawy porządkowe; 7) policyjne i kryminalne; 8) prawo narodów. lSadto- uczniowie tcgo fakultełu słuchają kurau Medycyny si)doVI'ej i t. d.
Francya.
Z P;aryia, dnia 16. Listopada.
Z Lugdunu piszą z d. 11. m. b.: "Nasz ,łan rl;kodzielniczy w przykrem położeniu i ledwo bici d/; swą zwalczać moie. Tysiące warsztatów tkackich z powodu braku roLoty spoczywają a robotnicy tłumami ulice ia5ła prze. cii}gają. Czyby to złemu zaradzIlo, f;dyby l"Ząd unią z Belgi'} do .kulku przyprowadził, o tein przynajmniej na teraz w tYlu stopniu powC]tpiewamy, W którym niekt6re z gazet naszych potwierzać toię ośielaj, ponieważ odbyt ku tamtej strome zal.ste me ma tego znaczenia. kt6reby mu chętnIe przyznawano. Nasze szczście li tylko na ściślelszym związku z. Niemcami polega" Ostatniemi czasy trLY pulki piechot)' rozkaz udania si.ę do Afryki odebrały. Zdaje lię, źe istotna sila armii a£r):kauskićj o przeszło ł ma być pomnożona, aieby (eneral Bł..łl;eaud w celu przyszłej operacYl 5U,f)OO wOJska mógł rozrzC]dzać i równocześnie mocne załogi w tych zostawiać miastach, kt6reby na uoerzenie niespodziane nieprżyjaciół naraione były. W 'l'ulonie wielkie Qbecnie czyniiJ przygotowaQia do przewiezienia tych wojsk. Maj:) one wszystkie w 1:ityczniu stanLjt na miejscu przeznaczenia awego, aby miały czas przed rozpoczęciem wyprawy do przyzwyczajenIa aię do klimatu afrykańskiego. Xi:}żę Aumale otrzyma naczelne. dow6dztwo nad kolumi) rachomą, .której główna kwatera będzie w Medeah... W skutek ostatnich wiadomości z W sdlodu. .
wyprawiono 00 'rulonu rozkaz, aby kilka okrł.tów wojennych do brzeg6w syryjskich liię puściło. Zdaje 6i. ze i angielska admiralicya
,-
1i02
eskadrze swoii na morzu Śródziemnem 'VZUtocnienia nadesłała. Biskupi francuzcy. kt6rzy zwlokom 6więtego l\ugllstyna. z Tulonu do Afi'yki łowanyszyh, d. 1. LIsiopada z rana o 1 szE'>j "odz. na parosllku "(;cstendi" do Algieru zawi'nr:1i. KorzytalI z .s"V'ego POb.>:lu \V osadzie. aby uczYnI. yclc.z.kę do llhdal'h gdzie dwa dni zabawIlI I kosclOł nowy poświęcili. Dnia 6. LIsłopada .0 Godini 10. ,:"iecór po danym na czeŚć Ich wIelkim obiedzie u Generała Bugeaud.. z povro!em ilo. Francyi się zaam.
barkowlI; t ,. JJGe.sendl" z Biskupami mi poladzle do. 1arsyll1; "Tenare.. zas z 'V. Wlkaryu.saml I. c_zścią orszaku Biskup6w po mozolnej I długIe, zegludze, dnia 12. m. b. do Tulonu powrócił; tam też czekano co chwila parostatku a'.gierskiego "Vautouru Z korrespondenc}"arm. W dniu 30. z. m. zdarzył się w 'Bordeaux wypadek. tóry nadzvyczainie wzru -I tamte!6Zlj pubhcz!lOśl.. Zeg'arz napow!ctrzn)" P. Klrsch, W'ł'm6s.ł. SIli! balonem; atoli gdy jut W'siadJ do łódki. zapomniano podciC]ć linę.
BaJon wzno6zc się przechylił się na stronę, łódka acz..ła Się obracać, a P. Kirsch został z niej nagle wyrzucony, " wysokości 30 mclr6w. W t.rm jed':1aże ":ypadku, smiały ieglarz nie utraCIł okr"':l zlmeJ: Ilną r..ką schwycił \'Vi. szącC] Imlj! I obwIązał Ją sobie około I"amion. 'l'ymczasem balon ciągle sil; wznosił, a Pan Kirsch bojąc się, aby nieutracił iił. Z pozostałej długosci liny z..-i'}zał sobie strzemiJ;, i na niem stan'}ł, poczem pozdrawiał publicznoś, kłaniając sili: kapeluszem. Spuścił się nakoniec koJo Pessac, Vt pobliźu młyna, stojącego nad strumykiem, zki)d bez szwanku wrócił do Bordeaux.
