)I( 91. w Poniedziałekdnia 20. Kwietnia 1846. Drukiem 1 nakładem Drukarni . Nadwornej W Oeckeru i Spółki - Hedaklor odpowiedzialny: Ur. J. Rymurkietcuz. M H*» Mttt, t!ttiti 'Jr. Miivietttia. Kon sty lucy a i polityczny stau Krakowa. Rozpoczęte narady dyplomatyczne w Berlinie przez trzech komissarzy trzech państw opiekuńczych łatwo mogą poprowadzić do zmian stosunków wolu. ni. Krakowa. Mieszkańcy tego miasta brali żywy udział we wszystkich powstaniach polskich, i jakkolwiek państwa opiekuńcze starały się o zachowanie w nićm pokoju, jednakowoż okręg wolny miasta Krakowa w ostatnich dniach nawet stał się siedliskiem ruchu i dał popęd i kierunek narodowym poruszeniom. Jakie ograniczenia nastąpić mają w niezawisłości tej starożytnej matki narodu polskiego i czyli pozostanie wolnćni miastem, jest pytanie, którego rozwiązać nie możemy ani Chcemy. napomykani}' tu tylko o prawdopodobieństwie nastąpić mających ograniczeń i dla tego odwołujemy się na fakta. iż przykażdoczesnćm obsadzeniu wojskami Krakowa, zmieniały dwory opiekuńcze konstytucyą i że obecnie zaprowadziły administracją tymczasową prowizoryjuą, która nic tak łatwo z rąk swoich władzę wypuści, bez zaprowadzenia takich iustytucyi. któreby stanowiły pewną rękojmię pokoju. W obec zmian nastąpić mających nie odrzeczy będzie wystawić stan polityczny wolnego miasta Krakowa i jego obwodu w jego historycznym rozwoju. Wiadomą jest rzeczą, iż w skutek traktatu wiedeńskiego l. do. 3. Maja 1815. uznały trzy dwory, Pribsy. Austrya i Rossy a. miasto Kraków z obwodem, bl wolne, niepodległe i ściśle neutralne, zostające pod ich opieką. Dwory te zobowiązały się strzeds: neutralności wolnego miasta i okręgu we wszystkich czasach. i nie dozwolić wstępu żadnej uzbrojonej sile pod warunkiem, że żadne zbiegi, dezertery lub ścigaui przez które z trzech państw opiekuńczych ludzie nie znajdą schronienia w Krakowie i że wydani zostaną na żądanie. Równie potwierdziły prawa własności miasta, duchowieństwa, akademii, żądały wyznaczenia komissyi. któraby uregulowała czynsze w dobrach duchowieństwa i publicznego skarbu na korzyść chłopów, zabroniły założenia cła granicznego, dozwoliły przeciwnie odbierania drogowego, mostowego, pocztowego, co do ostatniego z warunkiem, iż każdemu państwu wolno utrzymywać własny urząd pocztowy. gwarantowały nadto przyjętą przez siebie konstytucyą. III. WYPŁATA U SPÓŁKI LEŚNEJ. (liokouaeniej - To zadrogo UlOj synu, lecz jakkolwiek jestem biedny, znajdę może tę su ninie w jednej K tych skrzyń. Tu. oto masz papier i pIIIro mój synu. Podcza». - kiedy ksiądz szukał pieniędzy, Diaz sporządzał »łósowtiio do przepisów prawa, wyrzeczenie się swej własności, a skończywszy wręczył ono księdzu, pieniądze zaś schował do kieszeni. _ Więc to ty urój synu' zawołał ksiądz przeczytawszy pod pis Pedro. - Ciszej! rzekł awanturnik, zachowaj do jutra tajemnicę. Dziś jeszcze wieczorem twoi nowocłuzceńry będą ci odprowadzeni. Daj mi rękę mój ojcze. Pocałowawszy podaną sobie rękę pożegnał się s księdzem i odszedł. J ak przyrzekł, tak też skoro noc zapadła, prosił swego gospodarza na samym końcu mia-ia mieszkającego, żeby mu odpiowadził dzieci do proboszcza, tłumacząc się niemożnością uskutecznienia teAo osobiście dla zatrudnienia, klóre go może całą noc gdzieindziej zatrzyma. Polem dosiadł konia i znikli. ii od uikogo niewidziany, zostawiwszy iniebzkańców marzący eh O wypadku loleryi, a sędziego winszującego sobie (ak dobrego obrotu sprany, w którą się juz ksiądz był wmieszał; - tego zaś najbardziej zostawił