Jw. 299 w Wtorek
21. Grudnia 1852
Y%.

AAllIBHP* JIJI JIC UlOK Pillra III
A AA
Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Dcckera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny: N. Kamieński w Poznaniu.

Telegraficzne wiadomości.
Paryż, 16. Grudnia. - Monitor skreśla strn skarbu w końcu roku, jako pomyślny, dalej mówi o amuestyi i pismach wychodźców i więźniów politycznych, którzy w nich uległość nowemu rzędowi oświadcza ja: nakoniec słowo proskrybowany powinno zniknąć w prasie, jak go nieinasz w kodeksach prawa. - Z powodu sfałszowanej petycyi o ułaskawienie wychodźcy Chavoix wytoczono śledztwo. - Wczoraj sprzedano bory w Breteuil i Saint Dizier, wkrótce sprzedadzą ostatnie dobra orleańskie. P ary ż, 18. Grudnia. - Komisya senatu późno w noc wczora obradowała nad drugim senatuskonsultcni względem zmiany konstytucyi. Po przymówieniu się Baroche przyjęła projekt rządowy nie bez ouoru. VV przyszły poniedziałek zda sprawę o tein posiedzeniu Troplong, z dodatkiem zdań sprzecznych. Londyn, 18. Grudnia. - Morning Herald donosi, ze ministerstwo uległszy w kwestyi budżetowej podało się dymisyi. Hr. Derby poleca na swego następcę lorda Landsdowne. Królowa przywołuje do siebie Aberdcena. T u r y n, d. 14. Grudnia. - Ogłoszono projekta komisyi senatu wzglcd«'<<i prawa małżeństwa w wielkim tomie jednym. Zmiany znaczne w nich zachodzą. Senator Demargherila dodał do tego przeciwny projekt. Senatorowie licznie przybywają do stolicy i jest nadzieja, ze prawa tego nieprzyjaznego duchowieństwu nieprzyjmą A iclu duchownych zostało siispcndowanych a divinis przez biskupów, ponieważ odbywali nabożeństwa żałobne za Giobertego, który jak wiadomo był exkomuiiikowany. Po gminach kraju szerzy się agitacja względem postawienia pomnika Gioberlemu.
Berlin, d. 19. Grudnia. - Naj. Pan raczył nadać dozorcy koszarowemu Kopernik w Berlinie, powszechną oznakę honorową.
Ministersiwo sprawiedliwości. Dotychczasowy sędzia powiatowy Hellhoff mianowany rzecznikiem w okręgu sądu powiatowego średzkiego i zarazem nolaryoszem w departamencie kr. sądu apelacyjnego w Poznaniu od d. 1. Stycznia 1853. B e r l i n, d. 18. Grudnia. - Dziś przed południem ogodzinie 11. odbyła się wielka parada wojskowa przed cesarzem auslryaekim. Król J mć stanął przed pierwszą kompanią pułku gwardyi cesarzaAleksandra i przeprowadził ja przed cesarzem. N asiępnie cesarz J mość, jako szef pułku gwardyi cesarza Franciszka prowadził przed królem Jmcią pułk swego szefostwa. Pogoda sprzyjała tej paradzie wojskowej najpiękniejsza, przed której rozpoczęciem obaj monarchowie objechali posąg Fryderyka II. śród huku armat, dolatującego z placu muslrj w zwierzencu. Po paradzie udali się najj. monarchowie na zamek, gdzie był na uczczenie najdostojniejszeno gościa obiad galowy. We wtorek wraca cesarz do V\ icdnia. Książe pruski pi zybył tu w południe z Ko blenc.
- Katolicka frakeya izby drugiej stara się o zaprowadzenie w Prusach ministerstwa katolickiego spraw duchownych. - Podróż księcia Albert saskiego do Pra"gi, nie jest jeszcze dokładnie wyjaśnioną. ( 1 ar. kasselska utrzymuje z pewnością, że książę Stara się o rękę ksici nv Karoli Waza, i ze wkrótce zrękowiny będą urzędownie doniesione, saskie dzienniki urzędowe nie sprostowały dotąd tych pogłosek, chociaż one wich kraju wzięły pierwszy początek. Wrancya» Paryż, d. 15. Grudnia. Monitor donosi uznaniu cesarstwa przez Holandią. Baron Dalwigk prezes darmsladzkiego gabinetu i minister spraw zew trznych, doniósł francuskiemu posłowi, że wielki książę hessendarmstadzki dowiedział się z żywą sympaiy,-, o proklamacyi cesarstwa i odtąd przyjął zamiar przywrócenia posel>i"a darinstadzkie Prr y cesarzu w Paryżu, które było przed kilku lały zniesione. Cesarskim dekretem zmieniono nazwę republikańskiej gwardyi, po niewaź przypominała formę rządu zniesioną, na gwardyi paryskie], a ruchoma żandarmeria odląd zwad się będzie wyborczą żandarmerią. P r e s s e zarzuca rządowym dziennikom, iz nieposiadalą dosyć laklu i wciąż slawnją w obronie lylułu Napoleona 111" bo to wydaje się, jakby zaprzeczano prawomocności temu tyiułowi, a nadto powątpiewano o powadze władzy, która po oświadczeniu się w St. Cloud jest nieomylną.
Rządowe dzienniki donoszą, ze księżniczka Waz a idzie za domniemanego następcę tronu saskiego Alberta saskiego, z dodatkiem osobliwszym, że to rzecz od dawna ułożona. W rzeczy samej posunięto do wysokiego stopnia ironią, bo wiadomo, z jaką usilnością starano się w błędzie utrzymywać dotąd publiczność pod tym względem. Komui to do Baden przesłano owe śliczne bukiety kwiatów, owe pachnidła, wody i t. d. i pocóź w elizeum pokazywano przyjaciołom obraz pięknej Wazy? Ale w miarę, jakie ma naród teraz francuski wyobrażenie o swojem wszech władztwie, wcale gniewać się na to niernoże , kiedy mu powiedzą w południe, że ciemna północ zawisła nad jego horyzoutem. Niewątpiemy nawet, że wielu z najuroczystszem przekonaniem powiedziałoby, iż panuje północ. Samodzierca gniewa się jednak na te dawno zaprojektowane małżeństwo i na pewne dwory. Podobno miał z tego powodu powiedzieć: czy mnie uważają za straż ogniową, która spać się kłaść powinna, bo ogień ugaszono. Wczoraj przejechał się samodzierca po ulicy Rivoli, tej głównej arteryi Paryża, przecinającej go od wschodu na zachód. Jest szeroką na 22 metrów i długą na 2500 tnelrów (a więc pół godziny drogi). W miejsce brzydkich ciasnych uliczek i brudniejszych domów, wznoszą się teraz poboczne piękne i szerokie ulice i gmachy podobne do pałaców, z cudowną szybkością. Koszla (ej reformy miasta wynoszą 20 mil. fr. Cesarza potem witano przy raiuszu, gdzie urzędników kierujących robo1ami około nowej ulicy ozdobił krzyżami legii honorowej. Polem oglądał pyszne salony w ratuszu, koszary iużyuieryi i rozdał 1000 fr. pomiędzy robotników tam pracujących. - M o r n i n g C h r o n i c 1 e pisze z Paryża: za znak i zapowiedź rzeczy, klóre przyjdą, uważać można wszystko co się święci po dziennikach rządowych francuskich. 1 tak od dwóch dni nazywają Hieronima Bonapartego, nie jak dawniej marszałkiem lub księciem łub byłym królem, ale wprost królem Hieronimem. Przypomnijmy sobie od czego zaczął Ludwik Napoleon JNaprzód kazał się nazywać prezydentem, potem księciem prezydentem, następnie cesarzewiczowską mością, a nakoniec czując się dość silnym cesarzem. Z czasem Hieronim Bonaparte przybierze tytuł króla westfalskiego. Lucian Murat rości preleusyc do rządu ueapolilańskiego 20 milionów fr., a że je popiera cesarz, lo i będą mu wypłacone. Podobno i on wyżej patrzy, miał leini dniami powiedzieć: cesarstwo przywrócono weFrancyi, czemuż ja niemain wsiąpić na tron przodków moich. iityliti. L o n d y n, 13. Grudnia. - S p e c la t o r zawiera pod napisem: »jego ces. mości sekretarz stanu w Londynie« interpelacją oslrą do gabinetu z powodu mowy lorda Malmesbury w izbic wyższej względem cesarsiwa francuskiego. Nazywa on mowę tę zgorszeniem dotąd w rocznikach parlamentu augieiskiego niesłycłianem. Polityką Anglii jest, rządy te de facio istniejące uznawać: ale lord Malmesbury miał śmiałość, siebie za politykę L. Napoleona urzędownie dać w rękojmią i odpowiedzialnym uczynić. »Pytanie praktyczne nasuwa się każdemu dla tego. Z powodów, klóre on przytacza, a więcej jeszcze z tonu mowy jego za cesarstwem zdaje się wypływa, że Malmesbury jest bonaparlyslą zapalonym i partyzantem za piaweui głosowania prwszechnego w zastosowaniu jego do najważniejszego ze wszyslkich aktów publicznych; i pożądanem jest; aby się publiczność dowiedziała, w jaki stosunek on nas do innych udział mających zn granicą wprowadził. Jak teraz n. p. z obrońcami prawowilości w ogóle stoimy? Czy w przywróceniu tego cesarstwa nieprawowitego udział mamy? Przypuszczać iiicmożemy, aby rząd lorda Derby był bonaparlyslockim i demokratycznym albo stał się takowym; ale jakież stanowisko w obec reszty ministrów lord Malmesbury zajmuie? Przepisujez on im ich politykę, czy oni jemu jego? Lord Maimesbury był jak wiadomo, dla najnowszego i w skutki obfitego sprzysiążenia w Francyi nader przychylnym; gdyż kiedy urzędowanie objął, kreatury L. Napoleona winszowały Francy i szczęścia, iż naczelnik państwa korespondenta tak przyjaznego w gabinecie angielskim posiada. Zachodzi teraz pytanie, jak osoba mająca takie usposobienie i lak mało obeznana z zwyczajami urzędowego życia angielskiego, weszła do gabinetu lorda Derby? Zaledwo być ona mogła wyborem wolnym dyplomaty ko .serwatywnego.
Jakiegoż więc fortelu użyto? czyż podobna, aby przyjęcie lorda Malmesbury do gabinelu angielskiego było jednem z owych przyzuań, które zuchwałość okropna L. (Napoleona wymogła? Czy cesarz nowy, będąc jeszcze księciem prezydentem, sekretarza spraw zagranicznych przy dworze St. James zamianowoł?«  Madryt, d. 10. Grudnia. - Gubernator niepozwolił na zgromadzenie umówione opozycyi u księcia Satoinayora. Mimo tego jednak wiele osób przybyło do botelu księcia, lecz, tylko karty z nazwiskami swemi pozostawiwszy, znów się oddaliło. - Wczoraj odbyła się ważna narada ministrów; na którą wszyscy już o godzinie 7 rano się zgromadzili. Przekonali się oni, że w obec niezadowolenia powszechnego albo do środków gwałtownych uciec się muszą, albę podziękować. Senatorowie z prowincyi i deputowani wyjechali już z Madrytu.