Administrac}'a ceJna ogłosiła przegląd zagra.
nicznego handlu francuzkiego z roku 1841.; JJ niego okazuje siJ; znaczny postęp W czynnościach handlowych. W roku 1827. dowozy i wywozy wynosiły Uó8 milionów, w roku t84ł. zaś 2187. milion6w. W przeciLjgu przeto 15 lat powlłikszył iię handel o 1019 milionóW czyli o 87 procenł. W tj og6ln.ej summie 2187 milion6w. dowozy obejmu;,! 1124 mil.. a wywozy 1066 milionów. W pocównaniu do r. 1840. dowozy powiększyły si,¥ o 124 miliony. a wywozy 055 miliol')ów.
lS a t i o n a I czyni nast'lpujące trafne u""agi nad zgromadzeniami przemys' owemi: J) \V o }'rancyi zachodz:) teraz prawdziwie bardzo {lziwne rzeczy, które zadziwial m:usziJ W6ZY.-' stkich obywateli, bądź rnol}archiczne bi)oi d&o moratyczne wyznaiących zasady. M6wimy tu o nowych manifestacych pewnćj liczby bogatych kupców i fabrykantów. którzy twart;J braduhce zgromazenia 1 rze:t pełno. mocnlkó\'v  tż-<jclem su; uklada)ą. Pewna I:zba JUJpcw miast prowinc}'on3Inych wyblcra członków i wysyla ich do Paryża. Tu uł:,z<jdzaj,) się w sposb władz politycznych, mianują Prezesa i Sekretarza, i dzielą sic; na hiura jak laba IJcPI.ltowan)'ch. Nazywają się 1;10,;no Rf'prezentantami niet.xlkd wszystkich pl'zemysló\'V ale i rzemiosr, konsumentów i rolników, jednlim slowem czynią się pełno.. mocnikami narodu, i z tym przymiotem uchwalają postanowienia. I.:.t6re udziela'Q Miniitrom. Jeżeli taka władza istnieje; cóż pozostaje dla bby Deputowanych; .pocóż ona się zgromadza'? Przypuśćmy teraz ten przypa. dek, ie owi Panowie zamiast posiadania wiel I.:.ich fabryk, hut żelaznych lub lasów, są ubo-.
giemi rLemicślnikami, i że się zromadzili, aby rozłrząsnąć pewny akł rz.,dowy, lub spowodować podwyższenie swej płary dZIennej. '\V sza1..ie żandarmy spiesznieby przybiełf, aLy rozpędzić łakie żgromadzeuie, a Prezesa i Sekretarza kazałby Prokur:.lor osądzić na 5 Jat wic;zienia. Członkowie zaś kongressu Fulchirona uldadają się z rządem jakby wła.
dza i narzucają mu s\,'e widzimi się.. Z ftnia 17. Listopada.
Proces 1I0urdequinski zwrócił na raz uwagę publiczną na orl';anizacyq i charakter administracyi francuskiej. Proces ten dostarczyJ owodu, że pod niebiosy wynoszona centra. IIZacya, jak ią 'Te Francyi rozumieją, nie na.
8 tr 'tcza źan.ej rc;kojmi sutecznej kontroli czynó a?'_mslracyjnych urzc;dników, którym na)wazme)sze poruczono obowiązki. do,vićdł on, ie poczytywane dotąd za nicporównane urz.,dz/'uie pt;blicznei rachunkowości w samej ł'rancyi E;rubym kradzieżom, wypłałom za fa'szywemi podpisani, "'-'nlałom za niedosławionl" roboty, i t. d. wcalt: nie zapobieglo. Chociaż zaś bez '\-vąłpienia prawość i moralny .posób myślenia urz"dników 'śród wszelkich o!coliczności zostaną koniecznem uz.upcłnieniem. zastrzeżeń prawa przeciw podobnym naduz.yciom, przecież sprawa Hourdequinska prawie oólnie wywołuje wrażenie, że tu jeszc .pr6cz .gvvarancyi indywidualnych DbyU?I I. mdywldualno charakteru czegoś więe) nJdoslawało. ""ominąwszy brak, znajdu. )'JcY}Ii; V; osobn) oanizacyi tej lub owej gałzl sluzby .publlczne),. wnoszą, ie przelwpBtwa urzc;dnik6 w , uWIkłanych W processie HourdC]uinokim o dóch formalnych pzycz.yn odolesć na!ezy, ł. ).  przepłnienia b!ór nlepotrzebneml osobamI I wyznaczania medotate('znych pensyj. Pewną je-t rzeczą, 'e moraln04ć urzdnik6w rzqdowych '\V mie.
acie, jak Par,)'z, wpośród niezliczonych pokus
tj03i niebezpiccznycft ludzeli, nierównie ",'ię41 kszćj potrzebuje sl:.i I oś<.i , aby sic; w odmt;t: nie dostać, niż w inn)'ch miejscach, gdi8 płrzebx .:mniej Iii) wyrafinowane i pran!eOla mOJf"} przez otaczające osoLy drazOJone bywaj'l_ Mimo .to pensye w najwit;kszej czśd wydziałów administracyjnych SiJ łak szczupłe, ie naweł wyźsi .urzędnicy często nie mog'! wolnego od trok domowych życia przcpdzać. Umieszczamy tu wykaz o$ób i pensyj w bilrach rozmaił)'ch wydziałów Ulinisteryalnych: Ministeryum sprawieliwo. urzędn.
ści i spraw 'religijnych . 153 Minist. spraw zagraniczn.. 73 oswiecenia puLliczl). 129 spraw wewnc;trzn.. 121 wojny . . . . . 420 marynarki . .. 201 finans6w . . . . 895 bandlu . . . . . 130 robót publicznych . 166 Z cni a 1S. Listopaca.