uradowanego widokiem pizyszłego zysku, pi zeszło siedmiuset piaslrównastępujący jest rys tej koiułytueyi: wyszyscy obywatele są równi w obliczu prawa i zarówno będą wszyscy bronieni. Rzymsko-katolicka religia jest panującą, lecz i wyznanie innych wiar jest wolne, a różnica wyznania nie czyni żadnej różnicy w prawach obywatelskich. Rząd kraju znajduje się w ręku senatu złożonego z dwunastu członków. zwanych senatorami i jednego prezesa. Dziewięciu senatorów, włącznie i prezesem obiera zgromadzenie reprezentantów, czterech zaś pozostałych. dwóch przez kapitułę i z kapituły duchownej i dwóch z akademii przez akademią. Waruuki wyboru są następujące: rok 35. skończony, nauka uniwersytecka skończona, dwuletnie urzędowanie jako przełożony gminy, dwuletnie urzędowanie sędziowskie, dwura/.owe miejsce reprezentanta. posiadanie nakoniec nieruchomości, z której oplata się i 50 złt. podatku gruntowego. Prezes pozostaje przez trzy lata w urzędowaniu, ale może być powtórnie obrauy. Sześciu senatorów jest dozgonnych. z sześciu pozostałych trzech co rok wychodzi i ustępuje miejsca trzem nowym, feeuat kieruje sprawami rządo' wemi, obsadza miejsca administracyjne i rozdaje posady duchowne zawisłe od państwa. Władzę prawodawczą mają ua wniosek senatu zgromadzeni reprezentanci. zwoływani co rok w miesiącu lirudniu. Przechodzą nadto roczne obrachunki administracyi. stanowią etat. wybierają członków senatu i sędziów i oskarżają urzędników niedopełniających obowiązków. Zgromadzenie reprezentantów składa się: 1) z deputowanych od gmin, z których każda jednego wybiera; 'l) z trzech przez senat wysłanych członków: 3) z trzech deputowanych z kapituły tumskiej: 4) z trzech wyznaczonych przez akademią doktorów fakultetu; 5) z seściu sędziów pokoju, których wybierają z porządku. Reprezentant okazać powinien: wiek 26 lat, ukończony kurs akademicki, nieruchorną własność obarczoną podatkiem WI złt. polsko Miasto Kraków z okręgiem dzielą na miejskie i wiejskie gminy. Z pierwszych każde musi mieć przuajmniej 2 O O O - do 3,5 O O dusz. Każda gmina ma przełożonego; który wybieranym bywa i wypełnia rozkazy rządowe. Prawo wyboru tak czynne jakoteż bierne mają członkowie duchowieństwa swleekiega i uniwersytet, właściciele gruntów opłacający 50 złt. pul. podatku, właściciele fabryki rękodzielni. kupcy hurtowi, członkowie geldy. sztukmistrze odznaczający się i professorowie. Przybywszy na umówione miejsce schadzki zastał samego Walkera, który go się zaczął ciekawie wypytywać o skutek jego zabiegów, i przytern powiedział mu. że Delaunay wyszedł dobrze na jego poradzie, i fe jeszcze w ciągu lej nory wróci s pobliskiej osady. - Pojmiesz łatwo s lego com ci powiedział, fe nie byłoby rozsądnie 2 mojej sliuny abym tu miał dłużej zostać jak do północy; pragnę, więc bardzo, żeby Delaunay wrócił prędko. N a doczekaniu, odbierz przypadającą ci część zysku; i z rzadką u takiego człowieka, rzetelno. ścią*, wyliczył Walkerowi trzecią część owocu ze swoich zręcznych wy. biegów* całodziennych Znusiciel niewoli odebrawszy plastry tak je rachewał spokojnie,' jak gdyby nigdy nie był chybił szubienicy za prowadzenie rzemiosła przeciwnego temu, którein się nic dawno zajmował. Delauuay nie wracał jeszcze, a ponieważ Walker nie był tak wymowny, żeby zajmującą rozmową, towarzysza mógł zabawić, przeto się też Meksykaninowi zaczynało już dłużyć, a częste ziewania świadczyły o jego znudzeniu. Złowroga Walkera gwiazda zdawała się kierować instynktem Meksykanina, wyjął bez namysłu karty i zaczął je mieszać dla