GAZETA
VVielkiego
Xic tW"a
SKIEGO.

N akładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki. - Redaktors A. WannoucsJci,
M 9Y.
W Srodę dnia 26. Kwie tnia.

1843*
Wiadomości krajowe.

Z B e rl ina, dnia 24. Kwietnia.
N. Pan raczył naj łaskawiej Sędziego przy Sądzie N ajwyższym Ziemiańskim von W a n - genheim z Głogowa przenieść do Sądu Najwyższego Ziemiańskiego w Poznaniu; a Dyrektora Sądu Ziemsko miejskiego, Hr. Posado wskiego w Pleszewie, Sędzią przy Sądzie Najwyższym Ziemiańskim w Głogowie mianować.
Wiadomości zagraniczne.
Rossya.
Z P e t e r s b u r g a, dnia 3 . Kwietnia.
Powiadają już teraz za rzecz pewną, że familia Cesarska następnego lata nas nie opuści. Cesarzowa Alexandra ma zamiar w Czerwcu odwiedzić Helsingfors, gdzie przez kilka tygodni tamecznych bardzo mocnych kąpieli morza Bałtyckiego używać będzie. Wielki Książę Następca Tronu i małżonka jego całkiem tu pozostaną i nieodwiedzą dworu Heskiego/ jako dawniej postanowiono. Wnoszą stąd o pociesznych nadziejach dla domu Cesarskiego.
Wielka Księżna Michałowa i Księżniczki jej córki zamyślają łato w Niemczech przepędzić. Czyli drugi syn Cesarza, Wielki Książę Konstanty ułożoną swą podróż morską, w którejby też pewno i Anglią przez dłuższy czas oglądał, na wiosnę przedsięweźmie, zaręczyć jeszcze nie można. - Hrabia Wojna, tymczasowy Cesarsko-austryacki Poseł przy dworze tutejszym, gotuje się do bliskiego odjazdu. Mianowany jego następca Hrabia Colloredo przybyć tu ma niezadługo .
Francya.
Z P a ryż a, dnia 13 . Kwietnia.
Jest to zaiste bardzo pocieszającem, że się rząd nie da żadne mi względami wstrzymać od usuuięcia przeciwkoscielnej reakcyi powstałej z rewolucyą lipcową. Pierwszy raz od tego czasu podczas ogólnego smutku po następcy tronu pokazał się krzyż na ulicach Paryża, i duchowieństwo aż dotąd ograniczone na kościół szło znów za pogrzebowym wozem. W tym roku także przedłużone od niejakiego czasu bale maskowe aż do Wielkiejnocy, ograniczone zostały dawnym terminem, bo się z popielcem skończyć mają-a i teatra zostały przedwczoraj zawiadomione przez prefekta policji,ze w Wielki piątek odtąd żadne nie mają być dawane widowiska.
Z dnia 14. Kwietnia.
Jeżeliby kto myślał że Anglia i Prancya obojętrrem patrzą okiem gdyby w przypadku Rossya miała zbrojnie w sprawy serbskie się wmieszać, łenby się mocno pomylił. Ze jedno z mocarstw pierwszego rzędu "w końcu do żądań Rossyi sk; przychyliło, było przyczyną, że gabinely londyński i paryski widziały się być zmuszone także się do siebie zbliżyć i dla tego w ostatnich czasach widziano coraz to większą uległość jednego dla drugiego. Anglia już dawno postanowiła co ma zrobić na przypadek interwencyi państwa północnego - czynność w warsztatach nadmorskich jasno to pokazuje - i ztąd to też, to zwłaczające przezorne postępowanie tego właśnie posła, który w Konstantynopolu zwykł był daleko prędzej i energiczniej wolę swego dworu wyrażać. - Prancya zaś robi przygotowania do założenia trzech obozów, dwa większe z nich będą pomiędzy Lyonem a GrenobIą, Marsylią aTulonem - jest to tylko demonstracya, która tylko ćwiczenia wojska ma mieć na względzie, a które przecież każdej chwili można do wszelkiego użyć przeznaczenia,
Z dnia 15. Kwietnia.
Kolosalne przedsięwzięcie drukarskie - przedruk M o n i t o r a z lat dziesięciu, to jest od r. 1789. do 1799. - jest już bliskie ukończenia. - Dzieło to ma się składać z 32 tomów, z których 29 już wyszło na świat; 25 toinów stanowią najdokładniejszą historyą trzech znajomych rewolucyjnych zgromadzeń: konstytuatu, prawodawczego i konwentu; dla dyrektoryatu poświęcono 5 tomów z których 4 wyszły. Nad introdukcyą Monitora właśnie pracują - do ukończenia całego zbywa jeszcze dwóch tomów tabeli i ostatniego o dyrektoiyacie. Cały interes jaki przedrukowauy wzbudza dziennik ten polega szczególniej na tein, że przedruk jak naj ściślej i jak naj sumienniej zgadza się z pierwotworem nienaruszonym żadną odmianą. Historyą politycznych zgromadzeń znajduje się w sprawozdaniach ich posiedzeń; na tych to prawdziwie dramatycznych posiedzeniach, których odgłosem jest Monitor, los Prancyi a często nawet całej Europy bywał rozstrzygany.