Donoszą z M a l t Y z dn. 6. m. b.: "A.dmirał Oven dowiedzia,,,,"szy się, ii W SyrYJ powszechny Lunł wybuchnął, okręt II Indus II d Hcirutu w)'prawil; okrc;t liniowy al Howe" l freata ..luconsłanłłC za nim się puszczą. Okręty te na 6 miesic;cy źy,vności z sobą zabrały. Nie za długim czasem jeszcz'e kilka stalków do wybrzely S}Tyjskich popłynie. Dziennik Sp orów zamkni"cie protokułu LondyrJskiego zwiastuje teraz w .poiób n6tC;pujCJCY: D Rcprezentanci AnglII, ROSSYI, Austryi i Prus zgromadziwszy .si,; w zeszły czwartek w I.ondynie, naradzali SIę nad traktatem z dnia 20. Grudnia 1841. r. Poniewai zaś rząd francuski stanowny oświaccz)"ł zamiar nie rałyfikowania traktatu, deklarowali czterej pernomocnicy, Eoświadczywszy po prostu wzbranianie się Francvi, W imieniu swoich dworw,. ze wszysłkie" waru!"Iki trak. tat.u zatrzymuJ:} I protokul ostałeczme za m Ika )ipl Anłia.
Z Londynu, dllia f5. Lisfopada.
W spomniana niedawno odezwa towarzys!wa zawii}zanego prze("iw ustawom zboC?wym, brzmi jak następuje: "Polityka r6wule niero:itropna jak i niesprawicdłiwa, ograniczajCJca przyw6z zboia. była powodem clo zawiązania tego towarzystwa. Tli bezduszna polityka jest przyczyn,!, dra czego jarmarki na we'nc; dla nas są zamknir;te, przez co zrujnowano fabryki, kłóre milionom robotnik6w dawały przytułek i p02ywieriie, kt6re stały /liC; porno- . cniczćm źródłem narodu w ponoszeniu be.. przykładnych ci/4żarów, kt6.re nakoniec dawfr. pentyi. 3:7,000 360)000 292,000 428,000 . 1,800,000 633,000 2,511 ,500 .338,000 Ó 10.000  najświetnie)szi) przyszłosć, bo pierwsze mlel6ce W rzędzie pierwszych narod6.w. Poliły.
ka prohibicyjna wyrY".:3 z k.orzemem, (lrzew pomyślności narodoweJ. !'łle tylko,. ze,.zawlIcłane interesa handlowe, Jeszcze WlCieJ 6atwa i wikła, ale madto sprowadza uClemui ze - nie które zupełnem zniszczeniem zagrab. Ztąd ta walka na śmierć lub iycie, którą towarzystwo przdsi5wzięło. 'Y dopięciu naszyh zamiarów me Jedną staczaliśmy walkę z naewiadomością i przesądami JDass i z krzyżująCl'mi się. interesami to jednej to drugiej strony.
""tenczas tylko mog\iśmy spodziewać sili: po.
myślneo skutku. jeżeli opima publiczna zostanie w tej mierze dokładnie oś_iecoJlij. W tę 'więc stronę obróciliśmy nasze. stara?ie, i uczyniliśmy znaczne poslępy, n!e takle wprawdzie. jakich wymaga zuLo!eme klasy pracującej; dość na tern, że jeateśmy na dobre; dro-' dze. na kt6rej dojdzicmy ł:łaszqo c:e1u.. W Gibraltarze wvsta....lOno dWIe nowe ba.
terye, które naz'ano: Królowa Wiktorya i Xiązę Albrecht.
D a n i a.
Z Kopenhagi, dnia 16. Listopada.
Podług wczora;szpgo "ucru F a.l' d r.e  a nd a wychodzi) w KrólestwIe '24 dZlenmkl. s których 22 pod cenzurą zostaje, a 2, K joebnhavns PostiFaedreland, po n'vćmwydrukowaniu, pomocnikowi. Policmeis.łra »£10 przejrzenia« pnselane.bywa).). kł6ry)c w ra: zie potrzeby zabrać I do kanceIary' odesiaL moi... Od tj zaś nast.,;pnie uleży. albo. zabranie to polwierdzit. albo też numera dZIennika wydać.
N i e ni c y.
Z Kar 15 r u h e, dnia 1 t. Lisłópao8.
Za zezwoleniem J. K. Wysokości Wi",lkiego Xięcia odbyły się zarr;czyny Xinic.zki Maryi Badeńskie;. córki J. K. W:>:okoścl owd? wiałej Wielkić Xil;ny StefanII, Z MargrabI/} Dougtas, synem Xcia Hamihon: Belgia.
Z 13 ru x c II i, dnia 21. Listopada.
Izba Deputow. wybulił 'WC!l;nral kommi.sye prawodawcze; poczpm Minister przedłotył budiet na r. 1843.. wyn08zący 112.818.74 fr. Dz. Patriole twierdzi. fe Pani Vandersmissen W czasie choroby męża kilka fazy w więzieniu nocDwała; tym sposobem ucicczka była ułatwiona \' andcrsmissen wychodząc z wic;zienia miał śzyj«; owinięto] w b'.'a i pr.zy twarzy trzymał cbustk. Zreszt,! mm UClC czka odkryl zosłala. znajdował sił: iu za gra. nicą, zkąd pisat do jednego :lO przyjaciół o 5wem szczęśliwem uratowaniu.
ł704
N i d e r I a fi d y.
Z H a g i. dnia 17. Listopada.
