)J( 198 w Srodę 25. Sierpnia 1852 A A HM C . A H r f JI n NQ ( * A NQ «A Kakw J H B 7ran Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Deckera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny: N. Kamieński w Poznaniu. Telegraficzne wiadomości. Paryż, 20. Sierpnia. - Wielu ministrów wyjechało, celem przewodniczenia radom jeneraluyin. Chcą przywrócić we Francyi dawny podział na 32 prowincyi, zamiast 86 departamentów. P a ry ż, 21. Sierpnia. - Z 57 rad jeneralnych oświadczyło się 18 słauowczo za przywróceniem cesarstwa. - Buletyn prawa zamieszcza dekret, wyznaczający jenerałom Bedeaui Changaruier 6000 fr. rocznej pensy!. .-rU14 r Berlin, 24. Sierpnia. - Naj. Pan raczył nadać: ces. roe. rzcczyw. radzcy stanu, nadzwyczajnemu posłowi przy najd. swym dworze bar. Budbegowi, order orła czerwonego 1 klassy; ces. ros radzcy nadwornemu i 1 sekretarzowi poselstwa w Berlinie księciu Łabanowi Rostowskierou, tudzież 2 sekretarzowi tegoż poselstwa hr. Suwafowowi order św. J aua jerozolimskiego. A B e rlin, 22. Sierpnia. - Wiadomość o zamianowaniu p. Radowitza jeucraluym inspektorem wojskowych instytutów naukowych z wielu stron się teraz potwierdza. Miejsce to połączono w roku 1849. z szefostwem sztabu jeneralnego i dyrektorstwem naczelnej kouiisyi egzaminacyjnej wojskowej W ten sposób spoczywać będzie najwyższy k.eruuek całego wykształcenia naukowego armii w jednym ręku. Pan Kadowilz wkrótce przvbedzie do Iłerlina na mieszkanie. · · ,'., v. -JI - Wczora wieczorem wrócił tu prezes ministerstwa pau Manteuffel. - Na posiedzenie wczorajsze konferencyi celnych przybyli wszyscy pełnomocnicy państw należących do związku celuego. Według Gaz. Vossa pełnomocnicy w Sztutgardzie ułożyli odpowiedź koalicyi bardzo zagmatwaną, w której zawisłą czynią rekonstylucyą związku celnego, od zawarcia nkładu handlowego z Austryq, na mocy układu umówionego w Wiedniukoalicyi handlowej uaiczące, q]lCMY z nią zawariy wojskowe B.MMooq rywalizowaćby mógł tylko pożar dziką swoją wspaniałością. Najpiękniejszy widok był na ulicy Jagerzeile, mianowicie patrząc się w nią z Prateru. Szerokość tej ulicy i znaczna liczba wspaniałych gmachów zdobiącycli ją, dozwoliły światłu znaleść przestrzeń i perspektywę. N a przodzie łuk tryumfalny w stylu izyniskim wyższy aniżeli Arco delia Pace w Medyolanie, nosił na sobie przezrocze z napisem: »Franciszkowi Józefowi pierwszemu zdobywcy serc ludów swoich«. Na szczycie jego bo"ini pokoju 3 2' wysoka otoczona olbrzymiej wysokości orłami resarskicmi, po obu stronach posąg sławy z trąbą złotą. Posągi te mają 17' wysokości, 16 pól w wieńcu głównego gzymsu Ufczą na sobie herby krajów koronnych kolorami odrobione a w 4ch polach nad skrajnemi bramami łuku przedstawiają sceny z przyjęcia cesarza przez cztery główne plemiona monarchii (Niemców, Słowian, Włochów, Madziarów). Łuk spoczywający na 16 słupach wysoki jest na 72' a 90' szeroki. Na odwrotnej stronie napis: » Wdzięczny Wiedeń». 1 O ogromnych gazowych świeczników z 1500 płomieni złożonych i 4 słońca oświecały Pratcrstern. Wieża s'w. Szczepana widna w głębi trzema wieńcami kolorowych ogni bengalskich, sypała iskrami nn dół jakby spadającemi gwiazdami. 'Karlstheater pięknemi architeklonicznemi formami swemi wspaniale się wydał przy mocnem i gestem oświetleniu wszystkich gzymsów i ozdób. N a tejże ulicy dom Felluera gorzał mnóstwem płomieni bengalskich i przezroczem na którem wiersz następujący, o ile się da wiernie przetłumaczyć: »Najpiękniejszym brylantem korony, jest przebaczać zbłąkanym; objeżdżając kraj uszczęśliwiać go, jest w koronie kamieniem mądrości.