.. G-A
VVielkiego
POZNAN
BTA
>K c;strtT. a
GO.

Nakładem Drukarni Nadwornej lP. Dekera i Spółki. - Redaktor: lI. IVannotrski.

JE
W Czwartek dnia 16. Stycznia.

1845.

Wiadomości kraj owe.

Z B e r l i n a , dnia 1 3 . S l Y c t n ia.
N. Pan powrócił z Neu-Sfrehłz.

Wiadomości zagraniczne.

Polska.
z Warszawy, dnia 12. Stycznia. Najjaśniejszy Pan na przedstawienie Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego naj łaskawiej mianować raczył Pana Jakóba Grochowskiego, dotychczasowego Szefa Kontrolli w Najwyższej Izbie Obrachunkowej, Assessorem tejże Izby. Podaje niniejsze'm do publicznej wiadomości, że J O. Książę Namiestnik Królestwa, rozkazem z dnia 10. (22.) Grudnia r. z. za Nr. 6710, polecić raczył, przy wydawaniu paszportów za granicę, zachowywać następujące przepisy: 1) Paszporty wydawane komukolwiek w ogólności, nie użyte w przeciągu miesięcy 3ch, od daty otrzymania onych, przedstawione następnie nie później jak w ciągu powyższego trzechmiesięcznego terminu w celu zamiany na nowe, w gubernjach, Naczelnikom Wojennym a wWarszawie do wydziału paszportowego kan c ellarj i J O. Księcia Namiestnika, mogą być zamieuione bezpłatnie na tenże sam termin, na jaki był wydauy paszport poprzedni. 2) Przedstawione zaś dla zamiany po upływie miesięcy trzech
od wydania, przemienione będą także bezpłatnie na czas pozostały terminu, w poprzednim paszporcie oznaczonego, z dodaniem do takowego trzech miesięcy; np. paszport roczny przedstawiony po upływie 4ch miesięcy, zamieni się na jedenasto-miesięczny i t. d. 3) Osoba niekorzystająca z zamienionego paszportu, a mająca zamiar wyjazdu, winna prosić na nowo o wydanie paszportu przepisanym porządkiem, z wniesieuiem przytem przynależnej za paszport opłaty. 4) Osoba otrzymująca paszport na kilka przejazdów granicy Królestwa i wyjeżdżająca w zakreślonym terminie raz jeden przyuajmnićj za tym paszportem w miejsce dokąd jej był takowy wydany, uważa się za korzystającą z paszportu"', i w takim razie zamiana onego miejsca mięć nie może. Warszawski Ober-Policmajster.
Kaukazy ja.
Chociażbyśmy nie wiedzieli, że P. Gretsch znowu jest w Paryżu, moglibyśmy jeduak tego domyślać się po jego niewidzialnym, ale jednak dość widocznym wpływie na niektóre pisma Paryskie. Revue de Paris z dnia 26. Gru dnia pomiędzy czterma główne mi artykułami niemniej jak dwa o Rossyi umieściła, podobnie między Rozmaitościami tego pisma szczególny jakiś interes dla Petersburga przebija się. J eden z owych dwuch głównych artykułów rozwodzi się nad wypadkami w Kaukazie i podaje dziejowy rzut oka na walki tameczne, oddając  a mianowicie Szamyla, który w r. 1843. nie tylko trzy warownie w górach, lecz też całą Awaryję. i wszystkie prowincye górzyste opanował. Co odtąd ze strony Rossyi uczyniono, opisują w następujących ustępach: «Chcąc prowincye zabrane znowu zawojować, wysłała Rossya nową wyprawę do pasma gór nad morzem kaspij skie 'in. Expedycya ta, wyszła w Maju r. 1844. , stoi pod rozkazami Generała Neidhard, naczelnego wodza armii Kaukaskiej.
Neidhard armią swoje na 3 dywizy je podzielił, dowodzone przez generałów Liiders, Gurko i Dołgoruki. Uderzenie nastąpiło w trzech punktach równocześnie a dystrykt Arwuria, jako najprzystępniejszy , stal się widownią pierwszych operacyi. O wypadku tej wyprawy sprzeczne obiegają pogłoski. Niezawodną, że Szamyl fanatyzm muzułmanów wszędzie podnieca, że .wQnę świętą głosi, wszystko pod chorągiew wzywa, mordercze walki staczał i cudów waleczności dokazywał. Jakkolwiek wojsko rossyjskie chlubue'm męstwem się odznacza, musi jednak z okropnym, niezwyciężonym nieprzyjacielem krwawe staczać boje. * - Siły Rossyi · w Kaukazie składają się teraz z 3 dywizyi piechoty, w ogóle około 35,000 żołnierza, pułku dragonu Z 1000 ludzi, 45 batalionów wojsk załogowych po fortecach, liczących 30,000 żołnierza, 20 pułków kozackich, każdy po 500 ludzi i z 12 bateryi artyleryi po 8 dział, co *v ogóle czyni 80,000 wojska i 100 dział.
Ostatnićmi czasy 10,000 wzmocnienia do Kaukazyi wysłano.
Francya.
Z P aryż a, dnia 7. Stycznia.
