SYLWETKI BERNARPYNOW POZNANBKICH
powód w'Płynął na post8:nowienie Jana, nie wiemy. Okoliczności złożenia ś],ulbów wskazują na Slz ' czere powołanie zakonne. Odpowhda temu d.!.II(s'zy przebieg żyw,ola jeg:o. Spółcze'sna kronika opisuje Szklarka. jaJko wymownego ka'znodzieję, łaskawego ,.wierzohnilka, umieją,cego jednak w razie po'ti'zeby z całą energią \/lslląip'!ć przeciw n?.dużyciom 4). Skądina!d wiemy, że był doskonałym teolo'giem 5), i kctTIon!stą G). Powierzamo mu misje trudne i delikatne, jak to z,obaczymy_ Nadewszystko atoH źródła na's'ze pOIc1Jno'Szą jego pokorę doskonałą 7). Stąd poruclzarro mu azę-sto obowiązki mis-trza nowicjuszów, a później.sze podanie zakonne zrobiło zeń nauczyciela bł. Wła,dysława z GielnioO-wa ; Rafała z PTOSZOWiC' 8).
O jego Uisiposobieniu świad{;zy d'rohny, ale jakże charakterystyczny szczegół. Krótko po wstąpieniu do zakonu, ulczruwał OiSichłoŚoci w modIiltwie Jeden z dygnita,rzy zalkonnych poradził mu, aby w tć!tkim N.Izie hrał książlkę i czytał. AtoH obecny An!oł z Os'trowa 0) potępił tę radę w Slurowyc1h słowach, i poiedł Janowi,. żeby t'rwał :Ja pacie'rzach, c:zy to będzie JJlU przy;emne, ozy nie, pro'sząc Boga, aby mu dał laskę modJIiftrwy 10).
źródło nasze nalZywa Jana pod r. 1470 młodzieńcem. Rioik' ten na,leży poprawić na 1474 przynajmniej. ZawslZe jednak był już wówc.zas mi.1gislLrem i księdzem. Zważywslzv to, mk narodzeiIl przypadłoby poożyć na 1450 mniejwięcej. Atoli z tego rnłodzietlczeg'O wieku wynika, że nie mógł być miJs'tTlZem Władysława z Gielniow2., stal:.-ca r. 1504. Nic ws'zaJkże nie 'stoi na prz'slzkodzie co do mif.-.trzos.rtwa SzMMka W'zlędem Rafała z PrOlszowic U). PierwLSI?:e ht"" J""lla w zwkonie źródła pomilj-ają millICzeniem,
4) Kom. 263, 283.
. 5) O tem w dalszym ciąg.u, np. przy sposobności sporu o rebaptyzacJę. 6) Dowodzą tego uwagi na Rk. Bib!. Zamoyskich 11U. k. 104.
7) Kom. 263.
8) Greiderer Germania Franciscana. Oeniponte 1777 _ 81 I 441.
9) Anioł z Ostro\\-a prowincjał U69--72, apostoł Litw', umarł i pogrzebiony w Wilnie U79/80. 10) Kom. 211.
11) Rk. Uniw. Warsz. Lat. O I 69 k. 313: Item uti accepi a v. p.
Johanne Vitreatoris O Mi. protunc predicatore ibidem existente, quedam civissa Poznaniensis itd. 
KIWNIKA MIASTA POZNANIA
co nie trtvdno rozumieć. O młodym, pierwsze k'J:1oki sltawiającym z3.,konnikn, nie było czego p:isać. Spoty l kamy nieda:towane wzmianki, że był kaznodzieją w Poznaniu; może właśnie Q tych lalt8!ch mOWfi, ile gdy uwzgJl«dnimy, że Szikla!rek uzyskał sławę znakomi:tego ka:znodziei, a Poznań po Krakowie i WiJlnie był najprzednie!'S'zym konwentem bernaroyńs,kim. Ł::Łtw.o być może, że taJkżc na c'z-as po r. 1480 pJ:1zypada urząd jego jako mLsŁrza 'IlOWlqU!SIZY. O jego dzialalnO'śd w tej mierze zachowały się pra1wie spółczesn.e wzmianki 12). Napisał nawet podręcznik do k,sZ'tatcenia młodych zakonnilk6w. Podręcznik ten, zachowa:ny w dwóch egzemplaJr'za-clh, jednym ówczesnym, d'ru,gim późniejszym 13), nosi tytuł: Summula aurea brcvissima de pro£ectu novici.orum (Zbiorek złoty IlC!JjnowS'zy o po'slŁępie nowicjuszów). Zawiera nau'ki :nora'lnc i aSIceityczne i wskaz6wki poS'tępowania podczals rozmaitych ce'remoni'j; posiada jednak mało rysów charaJkterystY'czny,h. Zbiorelk ten był używany plTzez l'alt kilkac1Z'ic-sią 1 t, dopóki 2iO nie zastąpił ohszerniejoSlzy, choć wzorowany na nim InnO'ccn1ego z ośda,n2. U). Z nauk, j'akie dawał, ucząc ministrowania, zachowała się w p:J.iffiięci PO'tomny'C'łl, że nie p'0'zwaaał minisItrantowi d:otykać naJkry'Cia kie.Hcha ani ohrusów, nawe serwebki do Lavabo. Po powrO'cie do zakrystji kleryk ministrujący miał zdjąć trepki, uklęknąć' i prosić celebranta, żeby mu darował. jeśli zrobił jaką d}'lstT?Jk'cÓę we ffilSlZY 15). DO'myśla1my slię, że pewną CZęść slW'OC1 działalności jako miJstrz nowic.'l!J<;'zy S,zkla:mk odbył także w P.oznaniu. Tam przymłJjmniej zachowała się tradycja po nim, jatką co dopiero z'-lpisaliśmy 16). W poznań!>kim konwencie z. pewnością lakże przechowywan o s.ta:rożyftny egzemplarz jego Summu'li 17). 12) Rk. Bibl. Zam. 555 k. 60 v, 123, 129.
13) Egzemplarz 'dawniejszy dostał się do Bibl. Tow. Przyj. Nauk pozn. późniejszy w Bibl. Uniwersyteckiej w Wilnie nr. 29. Dopiero ten pozwala go zidentyfikować, podając: Summula Aurea brevissima v. p. .Joannis Vitreatoris, poznański zawiera imię bez nazwiska. H) Rk. Zam. 555.
15) Ib. k. 123.
16) \Vnioskujemy to stąd, że wzmianki te pochodzą z Manuale Innocentego z Kościana, którego działalność przypada głównie na Po.
znań, o czem napiszemy w późniejszej sylwetce. 17) Sądzimy, że rękopis ten do Tow. Przyj. Nauk pozn. dostał się z biblioteki poznańskiego konwentu.