« Hotel pod barankiem odznaczał się również bogatą wystawą. <Łuk tryumfalny na wstępie do przedmieść Manaiiilf, Scholtenfeld, N eubau, Gumpendorf i t. d., zbudowany jest w stylu średniowiecznym z użyciem farb. 4 ośmioboczne wieże z blankami stanowią słupy między klóremi zawarta brama na osobnych błękitnych słupach wzniesiona a spoczywająca na czterech złotych orłach. Niebo sklepienia bramy błękitne w złocone ozdoby. Wieże ozdobione figurami allegoryczuemi. Napisy nad bramą z jednej strony »Franciszkowi Józefowi pierwszemu«, z drugiej »Viribus unitis". N adto chorągwie z barwami gmin przedmieść, herby ich i różne ozdoby nadawały lej bramie nie tyle poważny ile dekoracyjny charakter, osin świeczuików z parą tysiącami lamp dozwalały kolorowym przyborom dobrze się odkrawać, a w czasie przejazdu wieczorem N. Pana, oświetlono jeszcze całą bramę ogniem bengalskim. Akademia szluk zajęła trausparentem całą szerokość ulicy św. Anny, środek lego przezrocza zajmował obraz NPaua, pod baldachinem stoją cego z herbami pokoleń i allegoryczuemi figurami. N a Grabenie odznaczał sie dom ministra oświecenia przybrany przeźroczami allegoryczuemi, następnie budki z lodami, gmach kassy oszczędności i t. d. T. udno wyliczyć" w całem mieście budynki odznaczające się bądź kosztownością illuminacyi, bądź dobrym jej urządzeniem i formami ozdób albo treścią napisów i przezroczów. Koszary policyjne na Salzgries, szpital miejski, gmach banku narodowego, gmach posiedzeń stanowych, dom p. Coith na Siugerstrassc na którym pod portretem Ce18-. sarskim napis: »Nasza radość nasza duma!« i obrazy miast Wiednia, PragI, Pesztu, 1nnsbiuku, Wenecyi i Tryestu. Na pałacu arcybiskupim napisy: »Kto mądrością i miłością zwycięża, tego miłość i wdzięczność uwieńcza«. Dom barona Sina zamieniony w ogród, z pośród którego wyglądały wyższe piętra oświetlone mocno. Bożnica żydowska przybrana była krociami lamp i napisami w transparentach z których umieszczony nad bramą przybraną w ozdoby architektoniczne i symboliczne figury z starego testamentu, brzmiał biblijnemi słowy: »W świetle i blasku królewskiej łaski kwitnie życie«. Na jednym z transparentów otaczających dom bożnicy, było wyobrażenie imperatora rzymskiego z rysami NPana kruszącego kajdany starca w szatę wschodu odzianego; alluzya do równouprawnienia. Najpiękniejszy widok przedstawiały ulice nadbrzeżne Dunaju, których lampy i kagańce przeglądały się w wodzie, prócz tego wszyslkic czółna, krypy i dwa parowe statki jaśniały wśród toni i tysiącem odbić powtarzały się na zwierciedlc wód. Most od Jagerzeile uginał się pod tłokiem ciekawyych widzów. Krótki ten i niewyczerpujący częściowo nawet opis. może być słabym tylko zarysem tej wspauialej nocy, której piękność wyobraźnia tylko uzupełnić zdoła. (Czas.) Wlociiy. G e n u a, d. 13. Sierpnia. - W tych dniach odbył się pogrzeb matki Mazziniego z wielką uroczystością i wśród udziału powszechnego. Kapitanowie okrętów angielskich, amerykańskich, holenderskich, szwedzkich i dońskich bandery swoje na znakżałoby zwiesili, dam wiele mimo odległości znczne'j cmentarza do orszaku pogrzebowego się przyłączyło; damy też niosły końce całunu. Emigranci, stowarzyszenia robotników w Geimy, Santa Pierra d'Arena i t. p. wspóluhiegały się o zaszczyt niesienia trumny. Cmentarz Stagliano, na którym zwłoki matki 1ryumwira rzplilej rzymskiej złożono, leży w odległości' pół mili, od Genuy. Tał.a droga tam dotąd wiodąca, zapełniona była ludem, ktorego na. 100,000 l czono oprócz lego wspaniały orszak pogrzebowy składał SIę przynaj - mniej' z 15,000 osób. Wszystko w porządku i spokojności największej się odbyło. Z Piemontu, d. 15. Sierpnia. - (Z listu prywatnego.) Jedynie z szacunkiem i podziwieniem spoglądać można na wysilenia, jakie się w lem państwie malem dzieją, aby maferyalnic i duchowo stosunki społeczne poprawić i z zdobylków epoki rewolucyjnej, co jest zdrowem i dzielnem i co ma siły żywotne, dla społeczeństwa, wolność możebną dla każdego pojedynczego utrzjymać. Wyobrażenie mieć trzeba o rozprzężeniu zupelnera reszty stosunków włoskich, pod względem moralnym i politycznym, aby godnie ocenić zasługi mężów, klórzy kraj sardyński zasłaniają przed prądem wstecz popychającym, jaki we Włoszech przytłumieniem i wytępieniem wszelkich "zarodów oświaty w sposób dzikszy zagraża, aniżeli to kiedyś hordy barbarzyńców zdziałały. Z cze nie niemają mężowie ci do walczenia, gdzie spojrzą co rozpoczną, Z klm v» s i V c M 0« prxyj dq, wsz ę dzie wro gi, wszę dzie zacięci nieprzyj acie le ! Tam Austrya; panowanie kardynałów w Rzymie; kler zżymający się w własnym kiajti i na około; stronnictwo radykalne w domu, które czynności ich wszystkie potępia. Do tego od dnia 2. Grudnia na północy sąsiad, który każdej chwili w nieprzyjaciela zmienić się może, któr , gdyby go wzslędy żadne nie wiązały, miałby ochotę wielką żądze swoJe zdobywcze na tym słabym kraju zaspokoić, * bądź lo dla tego, aby zwolennikom swoim dać zatrudnienie, bądź z grzeczności dla innych, klórzy dla niego grzecznymi być mają. Uprzejmości, jakie Ludwik Ronapartc zmuszony jest klerowi okazywać, są dla Sardynii daleko groźniejszym mieczem Damoklesa aniżeli gniew kuryi rzymskiej. Gdzież dla nieb pomoc? Charakter wioski, zwłaszcza gdzie O męztwo wytrwałe, znoszenie cierpliwe bez widoków skutku świetnego chodzi, jest wątpliwym, Anglii zaś pomoc jest drogą, Anglia jest daleko, i jak doświadczenie uczy, pomoc jćj również wątpliwą, nawet gdyby Palmerston a nic Derb s ał na czele rządu. Do tego jeniusz wyższynawet talent nader znamIenIty rządu niezdoła uniesienia p; 'fryotyczncgo w chwili stanowczej zapalić i w jedność ścisłą połączyć podda*nych wszystkich, klórzy się składają z Piemontczyków, Sabaudczyków, Genueńczyków i Sardyńczyków, szczepów różnych pomiędzy sobą mową, zwyczajami, tradycyą, oświatą i wzajemną apafyą historyczną. A jednakowoż 1rzvma'sic wyspa ta w potoku ogólnym ultramonlanskich absolutnych frakcyi! Część znaczną zasługi przypisać należy adminislracyi wzorowe'j, która już pod rządem absolutnym i mimo panowania jezuitów, kamień węgielny do silnej i dobrze uporządkowanej budowy państwa położyła. Pielęgnowano pomyślność mateiyałną, bezpieczeństwo, sprawiedliwość i porządek, i chociaż leż wtenczas ducha w więzach ścisłych trzymano, to jednakowoż król i część świeckich dyplomatów jegonieprzypuszczali urojenia, aby on w inny sposób skrzydeł swoich niemógł rozwinąć. Owszem usiłowania naukowe, byle się tylko do polityki i do kościoła nicmieszały , pielęgnowano i popiet"3dO - Już wojsko tak wykształcone jak sardyńskie niernoże istnieć i dalej postępować bez uprawy dokładnej ścisłych iimiętnośri. Ale duch obudzony do umiejętności, czyni na obszarze matematyki, fizyki, historyi i j eogra"! poslępv) które się "w zakreślonych początkowo granicach utrzymać niedadzą. Zbiory wspaniałe Turyn u, jego uniwersytet, jego wykształcenie spoieczeńskie stanowią tamę przeciw oszałomieniu, do jakiego stronnictwo klerykalne dąży. Do tego przybywa okoliczność przynosząca zaszczyt szlachcie tutajszej, że właśnie pomiędzy '" a, i lo w sferach najwyższych, prawdziwe wykształcenie i nauki przytułek znajdują. Zagranicą znanem jest może nazwisko jakiego profesora i literata, który się rozprawą w tym lub owym przedmiocie wsławił, ale tu dopiero przyjść 1rzeba, ab'v się przekonać, że po za tytułem tym profesora l b doktora jest hrabia lub markiz znakomitej familii. Toż"samo wprawdzIe o innych częściach Włoch także powiedzieć można, częściej się bowiem to przytrafia aniżeli w innych krajach sąsiednich. Szlachcic odsunięty od wszelkiego udziału politycznego, uczuwa potrzebę odznaczania się w zawodzie duchowym, jeżeli w zobojętnienie sybaryckie niepopadnie. Przesąd, że to dla stanu jego jest nieprzyzwoilem, jeżeli był kiedyś', dawno juz przezwyciężonym został. Wprawdzie tutaj znajdują się także związani są zacięci i uparci, ale stronictwo to jest małe i dotąd obawy najmniejszej uiewzbudza. Stronnic!>vo rządowe w walkach ostatnich poprawdzie więcej im ustąpiło, aniżeli z początku słusznera się wydawało, i jak to wszędzie zdarzać się zwykło, bez zaspokojenia ich srogiego łaknienia; stronnictwo radykalne z gniewu się rzuca, złorzeczy odszcze pieńcom i połowicznym, ale w ogóle jeszcze niebezpieczeństwo żadne uieza °raża. Prawo u ślubach cywilnych jest istotnie tak okrojone i dla klerulak miękko wysiane, iż gdyby tylko do rozsądku dał się przywieść, mó o łby się w niein jak w krześle wygoduem kołysać. Ale błędne mają wyobrażenie o pojęciach ludności we względzie zasad religijnych. Zresz"tą stronnictwo radykalne