Polemika między dziennikami ministeryalnemi i oppozycyjueini względem słów, które król przyjmując biura izby deputowanych do pana Debelleymc powiedzieć miał a które gazety ministe-ryalne ogłosiły, trwa ciągle; gadaniny te wszelako nikogo zająć nie potrafią. Na posiedzeniu wczorajszem komissyi adressowej izby deputowanych prezes rady i minister spraw zagranicznych byli obecni. Dawane przez nich deklaracye dotyczyły się polityki zagranicznej. Komissya adressowa projekt swój zapewne na przyszłą Sobotę przedstawi a w tym razie obrady publiczne wszczęłyby się w Poniedziałek. Dyskussye adressowe w izbie parów rozpoczną się podobno w przyszły Czwartek. Dziennik sporów donosi, że stan zdrowia pana Villemaiu znacznie się polepszył. Courrier de Nantes umieścił niektórenowe szczegóły o zabraniu brygu francuzkiego «Curieuse« przez okręt angielksi nad brzegami afrykańskimi, są one jednak tak niedokładne, ze podług nich o wypadku całym sądzić trudno. Żalą się mianowicie na to, że po potępieniu tego brygu nawet wszelakie sprzęty i rzeczy majtków sprzedano i kapitanowi Leraiste wyjąwszy suknie, które miałna sobie, inne wszystkie odebrano. Puszczono go tylko za kauryą i miano go jako obwinionego o handel niewolnikami wkrótce stawić przed sąd Assyzów. Pismo w rzeczonej gazecie zamieszczone z Gorich pod dii. 5. Listopada wyraża niezachwianą nadzieję, że niewinnym uznany zostanie. Zamiar oppozycyi skompromitowania rządu przez uczczenie admirała Dupetit- Thouars nie bardzo je'i się udał. Wiadomo, że zbierano po ca'ej Francyi składkę po 10 Sous na honorową szpadę dla rzeczonego admirała, chcąc mu przez to wynagrodzić krzywdę, jaką mu ministerstwo wyrządziło przez nieuzname jego czynności. Miało to być znakiem uznania ze strony całego naród". Atoli rzecz ta inny wzięła obrót, bo ministerstwo dało admirałowi do poznania, że przyjęcie tej szpady byłoby obrazą rządu i wykroczeniem przeciw powinnościom służby. To skutkowało; aSiecle obwinia teraz ministerstwo, że zasekwestrowało admirała, aby niezawiśli deputowani dojść do niego nie mogli. Cóżby wypadało myśleć o gabinecie, gdyby się pokazało, że pan Dupetit- Thouars, zajmując w posiadanie wyspę O'Talieiti, stosował się do instrukcji, jeżeli nie pisanych, to przynajmniej ustnych, odebranych od gabinetu przed wyjazdem. Nie zatwierdzając go w skutek gróźb Anglji, gabiuet wówczas siebieby nie zatwierdził. Wieść ta rozeszła się z samego początku tej nieszczęśliwej sprawy, przypominamy sobie, że pan Billault dotknął tego przedmiotu na trybunie izby deputowanych, i nie znalazł nikogo, coby mu zaprzeczył. Od czasu, jak admiral przybył do Francji, prawda odkrywa się koło niego i pomimo niego, dla tego też gabinet stara się go trzymać prawie jak w więzieniu, jafc to uczynił z panem Reine, i należy przypuszczać, że pan Dupetit- Thouars teu tylko błąd popełnił w oczach pana Guizot, że zbyt wiernie wypełnił jego rozkazy. Oto wypadki, jakie przytaczają z lego względu: W dywizji morskiej Oceanu południowego kilku oficerów ganiło zajęcie O'Taheiti. Nasz admirał był otoczony sztabem, którego członkowie należeli do opozycji, jak to nie raz się zdarza na pokła wano mniej więcej słusznie władzę, wykonywaną na okręcie marynarki królewskiej, z władzą króla nieograniczonego, z władzą, która nie ma innej kontrolli jak krytykę swoich podwładnych. Krytyka ta zwykle milcząca przez poszanowanie, chętnie objawia się, gdy tylko naczelnik słuchać jej zechce, a admirał Dupelit Thouars pozwalał oficerom, zostającym pod jego rozkazami, mówić wszystko, co im się podobało, o jego postępowaniu polityczne 'm. Na wszystkie uwagi admirał odpowiadał tylko »słucham moich instrukcji.« J akiegoź rodzaju były te instrukcje? gdyby były pisane, admirał byłby ich użył dla usprawiedliwienia się. Były to więc instrukcije usine, takie, jakie się dają ajentom dyplomatycznym w dopełnieniu ich nót pisanych; a to, co powiedziano ustnie, jest zwykle] częścią najważniejszą i naj delikatniej - szą poselstwa; jest to post scriptum rozkazów ministetjalnych. Według wyrazów samego admirała, pan Guizot miał mu powiedzieć przy wyjeździe: »Działaj pan tak, by w O'Taheiti można zamienić protektorat Francji na rząd wszechwładny.« Admiral postąpił stosownie; wiadomo, że mu nic brakło na powodach. Pan Guizot więcej zrobił, zapewniają, że powiedział: »Staraj się pan także zatknąć flagę francuską na jakiej innej wyspie Oceanji;« albowiem jak nam mówiono, p. Dupetit- Thouars zwrócił swe oczy na nową Kaledonję. Tak przynajmniej sądziły osoby, które otaczały admirała, gdy wyprawił bryg do tej wyspy. Sądzono, że admirał Dupelit Thouars sam się tam uda, a wyprawa pierwszego statku wyprzedziła tylko ważniejszą. Gdyby to przedsięwzięcie dalej było posunięte, bez wątpienia gabinet byłby znowu protestował i nie zatwierdzał. Z resztą najlepszym sędzią w tym względzie jest własne sumienie i przekonanie gabinetu. Przytćinlloto wyrazy admirała, gdy mu doniesiono o niezatwierdzeniu: »Myślałem, że działam ku czci i pożytkowi mego kraju; działać inaczej, byłoby to ustępować przed Angliją.« Z dnia 8. Stycznia.

