ŻYCIE KULTURALNE BOGDAN CISZEWSKI FILHARMONIA POZNAŃSKA W SEZONACH 1980/1981 i 1981/1982 Sezon artystyczny 1980/1981 razpaczął się w Filharmanii Poznańskiej pod znakiem zmiany na stanawisku dyrektara i kierownika artystycznego. StanQwiska te pawierzana Renardawi Czajkawskiemu. Artysta ten przejął kierawnictwo Filharmanii pa Wajciechu Rajskim, który pa trwającej dwa sezony pracy .opuścił Paznań. Po początkawych sukcesach na stanawisku szefa Filharmanii Wajciech Rajski, zaabsarbawany działalnaścią dyrygencką w Republice Federalnej Niemiec, nie mógł sprastać swoim obawiązkOlll w Paznaniu. Sytuacja taka wywałała dezaprabatę śradowiska muzycznego, władz miejskich, a także zespołu Filharmonii. Za najlepsze razwiązanie władze uznały zapropanawanie ponawnega .objęcia dyrekcji Renardawi Czajkawskiemu, który już paprzednia dał się poznać nie tylka jako dobry dyrygent, ale również jako sprawny organizator. Trzeba jednak padkreślić, że Czajkawski .objął swaje stanowisko w chwili, gdy sezan 1980/1981 był już przygatawany przez poprzednika. Dokanując .ogólnej oceny stwierdzić maina, że sezan 1980/1981 nie był najlepszym okresem działalności na'Jzej Fi1hannonii. Złażyły się na to różne przyczyny. Niewątpliwie zmiana na stanowisku dyrektara, przeorawadzana w trybie nieca zaskakującym, spawodowała pewną dezargan;zację pracy - którą w instytucji artystycznej cechawać powinny stabilnaść i p]anawanie z kilkuletnią perspektywą. Rak 1980 ujawnił też .ostre narastanie kryzysu spałeczna-gospodarczego, co nie magła nie wywrzeć wp1vwu na p.oczvnania artystyczne. A jednak, mima trudnaści i - zdawałabv się - przvgniatajacych kł1Qpotów, nie brakawała przecież wydarzeń, które do<;tarczyłv publicznaści dużych przeżyć. W pierwszym rzędzie wymienić tu trzeba wvkananie wif'lkirh dzieł .oratoryjnych, zawsze elektryzuiącvch manumentalnym wymiarem i cięż::Jrf'm gatunkawvm koncepcii twórczpi. Znaczne rnoiliwości w za 1 'Tesie prezent"wania muzyki aratarvjnej Filharmania Paznańc.-ka zawozif'C'za swajf'mu w5p'miałemu ChArawi Chłapięcf'mu i Męc:kif'mlI. Pod batuta Stefana tu]j!!rosza, za'hrzmiały przf'ta arcvozieła PRcha i Hapnrlla. Bachowskie Oratorium na Bo';'e Narodzenie zainau{!urow'łła już w dniu 1 wrZf'Śnia 980 r. sezan artwtvcznv. Dzieło przed!"ławione znstRło w wprsii skróconej (cztery z szpściu kantat - cRłość wykonYWana iet zazwvC'zaj w ciągu dwóch wieczarów k.oncertawych) i przyjęte z zasłuż.onym aplauzem. . Zycie kulturalne Dnia 23 stycznia 1981 r. Stefan Stuligrosz poprowadził wykonanie Mesjasza. Wielkie dzieło Haendla pojawia się często na afbzu Filharmonii Poznańskiej. Po raz pierwszy Stuligrosz podjął się jego wykonani'!:l w 196-ł L, z okazji jubileuszu dwudziestopięciolecia swej pracy artystycznej. Interpretacje wybitnego dyrygenta naznaczone są zawsze gorącym. ::.ugestywnym emocjonalizmem - opartym wszakże na fundamencie bardzo precyzyjnego ukształtowania obrazu dźwiękowego. Styl wykonawczy Stuligrosza bliższy jest (w takich np. elementach jak tempa, pulsacja rytmu, artykulacja) tendencjom szczególnie żywym w przybranej ojczyźnie Haendla - Anglii (wykonania Colina Davisa, Raymonda Lepparda. Neville Marrinera) aniżeli nieco chłodnym i "obiektywnym" interpretacjom artystów niemieckich. Haendlowskie arcydzieło przygotowano pod dyrekcją Stu1igrosza w oryginalnej (tj. angielskiej) wersji językowej - m.in. ze względu na perspektywy wykonań na estradach zagranicznych. Tendencje do wykonywania dzieł wokalnych W oryginalnej wersji językowej są dzisiaj w praktyce estradowej powszechne. Jest to zapewne zjawisko uzasadnione, bo ukazuje się dzieła w postaci nieskażonej, lecz przyznam, że chętniej słuchałem Mesjasza w języku polskim, w wersji w większym stopniu angażującej emocjonalnie. Ttrzeba też dodać, że wymowa śpiewaków wykonujących wersję angielską daleka jest na ogół od doskonałości. Sukces realizacji Mesjasza dzielili ze Stuligroszem soliści: Anastazja Tomaszewska-Schepis (ceniona sopranistka, stale mieszkająca we Włoszech), Barbara Figas, Henryk Grychnik i Piotr Liszkowski. Trzecie wielkie wydarzenie - to Bachowska Pasja według św. Mateusza (10 IV 1981). Do udziału w tym koncercie zaproszono artystów z Niemieckiej Republiki Demokratycznej: sopranistkę, znaną z licznych nagrań płytowych AdtOle Stolte, tenora Christiana Vogla oraz Wolframa Iwera - realizującego na organach basso continuo. W wyniku wysiłków realizatorów, otrzymaliśmy bardzo dobre wykonanie. Ogólnie korzystnego wrażenia nie zmieniają pewne mankamenty, szczególnie w zakresie doboru solistów-śpiewaków. I tak Tadeusz Leśniczak i Jerzy Gruszczyński predestynowani są raczej do śpiewania operowego aniżeli do interpretowania muzyki baroku. Wyraźnie niedysponowany był baryton Jerzy Mahler, natomiast korzystnie zaprezentowała się Barbara Figas - często uczestnicząca w wykonaniach oratoryjnych. W sumie Pasja wedłu? św. Mateusza stała się dużej miary przeżyciem artystycznym. Wielkie zaangażowanie wszystkich wykonawców, piękne brzmienie "poznańskich słowików", sprawność orkiestry, mistrzowski kunszt wokalnv sławnej Adele Stolte, a przede wszystkim koncepcja interpretacyjna Stefana Stuligrosza - to główne przesłanki sukcesu poznańskiej realizacji Pasji. Do "złotej serii" wykonań muzyki wokalno-instrumentalnej pod batutą Stuligrosza zaliczyć też trzeba IX Symfonię Beethovena (24 X 1980) - z udziałem solistów: Delfiny Ambroziak, Krystyny Szostek-Radkowej, Henryka Grychnika i Piotra Liszkowskiego. Pr?wdziwym ewenementem, który przyciągnął nadkomplet puhliczności do auli uniwersyteckiej, było wykonanie Requiem Verdiego (22 In 19B!). W koncercie tym, poza orkiestrą Filharmonii Poznańskiej, uczestniczyH Chr.r Oratoryiny z Hanoweru (RepubJika FederAlna l'Jiprniec) oraz ro1iści-śpiewacy hanowerskipgo teatru operowego: Marie Hadley-Robinson (sopran), Gail Varina Gilmore (mezzosopran), Richard Greager (tenor) oraz Rolf Becker (bas). Dyrygował Hans H. Joris. Ten piękny koncert, bęaący wyrazem stałe] W::,po1pl'acy Poznania i Hanoweru w aziedzinie kultury, stał SIę frat/uJącym wyaarzeIliem artystycznym. Hans H. Joris je.,;t me tylko wytrawnym kapelmistrzem, rygorystycznie precyzyjnym, ale rownież artystą D bogatej wyobrażni i doorym smaku. Wykonanie Requiem zmierzało w kierunku pełnego wyeksponowania charakterystycznych cech stylu VerdiegO'. Dyrygent nie usiłował bynajmmej tuszować oper.owego charakteru muzyki - przeciwnie, raczej uwydatniał gorącą, intensywną ekspresję i nieco teatralną afektację dzieła. Verdi, zawsze szczery w ujawnianiu swoich emocji twórczych, uczynił to również w tej wspaniałej komp.ozycji liturgicznej. Wykonanie wywarłO' więc wielkie wrażenie i byłO' frenetycznie Dklaskiwane. W zespole solistów - dobrych śpiewaków operowych wyróżp.iała się czarnoskóra mezzosopranistka pięknym brzmieniem głosu i "belcantowym" prowadzeniem frazy. Nieco kontrDwersyjnym p.omysłem dyrygenta okazałO' się ustawienie solistów poza zespołami, CD przyczyniłO' się wszakże do uzyskania w większym stopniu równowagi dźwiękowej. W tym jednakże przypadku wyekspDnowanie głosów solowych byłDby k.orzystniejsze, a z pewnością zgDdne ze stylem Verdieg.o. I jeszcze jedno wydarzeme ze sfery muzyki wokalno-instrumentalnej: estradDwe wykonanie Rycerskości wieśniaczej Mascagniego (5 XII 1980). Pamysł estradowego przygotowania tej arcypopularnej opery werystycznej padyktowany był zapewne chęcią urozmaicenia typowego repertuaru filharmonicznego. Szczęśliwszy byłby jednak chyba wybór opery spoza kręgu tzw. żelaznego repertuaru, np. spośród dzieł baroku. Wystawienie Rycerskości na sposób .oratoryjny pozostawiło pewien niedosyt - jest to przecież dzieło na wskroś teatralne. Trzeba jednak adnotować bardzo udane wykonanie zwłaszcza partii salowych (Hanna Rumowska., Maria Olkisz, Marian Kouba, Jan Czekay). W koncercie uczestniczył Chór Akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, starannie przygotowany przez Stanisława Kulczyńskieg.o. Na początku sezonu (26 IX 1980) interesującym wydarzeniem był koncert symfoniczny, któregO' pragram zawierał - paza muzyką Debussy'ega (popołudnie fauna) i Ravela (II Suita z .,Dafnisa i Chloe") - utwory Aleksandra Tansmana, polskiego kampozytora starszej generacji, od wielu lat mieszkającego w Paryżu. Przybylemu na koncert kompozytorawi publiczność zgotowała serdeczną .owację. Tansman jest kompDzytorem światawej sławy, a muzyka jegO' wykanywana była wiei akr ot nie przez najwybitniejszych artystów. Recepcja twórczości Tansmana w Palsce jest jednak dość nikła i zdaje się potwierdzać smutną tezę, iż nikt nie jest prorokiem we własnym kraju. Trzeba podkreślić, że właśnie Filharmonia Poznańska i jej szef Renard Czaikowski dokładają niemało wysiłku, aby sp.opularyzować tę cenną muzykę. Usłyszeliśmy Koncert wiolonczelowy (w wykananiu Romana Sucheckiego) Draz Rapsodię polską na orkiestrę. O silnym związku Tansmana z ziemia .ojczystą świadczy Rapsodia, wyraźnie tkwiąca w tradycjach narodowych. D interesujących wvdarzeń sezonu 198()11981 zaliczyć też trzpba recitale: Kanc-tantpgo A. Kulki (Tartini, Brahms. Szvmannwski), ranzieck;eqo wiol.onczf'listv Dani<>la S7afrana (Chapin, Dpbus"N, Schuma1'ln. trawiński) i pianisty Lwa Własenki (w prDgramie listDwskim), chDpinawskie Życie kulturalne koncerty Diny Joffe i Artura Papazjana. Znakomite wykonanie II Koncertu fortepianowego B-dur Brahmsa przedstawił Andrzej Ratusiński. Piotr Paleczny grał wybornie V Koncert fortepianowy Es-dur Beethovena. W ramach koncertów abonamentowych wystąpiła też, zdobywająca coraz większe uznanie w kraju i za granicą. Orkiestra Kameralna Polskiego Radia i Telewizji w Poznaniu pod batutą Agnieszki DuczmaL Tym razem słuchaliśmy Czterech pór roku Vivaldiego (w wersji na flet - z udziałem Jadwigi Kotnowskiej) oraz Serenady Karrowieza. Do godnych uwagi wydarzeń należały też recitale Jerzego Godziszewskiego, z cyklu wszystkich dzieł fortepianowych Karola SzymanowskieglQ. Kolejny sezon - 1981/1982 - rozpoczynał się, jak sądzono, z pomyślniejszymi prognozami. Jednak dramatyczne wydarzenia w naszym kraju sprawiły, że ni.e wszystkie zamierzenia artystyczne zostały zrealizowane. Słuchali.śmy przeeież jednak wiele dobrej i dobrze wykonanej muzyki. W ramach sezonu znalazły się - nie należące w zasadzie do działalności Filharmonii Poznańskiej - dwa wielkie wydarzenia o znaczeniu wybiegającym daleko poza granice lokalne: VIII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego (1981) i festiwal poświęcony twórczości Piotra Czajkowskiego (2 - 6 XI 1981). Obie te imprezy miały nadzwyczaj udany przebieg. Wymienić trzeba zwłaszcza inaugurujący VIII Konkurs koncert symfoniczny z mistrzO'Wskim \\'Ystępem Henryka Szerynga (Koncerty skrzypcowe a-moll Bacha i D-dur Beetno. vena). Ponadto orkiestra Filharmonii Poznańskiej uczestniczyła w koncertach III etapu Konkursu (partie orkiestralne w Koncertach: Wieniawskiego, Beethovena, Brahmsa, Bartoka) - spotkała się jednak z ocenami, mówiąc oględnie, dalekimi 'Od entuzjazmu. W ramach festiwalu muzyki Czajkowskiego poznańscy filharmonicy wystąpili w jednym koncercie, pod batutą Renarda Czajkowskiego (Wariacje "Rococo", Koncerty: fortepianowy b-moll i skrzypcowy). W pozostałych koncertach słuchaliśmy Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji z Katowic, pod dyrekcją Jacka Kasprzyka. Inauguracji sezonu 1981/1982 dokonał Stefan Stuligrosz (25 IX 1981). Poprowadził on wykonanie Kantaty "Ich habe genug" Jana S. Bacha oraz Requiem Mozarta - prezentując znane od lat walory ekspresyjności, zaangażowania i precyzji. Do znakomitych koncertów zaliczyć też można realizację Stworzenia świata Haydna - również pod dyrekcją Stuligrosza i z udziałem "poznańskich słowików". Kontynuowano ponadto prpzentację dzieł Szymanowskiego (co związane było z przypadającą w 1982 r. setną rocznicą urodzin kompozytora). Usłyszeliśmy więc Stabat Mater, muzykę fortepianową w wykonaniu Jerzego Godziszewskiego, a także trzy wybitne dzieła (Uwertura, f Koncert skrzypcowy, II So'mfonia) w programie koncertu inauguracji XXII Poznańskiej Wiosny Muzycznej. S"zon wzbogaciły gościnne występy orkiestr. Znakomity koncprt dała pol<:ka Orkiestra Kameralna Jerzego Maksymiuka (HaenrJel - Concerto grosso F-dur op. 6 nr 9, Haydn - Koncert wiolonczelow'U C-dur, Mozart - Serenada "Eine klein e Nachtmusik"), ze współudziałem świetnego wiolonczelisty Jerzego Klocka. Agnieszka Duczmal ze swoim zespołem wvkonała również sławną Mozartowka Serenadę oraz Concerto grosso Haendla - rywalizując z Maksvmiukiem. Inną, cenną pozvcia pr 0 gra m u okazał się nie znany większości słuchaczy Kanon D-dur Pachelbela. 50listką teg'O k'Oncertu była młoda flecistka Jadwiga Katnawska (Koncert fZetowy Karola F. E. Bacha). Wielu wrażeń d'Ostarcżył kancert 'Ork,iestry Akademii Muzycznej, starannie przyg'Otowany przez Renarda Czajkowskiego. W pr'Ogramie: emanująca patosem I Symfonia Brahmsa i błyskotliwy Koncert skrzypcowy Pi'Otra Czajkowskiego, w wyk'Onaniu laureata I nagrody Międzynarodoweg'O Konkursu Skrzypc'Owego im. Henryka Wieniawskieg'O (1977) Wadima Brodskiego. Uwieńczeniem sezonu był koncert w dniu 18 czerwca 1982 r., z muzyką Mahlera (Adagietto z V Symfonii i "Kindert'OtenZieder" 'Oraz Martinu (Msza poZowa). Tym udanym akordem zakończyli poznańscy filharmonicy sezon muzyczny 1981/1982. :f.'fjl t . ł \",.t. J, J.>. ;' .".J;A.o * -. II " ''iJ .;t ł'.........'.... . _1__..,. . _.-;. .')a-.. .\ ,. 4, "I., t.!..:!', ' " '.;__._:," I I ...-.: l. I....... k ... .... I>s.. - "." " .Sc.... >L ""' "t,,' . ,;" Ił' ;;:' , 'i" " :. p -" "'" -': "',,\..' ;"" ",>::!t ,a, , .} ". ,/ 'l ., ;,,.. .'At\ ,i;,.:..t !(: , F '9 rp jf '."',.. '... (, ::;: "'4[" .. :"... :"',' .. /,' . , ,........,.. '\, :',.._l ., J '\,. ":'..-f ,... -. .\ .A:.........: ','u'; .&..... Ą) "., ' *"""','1 . 1 . 1'0"-,' Prezydent Poznania Andrzej Wituski otwiera uroczyste posiedzenie Komitetu Redakcyjnego (17 I 1984 r.)ł ' .." , .. , .;.. . , ' I :" : ,''', '-C --.... ,\t. ",.,-'..-"t i 1Ił\ "\ J ! L 1\ 'ł: l".. .4\l. " ., , * -f :-:..:V¥I' .$ ! t' , '. .. ' 1 ' .". :". \ .,... ; ;.) ., , ': .1. l' :' 4il"" , "t. , .-.. ......' "'< ',' .:.m . ,",f /ł ., '; .f li :, 1 t 'q '!:t. ...;U<-_ .1 ';, \" " .. .: I Sprawozdanie z działalności "Kroniki" wygłasza przewodniczący Kolegium Redakcyjneg.-J Andzej Goćwimki. SiE'dzą od lewej: prof. dr Lech Trzectiakowski, red. Tadeusz Świtała, Andrzej Goćwinski, prezydent miasta A1ndrzej Wituski, wicewojewoda poznański Romuald Zysnarski, kierownik Wydziału Nauki, Oświaty i Kultclry KomitE'łtu Wojewódzkif<,go PoIkiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Mirosław Słowiński Referat obrazujący osiągnięcia pisma w latach 1923 - 1983 wygl:::Jsił przewodniczący Kolegium Redakcyjnego "Kroniki Miasta Poznania" i "Bibliote1ki Kroniki" Andrzej Goćwinski. Zasadnicze tezy referatu opublikowane zostały w zeszycie nr 3/83 naszego kwartalnika. Z uwagą i dużym zainteresowaniem wysłuchano z kolei k:::Jreferatu członka Komitetu Redakcyjnego Lecha Trzeciakowskiego - zatytułowanego Garść refleksji nad "Kroniką Miasta Poznania". "Zdaję sobie sprawę z tego - powiedział na zakończenie wystąpienia Lech Trzeciakowski - że może pominąłem szereg spraw jawiących się na tysiącach kart »Kroniki«, że nie zawsze sprawiedliwie oceniłem wysił ki redakcji i autorów. Nie podlega dyskusji, że »Kronika« jest niezastąpionym źródłem dla dziejów miasta, mimo że z różnych przyczyn nie wszystkie zagadnienia na jej łamach znajdowały swoje odbicie. Jest godnym podkreślenia, że z roku na rok rósł autorytet pisma w środowisku poznańckim, U jej zarania zespół autorski to w niemałvm procencie miłośnicy dziejów Poznania i -- poza wyjątkami - naukowcy mło.:Jszego pokolenia. Stopniowo rozszerzał się krąg współpracowników. Dziś jest rzeczą naturalną, że na jej łamach piszą uczeni, artyści niekiedy o ponadkrajowej renomie. Z łamó,w »Kroniki« przebija ogromna wielorakość spraw związanych z przeszłoścIą i teraźniejszością miasta. "Te sześćdziesiąt lat, w ciągu których kolejni redaktorzy »Kroniki« pr:tekazywali swe pismo do rąk czytelników, to lata ogromnych przemian w dziejach miasta. W dużej mierze znalazły one swój wyraz na kartach pisma. Istotne jest, że oddany został wysiłek pokoleń poznania Jubileusze >.. . , , .." :.; Prof. dr Lech Trzeciakowski wygłasza referat W głębi siedzą: red. Tadeusz Świtała, przewoniczący Kolegium Redakcyjnego Andrzej Goćwinski, prezydent Poznania Andrzej Wituski, wicewojewoda poznański Romuald Zysnarski I..;" . \' ..../."".. ..-: .. ,\ ',, " ' L\ A.o ,, .;--.. ....... ,','.... ''''." : "'':'- . . ru "x.. ... ..:ków, którzy mimo wielu trudności, dramatów, a nawet tragedii - tworzyli miasto należące do ośrodków nadających ton życiu materialnemu i duchowemu naszego narodu". Jako następny zabrał głos prezes zarządu Towarzystwa Miłośników Miasta Pioznania Stanisław Nawrocki, który powiedział: ,,»Kronika« oj samego początku była z Towarzystwem blisko związana. To właśnie w kręga.ch Towarzystwa powstała myśl utworzenia »Kroniki,< i tam ją zaczęto też realizować. Przez wiele lat związek między »Kroniką« a Towarzystwem był bardzo bliski, można powiedzieć do 1950 r. Później nieco tp kontakty osłabły, ale członkowie Towarzystwa są ;.;;." . -Y;I' ":t' , ., .. : :... , , :i , Przemówienie wygłasza prezes zarządu Towarzystwa Miłośników Miasta Poznmia prof. dr Stanisław Nawrocki. Siedzą: dr Magdalena WaI"koczewska (z lewej) i I sekretarz Komitetu Środowiskowego Kultury Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Franciszek Łozowski (z prawej) .;,;,}<" .. ,,'>\t : ,-, .y <{.: <- ::':- ' ''' ' ' , -:- -.. .:- .:-: _ WOC'"ł' ' ." l. . >:.'.. /.!..iLL"' :- "", '; ,,: .." -, ,'.."" ,,.. ;Fi .:: : ....... :'>.-. . brurdzo zobowiązani, że znowu te kontakty nawiązały się i to bardzo żywe, a wyrazem tego jest w ostatmm numerze »1\..ranikI« - właśnie rocznicowym - wprowaazenie haptularza Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, na łamach którego będzie można się orientawać co dzieje się w Towarzystwie. "Chciałbym powiedzieć, że »Kronika Miasta Poznania« przez cały okres swojego sześćdziesięciolecia bardzo bliska tawarzyszyła wszystkim sprawom zWIązanym z Paznaniem. Szybko reagowała na wszystkie zjawIska istotne dla rozwoju mIasta. Jest to możliwe chyba dlatego, że '>Kronika« jest kwartalnikiem, ma możliwaści szybkiegIQ druk awania i regularnegO' ukazywania się. Należy życzyć, aby taką rolę »Kronika« nadal - dla pozytku mieszkańców Poznama - adgrywała. "Przy okazji chciałbym wspomnieć o jeszcze jednej sprawie. Mianowicie w Komitecie Redakcyjnym działa spora osób, ale wielka rola przypada zawsze redaktIQrawi, zwanemu abecnie sekretarzem redakcji. Otóż w dziejach »Kroniki« było kilku redaktorów, a]e najdłużej pełnił tę funkcję obecny tuta] wśród nas, redaktor Tadeusz Świtała, bo w tym roku abchodzi jubileusz dwudziestopięciolecia pracy na tym stanowisku. Dzięki jegO' zabiegom i pomysłowości upartości, rzeczowości »Kronika« ma taki kształt, w jakim ją widzimy. Stara się on ciągle ją unowocześniać, żeby coraz lepiej spełniała swaje zadania. I za to redaktorawi Switale należą się słowa uznania, i życzenia, aby na tej funkcji wytrwał jeszcze przez wiele lat. Dziękuję!" Przemówienie ta było szczerze oklaskiwane. Przemawiał także sekretarz redakcji "KrIOniki" w latach 1956 - 1959 Antoni Gąsiorowski, który - wspaminając akr es wysiłków nad reaktywowaniem "Kroniki" w latach 1955 - 1957 - powiedział: "Byliśmy otoczeni wtedy dużą ilością czasopism historycznych, wychodzących w Poznaniu. Przede wszystkim ukazywały się wówczas równolegle w osiemdziesięciu arkuszach racznie "Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza". Dziś sytuacja się zmieniła i dlatego pazwolę sobie apelować do aktualnej redakcji i Komitetu Redakcyjnego o rozważenie możliwości włączenia na powrót tematyki historycznej - od bardzo odległej aż dIQ prawie współczesnej - w obręb »Kroniki Miasta Poznania «. "Sytuacja jest w tej chwili paradoksalna. Własne czasopisma naukowe poświęcone przeszłości swoich regionów mają wszystkie wajewó-:'lztwa wydzielone z dawniejszegO' województwa poznańskieo, a nie ma własnego czasopisma historycznego - dzisiejsze województwo poznańskie, przede wszystkim miasto Poznań, które magna pars awega woiewództwa stanowi. Jeśli się napisze caś o historii Piły, Kalisza, Leszna, Kanina - z miejsca, z pocał'Owaniem ręki można wydrukować w spf'cialistycznym czasopiśmie regionalnym. Dla historii Poznania musimy szukać miejsca najczęciej w czasapiach centralnych, ba w Poznaniu tel;o nie ulokujemy. Jeśli ukaże się praca paświęcona historii dawnegO' P07.nania, nie mamy miejsca na łamach własnych. lakalnych - jak nD. »Kronika Mista Poznania« - abv ją zrecenzować, amówić, ocenić. To wszystk skłania da wnio"'ku, że czas wreszcie pamyśleć nad przywróceniem »Kronice« - równipż funkcji czaFopisma hiFtorycznpgo. "Jedynym w Poznaniu czasopismem, które w tej chwili zajmuje się Jubileusze -. - .m ,:: / 1 -l,tIIt, ł \ ' \ \ 1>< t I, __ r .J ' " ..&-.' ; \ " " " ,),' ,. ,.{; , f " " jS- -- . "' . "Z>; .."......< ".. :" h .. ,. .. , .... o . . . ... ;...,,: :ł' , Przemówienie wygłasza prof. dr Antoni Gąsiorowski. Obok siedzi prof. dr Witold Jakóbczyk historią, są owe wspomniane już "Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza". Ukazują się nie tak jak dawniej w osiemdziesięciu arkuszach rocznie, tylko z biedą, ]edwo zipiąc, w objętości piętnastu arkuszy rocznie. Właściwie ukazywanie się ich wisi na włosku. Dlatego mój apel wydaje się uzasadniony". W imieniu zespołu redakcyjnego "Gazety Poznańskiej" gratulacje składał zastępca redaktora naczelnego Feliks Biłos, dołączając życzenia następującej treści, podpisane przez redaktora naczelnego Romana Czamańskiego: "Redaktorom i współpracownikom »Kroniki Miasta Poznania« z okazji jubileuszu 60-le,eia, szczere gratulacje i życzenia. Ad Multos Annos ku pożytkowi i chwale Grodu Przemysława". Sekretarz redakcji Tadeusz Switała odczytał następnie niektóre telegramy i gratulacje, jakie napłynęły w przeddzień jubileu!"zu. Przede wszystkim ,od byłego redaktora nacze]nego w latach 1956 - 1958 Janusza Ziółkowskiego, który nie mógł wziąć udziału w uroczystym posiedzeniu Komitetu Redakcyjnego, i przewodniczącego Kolegium Redakcyjnego w latach 1960 -1963 - Janusza Przewoźnego. "Z okazji ;ubileuszu 60-lecia »Kroniki Miasta Poznania« - czytał dalej Tadeusz Switah - jest nam szczególnie miło przFkazać serdf'c7.ne gratuJac;e oraz naiJeD'sze życzenia dal"zvch sukcesów w dziele rozkwitu poznańskiego kronikarstwa. Dzięk:i »Kronice Miac:ta Poznania«, historia działajności środowiska poznaMkiego we wzystkich dziedzinach życia, przekazywana przez pokolenia, niech służy społeczeństwu polskiemu \yie nia i jego obywateli dla PO]lskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dyrekcja i załoga Drukarni Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza". Na pamiątkę jubileuEzu uczestnicy otrzymali Wielkopolski Słownik .Biograficzny, ze specjalną wklejką ekslibriwą, zaprojektowaną przez nieodżałowanej pamięci artystę-plastyka Zbigniewa Kaję. Posiedzenie zakończył krótkim przemówieniem prezydent Poznania Andrzej Wituski. Uczestnicy uroczystości wysłuchali kilkuminutowego recitalu chopinowskiego dyplomantki Akademii Muzycznej Ewy Wojto- ...... wicz. W siedzibie Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, prezes Stanisław Nawrocki dokonał otwarcia wystawy dokumentalnej pl. 60 lat "Kroniki Miasta Poznania", przygotowanej przez pracowników naukowych WojewÓdzkiego Archiwum Państwowego: mgr a Adama Bieniaszewskiego i mgr Jadwigę Miedzianowską (oprawa plastyczna - Stanisław Gif'lnia'k). JubileU3ze Sekretarz redakcji Tadeusz Świtała odczytUJe gratulacje nadesldne na jubileusz. Siedzą: prof, dr Lech Trzeciakowski (z lewej). prezydent Poznania Andrzej Wituski (z prawej) :". ,j om :.:.::: .,.."< .. -, l . ...Ifs: \. CO"',,," '\' , ,"' .m::i:r. . ..,:1' f ":' \ '! -, r ",1,'" ...i' .. ";""'. ./0 .., 'il :' l' Uczestnicy uroczystego posiedzenia Komitetu Redakcyjnego przy stole obrad 'f1:: .a"H, .., \I y'J''''/.:i... . m»;.u.",: - .._._._...o-....,. ,ł. /4. " r ,f ,I, " ".: ''.. f.0 . l!ff t. 'i , . ;;,r ... i ,, błł::. ":!. : ' ,__ ,\",: 4;:, ---- '\ ,. I ...--,". :. ,on ... .(, ::{---'" . .'''. >O ..r .... ... .... """,.', ',' ' ".'" ', I t ' ..." ",,:,', ""c ..,,:;;.. :, ,I: . : 11 ..."" ' "" '; ,. .......... . . ....".. . '-'," \, , \ » .c, ---. Jubileusze :1J:1 ;.r . "1 .... .:::.".1("f( '1' ,. *-. '-. 't ., .. 1& ., rł1 H l " ... .;... . ..,.'. -, Jat .. , };.r '.,;." Otwarcie wystawy w sal-onie Towarzys'twa Miłośników l\lJ:ia.>ta PJZl1ani'l -<: 10:;: '-'<. ',":;<'.""" \I [I :..",. >: .. '.. -:: ......,... ;.;,-' ,;..:-. "y.,'. .. 0,.. ....; : Te."..:."'.';" ;:i " ......:.:: . .w. . ><<.,..::!::::-, L ,, , ," "łl' ;. ,'" ! ...... .",:, .'r:1 _, ::'I'ł "m't,_ ,i""'>&>- .": ... ł' 4.: --..... >" . >.."" "",," ".. ' :l "'-, ,'..) ....... ..: "-- :. .(". i .....<:'iot ,-i? , .. . ..... .0;' '. _.::."'" , .. '" ,J KRONIKA :':,' MIASfA' '"';' IOZNANIA 1923 1983 ,_,,:,"""""''_':' I IIb' . .,.':' NIl ;;,.. .;;;;;,. ,.,.'., '. (")1, ,..' ," IiI I .:I. nlll !. ..:. , " :\ " -,,-,., 11'), ,,1 ""':.:eł. .\.7 " I" - '.T, ł" .0--..:' : ..= r;;.::' , ,7::f;; ..0:' to-". ... ,. o.J I a ,_ ltlJ!..' ' -,r.Air (J W '. I" ." ','" .. :'..:....., ,--, ' F" '. · "'..' !