jest takie niewielkie. Pominąwszy te względy, wziąść trzeba na uwagę, jakie ciężary kraj ten przytłaczają. Musi on kontrybucją uciążliwą Auslryi wypłacić, swoją własną armią pod N owarą zniszczoną zrestanrować, wziął na siebie obowiązek moralny przyjęcia u siebie w większej części wygnańców z reszty W loch, daje im posady i zatrudnienie, wedle ich powołania i zdaluości, żywi tysiące innych, którzy pretensyi takich rościć niernogą, daje im opiekę, aby klątwy na siebie nie ściągnąć, iż wygnańców raz jeszcze na wygnanie posyła; kraj ponosi przewyżkę kosztów rządu reprezentacyjnego, bez podawania pelyryi przeciw konslyfucyi, a mimo tego wszystkiego pracują i stwarzają plany do poprawienia stosunków materyalnych. Kolej żelazna z Turyn u do Gennv w połowie już ukończona. Przed czterema laty łajano w" całych Włoszech wyższych Karola Alberta, jako chytrego i dumnego zdrajcę, w kraju własnym wznosiły się głosy niechętne. Dzisiaj poznają, czegoby był dokazał, gdyby mu szczęście było sprzyjało, i co mu są winni mimo tego, że przez niego cierpiano. Obywatele Turynu zamyślają wznieść dla niego pomnik ze spiżu. Statua ta ustawioną być ma na głównym placu z konstylucyą w podniesionej ręce jako pamiątka czasu, który rany głęboki«'zadał, ale rany, które zagojone być mogą, jeżeli się mężnie naprzód postępować będzie; lak przynajmniej sądzi rozsądek zdrowy wdzięcznych i dobrych obywateli Turynu. Tnrcya. " K o n s t a n t y n o p o l, 7. Sierpnia. - Onegdaj przybył do porty niespodzianie urzędnik seraju, i zażądał w imieniu sułtana aby Reszyd basza pieczęć państwa złożył; równocześnie powołany zosta! do seraju minister spraw zagranicznych, Ali basza, dla odebrania pieczęci z rąk monarchy. Wezyr nowy nazajutrz odprawił zwykły wjazd uroczysty do porty" dokąd chociaż to był piątek wszyscy urzędnicy na przyjęcie"jego się zgromadzili. Tegoż samego dnia został szwagier sułtana" dyrektor jeneralny artyleryi Fethi Achrnet basza, z urzędu swego zsadzonym, a miejsce jf»o objął dotychczasowy komendant naczelny gwardyi cesarskich, Reszyd Mehmet basza, a dowództwo to otrzymał Abdi basza, były wychowaniec tureckiej szkoły wojskowej w Wiedniu. Ministerstwo po" licyi zniesione przed kilku miesiącami zostało na nowo przywrócone i powierzone Chairaddinowi, byłemu wczasach ostatnich gubernatorowi Bosnii. - Ministrem spraw zagranicznych zamianowany został znany dobrze z układów swoich w Egipcie FuadEffendi, ale podobno przyjęcie ostatecznie posady lej zwłacza. Gazeta iriestska zamieszcza listy z Konstantynopola, które o upadku Reszyda baszy szczegóły następujące podają. Deputacya siaroturków przedstawiła się sułtanowi, wskazywała na pożary pustoszące stolicę, które zazwyczaj bywają przepowiednią niespokojności i buntu, i dowodziła, że Turcya mimo lanzimalu i innych reform ani kroku naprzód niepostępuje; ulcmowie gniewem proroka podobno grozili. W skutek nalegania takowego sułtan pozwolił upaść Rzcszydowj baszy, ale nie jego systemowi. Zamianowanie Ab baszy wielkim wezyrem przeraziło podobno siaroturków , i jak powiadają wzburzenie wciąż się utrzymuje. Poseł francuski Lavalelte zamierza znów wyprowadzić na scenę kwest vq urobu świętego, jak tylko · >r.ha rlemagne« odpły nie. kronika mIeJscowa. Poznań, 2S. Sierpnia. - Naczelny prezes pan Putlkammer, nadburuuslz p. N aumann i dyrektor policji pan Barensprung odwiedzili tu lazaret miejski dla chorujących na cholerę założony w klasztorze byłym Teresek. Dowiadujemy się, że na ten cel będą zamienione wieka sala handlowa w rynku starym i jedno domostwo na małych garbararh. - Zyczyćby należało, aby przesąd i odraza do publicznych instytutów ustały, bo w tych znajduje się dostateczna opieka, dozór i le'czenie Przy tern rodziny ograniczone na jedno pomieszkanie, unikną zarazy i złych wyziewów Szczególniej chodzi tu o wczesne zgłaszanie się z chorymi, aby im wczesną i skuteczną można dać pomoc. Nad "stawkiem przy młynie Rabowa, niedaleko Dominikanów, postawił falbierz Leib Jako b na dniu 18. b. m. wieczorem naczynie i oddalił się na czas krótki. Tymczasem przybiegły dzieci bawiące się w owej okolicy do naczynia i trzyletni syn dozorcy chorych Jana Bagniewskiego, imieniem Franciszek, sięgnął prawą ręką w naczynie i tę aż do kostki opatii. Władza policyjna wniosła przeciw Jakobowi o śledztwo z tego powodu kryminalne, "na mocy . 