Ostatni buletyn o stanie zdrowia Pana Villemain brzmi jak następuje: »Dzisiaj pacyent nieco lepiej się miewa, jak w ostatnich dniach; większą część duia wczorajszego nie leżał w łóżku, przyjmował pokarm i rozmawiał z przyjaciółmi swemi bez widocznego natężenia.« Kuryer francuz K i donosi, że ciągły, opasujący mur fortyfikacyi Paryskich, z bastionami w pewnej odległości na ziemi nader nierównej juz na przestrzeni 40,000 metrów ukoń
czony; jest on 3--4 metrów gruby a 10 wysoki. Przed nim jest rów głęboki i szeroki z wałami. Zewnątrz muru z pomiędzy zamierzonych 20 cytadel, 16 już wykończonych i uzbrojonych. Zakładają teraz magazyny w Vinceuues, mające stanowić ogromną zbrojownię, gdzie działa, moździerze, haubice i zapasy wojenne wszelkiego gatunku mają być nagromadzoue. Obecnie zaczynają budować twierdzę Cauonville tiaprzeciw lasku z Viucenues. Do zupełnego ukończenia muru nie dostaje tylko małej części, którą w ciągu wiosny przyszłej wystawią. Koszary w twierdzach wszędzie prawie do przyjęcia wojska już przysposobione. Słychać, że Pan Guizot w Izbie Parów długą mowę mieć zamyśla celem wyłuszczenia i objaśnienia polityki swojej; chce oraz przez głosowanie w Izbie Parów na swoje korzyść większość w Izbie Deputowanych, obrady której w 4 dni później się rozpoczną, sobie zabezpieczyć. Powiadają, że Anglia nie jakąś okazuje skłonność do koncessyi w układach tyczących przetrząsania okrętów pod warunkiem, łeby gabine nasz z Londyńskim się połączył w celu wydania uroczystej proteslacyi mocarstw europejskich przeciw wcieleniu Texasu do unii Stanów Zjednoczonych. Komissya adressowa dzisiaj po południu w Izbic Deputowanych na nowo się zgromadziła i dyskussye nad pojedyrkze'mi paragrafami mowy od tronu kontynuowała. Mianowanie sprawozdawcy, mającego ułożyć projekt do adressu, jutro nastąpić ma. Rozumiemy, że wybór padnie na Pana Hebert, Prokuratora Generalnego. Jutro Izba Parów przystąpi dodyskussyi nad adressem. Deputowani jutro podobnie na sessyę się zejdą, aby przyjąć wniosek rządowy. Powiadają, że wniosek ten tyczy się wsparcia pieniężnego czyli pensyi z skarbu publicznego na korzyść trzech córek Pana Villemain. O godz, 2. Izba w biurach swoich się zgromadzi, aby projekt do prawa względem kredytów snpplemenlajuych i budżetu na r. 1846. wziąść pod rozwagę. Anglia.
Z Londyn u, dnia 4. Stycznia.
Dziennik Times wyraża, »Pana Tyler projekta zapewne nie będą wykonane mi za jego administracji, a chociaż (on jego adresu jest wojowniczy i groźny fo pocieszamy się z drugiej strony, że dnie istnienia pana Tyler, są dosłownie mówiąc, policzone; kongres może więc naradzać się o przyłączeniu Texas, to nas wcale nie trwoży. -. Ale w Mexyku i Texas rze kter. Amerykański poseł w Mexyku pan Shaiiou w swej ostatniej nocie do tamecznego rządu nader mocnych użył wyrażeń, a pan Calhoun, jak się zdaje, upoważnił go, do szczycenia się z uporczywości, z jaką gabinet Washyngloński od lat kilku stara się o zyskanie texyjskich prowincji. - Minister Mexykanski pan Repu odpowiedział na tę uotę nie tylko z stałością, ale nawet z guieweui, a Izba prawodawcza zatwierdziła to postępowanie. W skutek tej korreepohdeucji pan Shauon wstrzymał fwe stosunki z rządem Mexykanskini i zażądał nowych instrukcji. Jakiego rodzaju będą te instrukcije łatwo poznać z tonu mowy prezydenta, i objawionej chęci wplątania się z Medykiem w wojnę, której nadgrodą ma być Texas. Być bardzo może, że pan Shanou szedł tylko za życzeniem swych przełożonych, zaogniając wojnę z Mexykiem. Także oświadczenie nowego prezydenta Texasu pana Ansou Jones, nie brzmi ani przyjaźniej ani spokojuiej. Oświadcza on, że jeżeli obce mocarstwa przed otwarciem kongresu uie dadzą poznać swego postanowienia i nie zechcą bronić Rzeczy pospolitej Texas, wówczas wypowie wojnę MexYKowi i popierać będzie wszelkiemi środkami, jakich tylko jego kraj i sprzymierzeńcy dostarczyć zdołają. - W ten sposób Santana w skutek swego wąchania się i pretensji niedorzecznych popadł w trudne położenie, które może doprowadzić Mexy K, przy jego zewnętrznych wpływach i wewuętrznej słabości, nad przepaść rewolucji. Możemy się wszakże spodziewać, źe niebezpieczeństwa tego położenia kryją w sobie środki zaradcze, a mocarstwa sprzymierzone nie mające w lej kwestji żadnych territorjaluych interesów, skłonią wałczące strony do zgody rozsądnej, nim jeszcze Stany Zjednoczone przywłaszczą sobie prawa i kraje, o które spór idzie.«
Z Ichaboe, wyspy wydający guano, doniesiono, że dwa okręty Angielskie napełnione guano w przejażdzie z wyspy rozbite, zatonęły, ludność tylko z wjelką trudnością uratowano. - Zapas guano na wyspie Ichaboe tak się wyczerpał, że tylko niektóre okręty będą mogły zabrać pełny ładunek, wszędzie już dokopano się do skał przez grubą warsztwę nawozu. Z dnia 6. Stycznia.