( ---;, ".:::=:. f F . III , 1 1';':'f J" , a l i" ';,:;.; ':';,.,";:+-:_ ....... .... =:D. ..., Ił 1 -' . ,, ".I ,(r . '"" I .. I .' '". ,- , \.... I1f"m, ", -", . .: . " ... )la, IHI I1J ';:;" .''::', ." t ,I -.' ....... 1.1 _ .. , " /' c . I" ij 1M' --.. I' TI -r,fffl"i-; f,r"., I' łłJ. . : U1.l..""- I,:/I łł.-f" .mr' . I f n "r r." --,,: - ,I ;;.!;-t-:= .J :[:I..J.i .t"_:'; . .t:t"!łJ1. .--....... "_".. .. T! - - - ;.., .. -..,,: .,:..;t6 ... łł. .. r.:: ;.:I.-.; 0..: ".. _r-o . i; . : !i .. '\ ".;. 1, Exlibris jubileuszowy zaprojektował nie żyjqcy jui Zbigniew Kaja - artysta-grafik zwiqzany z "Kronikq" od 1959 r. ANEKS Zyczenia nadesłane "Kronice" - jubilatce Minister Spraw Zagranicznych Warszawa, dnia 27 stycznia 1984 r. Towarzysz Andrzej Wituski Prezydent Miasta Poznania Serdecznie dziękuję za przekazane mi zaproszenie do wzięcia udziału w uroczystym posiedzeniu Komitetu Redakcyjnego z okazji jubileuszu 50-lecia "Kroniki Miasta Poznania". Z powodu nieobeoności w kraju, nie byłem w stanie skorzystać z Waszego zaproszenia. Z okazji przypadającego jubileuszu "Kroniki Miasta Pozmania", składam całemu zespołowi najlepsze życzenia zdrowia i pomy.ślności oraz osiągnięć w redagowaniu Waszego pisma. Stefan Olszowski Adam Łopatka Warszawa, dnia 12 I 1984 r. Towarzysz Andrzej Wituski Prezydent m. Pozmmia Dostojny Towarzyszu Prezydencie Dziękuję serdecznie za miłą pamięć i zaproszenie na uroczyste posiedzenie Komitetu Redakcyjnego .,Kroniki Miasta Poznania" 17 bm. Niestety, mimo że serce się do tego rwie. .nie zdołam przybyć na to posiedzenie. Pros,zę wybaczyć. Jestem dumny, że przez parę lat byłem członkiem Redakcji "Kroniki" oraz że miałem szczęście ogłosić w niej niektóre moje teksty. "Kronika" jest pismem, które zawsze otwieram z ciekawością. Szukam na jej łamach okruchów młodości i śladów wielu lat pracy spędzonych w Poznaniu. Zyczę "Kronice", aby zawsze wiernie odzwierciedlała i stymulowała wzrost Miasta oraz życie jego pracowitych mieszkańców, wśród których mam również członków najbliższej rodziny. Redakcja "Kroniki" ma pe1ne podstawy do zadowolmia z dotychczas wykonanego dzieła. Zyczę jej członkom, aby czytelnicy zawsze dobrze mówili o "Kronice" i jej potrzebowali. . Wyrazy przyjaźni Adam Łopatka 9 Kronika m. Poznania 3 - 4184 Jubileusze Z cluujf .Ju'ł1le4= 6O-kcia Aroniki Mia$M Pl>iZlt/11IfQ .}iIM ""'" r mIk'. "'4RzM. «M p q iJq};S:J>f1ł. "" k ;fJZ "-.tMJ. l);iękl KF_... M_ ",ł.ł.- _ ,.. "",'"".iy,itklcl_iy",,ę-ł"""-''''';y - .. ,<1/1 ; ........... mhsJ. p_ 1i£K dI# l'okI...j,fi>IkMT. I- """"'- .......,. "tł.\ C ' c:.--: \":Y Fotokopia gratulacji jubileuszowych dyrekcji i załogi Drukarni Uniwersytetu im. Adama Mickiewiczao'.",. A "ł:$>. " -', '#', -' "-:";" . j.... -- "o o,' .;;} j" .' r .'-łI: " 't "."i. . .. >.-, _.;_ .{i!:.;:r:.:,-.. <>:... :. ,. ., '" - ":"':-i' ''jt , -it 'A, >! ,\G'71 '",,;,; _, ',.", " ',k1f , D "',' ,,.,. . ittkk., e.;q/", ici\",..< I\mniktu 9Jt\e9 0 ' t' ";'td;n''''' :. S£t:;ji .#''<.t;: f>..t;' l{ l...:",-: );:-<-? .-.. ", - .. ' ę.prnńt. t iIbj"'i !;OOÓWW UJO.t\iu,. " ," 4n]ta"(I.d1(! 'wnmidiua,,';"? .;..." ''!": !f .;;-., Fotokopia gratulacji najmłodszego tygodnika pomlańskiego "Wprost" .....'. '. < , Zyczenia jubileuszowe nadesłały także dziec:i z Pracowni Plastycznej na Osiedlu Przyjaźni 10. Ten malunek wykonała Agnieszka Wicewojewoda Poznański Poznań, onia 17 stycznia 1984 r. Komitet Redakcyjny "Kroniki Miasta Poznania" Z okazji pięknego Jubileuszu 50-lecia "Kroniki Miasta Poznania", proszę przyJąc wyrazy szacunku i uznania za działalność, która zapisała się na trwałe w dziele popularyzowania dorobku kultury Wielkopolski. "Kronika Miasta Poznania" utrwala i przekazuje następnym pokoleniom historię Poznania, pamięć o jego najświatlejszych obywatelach, zapisuje waŻine wydarzenia z różnych dziedzin kultury, nauki i gospodarki. Gorący patriotyzm, troska i duma zrodziły te różne, tak pożyteczne funkcje, które spełnia Wasze pismo. W dniu uroczystego Jubileuszu, życzę Komitetowi Redakcyjnemu "Kroniki" dalszych wspaniałych sukcesów i osiągnięć twórczych oraz pomyślności w życiu osobistymmgr Romuald Zysnarski PO:IJnań, dnia 17 stycznia 1984 r. Kolegium Redakcyjne "Kroniki Miasta Poznania" w Poznaniu Burzliwy rozwój Poznania w ostatnich dziesięcioleciach wymaga takiego pióra dziennikarskiego, które by wszechstronnie i obiektywnie naświetlało oraz w sposób właściwy zapisywało bieżącą problematy;kę miasta. Zadania te realizuje niewątpliwie Wasz kwartalnik, obchodzący sześćdziesięciolecie swego istnienia. .,Kronika Miasta Poznania" położyła duże zasługi wobec swego miasta, szczególnie w pierwszym okresie swego istnienia, prostując wytrwale fałsze historyków pruskich, wypaczające dzieje Poznania. W Polsce Ludowej" stając się organem zarządu miasta, zapisuje na swych kartach wartki nurt rozwoju życia gospodarczego i społeczno-kulturalnego miasta, poświęcając wiele uwagi działalności organów miejskich. W imieniu Komit,etru Środowis!k:owego Kultury PQlskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej życzę olegium Redakcyjnemu jak najlepszych osiągnięć w trudnej lecz jakże odpowiedzialnej i zaszczytnej pracy publicy.styc:i'Jnej. Szczególne życzenia składam naszemu działaczowi - sekretarzowi "Kroniki" tow. Tadeuszowi Świtale, który jednocześnie obchodzi 25-lecie pracy na tym stanowisku. Władzom miejskim i czytelnikom życzę, by pismo pomocne im było w wysiłkach zmierzających do dalszego wszechstronnego rozwoju miasta, dla dobra jego mieszkańców i naszej Ludowej Ojczyzny. I s'ekretarz Franciszek Łozowskig. Jubileusze Wydział Kultury i Sztuki Urzędu WOjewódzkiego Poznań., dnia 17 stycznia 1984 t. Komitet Redakcyjny .,Kroniki Miasta Poznania" Z okazji doniosłego Jubileuszu, proszę przyjąć najlepsze gratulacje i wyrazy szczerego uznania. Piękny Jubileusz 60-lecia najstarszego w Polsce kwartaLnika jest wyrazem troski i dumy z miasta, które jest stolicą naszego regionu. Historia zapisana na kartach "Kroniki" przekazuje młodym pokoleniom wydarzenia z różnych dziedzin nauki, kultury i gospodarki. W dniu pięknego Jubileuszu, proszę przyjąć życzenia dalszych sukces6w w pracy oraz wiele satysfakcji w życiu osobistym. Wicedyrektor mgr Tadeusz Janusz Poznań, dnia 1'7 stycZlnia 1984 r. Obywa1el Andrzej Wituski Prezydent Miasta P02'Jnania Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego ,,,Kroniki Miasta Poznania" Z okazji Jubileuszu 60-lecia ,,,Kroniki Miasta Poznania" przesyłamy Obywatelowi Przewodniczącemu i Komitetowi Redakcyjnemu najserdeczniejsze gratulacje w imieniu księgarzy wielkopolskich. Zyczymy pomyślnej kontynuacji działalności wydawniczej, wnoszącej trwały wkład do kultury regionu i stanowiącej doniosły zal'>is historyczny świadectwa pokoleniowego. I Sekretarz Podstawowej Organizacji Partyjnej Barbara Zielkiewicz Dyrektor mgr Maciej Frajtak Przewodniczący Rady Pracowniczej Wojciech Niewiada Redakcja "Kroniki Wielkopolski" Poznań, 17 stycznia 1984 r. Kolegium Redakcyj!I1e "Kroniki Miasta Poznania" Z okazji ważnego dla kultury Wie1kopolski Jubileuszu 60-lecia "Kroniki Miasta Poznania", proszę przyjąć wyrazy naj szczerszego szacunku, uznania i podziękowania za owocną działalność w dziele popularyzowania dorobku kultury naszego regionu. Gorący patriotyzm, troska o pamięć i pomyślność miasta, duma, zrodziły najstarszy w Polsce kwartalnik miejski, działający od 60 lat w służbie Poznania. Społeczeństwo poznańskie dumne jest, że w jego mieście działa zespół ludzi, ktory utrwala karty historii Poznania, pamięć o jego roli i znaczeniu dla państwa polskiego i Wielkopolski. W uroczystym dniu Jubileuszu, składamy serdeczne życzenia dalszych wspaniałych sukcesów w pracy, powodzenia w zamierzeniach służących całemu społeczeństwu w szerokim upowszechnianiu kultury narodowej. W imieniu Kolegium Redakcyjnego Redaktor Naczelny "Kroniki Wielkopolski" Czeslaw Łuczak Redaktor Naczelny Biblioteki "Kroniki Wielkopolski" Feliks Fornalczyk Polska Agencja Prasowa Oddział w Poznaniu Poznań, dnia 116 I 198i r. Prezydent Miasta Poznania Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego ,,,Kroniki Miasta Poznania" Andrzej Wituski Z okazji 60-lecia "Kroniki Miasta Poznania" - najstarszego w Polsce kwartalnika, towarzyszącego przez wszystkie te lata życiu mieszkańców Grodu Przemysława, ukazującego blaski i cienie jego pięknej historii i współczesności jako intelektualnego, ekonomicznego i społecżnego centrum Wielkopolski - składamy na Pańskie ręce szczere gratulacje i najlepsze życzenia dalszej, równie jak dotąd pożytecznej pracy dla grona miłośników naszego miasta z takim oddaniem redagującego "Kronikę". Za zespół Oddziału PAP w Poznaniu Aleksander Nowak Prezydent Miasta Poznania Andrzej Wituski Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego "Kroniki Miasta Poznania" Proszę przyjąć od zespołu redakcyjnego tygodnika "Wprost" najserdeczniejsze gratulacje i życzenia dalszych sukcesów w redagowaniu "Kroniki Miasta Poznania" - zasłużonego dla naszego miasta wydawnictwa. "Wprost" Tygodnik Społeczno-Polityczny Waldemar Kosiński Redaktor Naczelny Poznań, w styczniu 1934 r. Jubileusze Polski Teatr Tańca Balet Poznański Poznań, dnia 17 I HJ84 r. Red. Tadeusz Switała "Kronika Miasta Poznania" Polski Teatr Tańca przesyła z okazji 50-lecia najlepsze życzenia i gratulacje. Z wdzięcznością podkreślamy, że "Kronika Miasta Pozmania" odnotowała wszystkie premiery Polskiego Teatru Tańca, wszystkie ważniejsze wyjazdy zagraniczne i otrzymane przez teatr wyróżnienia Towarzyszyła nam więc w naszych codziennych trudach i I adościach, stała się niejako dokumentem naszej pracy w tej ulotnej dziedzinie sztuki, jaką jest balet. Przesyłamy Redakcji najlepsze życzenia następnych ważnych jubileuszy wraz ze zdjęciami z naszej ostatniej premiery. Za Polski Teatr Tańca Katarzyna Pajowa Wicedyrektor Chór Męski "Arion" przy Pałacu Kultury Poznań, dnia 6 II 1984 r. Redakcja "Kroniki Miasta Poznania" Z okazji Jubileuszu 60-lecia wydawania kwartalnika poświęconego problematyce współczesnego Poznania - "Kroniki Miasta Poznania" Zarząd, Kierownictwo artystyczne oraz członkowie Chóru Męskiego "Arion" Palacu Kultury w Poznaniu składają najlepsze gratulacje oraz serdecznie życzą dalszych sukcesów w rejestrowaniu i ukazywaniu najbardziej ważnych wydarzeń politycznych, gospodarczych, społecznych i kullj;urallnych naszego miasta. . Jednocześnie życzymy całemu zespołowi redakcyjnemu dużo zdrowia, pomyślności w życiu zawodowym, jak również osobistym i rodzinnym. Czcigodnym Jubilatom z całego serca dołączamy śpiewacze pozdrowienia Cześć Pieśni! Sekretarz l. Paczkowski Kierownik Arty,styczny mgr L. Bajch Prezes S. Mikołajczyk WSPOMNIENIE o BOLESŁAWIE HORNOWSKIM (1914 -1983) Bolesław Hornowski urodził się dnia 6 maja 1914 r. w Studziance, w byłym powiecie białopod1askim, jako najstarszy spośród czworga dzieci w rodzinie chłopskiej Władysława Hornowskiego i jego żony Józef y z Bobkiewiczów. Po ukończeniu szkoły podstawowej w pobliskich ŁomRzach w 1929 r., i po zdaniu egzaminu wstępnego, został przyjęty - jeszcze w tym samym roku do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Leśnej Podlaskiej, które ukończył w 1934 r., uzyskując dyplom nauczyciela publicznych i pry/watnych szkół powszechnych. Do 1938 r. pracował w szkołach POWlszechnych w Piszczacu i Kaliłowie, a następnie - po zdaniu egzaminu praktyczneg.o na nauczyciela publicznych szkół powszechnych - został nauczycielem etatowym w Łomazach. W wojnie obrOI1ll1ej (1939) walczył w sze:"egach 2, Pułku Strzelców Pieszych. Pod koniec września 1939 r. 'przekroczył z całym oddziałem granicę państwową. Jak inni - został internowany w twierdzy Komarom na Węgrzech. W kilka miesięcy później przedostał się przez "zliel'oną granicę" do Jugosbwii, a nast<;pnie przez Włochy do punktu zbornego Polskich Sił Zbrojnych w Bressuire (t'rancja). Po kapitulacji Francji, z grupą okolo póHora tysiąca żołnierzy na pokładzie statku handlowego odpłynął do . .: Oj: . .'<'*I. , " _ .:.o_ , .-..... ",- t .: :":\ :.":::.xJ. :.: ,.;. ..ł-\ i'_ .' 00'''" <. :;$ :? Y".. . .: Wielkiej Brytanii, gdzie w Dundee (Szkocja) ukończył szkołę podchorążych, uzyskując stopień podporucznika. W 194'3 r. Bolesław Hornowski został skierowany do Edynburga, gdzie studiował psychologię, pedagogikę i biologię, m.in. pod kierunkiem prof. Jamesa Drevera. W maju 1947 r, zdał egzamn z psychologii ogólnej, stosowanej i przemysłowej, z historii psychologii i filozofii moralnej, trwający sześć godzin egzamin praktyczny z psychologii, a w dniu 14 czerwca - egzamin magisterski na podstawie pracy psychological interpretation of sex differen Z żalobnej karty ces in drawing a "man" in early adolescence. W lipcu 1947 r. otrzymał stopień M.A. with honours in psychology. Na początku grudnia 1:9'47 r. Bolesław Hornowski powrócił do kraju, do rodzinnej Studzianki. W dniu l lutego 1948 r. podjął pracę psychologa w Poradni Zawodowej przy Urzędzie Zatrudnienia w Poznaniu (ul. Czarnieckiego 9). W maju tegoż roku nostryfikował na Uniwersytecie Warszaw.skim dy:plom z Edynburga. Nie przerywając pracy zawodowej, przygotował na Uniwersytecie Poznańskim. pod kierunkiem prof. dra Stefana Błachowskiego, rozprawę doktorską Z badań nad percepcją metodą Ravena. W dniu 23 maja 1950 r. otrzymał stopień naukowy doktora filozofii, a l listopada 1950 r. został przyjęty na etat adiunkta w Katedrze Psychologii II, kierowanej przez zastępcę pro!fesora dra Stanisława Kowalskiego. W 19'56 r. awansował na zastępcę profesora, a rok później otrzymał stopień kandydata nauk psychologicznych lIla podstawie złożonych egzaminów i przedstawionejl monografii Ksztaltowanie naukowego światopoglądu u dzieci i mlodzieży. W 1959 r. został powołany na stanowisko docenta etatowego. W dniu 12 maja 1970 r. Rada Państwa nadała mu tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w dniu 16 października 1975 r. - profesora zwyczajnego nauk humanistycznych. Po przejściu prof. dra Stefana Błachowskiego na emeryturę (1960), doc. dr Bolesław Hornowski objął kierownictwo Katedry Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, w skład której wchodziły wówczas trzy zakłady: Psychologii Ogólnej i Eksperymentalnej (Stefan Błachowski), Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej (Bolesław Hornowski) i Psychologii Klinicznej (Andrzej Lewicki). W 1969 r. z połączenia Katedry Psychologii i Katedry Psychologii Klinicznej powstał Instytut Psychologii, którego dyrektorem został Bolesław Hornowski. Pełnił tę funkcję nieprzerwanie do dnia l sierpnia 1981 r. Jednocześnie kierował powołanymdo życia w tym samym dniu Zakładem Psychologii Ogólnej, kontynuującym działalność Zakładu kierowanego przez rof. dra Stefana Błachowskiego w dawnej Katedrze Psychologii. Działalność nauKowa Bolesława Hornowskiego trwała blisko trzydzieści pięć lat i wiązała się w sposób nierozerwalny z powojennymi dziejami psychologii polskiej. W dzieje te wniósł on swój indywidualny wkład, wywierając wpływ na ,rozwój badań w kilku dziedzinach psychologii, i to zar6wno poprzez prace własne, jak i badania swoich uczniów i współpracowników. Chodzi tu przede wszystkim o psychologię ogólną, psychologię różnic indywidualnych i psychometrię oraz psychologię rozwojową i wychowawczą. Prowadzone przez prof. Hornowskiego prace badawcze układały się w kilka grup, a ich wątki problemowe podejmował na nowo w różnych okresach swej działalności. Były to: badania z zakresu psychologii zdolności i psychometrii; badania nad rozwojem umysłowym i rozwojem osobowości, w tym pionierskie studia nad prawidłowościami tego rozwoju lIla podstawie analizy rysunku postaci ludzkiej; badania nad kształtowaniem się przekonań i światopoglądu oraz nad rolą różnych cZYnlI1ików psychologicznych w zachowaniu i działalności człowieka. Problematyka prac prof. Hornowskiego nawiązywała z jednej strony do ważnych zagadnień badawczych psychologii współczesneJ, a z drugiej zaś - co bywa udziałem badaczy w dziedzinie psychologii - powstawała w wyniku refleksji nad własnym doświadczeniem życiowym Mając za sobą doświadczenie z pracy nauczycielskiej i działalności na stanowisku psychologa-praktyka, Bolesław Hornowski jako badacz wykazywał zawsze wyczucie potrzeb praktyki społecznej i z zaangażowaniem - jak niewielu - traktował hasło "psychologia w służbie społeczeństwa". Starał się przechodzić w badaniach od opisu zjawisk i wy jaśniauia prawidłowości do konstruowania na rzędzi diagnostycznych, za pomocą których można by zjawis'ka te rozpoznawać i zdobywać możliwość oddziaływania na ich przebieg. Tak więc, zajmując się problematyką zdolności - a opubliJkował na ten temat trzy monografie i wiele artykułów - przeprowadził, jako jeden z pierwszych, analizę psychologiczną skali Progressive Matrices Ravena i - niejako "po drodze" - dokonał adaptacji tej skali do warunków polskich. Dzięki temu psychologowie polscy uzyskali bardzo wcześnie" bo już w 1959 r., możliwość posługiwania się testami Ravena w badaniach naukowych i diagnostycznych. Profesor uzupełnił swoje studia nad skalą Ravena w latach sześćdziesiątych tak, że ciągle znajduje się ona w podstawowym instrumentarium psychologów polskich. Badania nad problematyką zdolności konty;nuował w wielu studiach teoretycznych, rozprawach i w monografii ozwój inteligencji i zdolności specjalnych, wydanej w 1.9ą8 r., a przynoszącej twórczą syntezę dorobku psychologii w tym zakresie. Wnikliwie obserwując człowieka, widział prof. Hornowski wyraźnie związek między rozwojem umysłu i osobowości jednostki. Jako troskliwy ojciec, potrafił też łączyć miłośc do dzieci i radość obcowania z nimi z pasją badawczą. Dowodem tego są długotrwałe, wnikliwe i bogato udokumentowallle obserwacje nad rozwojem rysunku, jakie przeprowadził śledząc rozwój swoich trojga dzieci. Analiza związku tej działalności konstrukcyjno-ekspresyjnej z rozwojem osobowości pozwoliła mu rozwijać prace nad bogatą problematyką badawczą, która - w powiązaniu z jego działalnością jeszcze w Edynburgu pod kierunkiem prof. J amesa Drevera - stała się przedmiotem rozległych studiów, jakie prowadził przez wiele lat wraz ze swoimi uczniami na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, a take w Wyższych Szkołach Pedag:Jgicznych w Gdańsku i Bydgoszczy. Studia te doprowadziły do wielu szcze gółowych odkryć" ujawniły zasady związku między rozwojem rysulllku a rozwojem umysłowym i formowaniem się osobowości dzieci oraz jego PTzekształcaniem się w kolejnych fazach dzieciństwa. I znów efektem czysto poznawczej strony badań było stworzenie podstaw metody diagnostycznej, opartej na wskaźnikach analizy rysunku postaci ludzkiej wykonanego przez dziecko. Wyniki tych badań zawiera mająca już dwa wydania książka Badania nad roz'Dojem psychicznym dzieci i młodzieży na pOdstawie rysunku postaci ludzkiej. Wrocław 1970 i 19811. Osobny krąg zainteresowań badawczych Profesora stanowiły zagadnienia kształtowania się przekonań i światopoglądu. Sledził te procesy u dzieci od najwcześniejszych lat życia i badał je u młodzieży. Doceniał rolę, jaką w nich odgrywają przeżycia i doświadczenia dziecka wynoszone z własnej aktywności w środowisku, ale także i znaczenie świadomych oddziaływań wychowawczych. Był też świadomy - nie tylko w badaniach, ale i w stosunkach z ludźmi - że przekonania człowieka modyfikują jego percepcję rzeczywistości, a pośrednio współokreślają jego działalność. Sam zaś - a rzecz to wcale niepospolita także wśród badaczy w dziedzinie psychologii - potrafił wiedzę psychologiczną odnosić do siebie samego i kierować swoim życiem zgodnie z tą wiedzą. I w tym także zaznacza się harmonijna jedność jego życia i działalności naukowej: potrafił inspirację do badań czerpać z doświadczenia życiowego, łączyć badania z życiem i miłością do dzieci, a wykryte prawidłowości i oparte na nich wskazania odnosić nie tylko do innych ludzi, ale i do siebie - także w końcowych latach życia, gdy musiał się zmierzyć z ciężką chorobą i jej konsekwencjami. Prof. Hornowskiemu czytelnicy polscy zawdzięczają tłumaczenia podręczników Z żaZobnej karty Elisabeth B. Hurlock z zakresu psycholugii rozwojowej dzieci i młodzieży. Wykształcił wielu uczniów, zajmujących obecnie stanowiska profesorów i docentów oraz pełniących kierownicze funkcje w licznych uczelniach krajowych. Wypromował sześciuset czterdziestu siedmiu magistrów, około czterdziestu doktorów, recenzował prace w ponad piętnastu przewodach habilitacyjnych, siedmiokrotnie występował jako superrecenzent prac habilitacyjnych, dziewięciokrotnie pełnił funkcję recenzenta w sprawach o nadanie tytułu profesora nadzwyczajnego, a czterokrotnie - profesora zwyczajnego. W latach 1960 - 1962 był prodziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W 1962 r. objął na blisko trzynaście lat funkcję redaktora naczelnego "Przeglądu Psychologicznego". W latach 19154 -l!)oO był sekretarzem, a w latach 1962 -1964 - wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Kierował też oddziałem poznańskim Towarzystwa (1959, 1972). Był: członkiem Komitetu Nauk Psychologicznych Polskiej Akademii Nauk; członkiem zespołu rzeczoznawców, a następnie Zespołu Dydaktyczno-Wychowawczego do spraw Psychologii Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki; członkiem rad naukowych wielu uczelni polskich; członkiem liczmych towarzystw naukowych w kr9.ju i za g.ranicą - m.in. Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Mi<;dzynarodowej Unii Psychologii Naukowej, Międzynarodowego Towarzystwa Psychologii Stosowanej; honorowym członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego i członkiem Międzynarodowego Zespołu Badań nad Wartością Pracy Ludzkiej. W latach 195,8 - 1972 Bolesław Hornow ski organizował i kierował Katedrą Psychologii Wyższej Szkoły PedagogicZlIlej w Gdańsku; opiekował się też naukowymi placówkami psychologicznymi w Wyższych Szkołach Pedagogicznych w Bydgoszczy i Zielonej Górze. Był też pracownikiem, współpracownikiem i opiekunem naukowym placówek psychologicznych w uczelniach poznańskich: Akademii Wychowania Fizycznego, Wyższej Szkoły Muzycznej, Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycwych i Akademii Ekonomicznej. Bolesław Hornowski był laureatem licznych nagród ministrów oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego i techniki, m.in. Nagród Indywidualnych II stopnia za monografię Rozwój inteligencji i zdolności specjalnych (1979) oraz - pośmie{tnie - za książkę Badania nad rozwojem psychicznym dzieci i mlodzieży na podstawie rysunku postaci ludzkiej (198'3). Za zasługi został odznaczony: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznaką "Za zasługi dla Polskiego Towarzystwa Psychologicznego". W 1981 r. otrzymał tytuł Zasłużonego Nauczyciela PRL. Od roku 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1949 1'. zawarł związek małżeński z pracownicą Poradni Zawodowej, a później kierowniczką Poradni Wychowawczo-Zawodowej dla dzielnicy Jeżyce, Stanisławą Cieślak. Z małżeństwa tego urodziło się troje dzieci: Elżbieta {19'52) - psycholog, Anna (1956) - lekarz chorób wewnętrznych i Tomasz (1'9158) - fizyk. Zmarł nagle 28 lipca 1983 r. w Poz:naniu. Spoczął w dniu 3 sierpnia w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym na J unikowie. Zebrał: Ryszard Stachowski OSTATNIE SESJE l\'IIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ VII KADENCJI (29 IX 1983 - 13 IIf 1984) 29 września 1983 r. W dniu 29 wrzesma 1983 r., w sali sesyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej, z udziałem dziewięćdziesięciu dwóch radnych odbyła się sesja Miejskiej Rady Narodowej poświęcona ocenie realizacji wniosków i zaleceń pokontrolnych Wojewódzkiej Grupy Operacyjno-Kontrolnej. Na ;esję, spoza grona radnych, przybyli m.in.: prezydent miasta Andrzej Wituski, wiceprezydenci: Zbigniew Habel, Zbigniew Kmieciak i Łucjan Majewski, Henryk Piłat - dyrektor Wydziału Kontroli i Instruktażu Urzędu Wojewódzkiego, Stefan Wierzbiński - przewodniczący Terenowej Komisji Odwoławczej do spraw Pracy, sekretarze komitetów dzielnicowych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, przewodniczący komitetów osiedlowych, kierownicy jednostek organizacyjnych Urzędu Miejskiego, przedstawiciele redakcji prasy lokalnej, radia i telewizji. Otwarcia sesji dokonał oraz przewodniczył obradom radny Stanisław Ant czak. P,:zed ustaleniem porządku obrad, Rudolf Zurek - były sekretarz Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu przekazal na ręce przewodniczącego Dyplom Uznania, nadany Radzie przez Ogólnopolski Komitet za aktywną działalnść we Froncie Jedności Narodu. Radny Stanisław Antczak przypomniał, iż głównym tematem sesji jest ocena realizacji wniosków i zaleceń pokontrolnych Wojewódzkiej Grupy Operacyjno-Kontrolnej, a dotyczących działallności Urzędu Miejskiego, i zwrócił się z pytaniem, czy radni pragną zgłosić uwagi do porządku obrad. Radna Halina Siwa zaproponowała przesunięcie zmian w składzie osobowym Terenowej Komisji Odwoławczej do spraw Pracy oraz Terenowej Komisji Rozjemczej z powodu braku pełnego uzasadnienia decyzji o odwołaniu niektórych człOlllków ze składów osobowych tychże Komisji. Radny Stanisław Antczak wyjaśnił, iż zmian dokonano na wniosek prezesa Sądu Wojewódzkiego oraz rezygnacji niektórych członków. Antoni Rosiński - dyrektor Wydziału Zatrudnienia i Spraw Socjalnych poinformował, IZ dwadzieścia dziewięć osób, które zostały odwołane z Terenowej Komisji Rozjemczej to osoby, które przeszły na emeryturę względnie zmieniły miejsce pracy. Po wyczerpującym wyjaśnieniu Stefana Wierzbińskiego - przewodniczącego Komisji Odwoławczej do spraw Pracy, radna Halina Siwa swój wniosek wycofała. W głosowaniu jawnym radni zaakceptowali porz.