.J? 239. w Wtorekdnia 12. Października 1852 Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Deckera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny: N. Kamieński w Poznaniu. Telegraficzne wiadomości. Paryż, 8. Paźdz. - Nadeszła depesza telegraficzna opiewa: książę prezydent przybył vrezora do Bordeaux. Przepych przyjęcia i uniesienie przechodzi wszystko. Książe prezydent zdrów zupełnie, gogoda wyśmienita, Frankfurt, 9. Paźdz. - Zgromadzenie prawodawcze uchwala proleslncyą przeciw zaprowadzeniu przez senat uchwały bundestagu w kwestyi konstytucji naszej. Porden one, 7. Paźdz.- Cesarz austryacki dziś tu przybił wieczorem. Turyn, 4. Pnźdz. - W Arona skonfiskowano 200 egzemplarzy małego Napoleona, napisanego przez Wiktora Hugo. F lor e n c i a, 4. Paźdz. - Guerazzi miał mowę, w której dowodził, że starał się o przywrócenie zasady monarchicznej w Toskanii. Berlin, d. 10. Października. - Naj. Pan raczył nadać dziedzicowi Thadden w Trieglaff powiecie Greifenbergskim, krzyż kawalerski orderu królewskiego domu Hohenzollerów. Berlin, d. 9. Paź dz.- Wczora był na pożegnawczem posłuchaniu u Naj. Pana poseł turecki książę C aradi a i doręczył pismo odwołujące swego monarchy. Polem byli zaproszeni do stołu królewskiego książę Cnradia, prezes ministerstwa p. Mnulcuffcl i poseł tutejszy w Paryżu, lir. Hatzfeld. Corresp. Bureau powiada, że w Wiednia już ułożono projekta w sprawie celnej, które mają być przedłożone we Frankfurcie nad Me' nem. Zasady te udzielono juz państwom południowym niemieckim. Bawaria ma pewne wątpliwości, że tak wcześnie rzecz się ma wytoczyć przed buudeslag i być może, że nie będzie sprawa ta tak wcześnie wniesioną po zagajeniu bundestagu. Nie małe uczyniła tu wrażenie wiadomość prywatna gazely kolońskiej i z Gracu, że Franeya sposobi się do wyprawy na Belgią i już na dowódzcę swego wojska wybrała jenerała Magnan. O koronacyi prezydenta na cesarza różne chodzą pogłoski, równic jak o jego ożenieniu się za mierzonem z księżniczką Wazą. Dwór podobno austryacki nie stawia IJE ' .. ---!iL"1'Il ..iIiiiizydent lubi niespodzianki. W końcu miesiąca Sierpnia r. b. ludność Berlina wynosiła 442,487 dusz. Gaz. pruska pisze z Kolonii. Tutejsze stowarzyszenia katolickie rozesłać miały okólniki dla zbierania podpisów przeciw wiadomemu odświeżeniu prawa względem uczęszczania poddanych pruskich do Collegium Oermanicum w Rzymie i osiedlenia się jezuitów. Zdaje się, że skutek usiłowań poinienionych stowarzyszeń nie bardzo jest pomyślny, albowiem przeciw rozporządzeniu ministcryalncmu drobne tu tylko ściśle klerykalne stronnictwo w opozycyi występuje, daleko znamienitsza zaś część mieszkańców, nie upatruje w potnie nioneui rozporządzeniu zamiarów nieprzyjaznych swobodom kościoła katolickiego. Tymczasem liczne z nad Renu pelycye w powyższej sprawie dochodzą króla. Tu j ówdzie po całym kraju rozrzuceni katolicy zaczynają się obliczać a indyferenlyzm religijny ustępuje w obu obozach żarliwo ści zapowiadającej trwałość i uporczywość sporów. Stronnictwo katolickie zaczyna bronić wolności wyznania nawet ze stanowiska konstytucyjnego i spravya ta jeżeli nie z porządku dziennego to zapewne w formie interpelacyi przyjdzie i 1a tegoroczny sejm. Ruch len przed czasem zebrania się sejmu wpłynie na ukorzenie się w izbach stronnictwa oso buego katolickiego, które wzmocni każdą opozycyę, a już w przeszłym Se)mie były wypadki gdzie katolicka partya szalę parlamentarną na lęklb OWiJj pr? eważy la stronę. , . a] p "rliwićj za jezuilami przemawia petycya miasta Akwisgranu, w której te wyraZY napotykają się: Akwisgran'jest właśnie miastem, które cztoiiKom zako. u1 j e z u S u " e g O w całej niemieckiej ojczyźnie z zapałem przyjętym, przyrzekło naprzód możność stałego osiedlenia, a przez to samo długi czas imało sposobność podziwiać wszechstronne błogie dzuiłania tych czci godnych s ł li g kościoła katolickiego. Podpisani tern ffi. "'ej mogą (o milczeniem pomijać, \i ministrowie przez zakaz uczęszczaniado zakładów naukowych zostających p o d bezpośrednim nadzorem wysoKie, g ł o v V J ś w i a , a Katolickiego, wystąpili w sposób niezgodny z wolnością przyznaną katolikom przez konslytucyę, jak również niezgodny z przyjacielskicmi stosunkami jakie zachodzą pamiędzy naszym królem a j. św. papieżem Piusem IX. «Związek protestancki, owoc zeszłorocznego zboru, który w tych dniach wywołał żarliwą polemikę protestanckich i katolickich dzienników, odbył swoje zgomadzenie niezawiśle od zboru w Bremie o którym niedawno donoszono, iż wydał uchwałę mającą na celu pobudzenie protestantyzmu w Niemczech do opozycyi przeciw katolikom. W tej uchwale przyznaje związek szerzenie się szybkie katolicyzmu w Niemczech, za przykład czego stawia odbywanie missyi jezuickich w okolicach przez protestantów zamieszkałych i śmiałość z jaką teraz orgaua katolickie występują. Sprawą religijną zajmował się już teraz