Rząd postanowił, aby port li e v e n p o r t dwoma mocnemi bateryami i ustawieniem dział ciężkiego kalibru w czterech różnych punktach uzbrojono. Kosztorys przezuacza na ten cel 18,000 funt.

Dania.
Z K o p e n h a g i, dnia 7. S tycznia.
List z Agger-kauał z d. 23. Grudnia donosi, że tamże duo 21. Grudnia r. z. między 9. i 10. godz. wioczór dość mocne wstrząśnieuie ziemi od zachodu ku wschodowi uczuto; trwało przez kdka sekund i stołki i stoliki ruszały się. Szwajcarya.
Z kantonu zlirichskiego. - Nowa g az e t a zur ichsk a tak pisze: «Już w Sierpniu r. p. zebrała się była wielka liczba członków Wielkiej rady ze wszystkich części kantouu końcem naradzenia się względem różnych iuleressów tak kantonu jako też całej federacyi dotyczących. - Przewidywano już wtedy, że w Lucernie przyjdzie do powołania Jezuitów i wielkiego ztąd rozdrażnienia. Zebranie wynurzyło to jednomyślne zdanie, że tylko prawny, ale nie gwałtowny i rewolucyjny opór zbawienne wydać może owoce. Uznano jednomyślnie za jedynie zdrową politykę partyi liberalnej, popierać każdy rząd liberalny na wszelki sposób, a hamować każdą liberalną mniejszość kroków gwałtownych. I w tein też duchu postępowano, mianowicie przedsiębrano pokilkakroć doprowadzić do skutku zebranie ludzi wolnomyślnych z kantonów wschodnich i polecić spólue działanie w wskazanym duchu. Niestety, wydane w tym celu odezwy nie miały żadnego skutku, a tak upragnione owo zebranie wcale do skutku nie przyszło. Odtąd zrobiono smutne doświadczenie; o zebraniu i naradzie już teraz mowy być nie może, i nie pozostaje nic innego, jak tylko pójść do tych, którzy tn przybyć nie chcą lub nic mogą. Ale jakiż tedy jest cel, do którego zmierzają pp. Furrer, Pestaluz, Rlieg i inni? Nie omylimy się zapewne, będąc tego zdania, że usiłowania ich do tego zdążają, aby kwestya tycząca się Jezuitów rozwiązaną została w sposób zadowalniający liberalną parytą w Szwajcaryi. Do rozwiązania takiego należy, aby kwestya jezuicka takową tylko pozostała, a mianowicie nie była użyta do napaści na federacyą, i aby opór przeciw rzeczonemu zakonowi wyszedł z kantonów, a nie ze związków prywatnych. Jeźli to nastąpi, skutek będzie niewątpliwym. Opinia publiczna wyraźnie się objawia przeciw Jezuitom, nietylko pomiędzy protestantami, ale bardziej jeszcze pomiędzy katolikami, którym nawet są niebezpieczniejsi. W samym luceruskim kantonie liczniejsi są Jezuici, aniżeliby z gmin, które veto wyrzekły, wnosić można; a gdyby władze tameczne miały mieć tę okropną odwagę zaciętego sprzeciwiania się najświe natenczas upadek ich byłby niechybnym i małoby znalazł współuczucia. Jeźli wszyscy, co uie chcą Jezuitów, ale też nie chcą rewolucyi ani pognębienia mniejszych kautouów przez większe, jeźli ci wszyscy mocno i stanowczo wolę swoje wynurzą i czynem poprą, natenczas wkroczeuie Jezuitów do Lucerny będzie niepodobnem i juz sama moralna potęga opinii powszechnej, bez broni wystarczającą będzie do ich odparcia. Rzeczą jest władz, pierwszy krok stawić, stanąć naAczele tego ruchu i trzymać go w karbach należytych. Wszystkie umysły zajęte są ważnością chwili: panuje wzburzenie, a niewczesną byłoby rzeczą oczekiwać wypadków, zamiast je owładnąć. Okoliczności wymagają koniecznie zwołania nadzwyczajnego sejmu, i spodziewamy się, że to w tych miesiącach nastąpi. Większość kantonów wyda wtedy bez wątpienia dostateczne pełnomocnictwa ku ocaleniu honoru i wolności Szwajc aryl.
Turcya.
Z Ko n s ta n t yno p o la, dnia 18. Grudnia.
Według urzędowego ogłoszenia rady zdrowia ukończono w Turcji organizaciją zarządu zdrowia. Ponieważ od lat kilku zaraza nie objawiła się ani w Europejskiej, ani w Azjatyckiej Turcji, przeto rada zdrowia obejmuje te kraje w szereg krajów zdrowych, a całe jej usiłowanie skierowane będzie na zasłonięcie tych krajów od zarazy. Dla tego znosi się większa część urzędów zdrowia wewnątrz kraju, i ograniczy się zarząd otoczeniem zdrowych prowincji pasem zakładów zdrowia, by zasłonić je od wszelkiego zetknięcia zErzerum, Egiptem i Syrją, jedyneini niebezpieczuemi puuktami. Prace stosowne zostały już w wielu miejscach rozpoczęte. Stany Zjednoczone Ameryki północnej.
Z New-Jorku, dnia 17. Grudnia.
