ALEKSANDER
ŁUKASIEWICZ
OGRÓD BOTANICZNY UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU
Kolekcje drzew i krzewów iglastych
WIELKOPOLSKA była tą częścią kraju, w której najpóźniej powstał właściwy ogród botaniczny. Przyczynił się do tego przede wszystkim brak na terenach znajdujących się pod zaborem pruskim jakiejkolwiek szkoły wyższej, w której programie ogród botaniczny stanowiłby integralną część kierunków przyrodniczych. Wie
Aleksander
Łukasiewiczlokrotne zabiegi Polaków o utworzenie uniwersytetu w Poznaniu nie dały, jak wiadomo, rezultatów, ponieważ zgodnie z polityką germanizacyjną sprzeciwiał się temu stale rząd pruski w Berlinie. Po roku 1900 funkcję ogrodu botanicznego w Poznaniu pełnił częściowo tzw.
Miejski Ogród Botaniczny założony na miejscu dawnych szkółek drzew i krzewów parkowych (obszar dzisiejszego P ar ku im. Kasprzaka) . W ogrodzie tym znajdowały się kolekcje drzew, krzewów i bylin (krajowych i egzotycznych), alpinarium z roślinami górskimi oraz różnorodne kwietniki - kompozycje roślin ozdobnych. Po wybudowaniu w 1910 r. szklarni, zgromadzono tam również rośliny stref ciepłych i tropikalnych. Ogród ten nie posiadał najważniejszych działów botanicznych, jak np. działu systematycznego, działu zmienności i biologii roślin oraz licznych grup ekologicznych i geograficznych. Poza niewielkim alpinarium znajdowały się tu szczupłe kolekcje roślin gruntowych przypadkowo rozmieszczonych w różnych częściach ogrodu. Dominowały tu zawsze rośliny ozdobne i partery kwiatowe, a nie celowo zgrupowane kolekcje botaniczne. Realna możliwość utworzenia ogrodu botanicznego w Poznaniu powstała dopiero po odzyskaniu niepodległości (1918) i była wynikiem wspólnych starań i owocnej współpracy dwóch instytucji: Kuratorium Okręgu Szkolnego i Zarządu Miasta. W tym celu w 1923 r. powołano Komitet Ogrodu Botanicznego jako władzę opiekuńczą i nadzorczą, który składał się z trzech przedstawicieli Magistratu oraz kuratora Okręgu Szkolnego jako przewodniczącego. Oprócz Komitetu powołano jednocześnie Zarząd Ogrodu Botanicznego składający się z kierowników: naukowego, pedagogicznego i technicznego. Zarząd ten był władzą wykonawczą, bezpośrednio kierującą budową i odpowiedzialną za utrzymanie i rozwój Ogrodu. Do powstania Ogrodu w największej mierze przyczyniły się władze miejskie przydzielając na ten cel teren dawnych szkółek na J eżycach, położony między ulicami Dąbrowskiego i Botaniczną, oraz pokrywając w całości koszty założenia i utrzymania Ogrodu. Kuratorium przydzieliło etaty dla stałego personelu kierowniczego i technicznego.
Od 1928 r. stałą kwotę na utrzymanie Ogrodu Botanicznego przydzieliło również Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Od tego też roku Magistrat wyraził zgodę na udział Uniwersytetu Poznańskiego w zarządzie Ogrodu i na korzystanie z niego *. W planie rozwoju Ogrodu Botanicznego przewidywano pod jego rozbudowę tereny położone między ulicami: Dąbrowskiego od południa, Wawrzyńca od północy, Botaniczną od wschodu i Państwową Szkołą Ogrodnictwa od zachodu. Zachodnia granica nie była sprecyzowana. Zgodnie z tymi planami, w dniu 22 lipca 1921 r. została podpisana umowa między Magistratem a Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego w sprawie kosztów utrzymania Szkolnego Ogrodu Botanicznego. Koncepcję projektu urządzenia pierwszej części Ogrodu Botanicznego w Poznaniu na obszarze ok. 2,5 ha (oznaczonego na planie literą A) opracował kierownik Katedry Encyklopedii Ogrodnictwa Uniwersytetu Poznańskiego prof. Rudolf Boettner. W oparciu o projekt opracowany w biurze technicznym Dyrekcji Ogrodów Miejskich przystąpiono w 1922 r. do założenia pierwszej części Ogrodu bezpośrednio przylegającej do ulicy Botanicznej, w której dominowały działy: systematyczny i biologii roślin. Budową kierowali inż. Tadeusz Ritter i ogrodnik-botanik Władysław Drzewiecki. Kierownikiem naukowym Ogrodu mianowany został prof. Rudolf
1 Protokół z dinia 16 kwietnia 1929 r.