sejm nadreński i uchwalił 30 przeciw 18 glosom wystosować do króla adres przeciw wzmiankowanemu tu rozporządzeniu ministeryalnemu. Tak w komisyi sejmowej jako i yy samym sejmie opozycya zaprzeczała sejmowi prawa występowania w tym przedmiocie i uchwaliła wniosek mniejszości również w formie petycyi przedstawić królowi. W tejże jeszcze następnie sprawie, nowa rezolucya lninisleryum wydana była na adres przesłany do minisleryum. Rejencya mindeńska udzieliła kopię rezolucyi, a westfalski Kir c h e nblatt ją umieścił. Wyjmujemy z niego kilka ustępów wyjaśniających stanowisko z jakiego się rząd na sprawę tę zapatruje: u.... .Okólnik ten (16. Lipca) nie ma na celu, jak mylnie utrzymują, zakazu pobierania nauk w zagranicznych zakładach naukowych jezuickich, ani osiedlania się tu jezuitów, ale celem jego jest uchylić wątpliwość pod względem obowiązywania przepisu nakazującego aby dla uczęszczania do powyższych zakładów lub osiedlania się jezuitów poprzednio pozwolenie oirj.ymancm było.« Wszakże lubo jak się z wyrazów powyższych pokazuje, rząd opierał się tu na nietykalności dawnych przepisów, dalsze słowa przekonywują, że pozwolenie o K torem mowa, nie łatwo wydawanem będzie. »Gdyby rozporządzenie to nawet nie istniało, to minisleryum miałoby niezaprzeczone prawo wydania go o W końcu minisleryum zapewnia, że ani konstytucyjnych praw katolików naruszać zamierza, ani leż praw w ogólności kościoła katolickiego, przyznanych mu ustawą. BYancya, *- ni, .VŹ, d. 6. Października. - Rząd ogłasza następującą depeszę: T oulouse 5. Października. Książe przejechał przez całe miasto, udając na przegląd w polygonie. Hołdy przewyższały oczekiwania. Lud jak z jednego gai dla wola: niech żyje cesarz"! Po południu o 2\ godzinie. Książe odbył przegląd nad dcpulacyami z wyższej Garony i przyległych departamentów. Nigdy podobnego widoku niebył świadkiem departament wyższej Garony. Podają liczbę przybyłych do polygouu na 200,000 głów. "Sypano kwiatami na przybywającego i odjeżdżającego księcia. Wszędzie wołano: niech żyje cesarz! W czora odbyło się w Rueil uroczyste nabożeństwo za królową Horlenzią, matkę prezydenta rzplitćj. Kościół był ozdobiony, korouami cesarskiemi i trójkolorowemi chorągwiami. Wojsko liniowe i pompiery obsadzili środek kościoła. Pomiędzy przybyłymi u a uroczystość znajdowali się minister Fould, Persigny, Biueau, Baroche i jenerałowie Magium i de Layocsline. P a y s powiada dziś, że wkrótce nastąpi restauracja cesarstwa. Ludwik Napoleon napisał do Peisigncgo, że jeżeli czyni przygotowania na jego powitanie, natenczas życzy sobie, aby wojsko wspólnie z gwardyą narodową tworzyło szpaler. Rada gminna podobno przeznaczyła na powitanie prezydenta 400,000 fr. Na moście austryackim stanie triumfalna brama. Mówią o wielkiej manifeslacyi wojskowej na rzecz cesarstwa, przy wjeździe prezydenta do Paryża. Mowę Michała Chevalier do prezydenta rzplitej uważają tu za pierwszy stopień jego do ministerstwa On uniesienie ludu wytłumaczył, w powodach idei napoleońskich, a te zasadzać się mąją na uszanowaniu nieśmiertelnych zasad z r. 1789. i na polepszeniu stanu klas cierpiących. Paryż, d. 7. Października - (Depesza rządowa) Agen 6. Paźdz. wieczorem. Książe wjeżdża do miasta. Ludność i wojsko wita go z uniesieniem. Okrzyki są jednogłośne: niech żyje cesarz! Książe zdrów zupełnie. Agen, d. 6. Października. - Mimo deszczu z uniesieniem jest książę witany. Duchowieństwo z biskupem na czele wita księcia w katedrze. Przy wejściu na prefekturę nowy wybuch okrzyków: niech żyje cesarz! i nowy potok kyyiatów i koron. Nigdzie z większem nie witano księcia przywiązaniem. Zdawał się wy raźnie być wzruszonym. Stan wody zapowiada łatwą żeglugę. Pomiędzy Prusami, Belgią, Prancyą, Saksonią, [Niderlandami i Au slryą zawarty został układ telegraficzny, na mocy którego posłowie i rządy będą korespondowały tajemnemi liczbami, zamiast kosztownych kurierów dyplomatycznych, którzy z wiadomościami dalekie drogi przebiegali. C o u r r i e r de L y o n, dziennik legitymistyczny, powtórzył wiadomość dziennika urzędowego sabaudzkiego, o nieudaniu się ucieczki papieża, któremu podczas exkursyi na morze, zawsze towarzyszyła fregata francuska. Za to otrzymał rzeczony dziennik teraz napomnienie od prefekta, z uwagą, iż wiadomość ta jest kłamstwem wymyślonem, na zohydzenie honoru francuskiego. Przedstawienie bitwy pod Toulouse nienastąpiło. Odkryta fabrykacia prochu w Bordeaux pokazała się jako prywatna spekulacya, bez żadnego celu politycznego. Monitor armii donosi o zmianach wielkich wojska w garnizonach. ISa wystawienie bramy austerlickiej wyznaczyła uiunicypaluo.