Rektorzy poznańskich uczelni PROFESOR DR HAB. BENON MISKIEWICZ - REKTOR UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA Urodził się dnia 27 maja 1930 r. w Baranowiczach (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), w rodzinie Stanisława Miśkiewicza zawodowego oficera Wojska Polskiego i jego żony, Stanisławy z domu Olkiewicz. Dzieciństwo spędził w domu rodzicielskim. W latach okupacji hitlerowskiej (1939-1945) pracował przymusowo jako robotnik rolny w gospodarstwie niemieckim, a następnie jako robotnik w fabryce "Waldemar und Major" w InowrocłaWIU. Po wyzwoleniu, od pierwszych dni lutego 1945 r., pracował w Starostwie Powiatowym w Inowrocławiu jako goniec i strażnik. Kiedy otwarto w Inowrocławiu Gimnazjum i Liceum im. Jana Kasprowicza, Benon Miśkiewicz rozpoczął w nim naukę i tam też uzyskał w 1950 r. świadectwo dojrzałości, po czym przyjęty został na studia historyczne, a później archeologiczne na U niwersytecie Poznańskim. Latem 1953 r. Benon Miśkiewicz ukończył pierwszy stopień studiów wyższych w zakresie historii i historii kultury materialnej; w 1955 r. drugi stopień - uzyskując tytuł magistra historii. W latach 1950 - 1954 pracował w Studium Wojskowym przy Uniwersytecie Poznańskim, a w latach 1954 - 1957 w Studium Wojskowym przy Wyższej Szkole Wychowa nia Fizycznego w Poznaniu. W tych piacówkach pełnił funkcje wykładowcy RektorzY poznańskich uczelniprzedmiotów wojskowych, a w latach 1955 - 1957 był równocześnie kierownikiem cyklu szkolenia ogniowego. Po ukończeniu studiów archeologicznych w 1953 r. pracował podczas sezonów badawczych w latach 1953 i 1954 na stanowisku starszego asystenta w kierownictwie badań wykopaliskowych we Wrocławiu i Kruszwicy. Dnia 7 lutego 1955 r. Benon Miśkiewicz rozpoczął pracę na Uniwersytecie Poznańskim, początkowo jako wykładowca'" a następnie (od dnia l września 1955 r.) jako asystent w Katedrze Historii Polski Feudalnej do XVIII w. Równocześnie przez dwa lata zatrudniony był jako adiunkt w Oddziale Muzeum Wojskowego poznańskiego Muzeum Narodowego. W dniu 3 grudnia 1959 r. Benon Miśkiewicz uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy pL Obrona polskiej granicy zachodniej w okresie wczesnofeudalnym, a w dniu 14 grudnia 1964 r. na podstawie rozprawy pL Rozwój stałych punktów oporu w Polsce do połowy XV w. zakończył przewód habilitacyjny i uzyskał stopień naukowy docenta. Od dnia l maja 1965 r. był docentem etatowym w Katedrze Historii Polski Feudalnej do XVIII w. i kierownikiem Zakładu Historii Polski Średniowiecznej U niwersytetu im. Adama Mickiewicza. Dnia 10 lipca 1970 r. Rada Państwa nadała Benonowi Miśkiewiczowi tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego. Po przeprowadzonej reorganizacji U niwersytetu w 1969 r. utworzono (jedyny w polskich uczelniach cywilnych) Zakład Historii Wojskowości, którego kierownikiem został Benon Miśkiewicz. Z dniem II września 1968 r. Benon Miśkiewicz objął funkcje prorektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Przez cztery lata kierował całokształtem procesu nauczania i wychowania. Podczas tej pracy nawiązał ścisły kontakt z młodzieżą akademicką. Systematycznie włączał ją do współkierowamia uczelnią i do współodpowiedzialności za wykonywanie stawianych przed nią zadań. Profesor dr Benon Miśkiewicz mianowany został z dniem l października 1972 r. rektorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Benon Miśkiewicz należy do najbardziej aktywnych historyków poznańskich wykształconych w Polsce Ludowej. Prace naukowo-badawcze rozpoczął już podczas studiów pod kierownictwem prof. dra Gerarda Labudy. Na seminariach magisterskich i doktorskich pogłębiał znajomość sposobów odtwarzania dziejów oraz referował pierwsze swe prace naukowe. Odegrały one dużą rolę w wykształceniu metodologicznym. Ukończył także dwuletnie seminarium metodyczne z dziedziny archeologii, prowadzone przez prof. dra Witolda Hensla. Wiedzę tę pogłębiał pracując na wykopaliskach we Wrocławiu i Kruszwicy. Wykształcenie to umożliwiło mu opanowanie metod badawczych i korzystania ze źródeł archeologicznych w studiach nad epoką wczesnofeudalną. Badania naukowe rozwijał w kilku kierunkach. N a plan pierwszy wysunął studia nad dziejami wojskowości polskiej w średniowieczu. Interesowały go zagadnienia techniki wojskowej, organizacji armii, sposoby i metody prowadzenia działań. Zajmował się także określaniem roli środowiska geograficznego i umocnień drewniano-ziemnych w sysytemie obrony polskiej granicy" zachodniej okresu wczesnofeudalnego; pracował nad odtworzeniem istoty i zadań stałych punktów oporu w Polsce do połowy XV w.; charakterem i rolą walk oblężniczych w dziejach wojennych Polski średniowiecznej. Studia nad fortyfikacjami miast i zamków prowadził także w Jugosławii i w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Brał udział w pracach nad Słownikiem starożYtności słowiańskich, redagując zestaw haseł do dziejów Wojennych Słowian. W latach 1966 - 1968 rozszerzył zakres chronologiczny badań historyczno-wojskowyoh i zajął się szczegółowym opracowaniem dziejów militarnych Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 r. Studiował zarazem rozwój wojska i sztuki wojennej w Polsce po czasy ludowego Wojska Polskiego. Z tego zakresu, a szczególnie drugiej wojny światowej (1939-1945), prowadził też seminaria magIsterskie i doktorskie. Benon Miśkiewicz opracował podstawowe związki dziejów wojennych z całokształtem rozwoju społeczeństwa, zdefiniował i. usystematyzował pojęcia, którymi posługuje się nauka historyezno-wojskowa. Po habilitacji zaczął także rozwijać studia nad historiografią wojskową w Polsce. Z tego zakresu przedstawił ocenę piśmiennictwa historyczno- wojskowego oraz podjął studia nad ro1ą wielu historyków wojskowych w odtwarzaniu dziejów wojskowości polskie]. Wynikiem tych prac oraz metodologicznego kierunku badań w ośrodku poznańskim było zorganizowanie w Poznaniu w dniu 23 listopada 1965 r. ogólnopolskiej konferencji naukowej historyków wojskowych, poświęconej problematyce metodologicznej w rozwoju polskiej historiografii wojskowej. Obok studiów historyczno-wojskowych zajmował się odtwarzaniem dziejów Polski średniowiecznej. Prze badał okres wczesnofeudalnych dziejów Wielkopolski do kilkutomowej monografii pL Dzieje Wielkopolski, której jest także współredaktorem. Od 1960 r. jest czynnie zaangażowany w Wydawnictwie Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, początkowo na stanowisku sekretarza, a od 11%5 r. zastępcy redaktora naczelnego; jest redaktorem wydawnictwa seryjnego "Sprawy Oświaty i Kultury Województwa Poznańskiego" . Poważna liczba jego prac dotyczy różnych problemów z zakresu metodyki i metodologii badań oraz nauczania historii w szkole wyższej. Z organizacją procesu nauczania oraz formami i metodami pracy w szkole wyższej zapoznał się dla celów porównawczych w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Niemieckiej Republice Demokratycznej, Czechosłowacji i Jugosławii. Wiele czasu poświęcił także opracowywaniu pomocy naukowych dla studentów; szczególnie cenne jest siedmiotomowe wydawnictwo tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii Polski epoki feudalnej do połowy XV w., zredagowane wespół z prof. drem Gerardem Labudą. N a pięćdziesiątą rocznicę powstania U niwersytetu im. Adama Mickiewicza opracował historię rozwoju U niwersytetu w latach 1958/1959 - 1968/1969 oraz odtworzył rolę Uniwersytetu w kształceniu studentów w latach 1919-11969. Opublikował studium o pierwszych walkach w obronie granicy zachodniej Polski wczesnofeudalnej (" Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", 1958, z. 1). Rozwinięciem tego studium była rozprawa o obronie polskiej granicy zachodniej w okresie wczesnofeudalnym opublikowana w "N adodrzańskich Szkicach Historycznych" (Zielona Góra il960). W roku 1961 ukazała się jego książka pL Studia nad obroną polskiej granicy zachodniej, któ ra - szczególnie dla dziejów polskiej granicy zachodniej oraz Wielkopolski - ma znaczenie pionierskie. Autor przedstawił w niej problemy obrony polskiej granicy zachodniej w czasach od Mieszka I do śmierci Bolesława Krzywoustego. Inne, liczne studia i artykuły dotyczyły również problematyki obronności granic Polski w wiekach dawniejszych. Wymienić tu można m. in. prace: Polskie siły zbrojne w czasach Bolesława Krzywoustego (1961); Przemiany składu i organizacji sił zbrojnych w Polsce średniowiecznej (1965); Polska sztuka wojenna na tle walk Z najazdami niemieckimi do połowy XII wieku (1966). Na szczególną uwagę zasługuje rozprawa pL Problematyka badawcza dziejów wojennych Wie 1 RektorzY poznańskich uczelnikopo Iski (1966) - pierwsze tego rodzaju opracowanie, wytyczające drogi dalszych badań nad tym ważnym fragmentem dziejów Wielkopolski. Nie sposób nie wspomnieć tu obszernego dzieła prof. Miśkiewicza pL Rozwój stalych punktów oporu w Polsce do polowy XV wieku (Poznań 1964). Na uwagę w jego dorobku naukowym zasługują też książki: O metodyce badań historyczno-wojskowych (1961) oraz Wstęp do badań historycznych (1963, drugie wydanie - 1969), poświęcone problematyce metodologicznej i metodycznej. Działalność dydaktyczną rozpoczął na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza od prowadzenia wykładu pL Historia kultury materialnej Polski dla studium archeologii. Następnie objął ćwiczenia z historii powszechnej średniowiecza, nauk pomocniczych historii oraz historii Polski do połowy XVII w. Po habilitacji prowadził trzy wykłady kursowe: wstęp do badań historycznych, historię Polski do połowy XVII w. oraz historię średniowieczną powszechną i Polski, ze szczególnym uwzględnieniem historii kultury materialnej (dla archeologów). Niezależnie od tych wykładów prowadził zajęcia z wybranych zagadnień dziejów wojskowości od epoki starożytnej po drugą wojnę światową jako wykłady monograficzne. Od roku akademickiego 1963/1964 prowadził specjalistyczne seminari um magisterskie z dziejów wojskowości. Na seminarium tym napisało prace magisterskie 136 osób. Najlepsze z nich, tematycznie związane z wojną światową 1939 -1945, były wysyłane na Konkurs imi. Aleksandra Zawadzkiego. Dziewięć z nich otrzymało nagrody i wyróżnienia, m. in. pierwszą nagrodę w 1968 r. Za kierowanie tymi pracami magisterskimi otrzymał w 1971 r. specjalną nagrodę Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego. Od 1964 r. prowadzi seminarium doktorskie z zakresu historii wojskowości,na którym powstały trzy rozprawy, a dalsze są poważnie zaawansowane. Benon Miśkiewicz obok pracy zawodowej zajmował się pracą organizacyjną i społeczną. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej. W organizacji tej pełnił kolejno funkcje: sekretarza grupy działania, kierownika wydziału nauki przy Zarządzie Wydziałowym, kierownika grupy in'strulktorow przy Zarządzie Dzielnicowym. Do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wstąpił dnia 10 października 1949 r. był prelegentem Komitetu Miejskiego w Inowrocławiu, a w latach 1949- 1950 brał udział w wielu akcjach politycznych i gospodarczych. W uniwersyteckiej organizacji partyjnej działał aktywnie jako członek Egzekutywy Oddziałowej Organizacji Partyjnej, a następnie członek Egzekutywy Komitetu Uczelnianego. W roku akademickim 1961/62 pełnił funkcje II sekretarza a , w latach akademickich 1963 -1966 I sekretarza Komitetu Zakładowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Następnie przez dwa lata był członkiem Egzekutywy tegoż Komitetu Zakładowego. Niezależnie od pracy partyjnej na Uniwersytecie, Benon Miśkiewicz działał aktywnie w Komisji Nauki i Oświaty Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, pełniąc funkcje wiceprzewodniczącego. W latach 1969 - 1971 był członkiem Komsji N auki i Oświaty Komitetu Centralnego Polskiej Zj ednoczonej Partii Ro botniczej. Od 11971 r. jest członkiem Komitetu Wojewódzkiego. Jest członkiem Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Historycznego, członkiem Instytutu Zachodniego, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Wchodzi w skład Komitetu Organizacyjnego II Kongresu Nauki Polskiej. Za działalność naukową, pedagogiczną i społeczną prof. dr Benon Miskiewicz był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany. Jest laureatem Nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego: III stopnia za szczególne osiągnięcia w dziedzinie a utorstwa wyróżniających się podręczników dla studentów (1964); III stopnia za szczególne osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno - wychowawczej, organizacji procesu dydaktycznego oraz prac związanych z kształceniem młodych kadr naukowych (1966); II stopnia za szczególne osiągnięcia w dziedzinie autorstwa wyróżniających się podręczników dla studentów (1970); zespołowej I stopnia za szczególne osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych nad Powstaniem Wielkopolskim 1918/1919 (11869); Ministra Obrony Narodowej zespołowej TI stopnia w dziedzinie historii wojen i wojskowości za pracę zbiorową Powstanie Wielkopolskie 1918/1919; Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie za współdziałanie w rozwoju szczecińskiego ośrodka humanistycznego (1969). W roku 1968 Benon Miskiewicz został laureatem Nagrody Naukowej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1967, za prace z zakresu historii wojskowości regionu wielkopolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem obronności polskiej granicy zachodniej. Za zasługi w pracy organizacyjnej, pedagogicznej i naukowo-badawczej Benon Miskiewicz udekorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969). Posiada Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego, Złotą Honorową Odznakę Związku Młodzieży Wiejskiej, Odznakę Specjalną Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej; Odznakę XX-lecia Zrzeszenia Studentów Polskich, Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego", Odznakę Tysiąclecia, srebrne Odznaczenie im. Janka Krasickiego, Odznakę "Gryfa Pomorskiego" oraz Brązowy Medal "Za zasługi dla obronności kraju" i Srebrny Medal "Za zasługi dla obronności kraju". RektorzY poznańskich uczelni PROFESOR DR HABILITOWANY JERZY ZWOLIŃSKI REKTOR AKADEMII ROLNICZEJ Urodził się w Zakopanem dnia 2 kwietnia 11921 r. w rodzinie księgarza i kartografa Tadeusza Zwolińskiego i jego żony Stefanii z domu Szczepańskiej. Szkołę podstawową, a następnie Gimnazjum i Liceum Państwowe im. Oswalda Balzera ukończył w 1939 r. w rodzinnym mieście. Interesując się rolnictwem, z dniem l lipca 1940 r. rozpoczął praktykę w gospodarstwie rolnym Burzyn pow. Tarnów, gdzie z dniem l stycznia 1944 r. objął funkcje zarządcy. Równocześnie na kompletach tajnego nauczania przerabiał kurs licealny, dzięki czemu uzyskał po wyzwoleniu w czerwcu 1945 r. świadectwo dojrzałości, wydane przez Państwową Komisję Weryfikacyjną w Tarnowie. Z dniem l października 11945 r. rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo- Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego, specjalizując się w hodowli zwierząt do mowych. Dyplom inżyniera magistra rolnictwa uzyskał dnia 27 października 1949 r. z wynikiem celującym. W latach akademickich 1947 - 1949 J erzy Zwoliński pracował w Zakładzie Szczegółowej Hodowli Zwierząt U niwersytetu Poznańskiego jako asystent-wolontariusz. Po uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów, w dniu l listopada 1949 r., objął stanowisko starszego asystenta w Państwowym Instytucie N aukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Pawłowicach pow. Leszno. Powrócił do Zakładu Szczegółowej Hodowli Zwierząt z dniem 15 grudnia 1949 r. na stanowisko starszego asystenta. W okresie od dnia l marca 1953 r. do 31 marca 1956 r. pełnił funkcje adiunkta, od l kwietnia 1956 r. do 31 marca 1962 r. zastępcy profesora, a od dnia l kwietnia 1962 r. - docenta etatowego. Z dniem ii kwietnia 1962 r. Jerzy Zwoliński został powołany na stanowisko kierownika Zakładu Hodowli Koni przy Katedrze Szczegółowej Hodowli Zwierząt Wyższej Szkoły Rolniczej. W dniu l sierpnia 1969 r. na kierownika tejże Katedry. Od dnia l września 1970 r. pełni funkcje dyrektora nowo utworzonego Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierząt Wyższej Szkoły Rolniczej, obecnie Akademii Rolniczej. W dniu 28 czerwca 1952 r. uzyskał stopień doktora rolnictwa na Wydziale Zootechnicznym Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. W dniu 27 maja 1961 r., po odbyciu przewodu habilitacyjnego z zakresu hodowli zwierząt domowych, Rada Wydziału Zootechnicznego Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu nadała mu stopień docenta. W dniu l lipca 1968 r. Jerzy Zwoliński mianowany został profesorem nadzwyczajnym. W latach akademickich 1954 - 1956 pełnił funkcje kierownika Zootechnicznego Studium Zaocznego Wyższej Szkoły Rolniczej, następnie w latach 1956 - 1960 oraz 1963 - 1964 prodziekana Wydziału Zootechnicznego. Od dnia l wrześma 1964 r. do 31 sierpnia 1969 r. pełnił funkcje dziekana tegoż Wydziału. Od dnia l września 1972 r. pełni funkcje rektora Akademii Rolniczej. Profesor dr habilitowany Jerzy Zwoliński rozpoczął działalność naukową od badań nad konikami norweskimi (fiordingi) importowanymi do Polski w pierwszych latach po wyzwoleniu. Wskazując na zalety tej rasy stwierdził, iż koniki te reprezentują typ konia, który w rolnictwie może uzupełniać trakcję mechaniczną. Myśl, iż w ten sam sposób może być wykorzystany w rolnictwie prymitywny koń krajowy (konik polski), nasunęła Jerzemu Zwolińskiemu temat pracy doktorskiej. Praca ta pt. Wartość użYtkowa krajowych koni prymitywnych została opublikowana w "Zeszytach Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk" (1953). Jerzy Zwoliński jako pierwszy w Polsce udowodnił w oparciu o ścisłe badania, iż konik polski hodowany w racjonalnych warunkach staje się zwierzęciem w pełni przydatnym do wykonywania lżejszych prac pomocniczych w większych gospodarstwach rolnych. Kontynuując ten kierunek badań, Jerzy Zwoliński zamieścił w latach 1952- 1958, m. in. w "Przeglądzie Rolniczym" i w "Medycynie Weterynaryjnej", wiele publikacji na temat właściwego wykorzystania pracy koni i metod ich hodowli. Jerzy Zwoliński poświęcił wiele uwagi problemom związanym z rozrodem koni i opublikował na ten temat kilka prac. W pierwszej zajął się kwestią Ciąż bliźniaczych u klaczy, w drugiej - poddał analizie terminy wyźrebień dla wprowadzenia wniosków dla praktyki w odniesieniu do czasokresu stanowień w stadninach pracujących klaczy rasy wielkopolskiej. W pracy pt. Badania nad współzależnością pomiędzy terminem za płodnienia klaczy a płcią żywo urodzonych źrebiąt, opublikowanej w "Zeszytach Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk" (i960), istwierdaił fakt istnienia współzależności pomiędzy terminem zapłodnienia klaczy a płcią potomstwa oraz -. co jest szczególnie ciekawe - odkrył, iż druga połowa maja i pierwsza połowa czerwca są okresami, w których zaznaczyła się wyraźnie przewaga urodzeń osobników męskich. W kolejnych badaniach, operując licznym (4260 przypadków) materiałem, poddał gruntownej analizie niektóre czynniki, które mogą wpływać na długość trwania ciąży u klaczy, im. in. wykazał, że można wyróżnić klacze o wyraźnie długich i krótkich okresach ciąży, a także, iż istnieje szereg uchwytnych czynników wpływających na długość okresów ciąży. Praca Jerzego Zwolińskiego jest pierwszą w krajowym piśmiennictwie hippologicznym, która w tak wszechstronny sposób omawia sprawę długości ciąży u klaczy i posiada znaczenie dla praktyki hodowlanej, szczególnie w stadninach państwowych. Wspólnie z prof. drem Stefanem Alexandrowiczem, Jerzy Zwoliński przeprowadził uwieńczoną powodzeniem pracę eksperymentalną nad celowością stosowania okresu chudźcowego w procesie tuczu świń rasy wielkiej białej do wagi 125 kg. Wyniki ogłoszone zostały w miesięczniku "Gospodarka Mięsna" (1953). Doświadczenie miało również na celu wykazanie wpływu okresu chudźcowego na stosunek tłuszczowo-mięsny w tuszy. W innej pracy, napisanej równlez wspólnie ze Stefanem Alexandrowiczem 1 innymi, pt. Ciężar właściwy jako wskaźnik umięśnienia tuszY bekonowej po raz pierwszy w Polsce zastosowano ciężar właściwy do określenia mięsności tuszy bekonowej. Ma to duże znaczenie dla hodowców przy selekcji bekoniaków, a jako obiektywna ocena otłuszczenia (lub umięśnienia) tuszy oddać może znaczne usługi przemysłowi mięsnemu. Profesor dr habilitowany Jerzy Zwo RektorzY poznańskich uczelniliński cieszy się ustaloną opInIą znawcy w dziedzinie hodowli koni; podobne uznanie zyskały napisane przez niego skrypty i podręczniki akademickie z hodowli koni. Specjalizacja Jerzego Zwolińskiego w hodowli koni oparta jest na szerokich podstawach badań biologicznych. Ten sposób podejścia do zagadnień specjalizacyjnych pozwolił mu na podejmowanie "dyskusyjnych problemów w odniesieniu nie tylko do koni lecz i do innych gatunków zwierząt, Drugą dziedziną zainteresowań badawczych Jerzego Zwolińskiego jest immunogenetyka zwierząt. Kierowana przez niego Pracownia Grup Krwi u Koni zaliczana jest do czołowych tego typu placówek na świecie. W pracy wykonanej wspólnie z Lubą Podliachouk z Instytutu Pasteura w Paryżu i Andrzejem Kaczmarskim pt. Les groups sanguins des chevaux de six races de Pologne sformułowanych zostało kilka wniosków i hipotez całkowicie oryginalnych, które znalazły później potwierdzenie w kolejnych badaniach własnych prof. Zwolińskiego oraz innych autorów. Jest autorem lub współautorem dziewięćdziesięciu publikacji w tym osiemnastu rozpraw naukowych, dwudziestu ośmiu artykułów