Narvaez na teraz mieszkać będzie w Aranjuez i tutaj przyjeżdżać; jak sobie tego królowa życzy, aby z radą i czynem był pod ręką. Dzienniki niektóre podały wiadomość, źe ten tak możny niegdyś minister przyłączył się otwarcie do nieprzyjaciół ministrów teraźniejszych a nawet na zgromadzenie stronnictwa opozycyjnego przybył. Lecz rzeczy wcale inaczej stoją. N arvaez przezorny od wszelkich deinonslracyi nieprzyjaznych rządowi zdała pozostał. Zwolennicy jego byli wprawdzie w tym względzie nader czynni, ale jego samego do wzięcia udziału wcale skłonić liic było moina. Miał on to na szczególne żądanie królowy uczynić, która wciąż jeszcze ma szacunek wielki dla męża tego, któremu właściwie koronę zawdzięcza. Chce ona go wziąść w opiekę przeciw ministrom, którzy wszyscy są nieprzyjaciółmi jego, i odciąć im wszelki pozór do wygnania na nowo jej ulubieńca. Narvaez bywa codziennie u oby. dwóch królowych, i wcaleby to dziwić niepowinno, gdyby się dzisiaj lub jutro pojawił dekret stawiający go znowu na czele rządu. Nikomu niewiadomo, co kamarylla dworska uknować może. Nawet Marlinez de la Rosa był po dwa kroć równocześnie z Narvaezem u królowy matki, wyznał jej otwarcie oburzenie swoje na postępowanie Bravo Murilla i wykazał skutki, jakie z ląd wyniknąć mogą. Dzisiaj krążyła nawet pogłoska, że N arvaez jest prezesem ministerstwa, Mon przyjął tekę finansów a Lersuady wojny. Ale w chwili obecnej o zmianie ministerstwa niebardzo myśleć można; Murillo zanadto ma się na ostrożności, i urzę dnicy ulegli w całym kraju go popierają, gdyż bardzo dobrze wiedzą, ie najmniejsza opieszałość pozbawić ich może miejsca i chleba. Dla pozyskauia Katalonczyków i przynęcenia do nowego porządku rzeczy, zmienił rząd paragrafy owe nowego prawa celnego dotyczące wyroków zagranicznych w ten sposób, iż wszelką stratę, jaka ztąd dla przemysłu Katalonii wypływała, usunięto.
Branie się jenerała kapitana wysp filipińskich, u którego rewolucyonista Garibaldi przyjęcie tak przyjacielskie znalazł, jak dzienniki angielskie donoszą, uraziło wielce królową i ministrów. Podobno już odwołanie jego uchwalono, i w miejsce jego w osobie byłego ministra wojny Lara następcę wyznaczono. Najwięcej jednak podziwienia wzbudza postępek arcybiskupa w Manila, który swoje miłość chrześciańską do najwyrazistszego wroga władzy świeckiej papieża tak daleko rozciągnął, że go nawet prrer W1Wa il<<I  nr*M« )J,.n:pJIYOT a UxymynaL Palrsarcha Fndyi, bezpośredni przełożony arcybiskupa, miał z powodu tego konie rencyą z tutajszym nuneyuszeni papieskim. Włochy.
Rada gminna Nizzy uchwaliła 23 głosami przeciw 5, aby podać pełycyą do rządu o admiuislracyą majątku kościelnego przez władzę obywatelską, o zmniejszenie liczby biskupstw i o zniesienie klasztorów. Dalej 100 fr. jako składkę na pomnik Giobertego wyznaczyła.
Gazeta urzędowa dla Sabaudyi donosi, źe linia telegraficzna pomiędzy Turynem a Chainbery jeszcze przed 20. m. t. ukończoną będzie. - Według doniesień z Palermo z dnia 30. Listopada wybuch Etny zupełnie ustał. JIuaE2ya.
(Kor. Ca.) W i e d e ń, l!. Grudnia. - Zwracam uwagę waszą na ostatnie wiadomości z Turcyi. Zatargi r księciem Czarnogóry biorą groźną posiać. Z o bu stron zanosi się na otwartą wojnę . Woj ska tureckie mają ruszyć pod dowództwem Omera baszy. Na czele zwycięzkich dotąd Czarnogórców stoi młody Daniel niedawno uznany przez Rosyą i Austryą za udzielnego księcia. Obok tej zaczepki, rząd turecki, osta tnieui swem postanowieniem, zabrania wchodu do Dardanellów statkom parowym zagranicznym. Dzienniki tutejsze zaczynają przeciw temu sarkać. Rządy wystąpią zapewne w obronie dotkniętych interesów europejskiego handlu. W Dywanie podług ostatnich wiadomości z Carogrodu, panuje wielki nieład. Bliska przyszłość staje się dla Turcyi coraz groźniejszą. Ostatnie rozporządzenie cesarskie, tyczące się zaprowadzenia kodeksu cywilnego w Węgrzech, sprawiło ogólnie bardzo dobre wrażenie. Dzienniki dzisiejsze chwalą to postanowienie i spodziewają się po nieni najlepszych skutków. - Vv tych dniach przejechało przez Wiedeń kilku kuryerów do Carogrodu wiozących ze sobą proteslacye swoich rządów przeciw zakazowi żeglng l , parowej europejskiej w Bosfore i nad brzegami tureckiemi. Słychać, ze re strony Austryi wysłaną jest do Porty depesza w tym samym przedmiocie. - Redakcya dziennika S fe r z a wychodzącego w Bresci otrzymała naslępujące ostrzeżenie: »Artykuł w Nr. 85. pisma Sferza o niewłaściwości kary śmierci za polityczne zbrodnie, wykazuje jawnie dążność kierowania opinią pabbcziią w interesie partyi rewolucyjnej i przedsta wiania twórców zbrodni POnjycznyeh w innem zupełnie, nie zaś w prawdziwem ich świetle. Podpisany namiestnik udziela przeto redaktorowi dziennika niniejsze ostrzeżenie na_piśmie, na mocy  22. prawa karnego. Medyolan, 24. Listopada 1852. (jk namiestnik, Strassoldo.« - Dziesięciu uczestników ostatniego rewolucyjnego spisku w Man lui przekonanych o organizowanie tajnych klubów i rozpowszechnienie okólników Mazziniego, skazanych zostało przez sąd wojenny na śmierć. Marszałek hr. Radecki potwierdził pięć wyroków, a pięć w drodze łaski zamienił na czasowe więzienie. Gaz. T ri c s t s ka donosi, że w d. 7. b. ni. przed południem wykonany został w Mantui na 5 osobach wyrok śmierci przez powieszenie; między niemi znajdować się ma trzech Wenecyan: Scarsellini, Zbinbolli i Canali, tudzież dwóch księży z Lombardyi. Między ułaskawionymina więzienie, jest kupiec w Wenecyi Mangili i właściciel dóbr Terracina. Prócz tego 100 osób skompromitowanych skazał sąd wojenny na rozmaite kary. - Minisleryum handlu nakazało, aby tam gdzie na kolejach żelaznych rządowych służba telegrafowa oddzielną jest od służby kolejowej, takowa mogła być na przyszłość wspólnie odbywaną, i dla lego urzędnicy kolei i uczniowie mają się obeznać z nauką telegraficzną. - Wkrótce wydaną zostanie nowa farmakopea dla całej monarchii.
Komisya wypracowaniem jej zajmująca się przejrzała już wszystkie opinie nadesłane sobie przez gremia aptekarskie. Między związkiem pocztowym austryacko niemieckim i rządem francuzkim zawartym już został układ tyczący się związku telegrafów, który rządom do ratyfikacyi przedłożonym został Układ lem wchodzi w wykonanie z nowym rokiem i tymczasowo obowiązywać będzie na próbę przez rok jeden. - Po zaprowadzeniu księgi prawa cywilnego w Węgrzech, Chorwacyi, Słowenii, Serbii i Banacie, tudzież wydaniu przepisów względem posiadłości ziemskich, wydanemi będą niezadługo podobne rozporządzenia dla Siedmiogrodu ze zmianami przez miejscowość nakazane mi. - Kor. austr. podaje interesujące daty pod względem monopolu w Austryi. I tak r. 1842. czysty dochód z tytoniu i tabaki w krajach niemieckich, włoskich i słowiańskich wynosił 11,320,312 złr. Dochody z tego tytułu z r. 1852. nie są jeszcze wiadome, ale je mniej więcej obliczają na 17 milion, co czyni około 6 mil. wzrostu w dochodach po lalach 10; co pokazuje jak mówi Kor. au str., ie monopol nie tamuje produkcyi i konsumpcyi tego artykułu, ale je owszem podnieca. W Węgrzech i ziemiach sąsiednich przyniosła sprzedaż tyluniu w ciągu 10 miesięcy od d. 1. Listopada 1851. do końca Sierpnia r. b. przeszło 6 mil złr. co tern więcej uwagi godne, że liczne trudności sprzedaży po zaprowadzeniu w tych krajach monopolu nie dozwoliły podnieść się należycie konsumpcyi tytuniu. Wszakże teraz oddają się tam z zamiłowaniem uprawie t yluniu, co już poznać z wzrastających dochodów skarbowych z tego monopolu. Spodziewać się należy, że w niewielu latach dochód z lyluuiu dojdzie do 25 mil. zlr. rocznie, a zatem stanowić on będzie naj obfitszy wpływ ze wszystkich nie stałych dochodów państwa. - Fundusz nowego banku wynosić ma 8 milionów. Bank len uważanym będzie za ukonstytuowany, skoro 2 mil. złr. zebrane będą. - W tych dniach wyszedł z druku drugi toni dzieła hr. Ficquelmont pod tytułem: »Anglia, lord Palmerslon i Kontynent« w niemiackiem wydaniu. Treść tego tomu jest następująca: 1) Kongres wiedeński; 2) Królestwo niderlandzkie; 3) Królestwo polskie; 4) Wo In e miasto Kraków; 5) Królestwo lombardzko weneckie; 6) Kongres akwizgrański; 1) Kongres w Opawie i Weronie. Rząd cywilno wojskowy w Węgrzech spowodowany wzrastajace'm w rozrzuconych domach na wsi zamieszkują, wydał do wszystkich przełożonych gmin stosowne odezwy dla zwrócenia ich uwagi i baczności na bezpieczeństwo mieszkańców. Aby zaś tak gminy jako i pojedyncze osoby mogące mieć bliższą wiadomość o rozbójnikach, zachęcić do zeznań i ułatwić schwytanie ich władzom buzpieczeńsiwa, wyznacza następujące nagrody: Za doniesienie o zwykłym rozbójniku na drogacli publicznych lub niebezpiecznym złodzieju 100 złr ; za doniesienie o niebezpiecznym rozbójniku, lub takim który już kilka łupiesiw ze spólnikami popełnił 300 zlr., za naczelnika bandy zbójeckiej 500 złr., za całą bandę lub przynajmuiej dziesięciu jej członków złr. 10(10. - P r e s s a pisze: Zaręczyny księżniczki Karoli Waz a z księciem dziedzicznym saskim, mają niezawodnie nastąpić; utrzymują nawet, że ojciec jej fełdin. por. książę Waza przyjmował już z tego powodu powinszowania. - Projekt do nowego prawa giełdowego, jest jak słychać, na nowo przedmiotem narad w lninisteryum po przerwie jaka zaszła pod nieobecność kilku członków komisyi do wyrobienia jego wyznaczonej. [Tyle dotąd wiadomo, że prawo to ściśle rozgranicza właściwe czynności giełdowe od speknlacyi giełdowych. Pierwszym zostawione jest zupełnie wolne pole, drugiełatwo stanowić będą mogły przedmiot zarobku. Prawo to reguluje wreszcie uczęszczanie na giełdę - Wszystkie fabryki tytuniu tak dalece zatrudnione są wyrobem cygar, źe tylko z trudnością przychodzi im wystarczyć żądaniom i ministeryum zamierza nową jeszcze fabrykę otworzyć. Od czasu zaprowadzenia monopolu lytuniowego w Węglzech, zużycie cygar podwoiło się w porównaniu z latami poprzednieini. Gattopa.