ść państwa 40,000 fr. Betyia. Bruksela, 4. Października. - Wciąż jeszcze niesłychać nic pewnego o zakończeniu przesilenia ministeryalnego. Król, jak osoba rzeczy dobrze świadoma zaręcza, niezadowolony wielce z zawikłań teraźniejszych, żadnego dyplomaty dotąd do siebie nie powołał Uutwierdza się mniemanie, że mąż polityczny z odcienia umiarkowano liberalnego zostanie powołanym i na naczelnika gabinetu wyniesionym; tenże potem przybierze do spółki pięciu uzdatnionych urzędników państwa z rozmaitych wydziałów publicznych, którzy niemieszali się wcale do zapasów slrounictw, jakie od pewnego czasu Belgią rozdzielają. Ministerstwo lak złożono rozpoczęło by potem urzędowanie z postanowieniem niocuem nieodgrywania żadnej polityki stronniczej ale zasłużenia na imię ministerstwa interesu. Nadzieja jest, że stronnictwa zyskają tym sposobem na czasie, aby się uspokoić. Gabinet ten zresztą niemialby wcale charakteu tymczasowości; żadna okoliczność, od sporu handlowego pomiędzy Belgią a Prancyą aż do najmniejszego czynu administ racy i, niepozosiałaby po za jego zakresem; przy każdej kwestyi przedłożyłoby izbie rozwią zanie lub fakt bez brania udziału w dyskusyi poburzającej, któraby się przypadkowo pomiędzy dwoma stronnictwami wywiązać mogła. Najznamienitsi dyplomaci nasi uważają rozwiązanie takie za jedynie prawdopodobne i jako jedynie korzystne w tej chwili. N otomb nieprzyjedzie do Brukseli, przynajmniej niebezpośrednio, gdyż w interesie familijnym udaje się do Paryża. JI t» y lid. L o n d y n, d. 4. Października. M o r n i n g C h r o n i c i e zawiera o stosunkach Ludwika N apoleona do papieża doniesienie następujące: »W Tulonie opowiadają sobie powszechnie, że papież przychylił się do żądania, i w Grudniu do Prancyi przyjedzie dla ukoronowania cesarza, jego święlobJiwość w Marsylii wyląduje, gdzie go wszyscy kardynałowie francuscy i deputacya najwyższych urzędników państwa powita. Przeciwnie zaś w Paryżu w kołach dobre miewających wiadomości powiadają, iż papież stanowczo lubo grzecznie oświadczył, że do Prancyi niepojedzie. Kiedy jenerał Cotle uwagę jego świętobliwości zwrócił na to, iż niejako jest obowiązkiem wdzięczności względem zbawcy stolicy apostolskiej, odrzekł papież, że poczuwa się wprawdzie do wdzięczności na przysługę przez Prancyą wyświadczoną, ale mimo tego postanowił niebrać udziału w koronacyi cesarza. Jenerał de Cotte napomknął potem, że prezydent w skutek oporu takowego mógłby za obowiązek swój uznać, wojska francuskie z Rzymu odwołać; na co papież odpowiedział, że nad postanowieniem lakiem wielcby ubolewał, ale że ono zamiaru jego zmienić niezdola, gdyż wtedy liczyłby na pomoc opatrzności i innych swoich związkowych. Z tego slusznicby wnosić można, że Ludw. Napoleon zapewne uczuje brak żywiołu tego, który sam za podstawę wymienił, na jakiej wspierać się ma prawowitość cesarstwa. Z M a l t Y piszą, że A. Leumy, który po wypuszczeniu na wolność Koszuta z Kiulahii służbę sekretarza u tegoż pełnił, zalecenie od gubernalora otrzymał, aby Maltę w przeciągu 15 dni opuścił. Gubernator niepodał powodu żadnego owego wydalenia, i domyślają się jedynie, że on pod wpływem konsula austryackiego i neapolitańskiego działał, i źe powodem najbliższym oskarżenia była książka ogłoszona przez Leumy, w której rozebrane są stosunki stałego lądu z szczególnem uwzględnię niem żywiołów rewolucyjnych w Europie istniejących. Gubernator angielski ma prawo po swej stronie, gdyż akt parlamentu wy z roku 1834 upoważnia go, do wydalenia z wyspy cudzoziemców bez podania dalszego powodów . Uderzającą jedynie jest rzeczą, że Cołonel Read (gu bernator teraźniejszy) chwycił się środka, któ.y w czasie Morę O'Perrala W Anglii tyle chałasu narobił. Z Birmingham piszą, że w skutek zamieszczonej naprzód przez C ron i c i e a później odwołanći pogłoski o nowym traktacie celnym pomiędzy rządem angielskim a francuskim, wielu kupców paryskich niedawno do Birmingham Przybyło, celem zawiązania tamże stosunków z rozmaitemi firmami handlowemi. Zdaje się więc, że w paryskich kołach kupieckich wciąż jeszcze wierzą w zawarcie i potwierdzenie traktatu takowego. W Birmingham podejmują naturalnie owych gości francuskich z wielkiem poważaniem. - Handel tego miasta fabrycznego z Prancyą był dotąd, mimo wysokiego cła wchodoweęo, nader znaczny, i powinienby się podnieść ogromnie, chociażby też tylko nieznaczne zniżenie opłat celnych nastąpiło. Attstrya. Gaz. berneńska pisze z Pragi o nowej organizacyi, co zapewne nie samych tylko Czech tyczyć się będzie, ale zarazempoznać daje ja kie urządzenia we wszystkich krajach koronnych nastaną: «Dziś (24go Września) nadeszły tu zasady nowej organizacyi Czech, wedle których polecono utworzenie nowej komisyi organizacyjnej, złożonej z trzech politycznych i trzech sądowych komisarzy, pod kierunkiem namiestnika. O ile ten ważny przedmiot w ogólnych tylko rysach jest znany, urządzo nemi być mają w Czechach oprócz namiestnikostwa 16 urzędów obwodowych i 210 okręgowych. W pierwszej insfancyi urzęda obwodowe załatwiać będą zarówno sprawy administracyjne i sądowe, a te dopiero w dalszych iustaucyach osohnemi pójdą drogami, tak że czynności