rozrywki Amerykanina, którego szatan chciwości pobudził, przypatrywał się jemu z udziałem- Dla tego tez nie potrzebował go długo Diaz namawiać, żeby z uim pograł 4V karty i wezwał go do gry podobnej do landsknechla. - Co przekładasz: bank tizymać, Czy pouiterować? zapytał <yi gubernii nadbałtyckich, to obowiązani są składać najwyższe na używanie tych tytułów zezwolenie. Przytern ua poparcie dowodów mogą być przyjmowane także wyciągi l. miejscowych malrykuł. przepisanym porządkiem poświadczone, okazujące, iż familia wniesioną jest w takowe, z wymienieniem służącego jej tytułu honorowego. 5) Oprócz wspomnionych dowodów posiadania tytułu honorowego l. pochodzenia lub nadania. wymaga się także wykazu, że używanie tego tylułu zachowywało się ciągle w rodzic, przyuajmnićj w trzech ostatnich pokoleniach, zaczynając od osoby obecnie przedstawiającej >wc prawa do tytułu. W przeciwnym razie, to jest, jeżeli uie korzystano z niego w przeciągu trzech ostatnich pokoleń, prawo do tej godności, chociażbybyło dowiedzione, że z pochodzenia może istotnie należeć do wywodzącego się, już się nie przywraca. i wolno mu tylko prosić o dozwolenie zachowania w herbach koro unłieć utrzymać zebranych za lo pieniędzy! dodat. usiłując wyrwać sobie garść włosów, uiech Bóg i moje apostolstwo odpuszcza mi moją winę! - - Bądź zdrów, panie Walkietze, bądź zdrów, bo już odjeżdżam, mówił Diaz Amerykanin obróci! się na (o, a spostrzegłszy go już ua koniu siedzącego zbliżył się do' niego i mówił scicha: -- Czy nie wpadłeś zuów ua świeży trop Apaszów. - Spotkamy się jeszcze, odparł Diaz i uśmiechem, poczeun spiąwszy kouia ostrogą, znikną! - dwa razy jeszcze skinąwszy teką na znak pożegnania - Tylko djabel może być zdolnym przerobić tak w mguieniu oka apostola wolności na odważnego inurzyuiarza, mówił Walker, słysząc oddalający się coraz bardziej odgłos «.zwałującego konia. Łatwo można odgadnąć, jakie się wszczęły zataigi pomiędzy mieszkańcami, sędzią i księdzem. V\ Um atoli spółzawoduictwic kościół jedynie oduiosu korzyśi. bo wszysty czterej ludijanie uroczyście ochrzceni zostali: jednakże wypadek nie zmniejsz}ł w niczem upokorzenia, jakiego doznały Ozy strony przez <'k śmiałe i doląd w calem mieście niesłychane, oszukanslwo. 1 to bez wątpienia, każdy zgadnie, że spiawcą tego omamienia był 6w sławny Wincenty z Pauli", tzego dowodem był podpis księdzu zostawiony. Czego się atoli nikt dotąd nie domyślił, lo zostaje jeszcze do powiedzenia. Jednego poranka, w kilka dni po ucieczce oweg» awanturnika, tak właśnie jak gdyby umyślnie, żeby mieszkamy Arispy dotkliwiej uczuli swoją przygodę, mali nowochrzceiiey zniknęli, żeby więcej nic wrócić; sarstwa, których krewni, tegoż co i oni nazwiska i herbu, ostatecznie raieli sobie przyznane tytuły honorowe w królestwie pobkiem, na zasadzie prawa, służącego wspólnemu ich przodkowi, zostaną potwierdzeni w używaniu tego tytułu i w cesarstwie, skoro porządkiem przepisanym udowodnią prawe od tego przodka pochodzenie. 7) Wyszczególnione w 3in artykule osoby, rozumiejące mieć prawo do używania tytułów honorowych, obowiązane są złożyć', według ustanowionego porządku, należyte dowody zgromadzeniom deputatów, a mianowicie: znajdujący się w cesarstwie, w ciągu lat dwóch: przebywający zaś, za pozwoleniem rządu, za granicą, w ciągu lat trzech od dnia wydania niniejszej iustrukcji. Powyższy przeciąg czasu dla małoletnich bieżeć zacznie od dnia dojścia pełnoletności. 