Ślub Xiężniczki Klementyny z Xieciem Augustem Sasko- Koburskim w przyszły czwartek d. 20. Kwietnia w St. Cloud się odbędzie. Król i rodzina królewska jutro już do St. Clou d się udadzą i tam przez tydzień jeden zabawią. Następnie N. Królestwo aż do imienin Króla w Paryżu pozostaną a na początku Maja do zamku N euilly się przeniosą. Królestwo Belgijczyków i Xiążę Perdynand Sasko - Koburski z obydwoma synami swymi na wtorek wieczorem w Paryżu oczekiw ani. W Tuileryach niejaka panuje obawa pod względem Xiecia Joiuville. Od przeszło 6 tygodni żadne doniesienie o fregacie <<la belle Poule «, na pokładzie której Xiążę się znajduje, do ministeryum marynarki nie nadeszło. Kontrę-admirał Dupetit Thouars, dowódzca wyprawy do wysp Markezyjskich i Otaheili, W. oficerem legii honorowej mianowanym został. Dzisiaj, w pierwsze święto Wielkanocne nadzwyczajny był natłok we wszystkich kościołach. W kościele św. Rocha i św. Magdaleny, trzeba było podwoje zamknąć i dla utrzymania porządku pomocy siły zbrojnej wezwać. Jeżeli pewne oznaki nie zwodzą, to szereg przepadlych wniosków o polityczne i parlamentowe reformy jeszcze przez jeden projekt Pana Odilon- Barrot się powiększy. Naczelnik ten lewej strony zamyśla żądać od Izby wyznaczenia diet dla członków. Przy obecnej organizacyi wyborów w kraju pomysł ten nie podobnym do wykonania; chcąc go poczytać za takowy i uzasadniony, przypuścić trzeba, że się z nim łączy myśl zniesienia albo znacznego zni: żenią majątku do obierania uprawniającego. Tylko ten, który ubogim Izbę Deputowanych chce uczynić przystępną, logicznie płacy dla reprezentantów narodu domagać się może. Zdaje się istotuie, że P. Odilon- Barrot wnosząc ten projekt do prawa, do radykalnej zmiany systematu parlamentarnego w Prancyi zmierza. U n i v e r s ogłasza akta processu, który się przed trzema laty z przyczyny zamordowania X. Tomasza i służącego jego w Damaszku toczył. Te nader ważne dokumenta rzucają wiele światła na stan obyczajowy i religijny Wschodu. Dzienniki urzędowe dość zaspakające zawierają wiadomości z Guadelupy ale tylko do 28.  Anglią nadeszłe z 9. Marca są datowane-zgadzają się jednak na to, ze to nie prawda abyżół ta febra miała epidemicznie tam grasować. We wszystkich innych podaniach tyczących się nieszczęsnej katastrofy 8. Lutego nie różnią się wcale i okazuje się, że złowrogie wiadomości jakie były do Prancyi nadeszły, wcale niebyły przesadzone, owszem źe nawet całego nieopiewały nieszczęścia. Piekielna jakaś w wnętrznościach ziemi wichrzyć musiała potęga, i swej ofiary popuścić niechciała, bo trzęsienia nawet i w pierwszych dniach Marca jeszcze czuć się dawały, lubo nie tak mocne; zaufanie i spokojność dotąd jednak niewróciły. Szczególniej kobiety i dzieci ucierpiały wiele ze strafhu, kiedy ich wyobraźnia wszystko w czarniejszych jeszcze wystawiała sobie kolorach, i wiele z nich zachorowało ztąd bardzo niebezpiecznie. Mocniejsze natury mężczyzn, prędzej ochłonęły ze strachu i wśród scen nędzy i zburzenia zaczęli nabierać otuchy. Pan Lacombe, prefekt apostolskiej stolicy, zwrócił w swym okólniku umysły mieszkańców na łaskę Najwyższego, który lubo 8. Lutego dotknął swą karzącą ręką mocno Pointe a Pitre, nieuchyli zapewne Swej Ojcowskiej pomocy i pocieszenia. Ponieważ prawie wszystkie kościoły na wyspie zrujnowane zostały, pozwolił tenże rządca kościoła, odprawiać nabożeństwo po domach prywatnych przysposobionych Ha kaplice. Proboszcz kościoła Ś. Anny w Pointe a Pitre doniósł apostolskiemu prefektowi, że kościół