POZNAŃSKIE WARSZTATY FOTOGRAFICZNE W LATACII 1844 - 1914 45
przy ul. Fryderykowskiej 36-37 a następnie od 1865 przy Placu Wilhelmowskim 4 w kamienicy Falka. Zmarł w 1868 roku. Jego dzieło podjął syn Józef, - który jak pisał Motty27 - kształcił się początkowo u ojca a potem w innych miastach Europy. On też przeniósł zakład do wybudowanego przez siebie atelier w podwórzu kamienicy Samuela Jaffego, którą kupił (ul. Wilhelmowska 8). Znany był w Poznaniu jako fotograf pięknych pań. Działał do 1910 roku.
Pochodzący ze Wschowy N epomucen Seyfried 28 był postacią barwniejszą.
Zanim poświęcił się dagerotypii był malarzem i jako taki figuruje w Księgach Adresowych od 1855 roku. N owy zawód poznał podróżując po Europie. Brał udział w Powstaniu Styczniowym 29 . Przypisuje mu się autorstwo zdjęć powstańców udających się do partii lub tylko użyczenie swym warszawskim kolegom litografowanych kartoników, na które naklejano fotografie wykonane w Warszawie. W 1862 roku wybudował przy zbiegu ulic Wilhelmowskiej i Podgórnej parterowy pawilon, w którym umieścił swój nowoczesny zakład z wejściem od ulicy "ku wygodzie pań" "... czem nawet pierwsze stolice Europy poszczycić się nie mogą jak donosił" N adwiślanin"30. Nie wiadomo dlaczego opuścił tak doskonale usytuowany lokal i od 1868 roku pracował przy ul. Halbdorfstrasse 2 (obecnie ulica półwiejska), a od 1872 przy ul. Graben 26 (obecnie ulica Grobla). Dbał o wysoki poziom swych fotografii. W "Dzienniku Poznańskim" z 1864 roku zamieścił następujące ogłoszenie: "Zakład fotograficzny N ep. Seyfrieda fotografie z wykończeniem artystycznym (mogą być wykończone farbą olejną lub wodną)31". W 1876 roku porzucił fotografię i powrócił do malarstwa. Jego autorstwa są m.in. malowidła na zewnętrznej ścianie kościoła św. Małgorzaty na Śródce 32 . Równie wcześnie, jeszcze w okresie dagerotypu rozpoczął pracę w Poznaniu Rudolf Rehfisch. Około 1858 roku założył przy ul. Małe Garbary 10 swą pierwszą pracownię. Zmieniając kilkakrotnie adresy przetrwał do 1872 roku. Przez pewien czas współpracował z innym fotografem Janem Majewskim. Augustyn Zcuschner 33 , założyciel najpopularniejszego i najdłużej, obok flfmy Engelmanów, działającego zakładu w Poznaniu pochodził z Międzyrzecza. Po ukończeniu w rodzinnym mieście Szkoły Realnej udał się do Berlina na studia malarskie, które z czasem porzucił i zajął się fotografią. Co najmniej od 1858 roku prowadził przy ul. Wilhelmowskiej 25 atelier, przeniesione ok. 1887 roku pod nr 5, gdzie mieściło się do 1910 roku. Wspólnie z Augustynem pracowali jego bracia Beniamin - (krótko) i Fryderyk. Zakład prosperował znakomicie i w 1864 roku bracia założyli w Berlinie przy Unter den Linden filię. Druga filia powstała w 1898 w Poznaniu przy ul. Kaiserin Victoria 22. Z ich pracowni pochodzą piękne fotografie poznańskiego ziemiaństwa, powstańców 1863 roku, polityków, inteligencji. Mniej znani są jako fotografowie miasta lecz niesłusznie, są bowiem autorami najstarszej, znanej panoramy Poznania wykonanej z prawego brzegu Warty w latach 1850-1869 34 0raz fotografii z tozbiórki klasztoru dominikanów. Widoki te powstały zapewne na apel poznańskiego tygodnika "Sobótka" nawołującego do stworzenia fotograficznego albumu widoków Poznania 35 . 