ądek obrad obejmujący: interpelacje i wnioski; ocenę realizacji wniosków i zaleceń pokontrolnych Wojewódzkiej Grupy Operacyjno-Kontrolnej a dotyczących działalności Urzędu Miejskiego; informację prezydenta o wykonaniu uchwał Rady z lat 1978 - 1983; rozpatrze Sprawozdania nie projektów uchwał w sprawach podziału miasta na strefy oraz określenia wysokości stawek czynszowych za najem lokali użytkowych; zmian w składzie osobowym Terenowej Komisji Odwoławczej do spraw Pracy i Terenowej Komisji Rozjemczej. Interpelacje i wnioski zgłosili radni: Czesław Śniady (występujący w imieniu mieszkańców N aramowie) p o n o w n i e w sprawie ostatecznego terminu zaopatrzenia w wodę Osiedla Naramowice; Zbigniew Sobczak w sprawie trybu udzielania odpowiedzi na wnioski i propozycje zgłais'Z:me przez radnych; Zdzisław Filipiak w sprawie wzmowienia działalności pralni samoobsługowej na Dębcu oraz uporządkowania działalności Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego na przystankach końcowych i zaostrzenia wśród pracowników Przedsiębiorstwa dyscyplilny pracy; Aleksandra Darna w sprawie strojów gimnastycznych i obuwia sportowego dla młodzieży; radna ta zapytała też, w jakim stanie zagospodarowania znajdują się tereny na Swierczewie w obrębie uL Góreckiej i Nizinnej?; Eugeniusz Korwel przedstawił wnioski, by: egzekwować od właścicieli psów uiszczanie opłat sanitarnych oraz zwiększyć kontrolę w lasach komunalnych (Dębina, Lasek Marceliński) w celu zapobiegania zaśmiecalI1iu; Maria Pastuszewska-Włoch zgłosiła dwa zapytania: kiedy powstanie pas zieleni ochronnej izolujący Osiedle Rusa i Zodiak od hałasu ze stacji we Franowie oraz - kiedy nastąpi likwidacja wysypiska śmieci między Osiedlem Rusa a uL Majakowskiego?; Franciszek Raś zgłosił wnioski o przywrócenie poprzedniej trasy linii tramwajowej nr 7 oraz ułatwienie młodzieży ze szkół podstawowych zakupu odzieży ochronnej. Ocena realizacji wniosków i zaleceń pokontrolnych Wojewódzkiej Grupy Operacyjno-Kontrolnej, a dotyczących działalności Urzędu Miejskiego, została radnym doręczona przed sesją. Przewodniczący obrad, radny StanIsław Antczakstwierdził. że kontrola Urzędu Miejskiego przeprowadzona przez Wojewódzką Grupę Operacyjno-Kontrolną objęła wsztstkie podstawowe dziedziny działania urzędu. Przedstawiona przez prezydenta miasta informacja w tym przedmiocie była oceniana na posiedzeniach komisji Rady. Ocenę tę poprzedziły kontrole przeprowadzone przez radnych we wrześniu 1983 r. w poszczegóLnych komórkach organizacyjnych Urzędu. Informacja była też tematem posiedzenia Prezydium Rady w dniu 14 września. Na kanwie tej informacji prezydent miasta Andrzej Wituski omówił zmiany strukturalne i kadrowe w Urzędzie Miejskim. .,W świetle kontroli Wojewódzkiej Grupy Operacyjnej - mówił Andrzej Wituski - doszliśmy do przekonania, że kompetencje prezydenta w wielu dziedzinach mogą być jeszcze poszerzone, tym bardziej że znajdujący się w opracowaniu model administracji będzie modelem dla wielkich miast w Polsce. Obejmować on będzie przede wszystkim przejęte przez miasto kompetencje. Ale oprócz tego widzimy konieczność: powołania Wydziału Ochrony Środowiska i przekształcenia Miejskiego Zarządu Gospodarki Komunalnej w Wydział Gospodarki Komunalnej z przejęciem spraw komunalnych z Wydziału Spraw Lokalowych; powołania Wydziału Czynów Społecznych i Samorządu Mieszkańców; przyjęcia planu ogólnego Poznania oraz zespołu inżynierii miejskiej. W trakcie ,porządkowania organizacyjnego Urzędu, wiceprezydent Łucjan Majewski - obok 'Swojego decernatu - został jednocześnie szefem Komisji Planowania i przejmie w najbliższym czasie nadzór nad geodezją, gospodarką terenami, Dyrekcją Rozbudowy Miasta oraz Miejskim Biurem Rozwoju Przestrzennego". Prezydent odpowiedział również na interpelacje radnych i zgłoszone wnioski. Radna Ewa Zakrzewska w imieniu Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego oraz Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności poinformowała, iż podstawę oceny realizacji wniosków i zaleceń pokontrolnych Wojewódzkiej Grupy Operacyjno-Kontrolnej s'tanowiły przeprowadzone w bieżącym miesiącu kontrole w Wydziałach: Organizacyjno-Prawnym i Kadr, Społeczno-Administracyjnym oraz ekspozyturach urzędu, których wyniki skonfrontowano z informacją prezydenta miasta. Radna zaproponowała przyjęcie doręczonych przed sesją materiałów. Rada podjęła odpowiednią uchwałę jednomyślnie. W sprawie informacji prezydenta o realizacji uchwał Rady w latach 1978-1983 zabrała głos radna Barbara Begier. "Informacja przypomniała nam - podkreśliła - w skali globalnej podjęte uchwały, ich liczbę, poruszaną tematykę i - w dużym skrócie - sposób realizacji. Uchwały rozliczaliśmy na sesjach, przyjmując sprawozdania Urzędu Miejskiego z ich wykonania. Spróbujmy spojrzeć na całość pakietu uchwał Rady bieżącej kadencji. Takie krytyczne spojrzenie na nazą działalność i jej skutki w postaci wykonania uchwał pozwoli ocenić, co my jako Rada wnieśliśmy do funkcjonowania miasta i jego rozwoju. "Najważniejsze zadania Rady wiążą się z uchwalaniem rocznych planów społeczno-gospodarczych i budżetu miasta, a następnie z rozliczaniem z ich wykonania. Uchwały zatwierdzające sprawozdania z realizacji rocznych planów i budżetu, zawierały niekiedy dodatkowe nakładane na urząd prezydenta zobowiązania. Doniosłym, a może i najdonioślejzym wydarzeneim w pracach Rady było zobowiązanie prezydenta do opracowania Rapbrtu o aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej Poznania. Jak pamiętamy, Raport nie został zaakceptowany przez Radę. Półroczna dyskusja nad nim wskazała bariery hamujące rozwój miasta i przyczyny pogarszania się warunków życia. Przyjęty na sesji Rady w dniu 30 marca 19J!3 r. Raport, wraz z wykazem ważniejszych zadań inwestycyjno-remontowych warunkujących prawidłowe funkcj-onowanie społeczno-gospodarcze Pozna nia, stanowi istotny dokument. charakteryzujący stan podstawowych dziedzin gospodarki miejskiej, z którego wynika konieczność realizacji przedstawionych zadań inwestycyjnych i remontowych. Zawarte programy, będące zestawieniem niezbędnego dla funkcjonowania organiz'mu miejskiego minimum, są nadal aktualne. "Na tle [?aportu nasuwa się refleksja, że skutki uchwał i wniosków nie zaWsze mogą być widoczne przed upływem kadencji. Pewne efekty rzeczowe podjętych uchwał można jednak przytoczyć. Np. do wymiernych efektów realizacji uchwały z 20 czerwca 19i80 r. w sprawie węzłowych problemów ochrony środowiska w mieście w latach 1981 - 1990 zalicza się zmniejszenie już obecnie emisji dwutlenku siarki przez zakłady zlokalizowane w Luboniu, energiczniejsze kontynuowanie budowy centralnej oczyszczalni ścieków, skrócenie terminów oczekiwania na wywóz nieczystości płynnych z trzech miesięcy do jednego. Do głównych efektów realizacji uchwały z 23 listopada 1979 r. w sprawie zadań rolnictwa w mieście oraz perspektyw jego rozwoju należą z kolei: znaczne ograniczenie przekazywania użytków rolnych na cele nierolnicze, rekultywacja 1'33 ha gruntów, adaptacja zabudowań fortecznych przy ul. Obodrzyokiej .na przechowaLnię ziemniaków i warzyw i in. W wyniku uchwały z dnia 23 listopada 1979 r. w sprawie kierunków działania w zakresie dalszej poprawy zaspokajania potrzeb socjalno-bytowych ludności zamieszkującej peryferie miasta dokonano wydłużenia tras niektórych linii tramwajowych, przystąpiono do budowy przystanków kolejowych w obrębie miasta (przystanek w Kozichgłowach oddano do użytku w 1982 r.), ułoż()ll'lo bądź wyremontowano odcinki sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej". Rada przyjęła informację do akceptującej wiadomości. Do projektu uchwały w sprawie podziału miasta na strefy oraz określenia stawek czynszowych za najem lokali Sprawozdania użytkowych uwagi i pytania zgłosili radni: Zdzisław Filipiak" Eugeniusz Korwel 1 Stanisław Wojsznis, a wyjaŚinienia składał Kazimierz Kukawka - dyrektor Wydziału Gospodal1ki Komunalnej i Spraw Lokalowych. W wYiI1iku jawnego głosowania, Rada podjęła uchwałę w sprawie podziału miasta na strefy oraz wysokości stawek czynszowych za najem lokali użytkowych (przy czterech głosach wstrzymuj1jcych się). W głosowaniu jawnym, jednomyślnie przyjęła też uchwałę w sprawie zmian w składzie osobowym Terenowej Komisji Odwoławczej do spraw Pracy. Na wniosek radnego Zbigniewa Sobczaka, rozpatrzenie zmian w składzie Terenowej Komisji Rozjemczej zostało przesunięte na następną sesję. Przed zakończeniem obrad, radny Stanisław Antczak zaproponował dokonanie korekty w planie pracy Rady. W związku z tYm, iż wybory do rad :narodowych odbędą się w roku 1984, zaproponO'wał, aby zasadniczy temat XXXI Sesji stanowiła ocena ładu i por,ządku publicznego, a zamiast informacji o działaloości Rady w dobiegającej końca kadencji rozpatrzona została informacja prezydenta o realizacji progmmu zamierzeń oszczędnościowych na lata 1-g83 - 1 ' 985. Propozycję Rada przyjęła jednomyślnie. Zamknięcie obrad XXX Sesji nastąpiło o godz. 11.50. 24 LISTOPADA 1983 R. Sesja była poświęcona ocenie ładu i porządku publicznego w PO'znaniu. Uczestniczyło w niej dziewięćdziesięciu dziewięciu radnych. Przybyli: Andrzej Wituski - prezydent Poznania, wiceprezydenci Zbigniew Habel i Łucjan Majewski, Michał Kolasiński - kierownik Wydziału Administracyjnego KGmitetu WO'jewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Jerzy Sabiniewicz - przewodniczący Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, Augustyn Kogut - przewodniczący Rady Wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odradzenia Narodowego, Aleksander Przysiecki - dyrektor Wydziału Spraw Społeczno-Administracyjnych Urzędu Wojewódzkiego, Jerzy Błaszczyński - wiceprokurator wojewódzki, Jerzy Ruszyński - prezes Sądu Rejonowego, Jan Wystrach - szef Rejonowego Urzędu Spraw WeWI!1ętrznych, Henryk Pankanin - przewodniczący Terenowej Komisji Rozjemczej, Lucyna Łuczak - dyrektor Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego, przedstawiciele Miejskiego Komitetu Kontroli Społecznej., sekretarze komitetów dzielnicowych Polskiej Zjednoczanej Partii Robotniczej, przewodniczący komitetów osiedlowych. dyrektorzy i kierownicy jednostek organizacyjnych Urzędu MiejskiegO', przedstawiciele redakcji prasy lokalnej, radia i telewizji. Otwarcia sesji dokonał i obradom przewodniczył radny Stanisław Antczak. Przypomniał on, iż zasadniczym tematem obrad sesji jest ocena ładu i porządku publicznego na obszarze miasta. Następnie przedstawił wniosek prezydenta Poznania o włącZienie do porządku obrad projektów uchwał w sprawach zmian w budżecie miasta na 1983 r. oraz wykorzystania nadwyżki budżetowej za rok 19182. Rada zatwierdziła porządek dzienny se,sji, obejmujący: interł)elacje i wnioski radnych; ocenę ładu i porządku publicznegO' na obszarze Poznania; informację o realizacji programu zamierzeń oszczędnościowych na lata 1983 -1'985; informację o działalności Miejskiego Komitetu Kontroli Społec:lJ!J.ej (I VIII 1.980 - 311 X 1983); informację o pracy Prezydium Rady (I II - 31 X 19613 r.); razpatrzenie projektów uchwał w sprawach: zmian w składzie osobowym Terenowej Komisji RO'zjemczej, ustanawienia Nagród Miasta Poznania w dziedzinie kultury i sztuki, wykorzystania nadwyżek budżetowych z roku 1982, zatwierdzenia decyzji prezydenta miasta o zmianach w budżecie miasta na 1983 r. Interpelacje i wnioski zgłosili radni: Andrzej P,iotrowski w sprawach powołania komisji ekspertów do zbadania przebiegu prac związanych z budową linii tramwajowej i pętli na Osiedlu Lecha, utworzenia bezpiecznych przejść dla pieszych w tym rejonie oraz niesprawnego funkcjonowania komunikacji miejskiej na Ratajach w dniu 24 listopada w godz. od 7.00 do 8.30; Ryszard Uta w sprawach niedostatecznej masy ciepła dostarczanego na Osiedle Jana III Sobieskiego do bloku nr 22 oraz przeprowadzenia remontu odcinka drogi prowadzącej do Urzędu Celnego; radny Uta zapytał też kiedy ostatecznie dojdzie do skutku zapowiedziane spotkanie radnych z dyrekcją Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego; Halina Smól-Bór przedstawiając WIIliosek w sprawie poprawy warunków w bursach i internatach szkół ponadpodstawowych zaproponowała, aby w tym celu ukończyć budowę obiektu u zbiegu ul. Palacza i Grunwaldzkiej; Maria Pastuszewska-Włoch zgłosiła 'Wnioski w sprawach zmiany przepisów o opiece lekarskIej nad dzieckiem chorym oraz, by dostawy mięsa i wędlin do sklepów mięsnych odbywały się o tej samej porze; Franciszek Raś przedłożył wnioski w sprawach wyegzekwowania od Zarządu Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej "H. Cegielski" zainstalowania zadaszeń nad balkonami w budynkach ;na Osiedlu Dębina, prawidłowego oświetlenia odcinka Trasy Hetmańskiej przy ul. Bema, uporządkowania sprzedaży w sklepie mięsnym nr 417; Monika Leonowicz zgłosiła wniosek, aby dodatkowe pomieszczenia przewidziane dla Muzeum Instrumentów Muzycznych nie uszczupliły Klubu Seniora; Bogusław Szydłowski wnioskował o przeprojektowanie b:.tdowy urządzeń technicznych na Winogra dat h w ten sposób, by nie doszło do likw:dacji drzewostanu oraz o definitywne załatwienie sprawy wtórnego podziału działek na Winograd;ch, Marianna Kempara-Polcyn przedłożyła wniosek w sprawie pomocy finansowej dla Kombinatu Ogrodniczego Państwowych Gospodarstw Ogrodniczych Naramowice na budowę mleczarni; Wacław Łukaszewicz przedtawił wnioski w sprąwach korzystnej dla konsumenta zamiany kartkowych przydziałów wędlin na mięso, wystąpienia do władz centralnych o zniesienie zakazu sprzedaży piwa przed godz. 13.00, uregulowania kwestii parkowania samochodów na chodnikach; Wanda Mazurek żgłosiła wnioski w sprawach utworzenia poradni dzielnicowych dla diabetyków, zapewnienia wykwalifikowanej kadry medycmej oraz leków w aptekach i artykułów diabetycznych w sklepach, a także przydzielenia lokalu dla Stowarzyszenia Chorych na Cukrzycę; domagała się także prawidłowego ogrzewania mieszkań na wszy'stkich osiedlach mieszkaniowych oraz przystąpienia do remontów budynków mieszkalnych, a szczególnie przeciekających dachów, na Winogradach. Odpowiedzi na interpelacje oraz wnioski udzielił prezydent miasta Andrzej Wituski. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak poinformowali, iż oceny stanu ładu i porządku publicznego na obszarze miasta dokonała Komisja Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego na swoim posiedzeniu w dniu 4 listopada. Prezydium Rad)'l, omawiając przedmiotową informację na posiedzeniu w dniu 9 listopada, zobowiązało Komisję Przestrzegania Prawa i Porządku Publiczn.ego do opracowania i przedłożenia Radzie projektu uchwały w tej sprawie. Informację o stanie ładu i porządku publicznego w mieście przedstawił szef Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych płk Jan Wystrach. Uzupełnił ją zastępca prokuratora wojewódzk!iego Jerzy Błas1zczyński. Radny Kazimierz Wolni:kowski, przedstawiając opinię Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku PublicIDego oraz zespołu radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, stwierdził m. in.: Sprawozdania "w Poznaniu wzrosła liczba przestępstw, co jest niewątpliwie wyniikiem znacznego rozluźnienia dyscypliny społecznej. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy również upatrywać w trud(l'1()ściah rynkowych, jak i w poważnym wzroście spożycia alkoholu. Wprawdzie z przedłożonej informacji wynika, że spożycie alkoholu w porównaniu z 1982 r. spadło, niemniej należy domniemywać, że dzieje się tak dlatego, że nastąpił wzrost spożycia alkoholu pochodzącego ze źródeł nielegalnych. Stąd wydaje się konieczne podjęcie szybkich działań na szeroką skalę zmierzających do likwidacji źródeł nielegalnego hndlu akoholem. Wysunięto w tym zakresie wiele wniosków. Zorganizowanie punktu sprzedaży alkoholu, który byłby czynny po godz. 18 wpłynęłoby również na ograniczenie zakupu w nielegalnych punktach. Ostatnio postulat ten częściowo został zrealizowany. Słuszny wydaje się również postulat wprowadzenia do sprzedaży butelek z alkoholem o mniejszej niż pół litra pojemności". "Wracając do problemu przestępczości - mówił dalej radny Wolnikowski - należy zwrócić uwagę na fakt, że najczęściej powtarzającymi się przestępstwami są włamania i kradzieże mienia prywatnego. Dzielnicami o największym zagrożeniu przestępczością są Stare i Nowe Miasto. Stąd istnieje bezwzględna potrzeba zwiększenia w tych dzielnicach liczby patroli milicyjnych oraz konieczność zwrócenia uwagi na stan oświetlenia ulic. Podkreślić należy, że poprawił się znacznie poziom wykrywalności przestępstw, ale ten fakt nie może nas w żadnym przypadku usypiać. Niepokojący jest udział nieletmich w dokonywaniu przestępstw. Należałoby zwrócić uwagę na to zjawisko resortu oświaty, który winien podjąć działania prewencyjne. Kolejnym zagadnieniem jest problem narkomanii. "Przedmiotem szczególnego zainteresowania i nasilonej kontroli społec:lJ!J.ej jest walka ze spekulacją. Kontrolą antyspekulacyjną obejmowano sklepy handlu uspołecznionego i prywatnego, targowiska, punkty usługowe, stacje bennowe. Częstotliwość tych kontroli przyczyniła się do spadku natężenia zjawiska. Oczywiście, ze względu na występujące w dalszym ciągu niedobory na rynku, nie mO:łma z kontynuowania tych kontroli rezygnować. "Komisja wyraża pogląd, że na poprawę ładu i porządku publicznego w Poznaniu ma wpływ zaangażowanie fun'kcjonariu.szy M]licji Obywatelskiej oraz prokuratury i sądów, jak również organizacji społecznych. Szczególną rol w utrzymaniu ładu i porządku powinna odgrywać Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej, kt6rej aktywność w ostatnim okręsie wyraźnie się zmniejszyła. Powinno się podjąć działania zmierzające do odbudowy siły i autorytetu tej organizacji tak, aby wspierała ona Milicję Obywatelską i była autentyc:lJ!J.ym łączmikiem między orgnami ścigania i społeczeństwem". Radny Kazimierz Wolnikowski zaproponował w imieniu Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego oraz Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Ro.botniczej podjęcie uchwały Rady, której treść odczytał. Radny Andrzej Piotrowski, zaniepokojony wzrostem przestępczości na obszarze N owego Miasta, przedłożył wniosek o utworzenie komisariatu Milicji Obywatelskiej dla Osiedli Lecha, Czecha, Rusa i Tysiąclecia. Przewodniczący obrad. radny Sta:nisław Antczak wyjaśnił., iż sprawy takie są załatwiane w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Radny Eugeniusz Korwel zaproponował, aby do projektu uchwały wprowadzić punkt o wzmożeniu kontroli nad osobami, które z zawodowego punktu widzenia mają obowiązek przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W jawnym głosowaniu za wprowadzeniem dodatkowego punktu do uchwały wypowiedziało się 58 radnych na 99 obecnych. W związku z tym, zobowiązano prezydium Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Public:lJ!J.ego do uzupełnienia uchwały. W trakcie jawnego głosowania, po przedstawieniu poprawek, Rada podjęła jednomyślnie uchwałę w sprawie oceny ładu i porządku publicznego na obszarze Poznania. Rada przyjęła do zatwierdzającej wiadomości informację o realizacji programu zamierzeń oszczędnościowych na lata 1'983 - 1'985 oraz zobowiązała Komisję Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego do dokonywania okresowych kontroli realizacji tego programu, Rada przyjęła również informację o działalności Miejskiego Komitetu Kontroli Społec2Jnej w okresie od l sierpnia 1980 r. dg 31 października 1983 r., przedstawioną przez Jana Pałyskę, i informację o pracy Prezydium Rady w okresie od 1 lutego do 31 października 1983 r. Następnie poddano pod jawne głosowanie projekt uchwały w sprawie zmian w składzie osobowym Terenowej Komiji Rozjemczej, przedyskutowany już na posiedzeniu Rady w dniu 29 września 19813 r Uchwała powzięta została jednomyślnie. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak poinformował, iż projekt uchwały w sprawie ustanowienia Nagród Miasta Poznania za działalność w dziedzinie kultury i sztuki był przedmiotem obrad Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury na posiedzeniu w dniu 3 listopada, a także Prezydium Rady w dniu 9 Hstopada i uzyskał poparcie. Rada w wyniku głosowania jawnego, przy jednym głosie wstrzymującym się, podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia Nagród. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak wyjaśnił, iż projekt uchwały w sprawie wykorzystania nadwyżki budżetowej z roku 1982, w którym mówi się o zwiększeniu dochodów i wydatków budżetu miasta na rok 198,3 o kwotę 54 959"000 zł, został zaopiniowany na posiedzeniu Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego wlU Kronika m. Poznania 3 - 4114 dniu 8 listopada. Prezydium Rady zaopiniowało projekt w dniu 9 listopada, formując jednocześnie wnioski, aby w przyszłości nadwy:iJka budżetowa dzielona była na zaspokajanie tych potrzeb w zakresie rozwoju miasta, które nie były dofinansowane przyznanymi środkami. Przyznana w - dziale 91 kwota w wysokości 9,5 mln zł winna być wydatkowana przez Urząd Miejski zgodnie z opracowanym programem oszczędnościowym; przyznane środki na dotowanie czynów społecznych, w wysokości 5 mln zł, winny być wydatkowane wyłącznie na czyny 'połeczne odpowiednio zaawansowane i wskazane przez Biuro Czynów Społecznych_ Rada jednomyślnie podjęła uchwałę w sprawie wykorzystania nadwyżki budżetowej z roku 1982. Na mocy tej uchwały. 15 mln zł przeznaczono na wydatki rzeczowe związane z podstawową działalnością placówek oświatowo-wychowawczych; kwotę 25450000 zł na Fundusz Rozwoju Kultury, w tym l mln zł na dofinansowanie pierwszego tomu Dziejów Poznania oraz l 150000 zł dla szkolnictwa artystycznego; 9500000 zł na pokrycie niedoboru w Wydziale Budżetowo-Gospodarczym oraz 5 mln zł na częściowe sfinansowanie budowanej czynem społecznym sieci wodociągowej w ul.: Czekalskie, Słubicka i Os. Kiemliczów oraz sieci gazowej na osiedlach Pilotów i Podolany, a także sieci wodno-kanalizacyjnej i gazowej w ul.: Dobromiły, Zdzisławy i Haliny. Odrębną uchwałą przeznaczono kwotę 56771 1:.97 zł dla Wydziału Oświaty i Wychowania na częściowe pokrycie skutków podwyżki płac dla nauczycieli, przeprowadzonej l września 1'983 r. na mocy uchwały Nr 97 Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1983 r. Rada podjęła uchwałę zatwierdzającą decyzję prezydenta miasta o zmianach w budżecie miasta na 19,83 r., wynikających z zarządzenia wojewody poznańskiego z dnia 24 sierpnia 1983 r. Zmiany te polegały na zwiększeniu dochodów Sprawozdaniawłasnych w budżecie miasta o kwotę 210 184 000 zł, z równoczesnym zmniejszeniem dotacji wyrównawczej w wysokości 242684 000 zł i zmniejszeniem wydatków bieżących o kwotę 32 '500 000 zł. Przed zakończeniem obrad, na pytania dotyczące ogrzewania mieszkań, odpowiadał wicedyrektor Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej .Wojciech Trawiński. Zamknięcie obrad s,esji nastąpiło o godz. 13. 