polityczne przechodzą do namiestnika a w trzeciej instaucyi do ministerstwa. Komisya organizacyjna zajmie się wyborem przeznaczonych na siedzibę władzPonieważ podpisy zbierane celem wystawienia fregaty »Radecki«, nie zapewniają zebrania sumy na ten cel wymaganej, przeto komitet trudniący się zbieraniem składek ma zamiar oddać zebrane już składki do rąk rządu pod warunkiem obrócenia ich na pomnik dla marszałka. W edług wszelkiego prawdopodobieństwa kwestya klasztorna nie została w zupełności załatwioną przez zainiauowanie arcybiskupów Pragi i Gracu wizytatorami apostolskiemi, idzie tu bowiem nietylko o przedsiębranie stosownych reform w statutach niektórych zakonów, ale również o przywrócenie niektórych klasztorów. Stolica rzymska bowiem jeszcze za życia księcia Schwarcenberga reklamowała za pośrednictwem prałata dworu rzymskiego i opata Cystersów Mgnor Amatori, przeciw zniesieniu klasztorów za epoki cesarza Józefa II., ale w tym względzie nie dopięło jeszcze korzystuego skutku. Sprawa ta poszła do minislcryum oświecenia i wyrodzila się z niej przewlekła korespondeneya tycząca się kwestyi reformy i przywrócenia zniesionych klasztorów. Rozwiązanie pierwszej nastąpiło jak wiadomo po myśli stolicy apostolskiej, pod względem zaś drugiej wątpią, aby rozporządzenie józefińskie zostało cofniętem, mówi bowiem przeciw temu wiele powodów, których ważność uznaną została w ministeryum oświecenia. Z powodu zbyt częstych podpalań zdarzających się w Morawie w ro ku bieżącym, namiestnik lego kraju hr Lażański, naznaczył 100 złI. nagrody za odkrycie podpalacza, a w razie ważnych doniesień nawet 200 złI. Powszechne użalania się na brak pieniędzy i kredytu w bankunarodowym przez odmawianie zaliczek na weksle', dały powód L lo y d o - wi do następujących spostrzeżeń i uwag: W dniu 31. Sierpnia, mówi L l o y d, portefeuille bankowy i komitetu pomocniczego składał się z weksli na 26,922,000 złr., w d. 27. Września, cyfra la doszła do 29,300,01)0 zł. reńs. W tymże samym czasie portefeuille banków filialnych podniósł się z 4,457,000 na 4,652,000 złI., pożyczki na papiery publiczne powiększyły się z 14,140,000 na 14,963,0(10 złr Bank odebrał po części ze skarbu państwa, po części z koiei północnej i kilku domów handlowych w ciągu tego miesiąca 3 mil. zlr., któie mogły iść ua użytek publiczny. Ze wszystkich łych faklów okazują się, m ó w i L lo y d, że bank uwzględnia potrzebę publiczności. Brak pieniędzy na który się uskarżają, ma swoje naturalne powody obok sztucznych. Ostatnie nie są niepokojące, doświadczenie bowie przekonało, że wszystkie sztuczne manewra trwają niedługo t u i W czynnościach handlowych p e w n y cli brak pieniędzy nie daje eię czuć lak dolkiiwie, a co się tyczy niepewnych, dla lycli nigdy nie ma dość pieniędzy na świecie. W jednej rubryce wydatków publicznych zmniejszyła się wprawdzie znacznie potrzeba pieniędzy, w wypłatach bowiem za granicę llJ złr. tęż sarnę czynią posługę co dawniej 12 A (za funt szterling), różnica która nie może być bez wpływu na slosuuki pieniężne. W ogóle nikogo uważnego nic powinno przerażać, że w chwili posuwania się naszego na drodze poprawy naszych stosunków finansowych, nie masz właśnie pieniędzy do zbytku. Właśnie wyższa wartość obecnie pieniędzy papierowych i trudność otrzymania takowych są oznaką wyzdrowienia. Byłoby to właśnie żądać niepodobieństwa, gdyby chciano domagać się od rządu, aby papierowa moneta była lania i w zbytniej ilości, a zarazem aby ją zrównać z wartością kruszczowej. Zresztą spodziewać się należy, że za powiększeniem zakładowego kapitału banku, Dostąpi pomnożenie funduszu jego w srebrze, a zarazem dozwolonem będzie rozszerzyć jego czynności obrotowe. W ogóle mówiąc, tak kończy Lloyd, spekulant pewny mógłby poprzestać na widokach. Z Szląska austryackiego w końcu Września. - Ausiryn przedinarcowa miała jak wiadomo pewną sławę w świecie ze względu na zakaz książek. Aie obecna o wiele jeszcze przewyższa, a hI. Sedlnickiego następca jego, jenerał Kempen, daleko prześcignął, przy zadziwiającej bowiem czynności i sprężystości, jaką rozwija, w krótkim czasie urzędowania swego do lego już doprowadził, że auslryacki index librorum prohibiloiuni śmiało obok rzymskiego postawiony» być uioie. Przyśliśmy lak daleko, ze nawet pod względem duchowym czasy MeHernicha jako szczęśliwsze chwalimy, gdyż wledy było cwancygierów dosyć, podatki opłacało się ma e, a jeżeli też książka jaka dla krajów austryackich była zakazaną, Jo jednak bez wszelkiej trudności w każdej księgami nabyć ją było można. Dzisiaj zaś wcale inaczej. Dawniej otrzymywała straż finansowa lakze tylko dla formalności spis rzeczy zakazanych, kiedy leraz nietylko ta i żaudarmerya, ale także każda władza gminna takowy z poleceniem czuwania najściślejszego otrzymuje; mianowicie żandarmi włócząc się po kraju, wywiadują się bardzo pilnie ni e tylko o osobach zagrażających