314. b. prawa karnego. , P o z n a ń , 24 Sierpnia. - W kościołach naszych od kilku dni odbywają się nabożeństwa uroczyste, z wystawieniem najśw sakramenlu, O odwrócenie plagi, która dziesiątkuje ludność naszą. Tak wczora od było się solenne nabożeństwo w kościele św. Marcina, na intencyą wło lAian ze wsi przyległej i do paraui św. marcińskiej należącej Górczyna. ście! ob - ue nabożeństwa urządzono wczora na intencyą J erzyczan w koA ID l ; A ; Wojciecha, dziś w kościele św. Marcina na intencyą parafian z tejże p a r a fi b ID, a s l a, juliooonęciziesicnabozenstwona intencyą kucharek tował się nad' L, li I kor u i e z a u o s i modły do Pana nad Pany, ażeby uliwzniostość s" P p l i K A . c i c r P i, , } c y c h I t . 7 T' ,4 T C" re > ™ P e 111 O ś c i . P? b z uj e się wybaw nas Panie! *': od powieliza, głodu, moru, ognia , wO,ny - Cholera rozszerzyła 8 i c , e r a r c a Y ID ID i e i c i o II a 8 re; III) najdotkii«Meprrece spustoszema poczj.iiła na Rybakach, gdzie niernasz domu, Woryby oszczędziła. Do bu o s ń b różnego wieku i płci umarło na tern Przedmieściu. Wiele przeto d o , u o w s ( o i t a ID pustkami, częścią, że w nich wymarli mieszkańcy, CZęSClą że je opuścili, unosząc życie do innych okręgów. Zdarzyły się przypadki, że i za wynoszącymi szła trop w trop ta nieszczęsna epidemia. Tego dnia, kiedy się p. U eizncr stolarz wyprowadzd z swego pomieszkania, gdzie mu córka umarła, zapadł sam w nowem mieszkaniu na cholerę i 1ćjże nocy skończył. Zona jego zmartwiona śmiercią męża, równie przyciśnięta cholerą, Bogu duszę oddała. Sieroty po nich oddano w opiekę. Niektóre rodziny całkiem wymarły. Pouieważ okręg ten miasta najwięcej jest zamieszkały przez ubóstwo, przeto utworzyła się tam niebawem komisya okręgowa, która położyła sobie za cel, niesienie pomocy i pociechy. Ona to rozdaje w domu pod Nr. 4. na Rybakach hezpłatnie rano i wieczorem dla 7» osób zupy ciepłe, a pani rektorowa Vanselow rozdawaniem tychże się zajmuje Pan Ory obywatel na Rybakach mieszkający przeznaczył jedne izbę w swym domu dla osób które dobrowolnie podjęły się czuwania nad tym okręgiem i niesienia niezwłocznej pomocy. Pierwszą straż odbywali panowie Ory i Meiseh i będąc opatrzeni w środki lekarskie, wielu zapadłych na cholerę ocalili. Do tej straży przydano światłego chirurga R6hma i urzędnika jednego z policyi. Mimo tego poświecenia, trudno jednak wydohć. Bo na kilkadziesiąt chorych niewy.starcza tak szczupła liczba ludzi poświęconych niesieniu pomocy bliźnim. Siły ich zostały wycieńczane nad ranem, gdzie liczba zapadających na epidemią zwykle wzrasta. Straż tę więc potrzeba albo liczebnie pomnożyć, albo się zmieniać nocną dohą w czuwaniu i niesieniu pomocy. Z tego powodu wzywarny obywateli, którzy czują wyższe powołanie niesienia pomocy swym bliźnim, ażeby z sweini usługami dobrowoluemi się zgłosili do komisyi w okręgu Bybaków utworzonej Przyjmuje ona także środki zasilające, mięso, wino, heibalę, cukier, cygara z wdzięcznością. Przedmioty te będą z całą sumiennością rozdawane pomiędzy potrzebujących. N a dniu 23. Sierpnia zachorowało tu na cholerę 56 osób, umarło 22, pozostaje 209 chorych. Grodzisk, 2(1. Sierpnia. - Przed kilku tygodniami panowała wGranowfe, wsi o II; mili od nas odległej krwawa biegunka, teraz zaś zainieniła się w cholerę i wiele sprząta ofiar, mało kto do zdrowia wraca. Mniej więcej i po innych miejscach iv naszym powiecie czujemy wpływ niezdrowego powietrza, albo rozwolnienie żołądka, albo ciśnienie na dołyszku. W mieście naszćin dotąd dwa tylko były przypadki choleryczne, podróżny jeden z Pleszewa przybywszy lu, zapadł na cholerę i umarł i jeden z tutejszych mieszkańców zjadłszy mizer.yi z ogórków także zachorował na cholerę i padł ofiarą swej nieostrożności. M i ę d z y c