Lwów, 3. Grudnia. - Gdy z jednej strony dochody miasta Lwowa przez zbieg okoliczności zupełnie ani od niego, ani jego zastępców niezawisłych, w znaczniejszych rubrykach, jako to: Z rogatek, z dóbr miejskich, placowego itd. upadły, z drugiej zaś strony wydatki przez podrożenie materyalów do oświetlenia miasta, utrzymania dróg, niezbędnie potrzebnych, i podwyższenie niektórych sług miejskich koniecznością wywołane wzrosły, nadto miasto wywiązując, się przynajmniej częściowo z obowiązku noweui rozporządzeniem najwyższem względem kwaterunków wojskowych - nań włożonego, do najęcia tymczazowyeh koszar przyczynić się musiało, równowaga między dochodami i wydatkami zwichniętą została, II ztąd wypadła potrzeba obmyślenia funduszu na pokrycie tegO niedoboru. Zastępcy miasta Lwowa na posiedzeniu ogólnego zgromadzenia, d. 2. Grudnia r. b. uwzględniając: 1) że obciążanie nowe właścicieli domów i gruntów, tudzież klasy zarobkujących - dźwigających znacznie podwyższone podatki, było by niesłusznie i niesprawiedji wie - 2) że mies7kańcy Lwowa korzystający równie tak zoświeilema, jako i z dróg, tudzież spacerów i innych zakładów miejskich -7- <10 ponoszenia wydatków miejskich dotąd się nie przyczyniali - 3) że rozłożenie niedoboru w bieżących wydatkach na nich wedle czynszu od pomieszkania najętego - opłacanego, rozdziela ciężar ten na kontrybucntów najliczniejszych, azatem najmniej dotkliwe--4) ze sposób ten podatkowania na cele miejskie w Wiedniu, Pradze, Gracu i we wszystkich prawie miastach większych - istnieje;  nego na pokrycie niedoboru w bieżących wydatkach na rok administracyjny 1853., który według zbliżającego się mniej więcej obliczenia do rzeczywistości, więcej nad 1£ krajr.ara od każdego reńskiego tytułem czynszu, najmu, pomieszkania wynosić nie powiuien - przyczem miano także wzgląd na to, by klasa mieszkańców płacąca małe czynsze do pewnej kwoty oznaczyć się mającej, od tego podatku gminnego wolną była. Kraków, w Grudniu. - Powiadają że nałóg to druga natura, a ja powiadam: nałóg lo pierwsza natura - i zdanie moje popieram zaraz przykładem. Przed kilku dniami poszedłem na jednę i prelekcyi wydziału filozoficznego w uniwersytecie naszym. Professora jeszcze nie było, uczniowie zatem niemal wszyscy w jedno zgromadzeni kółko przedlekcyjną prowadzili gawędkę. Przypomniały mi się dawne czasy, przyszły mi na myśl tak mile, wesoło, lekko w podobnych pogadankach spędzone chwile, i przybliżyłem się ku rozmawiającym, chcąc coś z ich gawędki zachwycić, chcąc ułowić choć jeden dźwięk z lej niepowroluie ubiegłej, a takiej pięknej, takiej szczęśliwej przeszłości; - myślałem że posłyszę choć jeden ton z tej lubej harmonii którą grała moja młodość, myślałem ze się tyra tonem upoję, odżywię, odmłodzę... Zbliżyłem się i cóż usłyszałem? Czy wiecie jakim językiem rozmawiała przed lekcyą młodzież na uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie? Może myślicie że po niemiecku? O nie! Może powiecie że zapewne językiem nowej terminologii która tak niezmiernie u nas prosperuje? Nawet i to nie. 010 mówili po francusku!... Myśl i serce usposobione do skwapliwego przyjęcia jak naj milszych wrażeń, skurczyły się we mnie, jak rozmarzony snem szczęścia człowiek za dotknięciem zimnej dłoni twardej rzeczywistości, i smutno zrobiło mi się w duszy, a kiedym się trochę opamiętał, to przyszło mi na myśl, com już na początku powiedział, że nałóg lo jest pierwsza a nie druga nalura w człowieku, jak to mylnie pokazuje się utrzymywali jeszcze poczciwi ś. p. Rzymianie. Bo i proszę, jak sobie tu inaczej podobne fenomena tłumaczyć? W owych czasach, kiedy to zaraźliwym jakimś tchem owiani, poczęliśmy na gwałt podgolone łby perukami nakrywać - w owych czasach mówię, to już jakoś z samej logicznej konsekwencyi wypływało że ludzie którzy się własnej sukni wyparli, wstydzili się leż i rodzinnym przemawiać językiem, a przyjęli mowę i obyczaj narodu, któremu i dziwiłem zaślepieniem swojćm, cześć oddawali. Ale dzisiaj, kiedy jakkolwiek nie wróciliśmy do dawnego stroju, ale przyjęliśmy suknię konwencyonalną, niemal kosmopolityczną, w której cały świat ucywilizowany chodzi, a mimo tego wlaściwemi sobie i przyrodzonemi mówi językami; dzisiaj, kiedy już dzięki Bogu, uietylko to u nas dobre co francuskie, kiedy literatura nasza ma się już przecie czemś lepszem pochwalić aniżeli gladkiemi, wyinuskauemi tłumaczeniami i śle nem naśladownictwem utworów literatury francuskiej, dzisiaj jeszcze, do załatwienia nawet najpoloczniejszycli spraw codziennego pożycia, do najserdeczniejszych, w saina głąb. w samo jądro wewnęlrznego rodziunego żywota sięgających pogadanek, używać mowy obcej, której epoka świetności u nas już przeszła, która się już u nas zupełnie przeżyła, i mowę tę przekładać nad swój własny, przyrodzony, rodzinny język!.... To już prawdziwie rzecz niepojęta i niedająca się czćm innem wytłumaczyć, chyba przejściem w nałóg, który się stał silniejszym od samej natury. Siły tego nałogu dowodzi najlepiej tak wielka ilość wymierzonych prz'eciwko niemu pism naj znakomitszych naszych pisarzy, które jednak pozostały bez skulku, a pociski ich prześliznęły się po nim i zniknęły, jak ślady kopyt owego kozaczego konia, klóre »wietrzyk z rosą, jak dzieci, piaskiem zasypali.« Mam nie płonną nadzieję, że i te moje słowa dzieci piaskiem zasypią ze śmiechem, i dla tego też o-zczędzając daremnej sobie i iin fatygi, już ani słowa więcej o lem nie powiem. W uniwersytecie naszym panuje dotąd bezkrólewie, albowiem rektor uniwersytetu a zarazem prezes towarzystwa naukowego, oraz dziekani wydziałów dotąd przez rząd nie są zatwierdzeni. Z prelekcyi uniwersyteckich wydziału filozoficznego najliczniejszych mają słuchaczów odczyty professorów: J. Kleinera (filozofia), Bratranka (literatura niemiecka) i W. Pola (geografia handlowa).
Z zabaw publicznych najwięcej uczęszczana bywa resursa tak na zwana powszechna: tentr także poczyna wchodzić w modę; pojawiają się już nawet niekiedy przed gmachem teatralnym pojazdy prywatne, rzecz od niejakiego czasu nader rzadka. Teatr zaś nie tak jak donosili śmv na lat 6. a, e na IB tylko miesięcy tymczasowo wypuszczony został p. Chełchowskiemu. Ulica Grodzka poczyna się powoli ozdabiać pięknemi i wylwoinemi sklepami, jakich dawnie'i nie znaliśmy w Krakowie. Hr. Adam Potocki wyjechał już w tych dniach w zamierzoną podróż na wschód, gdzie także niebawem ma się udać zuany artysta p. Tępa. (Dokończenie nastąpi)
O s s e rv a t. D a h n. donosi o ostatnich wypadkach na Czarnogórze: W nocy z d. 23. na 24. Listopada udało się około 300 zbrojnych górali do Zabliaku małej warowni na granicy Albanii, i pod zasłoną mgły i deszczu udało im się nbiedz ją, przyczem trzech z rodziny Juraszewiczów poległo; cala załoga turecka dostała się w niewolę, prżywódzra zaś został raniony. Powód tej nagiej napaści jest niewiadomy; O s s c rv a t o r e mniema, ie sposób w jaki dowódzca Anlivari złamał zawieszenie broni, oburzył Czamogótców i spowodował ich do wzięcia się do broni. Miasto Zabliak leży nad jeziorem Skulari w Albanii, a jako stolica dawnych kniaziów serbskich, świetna odgrywa rolę w pieśniach tego ludu, oso bliwie zaś w sławnej pieśni: . .Wesele Iwana Czernojewicza z córką Doży weneckiego.« Miasto samo liczy 50 domów, a warownia, która je okala nie wielka, ale (rudna do zdobycia jako opasana na około wodą. Dla tego uważano ją za ważny punkt strategiczny tureckich dystryktów Mo raczy. Tymczasem w okolihach Pipperi i Zabliaku zgromadziło się około 60-00 Czarnogórców. Sam książę odbył wjazd wraz ze stryjami swymi, a potem rozesłał posłańców v?zywając mieszkańców, aby każdy zbywający od straży granic Hercegowiny chwytał za oręż w obronie ojczyzny. N a wezwanie to spieszyli Czarnogórcy z wyżyn swoich na plac boju i wzmacniali nieustannie szeregi walczących. Turcy dowiedzieli się o wzięciu Zabliaku przez strzały armatnie, które kazał dać na znak Wezyr Skutari z tamecznej twierdzy, aby lud tłumnie spieszył na wzmocnienie zaczepionych, Tureccy mieszkańcy Skutari posłuszni byli wezwania wezyra, wielu z nich poniosło chorągwie dystryktowe i 27. kilka set Turków zebrało się pod Zabliakiem. Nakazano również, aby mieszkańcy gór okolicznych zebrali się i poszli na nieprzyjaciela. Dla wstrzymania ich jednak, silny oddział Czarnogórców złożony z zbrojnego ludu z Pipperi i Biełopawli osadził wąwozy. Obecność księcia Daniela wywoływała wszędzie dowody wierności i przywiązania. As s e m b l e e n a t i o n a l e wyjęła z jednego z zagranicznych dzienników następną korespondencyą z Carogrodu 15 Listopada: »Najdrzażliwszą dzisiaj i naiważniejszą kweetyą, jest sprawa Tunisu. Rząd francuski rości sobie pewne niesłuszne pretensye, których porta przypuścić niemoże. Pan de Lavalette otrzymał instrukeye i poleceniem zawarcia konwencyi, na mocy której Fraucya miałaby opiekę nad Tunisem, podobnie jak Pvosya przyznaną ma opiekę nad Wołochami, Moldawami i Serbią. Do tego przyjść niemoże. Tunis leży na granicy Algieryi; koncesya taka zestrouy Turcyi, pociągnęłaby za sobą utratę tej pięknej prowiucyi, i byłaby hasłem rozpaduięcia się państwa ottomańskiego. Francuzi robią co mogą aby dojść do lego, a Bóg wie jakieby zląd wynikły skutki dla potęgi i wpływu W. Brytanii!« M o u t o r oświadcza, że cały ten artykuł żadnej niema zasady.

