CZESŁA W NA WROCKI BUDOWA HOTELU "ORBIS-POLONEZ" W POZNANIU WŚRÓD obiektów, o które wzbogacił sią Poznań w roku jubileuszu trzydziestolecia Polski Ludowej, poczesne miejsce zajmuje nowoczesny hotel o nazwie "Polonez" przy ul. Kościuszki. Ze względu na poziom rozwiązań projektowych, nowy styl orgaganizacji budowy i znaczne skrócenie cyklu inwestycyjnego, wydarzenie to zasługuje na specjalną uwagę. Nie spotykane w dotychczasowej praktyce inwestycyjnej tempo budowy podyktowane zostało od dawna odczuwanymi w Poznaniu kłopotami hotelowymi, zwłaszcza w okresie międzynarodowych i krajowych targów oraz licznych spotkań naukowych i wielkich imprez kulturalnych, jak np. Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego. Budowę nowego hotelu zainicjowało kierownictwo Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Inicjatywa ta była oparta na założeniu, że w budowę tego obiektu będzie zaangażowane całe poznańskie środowisko techniczne przy niezbędnej współpracy załóg przedsiębiorstw specjalistycznych spoza Wielkopolski. Historia budowy rozpoczęła się od spotkania przedstawicieli przedsiębiorstw budowlanych, zorganizowanego w siedzibie Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w dniu 17 lipca 1972 r. Określono na nim podstawowe założenia programowe budowy, wyznaczono generalnego wykonawcę i kierujące biuro projektów; podjęto decyzję o natychmiastowym rozpoczęciu prac projektowych i ustalono datę ukończenia budowy na dzień 15 lipca 1974 r. Wśród głównych uczestników procesu inwestycyjnego znaleźli się: Zarząd Inwestycji Hoteli "Orbis" z siedzibą w Poznaniu jako inwestor; Poznańskie Przedsiębiorstwo Budowlane Nr 3 - generalny realizator inwestycji oraz Zakład Projektowania i Usług Inwestycyjnych Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego "Inwestprojekt" w Poznaniu · - jako projektant. O udziale dwóch ostatnich uczestników procesu inwestycyjnego zadecydowało wspólne doświadczenie w opracowywaniu i wdrażaniu technologii budowy osiedli mieszkaniowych z wielkich płyt prefabrykowanych, które w założeniu programowym miały być wykorzystane po raz pierwszy w kraju do budowy hotelu. W atmosferze "przymiarki do rekordu" Uak to określiła poznańska prasa) przystąpiono w "Inwestprojekcie" do opracowania projektu koncepcji, w oparciu o sporządzoną w dziesięciu dniach przez Wydział Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska informację o lokalizacji oraz na podstawie sporządzonego przez inwestora w równie krótkim terminie szczegółowego programu użytkowego. Program użytkowy zakładał budowę hotelu o sześciuset miejscach noclegowych i o standardzie takim, na jaki pozwoli nie znana jeszcze hotelarzom wielka płyta mieszkaniowa. W dniu 5 sierpnia 1972 r. powołano w kierującym biurze projektów zespół autorski w składzie: mgr inż. arch. Jerzy Liśniewicz, mgr inż. arch. Józef Maciejewski (główny projektant) i mgr inż. arch. Stefan Zieleźkiewicz. Później do zespołu autorskiego włączony został projektant wnętrz mgr arch. Janusz Lenartowicz. Funkcję generalnego projektanta powierzono autorowi niniejszego opracowania. Bezpośrednią Czesław Nawrockipieczę nad przebiegiem projektowania przejęła dyrekcja Zakładu Projektowania i U sług Inwestycyjnych w składzie osobowym: dyrektor mgr Wiesław Sleoioda i zastępca dyrektora do spraw technicznych mgr inż. Jan Kozierowsiki. Stworzyli oni zespołowi autorskiemu odpowiednie warunki pracy i nadali tematowi hotelowemu priorytety we wszystkich działach usługowych Zakładu. Po miesiącu pracy, w dniu 11 kwietnia 1972 r., zespół projektowy przedstawił władzom zatwierdzającym trzy warianty koncepcji do wyboru. Różniły się one elementami układu kompozycyjnego, spełniały jednak w równym stopniu program użytkowy inwestora. Na podstawie wybranego do realizacji wariantu koncepcji, biuro projektów przystąpiło do opracowania założeń techniczno-ekonomicznych, a równocześnie rozpoczęło wykonywanie projektów technicznych. Już bowiem 13 września 1972 f. brygady Poznańskiego Przedsiębiorstwa Eudowlanego Nr 3 przystąpiły do robót ziemnych, a 2 października rozpoczęto tzw. zabijanie pali żelbetowych pod budynek wysoki hotelu. Podstawową dokumentację techniczną i większość opracowań specjalistycznych wykonano do końca sierpnia 1973 f., a więc w ciągu dwunastu miesięcy. W wyniku przeprowadzonych studiów w zakresie przydatności technologii wielkopłytowej i oceny możliwości jej przystosowania do budownictwa hotelowego powstał na deskach projektantów projekt hotelu o wysokim standardzie użytkowym i ogólnym, znacznie przewyższającym oczekiwania inicjatorów budowy. Na budowę hotelu wybrano miejsce przy alei Stalingradzkiej u jej zbiegu z ulicą Tadeusza Kościuszki przy placu Niepodległości. Lokalizacja ta, po przeprowadzonym równocześnie z budową hotelu uporządkowaniu otoczenia, zapewnia mieszkańcom hotelu ciszę, wyizolowanie z organizmu miejskiego oraz otoczenie zagospodarowaną już zielenią alei