jego w skutek ciągłego trzęsienia ziemi zupełnie się zapadł, że mu się jednak udało ozdoby i wszystkie kościelne naczynia z gruzów wyratować. - Ze szpar popękanej ziemi wytryska dotąd jeszcze żółta, cuchnąca z szlamem połączona woda; niektóre szpary prosto jak przepaście jakie wyglądają szerokości takiej że przez nie jeździec na koniu nie przesadzi. Z wszystkich fabryk cukru tylko się w okolicy dwie czy trzy utrzymały, ale w stanie niepozwalającym wcale ich dalszego użycia. Jak potrzebnem zatem, w takim stanie rzeczy, gdzie ludzie ani przytułku ani żywności dość niemają, przesłanie pomocy z macierzyńskiego kraju było, nielrzeba się dopiero rozwodzić. Rząd nie ograniczy się zapewne na zasiłku dozwolonym przez Izby; te półtrzecia miliona franków można uważać
jako tymczasową pomoc. W ministerynm pracują właśnie nad planem jakby najłatwiej można kolonią tę podnieść z ruiny i przyprowadzić znów do stanu kwitnącego. Zapewne za pozwoleniem Izb zawrą dla kolonii tej pożyczkę, aby zrujnowane fabryki podnieść i ożywić ducha posiedzicieli plantacyi cukrowych i Atym sposobem z czasem pokryć poniesione straty. Z dnia 17. Kwietnia.
Rozbrojenie okrętów wojennych w porcie Tulońskim odbywa się, jak ztamtąd piszą, wciąż z wielką czynnością. Admirał Roussin wydał rozkaz, ażeby wszystkich żonatych oficerów morskich i majtków rozpuścić. Dziennik jeden ministeryaltry czyni uwagę, że wielkie wydatki, do których departament marynarki wskutek zajęcia wysp Markezyjskich i towarzyskich, jako też trzęsienia ziemi na Guadeloupie, zmuszonym się być widzi, ministrowi pewne środki oszczędności przedsięwziąść nakazują. Wygnaniec Szwedzki, HI. Ribbing, o którego śmierci niedawno doniesiono, miał lat 7 1 ; w czasie zamordowania Gustawa III., którego zabójcy Ankarstromowi przez położenie swej ręki na ramieniu Króla wybraną ofiarę śmierci oznaczył, miał dopiero lat 20. Skazanym by! na śmierć wraz z Ankarstr9mem i Hr. Horn, ale Gustaw jeszcze przed śmiercią swoją karę obudwuch hrabiów na dożywotnie zamienił wyguanie, i wywieziono ich za granicę. Ribbing udał się do Szwajcaryi, gdzie się ożenił pod imieniem Tan Lewen. W r. 1819. był jednym z redaktorów pisma LeVrai Liberał w Bruxelli, które wydawał z byłym członkiem konwentu Panem Pochol i Cauchois Lemaire. PÓźniej osiadł Ribbing w Paryżu, gdzie jako tłomacz artykułów z dzienników angielskich i niemieckich pracował przy Kuryerze francuskim. Kiedy Aubera bal maskowy po raz pierwszy dawany byl w paryżu, HI. Ribbing chciał się tamże udać, aby widzieć, jak się wyraził, czy opera ma kolor miejscowy; ale wchodząc do kabryoletu, źle stąpnął i jak gdyby z przeznaczenia N emezy ciężko raniony padł na ziemię. - - Krół i familia królewska opuścili dzisiaj około godziny 3. popołudniu Tuilerye, udając się na tydzień do zamku St. Cloud, gdzie w przyszły Czwartek odbędzie się ślub Xię Kohary. Przed zaślubieniem kościelnym odbędzie się akt cywilny, na którym Prezes Izby Parów zastąpi miejsce Maira. Wszyscy przytomni członkowie familii królewskiej, Prezesi Izb obudwóch i Prezes gabinetu podpiszą dokument ślubny jako świadkowie. Błogosławieństwo duchowne spełni Arcybiskup Paryski w towarzystwie biskupów Wersalskiego i Evreuskiego, a to w kaplicy nadwornej pomiędzy godziną 5. a 6. wieczorem. Później będzie wielki obiad, na który oprócz wszystkich ministrów proszeni będą posłowie familijni. N 0wożeńcy pozostaną się tymczasowo w St. Cloud, a dwór powróci od dziś za dwa tygodnie do Tuileryów, gdzie zabawi jeszcze do 2. Maja.
