OBCHODY KU CZCI LELEWELA W POZNANIU 317lewela... Czy on Fenicjan po drogach ściga handlowych, czy skandynawską Eddę tłumaczy, czy geograf}ę grecką lub arabską objaśnia, czy rodowody naj odleglejsze wywodzi panujących rodzin, lub zodjaki egipskich astronomów rysuje, czyli liczy monety średnich wiekbw albo bałwochwalskie !religje odgaduje: wszędzie i zawsze Polska, jej chwała i dobro mu celem pracy i zadania - a kiedy się dopiero nad swojskiemi rzeczami rozsiądzie w ubóstwie i mozole, z jakiemże rozmiłowaniem każdą pieczęć, każdy pieniądz, każdy zwój papieru, każdy charakter pisma, każdą starożytności skorupę, każdy kamyk obejmie, aby, kiedy potężnym młotem czasu rozbiła się całość w rozłamy, miłość p:racowita to spoiła i duchem natchnęła, co obojętne powaliło lenistwo!... Taką pracę, gdybyśmy mieli każdy z osobna i gdyby każdy w swem powołaniu do jednego narodowego niósł ją ogniska, gdzież, pytam, potęga, któraby naród powalić, spętać, ujarzmić podołała?.. Jakże żyć gnuśnemu narodowi w pośród dzielnych i czynnych, kiedy tych praca w dwójnasób się przez gnuśnego upadek nagradza, a gnuśnemu co chwil.a trudniej z temi podążyć, co przez ustawiczne sił używanie rośli w potęgę, usuwając wszelkie słabszych współzawodnictwo ? ". .Nie pomoże trupowi, chociażby go podniósł i postawił żywy. Z rąk go opuści a upadnie. Kto o własnych siłach nie wstanie z ziemi, ten się nie ostoi". Tak wołał .Prusinowski, myśląc o naszych nadziej'ach na pomoc obcą. ..Śmiertelnym grzechem jest lenistwo, mówi ks. Prusinowski dalej, zasługą i cnotą żywota wiecznego jaśnieje ten, ktopracę życia zaszczepia i rozwija, aby umierająych lub umalfłych do żywota powołać. - Oto zasługa prac:>wników narodowych, pomiędzy którymi Joachimowi Lelewelowi jedno z pierwszych miejsc słusznie należy", W pracy tej, wywodził Prusinowski w dalszym ciągu, nie należy zapominać o duchowej stronie człowieka, o jego potrzebach a-eligijnych. I w tym względzie Lelewel, który na łożu śmierci prosił O trzy msze za siebie w trzy p:> sobie następujące piątki, powinien być nam nauczycielem. Mowę swoją kończy Prusinowski następnemi znamiennemi zdaniami: "Ora et labora! Oto twe godło, oto twój zakon, narodzie, oto całe prawodawstwo w twem przep'1'owadzeniu babilońskiem. Nie spiski, nie bunty, nie rewolucje: praca a z pracą.
6