Turcy a.
Gaz. tryestska donosi, że łacinuicy żądają w sprawie mIeJSC SWIętych, co następuje: 1) mieć wyłączne prawo odbywania nabożeństwa nad grobem Chrystusa Pana jak bywało po rok 1808. do chwili zgorzenia kopuły grobu, 2) mieć sobie zwrócony grób św. i pozwolenie odbudowania kopuły, 3) otrzymać napo wrót chrzcielnic ę, która teraz wspólnie z schizmatykami używaną bywa, 4) otrzymać napowrót, siedtn tak nazwanych archi N. P. Maryi, które stanowią część kościoła gro bu św" 5) otrzymać napowrót wielki kościół betleemski odebrany sobie w roku 1757., tudzież 6) oba ogrody w pobliżu kościoła leżące, 7) mieć sobie zwrócony kościół odebrany w roku 1757., w którym się znajdują groby N. Panny Maryi, ś. Joachima, ś. Anny, ś. Józefa i ś. Simeona, 8) mieć zwróconą sobie grotę pasterska odebraną w r. 1828. r. i 9) umieścić gwiazdę zabraną w roku 1847. przez greckich księży na ołtarzu narodzenia pańskiego - Z D a m a s z ku 18. Listopada piszą: Początek przykrej pory roku spowodował seraskiera Mehemeda baszę do ściągnięcia wojsk swoich z Hauranu i zaniechania tymczasowo kroków nieprzyjacielskich przeciw tym mieszkańcom, którzy nie chcą się stawić do poboru wojskowego. Okoliczność ta ośmieliła jeszcze Druzów i innych opór stawiających, których zuchwałość już i tak wzrosła po bitwie pod Ezra. Słychać, ie powstańcy druzyjscy przyrzekli do-tawić kon U ngens swój w ciągu czterech miesięcy: przyrzeczenie to wszakże okazało się być falszyweui, albowiem od tego czasu napadają oni tak chrześciańskie jako i tureckie wsie, rabują i nie dozwalają im w polu pracować póki ich rząd nie uwolni od poboru; również nie dopuszczają dowozu zboża do Damaszku; z tego powodu lękają się wielkiej drożyzny. Rząd nadesłał tu już posiłki wojskowe i więcej ich nadeśle Wojska poszły do Hberyady i Safet dla obrony Beduinów zagrożonych przez Druzów.
Afryka.
Według doniesień z Przyląika doctiodzących do dnia 6. Listopada, wojna z Kaframi bynajmniej się jeszcze nieskończyła. Kafrowie, lubo rozproszeni i ścigani, wtale się dotąd niepoddali, ani ich tez na tamtą stronę Kei nieprzepędzono. Na początku Października założył jenerał Calhrart pod Heg Back, naprzeciw zburzonej osady wojskowej Auckland, pewien rodzaj obozu warownego, aby ztaintąd góry Amatola z nieprzyjacieh oczyścić, i naczelnika powstańców Uithaaldera wyparować. Dnia 5. Października na obóz Uithaldera napadnięto i takowy spalouo, a wojska angielskie przy tein straty żadnej nieponiosły . Od lej chwili wciąż ucierano się z nieprzyjacielem zewsząd ściganym. Przywódzcy Kafrów przystać niechcieli na poddanie się bezwarunkowe, jakiego jenerał angielski żądał. Macoino i Sandilli znaleźli schronienie w lasach do gór Amatola przytykających. Słychać było, ie] im zbywało na ainunicyi, i hufce ich szybko zeszczuplały Około Przylądka zatrzymało się kilka okrętów dla zaopatrzenia się w żywność; miały one na pokładzie wychodźców, którzy postanowili, szukać szczęścia w Australii. Ameryka.
C i n c i n n a t i w końcu Listopada. - Przez wybór jenerała Pierce prezydenta, a więcej jeszcze przez większość bezprzykładną, z jaką on nastąpił, stanowisko polityczne Stanów Zjednoczony« h nader uproszczonem zostało. Wigowie jako slronnictwo upadli; niepozoslaje im nic innego, jak się do demokratów przyłączyć, albo przy pomory części umiarkowanej tychże stronnictwo nowe utworzyć, któreby, zatrzymując zasady demokratyczne, frakcyą więcej naprzód posuniętą zrównowaiało, i jej wybryki jakiekolwiek, do jakichby się pokusić mogła, powstrzymać usiłowało. Ważniejszą jest okoliczność, że przyjaciele wolnej ziemi wszędzie z demokratami się trzymali i do zwycięstwa im dopomagali, do czego John Van Buren w Nowym Jorku i Wilmont w Pensylwanii przykład dali. Lubo ci nie we wszystkich punktach z ogółem stronnictwa demokratycznego się zgadzają, to jednak uczuwają, że niepolitycznie jest, przez rozdwojenie przeciwnikom do skulku pomyślnego dopomagać, tym więcej, że akt dolycząry zbiegłych niewolników, wielce przez przyjaciół wolnej ziemi znienawidzony, dosyć martwą literą pozostał, albowiem uczucie ludu na północy wykonanie jego niepodobnem czyni. Z inauguracją jenerała Pierce dnia 4. Marca r. p. powinnaby też w naszych slosuukach zagranicznych przemiana znaczna nastąpić; spodziewają się powszechnie, że on większą energią rozwinie aniżeli Fillmore, który się mianowicie w czasach ostatnich więcej aniżeli 6łabyra pokazał. Z repre  uie zostanie. - Mimo ogromnych mas ludu się tutaj przenoszących, żądanie sił roboczych jest u nas teraz daleko większem, aniżeli dawniej; za najprostszą pracę, jak np. kopanie kartofli chętnie dolara dziennie płacą, a nawet za tę cenę trudno najemnika dostać, gdyż urządzanie na wielki rozmiar kole« żelaznych wszystkich robotników zajmuje. Kolej żelazna ztąd do N owego Jorku jest niemal ukończoną, wyjąwszy jednej pizestrzeni około 20 mil (angielskich), z którą się do wiosny wstrzymano, roboty około kolei do S1. Louis zbliżają się spiesznie do końca, a przy pomocy lej linii komunikacyjnej i wspaniałego Ohio wkrótce z Cincinnati do najodleglejszych zakątków unii dostać się będzie można. Miasto więc nasze z jego przedmieściami i willami okolicznemi liczące już 160 tysięcy mieszkańców przyszłość świetna czeka. · '. i Ił i i . .i I * I »i i II
Kronika miejscowa.
p o z n a ń, d. 20. Grudnia. - Korespondent berliński Gaz. poznańskiej niemieckiej, doniósł jej w num. 294. co następuje: we trakcyi polskiej deputowanych, której przewodniczy w pierwszej izbie jener. Chłapowski a w drugiej pan Potworowski nie wielka panuje zgoda. Kilku członków nie pokazuje ochoty trzymania się jej uchwał, ale idą za wlasnem zdaniem przy głosowaniu. Do tych członków niedawno przyłą. czyi się hr. Tytus Działyński dep. pierwsze'j izby. W numerze zaś 298 tejże gazety czytamy na to następującą odpowiedź: uważam każde osobiste wyłamywanie się z pod najściślejszej solidarności pod względem uchwal, które uznało kolo polskich deputowanych w sprawie wielkiego ks. poznańskiego z mocy prawa polrzebneui, za zbrodnią, a wykluczenie z owego kola uważałbym za największe nieszczęście, jakie dotknąć może Polaka. Nie jestem zdolen pierwszego się dopuścić, a starać się zawsze będę na drugie nigdy nie zasłużyć. Berlin, dnia 13. Grudnia 1852. T. Działyński.
Poznań, 19. Gruduia.- l). 17.b.m. popisywał się tu w obec licznej publiczności na sali bazarowej p. Kothe, z swej olbrzymiej pamięci. Między inne mi zażądał zdań i przysłowiów w różnych językach, których kilkadziesiąt mu dostarczono, były polskie, niemieckie, łacins., franc. Wszystkie pocyfrował i odczytał od razu porządkiem, polem wstecz od ostatniego do pierwszego, a w końcu na wyrywaną według liczb, z pamięci powtarzał. Pan Kothe w kilku wieczorach wykładać będzie tu system nabycia podobnej pamięci. - Dla przestrogi kupców i objaśnienia żalących się obywateli na odmawianie nieraz kredytu osobom przez nich przysyłanym po sprawunkach do Poznania, niech posłuży następujące wydarzenie. Dziś tydzień przyszła jakaś panna z dawnej służby po dworach do kupców kilku, którzy zostawali w stosunkach z owemi dworami, wzięła w jednym handlu towarów za 31 tal. wraz z książeczką, w której zapisywano brane przez 6w dwór przedmioty. Ten liaudel znat ją jato panm; służącą owego dworu. Tą książeczką legitymowała się w drugim handlu i wzięła towarów dla tegoż dworu za 171 tal. i dla siebie wyprosiła jeszcze na gwiazdkę od kupca serafinu na suknią, u trzeciego kupca wzięła towaru za 11 tal., u czwartego za 70. tal. pizeszło. U derzyło przecie jednego kupca łatwe zmienianie zamówień z czterech funtów na pół funta herbaty i wina branego w znacznych partiach na trzy butelki. Gdy chłopi przyszli do ostatniego handlu po towar, właściciel jego zapylał zkąd są, odpowiedzieli naprzód że z tej a tej wsi. Wieś podana niebyła własnością dworu, w którego imieniu panna zażądała towaru, a zapytani, jak się nazywa ta panna, odpowiedzieli: to nasza ogrodowa. Mniemana panna słysząc to zniknęła, a ostrzeżeni inni kupcy przez ostatniego kupca pospieszyli za śladem i poodbierali przedmioty od nich podstępem pobrane. Mniemana panna w płacz, mdłości, w rospacz, a po niejakiej chwili chylątką wyjechała z Poznania. Dalszych jej losów nieznainy. Chytra kobieta jednem słowem, ułożyła przebiegły plan na kupców, któ ryby się był udał, gdyby nie przezorność kupca ostatniego, u którego kazała dla dworu sobie odłożyć towary i prostoduszność chłopów, którzy bez wiedzy własnej użyci byli do odniesienia towarów na wozyz p o d O s i e c z n y. - W naszych stronach obchodzili w bieżącym roku 501etni jubileusz urzędowania swego kapłańskiego X. przeor S zulc z e w s k i ze S i e n i o w a, który był oslatiiim przeorem xx. Benedyktynów w Lubiniu i żywym świadkiem smutnego rozwiązania tegoż zakonu, i X. Kukawski proboszcz z Lubinia, który w młodości swej walczył w szeregach ojczystych a potem do zakonu Benedyktynów wstąpił. - Rzadka to dziś uroczystość i tylko żałować należy, iż podobne uroczystości w ciasnym kółku bywają obchodzone i bez śladu znikają. Wszakże piękna się w takim razie nadarza sposobność, by naród okazał, iż prace w zawodzie duchownym choć ciche umie cenić a z drugiej strony okoliczność dobra się nadarza, by narodowi przypomnieć, jak ważne wspoleczeń-l**16 'udzkiem jest kapłaństwo. Kiedym dzisiejszą korrespondencyą rozpoczął o jubileuszach, pozwól, Redaktorze, że ją wzmianką o innym nadcliodzący ID jubileuszu ukończę. Oto miło mi uwagę Poznań czyków zwrócić, iz w następnym r 1853. przypada pamiątka szóstego stulecia, z przyczyny ukończonego piątego stulecia osadzenia miasta Poznania na prawie maAdeburgskiem. Jak ją ostatnią rażą w r. 1753.
obchodzono, doczytać się można w Obrazie miasta Poznania p. Łukaszewicza Tom. H. str. 386 (patrz niżej), co, Szanowny Redaktorze, w gazecie racz przedrukować, by przecz lo pokoleniu teraźniejszemu obyczaj praojców przypomnieć i do naśladowania zachęcić. Zaprawdę, warloby było nad ubiegłem stuleciem się zastanowić! »Rok 1 7 5 3. W miesiącu Maju odprawiło się w Poznaniu po wszystkich kościołach uroczyste nabożeństwo z przyczyny ukończonego piątego stulecia osadzenia miasta na prawie M"gde'hurskicin. (Kronika bernardyńska.) Gazeta Warszawska z roku tego, opisuje przygotowania do tej ważnej dla Poznania uroczystości i ją sarnę * następującym sposobie: W mieście stolecznem P o z n a n i u odprawiła sje trzydniowa uroczystość, lo jest od dnia 29. Kwietnia do dnia I. Maja inćl. w kościele kollegiaty ś. Maryi Magdaleny fary poznańskiej z okazyi dokończonego
piątego wieku, a szóstego zaczętego od fundacyi tegoż miasta, % odpustem zupełnym od Ojca ś. nadanym, którą poprzedzające przez dwa tygodnie po wsiach do tegoż miasta należących, tak polskim jakoteż niemieckim językiem (ile że znaczna część ludzi niemieckich znajduje się w nich) missye bywały, na które się nietylko z pobliższych wsi ludzie schodzili i z miasta, ale też i różne z szlacheckiego stanu oso bv. W mieście zaś samem, po skończonych świętach wielkanocnych, nazajutrz we środę zaczęła się była przez tychże samych Ichmościów księży missyonarzów wielkopolskich Socielatis J esu (którzy lakże podczas jubileuszu w tein mieście odprawiali trzytygodniową missyą), a w dzień pierwszy Maja zakończyła się, podczas której nauki zbawienne i kontrowersye przez pytania i odpowiadania w kościele, kazania zaś, jedno przedpołudniowe po polsku, na rynku, ile żeby się ludzie wszyscy, na nie schodzący się nie pomieścili byli, codziennie bywały, w ostatni tylko dzień tegoż odpustu, jedno kazanie było na konkluzyi w kościele. Konkludował to nabożeństwo JW. JMCi ksiądz Józef Pawłowski, biskup Nio cheński, oflicial Poznański, na którą konkłuzyą zgromadziły się wszystkie zakony do pomieuioncgo kościoła farnego i szły z krzyżami, oraz pospólslwo z magistratem z świecami, w solennej processyi po cmentarzu, gdyż dla tłumu i wielkiego konkursu ludzi, w kościele nie można było tejże processyi odprawować , albowiem nie tylko kościół ale też cmentarz na około był ludźmi napełniony. Podczas Te deum laudamus w dzwony kościoła farnego, oraz i po wszystkich klasztorach i kościołach dzwoniono i z armat ustawicznie strzelano. Tym tedy sposobem, to się nabożeństwo na podziękowanie Panu Uogu za konserwacyą przez te wieki miasta i wiary świętej katolickiej zakończyło. «
Rozmaitewiadomości.
- Angielska siła lądowa i morska składa się obecnie z następujących oddziałów: 2 pułki gwardyi przybocznej 1303 ludzi; 1 pułk gwardyi grenadyerów konnych i 7 pułków dragonów, razem 2833 ludzi. J azda liniowa liczy 3 pułki dragonów, 4 strzelców, 5 huzarów, 4 ułanów, razem 8205 koni. Piechota: 3 pułki grenadyerów gwardyi. 5261) ludzi; 99 pułków piechoty o sile 100,013 ludzi; brygada strzelców 1971 ludzi; 3 pułki wschodnio indyjskie 3416 ludzi; I pułk strzelców z C'vlonu2037 ludzi; 1 pułk strzelców konno pieszych z Przylądka 800 koni a 1083 ludzi; l pułk strzelców kanadyjskich 1127 łudzi; l pułk ś. Heleny 434 ludzi; kompanie weteranów na N ewfoundland 314 ludzi; 1 pułk w Malcie 639 ludzi; 1 batalion zaopatrzenia w żywność w Catham 300 ludzi; 1 zakład kawalcryi w Maidstonc 150 ludzi; korpus nadbrzeża zlolęgo 339 łudzi; inwalidzi na Ceylonie 163 ludzi; cała więc piechota wynosi 129,211 ludzi. Prócz tego może pełnić służbę krajową milicya świeżo ustanowiona, do której wpisało się już 80,000 ludzi. Armia ta rozrzucona jest po wszystkich pięciu częściach świata, a sama w sobie nie jest liczniejsza niz wojsko mali-a« jaUiogo króloetAm w Europie. Wzmocniona jest ona aityleryą składającą się z 11,300 ludzi Z 426 oficerami. Korpus (en dzieli się na 12 baleryi, każda baterya ma 8 kompanii. Prócz tego artylerya konna liczy 7 szwadronów i 616* koni. Siła morska: 2 admirałów i wiceadmirałów, 5 kontradmirałów, 66 kapitanów okrętów liniowych, 99 kommodorów, 431 poruczników liniow3'ch, 25,511 majtków. Korpus marynarki liczy 9187 łudzi, w liczbie których jest 332 oficerów i prócz lego 1452 artylerzystów. Podział okrętów je*st następujący: 24 liniowe pierwszego rzędu, 38 drugiego, 26 trzeciego, 35 czwartego; prócz tego 81 fregat, brygów 19, mniejszych statków 134. Na wszystkich tych siatkach jest 13,121 dział. N adto jest jeszcze marynarka parowa składająca się z 8 liniowych okrętów, 29 fregat, 69 szonerów, 49 czołu artylerskich, 5 okrętów holowniczych, 2 jachtów i 6 ładownych statków. N ie liczone tu są okręla użyte w służbie komor granicznych i przeznaczone do przewozu więźniów. - W nowej Pomerelli, gdzie jeszcze prawo zwyczajowe obowięzuje, młoda osoba zaskarżyła narzeczonego swojego, aby ją poślubił. Oskarżony za powód wzbraniania się przywiódł, że zaręczona inu panna dozwoliła się kupcowi jednemu uścisnąć i pocałować przy wysiadaniu z powozu, wracając z nim i z żoną jego wieczorem Ho domu, a lern samem siała się niewierną, a przynajmniej dopuściła się podejrzenia o niewiarę. Pierwszy sędzia odrzucił skargę, a drugi skazał oskarżonego na na poślubienie skarżącej w ciągu dni 14. Oskarżony w drodze rewizyi zaniósł rekurs do sądu najwyższego, a ten rozstrzygnął spór w len spo s ó b: N a mocy zeznania dwóch świadków okazało się, iż skarżąca uściśnięlą i pocałowaną została, należało jej zatem, pominąwszy wszelkie względy, na żonę i faniilia, kupca, starać się przekonać narzeczonego o swojej niewinności. Gdy jednak nielylko okoliczność tę przemilczała, ale nawet jej zaprzeczała, pomimo udowodnienia jej, przeto podała w nie wątpliwe podejrzeń'O surowość swoich obyczajów, a tern samem narzeczony nie może być zniewolony do zawarcia związków małżeńskich, wedle przepisów prawa zwyczajowego; odstąpienie od przyrzeczenia ślubu nie jest związane zadnemi formalnemi przyczynami, ale jedynie wymaga przyczyny rozumnej (causa ralionalis), która rozpoznaniu sądowemu ulega. Sąd wreszcie nie widzi potrzeby wchodzenia w dalsze szczegóły tej sprawy. _ Ważne uroczystości które Francya obchodziła w bieżącem stuleciu kosztowały miasto Paryż jak następuje: Koronacya N apoleona I. 1,745,616 fr-, wesele Maryi 2,670,932 fr., narodziny króla rzymskiego 600,000 fr., chrzest księcia Hordeaux 668,000 fr., uroczystość wzięcia Trocdero 800,(KIO fr., koronacya Karola X. 1,161,000 fr., wesele księcia orleańskiego 878,000 fr. Doliczywszy jakie 50 pomniejszych uroczystości koszti jących około 10 milionów fr. i uroczystości tegoroczne, wypadnie z jakie 20 milionów fr. w 50 lalach wydanych na zabawy, to jest około 1000 fr. dziennie. Uroczystości koronacyi i zaślubin Napoleona III., znaczne również dla miasta pociągną koszta, które wszakże prze chod7ą do rąk rzemieślników, wywołują ogromny ruch pieniężny i podnoszą przemysł , . - Wczoraj przybył tu nowy poseł pruski przy rządzie sardyńskim, hr. Perponcher. J ak wiadomo wstępuje on w miejsce hrabiego Redern, który przeznaczony został w tejże samej godności do Drezna. (Dodatek.) 
Dodatek do Gazety Wielkiego Księstwa Poznańskiego,dnia 21. Grndnia 1852.
- Największy komin. Największy komin znajduje się w kopalniach soli w Wieliczce, wyprowadzony z najgłębszego szybu kopalni na powierzchnię ziemi. Do szybu wiodą schody o 1030 stopniach, w głębokości 600 stóp. Komin sam ma 73 sążni wiedeńskich wysokości (476 stóp, wysokość wieży św. Szczepana w Wiedniu), a do wystawienia go użyto prawie 7 milionów cegieł. - Jedna z księgarń berlińskich ogłasza dzieło, którego tytuł w wiernym przekładzie z niemieckiego tak brzmi: »Melangonesa i Trychogcnia, czyli sposób nadania na drodze racyonalnej za pomocą wewnętrznych środków, jasnym włosom głowy i zarostu, ciemnej barwy, tudzież leczenia łysiny na podstawie zasad fizycznych « - Lasek buloński pod Paryżem ma nową otrzymać ozdobę. Inżyniei Vare otrzymał zlecenie poprowadzić przez lasek strumień 9000 stóp długi, który nia się zaczynać w Marę d'Auieuil i zasilanym będzie wodą ż Sekwany pompowaną machinami paroweini. Rzeka ta w biegu swoim ma odkroić wyspę na 30(10 stóp długą, a w innem miejscu tworzyć sław 1000 stóp długości. Prócz tego w lasku załonc być mają rozmaite partye ku ozdobie i wygodzie, tudzież domki wiejskie i publiczne domy spoczynku. J - Wielka handlowa wspólka znana pod firmą Rotschild składająca się z Anzelma Meyera Rotschilda w Frankfurcie, Salomona Meyera Rotschilda w Wiedniu, Jakóba Meyera Rolschilda w Paryżu i Karola Meye ra Rotschilda w Neapolu, na zjeździe familijnym w Frankfurcie, przedłużyła się na dalsze trzy lata. - Minister spraw wewnętrznych, hr. Ponza de san Marlino, zniósł rozporządzenie poprzednika swego fenartego, które upoważniało sekwestury (policyą) do wydalania z kraju i internowania wychodźców, bez zapytania się ministerstwa. Środki takowe, chce rząd pod zdanie swoje wyłącznie podporządkować. - Ażeby wszystko w nowem cesarstwie francuzkiem przypominało dawne, mianowicie 2nśdwór. który ma być wiernem naśladowaniem napoleońskiego, kilku dworzan zamierzało wywołać ówczesne mody, ale zamiar ten rozbił się o upór i dobry smak dam paryskich, które nie chcą ani słyszeć o krótkich stanach sukien przepasanych nieledwie pod pachą a zwanych «ceinture a la J osephine«. Oświadczono się wszakże za sukniami ogoniastemi, co przypisują powszechnie tajnym zabiegom krajów, a bardziej jeszcze fabrykantów i kupców bławatnych.
List księcia Karola Radziwiłła.