W niderlandzkim N i e u w s b I a d z i e czytamy: ..Mamy przyczynę do sądzenia, ie rząd nasz cit>rpiel: me będzie pobytu Generała Vandersmissen na ziemi naszej, i ie wskutek tego Gencrł !en ju,ż z Mast.rychłu wyjechał. Nasz kraJ Ole moze być mIejscem prs)'tulku dl osób. które OŚCIennemu państwu zakłóceniem spoknjności publi('znej zarażaj'). Niderlandy i HeJ6ia '1'1 dwiema ludami si)siedEliemi, kl6re .i,. o takim przedmiocie z wzajemni) ufnością międz}' sobą porozumieć win. ny. RZi)d królewski przy każdej sposobno. ści ściśle przestrz('ać będzie zasad v odłączenia obydw6ch krajów, którij niedawno temu zawarte traktaty nanowo potwierdził}', i zawsze da dow6d, że uroczyście zaprzysięon)'ch traktatów nie tylko co do litery. ale takze co do ducha dotrzymać pragnie. . S Y r Y a.
Z A I e x a n d r y i, d. 27. Października.
(Gaz. Pow. L.) - St6sownie do donie6ió z Beirutu z d. 22. Października po'\Vstanie w gńrach coraz bard..iej się szerzy i już \V kilku pro'wincyach zatknięto rbor"giew rokoszu.  Tripolis 4000 wojska regularnego przeciw powstałlcom '\'\'yslano, ,v6zakźe. straciwszy prawie polowe; iolnierzy, korpus ten ł:nOWU do TripoIis cofnąć się musiał. Okrc;t francuski dw6('h chrześciańskich szejchó\v z familii Hebai..he z Beirutu tu sprowadził. kiedy ich st6sunki polityczne do szubnia przytulku na okręde łrancuzkim zniewoliły.1 Pailstwo La Plata.
Z p a ry i a, dnia 15. LisIopada.
Na drodze przes Havre nadeszły tu nowsze wiadomości z n uenos Ayresu. - Okr"t ..Cornele. przybył ztamtąd do Ha vre w 62 dnia("h. W sprawie mi.,;dzy Buenos Ayresem e Montevideo jadmi nie, nastąpila zmiana; obie strony U1-Lrajały 6i przeciw aobie. Podług wiadomości z widowni wojny z dnia 27. . Sierpnia korpus armii, prLt'znaczony (lo wpadnicia w kr;,; wschodniej rzecy pospolitej, Generał6w Oribe i Pachew. przekroczył nareszcie Paranę i poslqrił do prowiucvi Entre Rio.. Gubernator prowincyi Corrientes nakazał W' skutek instrukcyi Prezydenta rzeczy pospolittH Montevideo, aby wszyscy na udopie b"dący ołnierze pod chorągwie wr6ciłi, a reszt:! wojska jui wyruszyła dla działania "",spólnie z korpusem w Entre Rios. Pierwszy oddział jazdy już był w marszu, i w Montvideo sądzono, ie siła ta bdzie wi«;ce; nIZ dostateczn'J do utrzymaniatla wodzy D}-ktatora Hosasa.

Rozmaite wiadomości.

Z Poznania. - Wiadomości z obwodu Rejencyi tutejszej W tm się zgedzają, źe stan zdrowia mit;dzy ludnością W og61e zupełnie aaspakajijcy, W}darzały się tylko tu i owdzie W skutek naslałćj nieprz)'jemnej pory roku reumatyczne i kałarowe febry, a mit.;dzy dziećmj zagęściły się iarnice. Smiercią nienaturalną w zeszłym mIesIącu umarło os6b 20. - Dnia 2.3. m. z. szewczyk Ferdynand Klix W Wronkach, pow. Szamotulskiego umarł w skutek ran, dn. 18. podczas bijatyki jednej mu zadanych. Piekarz Michał Polle w Pudewitz, pow. Sredskiego, febrą nerwo".ą ootkni'Wty, w chwili gdy zona j..go Z pokoju wyla, brzytwą poderzniJł sobie żyły u rawei r'Wki i w kutek tego .wkr6tce potem zyć przesiał. Dma 4. m. b. wIeczorem posłua( z przy tutejslym Sądzie Ziemiań.kim w pomieszkaniu swojem 6ię powiesił. Dnia 6. zrana o 3. godz. znaleziono tu w bliskości kościoła św. Piotra czJeka zdr\;twiałego. który nim go jeszcze na policy ją zanieść można było, skonał. Onia 10. W Lassynie nalciącym do ob\'Vodu fort) fikacyi przy drodze do No w)'cb Winiar6w znaleziono trupa (Uskiego; nazwisko człeka, który lam utonął, nie wia. dome. W llierzylinic, pow. Wrzesinskiego, łona owczarza l\adke w)'azedłszy z domu, za n.kc;la drzwi, zostawiwszy tam małe dziecko trwoje w kolebce i uteroletniego chłopca. C.J.łopiec: ten słojąc przy kominku zapalił soblC sukmc i tak przez ogien zostaJ uszkodzony' ie w kilka godzin potem umarł. Podobnym sposobem c6reczk;s gospodarza Dqbrowskiego w Ostrowie, i trzy lata majqca córka Kutaja W Borku o śmierć przyprawione :o;ostaly. .
Z Leszna. - \Vydawanego tu Prze'Wo ci ni ka roi n i cz o przernys I owe o wyszedł Nr. 8. i zawiera: Sprawozdanie Uadzcy ziemial'lskiego TicSl'bowitz StarlOm powiatu Odolanowskiegu przedłożone -( dokończenie).
- Kilka uwag z podróiy odbyte, w jesieni r.
b. . O siewach pieniędzy w kassy szportlo. we I. salar)'jnf', rup. w juz pełne ekrzynie i worki A d Wo k a Ló w. _ Ochrona jabłoni od raka.