bezpieczeństwu publicznemu, ale także o tych, którzy jaką książkę zakazaną czytają lub posiadają; co więcej, śledzą jakie dzienniki w tej lub owej gminie trzymane bywają, gdzie zazwyczaj z zadowoleniem dowiadują się, iż czytających gazety liczba z dniem każdym sie zmniejsza, gdy£ za gazety krajowe niezadługo nikt ani grosza nieda, teraz już jedynie obwieszczenia urzędowe i inseraly czytane bywają. -, przed czasem niedawnym wydarzył się na granicy naszej przypadek komiczny, iż dwaj auslryaccy strażnicy finansowi, którzy ezęslokrot na ziemi pruskiej zasadzkę czynili, przez zawziętych na nich wieśniaków pruskich zdybani i ateszfowani zostali. Dopiero po niektórych krokach gwałtownych, na wsławienie się sędziego wiejskiego, do którego ich zaprowadzono, wolność odzyskali, i za granicę napowrót odprowadzeni zostali. Z Galicyi i Bukowiny nadchodzą wiadomości smutne o wzmagającej się z każdą "chwilą drożyznie przedmiotów do pożywienia służących, mianowicie mąki i chleba; skargi podobne słyszeć się lakze dają z Czech, lubo tam żniwa, były dosyć obfite K o n s t a n t y n o p o l, d. 29. Września. - Wykazaną została nIeprawdziwość pogłoski o ciągłej chorobie sułtana. Palryarcha armeński z posady swej usunięty został. - Spory o granicę z Persyą ustały. Były minister marynarki Suleiuian basza zamianowany został posłem w Wiedniu. Flota angielska stoi dotąd na kotwicy w Vourli; lord nadkomisarz wysp Jonskich znajduje się tam doląd w drodze. Sinyrna, d. 27. Września -W nocy z 26. na 27 mieliśmy w mieście naszem pożar tak znaczny, jakiego już od owego wielkiego ognia niebyło. Wszczął się przy wejściu do bazaru przedziału żydowskiego, i zniszczył w przeciągu 6 godzin ra!y bazar odzieży i wyrobów złotniczych, wiele kawiarń i gamkuchni . Liczba sklepów spalonych dochodzi do 600; szkodę w budynkach samych szacują na 6,000,000 piaslrów. Ameryka. N e w Jor k J o u r n a l o i ' C o m m e r c e, ów dziennik wielce umiarkowany, powiada o stanowisku Sianów zjednoczonych do Meksyku, jak następuje: Mowy miane z okoliczności ws borów przez przyjaciół jenerała Scotta, wynoszą ofiarowanie świetne, jakie jenerałowi, po zawarciu pokoju, obywatele najznamienitsi uczynili; wezwali go bowiem, aby rząd kraju objął, poparły ob filą intratą i na czele armii 12,000 Amerykanów, którzy golowi byli, pod jego rozkazy na nowo się zaciągł:ąć. Podanie (o jest prawdziwem, i hislorya czynności przez Slevensa z FIladelfii który ją miał od samego jenerał Scotla, jest autentyczna. Wniosek Ów służy za komentarz szczególniejszy do stosunków meksykańskick. Rząd Meksyku był wówczas w zamieszaniu graniczqcem zzupcłnein rozprzężeniem, i od czasu (ego ani się lepiej nie uporządkował ani nieusIalił. Też same inleresa w Meksyku, które przez wniosek ów rządowi podstawę pewną nadać chciały, starają się leraz wojnę zSlanami Zjeduo czonemi sprowadzić, w nadziei, że druga wyprawa do nabycia Meksyku przez Siany Zjednoczone doprowadzi. W latach ostatnich w zwyczaj weszło, iż o przyłączeniu jakby o jakiem wielkiem szćzęciu mówią. Jest to stronniczym przycinkiem uszczypliwym dla postępu narodowego. Ale prawdą jest", że wcielenia Meksyku i Meksynanów tysiąckroć troskliwiej unikać nałeży, aniżeli jakiego bądź złego narodowego i nieszczęścia, klóreby uns napolkać mogło. Jest to, dzięki Bogu, kwestya, w której nawet chciwość nasza w błąd nas wprowadzić niemoże, gdyż cały obszar Meksyku pod zadnim wzaledeijak dochód z węgla w hrabstwie bchuylkill w Pensylwanii. INicrozsad kiem jest, wielcnic kraju i ludu takiego zalecać. Jednej tylko rzeczy od Meksyku chcemy, a tą jesl prawo przewożenia towarów przez kraj jego, aby zaś prawo to otrzymać, nie będzie potrzeba, obszaru samego do largu przybierać. Lecz prawo wolnego przewozu mieć musimy, inaczej musielibyśmy zrzec się korzyści z komuuikacyi odpowiedniej pomiędzy brzegami oceanów atlantyckiego i spokojnego, i w ogóle wszelkiej styczności politycznej z państwami spokojnemi zaniechać;. Kronika miejscowa. P o z n a ń, dn. 11. Października. - Dziś zakończyło się tu nabożeństwo różańcowe u Dominikanów, obchodem żałobnym za braci różańcowych pomarłych. Wymowny ksiądz Antoniewicz pożegnał się z pobożnymi, mówiąc, przybyliśmy tu jako obcy, nie przynieśliśmy ani złota, ani srebra, powtarzając za apostołem, ale przynieśliśmy słowo Boże, niem jednaliśmy się z wami, którzyście odwiedzali w ty* samym celu świątynię i zląd" dla jedności celu, sialiśmy się dla was swoimi, liie opuszczamy więc- was jako obcy, ale jako swoi. Pożegnanie lo miłe uczyniło wrqzcnia na słuchaczach. W przeszłym tygodniu widzieliśmy kościół dominikański zawsze zapełniony pobożnymi O fenomenie, o którym wspomnieliśmy, iż był widziany na dn. 28. Września, w Gnieźnie i we Wrześni z rana między 8. a 9 godziną, wspominają różne dzienniki z różnych stron. W' Poznaniu o tym samym czasie widział jeden obywafel na półwsiu przy pięknej