DZIAŁ BIEŻĄCYmiejskiej polityki gruntowej interesują następujące czynTIi>ki: stan własności miejskiej w terenach użytkowych, t. j. bez terenów z,alkupionych pod ulicę itp. i jego relatywny stosunek do całości gruntów użytkowych w granicach miastaj dalej zmiany bieżące, a mianowicie: zabudowanie gruntów przez gminę, zakup nowych gruntów i sprzedaż (ewtI. wieczysta dzierżawa lub tp.) posiadan-ych przez gminę gruntów, ceny kupna i sprrzedaży, charak1'erystyka gruntów nabyty.::h i sPirze'danych (tendencje polityki gruntowej, jak przygotowanie gruntów pod budowę, zaintelt"esowanie dzielnicowe itp.). Zadania poruszone wykTaczają niestety naogół poza możliwości n.:)rmalnej pracy statystyków miejskich. Do ich programu wcielić jednak wypada w każdym raJzie bieżące (coroczne) w y k.a z y w a n i e w ł a sn o ś c i m i e j s k i e j, kupna i sprzedaży gruntów przez gminę oraz cen transakcyjny.::h. Bez wielkich trudów można też z u1'Zędów podatkowych wzgI. komisyj przewłaszczeniowych osiągnąć n.ajogólniejsze d a t y o tr a n s a'k c j a c h g \f U n t a m i n.i e z a b u d o w a n e m i, mianowicie ilość transakcyj, ich cenę ogólną, ewtI. także chara!kterystykę wyznaniową lub narodowościową kupujący;.;h i sprzedających i stwierdzenie tempa zmiany własności, określone np. pyt.aniem, ile nieruchomości zmieniło w ciągu trzech lat kilka \fazy właściciela'. Przy,jęliśmy jako podstawę geograficzną całej statystyki mieszkaniowej obszar miast.a w granicach aclminis'tra-cyjnych. Nie ulega wątpliwoś'.::i, że chaJrakterystyka stosunków mieszkaniowych wnikać mus,i w różnice terytorjalne wewnątrz miasta. Najwłaściwszem byłoby dzielenie miasta według s t o p n i a d o k o na n e jur b a n i z a c j i (city, zw.a!t"te kompleksy miejskie, luźne komple'ksy miejskie:, tereny wiejskie). Dla braku ściśle ust,a,lonych sprawdzanów tego rodzaju podz,iału wypowiadam się przeciw niemu, zgodnie z tern, że nie godziłem ię przy określeniu obszaru miejskiego na eliminowanie tererów c chairakterze wiejskim. Nowoczesne plany rozbudowy wprowadziły umiejętną k l a s y f i k a c j ę p r ,z e z n a c z e n i a t e r e n ó w: praca, mieszkanie, odpoczynek. Dzie:lnicą pr,a:.::y jest dzielnica przemysłowa lub dzielnica ha:ndlowa', dzielnica odpoczynku posiada parki, place zabawowe, tereny sportowe itp. Klasyfikacja ta nie da się zastosować w .dotychczasowych układach zabudowań miejskich, niemniej jednak należałoby dązyć do pewnego oddzielenia ośrodków pr'zemysłowych od d.ziel KHONIKA MIASTA POZNANIAnic mieszkalnych, przynajmniej w miastach, któ,re posiadają istOitnie wielki przemysł. Podobnie przy hYOIr'zeniu się nowych aglomeracyj mieskich zalecałoby się od:róż,n,iać j-ednostki przemysłowe od osiedli mieszkalnych; od'l"óżnianie to posiaod'a szczeg6l'ną wagę wówczas, gdy chodzi o pr'zemysł "pr,z:ywiązany do gleby", a więc stały (górnictwo, hutnictwo, waele ga,łęzi przemysłu mine'ralnelgo), W każdym razie z,a:wodzą przy podziale miasta kryte,rja '.3zysto urbanistyczne. Pozostają m o ż l i w oś c i znowu g e o g r a f i c z n e. Stosuje się trzy rodzaje jednoste okręgowych: d z i e l n i c e h i s t o r y c z n e m i a s t a, o bw o 'dl y (komisarjaty) p o li c y j n e i wll"eszcie b lok i budowlane. Najbardziej rozpowsz,echnione są obwody policyjne, jakkolwiek są najmniej uzasadlnione właśnie w statystyce mieszkaniowej. Stosuje się ten podział dla równorzędności z innemi działami statystyki, w któ\fych jest on więcej Ulzasadniony. Obwody policyjne określone zostały z punktu widze:nia potrz.eh jednej gałęzi adminilstracji, mają zaś tę wartość praktyczną, że są w zwar.tych ikompleksach miejskich n:1,jmniejs.z,ą ,je,cłnostką adminisbracyjną. Najkorzystniejs2'ym jest w wara.nka,ch naszych dla statystyki mieszkaniowej podział miasta na dzielnice historyc'zne. Dzielnice te miały zwykle swoiste dziej-e rozwoju budowlanego. Gdy tworzy się -- wbrew reguh u nas obserwowanej, że dzielnice miasta wyras.tają z starych osiedli wie'skich - nowa' dzie:Inica bez prze8złości historycznej, trraktuje się ją na równi z tamtemi. Gdzie zatem prace w tej dziedzinie nie były prowadzone według obwodów policyjnych w 't:ej mie,rze, iżllY daty dawniejsze mogły się unieważnić, zaleca się stosowanie w sltatystyce mieszkaniowej okręgów łrównych dzielnicom historycz.nym, w mia,rę możności z odd'zlieleniem od nich w cham'kterze równor.zędnych dzielnic - okręgów przemysłowych. Ok.ręgi wiejskie wydziela się w tej drodze automatycznie. Nie wykluc,za się możliwości łącz:enia dziełnic równorzędnych. Najmniejszym okręgiem jest blok budo.wilany, 'zasadniczo jednostka w statystyce mieszkaniowej wysoce cenna. Ujmuje ona bowiem nietylko obwód mały i :równy pod wz,ględem warunk6w zabudowy, ale wyjaśnia Il"ównież typy nieruchomości, możliwość budowy oficyn, stosunek terenów ulicznych do obszarów budowlanych itd. Ogólne stosowanie jednostki tej nie jest jednak wskazane 1) dla tego., że wobec wielkiej ilości bl0ków statystyka byłaby niept"zejrzysta i wskutek tego ogranicza się