(Z Tyg. Pet.) r Obrazy z zycia i podr6iy przez J, J. Kraszewskiego, z r}cinami. 2 tomy. Wil no. Druk, Zawadzlicgo 1842 r. - ODrazy są niejako dalszym ciągiem W5pomnień tegoi Autora, dlOriai słusznie wyszly pod nowym t)'t,ulem, bo pomimo pokrewu:ństwa zacią601tego przez opisy nIektórych miejsc z po.
\
....... .

przedzająct'!m dziełem, nosi '9Vca1e r6!ne pił:tno, zajmujqc się b<jdi opisaniem życia au"tora, bądź przedsławieniem rozlicznych obraz6w lub charakterów. Wiele arłykuJ6w znajdu. jemy w tych dwuch tomach. kt6re nam Sij zaszczytnie znane jui z Tygodnika Petersburskiego lub Ałhenaeum. Pierwszy tom rozpoczyna fi iała na P od I asi u. kt6ra odawna została słusznie ocenion/}o K o ci c ń n a d Hl! g i e m odznacza siC; prZł'ś'icznym, choć krótkim, rzutcm oka na cześc i nabożellstwo do Najvvic;tszej Panny \'V naszej krainie; ciekawy takie jest opis przywiezienia obrazu Kodf'ń. skiego. R o m a n 6 w. L u b I i n i Ś w i s I o c z mają szczeg6lnie; na celu opisanie m/odoki Autora:- ;a tarp wie!e czucia, a w opisarh, zwłaszcza Swisłorzy, jakie przyjemny obraze k. p r u ź a n a, Z a m e k i 6 t a r o s t w o K 0bryńskie i przywileje miasta Hrześ(.ia ''I waiue tern, że A.utor z dawnych rl;ko!,ism6w i przywileJ6w słan ich przedstawił, nie może to być rzel"zq oboj..tn<), klo si.. zastanowi. ze u nas jednakowo postl;powano w 00hieraniu środk6 tv lila podź""lgnienia miast, tak, ze historja tych miesc moie lIam dać wyobraienie wzrostu wszystkich naszych miasteczk. W P r u ż a n i c przedstawia nam Karpińalciego zupełnie z nowej 'trony, jak dotąd zapałrywano się na tego poet.. lIerca; a chociai te.:;o PQj'Wcia o śpiewaku Just) ny zupełnie podzielić nie możemy, jednak truf/no niewidzieć i poiytku z przedstawif'nia łe;. rz('czy zupełnie w nowem świetle i razem głębokiego wnikania P. K. w ducha dawnych pisarzy. Podr6ż po szybach, a osobliwie Domy i ludzie, komuż nic znane? Najcelniejszym art)'kułem pit:rwszego tomu jest buwątpienia Dubno w czasie kontraktów. Lubo wllzędzie znat ""praY\'ną n;kJ; najpłodnieju:ego pisan:a, ale w tym opislc 'Występuje P. K. w całćj swej sile. Truba znać kon-łrakty dubieiJskie, Źf by ocenić nadzwy. czaJną wierność i wysoki talent postrzegania autora. W st:ystko tam prawdziwe bez pue. 6ady, a tak żywo i mocno oddanc, że Cz) tając patrzysz istotnie na kontrakty._ Uardzo mało podobnych obraz6w napotkasz w naszem piśmiennictwie i cholby kontrakty Dubieńskie usłały, łenLy ich vrizeru.nek uwiecznił je nazasze. W oruim tOl'Tlle znakomity historyk Wilna skreślił, że taJ.. powirm, zewnęlrzną postać tego miasta. Opi6Y te eechuje trafność i prawca np. odwiedzar.ic grobów 'W Wielki Pi"tek, albo obraz Alaclemika: z przejściem łych rzeczy naleiy mie w'dzi..cznośC: nat.cznemu świadkowi. kt6ry doskonałym opisem wyr. ał je z nirpaięci. Tu a.kie  przyjemnośCią czytamy różne zdarz.ema źycla Gamet)o au 
fUra. tv tyin (omie najvrll;:cej 'mi zai.,ł art yILul Pt4!'łor,ie. 'Ze 7iwykłym sobie IBłcnłf'"m P08łtzM:lnia atltQF podiefił Paf\ó\v i Pań na róine Idassy i niemoina żaprzeczyć, żeby"z całą śm.iałością i prawdą nie ,kreślił t}'ch zajmujilcych obraz6w. Chory na Pana i Dorobkie. wicza niet)'lko że najlepiei zostali opisani., ale z dziwn'1 trafnością i uderzającą charakterJSty. k:) S'l odmalowani prze7. Autura: rzeklLyś, że te portrety ŻYWCCIII z natury kopiowano. A tu miło nam widzieć talent malanki P. Kraszew skiego. Jestem pewny. ze przy cii)głej pracy, jąk słyszałem, około malowania i przy nad. &wyczajnym zapale do tej sztuki P. K. nie tylko L"dzie ws.pomniany iako znakomity nasz pisarz, J£cz jeszcze;ako zDakomity malarz. \-\! ogóle całe tc dwa tomy z wieIkiJ przy.
jemnością dają si czyłać, bo kogoż nie obchod7.i wiadomość o życi.u pisarza, który tak silny wpływ wywiera W naszem piśmieunictwie; albo te obrazy. uczul:ia i opisy, z taką łatwością i trafnością skreślone? Z rozkoszą w ca.. lem tem dziele postrzegamy czysty i prawdziwy duch religijny, bo to nam daje rc;kojmię, ie tak niepospoliły człowiek, opart)' na niewzruszonej opoce Wiary, wzniosIe i trwale bc;dzie budował dzieła i razem po(iągnie ZA .obiJ lubiącą go młodz;eż na dobrą, pożyteczną (lrogc;. Znajdą się zapewne tacy, którzy zarzucą Obrazom. że S<) zbyt lekkie.. źe zawierają rzeczy mniej ważne i bez żadnej pracy by. ły Jednym pociiJgiem lŁióra skreślone. Podołmyrn krytykom chciaTbym przypornnieć , że plody innych niepotrzeba s.jdzlĆ na własną 6kalę. ale naleźy wejsć w zamiar, jaki sobie za.