pogodzie i jasneni słońcu, że kula ognisla wielkości słońca, światłości niemal słonecznej, z ogonem naksziałt kręgla niebieskiego koloru, przebiegała na widu ok rcgręgu poziomo przez dwie sekundy, a potem znikła nad cmentarzem c anielickim. lodobnc zjawisko o tym czasie widziano we WrocławIu, a u nas w księslw.e, w Międzychodzie, w (iorzyniu pod Kamionna, Mosciewie, Lhorzew.e Orzeszkowie, w Skokach, a w' wqgrowieckim powiecie we w srach G Jitrnie, Łabo winach, Ludowiczkacl. Jarowic i Pawłowie. O s t r o w o 7. Października - Zdarzyła się w Ke.npnic osobliwsza defraudacya. Karawan żydowski kilka razy nawraca! po Zmarłych na cholerę, wywoził ich na cmentarz. Za czwartym razem gdy nawracał d. m.as.a w eczoren, został przytrzymany m % c c 111 i k a' ! gdy ,«, odsłon.ł przykrycie z karawanu, ujrzał w nim mięso i mąkę w znacznej ilości, które chciano przemycić bez opłaty. Być, noże że turkot ogro 23 S li r «/\ r. Ł Z7£Ł · · AP,oemla ,a Prawiła się li nas , ,,, .. d .. h P' h u , r c' M cr r l,ara KlerlI 1 usc ,ad nve ?O_ VO kilku bowiem goZInac (' ,. . . , P I d t J r ? r c n a S I C P o Wa , a D z i Ak, B o e' , o d 2 b ni e r n i e _ llS y Z Y P a. . -. .. . ..' " . Se opuściła 'ChOlCr_V"negO, zdaje U{ zatem, ze epIdemIa (a mIasto I wyc A owatczby'm m'pod bYł S, C 5 O?? " m%.CJ™''AYAe .naukowym i wytnowawczym, pod przewodnictwem p. StockIego zoslaIacvm . Podziękowania publiczne w gazetach J ż u?1ieszczone kasyero POWI tOwego p (»raeulich wINowym Tomysiu I p. Wolter w Buku ktorzy przed dwoma łaty swych nafenczas 10 lat liczących yn?w do inst tu u rzeczonego oddawszy, dziś z przyjdą ich do tercYI gImnazyalneJ SIęcieszą, rokowały nam już pomyślny skutek popisu zostającej jeszcze w instytucie młodzieży; i w rzeczy samćj, wyznać należy, iż uietylko przewodniczący instytutem, lecz też nauczyciele vr nim zostający przez gorliwość w dokładaniu staranności przy udzielaniu nauk młodzieży im powierzonej obowiązku swego we wszelkich przedmiotach naukowych dopełnili. Miasto nasze cieszyć się zaiste może, iż w nim mieści się instytut, do oczekiwań upoważniający, instytut, z którego klasy pierwszej uczniowie do tercyi gimnazyalnej przyjmowani bywają. Oby jeszcze wielu rodziców błogie przedsięwzięcie p. Stockiego silnie wspierać zechcieli, odając swe dzieci do instytutu jego, zadanie swe ze wszech miar wypełniającego. Rozmaitewiadmnożci. Dwa nowe sposoby kradzieży pokazały się w Paryżu, cytujemy je dla przestrogi, bo wynalazki podobne łatwiej nierównie aklimatyznją się u nas, jak np. żniwiarki lub inne gospodarskie nowości. Pewien jegomość, bardzo porządnie ubrany, doskonały gentleman, wszedł do znanego dentysty paryskiego, i zażądał od uiego wprawienia zębów, klórych zupełnie był pozbawiony. Podczas, gdy ten przymierzał mu różne dzieła swej sztuki, porwał się nagle bezzębny jegomość, i mając w uściech dwa rzędy prześlicznych jak perły zębów, począł okropnie krzyczeć gwałtu! ratujcie! a ot tvorzywszy nagle okno, wolał: zabijają mnie! przybywajcie na pomoc! Dentysta sądząc, że miał do czynienia z waryalein, wyszedł, aby zawołać służącego. Tymczasem ludzie z ulicy posłyszawszy krzyki, wpadli do domu na drugie piętro, gdzie było mieszkanie dentysty. Lecz ani dentysta, skoro wrócił do pokoju, ani na ratunek przybywający, nie zastali już oszusta. Korzystał on z chwili nieobecności dentysty, wyszedl, a będąc dobrze ubranym, nie wzbudził na schodach żadnego podejrzenia. Raz na ulicę się dostawszy, zniknął - ale z zębami. Kradzież ta otrzymała nazwę - vol au raielier . Innego sposobu użył młody człowiek, pięknie ubrany i dobiego ułożenia, który wszedł do pewnego lekarza i spytał w przedpokoju: czy zastałem tu mego ojca? - Nie, odpowie służący. To poczekam, rzeknie młody, nadejdzie niebawem. Usiadł, a po chwili prosił o szklankę wody Służący poszedł po wodę, a młody człowiek zamienił w czasie jego niebyiności kilka srebrnych sztućców będących w kredensie, na inne równie świetne, ale pakfouowe, które miał przy sobie. Schowawawszy zabrane do kieszeni, na tern samem znów siedział miejscu, gdy służący z wodą powrócił. Wypił spokojnie, podziękował, i w kilka minut r spojrzawszy na zegarek, powstał mówiąc, ze ojca jego zapewne coś zaszło, skoro go doląd nie ma Pożegnawszy lokaja, oddalił się wolnym krokiem. Przy obiedzie dopiero wydała się fatalna zamiana - Mora także otrzymała nomenklaturę: vol par*Substitution. NEKROLOG. (Aadeslniio. ) P o z n a ń, d. 6. Października 1852. - Wielkich zasług rozgłos malej tylko cząstce łudzi przeznaczony, ale dla tego skromnych cnót pełnienie nie jest bez zasługi a więc i bez uznania być nie powinno. W mieście naszem utraciliśmy obywalela takiego, który we wszystkich swego życia kolejach wiernein swych obowiązków wszechstronnych wypełnieniem może za wzór posłużyć wiolu lak jako obywatel, jakoteż w domowej zagrodzie. I g n a c y M r o w i ń s k i znany prawością