26 STYCZNIA 1984 R. W XXXII Sesji Miejskiej Rady Narodowej uczestniczyło stu pięciu radnych oraz: prezydent miasta Andrzej Wituski, wiceprezydenci: Zbigniew Habel, Zbigniew Kmieciak i Łucjan Majewski, przedstawicielka Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Bronisława Sadowska, przewo.dniczący Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Jerzy Sabiniewicz, dyrektorzy niektórych wydziałów Urzędu Wojewódzkiego i zarządów wojewódzkich, dyrektorzy i kierownicy jednostek organizacyjnych Urzędu Miejskiego. Po otwarciu sesji przez przewodniczącego obrad radnego Stanisława Antczaka, Rada zatwierdziła porządek dzienny, obejmujący m. in.: zatwierdzenie planu pracy na rok 1984; ocenę realizacji planów Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej w zakresie modernizacji i remontów kapitałnych starej substancji mieszkaniowej w latach 19-82 - - 1983; kierunki podziału nadwyżki budżetowej z 1983 r. w świetle potrzeb zgłoszonych przez prezydenta miasta; projekty uchwał w sprawach: powołania Miejskiej Komisji Czynów Społecznych i zaopiniowania projektu zmian granic pomiędzy miastami Poznaniem i Swarzędzem. W ramach interpelacji i wniosków radna Maria Kudła, zaproponowała, aby uwzględnić w planie na 1984 r. przyznanie środków n9. rozbudowę Szkoły Podstawowej Nr 62 na Podolanach oraz adaptację budynku przy ul. Szarych Szeregów na pr:ii:edszkole. Zapytała też, w jakim stopniu uwzględnione zostały uwagi zgłoszone podczas konsultacji nad za łożeniami do projektu ordynacji wyborczej do rad narodowych i jakie zostały podjęte ostateczne decyzje odnośnie do struktury administracyjnej Pomłania? Radny Stanisław Antczak, udzielając odpowiedzi na pytanie dotyczące struktury organizacyjnej miasta, poinformował, iż "w świetle ustawy o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego, która wchodzi w życie z dniem l lipca 1984 r., Prezydia Wojewódzkiej i Miejskiej Rady Narodowej tematem tym zajmowały się ciągle od września 1983 r. W ramach tych prac, przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej Tadeusz Czwojdrak, powołał zespół składający się z członków obu Rad, który działa pod przewodnictwem wiceprzewodniczącego Wojewódzkiej Rady Naroclowej Stefana Krzakiewieza. Zespół skierował w dniu 29, listopada 19813 r. pismo do wiceprzewodniczącego RadY Państwa Zdzisława Tomah, w którym ID. in. s1wierdził, iż na podstawie kilkuletniego okresu funkcjonowania l'ozwiązań strukturalnych przyjętych ustawą z 1'975 r. dla miast powyżej 300 000 mieszkańców, uznaje się za niecelowe tworzenie na obszarze Poznania dzielnicowych i miejskiej rad narodowych jako organów władzy terenowej tego samego szczebla, bez zapewnienia miejskiej radzie uprawnień nadzorczych w stosunku do dzielnic. W piśmie tym wnioskowano o d'Okonanie specjalnego terytorialnego podziału 9.drninistracyjnego miasta zgodnie z postanowieniem art. 23 ustawy o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego. "W dotychczasowych przepisach usta wykonawczych stwierdzono ponad wszelką wątpliwość istnienie miejskich rad narodowych w miastach powyżej 300 000 mieszkańców. W administracji państwowej obowiązuje dwuszczeblowy podział kompetencji i w związku z tym nie zmieściłaby się w p::-zepisach ustawy ta podstawowa jednostka, jaką jest dzielnicowa rada narodowa lub miejska rada narodowa miałaby te same uprawnienia co rada dzielnicowa, czyli że np. w Poznaniu działałoby sześć równorzędnych rad narodowych Stąd w piśmie z dnia 29 listopada 1'983 r. uznano za niecelowe powoływanie dzielnicowych rad narodowych. Oficjalnie, ostateczna decyzja w tej sprawie jeszcze nie zapadła ani w Radzie Państwa, ani w Sejmie". Radny Eugeniusz Korwel zapytał o sposób zabudowy placu przy Stadionie im. 22 lipca od strony ul. Bema. Radny Seweryn Majchrzak zgłosił dwa wnioski, dotyczące: wprowadzenia tzw. podatku umownego w stosunku do rzemieślników, bowiem tzw. ceny umowne powodują ich nadmierne bogacenie się; rozważenia możliwości połączenia straży pożarnej i pogotowia ratunkowego w jedną instytucję. Radny Stanisław Wojsznis, w związku z wnioskiem Seweryna Majchrzaka, poinformował, iż każdy zakład rzemieślniczy wykonuje usługi zgodnie obowiązującym cennikiem. Radny Kazimierz Z. Nowicki zapytał: jakie kroki podjęto w mlescle, żeby ograniczyć do minimum awarie instalacji wodnej?; jakie przedsięwzięto środki, aby nie doszło do tragedii łódzkiej, tj. możliwości uszkodzenia przewodów gazowych podczas prowadzenia prac ziemnych?; co dalej z obiektami, na których przerwano roboty inwestycyjne przy ul.: Fortecznej, Palacza i Dąbrowskiego?; kiedy nastąpi przeprowadzka rozlewni gazu z ul. "Staroostrowskiej"?; j.lkie kroki ]1odejmuje się w związku z plagą insektów (mrówki faraona, pchły)? Po zatwierdzeniu przez Radę planu 10' Sprawozdaniapracy na 1984 r., radny Stanisław Antczak poinformował, iż Prezydium Rady na posiedzeniu w dniu 18 stycznia podjęło postanowienie w sprawie ustalenia terminu, miejsca oraz projektu porządku obrad XXXIII Sesji, na której przedłożony zostalnie do zatwierdzenia Plan Społeczno-Gospodarczy Poznania i budżet na rok 1984 oraz nastąpi "rozliczenie" z wykonania Planu i budżetu na rok 1918C3. Przystępując do oceny wykonania planów Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej na lata 1982 - 1983 w zakresie modernizacji i remontów kapitalnych starej substancji mieszkaniowej, radny Stanisław Antczak stwierdził, iż trudna sytuacja mieszkaniowa w Poznaniu zmusiła Radę do gruntownego zajęcia się tym problemem. Na podstawie licznych wniosków i skarg wpływających do Urzędu Miejskiego można stwierdzić, iż nastąpiła znaczna dekapitalizacja sta!:ej substancji mieszkaniowej. Komisja Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności, oceniając w dniu 16 stycznia stopień wykonania remontów kapitalnych budynków mieszkalnych, zanotowała tak wiele uwag, iż do zasadniczej informacji doręczonej radnym przed sesją kierownictwo Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej musiało opracować dodatkowe wyjaśnienia. Wprowadzenia do dyskusji dokonał dyrektor Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej Ryszard Cmielewski. "Przedsiębiorstwo, które reprezentuję - stwierdził mówca na wstępie - odpowiada za utrzymanie w należytym stanie technicznym budynków państwowych i ich eksploatację oraz za wykonywanie kapitalnych remontów prywatnych budynków czynszowych. Zasoby mieszkaniowe podlegające publicznej gospodarce stanowi 9100 budynków. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej sprawuje bezpośredni nadzór nad 3200, Stan techniczny budynków państwowych jest o wiele lepszy od stanu prywatnych budynków czynszowych, W Sprawozdaniabudynkach państwowych prowadzi się planowe remonty bieżące, czego nie czyni się w prywatnych, z powodu braku śrJdków finansowych właścicieli. Z analizy stanu technicznego budynków wynika, że lJołowa zasobów mieszkaniowych wymaga remontów, kosztem ok. 9 mld zł. Roczna dekapitalizacja oszacowana została na ,00 mln zł. "Przedstawiona sytuacja powoduje, że 50./0 lokatorów nie jest zadowolonych :i:e swoich warunków mieszk3niowych, a także działalności Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej oraz postawy prywatnych właścicieli kamienic. ,.W 1983 r. na remonty kapitalne wydano kwotę 243 m1n zł (9()G/. zadań planowych). W 1982 r. wykonano plan w wysokości 50%, przyrost w warunkach porównywalnych wynosił 56 mln zł i zasługiwał na podkreślenie tym bardziej że łączył się z zahamowaniem tendencji spadkowej remontów. Zdajemy sobie jednak sprawę, że to nie wystarcza, że ciągle za mało wykonujemy remontów. Chciałbym jednak postawić pytanie: co ma robić Przedsiębiol'stwo, jeżeli nie może otrzymać niezbędnych materiałów i nie ma gdzie ulokować zleceń? Ciągłe kierowanie informacji do władz centralnych za pośrednictwem władz terenowych nie przynosi żadnego efektu. W tej sytuacji Przedsiębiorstwo, wspólnie z prezydentem miasta, szuika możliwości własnych. "Przedsiębiorstwo we whsnym zakreslie podejmowało w 198:3 r. wielokerunkowe działania, które nieco złagodziły sytuację, ale jej niJe rOrł:wiązały, a mianowicie: 1. Wciągnięto do wykonywania remontów spółdzielczość rzemieślniczą, która wykonała pierwotne założenia w 240%. 2. Rozbudowano znaeznie, tj. o .111)/0, wykonanie własne remontów, osiągając poziom 144 mln zł przerobu. 3. Podjęto kroki dla wykonania w pierwszej kolejności remontów zaległych, prowadzonych od lat. Istnieje szansa, że do końca 1984 r. będą one ukończone. 4. Skoncentrowano się na wykonaniu re montów 450 dachów. Pozostaje jednak stale problem remontu ok. 700 dahów. Zaległości nie ubywa. 5. Podejmowano stałe starania o materiały budowlane. Nie załatwiono wszystkich potrzeb, bo ich załatwić nie można było, ale znacznie złagodzono problem. 6, Uruchomiono własną produkcję stolarki budowlanej, która dostarcza nietypowe elementy wyposażenia 7. Zwiększono zatrudnienie w Zakładzie" Remontowym, tworząc specjalną grupę z osób, które odbywają w Przedsiębiorstwie zasadniczą służbę wojskową" . Kończąc wystąpienie, Ryszard Cmielewski przedstawił warunki usprawnienia działalności remontowej: winno rozpatrzyć się prawną możliwość wyegzekwowania od Przedsiębiorstw Budownictwa Komunalnego statutowej działalności; wystąpić należy do władz centralnych z wnioskiem o wyegzekwowanie własnych decyzji dotyczących wydzielenia puli podstawowych materiałów budowlanych na rzecz remontów budynków; uznać trzeba w województwie poznańskim remonty kapita1ne budynków mieszkalnych za równe z budownictwem mieszkań w zakresie przydziału materiałów budowlanych. Miasto ma moralne prawo ubiegać się o lepsze dostawy materiałów, ponieważ obniżono poziom budownictwa mieszkaniowego poniżej średniej krajowej. Węzłowe problemy remontów budynków miesZJkalnych w Poznaniu przedstawil dyrektor Zarządu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Bogusław Hołderny. "Reprezentowany przeze mnie Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej - powiedział Bogusław Hołderny - został utworzony w dniu l lip'ca 1982 r. i z upoważnienia oraz w imieniu prezydenta miasta wykonuje działania koordynacyjne w zakresie gospodarki komunalnej, w tym m. in. w zakresie remontów budynków mieszkalnych. Sądzę, że trzeba w tym miejscu odpowiedzieć na pytanie zasadnicze" tj,: co Zarząd nił w czasie swego istnienia dla poprawy sytuacji na oddnku remontów starej substancji mieszkaniawej, sytuacji acenianej przez społeczeństwo bardzo krytycznie? "Odpawiadając na ta pytanie, pragnę przedstawić następujące przedsięwzięcia: opracowana kompleksową ocenę sytuacji remontowej w mieście, wszystkich mażliwości, barier i uwarunkowań; w aparciu o wyniki tej oceny, prezydent Po=ania zwrócił się w grudniu 1982 r. z posłaniem do rad pracowniczych wszystkich przedsiębiorstw wykonujących remonty, apelując o to, aby 50% rabót statutowych stanawiły bezwzględnie remonty budynków mieszkalnych; Zarząd organizował systematycznie robocze spotkania z przedstawicielami central materiałów budowlanych, dla zapewnienia poprawy zaopatrzenia w materiały konieczne do remontów; nawiązano kontakt z kierownictwem Fabryki Papy w Czerwonaku i kierawano tam da pomocy grupy pracowników z przedsiębiarstw gospodarki komunalnej, w celu zdobycia większej ilości tak potrzebnej dla prac remontowych papy; organizowana spotkania z przedstawicielami rzemiosła i spółdzielczości rzemieślniczej, zachęcając je do szerszego włączania się do różnorodnych robót remantowych; w lutym 1983 r., na spotkaniu przedstawicieli budOWlllictwa wajewództwa poznańskiego z ministrem budownictwa Stanisławem Kukuryką, przedstawiłem najważniejsze bolączki remantowe miasta, prapanując pad jęcie niezbędnych decyzji na szczeblu centralnym; we wrześniu 1983 r. opracawaliśmy wspólnie z Komitetem Dzielnicowym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Poznań-Jeżyce obszerną informację oceniającą stan remontów w mieście i formułującą konkretne WIllioski. Informacja ta była w październiku 1983 r. jednym z tematów posidzenia egzekutywy Komitetu Wajewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, która podjęła stasawną Sprawozdaniauchwałę w tej sprawie; dla wzmocnienia społecznej kontroli nad przebiegiem remontów, w marcu 1983 r. wszystkie Kamitety Osiedlowe otrzymały wykaz budynków na terenie ich działania, planowanych da remantów w ciągu najbliższego roku". Wśród głównych barier, ograniczających lub uniemożliwiających wyraźny postęp w remontach, Bogusław Hołderny wyróżnił trzy zasadnicze grupy: strukturalno-organizacyjną, mateI'iałowo-sprzętową, kadrową. Do pierwszej grupy zaliczył status prawny głównych wykonawców I'emontów - przedsiębiorstw budownictwa komunalnego, działających w oparciu o przepisy ustawy o przedsiębiorstwach oraz w ramach reformy gospodarczej. Przedsiębiorstwa te nie są zainteresowane pracochłonnymi, a mała zyskownymi remontami i po prostu ,.uciekają" od tych robó, przyjmując zlecenia dająoe większe zyski. W grupie drugiej da zasadniczych barier zaliczył: braki sprzętowa-transportowe i rażące niedostatki w zakresie zaapatrzenia materiaławego., szczególnie papy" lepiku i dachówek. W grupie trzeciej - od wielu lat systematyczmie maleje dopływ do przedsiębiorstwa budownictwa komunalnego pracoWlllilków - zwłaszcza młodych - wyszkolonych w takich tradycyjnych zawodach, jak: murarz, zdun, zbrojarz, cieśla i dekarz. P,odejmawane we własnym zakresie próby sZkaleniowe i rekrutacyjne nie dają rezultatów, wobec konkurencyjności płac ze strony firm prywatnych i polonijnych. Radny Mirolll Kolasiński, przedstawiając opinię Komisji Gaspodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności, stwierdzi, iż realizacja planów remontów kapitalnych' i związanej z tym modernizacji tzw. starej substancji mieszkaniowej przedstawia się w mieście bardzo. źle. Wnioski zawarte w materiale apracowanym przez Miejskie Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej są, zdaniem Komisji, zbyt mała konkretne, a niektóre wręcz nierealne. Zakładać na Sprawozdania leży" że nieco lepiej przebiegają remonty bieżące, lecz i tu występują te same bariery materiałowe, sprzętowe i kadrowe. W imieniu Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności, radny Miron Kolasiński wnioskował o: przyjęcie kierunków działania przedstawionych w materiałach Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej oraz Zarządu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, z uwagami przedstawionymi w imieniu Komisji; podjęcie przez prezydenta takich kroków, które pozwolą w najkrótszym terminie zmienić sytuację w zakresie zaangażowania przedsiębiorstw budownictwa komunalnego w realizację remontów kapitalnych budynków mieszkalnych - wprowadzana w życie reforma gospodarcza nie może stanowić przeszkody w prawidłowym fukcjonowaniu służb komunalnych; kontynuację bieżących zabiegów władz miejskich u władz centralnych - i w przedstawicielstwach central handlowych - o poprawę zaopatrzenia materiałowo-technicznego przedsiębiorstw budownictwa komunalnego i przedsiębiorstw gospodarki komunalnej; prowadzenie w dalszym ciągu kampanii na rzecz zwiększania udziału rzemiosła i spółdzielczości w realizacji remontów tzw. starej substancji mieszkaniowej. Radny Stanisław Łosiewicz stwierdził, iż obowiązkiem radnych Mi,ejskiej Rady Narodowej jest kompleksowe uporządkowanie gospodarki komunalnej w mieście, zaniedbywanej od dwudziestu lat. Radny Eugeniusz Korwel, przedstawiając sytuację w dzielnicy Wilda, zgłosił następujące wnioski: posłowie na sejm z poznańskiego okręgu wyborczego powinni walczyć na forum sejmowym o sprawy remontów kapitalnych starej substancji mieszkaniowej w Poznaniu; nie należy wysyłać pracowników budowlanych na zagraniczne budowy. lecz w pierwszej kolejności należy zagwarantować wykonawców remontów kapttalnych budynków mieszkalnych w kraju; trzeba rozważyć możliwość połączenia technikum przy ul. Dzierżyńskiego z inną szkołą zawodową o podobnym pr,ofilu, "3. budynek ten przeznaczyć na stałe do zasiedlania przez lok3torów wykwaterowanych z budynków poddawanych remontom kapitalnym i modernizacji. Rada przyjęła do wiadomości informację o realizacji remontów kapitalnych budynków mieszkalnych w latach 1962- 1983 wraz z wnioskami. Kierunki podziału nadwyżki budżetowej z 1983 r. w świetle potrzeb zgłoszonych przez prezydenta miasta zreferował radny Antoni P1etrzykowski, przewodniczący Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego. ..Dotychczasowa praktyka - powiedział radny Antoni Pietrzykowski - wykazała, iż nie zawsze pieniądze wydatkowane były w sposób racjonalny i oszczędny. Komisja uważa, iż każdy dysponent środków budżetowych musi być pewien, że wydatek jest niezbędny i konieczny". Jako przykład mówca przedstawił informację, iż domagano się dopłat z budżetu Poznania na oświetlanie miasta, które - jak wiadomo - nie jest komfortowe. Z inicjatywy Urzędu Miejskiego dokonano odczytów liczników ogólnomiejskich i stwierdzono, iż to energetyka musi zwrócić pewną kwotę do budżetu miejskiego Na zakończenie wystąpienia radny Pietrzykowski przedstawił projekt uchwały. W jawnym głosowaniu Rada jednomyślnie podjęła uchwałę w sprawie ustalenia kierunków wykorzystania nadwyżki budżetowej z roku 1983. "W celu zapewnienia dodatkowych środków na potrzeby rozwojowe miasta - czytamy w niej - ustala się następujące kierunki rozdysponowania nadwyżki budżetowej za rok 198'3. Przewidywaną nadwyżkę budżetową w kwocie ok. 930 mln zł przeznaczyć należy na: gospodarkę komunalną, obiekty socjalne, oświatowo-kulturalne, a szczególnie na konserwacje i remonty starej substancji mieszkaniowej, wodę i energetykę cieplną, komunikację masową, oczyszczanie miasta,ochronę środowiska naturalnego - w tym na gospodarkę ściekową - i czyny społeczne". Prezydent Andrzej Wituski poinformował, iż nadwyżka budżetowa rzędu prawie 900 mln zł powstała z dodatkowych dochodów. Budżet na rok 1983 określał je na 8,7 mld zł, a wykonano w wysokości 9,5 mld zł. W związku ze szczupłością środków przeznaczonych na oświatę, zajdzie potrzeba przeznaczenia dodatkowych nakładów na remonty szkół. Na marcowej sesji Rady zostanie przedstawione rozliczenie z wykonania budżetu za rok 1983.- Propozycje utworzenia w Poznaniu dzielnicowych rad narodowych mogą spowodować w drugim półroczu 1984 r. wzrost wydatków na administrację państwową, bowiem na miasto spadnie ciężar utrzymywania urzędów dzielnicowych. Stąd pewne kwoty nadwyżki powiInny pozostać w rezerwie na te cele. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak poinformował, iż projekt uchwały w sprawie powołania Miejskiej Komisji Czynów Społecznych był rozpatrywany na posiedzeniu Prezydium Rady w dniu 18 stycznia i uzyskał tam poparcie. Rada jednomyślnie podjęła uchwałę w sprawie powołania Miejskiej Komisji Czynów Społecznych. Do składu osobowego Komisji powoływani będą przedstawiciele: Miejskiej Rady Narodowej, Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, samorządu mieszkańców, spółdzielczości mieszkaniowej, Poznańskiego Przedsiębiorstwa Zieleni, Zarządu Dróg i Mostów, Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej i innych jednostek współuczestniczących w organizowaniu czynów społecznych. W jawnym głosowaniu, Rada jednomyślnie podjęła uchwałę w sprawie zaopiniowania projektu zmian granic pomiędzy Poznaniem a .swarzędzem. .'proponuje się wyłączyć - czytamy w uchwale - z grnic adminis,tracyjnych miastatereny przy ul Sośnickiej o powierzchni 10 347 mI!. Tereny, o których mowa w ust. 1. włączone zostaną do miasta Swarzędza". Istniejąca granica pomiędzy Poznaniem i Swarzędzem w 'okolicy ul. Sośnickiej była tworem sztucznym, gdyż dzieliła osiedle budownictwa jednorodzinnego., które powinno stanowić obszar jednolicie administrowany i posiadać jeden plan zagospodarowania. Po włączeniu tego terenu do miasta Swarzędza, granica przebiega brzegiem Jeziora Swarzędzkiego oraz wzdłuż rowu melioracyjnego. Udzielając odpowiedzi na 2)głoszone interpelacje i wnioski, prezydent miasta Andrzej Wituski poinformował m. in., ż,e rozbudowa Szkoły Podstawowej Nr 62 na Podolanach jest przygotowana a koszt wyniesie ok. 20 mln zł. Odnośnie do adaptacji budynku przy ul. Szarych Szeregów na przedszkole, przystąpiono już do opracowania dokumentacji i uzgodnień z wykonawcą. Koszt wyniesie ok. '10 młn zł. O środki wystąpiono do Kuratorium Oświaty i Wychowania. W sąsiedztwie Akademii Wychowania Fizycznego przy ul. Bema ma powstać hala .sportowa. Przeprowadzone pomiary gruntu i badania geologiczne wykazały, ż,e jest to jedno z nieliczinych miejsc, na którym hala taka może być wzniesiona w najbliższym czasie. Dokonano analizy wszystkich awarii wodociągów w 1983 r Było ich 144, w tym 5 takich, których skutki odczuli wszyscy mieszkańcy miasta. W planach na lata 1984 - 1985 przewidziano wymianę jednego odcinka rurociągu w ul. Saperskiej, zbudowanego w latach 1940 - 1945. Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji posiada dobrze zorganizowany system usuwania awarii. Punkt przy ul Wiśniowej potrafi w każdej chwili określić miejsce awarii, czego nie można powiedzieć o szybkim wskazywaniu awarii ciepłociągów. Wystąpiono do wojewody poznańskiego z wnioskiem o zlecenie opracowania takiego systemu SpTawozdaniaprzez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej. Wystąpiono też do dyrekcji Zakładów Gazowniczych o przeprowadzenie lustracji sieci gazowniczej i w najbliższym czasie zostaną podjęte decyzje w tej sprawie. Odnośnie do przerwanych inwestycji: budynek "Agrometu" przekazany został Zakładom Ogniw i Baterii "Centra", budynek "Wiepofamy" przeszedł w gestię "Polsrebra", budynek przy ul. Palacza Zrzeszenie Producentów Mebli postanowiło ukończyć i przekazać na cele administracyjne i handlowo-usługowe. - Przeniesienie Rozlewni Gazu z ul. Ostrowskiej związane jest z zakończeniem budowy podobnego zakładu w Jasicniu w 19'86 r., ale być może po analizie przedstawiony :ł:ostanie Radzie projekt do weryfiJkacji. Zamknięcie obrad Sesji Rady nastąpiło o godz. 11.'50. 21 LUTEGO 1984 R. Stu radnych uczestniczyło w XXXIII Sesji Miejskiej Rady Narodowej, Wzięli w niej też udział: sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Połskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Mielcarek, Ryszard Skrobała - przedstawiciel Wydziału Polityczno-Organizacyjnego Komitetu WojewódZ'kiego, Jerzy Sabiniewiczprzewodniczący Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, Zenon Tomczewski - wiceprezes. Miejskiego K;Jmitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, Tadeusz Czwojdrak - przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej Romuald Zy;snarski - wicewojewoda poznański, Andrzej Wituski - prezydent miasta, Zbigniew Habel, Zbigniew Kmieciak i Łucjan Majewski - wiceprezydenci, dyrektorzy wydziałów Urzędów Wojewódzkiego i Miejskiego oraz niektórych zarządów wojewódzkich i miejskich, przedstawiciele redakcji prasy lokalnej" radia i telewizji. Chwilą milczenia uczczono pamięć zmarłego sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, przewodniczącego Rady Najwyższej Związku .socjalistycznych Republik Radzieckich Jurija Andropowa. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak stwierdził, iż zasadniczym tematem sesji jest omówienie przygotowań do wejścia w życie nowego statulsu miasta ,oraz podjęcie uchwały w sprawie podziału miasta na dzielnice. Rada, nie wnosząc żadnych uwag do proponowanego porządku obrad, zatwierdziła go. Radny Franciszek Raś przedstawił aktualny stan sprawy przedszkola przy ul. Czajczej. Podczas spotkania odbytego w dniu 111 lipca 1983 r., w /którym wzięli udział przedstawiciele Dy,rekcji Okręgowej Kolei Państwowych, ustalono. że kolej przeniesie intErnat z ul. Czajczej lIla ul. Kolejową pod warunkiem uzyskania mieszkań dla rodzin zamieszkałych w hotelu robotniczym przy uL Kolejowej, Propozycja ta została zaakceptowana przez prezydenta Poznania, jednak w dniu 22 listopada 1983 1'. dyrekcja roolei wycofała się ze zobowiązania. W dniu 22 grudnia 1\983 r. w MiJnisterstwie Komunikacji odbyło się spotkanie, w którym uczestniczył również radny Hieronim Kalina. Podczas rozmów przeprowadzonych z wiceministrem komunikacji ustalono, że w tej sprawie oraz w sprawie przedszkola przy ul. Rolnej przeprowadzona zostanie wizja lokalna. Radny Raś otrzymał 22 stycznia 198'4 r. z Ministerstwa Komunikacji informację, że wizja się nie odbędzie, bo wyrażono zgodę na przeniesienie internatu z ul. Czajczej na ul. Kolejową. Jednocześnie minIsterstwo poinformowało, że w przypad,. ku wskazania przez władze Poznania terenu pod budowę przedszkola oraz wykonawcy - samo pokryje koszty budowy. Przewodniczący obrad, Stanisław Antczak przypomniał, iż ustawa o IiY rytorialnego z dnia 20 lipca 1983 r. w art. 15 stwarza możHwość utworzenia dzielnic, a szczególny tryb postępowania w tym zakresie sugeruje potrzebę podjęcia przez Radę uchwały i skierowania jej do rozpatrzenia i zatwierdzenia przez Wojewódą Radę Narodową. Stanowisko i opinię w sprawie nowego statusu Poznania przedstawił w imieniu Pxezydium Rady, Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i bezpartyjnych oraz Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego radny Antoni Pietrzy'kowski. Omówił wysiłki zmierzające do podniesienia rangi miasta, podejmowane od 1976 r. Szczególne znaczenie miało postanowienie nr 5'7/81 Prezydium Rady. które stano wHo kanwę uchwały Rady .., .:'" ::j ,< . . "', . , \. '-Iw, < : . . Antoni Pietrzyk!owskinr XVI/48!Bl w sprawie wystąpienia do Rady Państwa o zwiększenie uprawnień Miejskiej Rady Narodowej i prezydenta Poznania. Już w 197'7 r. podejmowano pierwsze próby zwiększenia samodzielności i zakresu działania Rady i prezydent,. Sprzyjało temu zarządzenie wojewody poznań'siego nr n/77 z 1977 r., które przekazywało miastu pakiet nowych uprawnień. Sprawozdania Antoni Pietrzykowski omówił znaczenie struktur organizacyjnych dla prawidłowego funkcjonowania miasta, podkreślając, że należałoby powrócić do struktur sprzed 1975 r. Przedstawił też strukturę Miejskiej Rady Narodowej i dzielnicowych rad narodowych w świetle notatki służbowej Biura Rad Narodowych Rady Państwa i projektu uchwały Rady Państwa w sprawie zasad rozgraniczania zadań pomiędzy miejskimi a dzielnicowymi radami narodowymi oraz ustalenia zadań przekazywanych przez wojewódzkie rady narodowe radom narodowym stopnia podstawowego. Powołanie dzielnicowych rad narodowych spełni również oczekiwania samorządów i szerokiego aktywu społecznego. Dla prawidłowego funkcjonowania miasta według nowego statusu, konieczne jest przekazanie z Wojewódzkiej Rady Narodowej nadzoru nad systemem dzielnicowych rad :narodowych I(art. 38, ust. 1 ustawy) oraz szerokie scedowanie kompetencji. Z ramienia Klubu Radnych Stronnictwa Demokratycznego głos zabrał radny Stanisław Galasiński, stwierdzając. że już w 1975 r. decyzje o likwidacji dzielnicowych rad narodowych budziły powszechne wątpliwości. Wtedy też rooczęto starania o przywrócenie miastu struktury dzielnicowej. Proponowany podział :na dzielnice doprowadzi do zbliżenia urzędu do obywateli oraz stworzy większe możliwości udziału w ich życiu wszelkich form samorządowych (np. komitety osiedlowe i obwodowe). Podkreślił, że według stanowiska Klubu Radnych Stronnictwa Demokratycznego, warunkiem realizacji wniosk!u o dokonanie administracyjnego podziału miasta na dzielnice jest przede wszY1stkim zapewnienie niezbędnych środków dla realizacji zadań wynkających z przekazania kompetencji ustawowo zastrzeżonych dla szczebla wojewódzkiego. Z ramienia Klubu Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego głos zabrał radny Stefan Ratajczak, popierając Sprawozdania projekt uchwały Miejskiej Rady Narodowej w sprawie wniosku o podział Poznania na dzielnice i charakteryzując status Poznania jako największej gminy. Sytuacji tej nie zmieniło dotychczasowe przekazywanie licznych kompetencji ze szczebla wojewódzkiego. Dalsze przekazywanie kompetencji jest niezbędne dla właściwego funkcjonowania i prawidłowego ustanowienia zakresu działania dzielnicowych rad narodowych. Prezydent Poznania Andrzej Wituski przedstawił stanowisko administracji państwowej - organu wykonawczego Rady w omawianej sprawie. Omówił w skrócie przekazane dotąd kompetencje ze szczebla wojewódzkiego, co stanowi dowód pełnego zrozumienia dla miasta, Dzielnica jest pierwszym miejscem kontaktu obywatela z urzędem - ta też podejmowane są pierwsze decyzje w podstawowych sprawach obywatelskich, dlatego należy dążyć do jeszcze lepszej pracy administracji, a więc żadne zmiany kompetencji nie mogą wpłynąć na destabilizację tej pracy. Rada w jawnym głosowaniu podjęła uchwałę nr XXXIII/111'3!84 w sprawie podziału miasta na dzielnice, przy dziewięćdziesięciu jeden głosach aprobujących i jednym wstrzymującym się. Zamknięcie obrad XXXIII Sesji nastąpiło o godz. 10.20. 