łożył pisz'Jcy i wtedy gó osądzić, kiedy nie dopiiJł załozonego cdu. P. Kr. po nmótwie prac powało)'ch potrzebuie wytchnienia i Włenczi!s poala pióru pobujać śród \'\'sporonień iJcia, miejsc i ludzi. Nie jesł to je. (lnak rzeczą nic nieznaczącą, jakby siC; mogło komu wydawać, bo te Itkkie prace wi5cej wywieraj') wpJywu na publiczność, lak najpoważniejsze j najgruntowniejsze dzieła. P. Kr. temi lekkiemi na pozor dziełkami upoW6Zechnił u nas czytanie książek pohkich, a rnnó. $twern swych płodów odjął wymówkę tym, co się użalali, ie W' naszem piśmiennictwie niema książek przyjemnych, lecz tylko cic;ikie i pedanckie. A potem trzeba ,vejść glbiej, czy te Jekkie prace 6iJ istotnie lekki..mi? r-.ieprzeczymy. ie czsto chcielibYŚmy wjcej widzieć wypracowania i obmyślenia: ale mimo tego wszędzie postrzegamy lak.Jś myśl głów'n:), osłonioną pozorem lekkości Z tak wysokim talentem. ie w tym wzglr,;dzie niełatwo mu oorownac!. Teraz oczy i uszy filamy obr6coIle ną puc$złość,-rzecz niezmierrłie chwaleł706bna i. poi!!l'Czna; - ale oprócz kilku pis!łrży ZCZf;5hv:.ych w lern .ptzedsitJ",zr,,("iui rcszta sk!:ida 51r;.. li mozaikarzy I. pistJj!l("yh prztdmJOly oro,one. t; j anr przeszłe, ani obecne, c wU.ysticłI .piszOjcych II nas, najwięcej P. K r. zajmuje SIC; opisatliern sianu obecneoo.
,;y jet;.o powieściach. wspqmnieriiach, oba.
zach l t. . znajdą późn.it'Jsi ob.yc¥aje," Sp?sóą uksz.tałcem, hariJktery I CIuch naszego '\vleku, z WiernOŚCią I tr?fno3cii) istorya .skreślonel; a ter.. wzgl.Jd Jakze ponosl te cl.tlela na pozor lekkIe! Ut? ą myśli, które się nastp;czaly przy czytamu Obrazów: niepochod/iJ one z pochleLslwa I bo, dzit,;ki Bogu, nie mamy do tego iadnej potrzeby, ale jdynie zmilości prawdy...
. .. 
No"e odkl.,.le! Niezaprzeczoną do t)'chczas było prawdą, iż .aby wielkich rzeczy dokazać. trzt"ba siły dZlałalne w jedno zkoncenłrować CJsnisko. Ia. teo wszędzie. f!dzie t)'lkQ coś ,yainego I wielkiego usk.teczmć dlciano. łowarzyszono si/t. Towarzystwa polityczne robiły re. wolucye w świecie, towarz,ystwa pobudowały ielazne koleje, towarzptwa w assekuracyi, poloż,}'ły tam C; i)'wiołom ognia i wody. od"eLrały vnzelkie skutki wiatrom i burzom mcskim. :e tak widne rezultaty 6łowarzy. szen, czy" IOneml slowy zkoncenłrowanych sił ludzkich, dodawszy do tego, że kunszto. wnie zkoncentrowane siły natur}., przez najrozmalłsze machiny, równie świetnym uwieliczone zostały skutl<iem, sprawi/y. iż nikt już teraz nie w<)tpi. o wyżej wspomnionej prawdzie. Pewien atoli Anglik (ćlng1icy jak wiadomo, s narodem najpraktyczmejszym) odkrył, że r,koncenłrowane siły dal..ko mniej działaJl), nit rozdrobnione. Dowod)' na S\,'o je twierdzenie bierze ż życia prallFznego i powiada: w Anglii w pewnym wzlo;dzie t. ;. w gospodarstwie, już dawno o prawdziwości mego twierdzenia się przekonano; każdy bowiem właściciel dóbr wielki) przestrzeri ziemi posiadajiJcy. dismembrował j:) na małe kawałki, powydzierzawiał kaidy kawałek in. nemu dzierzwczy, i daleko teraz ma wit;ksJ:Y dochód z ziemi, niż kiedy niq sam jeden zarz'Jdzał; właściciel ziemi rozległej, przedstawia nam w tym przypadku z kon(enlrowane, dzierzawcy zaś, rozdrobione siły, ziemia, jest przedmiotem, na który siły łe wplyw wJwierają . a dochód z tej ziemi.' rezullatem działania sił. Dowodzi także liczbami, iż cztery konie daleko mnij uci.!gnlJ, nii kiedy je.do dw£ich wozów po parze rozprziesz: Dalej zapu6cza 5i'i W filozoficzne dowody I  fina sekta filozofów (lako sIły z koncentrowane :w duchu kilku luazi), wJwoJala ti re. ,'olucyą 'W narodz.ie franctJzkim, i pav:"da, ie 'Wif'le dokazała, lecz naród francuz.kl (Jako siły rozdrobnione), z rewoltował całą EuroP!;, a to jest cokolwiek wi\:ce;. Wielu po.