Listy z Washiugtonu donoszą, że wniosek pana Bentona, według którego przyłączenie Texasu tylko w razie przyzwolenia Mexyku nasląpićby mogło, w senacie przynajmniej przejdzie. Co do bilu podanego przez p. Ingcrsoll do izby reprezentantów, który się domaga bezpośredniego przyjęcia traktatu połączenia z duo 12. Kwiel., ten zapewne wczoraj w Washingtonie rozstrzygnięto. Oddano go zapewne do komitetu spraw zagranicznych. Słychać, że deputowani róźoych stanów zebrali się osobno końcem porozumienia się względem kwestyi przez p. Ingersoll poruszonej, i zapewniają, że z pomiędzy 69 reprezentantów Stanów N owego Yorku i Ohio, między którymi jest może około 50 demokratów, najwięcej 10 lub 12 za wnioskiem głosować będzie. Dnia 14. dostawił prezes kongressowi różnych dyplomatycznych dokumentów, których jeszcze nie ogłoszono. W tymże dniu przełożył sekretarz skarbu także swój raport roczny. Praca ta jest tą rażą ważniejsza, niż kiedykolwiek, a to z powodu milczenia prezesa o zmianach rządu pod względem reform fiskalnych. Stan skarbu jest bardzo kwitnący. Po pokryciu wydatków zwyczajnych znalazła się d. 30 Czerwca 1844. w skarbie przewyżka przeszło 39 milionów dollarów, z których znaczna część długu spłacona będzie. Z tegoż sprawozdania doczylujemy się, że z końcem roku liczonym do 30. Września 1844. przybyło do Stanów zjednoczonych 84,764 passażyerów. W ostatnich 9 miesiącach, które poprzedziły, przybyło ich 56,529, azatem w przeciągu 21 mieś. ogółem 141,293. - Listy z Washinglonu donoszą, że prezes wydać miał okólnik do kongressu, w którym oświadcza, że za wszystkie kroki, jakie pan Shanon u rządu mexykańskiego uczynił, odpowiedzialnym być chce. T e x a s.
Z Londynu, dnia 4. Stycznia.
Poczta Amerykańska przywiozła także wiadomość z Texas, które jednakże ograniczają się na następnem oświadczeniu prezydenta pana Ansou, przeciw Mexykowi. Zwróconem jest to oświadczenie do lexyjskiego sprawującego interesa przy rządzie Stauów Zjednoczouych, i brzmi jak następuje: » O Ś w i a d c z e n i e : T exas, pozostawiając zakończenie swych kłótni z Mexykiem wpływowi mocarstw sprzymierzonych, dało najlepiej poznać swe życzenie pokoju. Przeczuwając, że to pośreduictwo się nie powiedzie, uważa za obowiązek oświadczyć, że, jeżeli do zgromadzenia kongresu w przyszłym miesiącu Grudniu nie zostanie zawartym pokój albo stosownie i dostatecznie zawieszenie broni, albo, jeżeli mocarstwa sprzymierzone uie uwiadomią Mexyku, że się ma ograniczyć tylko na lewej stronie Rio-Grande, wówczas Texas zajmie natychmiast położenie zaczepne ze wt-zyslkiemi siłami, jakiemi tylko rozrządzać może i użycie pomocy nie wstrzyma go od tego.« Dalej prezydent Texasu oświadcza, że nie zważając na żadne dotychczasowe granice, uderzy na MexYK, że Texas wystąpić może z dostateczną armiją, i że rozpocznie swe działania od Santa Fe. W końcu dodaje, że gdyby jaki Mexykańczyk napadł na Texas, w ten czas prezy opinja publiczna w Texas, według lego oświadczenia ma być zupełnie do wojny skłonną, prezydent tylko ją wstrzymywał. Spodziewają się, że pośrednictwo mocarstw sprzymierzonych nie będzie odrzucone, i że do wojny nie przyjdzie.
Rozmaite wiadomości.
z p o z n a n i a . - «Tygodnika literackiego« · wyszedł Nr. 34. zawiera: Z córy sławy Kollara, wyjątek z poematu. Głos pastora R. Fiedlera za polskimi protestantami wSzlązku na synodzie prowincyalnytn dn. 5. Grudnia 1844. w Wrocławia. - W starym piecu djabeł pali (ciąg d). DieAtheisten und Gottlosen unsrer Zeit von Fr.
Sallet przez Dahlmana (ciąg dalszy). - Przegląd poezyi Al. Grozy przez Romana Mazura (ciąg dalszy). - Doniesienia literackie.

(Nadesłano.) Nowy sposób wytępienia gorzałki.
