ZACHOWANIA WYBORCZE W WIELKOPOLSCE 1984-90kcyjne) oraz przynależnością do zaboru pruskiego lub rosyjskiego. Te dwa czynniki określają, na tle Wielkopolski specyfIkę Kaliskiego i Konińskiego, województw o niewielkim "zpegeeryzowaniu" (16,3 i 9,3%) użytków ornych w rękach państwa, podczas gdy w pozostałych odsetek ten przekracza 30% lub czasem nawet 50% i w znacznej części należące do zaboru rosyjskiego, do Kongresówki. Powyższa analiza nie wyjaśnia politycznej specyfIki Wielkopolski, specyfiki zauważalnej już przecież w latach 1980-81, w okresie powstawania i rozwoju " Solidarności". W tamtym okresie specyfIkę tę stanowi! m.in. zasadniczy brak "wielkich" liderów lokalnej czy regionalnej " Solidarności" oraz, zwłaszcza w przypadku województw byłego województwa poznańskiego, brak lokalnych konfliktów i akcji protestacyjnych, brak strajku generalnego zarówno latem 1980, jak i później. Bez szeroko zakrojonych badań nad współczesnym społeczeństwem polskim i jego zróżnicowaniem nie sposób wyjaśnić niewątpliwą specyfIkę Wielkopolski. Zostaje nam tylko odwołanie się do potocznych obserwacji (większa zamożność) i własnych wartości ideologicznych. Te ostatnie decydują o tym, czy ze stereotypu Wielkopolanina wybierzemy jego charakterystykę pozytywną ("pragmatyk", " Europejczyk" , " pozytywista niechętny spektakularnym działaniom") czy też negatywną ("oportunista", "propaństwowiec bez względu na okoliczności", "wychowanek pruskiego drylu"). Badania takie byłyby interesującym przyczynkiem do charakterystyki " Solidarności": czy ten wielki ruch społeczny był raczej ruchem obywatelskim, demokratycznym, reformatorskim czy też był bardziej ruchem ludowym, tradycjonalnym, narodowym? Najbardziej rzetelną, choć dalece niewystarczającą analizę wyborów prezydenckich przedstawili do tej pory warszawscy socjologowie z grupy badawczej "Elekcja 90". Oto graficzna prezentacja charakterystycznych dla poszczególnych elektoratów dążeń i wartości:integracja WAŁtradycjonalizm
BAR
MAZnowoczesność
CIM
1YM dezintegracja W znanych, dzięki prasie tekstach, badacze ci stwierdzili: wybory ujawniły "trzy Polski": - zintegrowaną społecznie, religijną, solidarnościową i robotniczą "Polskę Wałęsy" (Galicja, Podlasie, duże miasta), - inteligencko-obywatelską "Polskę Mazowieckiego", (wielkie miasta, Wielkopolska, ziemie odzyskane), * - zatomizowaną, zagrożoną bezrobociem, niesolidarnościową "Polskę Tymińskiego", "Polskę rozbitego społeczeństwa" (północna część ziem zachodnich, zachodnia Kongresówka, rejony górnicze). 
K. Podemski
Elektoraty tych trzech kandydatów różniły siej wykształceniem i charakterem pracy. Według danych lNFAS podanych w TV w dniu wyborów na Mazowieckiego głosowało 36,0% pracowników umysłowych, 11,0% robotników i 4,0% rolników. Na Wałęsę odpowiednio 34,0%, 42,0%,i 42,0% a na Tymińskiego 14,0%, 32,0% i 14,0%.Najwięcej osób powyżej 45 lat głosowało na Wałęsę, a poniżej 25 lat prawie tyle samo co na Wałęsę głosowało na Tymińskiego. Elektoraty trzech głównych konkurentów do prezydenckiego fotela różniły się również wizjami przyszłej Polski. Zwolennicy Mazowieckiego częściej opowiadali się za liberalną wizją gospodarki i życia społecznego, w tym wyraźnie za rozdziałem Kościoła od Państwa. Elektorat Wałęsy łączył poparcie dla liberalizmu gospodarczego z tradycjonalizmem, niechęcią do liberalizmu w sferze społecznej i kulturowej. Elektorat Tymińskiego był przeciwko prywatyzacji, bezrobociu i Kościołowi. Przedstawione powyżej interesujące wyniki badań "Elektorat 90" dotyczą jednak skali ogólnopolskiej i dla tej skali są reprezentatywne. Bez specjalnych badań dla naszego regionu trudno orzec na ile zaprezentowane charakterystyki elektoratów Mazowieckiego, Wałęsy i Tymińskiego są zbliżone lub odległe od takich charakterystyk dla ich wyborców z Wielkopolski.
Bibliografia:
1. A.Florczyk, T.Żukowski, J.Najdowski, Nowa geografia polilyczna Polski, w: "Polska. Wybory 1989", wyd. Andrzej Bonarski, W-wa 1989 2. A.Florczyk, T.Żukowski, Nowa geografia polilyczna Polski, w: "Wyniki wyborów - wyniki badań. 4 czerwca 1989", prac. zbiór, pod red. L.Kolarskiej-Bobińskiej, P.Łukasiewicza i Z.W.Rykowskiego, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, W-wa 1990 3. K.Jasiewicz, Zachowania wyborcze w świelle badań z serii "Polacy", w: "Wyniki...." 4. R.Markowski, T. Żukowski, Po pierwszej lurze wyborczej. Wróżba dla Polski, w: "Polityka", 8.XII.1990 5. K.Podemski, Socjolog o wyborach. Co zdecydowało, w: "Gazeta Wielkopolska", 30.XI.1990 6. K.Podemski, Z pozycji obserwatora. Wielki lęk i wielka nadzieja. (Pamiętniki z regionu Wielkopolski), w: "Konflikt społeczny w perspektywie pamięlnikarzy i badaczy", prac. zbiór, pod red. M.Latoszka, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 1989 7. Rocznik statystyczny województwa poznańskiego, Woj. Urząd Statystyczny, Poznari 1990 8. Rocznik statystyczny 1988, GUS, W-wa 1989 9. Sesja naukowa w Instytucie Socjologii UW, "Badania i zachowania wyborcze -jesień 1990", 17 -18.1.1990 10. Wałęsa, Mazowiecki, Tymiński. Trzy twarze Polski., w: "Gazeta Wyborcza", 29.XI.1990 11. Wybory Prezydenta RP w województwie poznańskim 25 XI i 9 XII 1990 roku, Woj. Urząd Statystyczny, Poznań 1991 12. Wyniki wyborów prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Państwowa Komisja Wyborcza, Warszawa 1990 (z tej publikacji pochodzą mapki 1-14)
,...,