WYKONAWCY Józef Kużnicki brygadzista montażu dźwigów Zakładu Urządzeń Dźwigowych Aleksy Krzyżański mistrz sieci wodociągowej Miejskiego Przedsiębiorstwa Robót Drogowych i Wodno-Kanalizacyjnych Alfred Jakubiak brygadzista instalacji wodno- kanalizacyjnych Poznańskiego Przedsiębiorstwa Robót Instalacyjnych Stefan Zajas brygadzista stolarski Spółdzielni Przemysłu Artystycznego "Rzeźba i Stolarstwo Artystyczne II w Poznaniu Zbigniew Kacprzak brygadzista kamieniarski Szydłowieckich Zakładów Kamienia Budowlanego w Szydłowcu Tadeusz Ziółkowski brygadzista montażu elementów aluminiowych Śląskiego Przedsiębiorstwa Konstrukcji Stalowych i Urządzeń Przemysłowych "Mostostal" w Zabrzu -*&-*s i i "A.._ " . H f A I» **i#IAisISAsaS . nrsmt . oprzyrządowania form, koniecznych ze względu na inne wymagania funkcji mieszkalno- hotelowej. Układ ścian nośnych części prefabrykowanej poprzeczno-podłużny, stropy - oparte na czterech krawędziach. Ściana zewnętrzna keramzyto-betonowa nośna - z gotową fakturą zewnętrzną żwirkową w kolorze Jasnym. Stopień prefabrykacji konstrukcji części mieszkalnej jest bardzo wysoki, obejmuje poza podstawowymi elementami nośnymi prefabrykację konstrukcji załamania budynku, elementy komunikacji i poddasza. Poddasze użytkowe zawiera maszynownię dźwigów, wentylatornię i pomieszczenia regeneracji roślin. Pragnę z naciskiem podkreślić, że technologia wielkopłytowa wykorzystana została do budowy hotelu wysokiej kategorii po raz pierwszy w kraju. Niska część parterowa, a w niewielkiej CZęSCl dwukondygnacyjna, zaprojektowana została w konstrukcji stalowej belkowo-słupkowej o rozstawie słupów 6X12 m stosownie do wymagań zagospodarowania wielkoprzestrzennymi pomieszczeniami gastronomicznymi. 1\ Stopy słupów stalowych utwierdzone zostały w węzłach prefabrykowanej konstrukcji żelbetowej belkowo-słupowej podziemia; stropy sS\s są prefabrykowane kanałowe, a stropodachy AS AŚ AS prefabrykowane z płyt żebrowych. Ze względu na niekorzystne warunki grun - AAZA"\S towe, budynek wysoki posadowiony został za pośrednictwem sztywnej płyty fundamentowej na 274 palach Franki, zapuszczonych na głębokość 14 m. Fundamentem części niskiej jest żelbetowa płyta monolityczna o schemacie statycznym odwróconego stropu grzybkowego, w którym grzybkami są "szklanki" przeznaczone dla utwierdzenia słupów prefabrykowanych podziemia. Ładowanie ziemi z wykopów do samochodówwywrotek. Październik 1972 riHUfc Hotel "Polonez" widok od alei Stalingradzkiej (na lewo) . * Czesław Nawrocki Zabijanie pali Franki ciężkimi kafarami typu KPF-226 i KPF-22HK w październiku 1972 r. Już w czasie opracowywania koncepcji, generalny realizator przejął w dniu 25 sierpnia 1972 r. plac budowy i rozpoczął jego zagospodarowywanie . Na zaplecze budowy przystosowano baraki przy ulicach Kościuszki i Solnej. Równocześnie przedsięwzięto niezbędne kroki organizacyjne. Pierwszym z nich było powołanie w dyrekcji Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3 zespołu generalnego realizatora inwestycji, którego kierownikiem została mgr inż. Ewa Stankowska. Przypomnieć wypada, że już w dniu IV lipca na pierwszym spotkaniu poświęconym budowie hotelu dyrekcja Przedsiębiorstwa zaproponowała, jako warunek pełnej sprawności organizacyjnej, realizację przedsięwzięcia w systemie niepełnego "generalnego realizatora inwestycji", nazywanego w skrócie gri. Przebieg budowy wykazał, iż była to propozycja trafna, bowiem kierowanie postępem robót systemem gri okazało się niezwykle przydatne w budowie bardzo przecież skomplikowanego obiektu. Zespół gri wypełniał