Pewieu Proboszcz Archidyecezyi Gnieźnieńskiej, widząc swoich koliegów bractwo wstrzemięźliwości zaprowadzających, i już słysząc o błogich skutkach gorliwej ich pracy - w Gnieźnie u fary jest 3000, w Trzemesznie 2000, w Wrześni 1800, w Inowraclawiu 600 członków - chcąc także tę dobrą sprawę popierać i gorzałkę z kraju wypędzić, zostawszy exekutorem testamentu ś. p. Proboszcza w K., gdzie już dał się słyszeć głos prawdy przeciwko używaniu trunków przepalanych, ubogim dziadom i babom po pogrzebie znaczną ilość gorzałki, podobno całą beczkę, w gościńcu kazał dawać. - Takim sposobem ilość wódki wprawdzie się zmniejszyła, ale zarazem także ilość rozumnych ludzi, bo jeszcze przed wieczorem kilkanaście pijanych we wsi widziano. - O, przykładzie! godny naśladowania! ?! -
(Nadesłano.) Przekonawszy się naocznie przy zwiedzaniu teatru małpiego Pana Szrejera, że wszelkie pochwały w zagranicznych pismach peryodycznych i w Numerze 6. tutejszej gazety na rok bieżący, teatrowi jego dawane, nie wyrównywają bynajmniej nadzwyczajnej wprawie zwierząt, zapewnić możemy, że małpy jego wykonywają prawdziwie w wielu względach nadzwyczajne rzeczy, mianowicie zaś w jeżdżeniu na koniach. Większego aloli jeszcze podziwienia godna cierpliwość i wytrwałość, aby nie rozumne istoty
tak daleko doprowadzić, iż wykonywają rzeczy tak zręcznie, iżby prawie sądzić można, że posiadają rozum ludzki. Przeto nietylko powszechne zadowolenie, które teatr małpi w największych miastach Europy wzbudzał, powinno nas Poznańczyków zachęcać do korzystania z te) rzadkiej u nas rozrywki, ale nadto zapewnić jeszcze niniejszem możemy, że każdy odwiedzający teatr wspomniouy, sprawi sobie na cały wieczór nader przyjemną rozrywkę. Kilku lubowników sztuk pięknych.

Z Warzą wy, dnia 11. Stycznia.
Podług posiadanych ostatecznie w Kommissyi Pxzadowej Spraw VVewn<;lrzuych i Duchownych wiadomości od chwili wybuchnięcia w kraju tutejszym zarazy bydlęcej » k s i ę g o s us z e m« zwanej, to jest od 1. Listopada po dzień 31" Grudnia r. z., stan jej był następujący:
Miejsce dotknięte Dala oka- = 2 E zaraz ą zania się Left Uwagi. zarazy. Karczma i kolonia 14.Lisi. r. z. uWawer 5. List. 15 stala zupełnie wieś Gocław . l. List. 25 3. Grudnia ustala. miasto Piaseczno 7. List. 15 27. Listopada ustala. Czechowka górna 12. List. 66 istnieje w Sonibor Susziu> i jeszcze Szuniianka i. List. 216 dito Probostwo Czwartek pod Lublinem 7. Gnid. 31 dito Czechowka dolna 12. Grud. .2 dito W. Wagrodno 22 Grud. 31 dito Starawieś 19. Grud. 15 dito w. Sępochów 27. List. 18 dito
Skala Ut, re, mi, fa, sol, la, sa - której ostatuią głoskę dopiero później dodano, została złożona w 11 wieku, przez mnicha Benedyktyna, Guido Aretius, z następującego śpiewu, którym świętego Jana, jako patrona śpiewaków, przeciw chrypce wzywano: lit (jueaiit laxis Abyśmy mogli jfesonare fibris Wolniej szą piersią Mira gestorum Cuda twych czynów .Famuli tuorum Wystawiać w śpiewie, Solve polliiti Zgładź ciężką winę.
Z« bii rentum Ust pokalanyc b, Sancte Joannes! Święty Janie! Wydatek na cygara. Przypuściwszy iż ktoś codziennie 3 cygara po 2 grajcary srebrnych pali, możemy obliczyć iż on przez rok, 147 zip., a w przeciągu lat czterdziestu, 5840 złp. spali. J eźli zaś zarzuci palenie cygarów i da oszczędzone przeto pieniądze na procent, a uzyskany z każdym rokiem procent do kapitału przyłączy, tedy będzie miał w końcu czterdziestego roku zamiast próżnego dymu, który w tym czasie wykurzył, summę przeszło 146 O O  może, gdy do tego oszczędzony wydatek na zapałki i podobne rzeczy doliczymy. Osobliwszy przewóz. Zaangażowany przy Londyńskim teatrze Aslley c lo v n czyli komik gminny, p. Barry, wyprawił niedawno temu mieszkańcom Londynu widowisko, które było równie oryginalne, jak też i śmiałe. Ogłosił był kilką dniami wprzódy, iż będzie przejeżdżał przez Tamizę z Vauxhall do Westminster w małym cebrzyku, ciągnionym parą gęsi. O wyznaczone'; godzinie przybył pan Barry w swoim kostiumie teatralnym w pobliżu mostu Vauxhall, gdzie się niezliczone tłumy ludu zebrały, a gdy wszystko było gotowe, wsiadł do cebrzyka i odpłynął. N a jego szczęście był to właśnie czas przybywania Tamizy, a ponieważ i gęsi nad spodziw założonym sobie lejcom posłuszne były, przeto powiodła się przejazdka jak najpomyślniej W towarzystwie przeszło dwiesiu łodzi stanął p. Barry szczęśliwie u swego celu i był przy wylądowaniu potrójnein h u r r a li! przyjęty. Bale dworskie w Londynie. Vicomte d' Ar lin c o u r t mówi w jedue'm ze swoich pisem o balach dworskich w Londynie: Będąc przyzwyczajonym do balów fraucuzkich, na których zwykle nie tańczy się lecz chodzi się kadryla, byłem bardzo mile zdziwiony ujrzawsz, że w Londynie istotnie tańczą