SYLWETKI BERNARDYNOW POZNAŃSKICH 117wincjał Jan z Komorowa, znany historyk zakonu. nie mógł dla choroby wybrać się w daleką podróż. kapituła koścłańska więc naznaczyła zastępcę prowincjała w osobie Bernardyna z Grebowa 11), Ten atoli wyprawiwszy się statkiem, zamia.st dopłynąć do Hiszpanji, tIozbił się z okrtem i z trudem ocalał na brzegach irlandzkich. Szczęśliwszą drogę mieli Raf.ał z Jakóbem i do Burgos dotarli. Tam zebrani ojcowie powierzyli Dziaduskiemu zastępstwo prowincj.ała 12). W kilkanaście lat potem 1537 kapituła w Kole oddała naszemu zakonnikowi już urzędowe zastępstwo prowincji jako kustoszowi kustoszy na kongregację generalną, przypadającą na r. 1538. Tam powiodło mu się. zapewne wraz z prowincjałem Sehastjanem ze Lwowa, wydobyć pozwolenie od generała na wysłanie jednego z polskich zakonnilków na studja do Paryża 13). Wprawdzie swego czasu był to przyobiecał prowincji polskiej generał Lichet podczas swego pobytu w Krakowie, ale że wkrótce potem umarł. rzecz poszła: w zapomnienie, tak dalece, że wykołatanie pozwolenia wymagało wielkiego wysiłku. Co, prawda z tego pozwolenia nie umiano w Polsce skorzystać należycie, wysyłając zakonnika, do nauki niesposobnego, co w konwencie paryskim wywołało powszechne zdumienie, dla Polaków i ich sposobu pojmowania nauk bynajmniej niepochlebne. Zdaje się. że na tej niefortunnej próbie poprzestano z wysyłaniem Bernardynów na studja zagraniczne przez pół wieku 14). Z kongregacji generalnej w Asyżu Sebastjan i Dziaduski powrócili do kraju z małem opóźnieniem, zamiast w początku. pod koniec września. Kapituła prowincjalna więc odbyła .się, nie jak zamierzano początkowo na Narodzenie N. P. (8 wrze
11) Bernardyn z Grebowa, kązał przeciw nowowiercom podczas pobytu Zygmunta I. w Toruniu 1520, wybrany zastępcą prowinc. na kapitułę w Burgos 1522/3. Później bywał kilkakrotnie gwardjanem po rozmaitych konwentach i definitorem, zawsze słynąc jako kaznodzieja. Umarł 1553 w Tarnowie. (Komorowski 339, 340. - Nekr. Prow. Rk. Arch. Kap. WłocI. Bern. 2 p. r. 1553.) 12) Komorowski 340.
13) Ib 368.
ił) Observatio Capistrana Rk. Bilb. Czart. 3625 opisuje obszernie pobyt Licheta 13-38. Kom. 368 mówi "licentiam extortam". Tamże o niefortunnym wyborze Jakóba z Łomży na studja. O późniejszych wyjazdach Bernardynów na, .studja zagraniczne słychać dopiero w r. 1578. (Kom. 398.) 
KRONIKA MIASTA POZNANIAśnia) lecz na św. Michał (29) 1538 r. Od tej kapituły tracimy Dziaduskiego z oczu. spotykamy go jednak niezadługo w następnym roku na urzędzie kustosza poznańskiego la} Podówczas konwent poznański był popadł w zatarg z starostą Dziaduskim. Ten bowiem zagarnął część ogrodu klasztornego i zaczął na nim dom stawiać. Ośmieleni tym przykładem, mieszczanie podobnie na gruncie konwenckim poustawiali swoje jatki. Kustosz r. 1538 J.akób z Lipienicy 16), po bezskutecznych zapewne staraniach na miejscu podał skargę do króla. Zygmunt I w kilku pism.ach z początku r. 1539 nakazał staroście i mieszczanom ustąpić z ziemi klasztornej a generałowi wielkopolskiemu Górce dopilnować tego i w danym razie wykonać. Tak się też stało l,). Wyobrażamy sobie, że starosta Dziaduski rozgniewał się na taki obrót rzeczy. Zakonników z pewnością gniew możnego magnata napawał obawą. Aby go przejednać, kapituła prze. worska w wrześniu r. 1539 wysłała naszego Jakóba na gwardjana do Poznania 18), Jakikolwiek wypadł stosunek starosty do zakonu, z bratem swoim kustoszem pozostawał w przyjaźni. Co więcej. Stanisław z pomocą krewnych ; przyjaciół wyrobił bratu mianowanie na sufragana pożnańskiego 19). Zdarzyło się w r. 1539. że rrównocześnie przypadł wakans na godności biskupów ta.k ordyna;rjusza jak sufragana w Poznaniu. Pierwszym został Sebastjan Branicki, dotychczasowy biskup chełmski. Nie kto inny, tylko starosta Dziaduski przedstawił pismo królewskie z nominacją Branickiego kapitule katddry poznańskiej na dniu 6 sierpnia 1539. 10 maja 1540 nowy biskup odbył ingres do katedry. przyjmowany przy kościele
15) Kom. 365/6.
16) Jakób z Lipienicy jako gwardjan pozn., zapisany r- 1539 na Herborna Monas Evang. doctri'nae Col. 1529. Bibl. Be.ru. prZeWOl". um.
w Krakowie 1548 jako kustosz tamtejszy. (Przybiński O. 1. 11.) 17) X. Kantak. Kronika Bern. pozn. Kronika m. Poznania 1925.
206 nr. 15, 16, 17.
18) Powodu wysłania Jakóba Dziaduskiego źródła nie podają.
Jest to nasz domysł. Tak samo termin przybycia do Poznania nie jest pewny. Kom. powiada 366: Post hoc capitulum (przeworska 1539, wrzesień) a 1540. 19) Kom. 366.