KRONIKA MIESIĘCZNA
12. Rada miejska uchwala wniosek Magistratu w sprawie rozszerzenia granic politycznych miasta Poznahia. 13. Otwarcie Teatru Nowego im. Heleny Modrzejewskiej w domu akademickim przy ul. Dąbrowskiego 5; dyrektor Rudkowski. 1'). i 1<>. Wycieczka nauczycieli bułgarskich w Poznaniu, przyjęta rautem przez Prezydenta miasta. Wycieczka przyjmowana była bardzo serdecznie. Złożyła wieniec u stój) pomnika Mieczysława I i Bolesława Chrobrego. Ki. Poświęcenie kamieida węgielnego pod kościół pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego na Wildzie, stawiany przez O. O.
Zmartwychwstańców.
Rektor Uniwersytetu prof. dr. Heljodor Święcicki stworzył piękną fundację dla osób pracujących na judu naukowem. przeznaczając na ten (cI zakupione przez siebie znaczne dobra Laski.

Liga Katolicka zażądała już przed dłuższym czasem od Magistratu ] lacu, na którym stał kiedyś pomnik Bismarcka, pod pomnik Serca Jezusowego; któremu ofiaruje się miasto Poznań. Ponieważ plac ten wogóle nie jest podatny pod pomnik, co stwierdził m. i. art. Władysław Marcinkowski Magistrat odmówił kilkakrotnie żądaniu Ligi, ofiarowują" natomiast inne odpowiednie tereny. Liga jednakże obstaje przy swojeni i zapowiedziała obecnie przeprowadzenie walki ..ostatnimi i ostab eznymi środkami". A czy nie byłoby może lepiej, gdyby chlubny zamiar w interesie dobrej sprawy cośkolwiek zmieniono, wystawiając pomnik lepszy w postaci kościoła - bo kościołów brak w Poznaniu -albo upiększając np. z gruntu kościół Św. Marcina? Pytanie, to stawiamy bez chęci dyktowania Lidze, co ważniejsze lub korzystniejsze. Nie chcielibyśmy wszakże dla dobra sprawy doczekać się zapowiedzi niezwykłej wykonania. Komitet budowy Grobów Zasłużonych ogłosił, że dnia 14. października rb. złożone zostaną w kościele św. Wojciecha prochy Józefa Wybickiego, Michała Sokolnickiego, Amilkara Kolińskiego i Andrzeja \iegolewskiego. Oczekujemy uzasadnienia takiego wyboru.

Z RUCHU WYDAWNICZEGO.

Sierpień i wrzesień).
P a m i ę t n i k J u b i ł e u 8 z o w y T o wa r z y s t w a P r z e m y słoweges w I'oznanju 1848-1923. Poznań 1923. 
KRONIKA MIASTA POZNANIA
Zasłużone Towarzystwo Przemysłowe obchodząc swój jubileusz, 'wydało pamiętnik, pisany przez jego skarbnika p. 15. Samolińskiego.
W czasie ciężkiego upadku rzemiosł powzięli w r. 1845 Karol Libelt i Karol Marcinkowski myśl założenia "Towarzystwa ku wspieraniu przemysłu", rząd wszakże przeszkodził jej realizacji. Niebawem jednakże, w roku rewolucyjnym 1818. dnia 15. maja ..Towarzystwo Przemysłowe" powstało, fundowane przez Karola Libelta, Jędrzeja Moracz( w skiego. Hipolita Cegielskiego, Tytusa Działyńskiego, radcę miejskiego Theylerą i innych. Już w r. 1850 Towarzystwo zorganizowało w Poznaniu wystawę przemysłową, a w równym mniejwięcej czasie stworzyło polską szkole; zawodową. Rychło wszakże poczynała zamierać eneraja. grono członków szczuplało, towarzystwo wegetowało. Ożywiło się ponownie w r. 1860, głównie z inicjatywy inteligentów.
Wznowiono szkołę dla terminatorów, która stanowi tytuł wielkiej zasługi Towarzystwa. W r. 1861 powstała z inicjatywy Towarzystwa Spółka pożyczkowa, z której wyrósł dzisiejszy Bank Przemysłowców.
W r. 1865 Towarzystwo założyło kasę pogrzebową, 1889 ..Dom Przemysłowy", w r. 1895 urządziło wystawę ) rzemysłową. ponadto zorganizowało kilka wystaw prac terminatorskich. liczne wykłady osób znakomitych w naukach, obchody itd.
Pamiętnik jest bardzo sympatyczny. Ponieważ jest pamiętnikiem, niekoniecznie obowiązuje go ścisłość historyczna. Małe jednak zastrzeżenie. Utarło się jakoś zdanie, że w wieku XVIII rękodzielnictwo Wf Wielkopolsce było w ruinie; a ponadto pisze p. 8-amoliński. że ..kiedy Prusacy zajmowali Wielkopolskę, oprócz rolnictwa i gospodarki leśnej, prowadzonej systemem nieumiejętności kwitła przedewszystkiem fabrykacja - żytniówki..." A to jest fałsz wierutny. Od wieku złotego nigdy tak nie dźwignęły się rzemiosła jak przy schyłku pierwszej Rzeczypospolitej, a upadek przemysłu drobnego miał polityczne i gospodarcze przyczyny i przypadł wyłącznie na czasy pruskie. Równie fałszywa jest ocena ówczesnego mieszczaństwa. Życzyćby sobie należało, aby Towarzystwo Przemysłowe uprosiło historyka o napisanie dziejów przemysłu polskiego w Poznaniu w czasie istnienia Towarzystwa, bo tego ono warte i uczynić to powinno.
Dr. Kazimierz Bross, P r z y c z y n k i d o d z i a 1 a 1 no ś c i s p o - łec.zno-1ekarskiej Dra Karola Marcinkowskiegp. Poznań 1923. 16", str. 40. Odbitka z "Dziennika Poznańskiego".
N a podstawie niezbadanych dotąd niektórych akt magistrackich 1 materjałów w posiadaniu osób prywatnych pozostających, przynosi