Pałszywe jest doniesienie, że XiężniczkaKlementyna podjęła się wychowania Xiecia Pilipa Alexandra Wiirtemberskiego, syna zmarłej Xiężuiczki Maryi, swej siostry. Młody Xżę, który 30. Lipca piąty rok życia kończy, według życzenia Królowej i przyzwolenia ojca jego, Xiecia Alexandra Wiirtemberskiego, zostawać będzie pod opieką swej babki w Paryżu, i to samo otrzyma wychowanie co Hrabia Paryża, do którego największe pokazuje przywiązanie, tak, iż mu żadnej większej uciechy sprawić nie można nad obietnicę, że z Hrabią Paryża bawić się będzie w ogrodzie Elysee- Bourbon. Przyszłemu następcy tronu, jeżli powietrze pozwala, towarzyszy codziennie Xiężniczka Orleanu do rzeczonego ogrodu; teraz nawet, kiedy osobny guwerner przydanym mu został, wyjeżdża Hrabia Paryża tylko w towarzystwie swej matki.
Anglia.
z L o n d y n u, dnia 11 . Kwietnia. Słychać, że 5kwartałtiy Następca tronu, Xżę Walii, otrzyma już oddzielny swój dwór.
»Szczególna rzecz, jeżeli prawda!« mówi S u n.
Kapitan Pechell spowodował na jednem z o» statnich posiedzeń Izby Niższej żywe rozprawy względem rybołówstwa nadbrzeżnego, a szczególniej łowienia ostrzyg między francuzkieini i angielskiemi brzegami; P. Peel oświadczył przy tej okoliczności, że zawarcie w tym względzie traktatu z Prancyą wkrótce jest spodziewane, gdyż kwestya ta równie jak wiele innych, pozostała niezałatwioną przez przeszłe ministerstwo. Lord Palmerston odpowiedział na tenzarzut z oburzeniem, że przeszły rząd uczynił w tym względzie wszystko, co było potrzebnem. - M. H e r a l d żartuje sobie teraz z tego, mówiąc: »Wszystkie inne kwestye, jako to: o północno-wschodnią granicę, kwestya syryjska, traktat handlowy z Prancyą, Hiszpanią i Portugalią, spory z Persyą i o Portendik, oraz kwestya względem przeglądania okrętów, zawiesił wielki polityk Palmerston lub je nawet jeszcze bardziej zawikłał, ale jedne kwestya załatwił: kwestya o ostrzygi. Rzeczywiście Chorąży Pistol dobrze zcharakteryzował politykę Palmerstona, w słowach: »Świat jest moją ostrzygą, którą szablą otworzę.« U czta urzędowa dana przez Lorda Majora Londynu, była jedną z naj świetniej szych; użyte na niej sre bra szacują na 100, O O O funt. szteI. (4,200,000 złp.). Między wielu zuakomitemi osobami uważano: Państwo Peel, Xcia Buckingham, Hrabinę Essex, Lordów Brougham i Ashburton i Prezesa Izby Niższej. Wznoszono liczne toasty, między inne mi pierwsze na cześć Królowej Wiktoryi, Królowej wdowy, Xiecia Albrechta i innych członków rodziny królewskiej, dalej za zdrowie P. Peel, Lorda Kanclera, Lorda Brougham, jako też spełniony przez Lorda Majora za zdrowie P. Everett, Ministra Stanów Zjednoczonych, przy wynurzeniu szczerego życzenia, aby pokój i przyjacielskie stosunki coraz bardziej się utrwalały między temi dwoma krajami. Rzeka Kanton niepokojona jest przez piratów strasznego rodzaju. Ich śmiałość coraz większą wznieca obawę. Bezpieczeństwo handlu wymaga spiesznego przedsięwzięcia zaradczych środków. Niedawno gabarra angielska l'Entreprise została zrabowana, a oficerowie i majtkowie nielitośeiwie wymordowani. Tylko Pan Wilson passażer i jedna Chinka uszli przypadkiem okrutnej śmierci. Z Mesyku donoszą, ze władza Santa Anny jest na schyłku. Kongres przez niego rozwiązany zgromadził się niebawem na nowo, rozpoczął swe czynności i postanowił zaniechać wyprawy przeciw Texas i Jucatan. N owa kometa widziana była na Antyllach, jak i w całej północnej Ameryce, i to w daleko jasniejsze'm świetle niż w Europie. Większa część amerykańskich astronomów nie uważa tego meteoru za kometę, ale za światło Zodya dz. Times za zupełnie bezzasadny.
Portugalia.
Z Lizbony, dnia 5. Kwietnia.