13 MARCA 1984 R. Na obrady XXXIV Sesji Rady przybyło dziewięćdziesięciu czterech radnych. Uczestniczyli w nich także: prezydent Poznania Andrzej Wiiuski, Wiceprezydenci: Zbigniew Habel, Zbigniew Kmieciak i Łucjan Majewski, Bronisława Sadowska - z Wydziału Polityczno-Organizacyjnego Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Komosiński - I sekretarz Komitetu Zakładowego Partii w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski", Jerzy Sabiniewicz - przewodniczący Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, Edward Sikora - przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Planowania, Kazimierz Tomczak - dyrektor Wydziału Finansowego Urzędu Wojewódzkiego, dyrektorzy wydziałów Urzędu Miejskiego, zarządów wojewódzkich i miejskich. W wyniku głosowania aprobowano porządek dzienny sesji, obejmujący: interpelacje i wnioski radnych; zatwierdzenie Planu SpołeczlW-Gospodarczego Poznania i budżetu na rok 19'84 oraz przyjęcie sprawozdania z wykonania Planu Społeczno-Gospodarczego i budżetu miasta za rok 198'3; informację prezydenta miasta o realizacji programu zamierzeń oszczędnościowych na lata Ig8i3 - 1985; informację o zmianach w budżecie Po znania na rok 1983, dokonanych w okresie od l stycznia do 31 grudnia 1983 r.; projekty uchwał Rady w sprawach: Miejskiego Funduszu Rozwoju Kultury na rok 1984 i ustalenia wysokości funduszu zasobowego oraz podziału części nadwyżki budżetowej z 1983 r. Radny Włodzimierz Olejnik zapytał, w jakim stopniu zapewniono odpowiednią liczbę personelu dla zaplanowanych na 1984 r. siedemnastu nowych pawilonów handlowych oraz przedłożył wnioski w sprawach: uregulowania skupu surowców wtórnych, podwyższenia wynagrodzeń dla dozorców budynków wielorodzinnych oraz fachowego i skutecznego wycinania suchych drzew w rejonach nadwarciańskich, junikowskim i starołęckim. Radna Wanda Mazurek zgłosiła wniosek o poprawienie warunków w izbie przyjęć Szpitala Miejskiego im. Józefa Strusia. Radny Eugeniusz Korwel prosił o załatwienie skargi Ryszarda Bajko (ul. Kosińskiego 17a) w sprawie remontu dachu oraz przydziału lokalu. Radny Franciszek Raś zapytał, kiedy ostatecznie zostanie zlokalizowane przedszkole w dZielnicy Wilda. Radna Danuta Tomecka wnioskowała o przyspieszenie budowy pawilonu handlowego przy ul. r:.udawskiej i zatrudnienie lekarza-ginekologa oraz położnych w Przychodni Zdrowia na Osiedlu Szczepankowo. Rada powołała Komisję Redakcyjną Projektów Uchwał. Funkcję przewodniczącego powierzono radnemu Antoniemu Pietrzykowskiemu. Prezydent Poznania Andrzej Wituski dokonał wprowadzenia do debaty nad projektem Planu Społeczno-Gospodarczego Poznania i budżetu na rok 1984, "Bazę wyjściową opracowania projektu - powiedział na wstępie Andrzej Wituski - stanowiły wyniki gospodarcze minionego roku, Ujęte w proj,ekcie Planu zadania obejmują najpilniejsze potrzeby, nakreślone przez Radę w RapoTcie o sytuacji społeczno-gospodarczej Poznania. Zakres rzeczowo-finansowy zadań inwestycyjno-remontowych został zbilansowany z możliwościami wykonawczymi, co stanowi istotną gwarancję realności przedkładanego proj,ektu Planu. "Plan Społeczno-Gospodarczy Województwa Poznańskiego na 1984 r. zapewnia Poznani owi nakłady inwestycyjne, które wraz z funduszami celowymi, wyrażać się będą kwotą 2438 mln zł. Szczególną preferencją cieszyć się będzie nadal gospodarka komunalna. Na inwestycj,e w tym dziale przewidujemy nakłady w wysokości ok. 2 mld zł (8/o nakładów). Ponadto nakłady rzędu ok. 1 mld zł 2)ostaną skierowane na remonty kapitalne urządzeń komunalnych. Przewiduje się osiągnięcie pełnych efektów z ujęcia wody w Krajkowie-Radzewicach (65 tys. ma na dobę) oraz dojście do projektowanej zdolności produkcyjnych stacji uzdatniania wody w Mosinie. Pozwoli to na zwiększenie zdolności produkcyjnej wszystkich ujęć wody dla miasta do ok. 256 tys. ma na dobę. "Nastąpi również poprawa sytuacji w kanalizacji i oczyszczaniu ścieków, a zapewni ją przekazanie do eksploatacji kolektorów sanitarnych junikowskiego i naramo1fickiego. Dla prawobrzeżnej części miasta istotne znaczenie mieć będzie rozruch technologiczny urządzeń pierwszego etapu budowy Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Kozichgłowach wraz z częściowym włączeniem obiektów do eksploatacji. Oczyszczalnia ta odbierać będzie ścieki głównie z osiedli ratajskich, a także ze zlokalizowanych w tej części miasta zakładów przemysłowych. "Pr2)ekazany do użytku blok ciepłowniczy BC-50 w Elektrociepłowni KaroUn pozwala na uzyskanie pewnej poprawy w dwóch najbliższych sezonach grzewczych. Zakończenie budowy sieci magistralnej umożliwi podłączenie do tego źródła ciepła jeszcze w bieżącym roku Osiedli: Kopernika, Dębieckiego i Naramawickiego. "Kontynuowane będą wysiłki na rzecz złagodzenia trudności komunikacyjnych, szczególnie z osiedli położonych na górnym tarasie »Rataj«. Poprawie sytuacji służyć będzie oddanie do użytku kilku dwujezdniowych ulic oraz nowych linii tramwajowych w ciągu al. Hetmańskiej i ul. Jedności Słowiańskiej do Osiedla Lecha. Wprowadzamy do Planu kwestię niezwykle trudnego do rozwiązan.ia mostu Dworcowego. Przechodząc do spraw budownictwa . mieszkaniowego, Andrzej Wituski powiedział, że planuje się w 1984 r. przekazanie do użytku 3187 mieszkań, z tego 2699 w budownictwie wielorodzinnym. Jakkolwiek planowane efekty będą wyższe o 2,2 Q /o, to jednak wzrost następuje głównie w budownictwie jednorodzinnym. Mimo społecznych nadz:ei i pragnień, wY1l1iki te nie pozwolą na skrócenie okresu oczekiwania na nowe mieszkanie oraz na "rozgęszczenie" mieszkań wspólnych. Wśród ośmiu dużych miast w Polsce, Poznań posiada najwyższy wskaźnik mieszkań niesamodzielnych - zajmuje je 85 tys. rodzin. Wraz z rodzinami zamieszkałymi w obiektach niemieszkalnych, potrzebują one dziś 45 tys. mieszkań. A przybywa rocznie ok. 5 tys. nowych rodzin. "W tej sytuacji - mówił dalej Andrzej Wituski - większą uwagę koncentrować będziemy na kształtaw,aniu warunków sprzyjających dynamizowaniu budownic twa jednorodzinnego, w szczególności poprzez udostępnianie terenów, budowę niezbędnego uzbrojenia komunalnego, a także pomoc w uzyskiwaniu materiałów budowlanych. Niebawem zostanie przekazanych pod budownictwo indywidualne 312 działek, a w przygotowaniu znajduje się ok. 1100 działek dla zakładów pracy. Winno to sprzyjać rozwojowi spółdzielczych zrzeszeń pomocy w budownictwie jednorodzinnym oraz zespołów koordynujących tę formę budownictwa. Stąd oczekujemy większego zaangażowania zakładów pracy w udzielaniu pomocy finansowej, materialnej i sprzętowej powstałym już spółdzielniom mieszkaniowym - pomocy w budownictwie jednorodzinnym - jak również tym, które w najbliższym czasie powstaną. Podjęte zostały również kroki do uruchomienia budownictwa komunalnego. ,,'Nie zadowalają nas planowane na rok bieżący efekty inwestycji towarzyszących budownictwu mieszkaniowemu na dużych osiedlach. Chociaż udało się pokonać barierę finansową, jednak w ich wykonaniu nadal występują poważne opóźnienia. "Przy ograniczonych możliwościach inwestycyjnych, imperatywem staje się troska o lepszą ochronę starej substancji mieszkaniowej. Przeznaczamy na remonty gruntowne budynków 220 mln zł. Usprawnienie remontów wymagać będzie: poza poprawą zaopatrzenia materiałowo-technicznego, również nowych rozwiązań systemowych przedsiębiorstw budownictwa komunalnego, które winny uwzględnić zwiększoną pracochłonność robót remontowych, a jednocześnie zapewnić ich opłacalność. Poza remontami budynków miesZJkalnych, przedsiębiorstwa budownictwa komunalnego remontować będą obiekty ,ochrony zdrowia, oświaty i kultury. Ogółem w realizacji planowanych na bieżący rok remontów tych obiektów zostanie zaangażowana moc przerobowa w wysokości ok. 4!56 mln ,zł. "Do użytku przekazane zostaną: szkoła podstawowa na Osiedlu Tysiąclecia, trzy Sprawozdaniaprzedszkola, cztery sale gimnastyczne, trzy przychodnie lekarskie i żłobek. Istotne maczenie dla mieszkańców .będzie miało przekazanie do użytku sześciu pawilonów handlowo-usługowych. Podjęta zostanie budowa pięciu dalszych pawilonów. ,,;Spośród innych zadaii, jaki,e w bieżącym roku przypadiną nam do realizacji, wymienić należy: kontynuację modernizacji jeziora Malta, rewaloryzację Starego Rynku, remonty kapitalne Teatru Polskiego i Teatru Wielkiego, remont i rozbudowę Palmiarni, remont Cmentarza Zasłużonych oraz modernizację i odbudowę urządzeń zieleni miejskiej, Kontynuowane będą również przygotowania do podjęcia rekonstrukcji »Bazaru«", "Uzupełnienie nakładów inwestycyjnych stanowić będą czyny .społeczne. Jubileuszowy rok czterdziestolecia Polski Ludowej 'Yinien sprzyjać zaangażowaniu mieszkańców. Szacuje się, że czyny społeczne będą wyrażały się wartością ok. 180 mln zł i koncentrować się będą na budowie sieci wodno-kanalizacyjnej i gazowej, zwłaszcza na Podolanach, w Antoninku oraz w Juni'1{jowie". Przystępując do omówienia projektu budżetu na 1.984 r., Andrzej Wituski podkreślił" iż uwzględnia on trudną sytuację gospodarczą i finansową kraju. Projekt budżetu na 1984 r. w stosunku do budżetu na rok 1983, wykazuje wzrost o kwotę 1 400 894 000 zł {19,40f0). "Mimo to muszę stwierdzić -'- powiedział Andrzej Wituski - że przedkładany pod obrady Wysokiej Rady budżet, nie jest budżetem naszych życzeń i aspiracji, gdyż nie zapewnia oczekiwanych społecznie preferencji dla rozwoju usług socjalno-bytowych mieszkańców miasta. .Jednak świadomi sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, musimy zamierzenia dostosować do możliwości. "W wyniku korzystnego zamknięcia budżetowego za rok 19 1 83, uzyskaliśmy nadwyżkę w kwocie 931:3i45 000 zł, która pozwoli w znacznym stopniu na zniwelo wanie niedoborów w środkach budżetowych na bieżący rok. Mając to na uwadze, przedkładamy już propozycję podziału części nadwyżki na najpilniejsze potrzeby, których pokrycia nie zapewnia nowy budżet. Kierując się uchwałą Rady o kierunkach przeznaczenia nadwyżki budżetowej, proponuję, aby Wysoka Rada przeznaczyła 445 300 000 zł na wykonanie następujących zadań: kontynuację remontu Jeziora Maltańskiego; remont mostu Dworcowego oraz ul. Świebod,zińskipj, Średnicowej, Grunwaldzkiej, Tomickiego, Dziewińskiej i Bardowskiego (o które wielokrotnie interpelowano); budowę torów odstawczych przy ul. Budziszyńskiej oraz zakończenie budowy zajezdni autobusowej przy ul. Fortecznej; przeprowadzenie remontu obiektów Wielkopolskiego Ogrodu Zoologicroego; konserwację zieleni oraz utrzymanie cmentarzy komunalnych; zakupy inwestycyjne dla Zarządu Dróg i Mostów. "Przedstawiłem Obywatelom Radnym zadania planowe oraz budżet w podstawowych dziedzinach gospodarki miejskiej. Świadomi jesteśmy tego, że w aktualnej trudnej sytuacji gospodarczej naszego kraju nie można oczekiwać rozwiązaJIlia wszystkich narosłych problemów i potrzeb. Niemniej cechą szczególnie istotną jest to, że prezentowane wielkości Planu Społeczno-Gospodarczego i budżetu pozwolą na uzyskanie pewnego postępu w funkcjonowaniu podstawowych dziedzin gospodarki miejskiej. Proszę o przyjęcie i zatwierdzenie przedłożonych projektów, przy zobowiązaniu mnie i mojego Urzędu do ich, w miarę optymalnego, wykonania. Radny Tadeusz Mat'elski, występując w imieniu Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej d. bezpartyjnych, przedstawił uwagi do projektu Planu Społeczno-Gospodarczego i budżetu miasta rok 1984 i wniósł o jego przyjęcie i zatwierdzenie, gdyż w aktualnej frudnej sytuacji gospodarczej kraju nie ma możliwości na dokonanie w nimzmian. Podobnie radny Stefan Ratajczak w imieniu Zespołu Radnych Zjednoczonego Stronnlctwa Ludowego poinformował, że Zespół będzie głosował za przyjęciem przedmiotowych dokumentów w zakresie Planu i budżetu na rok 1984, nie wnosząc żadnych zastrzeżeń. Radny Zbigniew Sobczak, przekazująCe uwagi Zespołu Radnych Stronnictwa Demokratycznego do projektów Planu Społeczno-Gospodarczego i budżetu Poznania na rok 1984 oraz sprawozdania z realizacji zadań gospodarczych w 1983 r., stwierdził, że "plany za lata 1983 - 3,984 są naiuboższe. są wyraźnym regresem w wielu dziedzinach, a przede wszystkim w budownictwie mieszkaniowym. Plan budownictwa mieszkaniowego na lata 1983- 1985 zakładał bowiem wybudowanie 10965 mieszkań (w 1983 r. - 3034, w 19'84 - 3869, w 1985 - 406'2), tymczasem w Planie na rok bieżący zakłada się wybudowanie w Poznaniu 3187 mieszkań, czyli o ok 20"/0 mniej". Radny Sobczak postulował: aby nie przyjmować tego wskaźnika w proponowanej wysokości. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak przypomnia, iż informacja prezydenta Poznania o realizacji programu zamierzeń oszczędnościowych na lata 1983 - 1985 została doręczona radnym przed sesją. Była ona też omawiana na posiedzeniu Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego ora Prezydium Rady w lutym. Zgodnie z uchwałą z dnia 1'5 czerwca 1983 r., Rada zobowiązywała prezydenta do przedstawienia efektów realizacji tego programu dwukrotnie w okresie roku. Pierwszą informację o realizacji zamierzeń oszczędnościowych Rada przyjęła w listopadzie 1983 r., zobowiązując prezydenta do rozszerzenia programu w zakresie gospodarki wodnej na spółdzielnie mieszkaniowe i administracje domów mies'zkalnych, bowiem największym odbiorcą wody z sieci ogólnomiejskiej są gospodarstwa domowe. Jak wynika z informacji, program został poszerzony o ten Sprawozdantaproblem i jest on w centrum uwagi Urzędu Miejskiego oraz dyrekcji Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji. ,Na temat racjonalnego poboru wody w ieci miejskiej wypowiedział się radny Stanisław Łosiewicz. Radny Stanisław Antczak zaproponował przyjęcie do akceptującej wiadomości informacji o realizacji programu zamierzeń oszczędnościowych Urzędu Miejskiego na rok 1983 oraz, zgodnie z sugestią zawartą w informacji, zobowiązanie prezydenta Poznania do realizacji wniosków zgłoszonych przez radnego Łosiewicza, a także aktualizacji programu zamierzeń oszczędnościowych na lata 1984 - 1985 z uwagi na zmieniające się warunki wykonania zadań gospodarczych w 1984 r. Radni jednomyślnie zaakceptowali przedstawioną propozycję, podobnie jak i informację o zmianach w budżecie miasta za rok ubiegły dokonanych w okresie od l stycznia do 3'1 grudnia 19B3 r. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak poinformował, iż projekt uchwały w sprawie Miejskiego Funduszu Rozwoju Kultury na rok 1984 był omawiany na posiedzeniach Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury w dniu 16 lutego oraz Prezydium Rady w dniu 22 lutego. Na mocy ustawy z dnia 4 maja 1982 r. o Narodowej Radzie Kultury oraz o Funduszu Rozwoju Kultury, Miej,ski Fundusz Rozwoju Kultury stanowić będzie główne źródło finansowania działalności kulturalnej w mieście w 1984 r. W jawnym głosowaniu Rada jednomyślnie podjęła uchwałę w sprawie planu Miejskiego Funduszu Rozwoju Kultury na rok 1964 w wysokości 686602000 zł. Na wydatki bieżące przeznaczono 564 832 000 zł. Projekt uchwały w sprawie ustalenia wysokości funduszu zasobowego o:::az podziału części nadwyżki budżetowej z 1983 1'. został zaakceptowany przez resortowe komisje na posiedzeniu Prezydium Rady w dniu 22 lutego br. Rada jednomyślnie podjęła uchwałę w sprawie ustalenia wysokości funduszu zasobowego w wysokości 2% wydatków bieżącyćh objętych budżetem na rok 19184 (1433/39 920 zł) o'raz podziału części n3dwyżki budżetowej z 198'3 r. (0445 300 000 zł), którą przeznaczono m. in. na: dotację dla Wielkopolskiego Ogrodu Zoologicznego oraz wydatki związane z bieżącą k:mserwacją lasów komunalnych i zieleni w mieście (5C mLn zł); gospodarkę mieszkaniową oraz konserwację cmentarzy komunalnych (6300 000 zł); budowę torów odstawczych przy pętli Budziszyńskiej, budowę tymczasowej zajezdni autobusowej przy ul. Fortecznej, zakupy inwestycyjne dLa Zarządu Dróg i Mostów, modernizację Jeziora Maltańskiego, kapitalne remonty ulic i in. (386 mln zł). Przewodniczący Komisji Redakcyjnej Projektów Uchwał, radny Antoni Pietrzykowski przedstawił - z poprawkami - wnioski o podjęcie uchwał w sprawach: Planu Społeczno-Gospodarczego Poznania na 1984 r.; sprawozdania z wykonania Planu Społec:ZJno-Gospodarczego Poznania w 1983 r.; budżetu miasta na rok 1984 i sprawozdania z wykonania budżetu miasta za rok 1983. ,,Rada wyraża zaniepokojenie - stwierdził Antoni Pietrzykowski - sytuacją w zakresie wielkości zadań rzecz'owych i finansowych dotyczących takich zagadnień, jak: 1. wielkości budownictwa mieszkaniowego przyjętego w programie na Tok 1984; 2. stan w budownictwie towarzyszącym, wyrażający się w niedostatecznym jegą tempie w stosunku do realizacji budownictwa mieszkaniowego oraz' realizacji zadań rzeczowych, które zostały w tak skromnym zakres.ie przyjęte; 3. budownictwo komunalne, zwłaszcza gdy chodzi o remonty gruntowne starej substancji mieszkaniowej; 4. remonty związane z oświatą - z uwagi na to, że środki są niewystarczające" . Rada jednomyślnie zaakceptowała propozycje przedstawione przez Komisję Re dakcyjną i w jav.\.ym głosowaniu podjęła uchwały: w sprawie Planu Społeczno-Gospodarczego Miasta na 1984 r. (przy jednym głosie wstrzymującym się); w sprawie sprawozddnia z wykonania Planu Społeczno-Gospodarczego Miasta w, 1983 r.; w sprawie budżetu miasta Poznania na rok 1984 (przy jednym głosie wstrzymującym się) i w sprawie zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu miasta za rok l.983. Na zgłoszone interpelacje i wnioski odpowiadał prezydent Poznania Andrzej Wituski. Przewodniczący obrad, Stanisław Antczak zamykając XXXIV Sesję podziękował wszystkim radnym i zaproszonym gościom za udział w posiedzeniu. ZamknięcIe s,esji nastąpiło o godz. 12. Marian Genowefiak Sprawozdania ANEKS l UCHW AŁA MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ O PODZIALE MIASTA NA DZIELNICE N r XXXIII/I!J.i3/84) )Ja podstawie art. 4 ust. 3 Ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa oraz o zmianie Ustawy o radach narodowych ("Dziennik Ustaw" nr 116, poz, 91) oraz 4 ust. i Uchwały Nr 97 Rady Ministrów z dnia 2 kwietnia lI958 r. w sprawie podziału większych miast na dzielnice ("Monitor Polski", nr 55, poz. 3:17) Miejska Rada Narodowa w Poznaniu uchwala, co następuje: l. Wnioskuje się o dokonanie administracyjnego podziału obszaru miasta Poznania na pięć dzielnic, przy powie.rzemu Miejsk1ej Radzie Nrodowej nadzoru nad dzielnicowymi radami narodowyr(ll. 2. Proponuje się nadanie tworzonym dzielnicom następujących nazw: Stare Miasto, Nowe Miasto, Wal da, Grunwald, Jeżyce. 3. Wnioskuje się o ustalenie wyszczególnionego niżej przebIegu granic dzielnic miasta Poznania: dla dzielnicy S t a r e M i a s t o, o obszarze 25'61 ha, od punktu przecięcia się północnej granicy miasta z osią ul. Obornickiej w kic runku południowym osią ul Obol'llickiej do przecięcia się z osią ul. Lechickiej, dalej w kierunku wschodnim osią ul. Lechickiej do przecięcia się z osią ul. Piątkowskej. Od tego punktu granica biegnie w kierunku południowym osiami ul.: Piątkowskiej, Obornickiej, Kazimierza Pułaskiego, Franklina RGosevelta do przecięcia się z linią przedłuże.nda na zachód osi motu Dworcowego, od tego punktu w kierunku wschodnim, początkowo wzdłuż wymienionej linii przedłużenia, a następnie z osią mostu Dworcowego, o!'ią ul. Towarowej do przecięcia się z osią ul. Juliana MarchIewskiego i dalej osią ul. Juliana Marchlewskiego i linią przedłużenia tej osi w kierunku wschodnim do przecięcia się z osią koryta rzeki Warty. następnie w kierunku północnym osią koryta rzeki Warty do jej przecięcia się z północną granicą miasta i dalej północną granicą miasta aż do punktu wyjściowego; dla dzielnicy N o w e M i a s t o, o obszarze 103m ha, od punktu przecięcia się południowej granicy miasta z osią koryta rzeki Warty w kierunku północnym, wzdłuż aktualnej osi tego koryil:a rzeki aż do punktu jej przecięcia się z pół.nocną granicą miasta i dalej północną, wschodnią i południową granicami aż do punktu wyjściowego; dla dzielnicy W i l d a, o obszarze 1504 ha, od punktu przecięcia się południowej granicy miasta z osią strumienia Junikowskiego, następnie osią tego strumienia w kierunl{u północnym i dalej na północ i wschód do przecięcia się z. przedłużeniem na zachód północnej granicy ogródków działkowych i dalej na północny wschód od tego punktu po granicy ogródków działowych do przecięcia się z osią ul. Leszczyil.skiej, od tego punktu na północ osią ul. LeszczyńskiPj do przecięcia sie z przedłużeniem osi ul. Głazowej i od tego punktu w kierunku wschodnim osią ul. Głazowej do przecięcia się z osią ul. Przełęcz. Od punktu tego granica hiegnie osią tejże ulicy,. następnie w kierunku północnym linią tego orzedłużenia do przccięcia się z północną stroną toru kolejowego relacji Poznań - Zielona Góra. Od tpgO punktu północną a dalej zachodnią stroną terenu kolejowego do Dworca Zachodniego i dalej do przeciecia sie osi mostu Dworcowego, od tego punktu na wschód pOczątkowo wzdłuż wymienionej linii przedłużenia. a następnip osią mostu Dworcowego. osia ul. Towarowe l do orzecięcia się z osią ul. Juliana Marchlewskiego i dalei osia ul. Julian'! Marchlpwkiego i linią prze,1łużpnia tel osi w kierunku wschodnim do przeciecia sip z osia koryta rzeki Warty, nastęonie w kierunku południowym osią k()rvta rzeki Warty do iej przeciecia się z południową granicą miasta i dalej południową granic" miasta aż do punktu \vvlściowego; dla dzielnicy G r u n wal d. o obszB.rze 3281 ha, od punktu nrzpciecia sic Z'1ch()dniej granicy miash z osią ul. Karol"! Swierczewskiego w kierunku wschodnim osią tej ulicy do punktu jej przecięcia z osią ul. Franklina Roosevelta i stąd na południe osią ul. Franklina &osevelta do przecięcia się z przedłużeniem na zachód osi mostu Dworcowego i dalej do Dworca Zachodniego, a następnie zachodnią i północną stroną terenu kOlejowego do przeciGcia się z przedłużeniem w kierunku północnym osi ul. Przełęcz, od tego punktu na południe początkowo wzdłuż wymienionej linii przedłużenią, a następnie osią ul. Przełęcz, do przecięcia się z osią ul. Głazowej, następnie w kierunku zachodnim osią ul. Głazowej oraz linią przedłużenia tej osi do przecięcia się z osią ul. Leszczyńskiej, od tego punktu osią ul. Leszczyńskiej do przecięcia się z przedłużeniem północnej gra'llicy ogródków działkowych, od tego punktu na zachód wzdłuż wymienimIej linii przedłużenia, a następnie po granicy ogródków działkowych i dalej na połuctoni.e od Strumienia Junikowskiego, os,ią wymIenionego S.trumienia do przecięcia się południowej granicy miasta i dalej południową i zachodnią granicami mia:;:ta aż do punktu wyjściowego; dla dzie,lnicy Jeż y c e, o obszarze 5150 ha, od punktu przecięcia się północnej granicy miasta z osią ul. Obornickiej, Vi kierunku południowym osią ul. Obornickiej, do przecięcia się z osią ul. Lechickiej, dalej w kierunku wschodnim oią ul. Lechickiej do przecięcia się z osią ul. Piątk:owskiej. Od tego punktu granica biegnie w kierunku południowym osiami ul.: PiątikolWslkiej, Obornickiej, Kazimierza Pułakiego, Franklina RooseveLta do przecięcia się z osią ul. Karola Swierczewskiego, od punktu tego w kierunku zachodnim osią ul. Karola Swierczewskiego aż do jej przecięcia się z zachodnią granicą miasta i dalej zachodnią i północną granicami miasta aż do punktu wyjściowego. Stwierdzajac, że nieodzownym warunkiem sprawnego funkcjonowania terenowych organów władzy w Poznaniu jest zwiększenie uprawnień Miejskiej Rady Narodowej, wnosi się, aby po dokonaniu podziału miasta na dzielnice i utworzeniu dzielnicowych rad narodowych, Wojewódzka Rada Narodowa, stosownie do art. 34 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 20 lipca 19183 T. o systemie rad 'llarodowych i samorządu terytorialnego ("Dziennik Ustaw", nr 41, poz. 185), przekazała na :"zecz Miejskiej Rady Narodowej kompetencje ustawGwo zastrzeżone dla szczebla wojewódzkiego, umozHwiają,c kierowanie całokształtem społeczno-gospodarczego i kulturalnego rozwoju m!,asta, wraz ze środkami niezbędnymi do ich realizacji. Zobowiązuje się Prezydium Miejskiej Rady Narodowej do niezwłocznego przekaza'llia niniejszej uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. Uch"vała wchodzi w życie z dniem powzięcia. Poznań, 21 II 1984 r. Sprawozdania ANEKS 2 UCHWAŁA MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ O PLANIE SPOŁECZNO-GOSPODARCZYM POZNANIA NA 1984 R. (Nr XXXIV/lIG/84) Rada uchwala Plan Społeczno-Gospodarczy Miasta Poznania na 19'84 r. stwierdzając, że wielkości Planu zostały u"'talone w oparciu o realne możliwości finansowe l wykonawcze w istniejących warunkach ekonomicznych. Przyznane środki w minimalnym stopniu za.:;pokoją potrzeby i nie wpłyną w zasadniczy sposób na poprawę funkcjonowania miasta. 