ważne czynności w zakresie współpracy z kierującym biurem projektów, dostawy materiałów, maszyn i urządzeń, współpracy z podwykonawcami robót oraz koordynował poczynania służb wewnętrznych własnego Przedsiębiorstwa, wykonywanymi na rzecz hotelu. W dwa dni po zatwierdzeniu projektu koncepcyjnego (13 IX 1972), na podstawie pośpiesznie opracowanego w biurze projektów planu usytuowania obiektu, rozpoczęto wykopy ziemne pod budynek główny. Data ta oznaczała początek tzw. robót przygotowawczych, które trwały do 15 lutego 1973 r. W zakres robót przygotowawczych wchodziły roboty ziemne, fundamentowe-palowe oraz betonowanie płyt fundamentowych 274 pali Franki o głębokości 14 m i średnicy 52 cm wykonały brygady Poznańskiego Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych "Hydrobudowa-9" w okresie od 2 października do 25 listopada 1972 r. W tym krótkim czasie specjaliści z Politechniki Poznańskiej, ze względu na agresywność środowiska gruntowego na beton, musieli opracować ekspertyzę na temat fundamentowania, zabezpieczenia pali oraz wskazać specjalną recepturę betonów. Betonowanie płyt fundamentowych pod budynkiem wysokim na głowicach pali i w części gastronomiczno-usługowej niskiej wykonała załoga Poznańskiego Przed Wylewanie półbetonów pod płyty fundamentowe. Z pokładu wystają zbrojenia głowic pali Franki. Zdjęcie wykonane w listopadzie 1972 r. siębiorstwa Budowlanego Nr 3 w okresie od 4 grudnia 1972 do 10 lutego 1973 r., zużywając do tych robót około 3000 m 3 betonu i 100 ton stali. W Zakładzie Projektowania i Usług Inwestycyjnych Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego "Inwestprojekt" prace koncentrowały się w tym okresie na dostarczaniu projektów nieco wyprzedzających wykonywane aktualnie roboty oraz na pracach związanych z przystosowaniem form w wytwórni prefabrykatów wielkopłytowych do potrzeb budowy, a zwłaszcza części mieszkalnej hotelu. Do koordynacji i kontroli przebiegu procesu inwestycyjnego powołano Radę Budowy Hotelu, która zebrała się po raz pierwszy 2 września 1972 r. i od tej pory odbywała regularnie cotygodniowe posiedzenia. Przez cały okres budowy odbyło się osiemdziesiąt siedem posiedzeń, w których brało udział średnio dwadzieścia pięć osób reprezentujących wykonawców i podwykonawców oraz projektantów. Były to narady warsztatowe, na których jednak podejmowano decyzje obowiązujące wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. Brał w nich czynny udział przedstawiciel Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Przewodniczącym Rady Budowy był dyrektor Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3, mgr Alfred Hofman, czuwający cały czas i niezależnie od tej funkcji nad całością problemów budowy hotelu. Inwestor - Zarząd Inwestycji Hoteli "Orbis" · - okazał od ppczątku zespołom: projektowemu i realizacyjnemu dużą pomoc w rozwiązywaniu nowego dla tych zespołów tematu. Należy bowiem zdać sobie sprawę z wysokiego stopnia złożoności obiektu hotelowego, w skład którego wchodzi szereg odrębnych funkcji: mieszkalnictwo, obsługa recepcyjna, gastronomiczna, produkcja i obsługa techniczna. Wszyst Szalowanie ścian piwnic części niskiej hotelu. Styczeń 1973 r. Stan robót w marcu 1973 r. Szalowanie części monolitycznej hotelu w przyziemiu budynku wysokiego w lutym 1973 r. Stropy DZ-3 nad parterem budynku wysokiego hotelu. Zdjęcie wykonane w marcu 1973 rft1 t1 Montaż konstrukcji stalowej części niskiej hotelu (maj 1973 r.) Koniec pierwszego etapu budowy hotelu tak zwanego piętra technicznego. Teraz zacznie się wznoszenie budynku z elementów