h ód, 21. Sierpnia - Żyliśmy dotąd w nadziei, że nas Oszczędzi cholera, ale w środę wieczorem pierwszy przypadek wydarzył się choleryczny. J eden robotnik zapadł na nią, a w środę przed południem umarł. Silniej przecie cholera wybuchła w Sierakowie, dotąd 20 osób tam umarło i tyleż jeszcze na nią jest chorych. R o g o ź n o, 21. Sierpnia. - U nas panuje choleryna albo biegunka od kilku tygodni. W Ryczywole zaś już wiele umarło na prawdziwą cholery nę. Jar o c i n w pleszewskim, 21. Sierpnia. - Od czterech tygodni panuje u nas i w Pleszewie cholera. W oslatniem mieście umarło 500 ludzi, a chociaż urzędownie doniesiono, że tam cholera ustała, jednakowoż onegdaj jeszcze 16 zmarłych lam pochowano. W naszćin mieście cholera niemal do każdego domu zajrzała i porwała ofiarę. Wiele rodzin do szczętu wymarło. Podobne spustoszenia porobija w Mieszkowi*, miasteczku liczącem 600 mieszkańców. Oj bieda, wielka bieda panuje w tej mieścinie. Tam według sprawozdania landrala w 28 domach chorzy leżeli na cholerę, często mąż, żona i dzieci w jednćm łożu. Nikogo niebyło, ktoby ich doglądał, wszędzie najgłębsza nędza! Kamelaria niema funduszu, sam więc landrat był przymuszony zaforszusować 20 tal. na niezbędne koszta. Trudno zualeść słów do opisu cierpień i tamecznej rozpaczy. Widziałem trzech cholerycznych bez żadnego posłania, tylko na słomie, jęczeniami objawiających swe cierpienia. J eden z nich umarł w moich oczach. Lekarze jarocińscy Ehrlich i Schmidt niernogą zadość uczynić tak licznym obowiązkom, a z nikąd trzeciego lekarza dostać niemożna na wsie okoliczne, w których także liczne sprząta ofiary cholera Nigdzie pomocy, nigdzie ocalenia! Któż lyle wdów i sierot opatrzy, kto je wesprze, kto je ocali! Prawdziwie, nas już i odwaga wszelka odchodzi! Wsparcia dla cierpiących przyjmuje nadkonlroler Boeller. Ś r o d a, 20. Sierpnia. - U nas jest zupełnie spokojnie: jeno wzdłuż Warty, począwszy od Żerkowa po wsiach i miasteczkach przyległych, gdzio nic ma spiesznego ratunku, porywa cholera znaczne ofiary. W Miłosławiu dużo pożegnało się osób z tym światem. W Dembuie dotychczas jeden był tylko wypadek; za to gdzieindziej w Płaczkach i w wsiach okolicznych sprząta epidemia daleko więcej ludzi. W Zdziechowicach pod Środą malej wiosczynic, wybuchła cholera najgroźnićj: - w przeciągu bowiem tygodnia blisko 20 osób pochłonęła. Pięćdziesiąt ludzi leży jeszcze lam chorych. N admienić potrzeba, że powiatowy fizyk dr. Werner, niezmiernie w całej okolicy ceniony, dużo ofiar od śmierci uratował. Spokojność bogiem jego umysłu i biegłość w sztuce lekarskiej, oraz doświadczenie i Hoskliwość o swych pacyentów, wiele mu zaufania wśród naszej ludności zjednała Chodzi on od chaty do chaty nieszczęśliwego naszego ludu; pyl a sj C! radzi, przepisuje i gromi, nie zważając na najniebezpieczniejsze wyziewy powietrza! W' niektórych miejscach widzieliśmy, że doktór osiadłszy-na dworze lub zamku, rozsyłał jakoby jenerał li przez adjulantóm swoich rady i rozkazy, nie patrząc wcale na stan choroby człowieka. Nie godzi nam się też tu pominąć inspektora gospodarczego pana Schiiler w Zdziechowieach, który nie szczędzi swych trudów. Spieszy on odważnie w każdej chwili na ratunek każdego nieszczęśliwego. Sam daje ludowi przepisane lekarstwa, sam ijac.yentów dogląda, sam ich pielęgnuje z uszczerbkiem nawet swego zdrowia i majątku. Zdaje nam się, że epidemia doszła już do kulninacyjnego punktu swego przesilenia. I 0trzeba tylko wytrwałości i tęgiej duszy, a mamy nadzieję, ze wkrótce Bóg odwróci od nas tę klęskę! * » « BAZAR: Garlicki z Wrocławiaj Niegolewski z Wlościjewek; hr. Dąbski z Kołaczkowa. HOTEL LAl'KA: Sch6neck z Frankfurtu njM; W;11fhcr 2 Sfulgartu; Don ke i Schleli z Berlina; Hoeąrer i Gilliszewsk» z Swiecia. H OTEL BA W ARS KI: Mossmann z Baborowa; Lix z Modliszewka; Sierert z Żrrnik. POD CZARNYM O,RŁEM: Scharwenke z Baranowa. HOTEL DREZDENSKI: Rappold z Kistrzyna; Gocbel z Lyonu; Neumanu z Bydgoszczy; Colin z lleidiiigsfcld i Grossniann z Wschowy; Rappmund z Wojczyczjna; Scbolz z Berlina; Hamburger