kadryla. Królowa sama tańczy go wybornie. W każdej sali pałacu znajduje się tron z baldachimem, a po ukończeniu [ańcu w jednej sali, udaje się królowa do innej sali, aby tam nowy taniec rozpocząć. J ej przybycie i wychodzenie z sali oznajmiła zawsze m u z y ka odegraniem pieśni narodowej «G o d s a v e t h e q u e e n. T o ciągłe jej wędrowanie z jednej sali do drugiej utrzymuje wciąż ochotę do tańcu i pozwala wszystkim obecnym widzieć zbliska królowę. Recepta z 16. wieku. »Arcywyborny proszek na rozmaite słabości, a często już doświadczany, - jako to: Po pierwsze, CZYSCl flegmę i stłumi a choleryczność. Powtóre oczyszcza krew i rozpędza chmury w głowie, to jest mclancholiję. Ożyźwia serce i utrzymuje płuca i wątrobę w czerstwem zdrowiu. Czyści śledzionę, goi wrzody w gardle, ulecza kaszel, łagodzi pulsy i odejmuje wszelkie wewnętrzne bole. Wzmacnia i ogrzewa żołądek), dodaje tuszy i spędza febrę. Zapobiega ospie, i pomaga na kamień; niech on będzie czerwony lub biały, mały lub wielki, wyjdzie z człowieka jakgdyby ziarnka piasku. Rozjaśnia oblicze i nadaje kwitnącą cerę. Pokrzepia zmysły i czyści żyły. Uwalnia od zawrotu głowy i woduej puchliny,. a nadewszystko zachowuje człowieka od febry. - Na to weź imbiru, goździków, inuszkatelowej gałki, muszkatelowego kwiatu, anyżu, kminku, słodkiego drzewka, winnej macicy; oraz szałwii, kopru, liści senesowych, pinipineli, białego kadzidła, kubaby i cynamonowej kory. Weź tego wszystkiego po łucie, dodaj połowę tyle kaudyzowanego cukru ile to wszystko waży, i utrzyj razem na proszek. J eżli się zechcesz wstrzymać wieczorem od trunków, tedy możesz zażyć tego proszku, ile go we trzy palce wziąć zdołasz. T o z samo powtórz i rauo. Po czterech miesięcach doznasz cudownej ulgi. Pamiętaj jednak abyś kminek, anyż i koprowe nasienie nasamprzód dobrze sparzył lub w mocnym occie namoczył, a dopiero we 24 godzin utrzyj, jak powiedziano, na proszek, i z resztą zmieszaj.
s z t u c z n e wo s k o w e i p a p i e r o w e wyr o b y . W jednej z bud w Wenecyi znajdują się obecnie na wystawie trzy zadziwiające wyro by z wosku i papieru, które dowodzą, ile ludzka sztuka wraz z cierpliwością dokazać może. J estto zmniejszona kopija Rafaelowe'j Wieczerzy pańskiej, Baroccicgo Zdjęcia Chrystusa pana z krzyża i obrazu przedstawiającego Michała Anioła, - wszystkie te kopjje są wykonane lak pięknie z wosku, iż mogą z oryginałami iść w porównanie. Co zaś podziwienie widza do najwyższego stopnia wzmaga, jest ta szczególność, it każdy z tych trzech, tak misternie i rozlicznie ugrupowanych obrazów, .został wypracowany w dużej bani skjanne'j, której otwór tak jest wazki, iż zaledwie dwa pałce weń włożyć można. Przyczem zważać wypada, iż ta bania nie mogła dopiero po ukończeniu tych obrazów być wydętą, gdyżby tego zbyt łatwa lopność użytego do lej pracy wosku nie dopuściła. Obok pomieuionych obrazów widać także całą postać ludzką nowym zupełuie sposobem mozaiki wypracowaną. Cała bowiem figura składa się z samych drobniutkich różnobarwnych zwitków papieru, które są tak połączone i sklejone ze sobą, iż przez rozmaitość swoich brzegów oznaczają różne zarysy postaci. Wszystkie te sztuczne wyroby są dziełem pobożnego kapłana, mieszkającego wklasztorze loretańskim.
Z Ro%m. Lunte.

PROCLAMA, Dokumente następujących zapisanych i zapłaconych wierzytelności zaginęły: 1) Dokument notaryacki J ośki flirsza Graupy z dnia 22. Października 1824. r, i 26. Lutego  lenburg z Wriecen 485 Tal. z prowizją, na nieruchomości Michała J akóba Zirker w Międzychodzie Nr. 199. Rubr. 111. Nr. 2. Vol. 35. pag. 337. ex decreto z dnia 19. Kwietnia 1827. r.
2) Dokument sadowy z dnia 10. Września 1829. r., z którego garbarz Kaufmann w Międzychodzie względem 50 Tal. i prowizyą, na wiatyk wdowy Joanny Doroty Nehrihg z Wutków wynoszący rocznie 20 Tal. iinmitowany został, i który dla niej z działów z dnia 5. Czerwca 1824. r- na nieruchomości piekarza Ilessy w Międzychodzie Nr. 85. Rub. 11. Nr. 6.
Vol. 33. pag 289. ex decreto z dnia 2. Maja 1825. r. resp. z dnia 28. Września 1829. r.
3) Protokuł sądowny z Symonem Baumann z dnia 29. Sierpnia 1804. r., na którym dla jego zony Siny z Bendyxow na jego nieruchomości w Międzychodzie * Nr. 55. Vol. 32. pag. 577. Rubr. IL * Nr. 7. 1650 Tal ex decreto z dn. 27.
Listopada 1805. r. jest ingrossowano.
N astępujące zapisane wierzytelności są zapłacone i mają być wymazane, lecz na nie brzmiące dokumenta i kwity wierzycieli nie mogą być dostawione. 4) 250 Tal., które na fundamencie obligacyi z dnia l. Grudnia 1802. r. dla handlu braci Lewyn w Landsbergu iv Warta na nieruchomości w Międzychodzie Nr. 55 Vol. 32 pag. 577. Rub. 111. Nr. 2. ex decreto z dnia l. Grudnia 1802. r.