charakteru powszechnie i powszechnie szanowany zmarł dnia 1">. Września - Wiadomo już dostatecznie że prawdziwe jego nazwisko było O n u fr y O s t r o w s ki. - W Zł ot o p o l u dziedzicznej swych rodziców wiosce, w obwodzie Lipnowskim zrodzony , odebrał nauki szkolne w P ł o c ku. W roku 1806. wstąpił do wojsk księstwa Warszawskiego, w drugim pułku ufanowodbywał kampania roku 1808. przeciw Austryakom; w randze poi licznika doczekał się wielkiej kampanii N a p o l e o ń s k i ej, którą opuścił po bitwie pod Lip s K iem. Wróci! do domu, wioską dziedziczną zarządzał, póki wypadki roku 1830. na nowo go nie powołały do wojska. W jeździe P ł o c ki ej służył ojczystej sprawie, a po smutnem zakończeniu chlubnej naszej sprawy pragnął spocząć po twardej walce z zawiedzionemi nadziejami przy domo · wem ognisku. Ale okoliczności zmusiły go w roku 1833. opuścić rodzinną wioskę, żonę i dwoje dzieci. Przybył do księstwa i pod zmienione'm nazwiskie'm Ignacego Mrowińskiego starał się w twardej ale dla niego zaszczytnej pracy o u trzymanie, nic chcąc być dla innych ciężarem. Sprawował obowiązki borowego, leśniczego, rządzcy dóbr, gorzelanego, piwowara w rozmaitych domach księstwa, przenosz c'zaws,z owoc własnej pracy nad jakąkolwiek ofiarę. Odebrawszy wIadomoSCI o śmierci pierwszej swej żony, pojął drugą, a okupiwszy się w C z e mpi ni u zajął się ktipicclweiii, w którćm za błogosławieństwem Booa znalazłszy dostateczne u trzymanie, pizeniósł się do Poznania - o T u t aj w swoim zawodzie powszechne pozyskawszy zaufanie, 'powszechny szacunek "marł opatrzony Sakramentami sw., pozostawiwszy żonę wdową, troje dzieci sierotami, z których najmłodsze ledwo kilka dni przed śmiercią ojca na świat przyszło. Praca rzetelna, prawość nieskażona, staropolska otwartość, skromność uprzejma, chrześciańska pobożność były znamionami jego charakter«. Kto go widział nabrał dla niego szacunku, kto go poznał pokochać go musiał. Bodzina jego straciła nieodżałowanego ojca, ojczyzna prawego syna, miasto jednego z najgodniejszych obywateli. W testamencie zamieścił proźbę do króla J mci. aby faskawie rodzmie iego pozwolił przybrać prawdziwe ojca nazwisko. Przybyli (lo Pozuaniajnia 10. Października. BAZAR: HI. Grabowski z Łukowe; hr. Grabowska z Zadkowa; :Radonski z «mina. Zakrzewski z Osieka; Bronikowski z Golunia; KWiatkowska z Winnej góry; hI. Mielzyński z Chobieuic. H OTEL BA W ARS KI: Kaczanolt z Warszawy. HOTEL PARYSKI: Wolat z Miłosławia: Kowalewski z Stanisławowa; EichsHidt z Mur. Gośliny; Przygrodzki z 4Vidziszewo. HOTEL BERLINSKI: Hegner z Koźmina; Biebcrstein z Mielęcina; Paczkoski i Fischer z Konina; Kierska z Podstolic; Krause z Wrześni. POD IUALYM ORŁEM: Fromm, Banntsch i Brukercwicz z Grodziska. POD TRZEMA LILIAMI: Hellwig z Krumwicht.HOTEL WROCŁAWSKI: Fasse z Fridlandu; Trutwig z Merseburg. W mi eszkaniu prywa t nem: Fabisch z Ostrzeszowa, ul. Mai. Garbary N. 9. Duia 11. Października. BAZAR: Wolfram z Krostkowa; Niegolenski z Wlościejewck; Bi09iszewski z Smogrzcwa; Kęsierski z Skornszewic; Węgierski z Rudek; Swięcicki z Sczepankowa; Moszczeńska z Wiatrowej Lewandowski z Miłosławia; lir. Mycieiski z Chocicszewic; Biegański z Cykowa; Rekowski z Kęszyc. HOTEL LAUKA: Schwarzenau z iiainmer; Busse z Mechlina; Busse i Rognlina; Sch6nA\aldner z Frnnkfurtu u. O. HOTEL BAWARSKI: Szcnic z Trzcielina; Mieczkowski z Belenicy ; baron V6gten i baronowa; Larisch z Trzcianki; Polivn z Ostrowa. POD CZARNYM ORŁEM: Kutzner z Strychowa: Lutomski z Stawu; Sznlczewska z Boguniewa; Guttry z Piotrkowie; Urbanowski z Turostowa; Dzierżanowski z Glinna; Wesołowski z Tworzjkowa. HOTEL RZYMSKI: Hr. Raczyuski z Berlina; Szmilt z Nowej wsi; Rzepe Nabożeństwo żałobne za duszę ś. p. Władysławy Wędewskiej odprawi się dnia 13. b. in. w Środę o 8 godzinie z rana w kościele S. Marcina. OBWIESZCZENIE.Dnia 20. Października I. b. o godzinie Miej przed południem będzie publicznie Dyreklor Kancellaryi Ma cI ze w lokalu Sadu podpisanego kilka cetnarów starych akt najwięcej dającetnu sprzedawać. Poznań, dnia 3. Października 1852. K ról. Sąd powiatowy. Doniesienie szkolne. Po odbyciu popisu uczni klassy pierwszej instytutu mego do tercyi gimnazyaluej przygotowanych, ukończył się tegoroczny kurs naukowy z dniem 4. Października I. b. N owy kurs zaś rozpocznie się dnia 15. Października. Kilku pensyonaryuszów miejsce znaleźć jeszcze może w instytucie; zgłaszania się przyjmowane będą od podpisanego aż do dnia 17. Pazdz. I. b. Wolsztyn, dnia 4. Października 1852 S t o c ki, przełożony instytutu. Dyrekc3 'a koła towarzyskiego zaprasza Szanownych Członków na Walne zgromadzenie, odbyć się mające dnia 17. Października r. b. o godzinie 5tćj z południa w lokalu kola. Zmiana lokalu. Nasz dotychczas przy Nowej ulicy w domu Pana Żupańskiego wspólnie utrzymywany magazyn mebli przenieśliśmy w dniu dzisiejszym dla o s z c z ę d z e n i a tlroglego komornego