1. Nakłady na inwestycje jednostek państwowych planu terenowego, przypadające na inwestycje miasta Poznania wyniosą 2154,5 mln zł, w tym roboty budowlano-montażowe 1925,7 mln zł. 2. Nakłady na kapitalne remonty jednostek bUdżetowych planu terenowego wyniosą 149\3 mln zł, w tym na urządzenia komunalne 1060 mln zł. 3. Wybudowanych i przekazanych zostanie '3187 mieszkań, o powierzchni użytkowej mieszkalnej 20.5,1 tys. m, w tym prLez uspołecznione budownictwa wielorodzinne 2699 mieszkań (156,3 tys. m 2 ). 4, Nakłady na gospodarkę komunalną wyniosą 1992,9 mln zł, z tego 70,5 0 io na gospodarkę wodociągowo-kanalizacyjną. 5. Opieką przedszkolną objętych będzie 2:1,8 tys. dzieci w wieku od 3 do G lat, \V tym wszystkie dzieci sześcioletnie. 6. Liczba miejsc w szpitalach ogólem wynosić będzie 5459 łóżek, w państwowych domach pomocy społecznej - 931, w żłobkach - 2232. 7. Przedsiębiorstwa budownictwa komunalnego podległe prezydentowi miasta osiągną obrot globalny w wysokości 1,9 mld zł, w tym na pradukcję podstawową przypadnie 1,2 mld zł. P.ezydent Poznania rozpatrzy podczas obrad Sesji, zrealizuje w miarę możliwości wnioski zgłoszone Wykananie Uchwaly powierza się prezydentowi miasta Poznania. Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia. Poznań, 13 III 1984 Załącznik nr 1 DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU MIASTA NA ROK 1984 WEDŁUG DZIAŁOW (w złotych) Dział _---1 __ Ol Przemysł 31 Budownictwo 40 Rolnictwo 45 Leśnictwo 70 Gospodarka komunalna 74 Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne Razem przedsiębiorstwa i jednostki gospodarcze Szk olnictwo ogólnokształcące I wychowanie Szkolnictwo zawodowe Kultura fizyczna i sport Turystyka i wypoczynek - -Razem urządzenia socjalne i Rozna działalność Administracja państwowa Finanse Różne rozliczenia (rezerwa) Dochody z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności --Razem dochody własne wydatk i bieżące Wpływy ustalone w stosunku procentowym do wartości sprzedaży detalicznej i usł ug Dotcj I Wydatki na inwestycje i kapitaln e remonty I Razem dochOdy 1 wy datk i- - I Nazwa Dochody 3 835 000 000 61 497000 6 065 000 609 858 000 Wyda -4 78 000 2 953 060000 1 300 000 87 88 kulturalne 3 940000 50 500 OOU 53400000 3 200 000 91 94 97 99 3 337931000 -I I II 675 174000 55016000 1 400 000 - -3 14 6209000 2 572 000 209 347 000 30 686 000 7 166 9% 000 1 II IV -3443 931 000 I - - I l 467 084 000 I 8 634 08 0 000 TS 634 080 0 00 I Dział I Rozdział I Nazwa Dochody Wydatki l-l T I 3 4 I 5 I ! I Ogółem: 8 634 080 000 I 8 634 080 000 01 ---I Przemysł 835 000000 24-299 4 -, j ednostki organ izacyjn e- spółdzlelcwsd I I I pracy 835 000 000 I 31 Budownictwo 61 497 000 1 26-3221 P= "'bi o"' b"dO WI,no-= nta>o-j we, pomocnicze i usługowe gospodarki komunalnej 61497 000 40 Rolnictwo 6 065 000 2 354 000 JEDNOSTKOWY BUD:tET MIASTA NA ROK t984 (w złotych) Załącznik nc Sprawozdanta 19-4012 Gospodarstwa rolne 3 100 000 .... 19-4321 Wojewódzkie zarządy inwestycji rolniczych - 70 000 19-4333 Spółki wodne - 50 000 19-4382 Popieranie produkcji zwierzęcej 60 000 506750 19-4383 Stacje rolnicze i popieranie produkcji roślinnej - 40 000 19-4389 Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych . - 10000 19-4481 Rozliczenia z rolniczymi spółdzielniami produkcyjnymi I 100 000 - 19-4493 Gminna służba rolna - l 529 250 19-4495 Różna działalność - 148 000 19-4496 Rozliczenia z kółkami rolniczymi I 805 000 - 45 Leśnictwo - 78 000 I 20-4512 I Gospodarka leśna i łowiecka I - I 78 000 70 Gospodarka komunalna 609 858 000 2953060000 26-7011 Przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej 43 124 000 2 287 300 000 26-7221 Oczyszczanie miasta - 77 000 000 26-7231 Zieleń w mieście 2 300 000 150 000 000 26-7261 Ulice, place, mosty i wiadukty 38 535000 318979000 26-7262 Oświetlenie ulic - I 109 460 000 26-7311 Wojewódzki Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej - 10 321 000 08-7391 Podatek od nieruchomości jednostek gospodarki uspołecznionej 525 899 000 - 74 Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne 35 221 000 822 690 000 26-7411 Przedsiębiorstwo gospodarki mieszkaniowej 22 300 000 662 000 000 26-7415 Naprawy prywatnych domów wieIomieszkaniowych - 60 000 000 26-7416 Dopłaty do energii cieplnej prywatnych domów wielomieszkaniowych (z własnych kotłowni) - 7 000 000 26-7421 Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej i komunalnej 2475 000 7215000 26-7541 Wojewódzki zarząd rozbudowy miast i osiedli wiejskich 6 446 000 29 030 000 26-7542 Biura planowania przestrzennego - 24293000 26-7551 Zarządy gospodarki terenami - 9 952 000 26-7695 Różna działalność 4 000 000 23 200 000 79 Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie 2 600 000 2414619000 33-7911 Szkoły podstawowe dla młodzieży 500 000 l 014 139000 33-7912 Szkoły podstawowe dla dorosłych - I 5 671 000 33-7913 Dowożenie dzieci do szkół - 881 000 33-7921 Licea ,ogólnokształcące dla młodzieży i dorosłych 300 000 223 306 000 33-7931 Szkoły ogólnokształcące specjalne 200 000 108 050 000 33-7941 Internaty i stypendia dla. uczniów szkół ogólnokształcących - 6 000 000 33-7961 Zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół 200 000 39 230 000 33-8211 Przedszkola typu miejskiego - 735 176000 33-8213 Przedszkola przy szkolach podstawo- 1 -;00 000 I wych 23 920 000 33-8221 Zakłady opiekuńczo-wychowawcze 49 960 000 33-8222 I Pomoc dla dzieci w rodzinach zastępczych i \vłasnych - 15000000 33-8231 I Placówki wychowania pozaszkolnego - 16390000 33-8232 Świetlice dziecięce - 86 630 000 33-8241 I Kolonie i obozy - 35 000 000 I 33-8295 Różna działalność - I 55266000 80 I Szkolnictwo zawodowe 1 300 000 675 174 000 I 33-8011 Szkoły zasadnicze l równorzędn<ó I 150 000 157000000 33-8012 Szkoły przyzakładowe - 40 000 000 33-8121 Technika i licea zawodowe 490 000 230914000 I 34-8022 Szkoły artystyczne - 108 087 000 i 33-8031 Policealne szkoły zawodowe - 14 000 000 33-8041 Szkoły zawodowe specjalne 100 000 21 000 000 33-8051 Internaty i stypendia dla uczniów szkół zawodowych 450 000 67000000 I 34-8051 Internaty i stypendia dla uczniów ! szkół zawodowych 11 O 000 16173000 I 33-8095 Różna działalność I - I 21 000000 87 I Kultura fizyczna i sport - 55016000 I 33-8711 Jednostki i urządzenia kultury fizycznej - 2 203 000 33-8712 Imprezy sportowe i sport w szkole - 1 812 500 45-8712 Imprezy sportowe i sport w szkole - 3 970 000 45-8713 Zadania w zakresie upowszechniania I kultury fizycznej - 2 030 000 45-8714 Ośrodki sportu i rekreacji - 45000000 88 Turystyka i wypoczynek 40 000 1 400 000 I 33-8811 Szkolne schroniska młodzieżowe - 900 000 45-8825 Zadania w zakresie upowszechniania turystyki 40 000 500 000 89 Różna działalność 50 500 000 2 572 000 83-8994 Rozdzielnictwo biletów żywnościowych I i innych - I 2 572 000 08-9631 Organizacje społeczne 50 500 000 I - 91 Administracja państwowa 53 400000 209 347 000 I 26-9141 I Rady narodowe, komisje i prezydia rad narodowych - 42 000 26-9143 Urzędy miejskie 4 050 000 194157500 I 26-9145 Różne. jednostki i zakłady b.udżetowe - 500 000 26-9191 26 9192 26-9194 26-9195 26-9197 26-9198 94 08-9411 97 82-9715 82-9721 .I 82-9722 81-9781 99 I I Sprawozdania Kolegia do spraw wykroczen Komisje poborowe Wynagrodzenia prowizyjne z tytułu inkasa podatków Różna działalność Wynagrodzenia sołtysów Odszkodowania Finanse Banki i inne instytu cje fin ansowe i kredytowe Różne rozlicz enia Wpływy ustalone\v stosunku procentowym do wartości sprzedaży detalicznej towarów i uslug Dotacje wyrównawcze Dotacje ze środków budżetu stopnia wojewódzkiego Rezerwy ogólne Dochody z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności 935 000 I 1 232 500 180000 I l 1 650 000 250 000 400 000 5296149000l 852218 000 863931 000 2 580000000 I 1 677 250 000 Sprawozdania -' 2 I 3 08-991 I - , Podatki I opłaty od indywidualnej gospodarki rolnej 08-9912 Podatki i opłaty cd indywidualnej I działalności uslugowo-produkcyjnej 08-9913 Podatki i opłaty od ludności Inwestycie i remonty kapitalne lnweM) (je 26-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych 26-0095 Terenowe fundusze mieszkaniowe Remonty kapitalne 211-0093 Tn\Vestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych 33-0093 Inwestycje i remonty kapitalneJ jednostek i zakładów budżetowych 34-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych 45-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych 751 900000 I 918450000 5 I -I I 1467084000 1 78 084 000 I 1311000000 I 35000 000 I I 4 000 000 I 1 19000 000 1 Załącznik nr 3 PRZYCHODY I ROZCHODY ZAKŁADOW BUDŻETOWYCH, SRODKÓW SPECJALNYCH, FUNDUSZÓW CELOWYCH J GOSPODARSTW POMOCNICZYCH BUDŻETU JED:-'OSTKOWEGO MIASTA NA 1984 R (w złotych) Lp. ogółem Dochudy I KOSZty -, J w tym: - -I I dotacje Ogółem z budżetu I I .lI 500 000- 000- ,--SJ6 076 0 00/ (5 00000000 ' Treść - I T Z ak dy hudżetowe I w tym: I dział 31 Budownictwo dział 40 Rolnictwo dział 79 Szkolnictwo ogólnokształcące i wychoI wanie dział 87 Kultura fizyczna i sport dział 811 Turystyka i wypoI czynek I I dział 89 - Różna działalność I l ';::9soa:::olnictwo ogólnokształcące i wychowanie dział 80 - Szkolnictwo zawodowe In Gospodarstwa pomocnicze - ym:- - dział 01 - Przemysł IV I Fundusze celowe w tym: F undusz gmin n) Fundusz przeciwalkoholowy Razem: 3 458 000 I 78 890 000 I I 1243164000 I 770176000 I. 148283000 45000000 3 705 000 900 000 22 500 000 124 831 000. 12 596 000 I 9 096 000 12000000 78890000 148 283 000 ' I 3 705 000 22 500 000 124831000 93 067 000 I 31764000 12000 000 8 686 000 ---3 500 000 I 5 J 86 000 I 645517 000 12 000 000 I 8 686 000 l 3 500 000 - t 5 186000 I 828672 000 -1- J 645-517 000 ANEKS 3 BUDZET MIASTA NA ROK 1984 (UCHWAŁA MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ NR XXXIV/1l8/84 Z DNIA 13 III 1984 R.) l Utala się: u('chody jednostkowe budżetu Poznania w wysokości 8 634 080 000 zł oraz wydatki tego budżetu w wysokości 8634080 000 zł, zgodnie z załącznikami nr l i 2; , rCLerWG budżetową na nieprzewidziane wydatki dla budżetu miasta w wysokości o 686 000 zł, określaną także w załączniku nr l; d(Jtacje budżetowe w kwocie 3 443 931 000 zł, zgodnie z załącznikiem nr l. Przychody zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalych i funduzów celowych budżetu miasta wyniosą 11 645 517 000 zł, w tym dotacja budżetu 828672000 zł, oraz rozchody wyniosą l 645517000 zł, zgodnie z załącz:niIdem nr 3. '3 Upoważnia się prezydenta miasta do dokonywania przeniesień kredytów budżet. {ch między dzialami klasyfikacji budżetowej. Informację o zmianach w budżecie miasta dokonanych w ciągu roku, prezy'lent przedloży Miejskiej Radzie Narodowej łącznie ze sprawozdaniem z wykonania budżetu Prezydent miasta rozpatrzy podczas obrad Sesji. zrealizuje w miarę możliwości wnioski zgłoszone Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia, z mocą obowiązującą od dnia ,tycznia 1984 r. ':1' "', ",' ',:":/' .?; "", . \' .t1i' / 'ł WYDARZENIA W POZNA N I w 1983 roku . . .,. Część trzecia 1.7 Odbyło się spotkanie kierownictwa Urzędu Wojewódzkiego z członkami prezydium Rady Wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. UczeS'tniczyli w nim m. in. wojewoda poznal'1ski - Marian Król, p:-zewodniczący Rady Wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego Augustyn Kogut, a także przedstawiciele wydziałów Urzędu Wojewódzkiego. Dyrek,torem Wielkopolskiego Parku Zoologicznego mianowany :wstał inż. Wincenty Falkowski. Wielkopolskie Towarzystwo Kulturalne oraz redakcje "Głosu Wielkopolskiego" i "Nurtu" ogłosiły konkur" na wspomnienia pozmaniaków. W domu studenckim "Maćko" (blok C przy ul. Obornickiej) rozpoczął działalność Międzynarodowy Hotel Studencki. Z okazji Międzynarodowego Dnia Spółdzielczości, odbyło się w Urzędzie Wojewódzkim spotkanie wojewody poznań kiego Mariana Króla, kretarza Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Zygmunta Kyca i prezesa Wujewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego Tadeusza Zająca z przedstawicielami dwunastu organizacji spółdzielczych działających w wojewódZltwie poznańskim, skupiających ponad 550 tys. członków. Zakład Piekarniczy przy ul. Obodrzyckiej 80 otrzymał nazwę: "Spolem". Wojewódzki Zarząd Spółdzielni Spożywców. Zakłady Piekarsko-Ciastkarskie w Poznaniu. Rozpoczęła się przerwa wakacyjna w Teatrze Nowym. 2,7. W związku z trzydziestopięcioleciem powołania Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w Polsce i oddziału okręgowego w Poznaniu, odbyło się w Sali Wielkiej Pałacu Kultury okolicznośdowe spotkanie działaczy i pracowników .,półdzielczości zaopatrzenia i zbytu województwa poznańskiego. W amfiteatrze nad Wartą (Osiedle Piastowskie) zorg3.nizowano imprezy z okazji Dni Morza, na zakończenie których puszczano wianki. W V Biegu o Puchar Rusałki zwyciężył Henryk Warszawski (Zielona Góra). Startowało ok. 200 zawodmków. Pierwsze grupy młodzieży poznańskiej udały się na wakacje do okręgu Suhl w Niemieckiej Republie Demokratycznej. lp; K 3,7. W salonie wysta,wowym "Empiku" otwarto wystawę malarstwa Krystyny Skupin. Zamknięcie salonu Poznańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Przerwa remontowa. 4,7. Rano rozpoczęły się na wyższych u Wydarzenia w Poznaniu (4 - 7.7)czeJniach poznańskich egzaminy wstr.;pne. Do rywalizacji o indeksy przystqpili zdający na Politechnikę, Akademię Ekonomiczną, Akademię Rolniczą, Akademię Medyczmą i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Powshł Cech Rzemiosł Spoży".czych. Liczy 185 warsztatów, działających w województwie poznańskim Cechmistr Lem został Bogdan Broda. .. . h:: .-:: ..,,'"\."" f <'" ." .:..! '#"i:( ,, :, . J sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Lukasik wręcza list gratulacyjny 1 r(,II"IIl{lwi Cieślakowi Zało;'a Wie1kqpo.l!>kich ,Zakładow TeleeJerktronicznych ,.Tell:\:<"m- TeilertIra" ::;ośdla J sekretarza Komi'tetu W{)j'efWódzikie,{) POllskiiej Zjednoczonej Pa!I'ti Rcbotl'Jiczej Edwa!I'aa Łukaslk.a. W t.o'warzys,twie dy.rektora Jama Koł,Qd.Zli,ejc:zaka iZwiedził on główne \Vydzliały pro.dukcyjnre Zakł'adów. Z aktywem ruchu wY'f!f\,lazcz,e,g'o 'Woj€"Nódz.twa poz.nai1,ski,ego Sp9tkał slię w WojewóGZIim Klubip TeClłJi!1Ji r ki i Ra,cjolna1iz,acji preze" Urzędu Pate:l1to:WCjg'CJ Jacek Szo.mań"li. SiPortk,aI11le miało charakter kO[lls'Ullb . :I: :"'..,.., .'; '". , ..... i A .," '" ,,' . , . ł '-o ?'.. t : :..... "i.,,' :' ....... j ;.. 1",. , \iIJ'owożeńcom na szczęście . Z Be'I'l.i,la Za:choCldln,i€Igo (pI':zYWIl:eZ,iQlIlJO Vvlieczorem ,lelkarS'liwa dla pozl1aiJ.,s,klich s'Zjpital.i. Zebrlaolle one zostały p.rzez Annema,rle ,$pro,clk.hl(),ff Hor,s'la Scho,ell1lJeroraz Ha.linę gOf\\.7. \' . 'i,< >. .;;.. , :'.;-> W wieku 81 lat zmarł porucznik Bo'w'i'lan:a W:iel.kolPolslkliegD UłU:!/ /1£19 Edmund GOĆWlins'kii, były 5eIkretf!Jrz K,raj.8wej Ki!11isl}i Wete.ra.nów Pows'taIJ1li'a Wie:kqpOll!Slkli:ego 19118 1919, prozew.od!nliczący Harty Społec:zneJ Opi'elkull1ów Fortu \ 11, udekorowany Ktrzyżem Of;ic'e.r,>klm Orderu Odtrodz ' emi,3. Pollslkii. ( " - -J:"" -../ ...... . W Vv,i.eklU ,pi,ęćdtzllesdęc.lu lP:ęOlU ila't ,z,matrł dluQiletr]i, 'zlalsłuiJOlny iPracorw:nilk ,nau1kowo-'dy.da,klty.c.zny Atk,adem1i Medycznej \Pf1of. dr hab. med, ,M1ro:sław KOłZ;k. Ord 19,70 r. 'H:,wrował ZatkJ.d,dem NelLrqpaliO],ogllU. ł:\y! ,także k,ierown,ilkLem Kl.i,m:,kti .Nelu!I'oł.llCl!ii Zakładu Neu'l'opatoIolg):u KaItedry Pielęg,nialr,s'twa KJil!':Ji'c:z!ne,go IWy.dtz;iał,u Pi'elęgnia.l'Sikie'g,o Aka'd'cmi.i Medycznej. Odbył się zjazd delegatów WojeIWÓdl'kl1egiO ZWIązku Spół.d'Z11Iel.a ,M,ies.zkaru.owych. Vl ohm:dld,ch 'li Wydarzenia w Poznaniu (12 - 17./.) C'z'es1nicrzyili wod ewoda p0lznaIliS.Kil Ma.r/ialI1 KcI'ól, .sekiI'etaoriZ Komlitetu WlojewódzkLego PlO:łskiej Zje'CiJnoczonej Partd,i RobortJruLClZej ł:lirOII1Isła w StęJplows"ki, pr.zeiwodl!1Jiczący Rady Ce1Il!tJrailn,ego Zw1iąlz!ku ::';pOłdzrlJellI1li Budo:w.niid\wa MuesZika:nJ1\o'wego Zdzi,s:ław BłaiŻejewski. \Sipf'awOJldalI1ilie zaol1ządiu pr:z'edI5,lawu1 ,pirezes TadeulslZ, SkubiLszyirslkli. ,W XVI m 1 a/I'1a'tonie "W!płarw prrzez K.ieik[';z" zwy1Ciężył Dal1Lu:s1Z Ta'sar,eik {Klulb SlPOlr'towy "Waorlta"J. Uy'i tans 10 :km pOlkoll1lał rw ICZaIS.J.E il,.32,40. 13.7. W W,i'eallwpo,l'slk,im gicrznyun przyszedł !poItam k,;a['łolv':a!ty. 'ważył 7 .kg. 14.7. Wod,erwódzlkli Komi'tet Obi'oII1Y, porCI k'LeIlorwnliiC'trwem Maifd;all1a K['óla, z,ap07J!1Jał !Się z (pÓłroczną drzlia,łallll1osoią po:zna.ń.slkiej IZJby S,kalrb.oweJ (skupiającej m. in. sześć urzędów w Po=mu). Obecny był l 'Slek['€'ta'I'lZ Kcmli'te'tu Wojewódzkliego ł'oa,sik;iej PaiI"t,Li RobotJlJ1c:z.ej Ectłwalrd ŁulkatSiJk. PI()!dclzals' po:slie!diz,e:ruia ,Tobo1czeglo !prrzedJsltaWliic,i1elli ZJWIią'Zlków UllWoaowych bUldiowtl1lidlWla zOlsltał IPOWOłany - dla lITIIiJasta i w,ojerwó1d:ztwa - Wo,j.erwódz'k'i Z,esiPÓł KOOiI'dynacyjmy ido ISlpI'lalW :Zlwiią!zlków ZawodJOIWY'ch BudorwnrictWla:. W jego ISlkła,d welslZły wsrzys'tkrLe IZIalrejesltrow,alI1e :Zlwriązlkli Izawodowe :pracowm.iików budoWln.ict,wa, .k:itóre zgłO:S'Iły .srwój alkc,eIs, do Kra:jowej ł'eid'e['Iocjli 'Związików ZalWiodowy,cih ł'mcOlWl!1lików Budo,wd1liJotWla. Podozals iPOlSdedz'el!1iia wycmilOłlliO ośmdD'olslolbową gil'utPę, ikltórej lZardal!1li'em jelS1t re!prez€ntolWaonWik1i i dJwÓ'ch iklOlbielt oralZ iJnl!1Je lPl'!zestępstwa. Oslka;rżoII1r u:znany z,OIsltał :w;ilnnym 'WISIZ,YSI[kch rza['z.ucany,ch Imu czynÓw li slk,a.zal:1Y l11a ikarę łą1c.zrI'ą: ikla.rę SlillleIT'ci, ikonfiLsiklaltę ,miel!1lia i pOlzba,w,leI!1lie !praw publlkznych I!1la zawsze. 15,7. W Klub:ie Wojslk Lotnkzycłl, ;z 0ikazji cz'te'rdzi.e'itej roczlrIlicy poIW Pariku Zoolona świat h.ilpoHiiJpopolta.me'K ISltania Lludto'We,o WOjska P0I1.slklleIgo loidbyłio silę slPO'tIk:aJllie IbyłyCh .2Joł[]lerzy I i II Armid Ludowego WojSlk,a PoJsiklilego. W,śród zall'ro'srzonY'ch ,go.ś'c.i znajdowall,i się m. n. I 'S,elkr,etarz Komi1€tu W'od'ewO'dlZ'kliergo Po[,slkiej Zjed!1JoclZiolI1ej ł'alfit;jj Riobo,trI1IkiZlej Edwa.rd ŁUlk1a:silk, ,p'l'zewodl!1iiclZący WOjewódzlk'iej .tta.dy Na['odowej Tadeu:sz CzWQ,j.d['laJk, wo,j,ewiOlda pozlnańslk,i Malr i ial!1 KJ'OI OifaiZ prezyde:I1!t mliasta Andcr'zelj WIItulSlk'i. Go,śCliem kombaltantów był klOll1islul K01!1ls:ulatlu Genera;llr,ego Z'\Vliąziku SocjalistYCiWych Hepublliik RadlZ,iecikkh w POIZ'namli'll ł'iotr Rietra'5!zYl11. Byłych 'Żio,lni.erzy PCM11'tlał prrzewodll1ii1c:zący Wojoewódzlkllego Komitetu Fifom.tu .JectłnlO.śCii Narodu Edmund Rej,elk. Dowodelm 'UiZ'llIal!1Jl,a dla 'i,clh waUlki li 'Pf'alcy było wlręcZelnie im medali pamiątkowych, 'Wybi,tych przez Wojewódzrkli Kom,l'tet Frontu Jedności N.alrodu. W imieniu zebrai!1Y'ch, za wyróŻJr,i,el1la podzli,ękował płk MalI1iJan GaspelI'owkrz. Rozpoczęła ISlię budowla ipaWlle, więlk$zOSC 'tCinminÓw ;ułegła znaCZll1emu przyISIP,iersZEJ:1liru. UruchoroieIT1lj,a dolkonał wi1o€iPrezes ZfI1'ządu Główn,ego' tl,onlsłarw .stępień. Pr.ze,prow:aldJzl()[1() IPróbę bedhnO!logc:zną, ikrtó'fa wyIpadła pomyśnie. Z vlkla,zjli za:konczelllia tpie!fwslzego etalPu obUJdorwy odbyło ISlię spoitka;IlILe ;z wylkOTIaIWiC.amli, IPOdrcZiaiS którego podz:ięlkowaIl1lia wmi;eruilu WiLelikJclPOl!slklvego W y,dalwni1cotwla P!f'aISiO'WiC!go pr:zlelKalZał dY'l',ektor Ja,c€lk Ś'wiilgl(Jń. \\ u,ZiIlIaII1in.1 ,Zla:słUlg c,zlt,erdZJiresltu bUld1olWlI1i-czYlm il1JOIwelgo zalkładu pnzy=a - no Odznaki Honorowe Miasota PolZ!1Jall1Ii'a J "Za za:słui IW ;r'OIZ,W101JU IWOIjewÓd:z'twa pOlzrnl3.Il:;-Jk,ie,go". Aikotu dleikor:a,cdi diolklciIlIarlli slekroet'a'rtz KOmliltetu Woj'ewódlzlklLeg)O P,ours'kdej Zj'ednoczonej Partii Robotniczej A,ndlrrzJej Gą:sIZic'ZJołOlWlS,k,1 oraz I\VllCelWJoo,erwoida Zofli:a Dąbi!'lo:wsikJa. .s,zlczególll1,e wlSług,i -dlla ,uruchomiem.a IPOlZI11ańslklioej dTuk,ar.ni IPoŁo!żył IProGut'; '.; ,,",.' ;<;: .' '--l : < 11 " ,tt ,"""",:; :t- ",",.. '-, . ...."" "," »:-.,..:n .. :,....,:..:. ..,," ;c':,:,::L'; , l fJ.Q i. : . < ::. ", c: ... , ' lC'ent malSlZyiil rriO'ta'Cyijlnyreh l' ,abrykla M'a:sz.yiil J'oł'i.graf:ic,znych .,Plaana,g" w Plaluen (Niemleclk,a Re,publ/ilkla Demolkratyc'ZIila). KolekJtywowii fabryCizIT1lemu rP!fZYrll11aHO :zboiJororwą OdJzl11a,kę HornOlf'orwą "L.a ,zalsł:Ulgli w rrOiz.wo,j'U ,wojoewóidlztlWla rPo,zrr1Jań;slkli,eo", kltórą wra.z z lli!slt,em g,r;atua'acyjlnm od'e'tJirrał idyr,e'k.toT do ;-Jpriaw produk'cj-i ber'harid!t iETfur-t. PIf'.zy UlI. 2'8 CzeflW1ca 1956 I'. 0IŁrwarr'to Itlf'zeoi w m1eśclie 'Slk,I,€IP fahryiczll1Y P'OfZ1nańJslkkh Z,alkładólW KO[]lcen't:raJtórw SiPO,żywClzy:Cih "Aiml no". B'l'ygaida Mii€[jlSikli,e!.!1o P.nz.edislięblil(JiI',S'twa KomunliJka,cyjnego roz,poczęła i!'emo.nt k!aipiltaJlny t.orrXJIWil:sJK'a WoZidłrUż u'i. 23 ,LU'te:gD. Ruc h ta-am'W1au6.w oJctIbYlwalł ISlię pa uretdnym tlOrze. 19.7. Na ulf'oc:zy:sJtym poIi>1edz,ooilU iP'Jell1annyiID zebrał się Komitet Zalka Wydarzenia w Poznaniu (197) 'OQ/wY POll,sk,iej Zjednoczonej Parltli R'OIbo.tlDc:zej Zakładów Prz,emysiU MeltaJv/W,ergo "H. Ceg1ierrlslki", W 10iblflatdtach ucz,e,s'tnic:zylli: Cizło:nelk BlUr,a PoJ,i!tYCIZiD€,g'o Komu1t,eltu Cent.ra[rJJCigo Stalntl'sław Kał!k,uls, 1Se'I\:!fetaiflZ Ko.milteiu W!QjelwódzIk1i:elgo ł!!fOJl'iJStł'a,w Stęplow:slk,i, przeWDdlDli:c:zący WIOIj€lvlióidJz!kueg Rady NaJrOod "'}.:.: :,; . "'łś." .. .s".: o".'';' '" "Y "' ;Sti{ 'c' .; " , : ,,'::'.. ,,' .' ,q>,t "..' , , . ' . ł:. .< v:; ; . fe ,- ....;,., . ,"" '" ',-'" ;":i!,;;",.'\.. flh ,:i< lPf1Zybytli ptl'lzed:sta,wideIe władz par,tyjl!1Ylch i a.d!minilsltmcyj,nych, IZ l Iselklfetalfzem Ko.mlH,eltu 'W,oaewódzkiego PiOlsiej Zjednoczonej Partii Hob()ltnlkzej Ediwatrdem Lua"asllik:iem, Wtic€twogewodą R'Omua,!ldem ZyslDJarslk,i:rn, przewodnlic:zącym ltddy Wojewódzk,iej PatI1iotyc 1 zruegp Ruchu Odrod:ze:na NalftOdtOwego AugU's'tY1n.em Kogutem, a ,także T€preIzeLltalDłci kJierownictw zw:iązlko,w młodzlieży, byli dZJia'la,cze młoldlz,,iOlW1i, Utc:z.es'tnJicy Ko:ngiI"elS'U z 1948 .r. Obecna była del,eg,acja Freiie Deu't'9che Jugend z Niemiec'k,ilej HeIPUlb.J,1ki Demolk,m:tycz,nej, jprze'bywająca w województwie poznańIslklim. Cez,alI'Y Dro,s;zcz - pr'zewo,ait1jLczący Rady Naczelnej Z/fZiCS'Zt£U1tiJa StudentÓw Pols'kich prz:etd!"'t'3Iwlił ce.le i ocze!k.iwan\i.a ,roło.dz,iezy tzJWliąZ.aiIl.e ze \ZloteI11 we Wrochlwu. Prlzlemalw:iał Edwa.Td ŁUlka:s,i:k, Na rznkończ.eiIliie ,roall1lifes'tacj'i de.legacJe lWł,aldoz i młodzieży wls:zY'SIkich wo€'wódzlt,w :złożyły w,;eńce ;PJld ł'OIlTInikiem Bohateów. Przed południem EdJwalfld Łlu!ro.iSliIk \Stpttkiał s,ię :z od,e.legatami wojelwÓdzitwa 1P000iIlatJ:s'kiCeł,go. W si.edZJibie WlieIikO/PO.J;skiLch Zakła'dÓw Te:leełlle1ktl!"OlfIlj.ccznych ,.TelIkom-Teletra" ()tdibyło s'ię ,sjp()ltJkall1lle IZ o'ka,zj.i ŚiWlię'tla LpoWiegou.su PańsltrwolW,ed Koommllilk , acj.i aImo1chodowej. Dz.i'e'oklo pCmi:Os:iO ,śmierć nla miejscu. PY,e:z,ydent POlzlruaU1lila Antdlf1ząj Wlituslk!i pmy.jął W1ilC,epr,ez€lsa Hob.oltIniiczej Spółdtzlie'lmli W)1darwTIllClZeJ ,.Prasa - K'sliążlka - R:Utch" BrlOU1słalWiCl S tępnlila., dyr€ikltoa Z€ls!p()<łu 1'.0:11!gmfii, Pll1oi l!1JaLS)tę1PDled fa:z.y .rIOlZ]bUtdlowy zalkłaldów poJli@na;fiiczInyc.h lP,rzy ul. Ziębiok,1ed. W KJlubie Wodlslk Liot1mJi,c.zych 0t'wa,I'to Iwytawę marla'I'st'wa Wliesław,a Babliar:z>a. Z 'sj,edmiO'tygodn:i()IWe} podtrozy artysltyez.nej tpowróoi,ł Pozman:s'I\:,' Chór Chłopięcy, pod dyirekoją J,eIzego Kurc.zewslki.ego. Tr1as,a WlIOda tprzez: FT,Jncję, A:ndoTę, HCIPu1b1iikę Fedtera:l'ną NiJemli,ec li Nilemieciką Helpublikę .Demolkratyczną. L.. eSlPół dał 1iIizydizti'eścli osiem kolnrcer.tÓw, w ,ty.m sledemmlaśclilC wie j<'i:'ancj'i maIZ .s.z,e',na,śc.ioe w Niemuecrk,:ej Repulhllice DemoikiI'1atY'clZlnej. 20.7'. Z oikla'zji z.blilżagącoetgo ",ię ::5wiięta 22 Lipca, Halda Dz.iel'ntioolWiCl ł'taIt'riotyC'zn,ego Ruchu OdirofdizlElJlli,a Nall1oldoIWego :na WI11dJzlie zo.r'garnli'Zlolwała slPo1tllmd1lie, ,na k,tó,re rza!pI'OszJOIJoO .aiktyrw iP'olii ' tyczny i Sjpołec:znYldrZllellnJi,cy. Zalslużony.m dlZ:iał8JCizom 50)0łecz;ruY'm wręcwl!1Jo Odizl!llalkli HOI.1!Orowe MliarSlta POIZIOOi!1JLa i Zra z,:J.soh.ugi IW iI'ozwoju wojlewó:dlZltwe porznańJsik.i,€tgo" . · W sali Domu Kultury Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego odbyło się uroczyste spotkanie, na którym wyróżniającym się pracownikom Przed<;ię1)iorstwa wręczono Odznaki Honorowe Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" oraz resortowe "Wzorowy Kierowca", "Przodujący Drogowiec", "Zasłużony Pracownik GospodarkI Terenowej i Ochrony Srodowiska" i honorową odznakę "Zasłużony Pracownik Mt>K". W sali Klubu Wojsk LO'tniczych odbyło się spotkanie kombatantow, zorganizowane przez Zarząd Wojewódzki Związku Bojownikowo Wulność I Demokrację. Vcze.5tniczyli: seketarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Andrzej Gąszczołowski, wicewojewoda poznański Romuald Zysnarski i prezydent Poznania Andrzej Wituski. Obecny był również konsul Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu Michaił Głuszkow. Podczas spotkania Krzyżami Kawalerskimi Orderu Odrodzenia Polski udekorowani zostali: Aleksander Dziekański, Helena Hejdu, Antoni Kaszyński, Stefan KwIatkowski, Michał Marciuk, Antoni Pruszkowski, Adam Przybył, Joanna Sienkiewicz i Kazimierz Zbierski. Przyznano również bojowe odznaczenia pol<;kie i radzieckie. Z okazji Święta Odrodzenia koło Związku Bojowników o Wolność i Demokrację i Klub Oficerów Rezerwy działające przy Zakładach Przemysłu Metalowego ..H. Cegielski" zorganizow>J.