z Wrocławia; l'rieiuer z Korczewicza: Bojanowski * Małpina; Grabowski z Gogolewa. H OTEL P AR YS KI: skrzyd ewsłri z Ocieszyna; Moszczeński z Wydzierzewic; Kolski z Strzałkowa. POD ZŁOTĄ GĘSIĄ: Koppe z Berlina. HOTEL BERLINSKI: Wenn z Bielska; Stebr z Wrocławia; Pinuer z Berlina; Paczkowski z Konina; Hake z Gostynia j PrusiJllski z z Pleszewa. HOTEL KRUGA: Leines z Bydgoszczy; Wierzbicki z Smigla. Poznaniu, HOTEL EICUBORNA: Landsberg i Be)l( z Kościana; Okoniewski z Koronowa HOTEL WROCŁAWSKI: Lippelg6s z Magdeburga; Marchiui z Bedonii. POD ŁABĘDZIEM: Piłigard z Nowej soli; Grunberg z Strzałkowa. DO NASZEGO ZAJAZDU: Weber z Głogowy. Dnia 24. Sierpnia. BAZAR: Moszczeński z Wcrkowa; Moszczcńska z Srebrnej góry; hr. Grabowski z Łukowa. HOTEL LAUKA: Schmidt z Szezecina; Zerrenner z Lubeki; Schuster z Noryuberga; Moser z Hamburga; Busse z Mechlina; Busse z Rogalina; bar. Hammerstein z Meklenburga. POD CZARNYM ORŁEM: Witwer z Wolszlyna; Moszczeński z Marcinkowa dolnego. , HOTEL DREZDENSKI: Freudenthal, Rothenberg i Maukewitz z Berlina; Srli6rliiig z Bremen. HOTEL PARYSKI: Ketzłer z Borku ;,Suchorzewski zKajcwa; Arnold i GollJlkowski z Starolcki; Delhaes z Swiączynia. HOTEL KRUGA: Koalier z Zbąszynia; Sch6n Swiebocina. HOTEL WROCŁAWSKI: Conti z Parmy. W mieszkaniu pr'ywatnćni: Wendland z Berlina, ul. Ogrodowa N. 285. Alb. (iarfey w Ostrowie, M. Z a p a ł o w s k i w Szajuiolułacb, Ap lk. K r e t s c h m e r w Ś ro dz i e, dito P o m o r s k i w Szremie, K. Sciiołz w Wolsztynie, J. F. Griffig w Zdunach, Aptk. W. Legal w Żninie. W Magdeburskiem Towarzlstwie ku zabezpieczeniu Bydła zostało w roku od 1. Lipca 1851. aż do 1. Lipca 1852. 1 B 8 9 p o l i c ów »a ? '/#? koni, 9 osty, 8839 sztuk bydła royaleJjo, &8M9 szluk owiec, . %9 Hoz i &9& «stuk świń w wartaD .? J e.ese? talarów w pruskim kurancie zabezpieczonem. Premia za takowe wynoszą w ogólności tt.Stft Tai. J/& sreb. yrOSZy. Az do 1. Lipca r. b. zostało za JffS u s t a n o w i o n y c h Szkód JtfitltlJ/ statut :t B-iH Tal. S sreb. yroszY 9 fen. w pruskim kurancie w golowiźnie wypłacone. Po odbyciu podług . 2. statutu wyznaczyć się mającego walnego zgromadzenia zostaną szczegóły z złożonych rachunków publicznie ogłoszone. Powyż wymieniony rezultat czynności towarzystwa Magdeburskiego ku zabezpieczeniu bydła daje len dowód, że dobroczynność Instytutu w ogólności, jako leż i korzyść w mowie będącego towarzystwa całkiem zostaje przyznane, ponieważ żadne dotychczas w Niemczech istniejące podobne towarzystwo tak dobrego nie uzyskało skutku. Magdeburskie towarzystwo ku zabezpieczeniu bydła wyjednało sobie dotychczas wszędzie, gdzie tylko wystąpiło, sławę, a żalem może być bezpiecznie przyjętem, ze zaufanie do takowego w nowo zacząć się mającym roku coraz więcej stopniowo wznosić się będzie. Towarzystwo przyjmuje pod najkorzystniejszemi warunkami zabezpieczenia. Statuta i formularze do wniosków są do nabycia u Generalnego Agenta A l e x a n d r a GadebUSCh i sprcyalnych Agentów: R. J . T r i e s t w Bygduszćzy, A. L. K6hler w Gnieźnie, Jul. Biel er w Tarnowie pod Rogoźnem, C W. Górski w Kościanie, Kar o l T i e s l e r i v Krotoszynie, Herm. Schleiff w Nakle, . L. Brandt w Nowem Mieście u. W. Magdebnrgskie towarzystwo zabezpieczenia od ognia przyjmuje zabezpieczenia za niskiem! i stalemi składkami tak w miastach jako i po wsiach na przedmioty ruchome i nieruchome. Vo się dotyczę składek niskich, nie ustępufe o ł t o żadnemu innemu nakładowi, i,. przy zabezpieczeniach na CZttS dłUZSZy udziela znaczne KOrzYSCI. Przy zabezpieczeniach na budynki ofiaruje się przez porozumienie się z wierzycielami hipotecznemi, zabezpieczyć w zupełności ich prowizye na przypadek ognia, w którym to celu rozporządzono szczególne zaradcze środki. Podpisany główny Agent przyjmuje chętnie wnioski ku zabezpieczeniu i udziela wszelką wiadomość względem warunków. Co się dotyczę nader kwitnącego stanu towarzystwa, daje dokładną wiadomość następny krótki wyciąg z tegorocznego abszlusu rachunkowego. Powiększenie kapitału, zakładowego towarryslwa do wysokości czterech milionów talarów w pruskim kurancie, jest juź przez W ai ue zgromadzenie akcyonaryuszów postanowionym. C Meyer w Poznani"; , główny A/gent Magdeburgskiego towarzystwa zabezpieczenia od ognia. Wyciąg Z abszlnsu Magdeburgskiego towarzystwa od ognia za rok 1851. kapitał »akładOWy, na przyszłość 4, O O O , O O O rezerwowe kapitafy t kapitał rezerwowy .... 