8) Osoby, które nic złożyły do upływu wymienionych przeciągów czasu, gdzie wypada, należytych dowodów, jako też i te. których dowody były już przejrzane i za niedostateczne uznane, nie mogą przywłaszczać sobie tytułu honorowego, pod zagrożeniem karą przepisaną I.Jl to prawami kamemi. Zresztą nie zabrania się im złożyć nowe uzupełniające dowody. 9j W porządku odbywania spraw o tytułach honorowych, zgromadzenia deputatów, heroldja, tudzież senat rządzący, trzymają się ogólnych przepisów, względem zatwierdzania i przyznawania stanu szlacheckiego postanowionych. W razie jednak złożenia na dowód konstytucyi sejmowych polskich, heroldja ubowiązaua jest przedstawiać takowe naprzód ministrowi sprawiedliwości, dla zniesienia się, z kim wypada, względem przekonania się tak o autentyczności tych konstytucyi, jako i o tein, czy należy uznawać je za prawne. 10) Tym. którzy ostitecznie dowiodą praw swoich na tytuły honorowe, heroldja wydawać ma świadectwa, dla wniesienia tych osób jw dział właściwy księgi genealogicznej szlacheckiej. 11) D wszystkich łamiljach i osobach, zatwierdzonych w posiadaniu honorowego tytułu w królestwie polskiem, heroldja królestwa, za pośrednictwem ministra sekretarza stanu królestwa i ministra sprawiedliwości, uwiadomi heroldja cesarstwa, a ta ostatnia, że swej strony, donosić ma heroldji cesarstwa o familjach i osobach, którym, za prawa pochodzenia od rodów w królestwie zatwierdzonych. " przyznaue zostały tvtuly honorowe wcesarstwie. - Podpisano: Za prezesa rady państwa hrabia Lewaszow. Wolne miasto Kraków. Kraków, V2. Kwietnie. - Przepowiadano tu nowe uieśpokojności u» wielki piątek, 'lecz dzień ten przeszedł spokojnie, lubo środki ostrożności przedsięwzięte kazały się domyślać, i/, władze więcćj wiedziały, aniżeli publiczność. Minio pełni księżycowej, uświęcono ulice i nakazano mieszkańcom po O godzinie nic wychodzić na ulicę bez latarni. Tymczasowa adtuinistracya cywilna otrzymała w dotychczasowym senatorze Księżarskim przewodnika , · któremu przydano za radzców dotychczasowych senatorów Knpffa, Szpora, Hossawskiego i Majewskiego. O a i i cy a. Z nad granicy galicyjskiej, d.31.Marca. (Kur> er Norymberski.) Według najnowszych wiadomości ze Lwowa i środkowej Galicyi panuje wszędzie spokojność, chociaż niepodobna niewidzieć nieprzyjaznego usposobienia stronnictwa polskiego zamieszkującego w miastach i skłaniającego sie ku szlachcic, które to usposohienie po miejscach publicznych czasami przeciwko Niemcom jawnie wybucha. Stan kmiecy i miejski równie jak cały świat przemysłowy jest do dynastyi cesarskiej szczerze przywiązany i o przyszłość nic należy się wcale obawiać. Chłopi w obwodzie Tarnowskim, którzy jeszcze do swych prac nie powrócili, którzy tak nadzwyczajne roszczenia urzędom obwodowym objawili i do nagród chłopom w króleilnd przez nich z nifdoświadczcnia zostawiony prowadził o patę m" stamtąd do osady U ryso w stanowiących szczątki narodu potężnego, od którego izeka nazwę przybrała, ludu niegdyś groźnego i bałwochwalczego, dzisiaj już chrześcijańskiego i spokojnego. .JKIlIHn alów o htetorji, r*fttl*te t religii Hihów Sikowic, albo mieszkańcy Pcndźabu, z któremi Augłicy krwawą trojnę dziś toczą, o której wypadkach pośrednich nic z pewnością powiedzieć nie można, jakkolwiek nie uia wątpliwości o jej końcu, są najciekawszym dla nas ludem w Indiach Wschodnich Pod dwoma względami odróżniają się om od reszty mieszkańców tego półwyspu najprzód z powodu ich wojskowej Organizacji, a powlóre z przyczyny ich dogmatów religij ny«* l Powiemy najprzód słów kilka o ich armii Składa się ona z 70,000 wojsk regularnych, uorgauizowany