STRUIITURA HANDLOWA MIASTA POZNANIAleżności od rodzaju branży. Im towar jest bardziej codziennym przedmiotem użytku, im powszechniejsze jest na niego zapotrzebowanie, tern więcej jest w tej dziedzinie placówek jego wymiany handlowej. Jeżeli chodzi o dzielnicowe rozmieszczenie przedsiębiorstw na terenie m. Poznania, to w tej dziedzinie zaznacza się bardzo charakterystyczny układ, mający zresztą swoją podstawę w historycznym rozwoju terytorjum miasta. Na poszczególne dzielnice przypada ludności (1. ) i przedsiębiorstw handlowych (p. h.) w procentach:
I G , , ' d . , .
. orne sro mleSCle. . . . . . . . .
II. Dolne śródmieście. . . . . . . . .
III. Dzielnice na prawym brzegu Warty.
N. Jeżyce z Sołaczem; Wini arami i Naramowice . .
, V. Sw. Łazarz z Górczynem VI. Wilda z Dębcem . . . . . . . . . . . .

1.
.11,4 .11,1 .12,4 . . 20,4 .19,5 . .25,2p. h. 24,0 21,5 1,3 27,9 2,2 23,0 Z zestawienia tego wynika, że najsłabszą handlowo dzielnicąjest Sw. Łazarz z Górczynem, pomimo poważnej liczby ludności (50 tys. ), za nią zaraz idą dzielnice po prawym brzegu Warty. Największy natomiast ośrodek handlowy , stanowi przedewszystkiem Sródmieście, które wykazuje o 100% większy udział przedsiębiorstw niż ludności. Doskonale pod tym względem przedstawiają się również Jeżyce. Różnice w handlowym charakterze poszczególnych dzielnic charakteryzuje najlepiej stosunek przedsiębiorstw do ludności. A zatem stwierdzamy, że na 10 tys. mieszkańców przypada przedsiębiorstw ogółem w śródmieściu górnem 492, w śródmieściu dolnem 450, na Jeżycach 320, na Wildzie 213, wreszcie na św. Łazarzu i Górczynie 27, oraz w części prawobrzeżnej 24.
Rozmieszczenie przedsiębiorstw z artykułami spożywczemi na 10 tys. mieszkańców wygląda następująco: w śródmieściu 9órnem 124, w śródmieściu dolnem 143, na Jeżycach 149, na Wildzie 105, na Sw. Łazarzu i Górczynie 13, oraz w części prawobrzeżnej 12. Zakładów gastronomicznych przypada w śródmieściu górnem 49, dolnem 44, na Jeżycach 18, na Wildzie 13, na św. Łazarzu 2 i w dzielnicach prawobrzeżnych 1. A więc nawet handel spożywczy i gastronomiczny idzie po linji ogólnych tendencyj skupiania się głównie w śródmieściu i dookoła najważniejszych arteryj ruchu handlowego, jakiemi są najintensywniej uczęszczane przez ludność ulice. Strukturę handlową m. Poznania możnaby scharakteryzować jeszcze dokładniej, gdybyśmy rozporządzali danemi o formie prawnej przedsiębiorstw, o wielkości zajmowanego lokalu, oraz o ilości zatrudnianego personelu. Szczególnie interesujące mogłyby być dane o formie prawnej przedsiębiorstw handlowych. Wiemy bowiem skądinąd, że w zakresie n. p. handlu spożywczego niektóre większe przedsiębiorstwa, starają się posiadać swoje filje dzielnicowe. N p. mają tiIje takie frrmy jak Dawidowscy i Przybyła (mięso), Łączkowski, Kamiński, Bręczewski i Zaręba (pieczywo), spółdzielnia spożywców "Zgoda" oraz inne 
Stanisław Waszak
firmy handlujące głównie towarami spożywczo-kolonjalnemi. Niemniej ciekawy byłby stan ilościowy filij przedsiębiorstw z poza Poznania. Ponieważjednak tych zagadnień nie jesteśmy w możności scharakteryzować nawet w przybliżeniu, poprzestać zatem musimy na wyżej nakreślonym obrazie, ograniczając się zresztą ze względu na skromne ramy pracy do najtypowszych tylko momentów bez wnikania we wszystkie szczegóły, za jakie uznaliśmy podawanie liczb stosunkowych w odniesieniu do wszystkich rodzajów przedsiębiorstw. Nie objęliśmy również opracowaniem kart rejestracyjnych, których liczba wynosiła 324, z tego 48 wykupiły zakłady hurtowej sprzedaży wyrobów własnej produkcji, 71 - biura i kantory, oraz 205 - inne składy. W bliższym stosunku z przedsiębiorstwami handlowe mi pozostają także zajęcia przemysłowe, których naliczono 134, w tern maklerów 7, pośredników i ajentów 19, oraz komiwojażerów 108. W dotychczasowej statystyce podatkowej zarówno zajęcia przemysłowe, jak i karty rejestracyjne wykazywane były stale osobno, co z różnych względów okazuje się racjonalne i konieczne.
[ KMP 1935, nr 4 ]