Obchodzono tu wczoraj uroczyście urodziny Królowej. Młoda Królowa urodziła się, jak · wiadomo, dn. 4. Kwietnia 1819., i skończyła więc dwudziesty czwarty rok życia. Juz 2go Maja 1826. ogłoszoną była Królową Portugalii iAlgarwii, ale w skutek wojny domowej, która kraj na dwa stronnictwa rozdzieliła i przez długie trwała lata, później dopiero na tronie swoim osiadła, a zwolna uznały ją wszystkie dwory europejskie. Dnia 28. Marca 1835. zostawszy wdową po niespodzianej i nagłej śmierci pierwszego swego małżonka, Xiecia Augusta Leuchtenberg, poszła powtórnie za mąż dnia 1. Stycznia 1836. za Xiecia Ferdynanda Augusta Frauciszka Antoniego SaskoKoburgskiego, teraz Króla Portugalskiego, z którego to małżeństwa kilka już jest dzieci, tak, iż następstwo tronu na przyszłość zabezpieczone się ły:5 zdaje, i spodziewać się należy, że nie tak prędko burze podobnego rodzaju kraj ten nawiedzą, jakie wytrzymał około roku trzydziestego.
Belgia.
Z B ruxeli, dnia 6. Kwietnia.
Minister wojny z powodu zmniejszenia przez Izbę Reprezentantów zażądanego przezeń wydatku na piechotę 10 mil. fr., podał się do dyrnissyi; Król w skutku tego powierzył tyinczasowie zarząd tego wydziału Ministrowi robót publicznych, Panu Desmaisieres. Z dnia 17. Kwietnia.
Cotyłko nadeszła tu, jak nas zapewniają, pewna wiadomość, że wczoraj wieczorem nowe utworzono ministeryum, które dziś rano przysięgę w ręce Króla złożyło. Jutro zapewne M o n i t o r ogłosi mianowanie ich publicznie. - Nie mamy żadnej przyczyny niewierzenia tej wiadomości. Wszyscy dawni członkowie wystąpili z gabinetu, oprócz pana Nothomba, który nowy utworzył. Pan Mercier, Minister finansów w ministeryum Lebeau - Rogiera, otrzymał to samo stanowisko. Pan Deschamps, gubernator prowincyi Luxemburskiej, zajął miejsce pana Desmaisieresa, Generał Goblet otrzyma! ministeryumspraw zagranicznych, sprawowanych dotąd przez Hrabiego de Briey. Posunięty na stopień generała były pułkownik Dupont, objął ministerstwo wojny a dotychczasowy generalny adwokat przy sądzie apelacyjnym, pan d'Anethan ministeryum sprawiedliwości. Zbywa w tym składzie wprawdzie na parlamentarnych naczelnikach jakiemi są Lebeau, Rogier, Leclerq, de Theux i inni, ale pomimo tego, już i tak wiele mówi na korzyść tego gabinetu. Ministrowie sprawiedliwości i wojny nie byli dotąd deputowanemi, i nie sprawowali żadnego urzędu w administracyi. Administracya sądowa żałować będzie, że generalny prokurator Leclerca nie otrzymał znowu dawniej sprawowanego urzędu. Partya czysto katolicka reprezentowana jest przez pana Deschamps, jednego z jćj najlepszych mówców, trudniącego się przyte'm wiele pytaniami handlowemi. - Zywiół umiarkowany liberalny zastępuje pan Mercier, ale przy tern generał Goblet i nowy minister sprawiedliwości wyznają też zasady liberalne. Nowy minister wojny jest nam nieznany, rozumiemy jednak, że będzie za postępem. Nowe to ministeryum z wielką oględnością i zręcznością jest utworzone, i nie będzie bez wpływu na nastąpić mające wybory, które będą nosiły na sobie cechę umiarkowania. W kilka dni będziemy zapewne w stanie oznaczyć stanowisko, jakie obiedwie partye na przeciw nowemu zajmą gabinetowi.
Niemcy.
Z Monachium, dnia 4. Kwietnia.
Otrzymaliśmy z dobrego źródła następujące wiadomości o Maryi Furtner (udzieliliśmy już w Gaz. Poznańsko niektóre o niej szczegóły.) Już 13 dni jak w domu zdrowia pod ścisłym zostaje dozorem, któremu się dobrowolnie poddała, okna są opieczętowane, ani na chwilę nie jest bez dozoru, i bez towarzyszenia jednego z lekarzy nie może nigdzie postąpić. Przez cały ten czas najmniejszej rzeczy nie jadła, tylko piła świeżą studzienuą wodę, nie miała też wypróżnień tylko urynowe. Doktór Buchner rozbiera jej urynę i oddech. Zresztą dziewczyna ta jest wesoła, żywa i nieuprzedzona, nie upatruje też w swym stanie żadnej cudowności, żadnego pozoru świętości; nie jest z ubogich rodziców, i równie jak matka nie przyjmuje zadnej jałmużny.  Z W i e d n i a, dn. 17. Kwietnia.