Stalingradzkiej i kompleksem zieleni przy ulicach Księcia Józefa - Kościuszki. Za usytuowaniem hotelu w tym miejscu przemawiała również niewielka odległość od sieci komunikacji miejskiej (arteria wzdłuż ulicy Solnej) i ciąg pieszy w kierunku wielkiego ośrodka rekreacji - Parku Braterstwa Broni i Przyjaźni Polsko- Radzieckiej na wzgórzach dawnej Cytadeli. Opis rozwiązań funkcjonalnych, konstrukcyjnych i wyposażenia pozwoli ocenić nowoczesność hotelu oraz rozmiary prac budowlano-instalacyjnych, a wreszcie robót nad wystrojem wnętrz. Obiekt główny stanowi kompozycję budynku wysokiego z przylegającą z trzech stron niską częścią gastronomiczną i usługową. Całość wkomponowana została w ciasną działkę oraz dostosowana do jej kształtu, załamanego i zwężającego się w stronę wzgórza cytadelowskiego; w ten sposób powstał załamany rzut poziomy równolegle do przebiegu alei Stalingradzkiej. Czternastokondygnacyjny budynek wysoki zawiera na parterze i w antresoli pomieszczenia ogólnohotelowe, tzn. hall główny z recepcją, hall rekreacyjny, lokale handlowe i usługowe, bar, kawiarnie i klub hotelowy. Na dwunastu pozostałych kondygnacjach znajduje się 408 pokoi mieszkalnych (jednoosobowe, dwuosobowe oraz apartamenty). Wszystkie pokoje posiadają łazienki z pełnym wyposażeniem sanitarnym, a apartamenty podwójny węzeł łazienkowo-sanitarmy z bezpośrednim dostępem z sypialni do łazienek. Część niska obiektu głównego składa się z zaplecza gastronomicznego, produkcyjnego, technicznego, magazynowego oraz pomieszczeń socjalnych dla pracowników N a parterze znajdują się: hall główny gastronomiczny, resta uracj a, sala bankietowa i zespół kuchenny. Sala bankietowa, połączona z hallem recepcyjnym obszernymi kuluarami, posiada charakter wielofunkcyjny, przeznaczona jest dla organizowania konferencji, bankietów, projekcji filmowych, pokazów mody i innych tego typu imprez. Przy pomocy kilku przegród rozsuwanych może ona być dzielona na pomieszczenia o dowolnych wielkościach. Z hallu gastronomicznego prowadzą oryginalne w kształcie i wystroju schody spiralne do kawiarni na antresoli budynku wysokiego oraz do lokalu nocnego w podziemiu. Całość gastronomiczna i ogólnohotelowa posiada zwartą funkcję i spięta jest prostymi krótkimi układami komunikacyjnymi. W podziemiach, obejmujących całą powierzchnię zabudowy obiektu głównego, znajdują się: wytwórnia ciast, lodów i wód gazowych, pomieszczenia centralnej dyspozycji obsługi pokoi mieszkalnych, sauna fińska, magazyny i część pomieszczeń instalacyjno - technicznych. Komunikację pionową w budynku wysokim rozwiązano przy pomocy trzech klatek schodowych oraz sześciu wind. Dwie szczytowe klatki schodowe pełnią rolę wyjść ewakuacyjnych -awaryjnych. Spośród sześciu wind trzy dźwigi dziesięcio. Czesław Nawrocki Roboty ziemne prowadzone w październiku 1972 r. osobowe o ruchu przyspieszonym, w pełni zautomatyzowane i sterowane elektronicznie, stanowią podstawową pionową komunikację osobową. Pozostałe trzy windy - dźwig towarowy, kelnerski i bagażowy - skupiono w węźle gospodarczym. Obok głównego budynku hotelu zlokalizowano parking dwupoziomowy na 220 miejsc postojowych, połączony z podziemnym budynkiem technicznym, mieszczącym urządzenia instalacyjno-techniczne (węzeł cieplny, hydrofornię, maszynownię, gazową kotłownię awaryjną). Budynek techniczny połączony jest z budynkiem głównym podziemnym korytarzem komunikacyjno-instalacyjnym. Parking dwupoziomowy powiązany został z układem komunikacji hotelowej, w skład którego wchodzą: dojazd główny do hotelu z alei Stalingradzkiej, dojazd dostawczy towarowy oraz postoje dla autobusów. Założenia podstawowe polegające na sprawdzeniu przydatności technologii wielkopłytowej do specyficznego budownictwa hotelowego oraz szybkie tempo budowy wywarły zasadniczy wpływ na rozwiązania konstrukcyjne obiektu głównego i technologię jego wykonania. Budynek wysoki w dwóch kondygnacjach przyziemnych wybudowany został w formie żelbetowo-szkieletowej konstrukcji ażurowej, osadzonej na monolitycznej skrzyni podziemia, stanowiącej jednocześnie zabudowę pomieszczeń piwnicznych. Schematem statycznym konstrukcji dolnej części nadziemnej jest rama żelbetowa trójprzęsłowa i dwukondygnacyjna, zakończona górnym ryglem o dużej sztywności - podciągiem piętra technicznego. W układzie przestrzennym znaczną część sił poziomych przenoszą ściany monolityczne pełne, stanowiące obudowę klatek schodowych w szczytach oraz konstrukcja załamania budynku. Podciągi piętra technicznego, wieńczące szkielet żelbetowy monolityczny, przenoszą obciążenie dwunasto kondygnacyjnej części mieszkalnej hotelu, wykonanej z prefabrykatów wielkopłytowych. Zaprojektowano je i wykonano w technologii wielkiej płyty winogradzkiej, w układzie przestrzennym zbliżonym do konstrukcji budynków mieszkalnych trzynastokondygnacyjmych, budowanych w Zespole Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady" - po stosunkowo niewielkich zmianach