naukowych, referatów i recenzji, trzech skryptów, jednego podręcznika akademickiego oraz kilkudziesięciu artykułów popularnych. Osobiście kierował trzydziestoma ośmioma pracami magisterskimi, jest promotorem dwóch zakończonych przewodów doktorskich. Był wyróżniony przez ministra Szkolnictwa Wyższego nagrodą pierwszego stopnia oraz dwukrotnie drugiego stopnia. Jerzy Zwoliński jest członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, w którym pełni funkcje sekretarza Komisji Nauk Rolniczych oraz sekretarza Wydziału N auk Rolniczych i Leśnych, członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, przewodniczącym Komisji Hodowli Koni przy Komitecie Nauk Zootechnicznych Polskiej Akademii Nauk; członkiem F6deration Europeen de Zootechnie; członkiem Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa; członkiem Rady N aukowej przy Ogrodzie Zoologicznym w Poznaniu; członkiem Zarządu Polskiego Związku Hodowli Koni. Jest członkiem Komitetu Honorowego Roku Nauki Polskiej. Posiada Złoty Krzyż Zasługi, Medal X -lecia, Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego", Złotą Odznakę Akademickiego Związku Sportowego oraz honorową srebrną Odznakę Związku Młodzieży Wiejskiej. Zebrał: Tadeusz Świtała LAUREACI NAGRÓD MIASTA POZNANIA I WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO (Część pierwsza) Uchwałą Prezydium Rady Narodowej Miasta Poznania z dnia 12 lutego 1973 r. i Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, na wniosek Komisji Nagród, przyznano następujące Nagrody Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego: Nagrodę Naukową Prof. dr. Stefanowi B i a ł o b o k o w i - za całokształt działalności naukowej, pedagogicznej i organizacyjnej w dziedzinie dendrologii; doc. dr. hab. Florianowi D o m c e - za całokształt działalności naukowobadawczej i dydaktyczno-wychowawczej w dziedzinie nauk chemicznych; prof. dr. Czesławowi Ł u c z a k o w i - za całokształt działalności naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej w dziedzinie historii gospodarczej miasta Poznania i regionu wielkopolskiego; dr. med. Zbigniewowi N a d o l s k i e m u - za wybitne osiągnięcia w działalności naukowej i zawodowej w dziedzinie rehabilitacji przemysłowej; dr. hab. Zdzisławowi N o w a k o w i - za całokształt działalności naukowej, w szczególności za monografię Procesy dezintegracji i integracji ekonomicznej we współczesnym kapitalizmie; prof. dr. Zbigniewowi Z akr z e w s k i e m u - za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki, a zwłaszcza prac z zakresu ekonomiki i organizacji handlu i usług w Poznaniu; prof. dr. hab. Janowi Żak o w i - za wybitne osiągnięcia w badaniach nad najdawniejszymi dziejami regionu wielkopolskiego i w rozwoju poznańskiego środowiska archeologicznego. Zespołową Nagrodę Budownictwa i Architektury Zespołowi pracowników Instytutu Technologu Budowy Maszyn Politechniki Poznańskiej i Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 2 w składzie: doc. mgr inż. Kazimierz Marcolla, dr inż. Henryk Grzybowski, mgr inż. Zbigniew S z a fr a ń s ki, inż. Ireneusz S ok ó ł z Politechniki Poznańskiej oraz budowniczy Władysław R a d o ń z Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 2 - za szczególne osiągnięcia w dziedzinie mechanizacji budownictwa. Laureaci nagród Nagrodę Rolniczą prof. dr Stanisławowi J a n k o w s k i e m u - za działalność naukowobadawczą i dydaktyczno-wychowawcza w dziedzinie nauk rolniczych. Zespołową Nagrodę Rolniczą Zespołowi pracowników Instytutu Organizacji Gospodarstwa Leśnego Akademii Rolniczej w Poznaniu w składzie: doc. dr hab. Mieczysław P o d gór s ki, dr inż. Henryk B ł a s z y k, dr inż. Łucjan S o b a ń s ki - za opracowanie naukowe pt. Próba oceny bazY surowcowo-drzewnej oraz po ten cjalu przemyslowo-drzewnego powiatów: międzychodzkiego, nowotomyskiego i szamotuiskiego. Zespołową Nagrodę Techniki 1 Przemysłu Zespołowi pracowników Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w Poznaniu w składzie: inż. Telesfor Br z ó s t o w i c z, mgr inż. Jan Ł ą c ki, doc. dr inż. Kazimierz M i e l e c, mgr inż. Ferdynand M i II e r - za osiągnięcia w badaniach i konstrukcji automatycznej zaprawiarki do odkażania materiału siewnego zbóż, roślin oleistych i motylkowych oraz buraków przy użyciu stężonych zapraw roztworowych i zawiesinowych; Zespołowi Pracowników Instytutu Technologi Budowy Maszyn Politechniki Poznańskiej i Zakładów Metalurgicznych "Pomet" w składzie: doc. dr hab. Kazimierz H e s s, mgr inż. Adam B a r a n o w s ki, imgr inż. Jerzy K i l a n o w s k i, mgr inż. Czesław S t o d u l n y, inż. Ireneusz S o kół z Politechniki Poznańskiej oraz mgr inż. Józef P i e c h o t a, mgr inż. Augustyn Ł ą c ki, mgr inż. Jerzy S t a n - k i e w i c z z Zakładów Metalurgicznych "Pomet" - za szczególne osiągnięcia w dziedzinie postępu technicznego w odlewnictwie; Zespołowi pracowników Instytutu Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej oraz Centralnego Biura Konstrukcyjnego Przemysłu Taboru Kolejowego w Poznaniu w składzie: doc. dr Aleksander Żuk, dr Jerzy Bogajewski, mgr Helena H a ń c z a k, mgr Maria W e j c h a n - J u d e k, mgr inż. Jerzy J ę c z a l i k z Politechniki Poznańskiej oraz mgr inż. Jerzy S t ę P i e ń i mgr Aleksandra Z a r e m b a z Centralnego Biura Konstrukcyjnego - za szczególne osiągnięcia we wdrażaniu postępu technicznego w przemyśle taboru kolejowego. NAGRODY MŁODYCH Nagrodę N au kowądr med. Ludwikowi M a l e n d o w i e ż o w i - za całokształt dorobku naukowego i dydaktycznego w dziedzinie nauk medycznych. Nagroda naukowaprzyznana za w dziedziniecałokształt dendrologiidziałalnościnaukowej,pedagogicznejorganizacyjnej PROFESOR DR STEFAN BIAŁOBOK Urodził się dnia 11 maja 1909 r. w Czernichowie k. Krakowa w rodzinie nauczyciela szkoły rolniczej Jana Białoboka i jego żony, Kazimiery z domu Buda. Do szkoły podstawowej i gimnazjum uczęszczał w Czernichowie i Puławach. Wydział Ogrodniczy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ukończył w 1933 r. W tymże roku został młodszym asystentem w Zakładzie Hodowli Drzew Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Dzięki stypendium z Funduszu Kultury Narodowej i Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach udał się w 1933 r. do Pruhonic (Czechosłowacja) na specjalizację w dziedzinie pomologii i dendrologii. Po powrocie z Czechosłowacji (1934) Stelan Białobok pracował nadal w Puławach, gdzie pod kierunkiem prof. dra Ł ucj ana Kaznowsikiego zajął się hodowlą drzew i krzewów ozdobnych i podkładek drzew owocowych, wykorzystując do tego celu gatunki rodzime. Brak specjalistów z dziedziny pomologii skłonił Radę Naukową Instytutu w Puławach do udzielenia mu stypendium na dalszą specjalizację. W 1935 r. przebywał w Instytucie Sadowniczym w Dahlem k. Berlina, gdzie przygotował pracę pt. Przyczynek do poznania wpływu zawartości składników pokarmowych na płodność i niepłodność odmian jabłoni. Z Niemiec wyjechał do Holandii i Belgii w celu zwiedzenia ogrodów botanicznych i większych parków, sławnych szkółek w Boskoop, arboretum w Waageningen a następnie w stacji doświadczalnej w East Mailing (AngliaV Tam zapoznał się z nowoczesnym doświadczalnictwem sadowniczym, głównie z metodyką doświadczeń polowych, przystosowanych do roślin drzewiastych, z zasadami hodowli i selekcji (drzew i krzewów), jak również zetknął się z problematyką fizjologii drzew. Po powrocie do kraju (1936) na stanowisko asystenta w Zakładzie Hodowli Drzew Instytutu w Puławach zajął się pod kierunkiem dyrektora Antoniego Wróblewskiego z Kórnika organizowaniem Zakładu Sadownictwa. W 1938 r. Stefan Białobok przeniósł się do Poznania na stanowisko nauczyciela sadownictwa i szkółkarstwa w Państwowej Szkole Ogrodniczej. W Kórniku podjął wspólnie z Antonim Wróblewskim badania w dziedzinie hodowli drzew i krzewów 7 Kronika Miasta Poznania Laureaci nagródowocowych i ozdobnych, a w szczególności zajął się selekcją odpornych na mrozy podkładek drzew owocowych. Po napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę w il939 r. udał się do Lublina, gdzie pracował jako robotnik na plantacjach miejskich, a od l maja 1940 r. do połowy lutego 1945 r. jako instruktor ogrodniczy przy Związku Gmin w pow. Końskie. W dniu l marca 1945 r. Stefan Białobok delegowany przez Resort Rolnictwa Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego objął kierownictwo Zakładu Dendrologii i Pomologii oraz Zakładu Badania Drzew i Lasu w Kórniku. W dniu 19 maja 1947 r. Rada Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Poznańskiego przyznała mu stopień doktora nauk ścisłych z zakresu botaniki na podstawie pracy na temat morfologii i anatomii zrośnięcia zrazu z podkładką niektórych gatunków i odmian z rodzaju Malus. Stopień profesora nadzwyczajnego uzyskał w dniu 26 sierpnia 1954 r., a zwyczajnego w dniu 22 czerwca 1970 r. Dnia 6 kwietnia 1948 r. został mianowany przez rektora Uniwersytetu Poznańskiego asystentem-wolontariuszem na okres od l marca do 31 sierpnia 1946 r. w zamian za bezpłatną pracę w Katedrze Sadownictwa. Na okres od l września 1947 r. do 30 kwietnia 1948 r. rektor Uniwersytetu Poznańskiego powołał go jako kontraktowego wykładowcę z zakresu encyklopedii sadownictwa i ogrodnictwa. Od roku 1960 wykłada dendrologię na Akademii Rolniczej w Poznaniu i wykształcił ponad 100 magistrów, m. im. zajmujących obecnie stanowiska w Zarządach Zieleni Miejskiej, a także specjalistów z zakresu szkółkarstwa, którzy są kierownikami szkółek miejskich lub w Państwowych Gospodarstwach Rolnych. Możliwości rozbudowy Zakładu w Kórniku uzależnione były od przygotowania własnej kadry naukowej i stworzenia pracowni naukowych, wybudowania pomieszczeń mieszkalnych, jak również przystosowania gospodarstw doświadczalnych (ok. 700 ha) i budynków gospodarczych dla nowych zadań i potrzeb. Było to jedno z najtrudniejszych zadań, jakie należało wykonać w Kórniku. W sposób najnowocześniejszy można było rozpocząć badania aklimatyzacyjne ważnych dla gospodarki narodowej drzew użytkowych, np. topoli, których kolekcja w Kórniku była w pierwszym dwudziestoleciu powojennym jedną znajcenniejszych w Europie. Stefan Białobok poświęcił również wiele wysiłku badaniom i obserwacjom aklimatyzacyjnym innych drzew i krzewów dekoracyjnych. W ostatnich latach opracowano w Zakładzie pod jego kierownictwem kilka zasadniczych zagadnień, dotyczących systematyki niektórych sekcji topoli lub zbiorowych gatunków, oraz zastosowano wiele podstawowych wskazań dla ich uprawy, np. wprowadzenie do krajowego doboru odmian kilku wartościowych mieszańców. Profesor dr Białobok przykładał wiele uwagi do stworzenia w Kórniku ośrodka badań genetycznych drzew i krzewów. Metodyczne studia w tej dziedzinie rozpoczął nad mieszańcami topoli w 1948 