55,536 Tal. 14 sgr. 5 fen., składki rezerwowe .... 177,312 - 26 - 7 rezerwy szkód wyrządzonych przez pożar 35,000 - « summa rezerwowych kapitałów ZabezPieczenia bieżące w r. # * .; # PJrmdm.d k ki!ndąlfyrządzone przez oyień, włącznie Z wnIoskamI do sprawozdanIa przedłozonemI 'Wal. , » - MO faZ» nayrodytakżezabezpieczeuia " s*, 'RV'- -10. 1,000,00 0 »eraz W celu wspierania chorych na cholerę i sierót utworzył się w mieście P o z n a n i u Komitet, który zbieranie składek przez kolekty domowe uskutecznić ma. Zbieracze zostali w legitymacye policyjne potwierdzone opatrzeni, co się więc z tein nadmienieniem do publicznej wiadomości podaje, -łe wszelkie inne zbieranie składek nie prawnera jest. Pozuari", dnia 24. Sierpnia 1852. Król. Dyrektoryum Policyi. SPRZEDAŻ KONIECZNA na rzecz podziału. Król. Sąd powiatowy w Międzychodzie. Dobra szlacheckie C h a ł in w powiecie Międzychodzkim położone, składające się z folwarku C ha lina i wsi S z r e m i a, włącznie boru przez taxę landszaflową oszacowane na 70,814 Tal 4 sgr. 11 fen., mają być dnia 16. Lutego 1853. przed południem o godzinie 10. w miejscu zwykłem posiedzeń sądowych sprzedane. Taxa i wykaz hypoteczny, niemniej warunki mogą w naszym wydziale IHciin być przejrzane, Walne Zebranie Towarzystwa agronomicznego Ś r e d z k o - W r z e s i o s ki e g o odbędzie się 1. W r z e ś n i a r. b. o godzinie IOlćj przed południem w lok a l u o b e rży s t Y P a p r z y c k i e g o w W rześtii. v Dyrekcya wzywa wszystkich członków, ażeby na tern zebraniu przedstawili płody ziemne odznaczające się wielkością lub pięknością całej rośliny lub ziarna itp.; oraz aby przyprowadzili z sobą pługi i oraczów na popis orki. N adgroda dla oraczów jest 5, 3. i 2 Talary; popis orki odbędzie się o IOlej przed południem. Obywatele niebędący jeszcze członkami Towarzystwa mogą także przedstawić każdy przedmiot gospodarski godny widzenia. Dyrekcya Towarzystwa agronomicznego Sredzko-Wrzesińskiego. N a folwarku Plebanii w Wilczynie pod Gajem jest 40 tłustych skopów na sprzedaż. Kurs giełdy Berlińskiej. Sio. N* ftr. kurant Dnia 23. Sierpnia 1852. pa papie- Kolopet rami wiztia. Pożyczka rządowa dobrowolna . . . . . 5 103 dito 2 roku 1850 . . . . . '.i 104; · lito 2 roku 185-i . . . . . i\ 1041 Obligi długu skarbowego. . . . . . . . . . 943 dito premiów handlu morskiego . . . If 1281 dito Marchii Elektoralnej i N owej .. 92i dito miasta Berlina . . . . . . . . . . . . S 1041 Listy zastawne Marchii Elekt, i Nowej If 100J dito Prus Wschodnich . . . dito Pomorskie. . . . . . . . . 99l Jito W.X.Poznańskiego. . !' 1051 dito W.X.Pozn., nowe., Ja dito l' l d 13 Zachodnich . . . . U, 97 dito Szląskie. . . . . . . . . . . 3-1 991 Bilety rentowe Poznańskie. . . . . . . . . 101 j Louisdory . .' . . . . . . . . . . . . . . . .. 1101 Akcie kolei zelaznej Starog. Poznansk. 931m TARGOOE Dnin 23 Sierpnia , 1852, r, od da tal. I sVr. I fu. lat. I Kt-rltn 2 - 2 H 10 1 18 10 1 23 4 1 10 - 1 14 (i I 1 2 1 5 6 - - - - - - - - - - 15 - 17 6 - '-- 27 - 25 - - 5 6 - .I U !1J - 1 25 - 15 - 20 - - · 267,849 11 - 170,479,092 515,835 24 7 148,033 13w mieście Poznaniu. Pszenicy, szefel .... · · · Zyta, szefel . . . . . . Jęczmienia, szefel . . . Owsa, szefel . . . . . . Tatarki, szefel . . . . Grochu, szefel . . . . . Ziemniaków, szefel . . . Siana, centnar. . . . . . . Słomy, kopa . . . . . . . Masła, garniec. . . . . . . Spiritusu (beczki 120 kw.)80 JTralsiwiska dwa dwuletnie źrebaki, z których jedna klacz skarogniada z gwiazdką na czole i 1}\IIl, , , _, J odbierze, kto odstawi do f * a r z e w a pod Swarzędzem skradzione tamże dzierżawcy z panogg białq ai do bez odmianypc' f iuydrugj wa'ach gniar!y