P. Kaź. Wł. Wójcicki mając zamiar wydawać Archiwum domowe, gdzie będą zebrane różne pamiętniki i listy osób historycznych, udzielił z tego zbioru dwa ciekawe dokuinenta G a z e c i e c o d z i e n n ej, z której takowe wyjmujemy. J ak wiadomo, dopiero w naszych czasach wystąpiła na jaw wielka postać księcia Karola U actziwilla znanego pod imieniem panie Kochanku, w chwili, gdy Żyjące o nim podania w żywem słowie gasnąć poczynały Postać ta jaśnieje wydatnie już w niejednym utworze artystycznym, sądzimy przeto, że nie będzie bez zajęcia czytany lisi legoż księcia pisany do swej siostry, z powodu oddania ręki szlachcicowi Morawskiemu i odpis jej bratu. - Nie dodamy żadnych uwag, bo czytelnik lalwo silny rys dumy wyc*yta w nim, jak znowu w odpisie, ciekawe szczegóły do życiorysu panie Kochanku. List JO. kięcia Karola Rad%iwiłła, wojewody Wileńskiego do siostry swej Jejmość Pani Morawskiej pisany, (z autografu). Od początków swoich dom mój dosyć lustru i powagi mający, zbiera ozdoby swoje, przez małżeńskie obojga pici przymierza z najpierwszemi w ojczyźnie domami i krwią najwyborniejszą zagranicznych w zacności celujących familii Powiększywszy onej zaszczyty, wielorakie z monarchami wniósł skoligaceniaj się; nic dotąd nie znajdowało się, coby sławę jego przyćmić mogło. Moment nieszczęśliwy, który zaplątał nierozmyślne passye W. M.Pani, oszpecił tak drogie zbiory domu mego, przyniósł wieczną hańbę i nigdy nic zatartą zmazę z tak podłego złączenia się, którego każde wspomnienie łzy mi z oczu wyciska, a srogą dotkliwością serce prawie wyrywa. Uchyl W. M. Pani nieco zaślepioną miłość, a pewnie bez orhydy śmiało nikomu nie spojrzysz w oczy, nie obędziesz sió bez zapłonienia wstydem tak sromotnego postępku, gdy szacunek, powagę i zacność do mu nieskasowanq, weźmiesz na zdrową i żywą uwagę, niepodobna abyś nie uczuła srogiego żalu, że teraz od cudzej familii urągana, od własnej nienawidziann, a w potomnych wiekach liczoną będziesz pierwszą, która lustrowi domu przyniosła skazę, a lak nikczemnej kondycyi oddałaś honor i życie swoje. Nie możesz się W. M. Pani na źaiłną przykrość opieki mojej uskarżać. Doznawałaś obfitego dla siebie afektu braterskiego bez odmiany i z dowodów jego zawsze korzystałaś. Cóż za niewdzięczność, taką mi kochającemu bratu wyrządzać krzywdę, jaka ledwie mię w grób nie wpędziła, w czasie jeszcze takowym, w którym ogarniony byłem utrapieniem i nieszczęśliwościami. Zamiast politowania nad strapionym stanem moim, który jeżeli wrodzonej miłości nie wymógł względów, za cóż byłaś zawzięta i twarda na własny honor, iż go bezwstydnie z gruntu zniszczyłaś. Rez porywczości zastanów się w dobrej refleksyi sama W. M. Pani, a osądzisz, żeś godna lej nagauy, jaką odemnie odbierasz, i od familii naszej mieć będziesz. Upewnić zatem mogę i wieszczym duchem przenikam, iż co sobie ulubionego obrałaś, wkrólkim czasie'obrzydzisz, postępku żałować i nieszczęśliwe życie opłakiwać będziesz. W teraźniejszej sytuacyi mojej, nie unikając jednak względu na prośby W. M. Pani, posyłam ordynans do Białego kamienia, aby za jej odezwą dodawali żywności, jakie się znajdują, a na Ukrainę assygnacyę, żeby na rok wypłacono zip. 40,000. Kontentuj się tym W. M. Pani nim da Bóg powrócić do ojczyzny, j pamiętaj, żeni był zawsze z prawdziwym afektem uniżonym sługą Ksiqze Karol Rad%iwilł m. p. Die 28. Octobra 1765. z Gimey w Transylwanii.