Nigdy jeszcze Sejm Węgierski takiego nie wzbudzał oczekiwania jak tą rażą. Pytania wniesione na obradach komilatowych i wyroki Stanów zwracają uwagę dworu i narodu. Niezaprzeczoną albowiem, źe WAęgry są w stanie jakiegoś wzburzenia i źe tam wszystko wre, chociaż Królowi ztąd żadne nie zagraża niebezpieczeństwo. Miasta królewskie starają się usamowolnić, jak to juz stan wieśniaczy uczynił. Wysokiej szlachcie i duchowieństwu zewsząd odgrażają, że przywileje i wielkie prawa swoje stracić muszą. "W wielu komitatach już poczyniono uchwały w celu zagrabienia dóbr bogatego duchowieństwa i sekularyzowania klasztorów. Ledwo oczom swoim dowierzać można, czytając owe różne projekta w dziennikach Węgierskich. Z drugiej strony kilka komitatów reprezentacye do N. Pana uchwaliło, »aby pod względem Xicslw naddunajskich przeciw Rossyi energiczniejsze stanowisko zająć raczył.« Co się we względzie tego pytania w Węgrzech objawia, dorozuiniewać się każe, że czy rychlej czy później wojna z kolosem północnym jest nieuchronną. Węgry czują, gdzie je mora dusi. Okropna nienawiść przeciw Rossyi, podsycana jeszcze przez ucisk kościoła katolickiego w Polsce, cały naród Wigierski owładnęła, nie dziw więc temu, że niektóre komitaty wniosły: »i 00,000 wojska ofiarować Królowi Jgmości dla położenia tamy dalszym wdzieraniom się potęgi Rossyjskićj.« Jak nieprzyjemne więc wrażenie wiadomość ta, że Austrya w pytaniu Serbskiem z Rossyą się połączyła, w Węgrzech sprawiła, łatwo wystawić sobie można.
Serbia.
Z nad granicy serbskiej, d. 10. Kwietnia.
(G. P.) - Stosownie do wiadomości z Belgradu Kiamil Basza i rząd Serbski w największej zostawali obawie. Niepewne pogłoski o bliskim wybuchu daleko rozgałęzionego spisku, spisku, którego ogniskiem ma być Schabacz i który na korzyść starego Miłosza Obrenowicza uknuto, spowodowały nowe środki ostrożności i obostrzony dozór, mianowicie nad przybywającymi do miasta cudzoziemcami. Wszakże i w głębi kraju śledztwa przedsiębrano, w skutku których niejakiego Weliszka dawniejszego żołnierza z gwardyi Miłosza i Witana strzelca tegoż Xiccia aresztowano. Przytrzymano i ujęto ich na byłej rezydencyi Litowej Miłosza w Topczydere. Równocześnie donoszą z Nissy, źe dwuch emissaryuszów w Bułgarii aresztowano, którzy z chrześciannmi Sławiańskimi i popami tychże związki byli pozawierali. Przekonano się (według pogłoski), że ci dwaj emlssaryusze byli oficerami zagranicznymi. Szwajcarya.
Z Lucerny, dnia 23. Marca.
W Wallis umarł 701etni Dorsaz, który Cesarzowi Napoleonowi życie był ratował, gdy pod nim padł muł w przechodzie przez górę św. Bernarda. Bez pomocy Dorsaza w chwili niebezpieczeństwa, byłby Bonaparte niezawodnie wpadł w przepaścisty wąwóz. Napoleon chciał Dorsaza wynagrodzić, ale ten wolał poprzestać na swojem dolychczasowe'm wiejskiem życiu.
Indye Wschodnie.
Z Bombaju, dnia 1. Marca.
W Kalkucie sprzedano ostatniemi czasy wiele opium; 10 skrzyń przeznaczonych jest dla rządu francuzkiego.
Rozmaite wiadomości.

(X Ttjg. Petersb.) Kry t Y k a. - Uwagi nad dziełem: »Rzut oka na źródła Archeologii krajowej, czyli opisanie zabytków niektórych starożytności odkrytych w zachodnich guberniach Cesarstwa Rossyjskiego. Przez Eust. Hr. T. z 8 tablicami litografowanemi. (D okończ enie.) Ważne są takoż do poszukiwania napisy na kamieniach. Tu również należy ścisłość badania mieć na względzie. Wszelkie wykucia ręką ludzką zdziałane choćby i za takie tylko wziąść się dające, muszą być ściśle zrysowane i rozmiar ich wyrażonym, zupełne facsimile, choć w zmniejszonej objętości geometrycznie. Autor niesłusznie Stryjkowskiemu zarzuca, że Ginwi* łowicza dodał ze swojego domysłu na napisie kamienia Dźwińskiego, pokazanego na Tablicy VIII, fig. 13. Tam bowiem szanowny dziejo« pis nie o tym kamieniu mówi, o czem przekonać się można w Rubonie, Tom ligi, owszem tam są przy wyłożeniu napisów podobnych wzmianki wyraźnie o Ginwiłowiczach, a rodzina Xiążąt Połocko Litewskich, codzień wyra niejeden skeptyk historyczny, uderzyć się może w piersi, porywczo rzeczy Litewskie odrzuca« Jacy.
