KULT ŚW. JANA NEPOMUCENA W POZNANIU
Na protektorów poproszono ks. Teodora Potockiego, arcybiskupa gnieźn., ks. Jan Tarłę, bisk. pozn., Andrzeja Szołdrskiego, wojewodę inowrocławskiego i generała wielkop., Franciszka Radzewskiego, podkomorzego pozn. i Józefa Rogalińskiego.
Na prefektów powołani zostali Stefan Topiński, prezydent miasta i Michał Czempiński, wójt. Promotorem został: kan. kolegiaty farnej ks. Łukasz Potarzyński; asesorami: ks. Stanisław Mroczyński, dziekan Marii Magd. i kan. Panny Marii; ks. Szymon Czwardowicz, kantor i proboszcz we Lwówku i Lusówku; Maciej Karol Florkowski, rajca pozn.; Mateusz Sztorkowski; dr. Jan Barszczewski, pisarz pozn.; Józef Winkler rajca pozn., pisarz skarbowy i sekretarz królewski. Konsyliarze: Walenty Nadaliński, rajca; Bartł. Barent; rajca Tomasz Cerbs; rajcowie pozn.: Maciej Czochron, Maciej Rzepecki, Teodor Seferowicz; ławnicy: Michał Potarzyński, Jan Szperna, Józef Woliński, Wojciech Czempiński, Sebastian Bruchwicki, Szymon Hay, subdelegat pozn., i Józef Florkowski, pisarz wójtowski. Podskarbiowie: Józef Woliński, ławnik i sekretarz królewski; Bernard Stefanowicz, patron pozn.; Wojciech Mielcarzewicz 20-ty mąż. N a wizytatorów, którzy "chętnie świadczoną po Szpitalach dla ubogich przyjmują przysługę II wybrano: ks. Łukasza Potarzyńskiego, dra. Barszczewskiego, Wojciecha Staneckiego i Jana Bolickiego. Pisarzem obrano Józefa Piórkowskiego 11 . Bractwo Św. Jan Nepomucena ma do 1732 r. spis swych członków, który ciągnie się od końca XVIII stulecia. Członków w 1732 r. było aż 274; ostatnimi zaś przyjętymi członkami w r. 1829 są trzy kobiety 12. Minęło pięć lat od chwili założenia bractwa Św. Jana N epomucena, a Poznań katolicki przeżywa znów ważną chwilę, jest świadkiem wielkich dni. Franciszek Radzewski, podkomorzy pozn. ,marszałek "Elekcji N ayiaśniejszego Stanisława Leszczyńskiego, Króla Polskiego Pana Miłościwego" 13 uprosił w Pradze dla Poznania relikwie świętego (dokument wystawiony w Pradze 28. V. 1736 r.) 14. Publiczna introdukcja relikwi św. po uprzednim zezwoleniu władzy duchownej15 odbyła się dnia 16 maja 1737 roku. Ta solenna procesja "odprawowała się do Prześwietney Kollegiaty ... z Kościoła Świętego Woyciecha ..." Po skończonym nabożeństwie, które odprawił ks. Aleksander Miaskowski, kantor katedralny, około godziny 100tej wyruszyła procesja, w której uczestniczyli: "Szlachetne Prześwietne Miasto Poznań, maiące prawdziwym rozgorzałe serce afektem ku cudotwórnemu patronowi Świętemu Janowi Nepomucenowi", bractwa wszystkie i cechy, kongregacje "szlachetney młodzi szkół poznańskich Societatis J esu, arcypańsko przybrane, w ręku niosące świece ", dalej wszystkie Zakony, Rada miejska z prezydentami na czele, duchowieństwo świeckie z ks.