Respons Imci Pani Morawskiej na list Imci księcia pisany.
«Przełożone Waszej Książęcej Mości w liście z Transywanii do mnie pisanym refleksye cierpliwie wyczytawszy, nie znajduję w sobie lak wielkiej winy, jakiej w osobie mojej Wasza Książęca Mość nierychło i nadal, aż z zagranicy, upatrujesz. Wspominasz Wasza Książęca Mość o lustrach, ozdobach i powadze domu naszego, a snąć sam w nich, albo niedobrze, albo pochlebnym przejrzałeś się okiem, bo inaczej szkaradniejszą ujrzałbyś plamę, która cały dom oszpeca, aniżeli we mnie tę skazę, która przy mnie jednej szczególnie zostaje. Wiem o tym, że sławni cnotą, męztwem, rozumem, anlecessorowie nasi, przy pierwszych dostojeństwach, fortunach, i dostatkach w miłej ojczyźnie wiek swój kończyli, a Wasza Książęca Mość honor z ojca naszego wzięły przez ambicyę i złe rządy swoje utraciwszy, rozległe dobra, znaczne appareneye, złoto, srebro, klejnoty, z tylu źródeł familii naszej ze brane, marnie rozproszywszy, z pierwszego w Litwie senatora, stałeś się ubogim tułaczem! I toć to nie jest dla imienia zmazą, i loć to wszystkim należącym przez samo okropne wspomnienie, niepowinuo łez z oczu wyciskać, a srogą dotkliwością serce prawie wyrywać? Pytam się dopiero Waszej Książęcej Mości, co za równość miary, gatunku i złości, występku mego z występkami jego? Jam będąc księżniczką, poszła za szlachcica, i to toż ma być crimen status? 1 toż to miało mieszać i kłócić ojczyznę? Bynajmniej! A co większa musiałam lak uczynić, kiedy Wasza Książęca Mość, na stan i kondycyę moją nie respektując, konno po niepotrzebnych Farsaliach, ustawicznie z sobą włóczyłeś, i z Rzeczpospolitą wojować kazałeś, przez co zbrzydziwszy tak podłe życie, I.brzydziłam godność, i urodzenie. Weź zatym Wasza książęca Mość postępki własne, nie na parcjalną uwagę, a osądź siebie! 1 wolnoż było starszemu bratu, Waszej Książęcej Mości i mężczyźnie iść za namiętnością i passyami a kazać sobie ślub dawać w Nieświeżu z pewną panienką od froncymeru mego, a ja jako dama z natury słabszą będąc, żem tak gorąco i nie rozmyślnie uczyniła, wielki ztąd dla mnie Wasza Książęca Mość ekscess upatrujesz, i srodze upominasz, co mnie bardziej aniżeli kogo z familii dotykać powinno? Za ordynans do dóbr Rialego-Kamienia pokornie dziękuję, chociaż wiem że i samemu Waszej Książęcej Mości w teraźniejszej sytuacyi zoRlajtjccmii, tylko jak z kamienia importacye przychodzą Ukraińskie dobra życzę dla siebie meuażować dla łatwiejszego transportu intrat na Wolochy.
Powrotu z Transylwanii do własnej ojczyzny (choć już niomasz po co) jak najprędszego Waszej Książej Mości życzę - zostając itd.
Przybyli do Poznania dnia 19. Grudnia.
BAZAR: Radoński z Krzyślic; Gorzeóska z Sinieli)««; hr Myciclski z Dębna.
H OTEL BA W ARS KI: Rożnowski z Sarbinowa; Bojannwski z Karszyc; Wiiknński z Wapna; Freudenstein z Głogowy; Gunther z Wrocławia; Karge z Wici. M uichowa; Scli6nlein z Berlina.
POD CZARNYM ORŁEM: Przepałkowski z Dratzig: W alków z Szczecina; Smilkowski z Łęgu.
HOTEL RZYMSKI: Milkowski z Szczodrowa.
HOTEL PARYS1\I: Łubieński z Woli; Chruścicka i Mikara z Gniezna HOTEL WIEDE SKI: Raczyński z Orli.
HOTEL BERLINSKI: Leissner z Wólki; Wolfsohn z Lwówka; Króhnkc z Pilv; Cunow z Smaryldowa; Anlocki z Barym. POD TRZEMA LILIAMI: Schumacher z Winzig; Tschacker i AKessler z Wrześni. POD KORONĄ: Jahn z Głukawy. , HOTEL WROCŁAWSKI: Mertens z Smigla; Reinege z Biclcfchlu.
W mieszkaniu prywat nem: Wagenhoff z Gaju, ul Ogrodowa Nr. 19.; Willamowicz z Wrocławia, ul. Młyńska Nr. 18.
Dnia 20. Grudnia.
BAZAR: B6hme -/. Grodzisko; Chlapow.-ki z Zdroju; Pstrokoński z Wełny; Berendcs z Brzozy; lir. Czapski zBukowca; J araczewski z Mieli vna - Drzewiecki z Jaworowa; Moszczeński z Wiatrowa.
BUSCHA HOTEL RZYMSKI: Płat z Anglii; Radosz z Wrześni; Funk z Dysseldorfu; Thalburii z Gdańska; Griinbanm z Cottbus; Griebel i Kruger z Szczecina; Griebel z N apachauia. HOTEL BAWARSKI: Chełmski z Łukowa; Wilkoński z Wapna; Drwęski z Sędziu; Garczyński z Mechnacza; Sokolnicki z Sośnicy; Kalkrcuth. Mucliouz.Mia; Baszcwski z Rudniczyska; Gutsche z Grodziska;) Rabski z Józefowa; Plewkiewicz z Radiowa; Brenke z Modliszewka ; Swięcicki z Mościjcwa. POD CZARNYM ORŁEM: Schónberg z Din». Gośliny; Lutomski z Stawu; Skoraszewski 2 Glinna; Łakomicki z Mechcma; Sobecki z Braciszewa; Rohrmann z Ch,ociczy; Kamieńska z Wrześni.
HOTEL DREZDENSKI: Purgold z Gotha; Więckowski z Cieszkowa; Bojanowski z Malpina; hr. Potworo wski z Przysieki; Blupiberg z Kiecka; Frejtag z Trzebowa; Hlanquarl i Scholz z Krotoszyna; Zelasko 2 Kowano« u-, Briese z Lubosina; Scbwarzkopf z"Magdeburga. , HOTEL RZYMSKI: Ramser i Macbatius z Srody; Seheski z Ziirawity; Sławski z Komoruik. HOTEL PARYSKI: Lichtwald z Beduarów; Knopf z Dębnicy; Cegielski z Wódki; Zyc z Zawór; Raczyński z Chwałkówa; Slaboszewski z Ustaszewa; Suchorzcwski z Tarnowa; Zajęcki z Wylatowa'; Dziembowski z Węgorzewa: Bussmaim z Polskiej wsi; Karaszkiewicz z Grabowa; Solias z Wągro,wca; Bojanowski z Pawiowa; Wolski z Wrześni. HOTEL BERLINSKI: Wollmaun i Heppner -/. Jaraczewa; Zinconienierski z Wrocławia; Nahmmacher z Berlina; Diitscbkc zRomczyna; Schachtmeyer z Głogowy; Schmidt z Kleparów; Mrozinski z (:hwalkowa, POD ZŁOTĄ GĘSIĄ: 1ftlaud z Piętrowa; Zakrze ski z Zabna; Pomorski zGrabIanowa. HOTEL WI E D E Ń S KI: W ęsierska z Zakrzewa; Żółtowski z Zajączkowa; Franke z Szremu.
POD BIAŁYM ORŁEM: Chełmski z Wąsowa: Kminu z Stęszewa.
POD TRZEMA LILIAMI: Grossman z Woli; Huufle z Rlukaw; Becker z Gramsdorir. HOTEL EICHBORNA: Hammerling z Wrześni; Kuske z Neuholfchen; Jeleukiewicz z Gniezna; Levy z Rogoźna. POD KORONĄ: Niklas z Bielaw; Goldschmidt z Kościana; Aron 2 Czempinia.
EICHENER BORN: Gratz z Rogoźna; Herzfeld 2 Grodziska; Marbe z Leszna.  otrzymała następujące nowości dla dzieci: S t a c h o w i c z a, Dar rodzicielski dla dobrych dzieci z rycinami kolor, cena I Tal. Mala gnlerya obrazowa zwierząt domowych, z rycinami kolor., 1 Tal. 7 Asgr. Kamińska. Nowe wiązanie Helenki. Powiastki lsko- francuskie 2 ryc. kolor., 22 A Sgr. gendy historyczne, z ryc. oprawne, 3Tal. 10 sgr.