Nasz autor ze skromnością torującego pierwszą drogę, wykłada rzecz swoją i wyłoży! ją zaszczytnym sposobem. Radziłbym tylko opisać wymiar w calach i podziałach calu każdego przedmiotu, albo podziałki dołączać obok. Rysunki niechby były w samych obrysach wydane, t. j. bez cieniowania, albo wcale mało i nie tak ostro, jak na tablicach przy dziele, cieniowaćby należało. Idzie bowiem nie o samą piękność wejrzenia, ale o wyrazność do rozpoznania. Rywają niekiedy nacięcia, wręby lub wypukłe rysy na przedmiotach brązowych, te trzeba ściśle zrysoweć i kiedy w perspektywie wyrazistość ich uszczerbek ponosi, osobno dodać na boku i facsimile. Mogą to być godła, herby, głoski jakiego pisma. Cień zaś rzucony na tablicę od przedmiotu, wcale niepotrzebny , bo ćmi rysunek. Nie mogę w końcu nadto wyrazie wdzięczności autorowi za jego przykładne ubieganie się w zbieraniu tych zabytków, a to w nadziei, że się utworzy z czasem w ręku jego muzeum litewskich starożytności. Lecz nienależaloby ukrywać imienia swego pod głoskami niekażdemu zrozumiałemu, przez co nie łatwo traii z adressem miłośnik nam podobny, klóryby chciał przez przyłączenie posiadanego przez się zabytku, część swoją dla narodowej chwały przyłożyć. *) Ja sam doświadczyłem tego, bo gdy się wieść rozeszła o moich pracach nad dziejami Litwy, wówczas znalazło się wielu czcigodnych ziomków, którzy u siebie byłemi rzeczami mnie obdarzyli. Próżno nawet skarżą się niektórzy na obojętność u nas zadziedziczałą do badań tego rodzaju. Braknie tylko środkowego punktu, gdzieby z zaufaniem i niepłonną nadzieją, można było składać postrzeżenia i pomysły. Czego świadkiem niech będzie mój zbiórek starożytnych pamiątek, sztuk kilkaset wynoszący, jako dar ziomków po większej części, i dowód łaskawego ich we muie poufania, że to co dali nie będzie bez użytku. Teodor Narbut1.
*) Adres autora dzieła w mowie będącego, jest Eustachy Hrabia Tyszkiewicz.

OBWIESZCZENIE PUBLICZNE.
Na mocy obligacyi Mikołaja i Maryanny Czwoydzinskich małżonków pod dniem 9. Sierpnia 1815. I. przed JNotaryuszem wystawionej, są dla Felixa Nikulskiego 299 Tal. 21 sgI. b\ f z procentem po 5 od sta w księdze hipotecznej gruntu pod Nr. 38. w Dolsku położonego, zaintabulowane. Wierzycielowi udzielony został pod dniem 21. Września 1823. na zaintabulowanie summy tej attest hypoteczny. -'. ' i Instrument ten hipoteczny, składający się z obligacyi przed N otaryuszem pod dn. 9. Sierpnia 1815. r. wystawionej i allestu hypotecznego z dnia 21. Września 1823. zaginął, zaczein wszyscy, którzy do summy rzeczonej i do instrumentu na takową wystawionego, jako właściciele, cessyonaryusze, prawo zastawu lub inne pretensye roszczą, niniejszem zapozywają się, aby się w ciągu 3 miesięcy, a najpóźniej w terminie w tym celu na dzień 15. Lipca r. b zrana o godzinie 9tćj w lokalu tutejszego Sądu przed Radzcą Sądu Ziemsko - miejskiego Ur. S tyrie wyznaczonym, zgłosili, ile ci, którzy się niezgłoszą, z pretensyami swemido rzeczonego długu wyłączeni zostaną i instrument wzwyż wymieniony amortyzowany będzie. Szrem, dnia 28. "Marca 1843.
Król. Pruski Sąd Ziems ko - miejski.

SPRZEDAŻ KONIECZNA.
Sąd Ziemsk o-miejski wSkwierzynie.