wielkopłytowych. Zdjęcie wykonane na początku maja 1973 r. Czesław Nawrocki kie te elementy muszą OCzYWIscle tworzyć jeden spójny organizm techniczny i organizacyjny. Wieloletnie doświadczenie dyrekcji Zarządu Inwestycji Hoteli "Orbis" i fachowców różnych specjalności ułatwiło wspólne poczynania uczestników procesu inwestycyjnego. Z początkiem lutego 1973 r. rozpoczęto podstawowe roboty konstrukcyjne podziemia i nadziemia na całej powierzchni 5400 m 2 obiektu głównego. Podziemie i przyziemie monolityczne do wysokości 11,20 m nad terenem wykonano do 20 maja 1973 r., zużywając do tych robót 1500 m 3 betonu, 200 ton stali zbrojeniowej, nie licząc drewna do szalowania ścian, słupów i podciągów żelbetowych. W tym samym czasie zmontowano szkielet prefabrykowany piwnic części gastronomiczno-usługowej, dzięki czemu 16 kwietnia mógł "wejść" na budowę nowy poważny wykonawca - Poznańskie Przedsiębiorstwo Konstrukcji Stalowych i Urządzeń Przemysłowych "Mostostal". Brygady "Mostostalu" dokonały montażu konstrukcji stalowej nośnej w ciągu dwóch miesięcy. Następnie brygady "Mostostalu" zajęte były: montażem konstrukcji stalowych stropów podwieszanych, szkieletów nośnych boazerii i ścian ze szkła artystycznego oraz montażem importowanych stropów podwieszonych Hunter- Douglasa w salach reprezentacyjnych i stropów gema w trzech kuchniach. Budynek wysoki hotelu. Stan robót w czerwcu 1973 r. Członek Biura Politycznego, sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Szydlak zwiedzał 6 VI 1873 r. budową hotelu "Polonez" w towarzystwie I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Jerzego Zasady. Na zdjęciu od lewej: dyrektor Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3 Alfred Hofman, Jan Szydlak, dyrektor naczelny Poznańskiego Zjednoczenia Budownictwa Jan Brązert, Jerzy Zasada i I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Stare Miasto Włodzimierz Kowalski. W drugim rzędzie: Wojciech Siwa i Jan Eckhardt Ważny etap budowy rozpoczęty został przez generalnego wykonawcę w dniu 21 maja 1973 r., mianowicie montaż części prefabrykowanej, mieszkalnej hotelu. Przygotowanie do tych robót stanowiło zaprojektowanie nowych prefabrykatów, zaprojektowanie oprzyrządowań form, adaiptcja istniejących form i produkcja prefabrykatów w Wytwórni Elementów Wielkowymiarowych Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3 przy ul. Trójpole i pracującej na rzecz budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady". Montaż prefabrykatów przebiegał rytmicznie. Brygady pracujące na trzy zmiany montowały czterdzieści płyt prefabrykowanych na dobę, co oznaczało, iż jedna kondygnacja hotelu powstawała w ciągu sześciu dni. Prefabrykaty dostarczane były na specjalnych przyczepach-podwoziach i bezpośrednio "z kół" podnoszone były dźwigiem typu "Mostostal" o nośności 120/160 Tm na miejsce montażu. Zastosowano tu wdrożony wcześniej na "Winogradach" tzw. montaż wymuszony, ułatwiający za pomocą specjalnych okuć płyt ściennych utrzymanie budynku w pionie, co nie jest bez znaczenia przy dużych wysokościach budowli. Przy montażu zatrudnione były najlepsze brygady montażowe z placu budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady". Montaż dwunastu pięter mieszkalnych hotelu zakończono 31 sierpnia 1973 r., a w ciągu następnych trzech tygodni wykonano poddasze. 21 września 1973 r. nad "Polonezem" zawisła tradycyjna wiecha. Krótki okres montażu części mieszkalnej o kubaturze 40 000 m 3 (prawie dwukrotnie większej od budynków mieszkalnych trzynastokondygnacyjnych, wznoszo 8 Kronika ID. Poznania