PROCLAMA.
Król. Sąd powiatowy w Poznaniu.
A Aydz. I. dla spr. cywilnych.
Poznań, dnia 22. Października 1852.
W czasie zaszłego lomultu w mieście Rogowie dnia 5. Maja 1847. został podług podania tamecznej zydowskie'j korporacyi z pomieszkania Rendanta Aro na Si ran za 3 l -procentowy list zastawny Nr. 225/2396. Żerków pow. Wrzesińskiego na 40 Tal. z kuponami od Bożego Narodzenia 1846., zrabowany.
Niewiadomi posiedziciele tegoż listu zastawnego wzywają się, aby się najpóźniej w terminie dnia 13. Kwietnia 1853. przedpołudniem o godzinie Ulej przed Ur. Crousaz, Sędzią powiatowym w naszym pokoju instrukcyjnym zgłosili, inaczej miifzą się zupełnej amortyzacyi tegoż listu zastawnego spodziewać.
SPRZEDAŻ KONIECZNA.
Król. Sąd powiatowy w Poznaniu.
Wydze I. dla spraw cywilnych.
Poznań, dnia 25. Listopada 1852.
Nieruchomość w Poznaniu na starem mieście pod liczbą 127. położona, należąca się do kupca Benjamina Witkowskiego, oszacowana na 9637 Tal. 26 sgr. wedle lasy, mogącej być przejrzanej wraz z wykazem hypolecznym yr Registraturze, ma być dnia 30. Czerwca 1853 przed południem o godzinie litej w miejscu zwykłem posiedzeń sądowych resubhaslowana Wszyscy niewiadomi pretendenci realni wzywają się, ażeby się pod uniknienicin prekluzyi »głosili najpóźniej w terminie oznaczonym.
Niewiadomi z pobytu »urzyda U.
1) Lewin Aron Peiser, teraz tegoż snkcessorOWle, 2) sukcessorowieLessela, Samuela Friedb e rg, 3) sukcessorowie Hersza Michała Kania, i tegoż żony Hodes z N eumarków, 4) Salarnon Benjamin Latz, teraz jego sukcessorowie, 5) Rief K a z domu Ziltz zamężna David F r e u n d i tejże małżonek wzywają się niniejszem publicznie. Walne zebranie Członków TowarzYstwa Pomocy Naukowej odbędzie się dnia, 1 \. Grudnia r. b.
w wielkiej sali Bazaru o godzinie 4 tćj po południu, na które to imieniu Towarzystwa zaprasza Poznań, dnia 7. Grudnia 1852.
Dyrekcya TowarzYstwa Pomocy Naukowej.
Rodzice chcący oddać syna swego do Gimnazyum St Maryi Magdaleny, mogą znaleść pomieszczenie wraz z stołem, korepetycyą i dozo rein, od 1. Stycznia r. p. pod łagoduemi warunkami. Bliższą wiadomość powziąść można: ulica Wodna Nr. 14. na parterze.