drJbnymi dow?dami, stara,ię ów Anglik zez swoją wyjaśmć; o do mel osoby. zpe.lme Sil; z nim zaaazam, I dla tego obawiam SI!;, aby pro;ekt °porączenia kassyn , na walnem zgromadzcniu w Gostyniu nie przeszedł, w ten8Zas bowiem (utinamfalsus propheta sim), na twierdzenie Ąn61ika nowy przyb'tdzic dowód. Dnia 22. Listopada 1842.
Półtory mili od Kościana.

Na wielki 'Wokalny i insłrume:nłalny " Koncert 1\ vt poniedziałek, i!nia 29. m. b., w sali resursowej loiy tutejsze;, który dany b\:die przez niektórych szano. wnych czlonków tutejszego teatru. tudzież muzyki wojskowej i kilku amatorów na moją kOlzyść" aby mnie Wesprzeć w mojem nie3Zcz'tściu. jakie mnie spotkało przez zgubienie mojego insłrumentu w podróiy tu dotąd - zapraszam najuniieniej. Znana powszechnie dobroczynnośC mieszkańców miasta Poznania upowaźnia mnie do karmienia /iiię słodką nadzieją. iż koncert ten łicznm słuchacz6w zaszczycony grMem wdzi'tczną na zawsze "., mm sercu wyryje pamięć mojego tu pobytu. W n i j ś c i e  O S g r.
dosłał takie moźna bileł6w po 15 .gr. w księgarni P. Mittlera w rynku i '" cukierni P. Pietrowskiego przy Bazarze. Otworzenie kassy nasłiJpi O godzinie W p6ł do 6., początek o 60dzinie W E6ł do 7. ProGram afiszami osloszony b..dzie.
Ludwik K riiger, W dniu dzisiejszym powila fona .noja (z domu l"owelska) szczęśliwie c6rkę, o czm sza. nownym krzewnym i przyjaciolom donosz't. poznali, dnia 24. Listopada 1842,. A. Do lińaki.
krawiec W' Bazarze.
CYTACYA EDYKTALNA.
W depozycie podpisanego SiJdu Gł6wngo znajduj') się: a) massa .;.kładająca się z prz e wy:!k6w pro. wizyów depozytu judicyalnego byłego ta. !ejszego Magistratu sprawiedliwości, W llości 11331'al. 21 sgr. 31en.; 11) asla. s1>.ład.ajqca sic.; a przewy,£k6w pro
1707,wizyów depozylu pupillarnego byłego lu. tejszego Magistratu prawiedliwości, w ilości 68 Tal. 22 sor.; c) masa składajiJca się z przewyżk6w prowiz'6w depozytu byłego tutejszego 'I'I'Ybuna/u Cywłlnego. W ilości 203 Tal. 4 sgr. 4 fen. Kt6r)"ch wlaściciele lub interessenci do nich prawa roszczijci nie S'l wiadomi. Wzywamy przeto ninieiszem wszystkich tych, którzJby Jako właściciele, sukct'ssorowie, lub  innych przyczyn prawa do relIlunentów wzwyi wyszczególnionych trzech r..b!S z przewyżków prowiz6yv składa;olcych się mieć sądzą, aieby W termInie na ' dzień 30. Stycznia 1843. r. zrana o godzinie 101ej J1rzed Wnym HanIeImann, Assessorern Sądu Gł6wnego, w naszei Izbie instrukcyinej wyznaczonym zgłosiwszy si't, prawa swe udo"'odnili, gdyż w razie przeciwn)"m zostaną z takowemi wykluczeni. I remunenta tych mass jako właściciela nie majCJce, powszechnej kassie wd6w Urzc;dni. - k6w sprawiedliwości zoslamj przysądzone i 1Vydane. . .
Bydgoszcz, dn. 22. Wrześma 1842.
Król. Główny Sąd Ziemiański. .
on WIESZCZENIE. Posiedzicicli łist6w zastawnych Wielkiego Xif;stwa Poznań6kiego zawiadomiamy ninie;6Zem, iź losowanie lisł6w zasławnych tak cztero, jako też i 3! procentowych, w terminie Sw. Jana 1843. r. do funduszu umorzenia potrzenych, odbędzie się w dni u 20. Grudnia r. b., i te spis wylOBowanych listów zastawnych dnia na.tępnego w lokalu naszym urz..dowym. dnia trzeciego zas po losowaniu na giełdzie BerJin.kiej j Wrocławskiej wywieszony będv.ie. a to aż do ogłoszenia ich przez pi4ma publiczne. Poznań, onia 1S. Listopada 1842. ł Dyrekcya Generalna Ziemstwa.
OSTRŻEŻENIE.
