DZIEJE FUNDACJI KS. LUDWIKI RADZIWIŁŁOWEJ
skiego i Jadwiga Siemiątkowska, z tych dwie ostatnie nie kończyły nauk w zakładzie. Są też wśród wychowanek zakładu typy nieprzeciętne, np.
panna Augusta Martins z Chodzieży, odznaczająca się tak wybitnym talentem poetyckim, że otrzymała stypendjum od króla w wysokości 300 tal, i wieloraką pomoc od osób prywatnych, są i egzotyczne typy, które niewiadomo jakim przypadkiem zabłąkały się do poznańskiej uczelni, np. Włoszka Emilja Bentivegni z Rimini 224). Równolegle z rozwojem seminarjum nauczycielskiego rozwijała się szkółka ćwiczeń. W r. 1842 wzrosła z 14 uczenie do liczby 34, w r. 1843 przybywa 26 nowych uczenie, w roku 1844 przybywa 38 nowych uczenie, w r. 1845 napływ jest najliczniejszy, bo dosięga liczby 40. W tym też roku ogólna liczba uczenie w szkółce ćwiczeń wynosi 75. W latach następnych, tj. w roku 1846 i 1847 napływ ten słabnie.
Charakterystyczną wszakże cechą w ewolucji szkoły CWIczeń jest zwiększający się z każdym rokiem procent żydówek, przeciwwagę żydówek stanowią przeważnie Niemki ewangeliczki z bardzo minimalnym procentem katoliczek, a jeszcze mniejszym Polek. Natomiast liczba żydówek dosięga w niektórych latach 75 proc, ogólnej cyfry uczenie. Fakt ten miał się stać zabójczym dla szkółki ćwiczeń w roku 1848, gdy w myśl prawa o emancypacji żydów, mogły uczenice wyznania żydowskiego wstąpić bez zastrzeżeń do Szkoły Ludwiki, co też uczyniły, opuszczając tłumnie szkółkę ćwiczeń, której byt temsamem został zupełnie podci ęty 225). Szkółka ćwiczeń, związana z Zakładem naukowym dia wychowawczyń i nauczycielek, była prywatną instytucją dyrektora Bartha, natomiast Zakład naukowy z biegiem lat coraz to więcej nabierał charakteru instytucji rządowej, względnie instytucji krajowej, zasilanej przez ministerstwo, prywatne zapomogi rodziny królewskiej i Stany Prowincjonalne. W r, 1845 i w latach
224) A. U. D. Album d. Seminars.
225) A. U. D. Album der Seminarschule 1841--47. Einrichtung d. Bildungsanstalt f Erz. u. Lehr. 1836-45. A. K. Akta Szkoły Ludw. nr. 55.

'>.