5) 180 Tal. w złocie, które dla zamężnej Szwabach urodzonej Rikel Itzig jako Ulata bez oznaczenia dokumenlu lub też dekretu ingrossacyjnego, tamże Rubr. III. Nr. 5. 6) 300 Tal., które na fundamencie zapisu sądowego z dnia 15. Lutego 1805. r. dla Karola Augusta Meissner, ex decreto z dnia 11. Czerwca 1805 r. tamże Rub. HI. Nr. 8. 7) 125 Tal. 22 sgr. 3 fen. jako protestacya dla Gabryela Hirsza w Skwierzynie ex decreto z dn.
5. Sierpnia 1805. r., tamże Rub. III Nr. 9. bez oznaczenia dokumentu 8) 200 Tal z prowizyą po 6 od sta, które jako zaległość z ceny kupna dla Szymona Moyźesza Baumann z umowy z dn. 6. Stycznia 1803. r. z Józefem J oske na dniu 26. Maja 1799. r. na nieruchomości Jośki w Międzychodzie Nr. 145/6. Vol. 34. pag. 349. Rub. III. Nr. 3. zapisane, na dniu 14. Sierpnia 1804. r. kupcowi Gabryelowi Hirszowi w Skwierzynie sądownie cedowane, a na dniu 22. Sierp. 1804. r. są subingrossowane. Wzywają się zatem wszyscy ci, którzy do opisanych 8. wierzytelności i na nie wystawionych instrumentów jako właściciele, sukcessorowie, cessyonarze, zastawnicy lub tei inne papiery posiadający, lub kto w ich prawa wstąp ił, aby takowe w terminie na dniu 26. Marca 1845. r. zrana o 10. godzinie przed Ur. Assessorem Sądu Głównego L e o n h a r d oznaczonym usprawiedliwili, gdyż inaczej zostaną z takowe mi prekludowaiii, i wieczne milczenie nakazane iin będzie. Międzychód, dnia 19. Września 1844.
Król. Sąd Ziemsko-iniejski,
Verkauf eines Grundstiicks.
Am 6. Februar c. Vormittags 10 Uhr werde ich in meinem Bureau ein in Sc hri mm an einer Hauptstrasse gelegenes Grundstiick - V orderund Hinterhaus, Hofgebaude nebst einem Obstuud Gemiisegarten - im Auftrage des Eigent ii m e r s, an den Meistbietenden verkaufen. Die Taxe, Kaufbedingungen u. s. w. liegen bei mir zur Einsicht. Schrimm, den 13. Januar 1845.
Douglas, Justiz-Commiss. u. Not. p.
Wirtuoz S. Kossowski polecił mi przy swym odjeździe do Warszawy sprzedanie Violoncello, fabryki Wiedeńskiej z roku 1762. - (Sebastiano DolIinger?) - Instrument ten obok swe'j dokładności tern się jeszcze zaleca, że przez lat kilka ograny ręką sławnego artysty. Amatorowie zechcą się do mnie zgłosić.
Miłosław, dnia 12. Stycznia 1845.
Mrówczyński, nauczyciel.
W sobotę dnia 18. Stycznia r. b. dam w tym roku drugą redutę w wielkiej sali Bazaru. Biletów po 15 sgr., przy kasie po 20 sgr , a biletów dla'familij po Talarze dostać można do soboty do godziny 4tej po południu w cukierni mojej. J. N. P i e t r o w s ki. Haftowane suknie balowe od 3 do 14. Tal., również gładkie ID u Ś l i fi Y i t a r l a t a i t Y kolorowe poleca A. EAsziimvslii w rynku pod Nr. 48. na pierwszein pi trze. Sto- Kanr. kIn ant Dnia J3. Stycznia 1845. pa papie- gotoprC. rami. wizn» 15 100 941
Obligi długu skarbowego .
Obligi preiuiów bandin lnorsk.
U Migi Marchii Elekt, i N owej O Migi miasta Berlina . . . .
» fcidauska w T. .
Listy zastawne Pruss. Zachód.
» » W. XPoznaiisk.
> dito Pruss. Wschód Pomorskie. . .
March. Elek.i IV.
Szla.skie Frydrychsdory. . . . . . . .
Inne monety złote po 5 tal. .
Disconto. . . . . . . . . . . . .
A U. c j e D ro gi żel. Beri. - Poczdamskiej Obligi upierw. BerI. - Poczdams.
Drogi żel. Magd. - Lipskiej . .
Obligi upierw. Magd.-Lipskie .
Drogi żel. Berl.-Anhaltskićj .
Obligi upierw. BerI. -Anhaltskie D ro gi żel. Dyssel. Mberfeld.
Obligi upierw. Dyssel.- Elberf.
Drogi żel. Reńskiej . . . . .
Obligi upierw. Keiiskic .... Drogi od rządu garanlowane.
Drogi żel. Berlinsko- Frankfort.
Obligi upierw. BerI. - Frankfort.
» zel. (xorno- Szlaskiej . .
dito Lii. B.. » Beri -Szcz. Lit, A. i B.
» » Magdeb. - Halberst Dr. żel. WrocI.-Szwidii.-Freib.
Obligi upierw. \ Vroc. Szw.-Fr.
Dr. żel. B o nfi - Kolońskiej .

3V, 3V, -1 4» -i\ 4 3' , 3,Ą 1004 , 3'., iOOi Ą 1(10 MA 111  984 994 994  100 KIO 1004 
II{ 4 4 4 9 4 5 4 34 5 4 4 
195.' 1034 152 1023 102} 96 98  98 98 4 4 5lIOvr 1234 III 114 1384