i znacznej straty CZaSU przy dOZOrze, do [Omieszkań naszych Pótwieś Nr. S. i Garb ary Nr. S@. Z temi samemi funduszami zamierzamy każdy z nas w naszych poinieszkaniach dalej handel ten prowadzić i jesteśmy w sianie przy oszczędzeniu k o m o r n e g o i s t r a t y c z a s u, pod naSZa ywarancjfff robione meble, w najtańszych cenach dostarczyć. Odwołując się do powyższego, polecamy skład nasz mebli uwzględnieniu szanownej publiczności. Majslrowie stolarze. J a n G10yer, Pól wieś N I. 8. MŁarÓl Poppe, wielkie Garbaty Nr. 50. Podczas tegorocznego jarmarku na S. Micha! nie będę w budzie moich towarów mosiężnych sprzedawał, jednak takowych w mieszkaniu mojćm w wyborze znacznym dostać można; proszę więc o łaskawe mnie odwiedzanie. Zarazem polecam się wysokiej szlachcie i szanownej publiczności do wykonywania wszelkiego rodzaju robót mosiężniczych do aparatów w gorzelniach, destyllacyach, cukrowniach, do sikawek ogniowych i tym podobnych przedmiotów, przyczćm ńajuniżeniej nadmienić ośmielam się, że od wielu lat także w tej gałęzi dokładnćtn i praktycznćm uskutecznianiem poleceń, jakoież usługa skora i cenami rzetcluemi, zadowolenie szanownych komitentów zaskarbić sobie potrafiłem. Poznań, dnia 9. Października 1852. M. S e l k e, mosiężnik przy Star. Rynku N I. 10. Hamburską wędlinę bez gnatów i ozoryotrzymał Jakób Appel, Wilhelmowska ulica Nr. 9. po strouic pocztycki z Cieszkowa; Graff z Wągrowca; hr. Szódlrski z Żydów a; Kowalska z Wysoczki; WIese z Cieszkowa. HOTEL DREZDEŃSKI: Springer i Schcideman z Szczecina; Balz z Berlina; Scholz z Grodziska; Radoński,.z Dominowa: Bojanowski z Malpina HOTEL PARYSKI: Kuntncr z Z rkowa; Cegulski z Dzicćmierowa; Chclmicki z Kleparjn; Einsporn z Srodki; Liskowska z Stanisławowa: Mielecka z Niesza«j; Gąsiorowski z Zberek; Arnold z Starołeki; Radouski z Kociaikowćj górki; Skrzydlewski i Lutomski z Ocieszyua: Jakubowski z Kromolic ; Prądzyński z Chudzic. HOTEL WI E D E Ń S KI: Brudzewski z U porzina; Chłapowska z Bonikowa; Dobrzycki z Baborowa. POD ZŁOTĄ 0ĘSIA: Wolniewicz z Buku; Pruski z Borku; Pstrokouski z Wełny: Zeromski z Grodziszczka. HOTEL BERLINSKI: Muszkiewiczowa z Kościana; Walz z Buszewa; Za. che z Wronek; Heppncr z Jaraczewa; Ptlaum z Berlina. HOTEL EICIIBORNA: Abrahamczyk i Kutner z Wrześni; Jacobsohn z Strzelna; Kohn i Koppenheim z Grodziska; Wachtel z Gostynia; Pfeif» fer z Wschowy; Goldschmidt z Wrocławia. POD TRZEMA LILIAMI: Muszkicwicz z Kościana; »lakrzewski z Wronek; Talman z Ostrowa. W mieszkaniu prywatnćm: Rembowska z Wilczy, na placu Wilhelma Nr. 14. PIERWSZY I NAJWIĘKSZY BAZAR Berlińskich obiorów mczkich w Poznaniu, w narożniku ulicy Fryderykowskiej i Zamkowej pod Nr. 1. w domu Pana Nadburmistrza Naumann. Zaopatrzywszy- jak najdokładniej, przez osobisty zakup w P a r y s i i, Hamburgu i Berlinie, skład mój wykwintnej garderoby męzkiej, polecam takowy mieszkańcom miejscowym i okolicy. Każdy zaszczycający mię może się przekonać, iż rzetelność i taniość tutaj ma miejsce. Na następujące ceny proszę zważać; Zimowe paletots od 3 do 30 Tal. Spodnie buks kinowe francuskie i angielskie od .. 9 T l 2£ Tal. PIękny surdut z Jedwabną podszewką od a . Najnowsze westki z kaźmierku, aksamitu, atłaTaki sam, 7. orlinową podszewką od 7} Tal. su i Walencyi. Fantazyjny albo wizytowy frak od 7 Tal. Surduty do biór, polowania, ogrodu i kręgielni . od l} Tal. e Surdut salonowy z sukna albo bukskinu od 5. Szlafroki manszestrowe, jedwabne, aksamitne, Tal. kaźmierkowe i drylowe. Zamówienia będą punktualnie wykonane Wsyslkie rzeczy są dekaterowane i bez skazy, za co się zaręcza. Miejsce sprzedaży jest w domu P . Nadburmistrza N a u - mann w narożniku ulicy Fryderykowskiej i Zamkowej pod ]\rem l. = Doniesienie o kawie parowej. - IlYDOR APPEL jun., przy ulicy Wilhelm o wskiej, pod Nrcm 15. w domu Pana Majora Kniffki, obok prusko Banku poleca amatorom dobrej filiżanki kawy nader smacznąlllna swej masz¥nie parowej, paloną kawę lY.lMollentlershą, Jawa i Chęr i b o n, funt p o 9 i 10 sgr. - Ze p o wyż ej wymienione gatunki kawy szczególniejszy smak przyjemny mają, i nie są takie jak inne parowe, przekona się każdy z doświadczenia. J\OSJ\*" Zarazem polecam wielki wybór najpiękniejszej niepalonćj kawy po 6, 6J, 7, 7£, 8, 9 i 10 sgr., nader piękny cukier po II, i 5 sgr., piękny karoliński ryż w 5 gatunkach, piękne świece nazwane Millj; i Apollo Kerzen, i berlińskie świece łojowe połysk mające, bardzo białe i palące się jasno, jako też najpiękniejszy szczeciński czysty i jasno palący się fiabellowo rafinowany olejrzepaHO Wy, funt po 3A sgr., centnarami z a s l a m e j _ Izydor Appel jun. przy ulicy Wilhelmow.skićj, pod Nr. 15. Zawiadamiam Szanowną publiczność, iż moj skład obuwia przeniosłem z ulicy Wodnej na ulicę Jezuicką Nr. 10 na parter. Poznań, dnia 7. Października 1852. J. Essmann. Aleksander Wiśniewski, złotnik i jubiler, poleca swój band<