infułatem J. Kierskim 16. Sumę celebrował ks. infułat, a kazanie "przy rzadko tak widzianym kongresie wielu Senatorów y wielkości ludzi", wygłosił ks. Świnarski, kanonik katedry poznańskiej. "Na nieszporze kazał ...X. Jan Kral pisarz konsystorski pozn. w złotoustym stylu. Nabożeństwo to poobiednie trwało do zmierzchu samego, a potym w Rynku przed Statuą wystawionego Świętego tego praktykowane 
Marian J. Mika
zaczęło się nabożeństwo, to jest po odprawioney Litanii o świętym Janie Nepomucenie było kazanie, a po tym pieśń muzycznymi instrumentami y głosami odprawuiąca się, trwała do godziny w noc jedenastey". Zaznajomiliśmy się w powyższym przyczynku z jednym wycinkiem z dziejów katolickiego Poznania, zapoznaliśmy się z kultem św. męczennika, który w starym Poznaniu miał tak licznych i gorących czcicieli. W 200 rocznicę otrzymania relikwii św. Jana N epomucena, która przypada w roku bieżącym, godzi się przypomnieć sobie zapomnianego nieco "cudotwornego Patrona, ku któremu prześwietne miasto Poznań miało prawdziwym afektem rozgorzałe serca II .
[ KMP 1937, nr 3 ]
PRZYPISY.
1 X.Dr. Stefan Zwolski, Przewodnik po Farze Poznańskiej. Poznań 1936. Nakładem kapituły kolegiackiej. 2 Cale. Posn. 1746 - 47. Expensa fol. 30. (24.VIII. 1747) "Na statuę S. Jana N epomucena 1.000 cegły Karmelitom u Bożego Ciała Przy Ich Mciach P.P. Prezydentach z rozkazu Ich Mciów". (Archiwum m. Poznania). 3 Archiwum kapit. Coli. S. M. Magd. E. 10. Jest to gruby tom oprawiony w skórę, tytuł na okładce brzmi: "Liber Confraternitatis Sankti (!) Yoannes (!) N epomuceni 1732". Za udostępnienie mi tegoż źródła oraz za daleko idąco życzliwość, okazaną w moich poszukiwaniach, składam ks. kan. drowi St. Zwolskiemu moje najserdeczniejsze podziękowanie.
4 . 2 J. w., str. .
5 Acta Capituli Posn. 1720 - 1727. fol. 133. B. Joannis N epomuceni. Imago ex Ecclesia S. Mariae Magdalenae Posn. ad Cathedralem idque ad Capellam Poenitentiarensem Powodowska dictam solemniter introducenda durante Capitulo presenti Generali decernitur, pro cuius introductionis actus expensis quilibet ex Reverendisimis Dominis per aureos daturum se declaravit, prout dederunt (dnia 30 czerwca 1723 r.). - ibidem, fol. 163 v. (15.V.1724). - Memoriale epitaphiorum, inscriptionum et aliorum sciru dignorum in Ecclesia Cathedrali Posnaniensi... Anno Dni 1755 reperibilium. Posnaniae 1762., str. 37 - 38.
6 Acta Caus. Cons. 1727, fol.476v - 481, "Approbacio Summae 2000 flor.
polon, ad Altare Scti N epomuceni in Cathedrali Posn". 7 Acta Capituli Posn. 1727 - 1745. fol. 19 - 19v. "Fundus desertus penes Academiam. Illmus et Rndus Dnus Praepositus Reverendissimo Capitulo praesenti verbo detu'it et ad notitiam deduxit, quod fundum desertum penes Academiam Posn., Ecclesiarum Colegiatae B. V. M. Canonico, Parochialis S. Adalberti Preposito, consistorii notario, dederit, et concessit pro jure suo cum facultate, aedificani in eodem Fundo Domum pro Altarista altaris S. Joannis N epomuceni in EEcclesia Cathedrali fundando et erigendo, salvo jure ad vitalitatis ejusdem Illustris Dajewski. Perillustres et Reverendi Domini praemissa in setis praesentibus connotari mandaverunt (14. VII. 1727). 8 Liber Confrat. S. J. N epomuceni, E. 10; str. 1.
9 Liber Confrat. S. J. N epomuceni, str. 2 - 3 .