E. Modlibowska
Z dzieł malarskich Augustyna Zeuschnera znane są m.in. portrety członków poznańskiej loży masońskiej36. W latach 50-tych XIX wieku fotografia na papierze, tańsza i łatwiejsza zaczęła wypierać dagerotypię a uprawiający ją rzucali zawód lub też dostosowywali się do wymogów czasu. W następnym dziesięcioleciu powstały dalsze zakłady. W 1862 roku założyli pracownie Oswald L6wenthal i Jan Majewski a ok. 1865 r. Edward Wechsel. Dwie pierwsze działały krótko, natomiast ta ostatnia do 1889 roku, początkowo przy ul. Wrocławskiej 22 a następnie, w latach 1868-1876, przy Halbdorfstrasse 17 (obecnie ul. Półwiejska) i na koniec w Hotelu Północnym przy Placu Wilhelmowskim 3 (obecnie Plac Wolności). Rosnąca konkurencja tylko nielicznym pozwoliła się utrzymać. Z powstałych w latach 70-tych siedmiu firm tylko atelier Emmy (zwanej czasem Balbiną) Mirskiej zaistniało na dłużej. Pochodziła ona z Krotoszyna a do Poznania przybyła przed 1872 rokiem. W Księdze Adresowej z tego roku figuruje jako właścicielka "Putzgeschaft" czyli domu mody mieszczącego się przy ul. Nowej 15a (obecnie ul. Padarewskiego). W 1876 roku została właścicielką zakładu fotograficznego przy ul. Fryderykowskicj 25. Zakład przeniesiono w 1890 roku na Plac Wilhelmowski 3. Zmieniając kilkakrotnie właścicieli (w latach 1898 - 1903 był nim Józef Cieśliński, następnie przeszedł w ręce Bolesława Samolińskiego, wuja R.S. Ulatowskiego i wreszcie od 1917 roku pozostawał w rękach rodziny Czarneckich), przetrwał do 1939 roku. Jak większość fotografów tych czasów Mirska zajmowała się głównie fotografią portretową lecz jej zainteresowania były szersze. Jako jedna z pierwszych, na apel "Sobótki" wykonała w 1877 roku fotografie miasta - bardzo wysoko na łamach "Tygodnika Ilustrowanego " ocenione przez krakowskiego fotografa Walerego Rzewuskieg0 37 . Te prace Mirskiej nie zachowały się. Prawie równocześnie z Mirska rozpoczął działalność Karol Szymonowicz.
Był fotografem ciekawym, także wykraczającym poza typową twórczość portretową. Jego autorstwa były m.in. fotografie do inwentaryzacji zabytków Wielkopolski wydanej przez Juliusza Kohtego w latach 1896-1898. Zakład Szymonowicza w 1906 roku przyjął nazwę Foto- Rembrandt, istniał do 1909 przy ul. Bismarcka 9 (obecnie ul. Kańtaka ). Obok powstałych na krótko w następnych latach firm m.in. Kronthala, Mendeisona, Zeidlera, Caspari u. Comp., rozpoczęło działalność atelier pań Eufemii i Anieli Rivoli. Prowadziły je w latach 1884-1895 przy ul. Berlińskiej 3 (obecnie ul. 27 Grudnia). Ich następcą został Józef Turski. Fotografię tego zakładu zamieszczono w wydanym w 1903 roku "Przewodniku po P . ,,38 oznanlu . Edward Kicwning pojawił się na krótko w 1884 roku jako właściciel pracowni przy ul. Wilhelmowskiej 25 (dawniejszy zakład Zeuschnerów). Z niewielu zachowanych jego prac wynika, że był fachowcem o rozwiniętym smaku artystycznym. Dłużej działał Józef Pomorski (przez pewien okres pracował wspólnie z żoną Marią). Rozpoczął w 1887 roku przy ul. Wilhelmowskiej. Pracował do 1902 roku kilkakrotnie zmieniając adresy.