ły wieczornicę. 21.7. W przeddzień Święta Odrodzenia, na uroczystej sesji Lebrały się w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Wojewódzka i Miejska Rady Narodowe. Na sesję przybyli przedstawiciele władz politycznych, z I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii R,Jbotniczej Edwardem Łukasikiem, prezesem Wojewódzkiego Komitetu Wydarzema w Poznaniu (21.7) Zjednoczonego Strannictwa Ludowego Tadeuszem Zającem i sekretarzem Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Mirosławem Kopińskim. Obecni byli również: przewodniczący Rady Wojewódzkiej Patriotycznego RUCh:! Odrodzenia Narodowego Augustyn Kogut, wojewoda poznański Marian Król i prezydent Poznania Andrzej Wituski oraz zaproszeni przedstawiciele załóg poznailskich zakładów pracy" rel'rezentanci środowisk kulturalnych i naukowych. Przybył także konsul Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu Michaił Głuszko,w. Po odegraniu hymnu narodowego, zebrdnych powitał przewodniczący Miejskiej Rady Naradowej Stanisław Antczak. Referat okolicznościowy wygłosił przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej Tadeusz Czwojdrak. Grupę radnych oraz zasłużonych ludzi pracy województwa poznanskiego udekorowano odznaczeniami państwowymi. W imieniu odznacwnych podziękował Seweryn Majchrzak. Gratulacje złożył im Edward Łukasik. Następnie Marian Król i Tadeusz Czw::tjdrak wręczyli Nagrody Wojewódzkie w dziedzinie upowszechniania kultury za rok 1982. Nagrody indywidualne otrzymali: Mirosława Bobrowska - realizatorka wielu imprez i widowisk masowych oraz folklorystycznych. Łucj'ł Danielewska - poetka, Janus,z Dembski -- działacz społeczny. Edmund Derengowski - aktor i reżyser z Gniezna. Ądam Dytkiewicz - działacz Swarzędzkiego Towarzystwa Kulturalnego. Zygmunt Duda - działacz amatorskiego ruchu artystycznego, Adam Kochanowski - dziennikarz z poznańskiego Ośrodka Telewizji Polskiej, Józef Stasiński - DIastyk, Maria Tyszkowa - redaktorka i współautorka cyklu wydawniczego "Sztuka i Dzieckd' oraz Magdalena Warkoczewska - historyk sztuki. Nagrody zespołowe otrzymali: Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lotniczych, Zespół Regionalny ..Tośtoki". Wojewódzka Biblioteka Publiczna (Zbigniew Banaszak. Andrzej Baumg'lrt JZ'lbela Czaja, Krvstyna Kaźmierowska, Franciszek Łozowski. Beata owak, [Edyta Nowińska, Zofia Płatkiewicz, Emilia Skowronek i Elżbieta Snuszka) oraz Państwowe Wydawnictwo Naukowe (Lidia Czerwińska, Bogusław Czerwiński" Władysława Klawiter> Mirosław Nawrot, Olooa Sikorska i Maria Zielińska). W imie.niu wyróżnionych dziękowała Łucja Danielewska. Odśpiewanie Międzynarodówki zakończyło oficjalną część sesji. W czści artystycznej wystąpił Chór Politechniki Poznańskiej. O godz. 14 na stokach Cytadeli zebrały się delegacje partii i stronnictw politycznych, organizacji młodzieżowych oraz zakładów pracy. by oddać hołd wyzwolicielom Ojczyzny, żołnierzom Września 1939 r.. uczestnikom ruchu oporu, poległym cytadeiowcom, działaczom partii, którzy stracili życie w walce o utrwalenie władzy ludowej. Przy łoskacie werbli, "" asyście kompanii hOI1Jorowej Wojska Polskiego oraz przybyłych pocztów sztandarowych, zostały złożone wiązanki kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów. Składały je delegacje Komitetu Wojewódzkiego polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludawego, Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, Wojewódzkiej Rady Narodowej, Patriotycznego Ruchu Odrodzenia .Narodowego Rad Narodowych 'Oraz Urzędów Wojewódzkiego i Miejskiego. Dowództwa Wojsk Lotniczych, Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjażni Polsko-Radzieckiej, Zarządu Wojewódzkiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, organizacji młodzieżowych. Wieńce złożyła także delegacja Konsulatu Generalnego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu. - Po powrocie ze zlotu we Wrocławiu, studWludziestoosO'bowa delegacja młodzieży poznańskiej oraz byli działacze ruchu młodzieżowego i uczestnicy zlotu zjednoczeniowego sprzed trzydziestu pięciu lat spotkali się z kierownictwem i pracownikami Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski". W spotkaniu uczestniczył również człanek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Stanisław Kałkus. W hallu gmachu Urzędu Wojewódzkiego otwarto wystawę stu dwudziestu miniatur pomników chwały z całej polskli, którymi społeczeństwo wyraziło wieczny hołd poległym w walce o wolność Ojczyzny. 22.7, Wszystkie gazety przyniosły na eksponowanych miejscach tekst uchwały Rady Państwa w sprawie zniesienia stanu wOJennego: "W związku z osiągnięciem celow, jakie przyświecały wprowadzeniu, a następnie zaWlieszeniu stanu wojennego, co wyraża się w niezbędnej stabilizacji polityczno-społecznej oraz poprawie stanu bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku publicznego w kraju [.o..] Rada Państwa uchwala co następuje: Znosi się z dniem 22 lipca 1983 r. na całym terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej sta'I1 wojenny wprowadzony ze względu na bezpieczeństwo państwa z dniem 13 grudnia 1981 r. [. ..] ., FI'/'I Mil -PONAN' Uroczysta odprawa wart mieJscowego garnizonu. O godz. 12 przed pomnikiem Armii "Poznań" stanęła kompania honorowa Wojska Polskiego z pocztem sztandarowym oraz Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lotniczych i cztery pododdziały wartownicze. Oficer inspekcyjny garnizonu poznańskiego po odebraniu raportu dokonał przeglądu pododdziałów. Odegrano sygnał slużba wartownicza dokonano zmiany wartowników na posterunku honorowym przy pomniku. Odprawa, którą obserwowało wielu poznaniaków, zakończyła się defiladą. W deszczu i chłodzie poznaniacy bawili się podczas imprez zorganizowanych z okazji Święta 2,2 Lipca. Prym wiodły orkiestry dęte. Na Starym Rynku - Orkiestra Dęta Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, pod dyrekcją Mariana !<'rankowskiego, w Parku Tysiąclecia - Orkiestra Dęta Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego, kt6 f." W wieku pięćdziesięciu dwóch lat zmarł inż. Marian N owak, działacz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, dyrektor Okręgowego Przed-o s-iębiorstwa Surowców Wtórnych w latach 197'1 - 1980, udekorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. 1.8. W Urzędzie Wojew6dzkim odbyło się spotkanie aktorów europejskich teatrów alternatywnych z wojewodą poznańskim Marianem Królem. W spotkaniu udział wzięli wicewojewoda Romuald Zysnarski i dyrektor Wydziału Kultury i Sztuki Maciej Frajtak. 2.8. W Sali Amarantowej Domu Kultury Tramwajarza odbyło się spotkanie zasłużonych pracowników gospodarki komunalnej miasta i wojeództwa. Przybyli na uroczystość wojewoda poznański - Marian Król oraz wiceprezyderllt Poznania Łucjan Majewski udekorowali Krzyżami Kawalerskimi Orderu Odrodzenia Polski Zdzisława Teisnera, Henryka Troszczyńskiego i Stanisława Wiciaka. 3.8. Rano ogrodnicy a także działkowcy odetchnęli z ulgą. Nareszcie popadało i przez wiele godzin siąpiło. ". ,,/" . '{' f'" ;1, ,';" 1; -, -;.t\ : ;;,-." IM ''-', . t. i, 1:., - -:." '.," ", p ;;" I, .. -+ , "i . .'!' J',4. ".P r'l.t, '" Nareszcie deszczowy dzień W godzinach popołudniowych, w sali konferencyjnej hotelu .,Merkury" odbyło się zebranie przedstawicieli klubów pierwszej i drugiej ligi piłkarskiej. W imieniu gospodarzy gości powitał prezes Kolejowego Klubu Sportowego "Lech" Bogusław Zeidler. Podczas zebrania Antoni Piechniczek i Tadeusz Foryś przedstawili ocenę sportowo-szkoleniową rozgi'ywek w sezonie 1982/19183. Koparka Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej uszkodziła kabel zasilający podstację na Rondzie Kopernika. Dokonano podłączeń do innych podstacji i tramwaje ruszyły po siedemdziesięciu minutach przerwy (9.25). Ponad godzina przestoju całkowicie ,.przewróciła" jednak rozkład jazdy. W nagłym chłodzif' i deszczu, na który wiele os6b nie było przygotowanych, ludzie długo wyczekiwali na przystankach, W wieku siedemdziesięciu ośmiu lat zmarł Marian Szmańda, ";\Jrtysta-malarz i profesor Państwowej Wyż ><'''' '..< "...,.. .J .,; .i)-, , ; .. ,.,ł. szej Szkoły Sztuk Plastycznych, współzałożyciel uczelni w 1945 r. Współtwórca życia artystycznego Poznania, udekorowany Krzyżem K3;walerskim Orderu Odrodzenia Polski. '.. ,", ;J . " W wieku dziewięćdziesięciu pięciu lat zmarła Jadwiga Witucka, nauczycielka, współorganizatorka pierwszej po wojnie szkoły podstawowej ,w Poznaniu" uruchomionej w dniu 12 lutego 1945 r. Była udekorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 5.8. W siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Tradycji Bazaru Poznańskiego "Bazar" przy ul. Jaskółczej l otwarto wystawę akwarel Zbigniewa Graczyka pt. Zabytki architektury. .. W galerii Biura Wystaw Artystycznych .,Arsenał" otwarto wystawę 12'malarstwa katowickiego plastyka Olgierda Bierwiaczonka. 6.8. Początek dwudniowego kiermaszu jabłek z Państwowego Gospodarstwa Ogrodniczego Naramowice na pl. Wolności i na Ratajach. Z uwagi na duże zainteresowanie, LOT wprowadził sobotnie rejsy do Warszawy. 8.8. Burza gradowa i silne porywiste wiatry nad miastem. Było wiele przypadków zalania piwnic. M.in. piwnicy apteki przy ul. ŚCiegiennego, restauracji "Bałtyckiej" i domu przy ul. Gwiaździstej. Na wodowskazie przy moście Rocha pomiar stanu Warty wykazał 155 cm. Tak niskiego poziomu nie notowano od czternastu lat. W wieku osiemdziesięciu czterech lat zmarł artysta-malarz Włodzimierz Joachim Bartoszewicz. 9.8. W pawilonie 20 Międzynarodowych Targów Poznańskich rozpoczęła się ogólnopolska giełda obuwnicza. 10.8. Dziewięcioosobowa grupa studentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza wyruszyła na pięciotygodniową wyprawę naukową "Grecja 83" nad Acheloos. Zarząd Ruchu Lotniczego w Warszawie skierował do Poznania specjalny samolot dla wykonania specjalistycznych pomiarów. Sprawdzono funkcjonowanie urządzeń portu na Ławicy, naprowadzających samoloty na ścieżkę lądowania. -' ." :....: . \ . u.o ; -,- I,' I .. 'ol' " .. ,.... . ,I, ,; ."",, II - . ,) I I J. tJ". .H.. '_I. .. ;;}:::. '.. :J ;t.::..!!:.. ' 4... _ ---, T"1I" 11.8. W Urzędzie Wojewódzkim odbyło. się spotkanie przedstawicieli admi-, nistracji państwowej Poznania i wo-, jewództwa, partii politycznych i Wojewódzkiej Rady Patriotycznego. Ruchu Odrodzenia NarodowegQ, na, którym złożono podziękowanie kończącym działalność pełnomocnikom Komitetu Obrony Kraju. Spotkaniu przewodmiiczył wojewoda poznański Marian KróL, który w swym wystąpieniu stwierdził m.in.. iż oficerowie Ludowego Wojska Polskiego nie tylko pomogli administracji "odnaleźć Wydarzenia w Poznaniu (11-15.8.) . . ;' - <" ff" , ",\, , S:;:;ł ': .... .' ,. ..... ';:. " ! .,- "się" i opanować złożoną sytuację polityczną, ale także nieśli pomoc w łagodzeniu trudności gospodarczych, organizacyjnych i w rozwiązywaniu spraw osobowych. Wojewoda złożył podziękowanie wszystkim pełnomocnikom dzialającym na szczeblu wojewódu:im, a zwłaszcza zespołom kierowanym przez gen. bryg. pilota Michała Polecha, gen. bryg. Piotra Przybyszewskiego i płk. dypl. Henryka Szymańskiego. W czasie spotkania odczytano list gratulacyjny przewodniczącego Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego. Listy gratulacyjne otrzymali także pełnomocnicy. Odznakami Honorowymi "Za zasługi w rOzwiOju województwa poznańkiego" udekorowano płk. dypl. Henryka Szymańskiego, płk. Kazimierza Klejnowskiego, płk. Jana Szczepanika, płk. Jerzego Gocala i mjr. Franciszka Bieńkę. Odznaki Honorowe Miasta Poznania otrzymali płk Kazimierz Przymusiński i płk Jerzy Karkus. W podróż artystyczną do Finlandii wyruszył zespół artystyczny Drużyny HaI'C'erskiej "Słoneczna Pięciolinia". 12.8. Zakończenie ogólnopolskiej giełdy obuwniczej. W wieku 76 lat zmarł Bolesław Napierała, prezes Zarządu Woje,,: w6dzkiego Polskiego Komitetu Opieki Społecznej w latach 1962 - 1983, udekorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 13.8. Na terenie byłego hitlerowskiego obozu karno-śledczego w Zabikowie oddano hołd pomordowanym komunistom. punktualnie o godz. 10 rozległy się dźwięki hymnu narodowego. Kompania honorowa Wojsk Lotniczych prezentowała broń. Przemawiał zasłużony działacz ruchu robotniczego Jan Brygier. powiedział m.in. że nazwiska rozstrzelanych w dniu' 13 sierpnia 1944 r. Eugeniusza Augustyniaka, Michała Bojczuka, Jakuba Kaczmarka, Stefana Karpiaka, Wacława Malinowskiego, Jana Mazurka, Romana Pasikowskiego, Jakuba Przybylskiego, Tadeusza Weinerta, Józefa Zatorskiego .oraz Jana Zgodzińskiego na zawsze pozostaną symbolem umiłowania Ojczyzny. wierności ideałom klasy robotniczej oraz niepodległości Polski. W czterech miejscach żabikowskiego obozu: pod tzw. ścianą śmierci, na płytach upamiętniających pomordowanych więźniów, pod pomnikiem "Nigdy Wojny" oraz pod pamiątkowym obeliskiem złożono wieńce i kwiaty. Obecne były delegacje: Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, z I sekretarzem Edwardem Łukasikiem, Rady Wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, z przewodniczącym August yiIlem Kogutem, oraz Zarządu Wojewódzkiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, z wiceprezesem Wiktorem Kalembą. 14.8. Spotkanie przedstawicieli organizacji związkowych przedsiębiorstw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej województwa poznańskiego. Powołano wielkopolski zespół koordynacyjny Związków Zawodowych Pracowników Przedsiębiorstw Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, z Antonim Jakubowskim na czele. 15.8. W Muzeum Archeologicznym otwarta została wystawa malarstwa, grafiki i rzeźby zatytułowana Stąd nasz ród, zorganizowana przez Poznańskie Stowarzyszenie Plastyków Nieprofesjonalnych. Przybyła czteroosobowa delegacja Uniwersytetu Hanowerskiego (Republika Federalna Niemiec), pod przewudnictwem rektora Helmutha Seidela. Chór Akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, pod kierownictwem Stanisława Kulczyńskiego, udał się w podróż artystyczną do Republiki Federalnej Niemiec. W wieku siedemdziesięciu siedmiu lat zmarł artysta-plastyk Nikodem Konwerski, autor wielu dokumetI1ltalnych grafik - widoków Poznania z 1945 r. 16.8. Zgodnie z ustawą z dnia 14 lipca 1983 r. o Urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów, zmianie uległo nazewnictwo terenowych organów Ministerstwa. ZmieniolliO nazwy Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej na Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych, a komend dzielnicowych Milicji Obywatelskiej - na dzielnicowe urzędy spraw wewnętrznych. Na stadionie Wojskowego Klubu Sportowego "Grunwald" odbyła się miła uroczystość. Przed frontem kompanii żołnierzy-sportowców wręczone zostały st. szer. Maciejowi Janickiemu i st. szer. Jerzemu Rurkowi przyznane im przez Radę Państwa medale "Za ofiarność i odwagę" oraz nagrody pieniężne wojewody poznańskiego. Zołnierze ci uratowali dziecko z płonącego domu. W uroczystości udział wzięli sekretarz Komitetu Wojewódzkieo Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Mielcarek i wicewo;ewoda Zofia Dąbrowska. Momentem naibardziej wzruszającym były podziękowania, hkie złożyli odważnym młodym ludziom matka uratowanego dziecka S"lwia Łakomska i mały Sławek. który zawdziecza im życie. 17. W Komitecie Woje'''ónzkim Polskiej Z;ednoczonei Partii Robotniczej, I sekretarz Edward Łukasik i woiewoda ooznański Marian Król S1Jotk'l.li się z uczestnikami lekkoat1e tycznych mistrzostw świata w Helsinkach: Zdzisławem Kwaśnym - zdobywcą brązowego medalu w rzucie młotem. Henrykiem Królakiem oraz Ewą Kasprzyk - ósmą zawodniczką finałowego biegu na 200 m. Zawodnikom towarzyszyli ich trenerzy: Grzegorz Nowak oraz Bogusław Wolwowicz i prezes Gwardyjskiego Klubu Sportowego "Olimpia" Stanisław Konieczny. \, .};'O;" '.> .' W wieku czterdziestu dwóch lat zmarła tragicZi!1Jie Elżbieta Woźniak-Rowińska, tancerka-solistka w zespole baletowym Poznańskiego Teatru Muzycznego od sezonu 1958/1959. '18.8. Z powodu silnego wiatru nie powiodły się dwie próby zainstalowania przy pomocy śmigłowca, na wysokości 108 m, masztu telewizyjnego o wadze 3 ton (16 m długości) na budynku biblioteki Akademii Ekonomicznej. Zakończyła się czterodniowa wizyta naukowców z Hanoweru (Republika Federalna Niemiec). Zachodnioniemieccy goście nawiązali kontakty z wszystkimi wyższymi uczelniami Poznania, z wyjątkiem Akademii Medycznej. W czasie spotkania rektorów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Uniwersytetu w Hanowerze podpisano protokół o współpracy" przewidujący m.in. wymianę pracowników naukowych i s.tudentów" a także informacji naukowych. W Komitecie Wojewódzkim Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej odbyło się spotkanie z uczestnikami Krajowe; Narady Aktywu Robotniczego. Uczestniczyli w nim: Wydarzenia w Poznaniu (18 - 23.8.)i,' -).H.IIOI.I".iii " " 'II!'-"I"I..'"r" {i)(I, tu .;-r" H" t..f,; ;,;;r, t,; "Jill!,'"'''l''''' :."" !ijTl!l)l!J1P1j!! . "+_-, 11111 J II członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Stanisław Kałkus i I sekretarz Komitetu Wojew6dzkiego Edward Łukasik. Oceniając sytuację społeczno-ekonomiczną, sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Bronisław Stęplowski zwr6cił uwagę na podstawowe tendencje występujące w gospodarce. 19.8. W Collegium Novum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozpoczęły się obrady XVI Kongresu Europejskiego Towarzystwa Językoznawczego. Na obrady, kt6re zagaił prof. dr hab. Jacek Fisiak, przybyło stu pięćdziesięciu naukowców z trzydziestu siedmiu krajów, «- ''1 ,'-, ., ""'" ,,"1ft'" } ":' ::. ..... W wieku sześćdziesięciu lat zmarł mgr inż. Adam Lisiewicz, dyrektor Państwowego Wydawnictwa Rolniczego i Leśnego od dnia l kwietnia 1973 r., udekorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 20,8. Imprezę dla dziennikarzy i ich rodzin zorganizowali na strzelnicy w Antoninku koledzy z tygodnika Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju "Wiraże". Cała operacja trwała pięć minut. O godz. 9.45 nad będący w budowie budynek biblioteki Akademii Ekonomicznej przy ul. Kościuszki nadleciał śmigłowiec Przedsiębiorstwa Produkcji i Montażu Urządzeń" Instalacyjnych i Konstrukcji Budowlanych "Instal" z Nasielska, a o godz. 9.50 maszt telewizyjny stał już na swoim miej'scu. Od tego momentu na szczycie biblioteki akademickiej stoi biało-pomarańczowa iglica. Bezpośrednio po zakończeniu montażu., zainstalowano na maszcie tymczasowe oświetlenie sygnalizacyjne. 21.8. W Wyższej Szkole Oficerskiej Służb Kwatermistrzowskich im. Mariana Buczka odbyła się promocja absolwentów Szkoły Chorążych Służb Kwatermistrzowskich. Akty nominacyjne wręczył gen. bryg. Piotr Przybyszewski. 22.8. O godz. 10 most Dworcowy został zamknięty dla ruchu tramwajowego. Odtąd dostępny był tylko dla pieszych. Tramwaje linii 3, 6, 14 skierowano przez Rondo Kopernika i ul. Towarową, zaś 7 - ul. Głogowską i Hetmańską do Dębca. Rozpoczął się VI Kongres Międzynarodowego Towarzystwa Językoznawstwa Historycznego. W salonie Poznańskiego Towarzystwa Fotograficznego otwarto zbiorową wystawę Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego (krajobraz, akt, portret i architektura). 23.8. W pawilonach Międzynarodowych Targów Poznańskich rozpoczęły się og6liI1opolskie giełdy tkanin bawełnianych, jedwabnych i lnianych oraz artykułów pasmanteryjnych. Centralne uroczystości z okazji Swięta Lotnictwa. W godzinach p:-zedpołudniowych, w siedzibie Do: wództwa Wojsk Lotniczych spotkali się zasłużeni dla polskiego lotnictwa wojskowego piloci, nawigatorzy, oficerowie polityczni oraz przedstawiciele personelu naziemnego. Na spotkanie przybył dow6dca Wojsk Lotniczych gen. bryg..opilot Tytus Krawczyc. Obecny był I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Łukasik. Tytuły "Zasłużony Pilot Wojskowy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" otrzymali: Kazimierz Chojnaoki, Jan Gilos, Eugeniusz Kuda, Jerzy Pawłowie z, Ludwik Podraz, Józef Radoń., Bolesław Smolik, Mieczysław Tobola. Aleksander Turczyniak, Stanisław Warzec ha i Józef Zduńczyk. Dowódca Wojsk Lotniczych wyróżnił za wzorowe wykonywanie swoich obowiązków i długol,etnią służbę grupę lotników medalami "Zasłużonemu dla Lotnictwa", medalami pamiątkowymi, statuetkami "Ikara" oraz białą bronią. O godz. 14 w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozpoczął się uroczysty koncert. Przybyli: członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Stanisław Kałkus, przedstawiciele władz wojewódzkich, z I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego EdwaTdem Łukasikiem, prezesem Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego Tadeuszem Zającem i sekretarzem Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Mirosławem Kopińskim. Obecni byli konsul generalny Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu, minister pełnomocny Iwan Tkaczenko oraz gelt1erałowie radzieccy, a wśród nich przedstawiciel Dowództwa Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego gen. Michaił Odincow i przedstawiciel lotnidwa Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej gen. Dymitrij Bobrow. Zebranych powitał i refeTat wygłosił zastępca dowódcy Woj,sk Lotniczych gen. bryg.-pilot Michał Polech. W ,imieniu lotni!ków radzieckich serdeczne pozdrowie.nia przekazał gen. Dymitrij Bobrow. Odczytano list załog Zakład6w PrzemysŁu MetaIowego "H. Cegielski". Następnie koncertowała Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lotniczych z udziałem solistów. 24.8. Z udziałem członka Biura Politycznego Komitetu Centrallt1ego Polskiej Zjednoczonej Partii Rohotniczej Stanisława Kałkusa odbyła się w Komitecie Wojewódzkim narada aktywu społeczno-gospodarczego wo}ewództwa poznańskiego. Sekreta- rOle organizacji i instancji partyjnych, dyrektOTzy przedsiębiorstw, przewodniczący samorządów pracowni,czy'ch z dziewięćdziesięciu największyc'h zakładów pracy oceni1i sytuację społeczno-gospodarczą województwa. Przewodniczył I sekretarz Komitetu Wojewodzkiego Edward Łukasik. Przybyła do P02Jna:nia Irina Z.1raw.ska - redaiktorka najpopularruejszego pisma kobiet radzieckich - "Robotnica". Była gościem Zarządu WOj-ew6dzkJiego Ligi Kobiet P.olskich. Rozpoczęła się konferencja oświatowa dla inspektorów oświaty i wychowania, gminnych dyrekt,orów ,s,zkół oraz dyrektorów szkół zawodowyc1h z województwa poznańskieg1o. Na kortach "Olimpii" rozpoczęły się XXIII Tenisowe Mistrzostwa Polski DziennIkarzy. 25.8. Wizytatorzy szkół artystycznych z całego kraju ,spotkali s,ię na dorocznej konfer,encji przed nowym okresem nauczania. Spotkanie sekretarzy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z redaktorami naczelnymi prasy poznańskiej Przewodniczył I sekr,eo1;arz Edward Łukasik. 1irI_I IIII.l ji " 111 1"iL"I;""f" 1;,;=.:: i; =ftr,:!;I;:: :_.:';-lWI!1 1I!P1!! "'". I 1IIIIfll 26.8. Obrady plenW'ne Komitetu Wojewódzk'iego Polskiej Zjednocwnej Partii Robotniczej poświęcone doskonaleniu metod pracy partyjnej. Uczestniczyli: członek Biura Politycznego Stanisław Kałkus, Jerzy Ossow,ski - zastępca kierownika Biura Listów i Inspekcjoi K,omitetu Centralnego, Tadeusz Zając - prezes Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczo.neg.o Stronnictwa Ludowego, Mirosław Kopiński sekretarz Wcojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, Augustyn Kogut - przewodniczący Rady Wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Przewodniczył I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Edward Łukasik. Referat wygłosH sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Jan Mielcarek. Zakończenie ogólnopolskej giełdy tkanin bawełn'ianych, jedwa'bnych i lnianych oraz artykułów pa Wydarzenia w Poznaniu (26 - 28.8,) iSmante['yj.nych w halach Międzyn.arodowych Targ6w Poznańs'kioch. 'Zakończenie XXIII Tenisowych Mistnostw Polski Dziennikary. Zwyciężyli: Andrzej Karczewski ("DZiiennik Ludowy") i Zbi.gnliew Chmielewskli (Polska Agencja Praslowa). Całkowite wstrymanie ruchu tramwajowego na ul. 23 Lutego i zamknięcie mostu Dworcowego spowodowały wiele utrudnień w komunikacji. Reporter "Expres:su Poznańskiego" pisał (29 sierpnia): "Nieszczęścia chodzą parami. Ledwie pogodzil,iśmy się z zamknięciem ruchu tramwajowego na moście Dworcowym, a tu kolejna niewygoda, od piątku mamy całkowicie wycofany tramwaj z uL 23 Lutego. Jak zapowiada MPK, przerwa ta potrwa do 31 bm. Tramwaie 8, 16 i 17 kursuią prze,z ul. Walki 'lVrłodych, natomiast 4 - przez ul. Towarową i Marchlewskiel!o. Od Ronda Sródka do Pl. Wielkopolskieo kU'rsuj,e tzw. wahadło. Zmiana tras aż tylu linii (d-odajmy do wymienionych: 3, 6, 14 i 7) powoduje naturalnie liczne korki i o normalnym rozkładzie jazdy nie ma co marzyć". 27.8. Ponad czterysta zawodniczek i zawodnik6w z czternastu klub6w, w tym "Akademika" z Sofii. stanęło na starcie Akademickich MistrZiostw Poliski w Lekkiej Atletyce. k,t6re roze!!rane zostały na 1!01ęcińskim st'1d i onie. Najlepsi okazali ię lekkoatleri Akademickiego Związku Snortowel!O Akad,emii Wychowania Fizyrzne'!o WP Wrocławiu. zdohyw:łiac 181),5 nkt, Studenr'i poznańscy unla'owal.i się na sz6stym miejscu (104 pkt.). Pod hasłem ,.Pożegn.anie lata 83" urza.dzo,nn nad Rusałką festyn z boatym pro!!r'łmem snortowym i wy'stenami estradowymi. 