Aby uniknąć nadużycia. któreby m6g1 przediięwzi<jć J Pan Wincenty Źurkowllki b«r (liJC w poadaniu rewersu na.zego na 300 Tal.. naleiąc:e. do pozozstałości ś. p. n8rbry 1ur kowlklCJ, ostrzegamy kaidego , aby su; z rze. czonym P. Zurkowskimi jego wspólsukcesso. rami w żadne uklady o nabycie reczonego rewersu nie wda wal , ponieważ do w.poJDnionej Barbar)' 1urkowskiej wzajemne ma.. my pretensye. które sądownie usprawiedliwić mokD1Y. Po:&naó, d. 25. isopada 1842. . :8racia 1.1 upań$cy.
 BZem piętrze zoslał na nowo jak nalkompletniej dobrany i ofiaruje mianowicie wyb6r najnowszych francuskich jedwabnych płaszczyków i materyj na suknie, jakotei lJon-Slu""ls i CJlłłstld k.azhnłrli.o"TC, jak wia. domo; ".. znacznie zu.łżon)'cl1, jednak stal')'ch cenach fnJ",'ycznycl1. Urugi transport świeych Holsztyńsk i ch ostrzyg i świeży Asłrachański kawiar odebrali Bracia Va na IIi przy ulicy Fryderykowskie;. Trzec i transport świe z ego Astracbółllskiego kawiaru. jako tei pierwszy transport prawdziwych Elblągskich minogów odebrał Gustaw Bielefeld . Pierwszy pra,vdzhvy świeiY' Asfrachański I{a,viar dzisiejszą pocztą odebraliśmy. Bracia A"tlerllclł.

 Świeie, soczyite, nie przemarzłe  cytryny, najpi"kniejaze po 8 i 9 fen., '\'V skrzyniach i w ilościach po ato IIztuk jeszcze tanie;. .pelcJ'ny po ił sgr., sto sztuk razem biorijc jcazrse tAniej. prawdzi",'e Strasburskie pastcty w nader miernej cenit', marony funt po 5 sgr., kasztany funt po 4 sgr., ulubione hiupańskif> winogrona funt po 8 8gr., Lambertskic laskowc orzechy, kwarta po 3 egr., funt po 2 sgr. 8 fen" prawdz.iwe holłncferskie tłuste vr,"done śledzie, hviete holS':tyńr;kie ostnygi po 2 ligr., świźy Jcawiar funt po talarze, Tehauenkie nepki. limardwe, pradzi...e Elblągsltie minogi po 10 i 12 fen., kopami łaniej, świeże prunele naJlepszego
gatunku, migdały w łupinach, najprzedniej8ze rodzt'nki w gałi}zkach funt po 7  sgr., nowo-wynaleziona biała s6 stołowa, 8vviely ozorowy i najprzedniejszy salceson po nad. zwyczaJ umiarkowanych ccnach poleca najuniienićj J6zef Ephraim przy ulicy Wodnej Nr. 1. Gló,,,,,,! lładay'''!! O'COCÓID H.lallugsldcl. cotylko otrzymał i poleca najlepsze Idellrzelnurzłe cytrynu ('ł,ziu ptl S SOI'.) najlep. l'łieprzell,u,'zle ullelcyny (po 11fi f, 1 IJ2 sg". szl-'."a J takie najlep. Idł'pI'zellła,'złc J.'Lal. laus1de ł"ilłog'l'o",a .
Iłowe J.1Xrulz/iatelołłJe rodzenki \v gronach, ,auJprzednfeJsze "dglltłly, (Prin.ess- J.l.Iułłtlellł.) no\ve figi w kr'lzkach, najlepsze GOI'yclde cytryny, Z'elOłłe pomarańcze, jako tet najlepszego tłustego wę,dzonego i marynowanego Elbskiego łososia, najlepsze POln. półgę-ski, i najlepszy salceson z ozorów, Ił' łUlllz,,,ucZttj 'IdsldcA cenach, niemnićj najlepszy świeży ser Szwajcarski, (w znanej cenie,) takle najlepsze Elb. łJdnogl (nie Ros_ 6)'jskie,) po 10 fen. 6zlu ka, B. I... P r A r; er, ""odoa ulica w domu imienia Ludwiki pod Nrem JO.
W niedzielę dnia 27. Listppada 1842. r. IW ci,.. ty",o" .. d. IB.
będa, mieli kazanie do 24. Listop. 1842. N_II'" koiielolów. orod.. ol , .,," I "ol, prfled po/lltlniem. po poludniu. Q, l :- .-I.- wzięło ::c 8 'N'"  c.>l a; par C,,) c. "C   E c.. 'V kościele kl\tedralnym . . X. Pn. Wiernsllewlki - - 2 4 l { 2 7 W kośc. farn. S. Maryi Magd, -. Kan. Kiliń8ki. - - l 2 - 2 2 W kościele !ij. ,V ojciecha . - ltlanl. Celler. - - 6 2 I I I 8 W kościele S. l\larcina . . . - Prob. KamieóskL - - - 4 I 4 10 Fr8D(iszk. (mina niem.-katoJ.) - Praeb. Gralldke. X. Praeb. Grandke. - - -1- - W klasztorze Dominikanów - . Stamm. . - - - - - - - 'V klaszt. Sióstr wiJosierdzia Kleryk Polcyn. - - - - -'- - 'V koś«:. cwanieJ. I'!. Xrzy:ia Superintcnd. _ Fischer. Pastor Friedrich. l 3 3' 3 4 'v kośe. ewauiel. S. Piotra R. KOlls. Dr. Siedler. - - - l -i l l I 'V kościele garni,tOnowym . Kozn. dyw. .NiCBO. - - - 2 l 2 - Ogółem . . . 10 J8 7 I 15 1;/