Nieruchomości w P r z y t o c z n i położone małżonkom Heinrich należące: a) karczma z pomieszkaniem do niej należą cem i ogrodem, Nr. 31., oszacowana na 5218 Tal. 25sgI.
oprócz rocznie na 200 Tal. otaxowanych dochodów przywileju karczmy, b) wolna osada rolnicza pod Nrem 6. położona, z nieruchomościami z sołtysem Lossow przemienionemi, oszacowana na . 5300Tal. 25 sg r. ogółem. 10519 Tal. 20 sgr, wedle taxy, mogącej być przejrzanej wraz z wykazem hipotecznym i warunkami w Registraturze, mąją być dnia 13. Października 1843. przed południem o godzinie litej w miejscu zwykłem posiedzeń sądowych sprzedane. Skwierzyna, dnia 30. Stycznia 1843.
Ulubione $ y l v a - c y g a r y otrzymał znowu Gusta w Bielefeld. Podpisany ma zaszczyt polecić się łaskawym względom Szanownej Publiczności jako krawiec męzki dla cywilnych i wojskowych, niedawno przybyły z zagranicy i tu osiadły; spodziewać  najnowszych żurnali Paryskich, oraz umiarkowana cena potrafi zjednać ogólne zaufanie. S. Bouowski, przy ulicy Rycerskiej N I. 10. Ponieważ mi testament mój zaginął, zatem unieważniam go niniejsze'm dla zapobieżenia nadużyciu z takowego Maryanna Lewandowska.
Na doniesienie Maryanny Lewandowskiej oberzyścinej «Hotel de Hambourg" w Gazecie polskiej Wielko Xiestwa Poznańskiego, Nr. 87. z dn. 12. Kwietnia I. b. str. 696. i IntelligenzBlatt Nr. 88. z dnia 13. Kwietnia I. b. str. 664.
odpowiadam: iż jest nie prawdą, aby jej testament zaginął, gdyż ten w przytomności mojej spaliła dn 11. Grudnia 1841. Przyte'm uważam za potrzebę, zawiadomić Szanowną Publiczność, że u niej znajdują się pieniądze w różnym gatunku z kuponami od listów zastawno W. Xięst.
Pozn. blisko 200 Tal. od trzech kwartałów, o tychże do publicznych pism nie podała, iż u niej są, aby się właściciel zgłosił. Wiktorya Dymińska.
AXX30C TIOOIIIA xxxxxllxxxxxx - X3CXXXXXX3C«.
xl S A" Niżej podpisany handel, zawia- ix xjj domia publiczność, iż znaczny zapas Ix II{ obić li tylko francuskich, M xf nie w komisie, nie w mósfrach, ani też Ix x na czas wypłaty, lecz za gotowy pie- <l>x xl niądz nabył, przez co korzystając z ra- Ix xlj batu takowe taniej sprzedaje. Nadselka Ix Af ostatnia w najnowszych deseniach nade- J xj) szła dnia 3. Kwietnia I. b. I x Zjednawszy sobie zaufanie przez ścisłe x xjj wykonanie poleceń zapewnić może, że i XD i nadal na nie sobie zasłużyć potrafi.  x xi) Kaźmierz A. Szymański w Bazarze. 3CXIXX)KXXXXXXIXXXXIO(j>
Mlomiesie nie O Kalmueów linastertabace * Łafamski»
Wzmagające się coraz bardziej od lat kilku palenie cygar, niepowlekających jeżyka, wykazało, mianowicie dla znałożonych niemi miłośników fajki, potrzebę knastru, posiadającego tę nader ważną własność. Z tej przyczyny przez nasze, powszechnie przedniemi uznawane cygary Lafamskie, których lekka, delikatna jakość dostatecznie jest znana tym, którzy cygary te - to jest w kistach piętnami opatrzonych - palą, widzieliśmy się powodowanymi, do fabrykowania takie tabaki, która pod tą samą nazwą wszystkie owe własności dzierży, i tym sposobem odznacza się szczególniej łagodnością, przyjemnością i miłą wonIą. Używamy do nich tylko zagranicznych liści i wprawdzie takie, których dotąd mało co lub wcale niebrano do tytuniu, a których wyrób szczególniej nam się udał i postawił nas w stanie rozwiązania owego trudnego zadania. W Poznaniu główny debit u Panów braci Friedlaudcrów, w rynku pod ratuszem, i przedajemy je nie tylko S W czarnym druku po fabrycznej cenie 19 sgr. «a funt, xv modrym druku. MO sgr» za funt» ale też jesteśmy w stanie, dawać rabat odprzedawcom. B e r l i n, w Marcu 1 843 .
Ferd. Catmusi Spółka fabrykanci tabak. W związku z uwiadomieniem Panów Całmus i Spółki w Berlinie donosimy uniżenie, iż pomienionych tabak ciągle znaczny skład utrzymujemy, i możemy znamienite gatunki polecić szczególniej tak podług zdania znawców, jakotei wedle naszego przekonania. Poznań, w Kwietniu 1 A *
1843.
Bracia Friedlander w rynku pod ratuszem Nr. 4. 
*%A$