28.8. N'1 PTomocie do Wyżzei zkoły Oficprkiei C:;łui'b Kwatermi.strzowsk>ich im. Mariana Bl1('za przyhyli: członpk Hi"ra Pol1tyc.z,ne£!o Komitet11 Ce"'tralnef:1o Pohkiei Ziednrlc70nei Partii Rohotniczp; Stanisław KałkT1s, I s,e1{re"t'1łn Komitet'} "Trljpw6d7kiel!o Fdw::lrd J'Jukasil{. ure7PS Woiew6d-&i.pqo Komitptu Z.iednoczoneo Stronnictwa Ludowego Tadeusz Zając, sekretarz Wojew6dzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Mirosław Kopińsk,i i prezydent Poznania Andrzej WItu.ski. Promocji dokonał wiceminister obrony narodowej, gwny ikwatermistrz Wojska Polskiego, gen. broni Mieczysław Obiedziński. Promocji abs,olwent6w Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Pancernych lim. Stefana Czarnieckiego dokonał wic.eminis:ter obrony narodowej, gł6wny inspektor -szkolenia, gen. broni Eugeniusz Molczyk. Uczestniczyli: sekll'etarz Komitetu \Vojew6d-ikiego Ja'n M.ielcarek, przewodniczący Wojew6dzkiej Rady Narodowej Tadeusz Czwojdrak oraz przewodniczący Rady Woiewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego Augustyn Kogut. W Małej Sluzie na Cyhdeli odsłonięto tablicę upamiętniającą udział eskadr i oddział6w lotniczych Armii .,Poznań" i "Pomo'Tze", V:;alczący,ch nad Bzurą we wrze>ffiiu 1939 r., w obro.nie polskiego nileba. Odsł!Onię.cia ta'blicy dokonał plutonowy rezerwy-pilot Alojzy Patocki, w towarzystwie kombatantów lotnictwa wojs:koweg,o OIl"az I sekretarza Komitetu Wojew6dzkiego Polskiej ZiednociZionej Parli,i Robotniczej Edwarda Łukasika i s.zefa sztabu Woj-sk Lotniczych en. bryg,-pilota Jerzego Zycha. Pod tablicą złoŻJono wiązanki kwiatów, a kompania honorowa Wojsk Lotniczych oddała honory wojskowe. N a rozległych terenach Parku Braterstwa Broni i Pcr-zyjaźni Pol'Sko-Radzieckiej na Cytadeli odbyły s.ię atrakcYJne pOk.azy: musztra paradna w wykonaniu okiestry Centralnego Ośrodka. Szkoleri'ia Służb Technic.znych Wojsk Lotniczych w Oleśnicy, desamt skoclzk6w spadochronowych Aeroklubu POlznańskiego, akrobacje na samolotach oraz na śmigłowcu, start balonu "Canon" . .. Najwięcej emocj.i wzbudził jednak przelot czw6rki odrzutowc6w, prowadzonei przez kanitana-pilota Tadeusza Zarzykę, Były to supernowoczesne samoloty ponaddźwiękowe typu SU-20, charakteryzujące się tzw. zmienną I!eometrią skrzydeł oraz możliwością ";zyskiwania niewi.all'ygodnei wręC7 (ok. 2,2 tys. km/I!odz.) prędkości. Wiele emocii wznieciła też prezent:J,cja wsp6łdziałania migłowca tynu Mi-2 z Lotnicze!!o Pogotowia Rat"nk{'\wego z karetką pol!otowia oraz karkołomny przelot maszyny holującej za sobą dwa szybowce. Na torze "P.oznań" roOzegrane zostały czwarte eliminacje w wyścigach samochodowych i motocyklowych o Puchar Rrzyjaźni Krajów Socjalistycznych. W zaw.odach udział wzięł.o ok. osiemdziesięciu zawodników z Bułgarii, Czechosłowacji, Niemieck'iej Republiki DemoOkratycznej, Polski, Węgier i Związku S.ocjalistycznych Republik Hadzieckich. 29.8. Do Poznania przybył wicepremier Homan Malinowski. Odwiedz!ł on Poznańską Fabrykę Maszyn Zniwnych i zapoznał się z problemami proOdukcyjnymi i soOcjalnymi załoOgi. Roman Malil1Jowsi spotkał się również. z przedstawicielami sam.orządów pracoOwniczych, związków zawoOdowych i dyrekcj,i kilku czołowych zakładów pracy P.oznania. 30.8. Odbyło się koOl,ejne spotkante konsultacyjne kierownictwa Urzędu WoOjewódzkiegoO z przew.odniczącymi związków zaw.odowyC'h większy'ch zakładów pracy województwa. W spotkaniu, któremu przewodniczył wicewojewoda poznański Stanisław Piotr.owicz, uczestniczyli: sekretarz Komitetu WoOjewódzkieg.o Polskiej Zjednoc,wnej Partii R.obotniczej Jan M'ielcarek, wieewojewoda Zofia DąbroOwska oraz dyrektoOrzy wydziałów ,i jednostek równorzędnych. Na k.onferencji prasowej zwołanej przez Miejski Zarząd GospoOdarki Komunalnej i Mieszkaniowej poinf,ormoOwa.no Q decyzji zbudowania noOwego mQstu Dw.oroowegQ. Nowe przejście nad torami kolejowymi P.oprowadzone po północnej stroni obec.nego mostu. będzie się składać z trzech wiaduktów i tunelu w ul. Roosevelta dla przyslzłego szybkiegQ tramwaju. Nowy mQst .otrzyma konstrukcję żel'betową oj strunobetonoOwą. W porównaniu z obecnym, będzie o 20 m szer,szy. PoOsiadał zaś będzie: dwa chodniki, wydzielone torowiskoO tramwajowe i dwie jezdnie - trzypasmową od ul. T.owarowej do Roosevelta i dwupasmową w ki,erunku ul. Towarowej. Harmonogram przewiduje zakończenie budowy w ciągu pięciu lat. 31.8. W przeddzień czterdziestej czwariej r.ocznicy wybuchu II wojny światowej, grupa koOmbatantów spotk1ła się w Komitecie Wojewódzkim Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z przedstawicie lami władz politycznych i administracyjnych. Na spotkanie przybyli: członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Stanisław Kałkus, I sekret'3.r.ł: Komitetu Wojewódzkiego Edward Łukasik, prezes Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa LudoOwego Tadeusz Zając, przewodmczący WojewódzkiegoO KoOmitetu Stronnictwa Demokratycznego Alojzy BryI, wicewQjewoda Stanisław Piotrowicz i prezydent Poznania Andrzej Wituski. Obecny był zastępca dowódcy WoOjsk Lotniczy('h płk Jan Oelek. Zebr.anych powitał Edward Łukasik. Przemawiał wiceprezes Zarządu WoOjewódzkiego, Związku Bojow.ni:ków Q WoOlnQść i Demokrację Wiktor Kalemba. . . POMNIK ARMII POZNAŃ O godz. 12 przed pomnikiem, Armii "Po.znań" odbyła się ceremonia złożenia wieńców i wiązanek kwiatów w hoOłdzi,e bohaterom walk o wolnQść kraju w latach II woOjny światowej. PQ odegraniu hymnu narodowegQ, wieńce złożyły delegacje organizacji poOlitycznych, Urzędu Wojewó-izkiego i Urzędu Miejskiego, WojskJ. Polskiego, Związku Bojowników Q Wolność i Demokrację, Związku Inwalidów Wojennych i Związku Ociemniałych Zołnierzy, PatriotycznegoO Ruchu Odr,odzenia Nar.odoweg.o, .organizacji spoOłecznych i młodzieżowych oraz poOznańskich zakładów pracy. Hon'1ry wojskowe oOddała kompania hunorowa W.oj,sk Lotniczych. 1.9. Przed biurowcem Zakładów Przemysłu Mebalowego "H. Ceglclid" odsłoOnięto tablicę pamiątkową, na której widnieje napis: "W 44 rocznicę tragiczneg.o września, załoga Zakładów »H. Cegielski« poświęc tę tabHcę pamięci rQbotmczego Plutonu Obrony Przeciwlotn.iczej HCP, który w pierwszych dniach 'wojny 'skutecznie odpie.r.ał ataki hitler.owskiego lotnictwa na miasto Poznań". Na uroczytość odsŁonięcia przyby-. Wydarzenia w Poznaniu (1- 4.9.) li: członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Pol'Skiej ZjedMcwnej Partii Ra'batniclZej Stanisław Kałkus, I sekretalrz Komitetu Wojewódzkiego Edward Lukasik, prezeSi W:ojew6dzkieg,a Komitetu Zjed.nocZJane!go Stronni,ctwa Ludawego Tadeu.sz Zając i przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu .Strannictwa Demakratyc,znega Alojzy BryI. Grup Le byłych żołnierzy Plutonu dyrektor naczelny Zakład6w ZdZJisław Miedziarek wręczy] odznaki honorowe "Zasłużo.ny Pacownik HCP". Rozpoozął działalność nowy żłobek "Michałki" na Osiedlu Czecha, przewidziany dla sie,demdzies,ięciu pięciu wychawankó,w. Na Osiedlu Jana III Sobieskiego., w bloku nr 17, atwarto fiJlię Miejskiej Bibliateki Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego. .2 9. Przybyła da Paznania sztafeta krakawskich studentów, któr,zy biegiem na tras,ie Klfaków-Dobiegniew czcili trzydziestą Óismą r,ocznicę olimpiady sportowej, jaką więzieni polscy żałnierze Ziorgani:wwali wabozie Woldenberg Ile (DabiegnIew). Uczestnicy sztafety złażyl.i kwiaty pod pomruki-em na Cy,tadelio Towarzyszyli im pOiZnańscy sportowcy i harcerze ze Szkały Podsltawlawej Nr 13. . Przybyła siedemnastaOisobawa gupa uczl1!iów i pięciu p.edag,og6w z g,imnazjum w Hanowerx,e - szkoły stowalrzy.szonej w UNESCO. Byli gośćmi V Liceum Ogólnak.ształcąoega im. Marii Koszutskiej. Prezydent Pa znania Andrzej Wituski przekazał do Muzeum Miasta Poznania trzy medale .ofiarowane miastu przez Jana Pawła II w dniu 20 czerwc,a 1983 r. W ogrodzie zaolO/g.icznym (ul. Zw.ierzyniecka) udo.stępnio[lo iW przebudowanych pamieszczenia,c:h biul'awych trzynaście basenów z rybami z r6żnych części świata. Atrakcją jest .ośmi-otonawy bas,en z fauną r.afy karalowej. W sali Damu Kultury Kolejarza rOoZipoczął się Międzynaradowy Turniej Szachowy a Puchar Boznania. W n.ocy (z czwartku na piątek) zawarta pierwsze tr.ansakcje na hurtowym targOlwis,ku płod6w r.olnych przy ul. Alfreda Bema 3.9. Paws,tała piąta s,zkoła spartowa w mieście. Wicekurator Stefan Barłóg wreczYł akt naminacYJny dyrektorce Szlwły Podstawowej Nr 29 Te,odozji Miśki-ewicz. Plenum woj'ewódzki:eg,a atlrządu Bolskiego Związku Działkoiwc6w zainaugur.owało tradycyjne Dni Dział_ kowca. Uczestniczył w nim m. lin. pr,zedstawiciel Krajowej Rady Zbigniew Królak. Plfezes Wioj,ewódzkiegia zarządu Czesław Molski przedstawił sytuację w pracowniczych ,ogrodach dzi,ałkawych w ,województwie poznańskim. Wyróżniano dyplamami uznania i upominkami działkowców z .ogrodów abchodzą,cych jubileusz. Odbierali je przedstawici.ele najstarszego. paznańskiego ogrodu im. Karola Marcinkow.sk1iego, abchodząceg,a s.iedemdZiiesięciopięciolecie istnienia. Sześćdziesiąt lat mają ogrody pracownicze im. T<:IJdeUisza Kaściuszi, im. Aleksandra Zawadzkiega" Wajewódzkiego. Przedsiębiorstwa Wodaciągów i Kanalizacji. Zainteresowanie wzbudziła wystawa kronIk agrodowych. W godzinach parannych sprzed Pałacu Kultury wYl'us,zyła przez Garzów do Dabiegniewa s.ztafeta krakawskich studentów. Na pl. Wolności rozpoczął się kiel'ma'Sz owaców, zorganizowany pre,z redakcję "Expxe.ssu Poznańskiego" wsp6łnie z Pań,stwowym G,ospodars'twem Qgrodnic.zym Naramowice. Paznański T'ea1tr Muzyczny rozpoczął .sezon arty.styozny 1983/1984 musicalem Jacka Szczygła Myszka. 4.9. Pod pr.zewadlllLctwem Hansa vron JYIassawa z RepubUki FederaLnej Niemiec rozpoczęły się oblfady Międzynaradow,ej FederacJi Sz.achów Korespondencyjnych. Przybyli deleg,aci dwud:zlestu zw.iązkaw krajawyc'h. Otwarcie sezonu w P,oznańskim Teatrze L'alki i Aktora. Dana Przyg,ody Tomcia Paluszka. Drugi dzień kiermaszu awocó,w na pl. Wolnaści. Klientów przepłoszył deszcz, a i tak sprzedana bli,ska trzydzieści tan awoc6w. 5,9. W godzinach porannych doszło na Śr6dce do wydarxenia rzadkieg,o w dziejach tr1amwaj.owy,ch kraks. "Osiemnastka" wyj1eżdżała właśnie 'z pętl,i na Z,awadach w k,iemnku ronda i mij,ała łuk na przecięciu torów z jez;dnią, gdy pierwszy Wlagon wyskoozył z szyn. "A że grunt przy torowisku jest tam grząsk,i - pisał reporter »Głosu W,ielkop.olskIego« - wagon ,głęboko mrył i wyglądało }akby koła postradał. Ponad godzinę trwało wyciąganie tr,amwaju i wstawienie go z powrotem na szyny. Trzeba było do tego użyć potężnego dżwLgu [...] Nik.omu z pasaż,erów »osiemnastki« nic się na szczęście nie stało". , (Gaf, \U 6.9. Inaugu.racja nowego sezonu art ySityc,znego w Teatrz;e Nowym. Dano Wizytę starszej pani Friedr,icha DUI1I'enmatta. Inaugur,acy jne przedstawienie w Dy,skuosyjnym Klubie FHmowym "Kinematograf 75". Dano MiCllSto kobiet FederLco Felliniego. Zakoń<:zyły s,i trzydniowe .obrady XIU Ogólnopolskiągo Zjaz;du Pols'kieg;o Towa'l',zystwa Anatomicznego. Udział wzięło bl,isk.o trzystu przedstawici,eli z akademii medycznych i r:oLniczych, uniwersytetów .i wyszych ,szkół pedagogicznych z całego kraju Ol1aZ specjalistów z Czechosł.ow.a,cj.i, Jugosławii, Niemieckliej Republii Demokratycznej, IWęgier i ZwiąZlku Socj,alistyozny,ch Republik Radzieckich. Godność członków honorowych Towarzystwa nadano WasiJ.ijowd Kuprianowow (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), Gemowi Schuma.cherowi (Niemiecka Republika Demokratyczna) .oraz Czesławowi Niżankowskiemu z Akdemii Medycznej we Wrocławiu. 7.9. Posiedzenie W.oj.ew6dzk.iej Komisji do Walki ze Spekulacją. Przebywała w Poznaniu grupa parlamenta,rzystów fińsk.ich, gosz4Icząca w Polsee na zaproszenie prezydium polskiej Grupy Unili Międzyparlamentarnej. Na czele delegacji stał deputowany Juhani Tuomaala. Gośde spotkali się w Urzę dzie Miejskim z prezydentem P.oznand'a Andrzejem Witusk,im, następnie zwied:cili Fabrykę Silników Okrętowy,ch Zakładów Przemysłu 'Metalowągo "H. Ceglielski" Ol'az w Col:legium Minus Uniwersyt,etu im. Adama Mickiewicza spotka1i się z prorektol'em prof. dr. Andrzejem Kwiloeck,im. W S.ali Odrodzenia p,oznańskieg.o Ratuslza odbyła się uroczysta dekoracj,a Medalami za Dług.oletnie Pożycie Małżeńskie. Medale wręczał kiel'owruik Urzędu Stanu Cy,wiln:ego Wj,esław NLt.ecki. Za sześćdzies.iąt pięć lat małżeństwa Medale otr,zymali Stanisław .i Marianna D.ziadkowliakowie oraz Mateusz i Ma;r;ianna W,Lerzchacz,owie. A p;Jnadto: Jó,zef i Helena Ba;ks,alarowie, Stanisław i Wiktoria Bińkowie, Jan i Tekla Ohwiałkowscy, Józef i Helena Czajkowie, Jan i Stanisław Dotkowie, Czesław i Józ,efa Dudzia.kowie, Edmund i Prakseda Dukatowie Franciszek i Stefania DyczkowS'Cy: Ludwik i Kry,styna Ferenzowie Franciszek i Rozalia Koczmarkoie, 'Stanisław i KlaTa Kac.zmar:imwie, Józef i Katarzyna Klop,s,i.owie F'rancisze'k i Srtanisława Kom.osińcy, Stanisław i Marianna K.orcz,ow.ie, Walenty i Antonina Kubiakowie, Franc.is,ze:k i Władysława Lipiń,scy, Stanisła,w i Janina Ł'!siakowie, Stefan i Władysława Manczakowie, Wacław i He1en:a Michalakowie, Roman i Władysława MockoiWIie, ALeks.ander i Pelagia No,wiocy, Leon i Ludwika Nowiccy, WiMor i Agnieszka Otterowie, Win,centy i Maria Patanowie, Stanisław Katarzyna Polaczyowi,e. Feliks i Wi:k,toI"i,a Przydank,owie, Wacław i Irena Skibowie, Konrad i Barbara Sprengerowie, Ka.zimierz i Władysława Staniewscy, Jan i Teodora Szymańscy, Jan i Władysława Tokłowiczowi,e Antoni i Stanisława Walcz,akowle, Frandszek i Marianna Włodarczakowie, Jan i Pelagia Wolni Stanisław; Weronika Wyrwa,sowie, Stefan i Wiikotori:a Zg,oŁowie. 8M ,W "Arsenale" otwarto jubileuszową X Ogólnopolską Wystawę Malarstwa im. Jana Spychalskiego Wydarzenia w Poznaniu (7 - 9.9.)oraz wystawę malarstwa i grafiki Czesława Tumielewicza (Gdańsk). W Klubie Międzynarodowej Prasy i Książkd przy ul. Ratajczaka otwarta została wysltawa poświęcona bohaterl()lwi narodowemu CZiechosłowacji - Juliuszowi Fuczikowi. W Fabryce Kosme'tyków "Pollena-Lechia" odbyło się posiedzenie wojewódzkiej Iwmisji współdziałania Polskiej ZjeduocZiO:nej Partii Robotniczej, Stronnictwa Demokratycznego i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Przewodniczył sekretarz Komitetu Wojewódz,kiego Jan Mielcarek. Po zwiedzeniu Zakładu, informację o wdrażaniu reformy g{)Slpodarcz,ej w zakładach pra,cy i p,rzeds.iębiolfstwach wojtewództwa poznańskiego przedstawił ,sekretarz KQmitetu Wojewódzkiego Bronisław StęplQwsk.i. 8.9. Z udziałem dwustu del,egatów obradował Wojewódzki Zjazd Kółek i Organiza'cji Rolnikzych. W obradach ue,zestniczyłi: sekret alf z Komitetu Centralnego Polskiej Zjednocoonej Radii Robotnicirej Zbig_ ni,ew M.ichałek, wiceminister rolnictwa azimie,rz G.rzesiak, prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Zdzisław Zambrzyck,i, członek prezydium Na,czelnego Komitetu Zjed[1()czoneg'o Stronnie,twa Ludowego Dominik Vldwiczak, sekreta1rz Komitetu Wojewódzkiego J,an Miel,carek, prezes Wojewódzkiego KQmitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowe,g,o Tadeu.sz Zając oraz wice,wojewoda Jan TomasZJewski. SprawOozdaniez działalności prZieds,tawiła dyrektorrka biura BoŻiena NadoI. Na zakońcrenie obrad dokonano wyboru nowych władz. Pre.z'esem WOjewódzk.ieg,o Związku zo-' stał Ryszard Napierała. W Z.akładaah Nap'rawczy,ch 'I1a'boru KOlejowego odbyła się akademia z okazji Dni'a Kol,ejarza: Przybyli: sekretaxz Komitetu Wojewódzkiego Polski,ej Zjednoczonej Partii Robotllli,czej Broni,sław Stępl'owski, wicewojewoda Romuald Zy'sonarski, członek Komitetu Ce.n.tralner:o Hier-onim Andr,zejewski. Przemówienie wygłosił dyrektor naczelny Zakładów M,ar&an VJka.szewski. Wy,różniający się pracownicy udekorowani ZJost.ali Krzy;z;ami Kawal,e,rs:kimi Orderu Odrodzenia Polski. W częśd artystycznej wy,s,tąpiła orkiestra dęta onz inne zespoły artystyczne działające przy Klubie Zakładowym. W sali kina "Malta" odbił się wiec antywojenny mieszkań,ców Sródki i Zawad. Regionalny Zespół P,ieśni i Tańca "Cepelia" udał się w podróż aTtysltyozną do Bułg,arii, z programem przygotowanym przez IenTyka Manieckieg.o i Stanisława Horbika. ... ....' .. ," W wieku sześćdzJ.esięciu ośmiu lat zginęła śmiercią tragi-czną akto'rka Teatru Nowego Bronisława F.rejtażanka, niezapomniana odtwórczyni wielu wspaniałych ról, laureatka Nagrody Kulturalnej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1967, udekorowana Krzyżem K,awalerskd.m Orderu Odrodzenia Polsk'i. 9.9. W Domu Kultury Mi1icjd. Obyw..!telskiej odbyła się akademia z okazji Dnia Kolejarza. O 05iągnięoich poznańsk:iego rejonu prz,ewozÓiw kolej,owych mówił dyrektor Zbigniew Pajdak. Gratulacje kolejalfZJom przekazał członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej ZjedJ1oczonej Partii RoOOtniczej Stanisław Kałkus. Czterdziestu dziewięoiu koleja'rzy udekocl'Owano odznaczeniami p.aństwowymi. Przybyła delegacja Mołdawskiej So-cja1i5tycznej Republik,i Radzieckiej, pod prlzewodnictwe.m wicepremiera Biotra Szapy. G:Jścd powitali w.ic,ewojewoda pO,;m'l,ański Romua.ld Zy.snarski i przewodnicząca Zarządu WOjewódzk,iego To-warzystwa l'Tzyjaźni P,olslw-Radzieckiej Maria Ryniew.icz. Obecny był konsul geJ1eralny Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w P.oznani:.ł Iwan Tkaczenko. Goście zwiedzili Zakłady Naprawcze T'aboru Ko1ejQWego. Inauguracja nowego sezonu art ystyczl1egQ w "Tey-atrze" Zenona LaskQ\v.ika i BLJgdana Smolenia. Dano Przedszkole. ............... . - 11111111 10.9. Inauguracja nowego sezonu artystyc'znego w Teatrze Wielkim. Dano .operę Sergiusza Prokofiewa Ognisty aniol. Poznański Chór Chłopięcy, pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego, udał się w podróż artystyczną po Austrii. W wieku siedemdziesięciu dziewięciu łat zmad inż. Czesław Rotnicki, naczelny inżynier Zjednoczenia Przemysłu Taboru KQlejowego "Ta:sko", udekorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Pols:IDi. 11.9. Ostatni dzień pobytu w Poznaniu delegacji Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieck>iej. Goście zwiedz;ili Park Braterstwa Br.oni i Przyjaźni Polsloo-Radzieckiej na Cytadeli i złożyli kwiaty pod Pomnikliem Bohater6w. Rozpoczęła się Międzynarodowa Pr:ezentacja Teatrów Ulicznych, będąca w znacznej części przeniesi.eniem Fe,s'iiwalu zakońc:ZiOnego w Jelenń.ej Górze. Brzybyły trupy teatralne z Francji, Hiszpanii, Republiki Federalnej Niemiec, Szwa;" Cal'll i Szwecj.i oraz dwie polskie. 12.9. Wkemar.szaIek Sejmu Jerzy Ozdowski spotkał się z załogą Zakładów NI et'al urgiczny,ch "Pomet". Na zebraniu Rady Nadzorczej Poznańslciei Spółdzielni Mieszkaniowej "WinQgTady" prezesem wybrany został mgr Antoni Radajewski. Inauguracja nowego sezonu w Salonie Muzycznym T.adeusza Szantruczka w "Empiku". Dano koncer,t "Colleglium Mus.icorum Posna"niens,i.um", pod kierQwnictwern Włodz.1.mier,za Kamiń,skiego. W Miejskiej Bibliotece Publkznej im. Edwarda Raczyńs,kiego Qtwarto wystawę Odsiecz wiedeńska 1683 - 1983. (Rękopisy, druki, medale, materiały ikonograficzne, oryginalne listy Jana III SobieIsiego ). To, 'l[ . . : ."'T' 'j . " " :'I "\l :, ." ','" "".......:.., \ ł I ł- )."-' iii! I, ":- .0:<. , - . , " J ' -I.. . ' '", li. "'- , ,; :-,", \j '. ,< . . '..\ '\'\" ' :' ,, _ - '. -,,'1 :':.:;\' , " .' __ do ' -. , 1.6 -.;J "\;)oj - Q.;p J : - i , t ., , . '". I . \:\ ".' JJi' ',:-'. .. "'fI \ " ,' , .. - j;YlłH" .., ....""" .;;. " W S.ali Marmurowej Pałacu Kultury otwarto (słynną) kraowską wystawę, Qbrazującą siedemdziesięcioletnie dzieje harcerstwa w PolJSc,e. W otwarciu wystawy wz;ię1i 1ic,znie udział byli harcerze, a wśród nich Antoni Now.ak - jeden z twórców siedemdziesięcioletniej historii harcerstwa w Polsce. Gawędę wygłosił prof. dr Edward Serwański. Drugi dzień występów międzynarodowych teatralnych trUJ> ulicznych na Starym Rynku oraz w niektórych placówkach kultu.ralno-oświatowych. Zaończenie M,iędzynal"Odowego Turnieju Szachowego o Puchar Poznania. W koń,cowej klasyfikacji pierws,ze miejsce zdobył reprezentant Niemieckiej Republikii Demokratyoznej. 13.9. W Pałacu Kultury odbył się gościnny występ Zespołu Pieśni i Tańca Mołdawsk.iej Socjalistycznej RepubH,k.i RadZiiec'k.iej, pod kierownictwem Rodty Łysaja. Przybył członek Biura Poityczneg,o KomLtetu Centralnego Polskiej Zjed:noc:wnej Fartii RQbotniczej Stanisław Kałkuso Ob€cny był lronsul generalny Związku Socjalistycznych Republilk Riad.zi.eckich w Poznaniu Iwan Tkaczen:ko. Wydarzenia w Poznani-u (13 - 15.9.)lit 'mi: 1Im:IZm!mlr :m[Jj[j JI[iIml!ill ..I. Teatr Polski rozpoczął pra'cę po przerwie urlopowej. Da.no Ołtarz wzniesiony sobie IiI'eneus.za I;r,edyńskiiego. W Teatrze Nowym pożegnam) zmarłą tragicznie w dniu 8 wrześni3. aktO'l1kę Br:onisławę Frejtażankę. O wielkim talencie aktorki, o jej pełnej skromności i dobroci pastawie s.zlachetnegQ człowieka mówili Izabel1a Cywińsk'a. W,iesław Komas,a, Andrzej Lajborek i Mar,ian Pogasz. Na barkach aklt,o['ów trumna została wyntiesiona z teatiI'u. Pogrzeb Broni sławy Frejtażanki odbył się nazajutrz w Toruniu. 14.9. W s'ali Domu Drukarza rozpoczęła się tr,zydnLowa sesja na temat rolnictwa ekalog.ic,znego. Na stadionie przy ul. Bułgarskiej odbył się mecz eliminacyjny turnieju o Puchar Europy pamiędzy Klubem Sportowym "Lech" a his2Jpańskim klubem "Athletic" (Bilbao) zakończony zwycięstwem gospodarzy 2 : O. Bramki zdobyli Mariusz Niewiadomski (36 min.) i Mirosław Okoński (44 min.). Sędzią głównym zawodów był Alter Hala (Norwegia). [) [J) ,;Express Poznański" ukazał się w nowej szacie graficznej. Jako pierwszy dziennik w Po:zmaniu, drukowany jest techniką offsetową. Format pisma powiększył się do 36 X 5,2,5 cm. W sali sesyjnej Urzędu Wojewódzkiego odbyło się spotkanie prezesa Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokra cję Włodzimierza Sokorskiego z prezesami kół organizacji kombatanckiej z województwa poznańsJ5iego. W spotkaniu uczestlI1liczyli również sekretarz Komitetu WOjewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Mielcarek. Z podróży artystycznej do Wiednia powrócił PQznański Chór Chłopięcy, pod dy.rekcją Jerzego Ku.czeWlsk'iegQ. Koncertował na uroczy,stościach 300-lecia ods'ieczy wiedeńsIkiej. 15..9. W Sali Błękitnej Urzędu Miejskiego zainaugurowaJ!1iO nowy rok oświatowo-kulturalny. Po powitaniu gości przez prezydenlta Andrzeja Wituskiego, z jego rąk i wicewojewody Romualda Zysnarskiego Krzyże Kawalerskie Orderu Odrodzenia POlski otrzymali: Kazimierz Antkowiak I(Teatr Muzyczny), Zofia Dyrcz 1("Dom Książki"). Stanisław Siebe:t i Lech Wąsierski (Wielkopolski Związek Chórów i Orkiestr) oraz Maria Strojnowska-Szczepaniakowa (Muzeum Historii Ruchu Robotniczego). W sali Teatru Lalki i Aktora gościnne przedstawienie chicagowskiego zespołu "Faceps", który zaprezentował Pokojówkę Jeana Geneta, W sali Instytutu Obróbki Plastycznej ;spotkali się działacze ogniw Frontu Jedności Narodu z dzielnicy nowomiejskiej. Przybyli też radni Wojewódzkiej i Miejskiej Rad Narodowych, pTzedstawiciele komitetów osiedlowych, terenowych organizacji partyjnych, organizacji społecznych i młodzieżowych, zakładów pra,cy. W padziękow::miu za ofiarną pracę społecznikowską, wyróżniającym się działaczom WlręcZJoI!1Jo odzn'1,czenia Frontu Jedności Narodu, Odznaki HonoI'owe MiasJta Poznania j "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". Odczytano uchwałę o zakończeniu działalności Dzielnicowego Komdtetu Front:! Jedności Narodu.. W salonie Poznańskiego Towarzystwa FQtograficznego otwarta między,narodową wystawę Venus'81 (część druga). Pierwszy dzień XI Międzynarodowego Rajdu Samochodów Zabytkowych. Odbył się start do jazdy okrężnej do Murowanej Gośliny. Zwyciężył Marek Paul na "Tab'ze" z 1928 r. Zawieszono specjalną linię auto 19 łbusową do Wielkopolskiego Parku Zoologiczmego. 16.9. Rozpoczęło się ogólnopolskie Forum Publicystów Krajoznawczych, poświęcone omówieniu roli i zadań wydawnictw krajoznawczo-turystycznych, W Klubie Studenckim "Esculap" odbyło się przedstawienie szwedzkiej grupy "Teatr 9". Wystawiono Kantatę o Prometeuszu. (w językach szwedzkim, włoskim i polskim). Muzykę napisał Stefan Johansson. O godz. 17 złożeniem wiązanek kwiatów pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich '1918/1919 rozpoczął się XVI Ogólnopolski Rajd Szlakiem Powstania Wielkopolskiego. - "Harcerski raport miastu" - pod takim hasłem odbyły się uroczystości zorganizowane przez Komendę Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego. W godzinach popołudniowych harcerze hufca "Piast" zaciągnęli p,zed pomnikiem Armii "Poznań" warty honorowe. Oddano hołd bohaterom Września 19'39 r. Po odczytaniu rozkazu specjalnego i raporcie komendantów hufców poznańskich, nastąpiła defilada. Na Starym Rynku odbyło się zgromadzenie młodzieży, podczas którego komendanci hufców z].ożyli wład:wm miasta raporty o pracy młodzieży na rzecz miasta i regionu. Na RY'nku Starego Miasta zaprezentowano zabytkowe samochody. 17.9. Z okazji Międzynarodowego Dnia Głuchego oraz siedemdziesięciolecia ruchu społecznego inwalidów słuchu, w Teatrze Polskim 'Odbyła się akademia. Referat okolicznościowy wygłosił prezes Zarządu Głównego Kazimierz Diehl. Zasłużonych w pracy zawodowej i społecznej działaczy udeko::,owano odznaczeni,ami państwowymi oraz honorowymi odznakami regionalnymi. W części artystycznej programu wystąpił zespół Polskiego Związku Głuchych "Pan10mima Szczecińska". W sali kinowej Pałacu Kultury zorganizowano akademię z okazji sześćdziesięciolecia Automobilklubu Wielkopolskiego, n