ROSS YJSKA HERBATA.

Skład mój herbaty chińskiej, uzupełniłem wvborowemi gatunkami po 6, 9, 12, 16, 20, aż do 24 zł. za fm.it czY\i 32 Jutów. Cukiernia J. N. Pie trowskieg o.
Hotel K la ville dc Róme.

Wystawę na Gwiazdkę poleca handel papieru i galanterji P. P r z e - spolewskiego w Pozuaniu u[jea Wrocławska 2Vf\ J 4 .
Dobór przedmiotów na podarki, tak dla młodzieży jak dla dorosłych. Ceny naj umiar kowań s ze lecz stale.

V Ł 1 WT AT? najpierwszy świeży · · A ff · Ai\płjiii,yAstrachański dziś odebrali Bracia Anderscli.

Prelekcye mnemoniczne dla Dam i Mężczyzn.
Podpisany wyłuszczy zupełnie w trzech prełekeyach dla Dam i Mężczyzn swój sy.
stemat mnemoniki albo sztuki spamiętania. Reguły tego sytematu, klóryrh niemylności podpisany własną silą pamięci dowodzi, są bardzo proste i łatwe do pojęcia. Można ich natychmiast z niesłychanym skutkiem użyć, nie posiadając nawet z natury wielkiego daru pamięci. Już po pierwszej prelekcyi potrafią słuchacze szereg 60-70 wyrazów, tudzież liczbę 2 60 cyfer naprzód i wstecz powtórzyć.
Podług lego systematu postępując można dziesięciu, a nawet stu pisarzom razem rozmaitej treści malerye dyktować: cały ogrom słów obcej mowy w krótkim bardzo rzasie objąć; osoby raz widziane i po nazwisku wymienione, zagadywać zawsze raz usłyszą nem nazwiskiem; zachować w pamięci pociągi w grze szachów i karty; liczby lat i inne, dnie urodzin i zgonów, nazwiska, cytaty, poezyc, rozprawy, anegdoty, zdania, mowy! kazania, każdą naukę w wszelkich jej częściach, treść całych' książek, tysiące notatek najrozmaitszego gatunku, słowem za pomocą tego systemalu można sobie na całe życie przyswoić wszyslko to co na pamięć zasługuje i że tak powiem z głowy swojej zrobić bibliotekę i księgę notatek. W trzech zatem tych prełekeyach mieć będą interesenci nietylko przyjemną rozrywkę, ale lakze i naukę jak osięgnąć nadzwyczajną pamięć sztuczną. Prelekcye będą: w wtorek, środę i czwartek w tym tygodniu, wieczorem od 7.
do 9 godziny w wielkiej sali w Bazarze. Cena subskrypcyjna za wszystkie trzy prelekcye wynosi 2 Talary; każdemu uczestnikowi wolno przyprowadzić z sobą bezpłatnie dwie osoby na wszystkie trzy prelekcye. Biletów dostać można w księgami Mittlere i w cukierni Pana Prevosti.
Herm ann MŁothe»lA A A 'VI AVVM/VIA A /lflA A 'VVM A A A Mł A M A (VVMivvv\/vvw
Dla wygody moich licznych przyjaciół, poleciłem handlowi Panów w. F. Meyer & Comp. W Poznaniu. przy placu Wilhelm. Nr. 2.
jedyną sprzedaż dla miasta Poznania i okolicy, mojej prawdziwej Holenderskiej tabaki do zażywania, WMŚSSWWG zwanej, (która także wielokrotnie pod nazwiskiem R a w i c k i ej t a b a k i jest znana). Panowie ci są odemnie tak postawieni, iż dla kupców, ku pujących z drugiej ręki, jakoteż dla osób prywalnych po cenach umiarkowanych Szanownych kupujących przyjaciół moich famtej okolicy upraszam więc uprzejmie, aby po fabrykat mój do Panów W. F. Meyer SC C omp. w Poznaniu udać się zechcieli. Mtawicz w Grudniu 1852.
kupiec i fabrykant prawdziwej Holend, tabaki Nessyng zwanej.

Odwołując się uniżenie na powyższe doniesienie, polecamy znaną zaszczytnie od 25 lat prawdziwą Holenderską tabakę do zażywania N essyng; z fabryki Pana C. G. BAUM W Rawiczu tak grubą jako i miałką, uj JPtfcfliUCh i > cało-funtowy oh, jakoteż w paczkach i · ea'O-funtowych ołowiem opakowanych. Pozuań, w Grudniu 1852.
W. F. MEYER SC Comp.
pk wilhelm. Wre 9.
»1\ VV vw%/
Dobrany skład francuskich bronzów lanych, przydatnych bardzo lak z przyczyny użyteczności swojej, jakoteż pięknych kształtów. ua gwiazdkę, jakoto: lichtarze stołowe, lampj. zegary stołowe i nocne, narzędzia do pisania i skrzesania ognia, lichtarze ścienne i do zwierciadeł, figurki, Ii l of a nie pięknego rysunku i przezroczystości, poleca fabryka luster i ram  Halter a, na Wrocławskiej ulicy pod Nr. 31.
Wszelkie gatunki mąki pszennej l rzannej en gros i en detail tanio pod Nr. 9. małej Garbarskiej ulicy w s pichlerzu.
Massa i lak do froterowania posadzek.
Ktoby sobie takowych życzył przed świętami to uprasza się o rychłe zamówienie. P. Przespolewski, w Poznaniu ul. Wrocławska Nr. 14. Swieże Peryyordzkie trufle odebrał JakóbAppel. Drożdże funtowe co dzieją świeże u J. Ephraim, Wodna ulica Nr. 2.

Pod Nr. 21. Fryderykowskiej ulicy jest stajnia na 4ry konie wraz z wozownią miesięcznie lub kwartalnie natychmiast do najęcia.
Osoby mieszkające w Poznaniu, życzące sobie, aby im Gazeta WieI Xiestwa. Poznańskiego na wieczór przed dniem daty do elancyi odnoszoną była, zechcą takovrq zapisać u I g n a c e g o Faj e ws ki ego przy ulicy Jezuickie'j Nr. 12.

Z kończącym się czwarlyin kwartałem donoszę Szanownym czytelnikom gazet, że niemniej w lym kwartale 1853. r. przyjmuję zamówienia na wszystkie tutejsze i zagraniczne dzienniki, i takowe do domu Szanownych abonentów odnoszę, a Posener Zeitung i Gazetę WieI. X. Poznańskiego już poprzedniego wieczora.
Szczególniej uwagę tę uczynić mi wypada, że jedynie tym panom gazetę do domu przynosić mogę, którzy u mnie zapisują. A. Heise, ulica Młyńska Nr. 16., w domu Rendanta Baudacha.
KUIS giełdy Berlińskiej.

81. _ TU pr. kura ol
Dnia 18. Grudnia 1852.
p»paple. I."t o _ yVt. rami. I wizii..
Pożyczka rządowa dobrowolna . . . .. 4 dito z roku 1850...... II dito z roku 1852 . . . .. 4 Obligi długu skarbowego ... li; dito premiów handlu morskiego'." '. dito Marchii Elektoralnej i N owej .. dito miasta Berlina . . . . . . . . . . . . Listy zastawne Marchii Elekt, i N owej dito Prus Wschodnich . . . dito Pomorskie. . . . . . . . . dito W. X. Poznańskiego.. dito W.X.Pozn., nowe.. dito Szląskie. . . . . . . . . . . dito PrM3 Zachodnich Bilety rentowe Poznańskie. . . . . . . . .
Louisdory. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Akcie kolei żelaznej Starog. Poznańsko IJ
101} 1021 1021 941  , I IJ
91f 1031 1001 961
1044.
97 i
97* 101 Uli 92{
CENY TARGOWE
Dnia 20 Grudnia.
1852. r.
daw mieście PoznaniutnI. I »'er. I fu.l
· Uicrlfn
Pszenicy, szefel . .
Żyta, szefel . . . .
1 ęczmienia, szefrl .
Owsa, szefel . . . . . . . .
Tatarki, szefel . . . . . .
Grochu, szefel . . . . . . .
Ziemniaków, szefel . . . .
Siana, centnar. . . . . . . . .
Słomy, kopa . . . . . . . . .
Masła, garniec. . . . . . . . .
Spiritusu (beczka 120 kw.)80 $Tral 
15 (i 2 (i 8 23 1 et ł! 8 2 2 li 28 -