r., a następnie rozszerzył je na inne gatunki drzew leśnych, np. na sosnę, jesion i olszę. Prace te posiadają doniosłe znaczenie teoretyczne ze względu na podjęcie badań odziedziczalnośei niektórych cech drzew leśnych, a przede wszystkim tych, które posiadają dużą wartość użytkową dla praktyki leśnictwa. Opublikował wiele oryginalnych prac z tej dziedziny, m. in. o genetycznej zmienności mieszańców topoli. W latach 1969 - 1971 prof. Stefan Białobok rozwinął badania nad odziedziczalnością odporności topoli na niektóre groźne choroby oraz zainicjował badania nad odpornością różnych rodzimych ras sosen na osutkę (Lophoedermium pinastri). W związku z potrzebami zadrzewiania kraju, zwracał uwagę w kilku publikacjach na wiele nowych problemów związanych z tą akcją. Zorganizował pracownię fizjologii roślin drzewiastych i zgromadził w niej grupęzdolnych badaczy. Pracownia ta zajmuje się badaniami regulatorów wzrostu drzew, a także mechanizmów biologicznych odporności drzew i krzewów na groźne choroby. Dorobek tej pracowni liczy się już w świecie naukowym. Profesor dr Stefan Białobok jest autorem ok. stu trzydziestu prac naukowych i popularnonaukowych. Współpracował w przygotowaniu licznych podręczników, ffi. in.: O konserwacji starych drzew, Pomologia polska (dwa wydania), Czereśnie i wiśnie oraz Drzewoznawstwo. Ten ostatni stanowił pierwszą w literaturze polskiej pozycję w tej specjalności. Jest redaktorem naczelnym wydawnictwa "Arboretum Kórnickie", był współredaktorem Atlasu rozmieszczenia drzew i krzewów w Polsce oraz członkiem redakcji "Rocznika Dendrologicznego". Reprezentował polską dendrologię na Międzynarodowym Kongresie Dendrologicznym w Irlandii (1960) i jako przewodniczący Sekcji Dendrologicznej Polskiego Towarzystwa Botanicznego na polsko-czechosłowackim zjeździe dendrologicznym w Młynach (1966). Brał udział w międzynarodowych kongresach poświęconych genetyce drzew leśnych w Berlinie (Niemiecka Republika Demokratyczna) w 1958 r. oraz w Sztokholmie w 1963 r. Uczestniczył również w międzynarodowych kongresach zorganizowanych dla podsumowania badań nad topolą, które odbyły się na Węgrzech (1956) oraz w Paryżu (1957), Sztokholmie (1963) i Brnie (1970). Odwiedził Instytuty Genetyczne Drzew Leśnych w Niemieckiej Republice Demokratycznej, w Szwecji i Danii (Arboretum drzew w Horsholm), w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Japonii i Stanach Zjednoczonych. Jest członkiem kilku towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych: Polskiego Towarzystwa Botanicznego (przewodniczący Sekcji Dendrologicznej), Polskiego Towarzystwa Leśnego, Sekcji Biologicznej i Sekcji Rolniczo- Leśnej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Komitetu Botanicznego i Komitetu Meteorologicznego Polskiej Akademii Nauk, International Dendrology Union w Londynie, przewodniczącym grupy roboczej genetyki sosny zwyczajnej Międzynarodowej Unii Instytutów Leśnych oraz członkiem Zarządu Polsko-Czechosłowackiej Komisji Dendrologicznej i członkiem Zarządu International Association oj Botanic Garden. Wchodzi w skład Rad Naukowych Instytutu Sadowniczego, Instytutu Botanicznego i Instytutu Biologii Stosowanej Akademii Rolniczej w Poznaniu. Jest przewodniczącym Komitetu Botanicznego Polskiej Akademii N auk i Podkomisji Nauk Botanicznych II Kongresu Nauki Polskiej. Posiada Medal X-lecia Polski Ludowej, Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" i brązowy medal "Za zasługi dla obronności kraju" . Został udekorowany Krzyżem Oficerskim (1964) i Komandorskim (1972) Orderu Odrodzenia Polski. Nagroda naukowa całokształt działalności naukowej, dydaktycznej historii gospodarczej miasta Poznania i regionuprzyznana za I w dziedziniei organizacyjnej wielkopolskiego. PROFESOR DR CZESŁAW ŁUCZAK Urodził się dnia 19 lutego '1922 r. w Kruszwicy, w rodzinie robotnika Michała Łuczaka i jego żony Jadwigi ze Stajszczaków. W Mogilnie ukończył szkołę podstawową, a następnie przyjęty został do Państwowego Liceum Humanistycznego w Trzemesznie, w którym uzyskał w 1939 r. świadectwo dojrzałości. Laureaci nagród Po napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę (1939) Czesław Łuczak pracował jako robotnik rolny w kilku miejscowościach powiatu mogileńskiego oraz w głębi Niemiec, skąd z powodu 'nieszczęśliwego "wypadku, jakiemu uległ w czasie żniw, ipowrócił do Mogilna. Pod koniec 1941 r. skierowany został do przedsiębiorstwa zajmującego się administrowaniem zagrabionych Polakom sklepów handlowych, w którym pracował w księgowości do końca okupacji w 1945 ir. S tudia wyższe rozpoczął w 1945 r. na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, a ukończył je w 1948 r., uzyskując tytuł magistra nauk ekoinomiczno-politycznych. Od dnia II września 1946 r. podjął na U niwersytecie Poznańskim działalność zawodową. Pracował kolejno na stanowiskach: ido dnia 31 października 1948 r. - asystenia-wolontariusza przy Katedrze Historii Gospodarczej "Wydziału Prawa, do dnia 31 maja 1953 r. asystenta, do dnia 311 maja 1955 r. adiunkta, a do dnia 18 listopada 1960 r. docenta. W związku z likwidacją studiów ekonomicznych na Wydziale Prawa, został w 1953 r. przeniesiony na Wydział Eilozoficzno- Hiistoryczny, początkowo do Katedry Historii Polski, a od dnia II września 1957 r. do nowo powstałej Katedry Historii Gospodarczej. Oprócz pracy na Uniwersytecie, był w latach 1950 - 1951 pomocniczym pracownikiem nauki na poznańskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej, a od 1952/11953 do końca roku akademickiego 1963/1964 wykładał tam historię gospodarczą. W latach 1953- 1955 wykładał również historię gospodarczą na Wyższej Szkole Ekonomicznej w Szczecinie. W latach 1956 - 1960 pełnił funkcje prodziekana, w latach 1960 - 1962 funkcję dziekana Wydziału Filozoficzno- Historycznego. W latach 1962 - 1965 był prorektorem do spraw nauczania. W dniu l września 1965 r. powierzono mu funkcję rektora U niwersytetu im. Adama Mickiewicza, które pełnił do dnia 30 września 1972 r. Czesław Łuczak uzyskał w dniu 22 października 1949 r. stopień naukowy doktora nauk ekonomiczno-politycznych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, nadany na podstawie monografii Przemysł spożYwcZy miasta Poznania w XVIII w., opublikowanej przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk (1953). Dnia 27 maja 1955 r. Centralna Komisja Kwalifikacyjna dla pracowników nauki przyznała mu tytuł naukowy docenta. W dniu 19 listopada 1960 r. mianowany został przez Radę Państwa profesorem nadzwyczajnym, a w dniu 27 lipca 1966 r. profesorem zwyczajnym. Z dniem l kwietnia 1962 r. objął kierownictwo Katedry Historii Gospodarczej; po jej przekształceniu w Zakład Historii Gospodarczej (1969) kieruje nadal tą placówką. Z dniem CL października 1969 r. został mianowany dyrektorem Instytutu Historii. Profesor Czesław Łuczak posiada w swoim dorobku naukowym sześć monografii,sześć tomów wydawnictw źródłowych, w tym trzy opracowane wspólnie z prof. drem Józefem Bursztą, kilkadziesiąt rozpraw, artykułów i recenzji. Z jego twórczości naukowej wydano drukiem m. in.: Przemysł Wielkopolski w latach 1915-1970 (1959); Przemysł Wielkopolski w latach 1871-1914 (1960); monografię Położenie ekonomiczne rzemiosła wielkopolskiego w okresie zaborów 1793 -1918 (1962); Inwentarze mieszczańskie w wieku XVIII Z ksiąg miejskich i grodzkich Poznania t. I z lat 1700-1759 (1962), oraz t. II z lat 1759-1793 (1965); Zycie gospodarczospołeczne w Poznaniu w latach 1815 - 1918 01964); Dyskryminacja Polaków w Wielkopolsce w okresie okupacji hitlerowskiej (1966); "Kraj Warty" 1939 - 1945. Studium historyczno-gospodarcze okupacji hitlerowskiej (1972). Zainteresowania badawcze Czesława Łuczaka koncentrują się wokół następujących zagadnień: dziejów gospodarczych Wielkopolski X!lX i XX w., dziejów okupacji hitlerowskiej w tzw. Kraju Warty, historii kultury materialnej Polski od XVIII do XX w., położenia ludności polskiej w okupowanych przez Niemców krajach Europy w okresie drugiej wojny światowej, polityki ekonomicznej Niemiec wobec mniejszości narodowej w latach 1870 - 1939. Najważniejszymi pracami w pierwszej grupie problemów są dwie książki: Położenie ekonomiczne rzemiosła wielkopolskiego w okresie zaborów 1793 - 1918 i Życie gospodarczo-społeczne w Poznaniu w latach 1815 - 1918. W pierwszej z nich autor zajął się rozkładem feudalnego rzemiosła cechowego i powstawaniem drobnotowarowej gospodarki kapitalistycznej w Wielkopolsce. W drugiej z tych prac przedstawił proces przekształcania stolicy Wielkopolski z małego miasta feudalnego w duże centrum kapitalistyczne. Studium oparte zostało na szerokiej bazie archiwalnej krajowej i zagranicznej. Czesław Łuczak rozprawił się w tej książce z tezami historyków zachodnioniemieekich, głoszących, iż Poznań był w wieku XIX miastem całkowicie zgenmanizowanym. Obydwie monografie są cennym wkładem w poznanie stosunków wewnętrznych Polski w XIX i na początku XX wieku. Drugiej grupy problemów dotyczą: obszerne wydawnictwo źródłowe zawierające materiały i dokumenty związane z dyskryminacją ludności polskiej tzw. Kraju Warty w latach 1939 - 1945 oraz monografia Kraj Warty 1939 -1945. Książki te posiadają olbrzymie znaczenie naukowe i polityczne. W trzeciej grupie problemowej na wyszczególnienie zasługują Inwentarze mieszczan poznańskich stanowiące bardzo cenne źródło do badań kultury materialnej Polski XVIIIw. Główny nurt zainteresowań badawczych prof. dra Czesława Łuczaka koncentrował się na tematyce gospodarczej Wielkopolski, dał się on jednak poznać także jako wybitny znawca dziejów przemysłu europejskiego, o czym świadczą publikowane przez niego recenzje na łamach "Roczników Dziejów Społecznych i Gospodarczych" . Na podkreślenie zasługuje nowatorstwo metodologiczne i merytoryczne prof. dra Czesława Łuczaka, który jako jeden z pierwszych historyków gospodarczych zastosował metodologię marksistowską. Prace jego są także jedynymi pracami obrazującymi integralnie proces industrializacji kapitalistycznej na ziemi wielkopolskiej. Oryginalność warsztatu naukowego w tych badaniach polega także na kompleksowym podejściu do zagadnień industrializacji i łączeniu ich z badaniami nad położeniem klasy robotniczej. Żaden historyk polski nie podejmował dotąd całościowo tych problemów. Profesor dr Czesław Łuczak poświęcił wiele uwagi pracy dydaktyczno-wychowawczej i może poszczycić się także w tej dziedzinie znacznymi osiągnięciami. Pod jego kierunkiem napisano ponad sto czterdzieści iprac magisterskich, z których sze Laureaci nagródsnaście zostało opublikowanych, a jedna uzyskała na ogólnopolskim konkursie na prace magisterskie o tematyce ziem zachodnich II Nagrodę Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich (1964). Prowadzenie seminarium doktorskiego rozpoczął w 1%11 r. Pod jego kierownictwem ukończono szesnaście przewodów doktorskich, a pięć dalszych dobiega końca. Opiekuje się również ośmioma pracami habilitacyjnymi. Jako recenzent uczestniczył w czterdziestu przewodach doktorskich i dwunastu przewodach habilitacyjnych. Profesor dr Łuczak bierze aktywny udział w pracy organizacyjnb-naukowej. W latach 1961 -11962 piastował godność prezesa oddziału poznańskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego, a od 1960 r. kieruje w tym Towarzystwie Sekcją Historii Wielkopolski. Od roku akademickiego 1960/1961 pełni funkcje naczelnego redaktora Wydawnictw Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Od 1966 r. redaguje wspólnie z prof. drem Jerzym Topolskim "Studia Historiae Oeconamicae". Reprezentował wielokrotnie naukę polską za granicą: w Niemieckiej Republice Demokratycznej (1956 - 1964), Jugosławii (1959), w Monachium na III Kongresie Historyków Gospodarczych (1:965), w Moskwie na Kongresie Nauk Antropologicznych i Etnograficznych (1964), ponownie w Moskwie na XIII Kongresie Historyków (1970) oraz przewodniczył delegacji polskiej na V Kongres Historii Gospodarczej w Leningradzie (1970). Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjno-naukową otrzymał Złoty Krzyż Zasługi (1956), Krzyż Kawalerski (1964) i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1969), Złotą Odznakę Pamiątkową "Gryfa Pomorskiego" (1961), Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" (1963) i Odznakę Honorową Mdiasta Poznania (1964) oraz tytuł Zasłużonego Nauczyciela PRL (1972). Jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1953 r. Zespołowa Nagroda Techniki i Przemysł u przyznana pracownikom Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w Poznaniu: inż. TelesJorom Brzóstowiczowi, mgr lnz. Janowi Łąckiemu, doc. dr inż. Kazimierzowi Mielcowi i mgr inż. Ferdynandowi Millerowi za osiągnięcia w badaniach i konstrukcji automatycznej zaprawiarki do odkażania ziarna siewnego zbóż, roślin oleistych i motylkowych oraz buraków przy użYciu stężonych zapraw roztworowych i zawiesinowych. Podstawowym problemem, jaki stanął przed zespołem realizatorów, było zapewnienie ludziom warunków bezpiecznej obsługi urządzenia, zgodnej z wymaganiami przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Przy powszechnie stosowanej w kraju metodzie zaprawiania ziarna siewnego na sucho występuje kilkunastokrotne przekroczenie dopuszczalnego stężenia pyłów toksycznych na stanowiskach pracy. Zmusza to obsługę zaprawiarek do pracy w maskach, lecz mimo ubrań ochronnych pyły o dużej szkodliwości toksycznej atakują pracowników. Opracowana przez zespół automatyczna zaprawiarka "Azet" do zaprawiania stężonymi zaprawami płynnymi, wyposażona w podciśnieniowy układ aspiracyjny, w powiązaniu z oryginalną konstrukcją workownika, zapewnia obniżenie stężenia preparatu chemicznego na stanowiskach roboczych poniżej dopuszczalnej normy, co usunęło groźbę zatruwania ludzi w procesie zaprawiania materiału siewnego. Zespół rozwiązał pomyślnie szereg problemów badawczych i konstrukcyjnych, co pozwoliło na osiągnięcie dużej niezawodności i trwałości maszyny oraz pełnej skuteczności zaprawiania przy minimalnych dawkach zaprawy płynnej, umożliwiających długotrwałe przechowywanie zaprawionych nasion. INŻYNIER TELESFOR BRZÓSTOWICZ Urodził się dnia 26 grudnia 1933 r. w Poznaniu, w rodzinie robotnika Alfonsa Brzóstowicza i jego żony Cecylii z domu Walczak. Po latach okupacji (1939 - 1945) spędzonych w Poznaniu uczęszczał do szkoły podstawowej, a w 1952 r. ukończył szkołę ogólnokształcącą stopnia licealnego im. Ignacego Paderewskiego i rozpoczął studia na Wyższej Szkole Inżynierskiej, później Politechnice Poznańskiej. Uzyskał dyplom inżyniera mechanika ze specjalnością maszyny rolnicze w 1956 r. W ramach obowiązujących wówczas nakazów pracy w 1956 r. rozpoczął pracę zawodową w Wojewódzkim Zjednoczeniu Przedsiębiorstw Mechanizacji Rolnictwa w Zielonej Górze w charakterze starszego inżyniera do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Do pracy w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych w Poznaniu przeniósł się pod koniec września 1957 r. W okresie ponad piętnastoletniej nieprzerwanej pracy w Zakładzie Maszyn · do Siewu, Nawożenia i Ochrony Roślin, opracował ponad trzydzieści zagadnień naukbwobadawczych z dziedziny maszyn do ochrony roślin, w której zaliczyć go można do pionierów rozwoju konstrukcji krajowej ciężkiej aparatury do ochrony roślin. Brał udział w opracowaniu założeń konstrukcyjnych, dokumentacji i prowadzeniu prac badawczych takich maszyn, jak: opylacze Ocz-lO, opryskiwacze zawieszane Orz-300 i opryskiwacze przyczepiane Orc-700, które dziś już należą do chlubnej historii rozwoju na szeroką skalę ochrony roślin w Polsce. Ponadto jego dziełem jest szereg prac konstrukcyjno-badawczych, zamierzających do doskonalenia elementów konstrukcyjnych aparatury do ochrony roślin, jak np. pompy, wentylatory, końcówki rozpylające itp. Stałą już pozycją jego działalności zawodowej są prace nad doskonaleniem metod i organizowaniem stanowisk badawczych oraz prace prognostyczne nad kierunkami rozwoju aparatury do ochrony roślin. Inżynier Telesfor Brzóstowicz jest członkiem Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich i w 1972 r. za osiągnięcia naukowobadawcze w dziedzinie maszyn do zaprawiania nasion uzyskał dyplom Zarządu Głównego. Urząd Patentowy wystawił mu trzy świadectwa autorskie na wynalazki z dziedziny maszyn do zaprawiania nasion. MAGISTER INŻYNIER JAN ŁĄCKI Urodził się dnia 4 lipca 1924 r. w Poznaniu, w rodzinie nauczyciela Jana Władysława Łąckiego i jego żony Marianny z Krasińskich. Do wybuchu wojny w 1939 i. ukończył trzy klasy Gimnazjum im. Ignacego Paderewskiego. W grudniu tegoż roku, wysiedlony z rodzicami z Poznania, zamieszkał w Sierpcu, gdzie pracował jako Laureaci nagród ..i .......... robotnik rolny. Po przedostaniu się do Warszawy uczył się na kursach gimnazjalnych, które ukończył w 1942 r. Pracując jako pomocnik w warsztatach napraw samochodowych "Automobil", zapisał się we wrześniu 1942 r. na dwuletni kurs w Szkole Budowy Maszyn im. Hipolita Wawelberga i Stefana Rotwanda. Ranny w Powstaniu Warszawskim (1944), został ewakuowany do Krakowa, skąd w marcu 1945 r. powrócił do Poznania. Tu od kwietnia 1945 r. kontynuował studia na wyższej Szkole Inżynierskiej, które ukończył w 1946 r. dyplomem inżyniera-mechanika. W tym samym roku rozpoczął pracę zawodową, najpierw w przemyśle gumowym (Zakłady Przemysłu Gumowego "Stomil"), a następnie napraw silników samochodowych ("Motarszlif') w charakterze technologa. W marcu 1956 r. 'przystąpił do pracy w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych w Poznaniu kolejno jako norrnalizatar (1956 - 1958), technolog (11958 - 1959), kierownik nowo powstałej pracowni zużywalności części maszyn rolniczych (1960), kierownik Zakładu Maszyn do Ochrony Roślin (1960 - 1964). N a tym stanowisku Jan Łącki kierował pracami konstrukcyjnymi i badawczymi, zakończonymi uruchoimlieniem produkcji nowych maszyn do ochrony roślin: zaprawiarki do ziarna na zaprawy suche oraz po raz pierwszy wyprodukowanych w kraju opryskiwaczy ciągnikowych zawieszanego i przyczepianego. W kwietniu 1964 r. mgr inż. Łącki zoBtał kierownikiem nowo utworzonego Zakładu Maszyn do Siewu, Nawożenia i Ochrony Roślin. Kierując od tej chwili, już w stopniu adiunkta, całaścią prac Instytutu związanych z rozwojem konstrukcji maszyn do chemizacji rolnictwa, przyczynił się do uruchomienia produkcji agregatu konnego do siewu punktowego kłębków buraka, rodziny rozsiewaczy nawozowych oraz automatycznej zaprawiarki do nasion "Azet" na zaprawy płynne. Jest autorem bądź współautorem ok. sześćdziesięciu prac naukowobadawczych z dziedziny konstrukcji maszyn rolniczych oraz referatów wygłoszonych na konferencjach naukowych w kraju i zagranicą (Magdeburg, Tibilisi, Erewan, Budapeszt), m. in. jako specjalista na posiedzeniach grup roboczych Sekcji Maszyn Rolniczych i Leśnych Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W 11 r. ukończył studia magisterskie na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa P 0litechniki Poznańskiej oraz na przełomie lat 1961/1962 odbył dziewięciomiesięczną praktykę naukową we Francji jako stypendysta rządu francuskiego. W latach 1969- 1970 prowadził wykłady z konstrukcji maszyn do siewu, nawożenia i ochrony roślin na Oddziale Mechanizacji Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Jest autorem sześciu wynalazków, z których pięć zastało już wdrożonych do produkcji. Pracuje społecznie w Stowarzyszeniu Inżynierów Mechaników Polskich, pełniąc m. in. od 1959 r. funkcję przewodniczącego koła przy Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych, jest członkiem Zarządu Sekcji Maszyn Rolniczych przy Oddziale Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich w Poznaniu. Jest odznaczony Srebrną Odznaką Honorową Naczelnej Organizacji Technicznejoraz Odznaką Honorową Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich. W roku 1972 został wyróżniony dyplomem uznania Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich za kompleksowe opracowanie dokumentacji technicznej zaprawiarki "Azet" . DOCENT DR INŻ. KAZIMIERZ MIELEC Urodził się dnia 4 lipca 1928 r. w Królewszczyźnie pow. Dzisna, w Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, w rodzinie robotnika kolejowego Józefa Mielca i jego żony Donaty z domu Malej. Do wybuchu drugiej wojny światowej (1939- 1945) uczęszczał do szkoły podstawowej w Kró1ewszczyźnie. Podczas okupacji hitlerowskiej pracował początkowo jako robotnik rolny. W 1943 r. został umieszczony przez Gestapo w obozie pracy przymusowej. Po ucieczce przebywał na terenach opanowanych przez partyzantów radzieckich i doczekał się wyzwolenia. W 1945 r. jako repatriant przybył z rodziną i osiedlił się w Borui Kościelnej pow. Nowy Tomyśl. Ukończył Gimnazjum Ogólnokształcące w Nowym Tomyślu (1947) i Liceum Mechaniczne w Poznaniu (1950). Jako technik z dyplomem i przodownik nauki przyjęty został do Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu (1950). Studia pierwszego stopnia ukończył w 1953 r., a drugiego stopnia w 1955 r. Pracę doktorską obronił w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (1965). Od 1953 r. pracował na Politechnice Poznańskiej jako pomocniczy pracownik nauki, następnie od 1958 r. jako docent w Zakładzie Maszyn Rolniczych na Wydziale Maszyn Roboczych i Pojazdów. W dniu l stycznia 1969 r. został powołany przez ministra Przemysłu Maszynowego na stanowisko dyrektora Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych. Pracę polityczną i społeczną rozpoczął już w 1948 r. w szeregach Związku Młodzieży Polskiej. Jako student przyjęty został do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1955). Pełnił szereg funkcji partyjnych. Przez dziesięć lat był I sekretarzem Komitetu Uczelnianego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Politechniki Poznańskiej, przez dwie kadencje był członkiem Egzekutywy Komitetu Dzielnicowego Wilda. Był członkiem Komisji N auki Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1972 r. jest przewodniczącym Dzielnicowego Komitetu Frontu Jedności Narodu i członkiem Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej N owe Miasto. Za całokształt pracy naukowodyidaktycznej udekorowany został Złotym Krzyżem Zasługi (1966); ponadto posiada Odznakę Tysiąclecia, Złotą Odznakę Zrzeszenia Studentów Polskich, Odznakę Honorową Miasta Poznania i "Za zasługi dla województwa poznańskiego", brązowy medal "Za zasługi dla obronności kraju". Za szczególny wkład pracy w przygotowaniu i uruchomieniu produkcji nowych kombajnów zbożowych "Bizon" i "Bizon-super" odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972)foo Laureaci nagród MAGISTER INŻYNIER FERDYNAND MILLER U rodził się dnia 6 grudnia 1926 r. w Borysławiu. w rodzinie tokarza Franciszka Millera i jego żony Marii z domu Kwolek. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Bielsku. W latach okupacji (1939-1945) uczęszczał do Zasadniczej Szkoły Metalowej przy zakładach lotniczych w Rzeszowie. Gimnazjum mechaniczne ukończył w roku 1946. Dyplom technika mechanika uzyskał w roku 1948. Tytuł inżyniera-mechanika uzyskał po trzech latach studiów na Wyższej Szkole Inżynierskiej w Poznaniu (1954). Dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia uzyskał na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej (1960). Praktykę zawodową odbywał początkowo w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Rzeszowie (1944 -1948), gdzie pracował kolejno jako ślusarz-wzorcarz i jako konstruktor oprzyrządowania warsztatowego; następnie w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" (1948 - 1954), w których zajmował stanowisko starszego konstruktora i starszego inżyniera-technologa w Biurze Studiów (Głównego Inżyniera). Na tym stanowisku jego zadaniem było rozwiązywanie problemów technicznych tzw. wąskich gardeł na wydziałach produkcyjnych. Z kolei pracował w Poznańskiej Fabryce Maszyn Żniwnych (1954 - 1956) na stanowisku starszego inżyniera- konstruktora na wydziale odlewni. W czerwcu 1956 r. przeszedł do pracy w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. Do końca 1960 r. zajmował stanowisko starszego inżyniera- konstruktora w_Zakładzie Maszyn do Zbioru Roślin Niekłosowych, a następnie w Zakładzie Maszyn do Ochrony Roślin. Od 1961 r. pełni funkcje kierownika Pracowni Maszyn do Ochrony Roślin w Zakładzie Maszyn do Ochrony Roślin. Po przekwalifikowaniu się w 1962 r. został od dnia l stycznia 1963 r. pracownikiem naukowobadawczym w stopniu adiunkta. Jest autorem i współautorem ponad trzydziestu prac naukowobadawczych i dziesięciu patentów na wynalazki i wzory użytkowe, z których pięć zostało już wdrożonych do produkcji. Do najważniejszych osiągnięć mgra lnz. Millera zaliczyć należy współudział przy opracowaniu założeń na budowę deszczowni przewoźnych do nawadniania pól, automatycznej zaprawiarki do odkażania materiału siewnego płynnymi zaprawami stężonymi, uniwersalnej zaprawiarki zawieszanej na ciągniku rolniczym, pneumatycznego opryskiwacza do ochrony roślin okopowych, ciągnikowego siewnika zbożowego-pneumatycznego o dużej szerokości roboczej. Jest również współautorem założeń stanowisk do badań: pomp stosowanych w opryskiwaczach do ochrony roślin, zraszaczy, rurociągów oraz elektrycznych i spalinowych agregatów pompowych deszczowni przewoźnych, wentylatorów stosowanych w urządzeniach i maszynach rolniczych. Ponadto jest współautorem kilkunastu dokumentacji konstrukcyjnych na maszyny rolnicze. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć dokumentację na opryskiwacze: izawieszany, ciągnikowy i konny, pompy trójtłokowe-wysokociśnieniowe, automatyczną zaprąwiarkę do nasion "Azet", uniwersalną zaprawiarkę ciągnikową, zawieszaną. Jest członkiem Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich, przez sześć lat Iliiil , · M'ii pełni funkcję sekretarza Koła Nr 31 przy Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. Jest członkiem Sekcji Maszyn i Ciągników Rolniczych przy oddziale poznańskim Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich. W 1972 r. został wyróżniony dyplomem uznania Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich za kompleksowe opracowanie dokumentacji technicznej zaprawiarki "Azet" . Zespołowa Nagroda Rolnicza przYznana pracownikom Instytutu Organizacji Gospodarstwa Leśnego Akademii Rolniczej w Poznaniu w składzie: doc. dr habilitowany Mieczysław Podgórski, dr inż. Henryk Blaszyk, dr inż. Łucjan Sobański - za opracowanie naukowe pt. "Próba oceny bazY surowcowo-drzewnej oraz potencjalu przemyslowo-drzewnego powiatóu) międzychodzkiego, nowotomyskiego i szamotuIskiego ". Opracowanie jest ilościową i jakościową analizą bazy surowcowo-drzewnej oraz potencjału przemysłowo-drzewnego trzech sąsiadujących ze sobą powiatów północno-zachodniej Wielkopolski. Oceny bazy surowcowo-drzewnej dokonano w oparciu o analizę stosunków lesistości z uwzględnieniem składu gatunkowego i struktury wiekowej drzewostanów oraz rzeczywistej i potencjalnej produktywności lasów. Wyniki analizy w konfrontacji z danymi obrotu surowcem drzewnym umożliwiły zestawienie czynnej strony bilansu drzewngo badanego regionu. Analiza potencjału przemysłowo-drzewnego obejmuje zakłady przerobu drewna wszystkich sektorów, tj. państwowego, spółdzielczego i prywatnego. Wyniki analizy potencjału przemysłowo-drzewnego umożliwiły zestawienie biernej strony bilansu drzewnego badanego regionu. Zestawienie obu stron bilansu drzewnego oraz wyników analizy potencjału przemysłowo-drzewnego umożliwiło dokonanie oceny możliwości i celowości wykorzystania lokalnej bazy surowcowo-drzewnej. Wyniki badań potwierdziły możliwość wykorzystania lokalnej bazy surowcowo-drzewnej, a tym samym możliwość aktywizacji przemysłowej regionu, tradycyjnie zaliczanego do obszarów rolniczo-leśnych. Opracowanie, jako monografia naukowa, wnosi wartości poznawcze do ekonomiki leśnictwa oraz planowania przestrzennego, natomiast jako naukowa ekspertyza gospodarcza stanowić może obiektywną podstawę przy podejmowaniu decyzji gospodarczych, związanych z projektowaniem rozwoju przemysłu opartego o zasoby surowcowo-drzewne. DOKTOR INŻYNIER HENRYK BŁASZYK Urodził się dnia 22 września 1921 r. w Poznaniu, w rodzinie robotnika Franciszka Błaszyka i jego żony Marii z domu Słaboszewskiej . Po ukończeniu szkoły podstawowej do wybuchu wojny (1939) uczęszczał do gimnazjum i liceum ogólnokształcącego. W Poznaniu przebywał przez cały okres okupacji (1939 - 1945), pracując jako robotnik w fabryce "Telefunken". W lipcu 1945 r. otrzymał świadectwo maturalne Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Karoja Marcinkowskiego. W latach 1945 - 1948 studiował na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Tu też w dniu 16 grudnia 1948 r. uzyskał dyplom inżyniera magistra leśnictwa. Pracę zawodową rozpoczął jako asystent w Zakładzie Ekonomiki Leśnictwa Instytutu Badawczego Leśnictwa. Z dniem l października 1949 r. przeszedł do Za Laureaci nagródkładu Ekonomii i Polityki Leśnej Uniwersytetu Poznańskiego. Pełnił tam kolejno funkcję asystenta, starszego asystenta i adiunkta, początkowo w Zakładzie Historii i Geografii Gospodarczej Leśnictwa przy Katedrze Ekonomiki Leśnictwa Wyższej Szkoły Rolniczej, a ostatnio w Instytucie Organizacji Gospodarstwa Leśnego Akademii Rolniczej. W dniu 2 marca 1960 r. był promowany na doktora z zakresu nauk rolno-leśnych na podstawie pracy pt. Rozwój wczesnokapitalistycznęj gospodarki w państwowych lasach górniczych. Przygotowuje pracę habilitacyjną z dziedziny geografii leśnictwa, poświęconą zmianom lesistości Wielkopolski. Do 1965 r. opublikował szereg prac z historii gospodarczej leśnictwa. W ostatnich kilkunastu latach poświęcił się problematyce geografii leśnictwa. Jest autorem skryptu pt. Zarys geografii leśnictwa, wydanego przez Wydawnictwa Wyższej Szkoły Rolniczej (1968). Doktor inż. Henryk Błaszyk jest członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół N auk i Polskiego Towarzystwa Leśnego. Od wielu lat zaangażowany jest w pracy Rady Zakładowej Związku N auczycielstwa Polskiego i Uczelnianym Kole Poznańskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego przy Akademii Rolniczej. DOCENT DOKTOR HABILITOWANY MIECZYSŁAW PODGÓRSKI Urodził się w dniu 20 marca 1922 r. w Lipie (pow. Przemyśl), w rodzinie pracownika kopalnictwa naftowego Tomasza Podgórskiego i jego żony Katarzyny z Gurgaczów. Szkołę powszechną ukończył w Borysławiu. Do gimnazjum i liceum uczęszczał w Jaworowie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości (1939). Od wybuchu drugiej wojny światowej (1939) do końca 1941 r. przebywał i pracował w Borysławiu. Lata okupacji spędził w nadleśnictwie Borynia m. Stryjem, gdzie zatrudniony był jako praktykant leśny. W 1945 r. w ramach repatriacji wyjechał do Wrocławia, gdzie na krótko zatrudniony byłwtzw. Uniwersyteckiej Straży Akademickiej, a następnie do Poznania; tu zapisał się na Wydział Rolniczo-Leśny Uniwersytetu Poznańskiego. Dyplom magistra inżyniera nauk leśnych uzyskał w 1948 r. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Biurze Urządzania Lasu w Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze, a po likwidacji Biura pracował w Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego w Zielonej Górze. W 1952 r. Mieczysław Podgórski podjął pracę w Katedrze Ekonomiki Leśnictwa Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, początkowo w charakterzeiiAmaspiranta naukowego, a następnie adiunkta. Stopień doktora nauk leśnych uzyskał w 1956 r. na podstawie rozprawy pt. Metodyka powiązania urządzania lasu Z perspektywicznym planowaniem gospodarczym. Stopień naukowy doktora habilitowanego w 1965 r. przyznano mu na podstawie rozprawy pt. Problemy polityki zatrudnienia w państwowym gospodarstwie leśnym. W 1966 r. został powołany na stanowisko ikierownika Katedry Ekonomiki Leśnictwa, z dniem l września 1970 r. powierzono mu funkcje dyrektora Instytutu Organizacji Gospodarstwa Leśnego. W la# ćh 1966 - 1972 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Leśnego. Posiada cenny i oryginalny dorobek naukowy z zakresu ekonomiki gospodarstwa leśnego. Jest autorem kilkudziesięciu prac, m. in. licznych rozpraw i studiów, wydawnictw podręcznikowych oraz ekspertyz gospodarczych. Za osiągnięcia naukowe oraz w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej został dwukrotnie wyróżniony nagrodą Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1966, 1969). Jest członkiem wielu towarzystw naukowych i naukowo-technicznych. Za aktywną działalność organizacyjną i społeczną otrzymał: Odznakę Tysiąclecia Państwa Polskiego, Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz Złotą Honorową Odznakę Polskiego Towarzystwa Leśnego. Jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1963 r. DOKTOR INŻYNIER ŁUCJAN SOBAŃSKI Urodził się dnia 4 wrzesnla 1921 r. w Poznaniu, w rodzinie rzemieślnika Teofila Sobańskiego i jego żony Marii z Tomaszewskich. Po ukończeniu czterech klas szkoły podstawowej uczęszczał do 1939 r. do Gimnazjum im. Jana Kantego. W latach okupacji (1939 - 1945) pracował w Poznaniu jako robotnik w magazynach wojskowych. Maturę zdał w lipcu 11945 r. w Gimnazjum i Liceum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Na studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego zapisał się w 1945 r. Dyplom inżyniera magistra uzyskał w dniu 16 grudnia 1948 r. Od dnia l lipca 1948 r. pracował w Zakładzie Ekonomiki i Polityki Leśnej Instytutu Badawczego Leśnictwa w charakterze asystenta. Od dnia l lutego 1950 r. jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katedry Ekonomiki Leśnictwa Uniwersytetu Poznańskiego, Wyższej Szkoły Rolniczej, obecnie Akademii Rolniczej, jako starszy asystent, następnie jako adiunkt. W dniu 30 października 1961 r. uzyskał stopień doktora nauk rolino-leśnych na podstawie pracy pt. Zagadnienia gospodarcze polskiego rzemiosła drzewnego. Posiada znaczny dorobek naukowy z zakresu ekonomiki gospodarstwa leśnego i rachunkowości leśnej. Od Wielu lat prowadzi badania nad doskonaleniem rachunku ekonomicznego w gospodarstwie leśnym. Jest także wieloletnim członkiem Rady Zakładowej Akademii Rolniczej oraz licznych towarzystw naukowych. Laureaci nagród Nagroda Rolniczaprzyznana dziedzinieza naukdziałalność rolniczychnaukowobadawcządydaktyczno- wychowawcza PROFESOR DR STANISŁAW LECH JANKOWSKI Urodził się dnia 26 czerwca 1914 r. w - . I) iiif Grodzisku Wlkp., w rodzinie robotnika Stanisława Jankowskiego i jego żony Katarzyny z domu Kowalskiej. Do trzyletniej szkoły przygotowawczej i średniej uczęszczał w Kościanie i tam uzyskał świadectwo dojrzałości w państwowym gimnazjum w 1932 r. W latach 1932 - 1935 i 1935 - 1937 pracował zarobkowo, głównie w zakładach przemysłu rolnego i spożywczego m. in. w gorzelnictwie, krochmalnictwie, cukrownictwie i mleczarstwie. Po odbyciu służby wojskowej w latach 1935 - 1936, podjął studia w 1937 r. na Wydziale Rolno-Spożywczym Uniwersytetu Poznańskiego, które przerwał wybuch wojny światowej (1939). W latach okupacji (1939 - 1945) pracował w niemieckiej administracji rolnictwa w Poznaniu. Działając w podziemnych organizacjach polskich, niósł pomoc ofiarom terroru hitlerowskiego oraz ich rodzinom. W sierpniu 1944 r. został aresztowany przez Gestapo i osadzony w obozach koncentracyjnych Gross Rosen, a później Flossenburg. Po zakończeniu wojny przebywał przez trzy miesiące na rekonwalescencji w szpitalu w Bambergu, następnie pracował w zespole tłumaczy i autorów podręczników dla szkół polskich zagranicą oraz przez blisko rok studiował na Uniwersytecie w Liege (Belgia). Po powrocie do Poznania jesienią 1946 r. Stanisław Jankowski kontynuował studia na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1947 - 1948 pracował jako asystent-wolontariusz, w latach 1948-1951 jako starszy asystent, a w latach 1951-1954 jako adiunkt w Katedrze Technologii Rolnej Uniwersytetu Poznańskiego i Wyższej Szkoły Rolniczej. W dniu 8 maja 1951 r. na podstawie pracy pL Fosfor jizynowy w mące i w chlebie uzyskał stopień doktora na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Poznańskiego, a we wrześniu 1954 r. tytuł naukowy docenta. W dniu 117 września 1960 r. powołany został przez Radę Państwa na stanowisko profesora nadzwyczajnego w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu, zaś w dniu 20 grudnia 1969 r. otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego nauk technicznych. W latach 1954 -1955 prof. dr Stanisław Jankowski pełnił funkcje kierownika Zakładu Przetwórstwa Zbożowego przy Katedrze Technologii Rolnej Wyższej Szkoły Rolniczej, następnie w latach 1955 - 1970 funkcję kierownika Katedry Technologii Zbóż. W roku akademickim 1953/1954 prowadził - poza normalnymi zajęciami dydaktycznymi wynikającymi z programu - samodzielne wykłady z inżynierii chemicznej dla studentów studium magisterskiego technologii rolno-spożywczej, w latach 1954 - 1956 wykłady i ćwiczenia z technologii przemysłu ziemniaczanego i fermentacyjnego dla tegoż studium, od 1954 r. wykłady, ćwiczenia, proseminaria, seminaria i konwersatoria z technologii przechowalnictwa i przetwórstwa zbóż dla studentów Oddziału, a następnie Wydziału Technologii Rolno- Spożywczej. Od 1966 r. prowadzi wykłady (w 1972 r. również ćwiczenia) z ogólnej technologii żywności dla studen - tów Wydziału Technologii Rolno-Spożywczej. W roku akademickim 1970/1971 przygotował, zorganizował i prowadził wykłady i (w zespole) ćwiczenia w przedmiocie inżyniera żywności, nowo wprowadzone na studiach magisterskich i doktoranckich na Wydziale Technologii Rolno-Spożywczej. W tym czasie przysposobił do prowadzenia tego przedmiotu w następnych latach młodszych pracowników Wydziału. Od roku akademickiego 19"'1/1972 prowadzi wykłady i ćwiczenia z podstaw technologii żywności dla studentów Wydziału Maszyn Roboczych i Pojazdów Politechniki Poznańskiej. W latach 1955 - 1958 był prodziekanem na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej. Był członkiem szeregu komisji rektorskich, jest członkiem komitetu redakcyjnego Roczników Wyższej Szkoły Rolniczej. Jest członkim Komitetu Chemii i Technologii Żywności Polskiej Akademii Nauk, rady naukowej przy ministrze Przemysłu Spożywczego i Skupu, przewodniczącym rady naukowej dla Centralnego Laboratorium Technologii Przechowalnictwa i Przetwórstwa Zbóż oraz Zakładu Badawczego Przemysłu Piekarniczego i członkiem szeregu rad techniczno-ekonomicznych. Brał i aktualnie bierze udział w pracach związanych z realizacją programu modernizacji i nowych inwestycji w przemyśle piekarskim kraju, m. in. również w Poznaniu. Profesor dr Stanisław Jankowski był organizatorem i kierownikiem Katedry Technologii Zbóż w całym okresie jej istnienia (1955 - 1970). W tych latach Katedra była jedyną placówką akademicką w tej dziedzinie w Polsce. Po reorganizacji Wydziału Prof, dr Stanisław Jankowski pełni obowiązki kierownika zespołu dydaktycznego - technologia zbóż na prawach specjalizacji z zakresu technologii przechowalnictwa zbóż, młynarstwa i piekarstwa. W pracy naukowo badawczej prof. dr Stanisław Jankowski zajmował się zagadnieniem trwałości i przydatności przetwórczej surowców i produktów zbożowych oraz niektórymi procesami przetwórczymi w przemyśle zbożowo-młynarskim i piekarskim. Prace te miały zawsze, obok wartości teoretyczno-poznawczych, pewien walor praktyczno-zastosowawczy. Duże znaczenie dla przemysłu miały np. prace dotyczące zastosowania suszarni fluidyzacyjnych do suszenia zboża, analiza technologiczna pracy łuszczarek zbożowych w młynach, zagadnienia krótkotrwałego składowania mąki w piekarniach, zastosowania kondycjonerów w młynach oraz prace na temat celowości stosowania pneumoseparatorów do czyszczenia ziarna zbóż i roślin strączkowych w magazynach i młynach, a także w punktach skupu ziarna. Wyniki prac badawczych, wiedza teoretyczna oraz doświadczenie prof. dra Stanisława Jankowskiego były wielokrotnie wykorzystywane przy projektowaniu aparatury badawczej i rozwiązań urządzeń technicznych, często uwieńczonych patentowym świadectwem autorskim dla twórców. Opublikował pięćdziesiąt rozpraw naukowych, dwadzieścia dziewięć artykułów naukowych i 12 popularnych, dziewięć skryptów akademickich, kilkadziesiąt referatów, opracowań przeglądowych i ekspertyz. Otrzymał dwa świadectwa autorskie z tytułu patentów. Aktualne zainteresowania naukowe profesora Jankowskiego koncentrują się na Laureaci nagród zagadnieniach teoretycznych dotyczących zjawisk powierzchniowych w przechowalnictwie żywności (sorpcja gazów), wymianie ciepła i masy w niektórych procesach technologicznych. Profesor dr Stanisław Jankowski wychował dwóch docentów pracujących aktualnie w zespole, ośmiu doktorów, wykształcił ok. stu siedemdziesięciu magistrów i sześćdziesięciu inżynierów pracujących na wszystkich szczeblach organizacji przemysłu zbożowo-młynarskiego i piekarskiego Wielkopolski i kraju. Działalność naukowa i organizacyjna prof. dra Stanisława Jankowskiego wysuwa go na czoło pracowników naukowych z dziedziny technologii zbóż w Polsce. Będąc pionierem swojej specjalności, doprowadził do ukształtowania silnych zespołów naukowych i technicznych, wniósł duży wkład w tworzenie krajowej literatury przedmiotu na poziomie akademickim, wywarł istotny wpływ na rekonstrukcję przemysłu zbożowo-młynarskiego i piekarskiego. Był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany, nagrodami rektorskimi i Ministra Szkolnictwa Wyższego. W roku 1964 otrzymał nagrodę II stopnia za osiągnięcia naukowe i dydaktyczne. Prof. dr Jankowski udekorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964). Posiada Medal X-lecia PRL i Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". NAGRODA MŁODYCH Nagroda naukowa przyznana za całokształt dorobku naukowego i dydaktycznego w dziedzinie nauk medycznych. DR MEDYCYNY LUDWIK MALENDOWICZ Urodził się dnia 21 lutego 1942 r. w Swarzędzu pow. Poznań, w rodzinie robotnika Bernarda Malendowicza i jego żony Heleny z domu Betkowiak. Szkołę podstawową ukończył w rodzinnym mieście w 1956 r., a następnie zaczął naukę w IV Liceum Ogólnokształcącym Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Poznaniu, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości (1960). Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Poznaniu. Już w czasie studiów pracował w Zakładzie Histologii i Embriologii Akademii Medycznej, początkowo jako członek Studenckiego Koła N aukowego, a od dnia l października 1963 r. jako pracownik technicznonaukowy. Dyplom ukończenia studiów uzyskał dnia 22 marca 1966 r. W tymże roku został zaangażowany na stanowisko pracownika dydaktyczno-naukowego w Zakładzie Histologii i Embriologii. Od dnia l października 1970 r. jest adiunktem Zakładu Histologii i Embriologii Instytutu Biostruktury Akademii Medycznej. Dnia 25 czerwca 1969 r. na podstawie pracy pt. Badania histochemiczne nad zachowaniem się niektórych hydrolaz, dehydrogenaz i lipidów kory nadnercza świnki morskiej w przebiegu doświadczalnego gnilca Rada Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Poznaniu nadała mu tytuł doktora nauk medycznych. W latach 1971 - 1972 dr Ludwik MalendoWicz jako stypendysta Narodowego Instytutu Zdrowia Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn. pracował w laboratorium endokrynologicznym Uniwersytetu Wirginii w Charlottesville. Główną domeną jego dociekań naukowych jest endokrynologia eksperymentalna i histochemia. Wiele publikacji poświęconych wpływowi hormonów płciowych męskich i żeńskich na korę nadnercza pozwoliło bliżej wyjaśnić współzależność pomiędzy tymi hormonami a nadnerczem. Prace z tej dziedziny są głównym problemem naukowych zainteresowań Ludwika Malendowicza, są one ciągle roszerzane i pogłębiane. Inne jego eksperymenty dotyczyły wpływu różnych substancji hamujących biosyntezę hormonów sterydowych na korę nadnercza. Prace te mają zarówno znaczenie teoretyczne, jak i praktyczne, a to z uwagi na częste stosowanie tych substancji w leczeniu lub diagnozowaniu schorzeń gruczołów wydzielania wewnętrznego. Do jego na wskroś oryginalnych osiągnięć zaliczyć należy także badania nad wpływem hormonów płciowych oraz związków hamujących działanie tych hormonów na przysadkę mózgową i tarczycę. Do prac mających duże znaczenie praktyczne zaliczyć należy studia nad toksycznym wpływem metabolitów pleśni Aspergillus fluavus i Aspergillus parasticus na wątrobę szczura. Pleśnie te powszechnie występują na różnych produktach spożywczych. Dr MalendoWicz wykazał, że metabolity wzmiankowanych grzybów posiadają w stosunku do wątroby silne własności toksyczne a nawet rakotwórcze. Zajmował się także badaniami cytologicznymi i cytochemicznymi wątroby i nerki, a jego prace z zakresu metodyki histochemicznej wzbudziły zainteresowanie czasopiśmiennictwa fachowego w kraju i poza jego granicami. Ludwik MalendoWicz w swych badaniach posługuje się nowoczesną metodyką histoenzymatyczną oraz morfometrią i biochemią. Jego pionierskie dociekania, śmiało pomyślane eksperymenty spotykają się z przychylnymi opiniami środowisk naukowych. N a ogólnopolskich konferencjach Studenckich Towarzystw Naukowych w Szczecinie, Łodzi i Wrocławiu prace jego trzykrotnie uzyskały I nagrodę. Jest autorem względnie współautorem ponad czterdziestu publikacji naukowych. Dowodem wartości tych publikacji jest fakt trzykrotnego nagrodzenia jego prac II nagrodą naukową Polskiego Towarzystwa Histochemików i Cytochemików. W 1970 r, uzyskał I nagrodę tegoż Towarzystwa. Wspólnie z prof. drem hab. Kazimierzem Miętkiewskim i drem Andrzejem Łukaszykiem uzyskał także I nagrodę Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego za najlepszą publikację endokrynologiczną (1969). Współpracuje z szeregiem innych Zakładów: z Zakładem Chemii Toksykologicznej Instytutu Chemii i Analityki, z II Kliniką Chorób Dzieci i Samodzielną Pracownią Endokrynologii Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej, Instytutem Chemii U niwersytetu im. Adama Mickiewicza, Zakładem Technologii Rolno- Spożywezej Akademii Rolniczej. Dr Ludwik Malendowicz prowadzi ćwiczenia, seminaria i repetytoria ze studen - tami I roku Wydziału Lekarskiego i Oddziału Stomatologii. Jest jednym z organizatorów testowych form sprawdzania wiedzy studentów. Zebrał: Tadeusz Orlik 8 Kronika Miasta Poznania WSPOMNIENIE O PROFESORZE ROMANIE POLLAKU Dnia 23 lutego 1972 r. zmarł w Szpitalu Miejskimi im. Józefa Strusia, w wieku osiemdziesięciu sześciu lat, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza - dr Roman PolHik, zasłużony wychowawca i nauczyciel kilku pokoleń młodzieży akademickiej, wybitny dydaktyk, uczony, wytrawny znawca i badacz literatury staropoiskiej, edytor wielu dzieł pismlen - nictwa narodowego, współorganizator polonistyki poznańskiej, od przeszło pół wieku związany z Poznaniem. Uroczystości żałobne ku czci zmarłego Profesora odbyły się w dniu 26 lutego w hallu auli U niwersytetu im. Adama Mickiewicza, a Jego doczesne szczątki spoczęły na Cmentarzu Komunalnym w Julnikowie. Roman Pollak przyszedł na świat w J eleśni, w powiecie żywieckim, dnia 31 lipca 1886 r. jako syn Teodora Pollaka, urzędnika kolejowego, oraz Eufemii ze Szczurkiewiczów. Na wychowanie chłopca decydujący wpływ wywierał jednak nie ojciec, lecz dziadek z linii matki, Józef Szczurkiewicz, nauczyciel szkoły ludowej w krakowskim Podłężu, patriota i miłośnik literatury romantycznej. On to zaszczepił wnukowi umiłowanie spraw ojczystych i skierował jego zainteresowania w stronę literatury narodowej. W latach 1897 - 1905 pobierał naukę w gimnazjum klasycznym w Samborze, po czym - bezpośrednio po zdaniu matury (1905), rozpoczął studia filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Nauczycielami jego byli: Wilhelm Bruchnalski, Ignacy Chrzanowski, Jan Łoś, Stefan Pawlicki, Jan Rozwadowski, Stanisław Tarnowski, Józef Tretiak, Stanisław Windakiewicz i inni. Z profesorów najwdzięczniej wspominał po la tac h językoznawcę Jana Łosia i historyka literatury Ignacego Chrzanowskiego, mimo że z autorem Historii literatury niepodległej Polski zetknął się ty 1ko na ostatnim semestrze studiów. Od niego bowiem doznał - jak sam wyznał - "szczególnej opieki nad pierwocinami naukowych trudów". Swoimi pociągającymi wykładami o literaturze przedrozbiorowej, ujętymi w formę gawędy, spotęgował Chrzanowski zainteresowania PoUaka pisarzami staropolskimi, którzy odtąd stali się jego główną pasją badawczą. · W roku 19110 ukończył Roman Pollak studia polonistyczne, uzyskał patent nauczyciela szkoły średniej i, mając już za sobą pierwszą drukowaną publikację, ogłoszoną w 70 roczniku "Biblioteki Warszawskiej" rozprawę pt. Wojna okocimska Potockiego a "Goffred" Tassa w przekladzie Piotra Kochanowskiego, obejmuje posadę wykładowcy języka polskiego w prywatnym gimnazjum polskim w Orłowej na Śląsku Cieszyńskim, gdzie pracował do wybuchu pierwszej wojny światowej. Z obowiązkami nauczyciela łączył intensywną działalność społeczną i patriotyczną, brał aktywny udział w pracach Towarzystwa "Macierz Szkolna" oraz ujawniał niespożytą energię w organizowaniu polskich drużyn harcerskich w zagłębiu ostrawsko- karwińsikim. Wybuch wojny w roku 1914 oderwał Romana PoUaka od zajęć w szkole. Jako oficer armii austro-węgierskiej przebywał przez pewien czas na froncie alpejskim, poświęcając wszystkie wolne chwi1e lekturze arcydzieł literatury włoskiej, zwłaszcza umiłowanych przez siebie autorów: Torquata Tassa i Lodowica Artosta. Zwolniony z frontu po odniesieniu ran i chorobie, przeszedł do służby na tyłach, co umożliwiło mu ukończenie dysertacji doktorskiej na temat: "Ze studiów nad "Goffredem" Tassa-Kochanowskiego. Uroczysta promocja dokktorska dokonała się w roku 1917 w macierzystej uczelni Uniwersytecie Jagiellońskim. 8* W końcu 1918 r., jako porucznik l Pułku Strzelców Podhalańskich, pełnił funkcję wykładowcy najpierw w szkole wojskowej w Nowym Sączu, a następnie, na krótko, w Szkole Podchorążych w Bydgoszczy. Powołane do życia w kraju nowe ośrodki uniwersyteckie odczuwały dotkliwy brak kadry naukowej. W marcu 1919 r. Roman Pollak przyjął propozycję poznańską i odtąd do końca swego życia związał się na trwałe z naszym miastem. Prowadził wykłady z historii literatury polskiej na Uniwersytecie Poznańskim, ucząc jednocześnie języka polskiego przez kilka lat z rzędu w Gimnazjum im. Marii Magdaleny. W roku 1922 habilitował się w Krakowie na podstawie drukowanej w "Pracach Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół N auk" monografii o polskim przekładzie Jerozolimy wyzwolonej Tassa. Książka ta uwieńczyła kilkunastoletni trud naukowy nad jednym znajwybitniejszych utworów literatury włoskiej z przełomu renesansu i baroku, którego genialny przekład polski pióra bratanka Jana z Czarnolasu, Piotra Kochanowskiego, stanowi jedyne w swoim rodzaju arcydzieło literatury staropolskiej, a zarazem niedościgniony wzór epiki dla wielu pokoleń poetów - aż po romantyzm. W rozprawie o Goffredzie Tassa ujawnił Pollak znakomite opanowanie języka oryginału, znajomość tła kulturalnego Włoch bezpośrednio po Soborze Trydenckim, rzetelność i sumienność badacza tradycyjnej szkoły filologicznej. Zapał, który )C( "Prezydium oceniło - powiedział Stanisław Cozaś - że prezentowane na sesji projekty Planu Gospodarczego i budżetu są dla miasta korzystne. Do takiego twierdzenia upoważnia nie tylko wzrost budżetu o 26,6% oraz szereg zadań ujętych w Planie Gospodarczym, ale również to, że w toku rozmów w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwie Finansów otrzymano zapewnienie, iż jeśli gospodarka miejska w roku 1973 będzie prowadzona w taki sam rozsądny i celowy sposób jak w roku 1972, to można liczyć na dodatkową pomoc władz centralnych. "Wnioski Komisji Finansów i Planu Gospodarczego o zwiększenie nakładów w roku 1973, wynikają z istotnych potrzeb miasta. Brak środków w szczególności w odniesieniu do Trasy Warszawskiej, na której prowadzi się intensywne prace, co zmusza Prezydium do czynienia uporczywych starań w celu zaspokojenia w pełni wszystkich istniejących w tym względzie potrzeb. "W czasie rozmów prowadzonych w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, minister Kazimierz Secomski zobowiązał się do rozpatrzenia w roku 1973 problemu odbudowy zespołu staromiejskiego. Prezydium zależy na tym, aby rekonstrukcję zespołu staromiejskiego rozpocząć w roku 1973 i kontynuować ją w latach następnych. W roku 1973 Prezydium będzie przede wszystkim dążyć do pełnego wykonania zadań ujętych w Planie Gospodarczym i budżecie. Nie będzie to problem walki o dodatkowe środki, ale przede wszystkim o rozsądne, celowe i gospodarskie wydatkowanie tych wielkich miliardów ujętych w Planie Gospodarczym i budżecie" . Odpowiadając na zapytania dyskutantów radny Cozaś stwierdził: "Prezydium wyraża pogląd, iż w dalszym ciągu należy w naszym mieście rozwijać szkolnictwo wyższe poprzez tworzenie nowych kierunków studiów na Politechnice Poznańskiej oraz na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, ono bowiem będzie głównie decydowało o realności perspektyw rozwojowych miasta w najbliższych latach. "Poruszono w dyskusji problemy meldunkowe. Przepisy zostały w Poznaniu poważnie złagodzone. Prezydium m. in. uznało, że każda osoba pracująca przez okres dwóch lat i posiadająca zameldowanie czasowe, może na wniosek zakładu pracy uzyskać zezwolenie na stały pobyt w Poznaniu. W celu przyspieszenia przyrostu ludności i przygotowania odpowiedniej kadry specjalistów, Prezydium rozważa problem budowy w przyszłej pięciolatce kompleksu internatów dla młodzieży spoza Poznania. "Sprawy kultury znajdują się w centrum zainteresowania Prezydium. Nie szczędzono środków na poprawienie bazy kulturalnej, Sprawozdania czego dowodem jest odbudowa Teatru Nowego, remont Domu Kultury Milicji Obywatelskiej oraz auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W przygotowaniu znajduje się dokumentacja na remont budynku Opery Poznańskiej oraz Teatru Polskiego". Po wyczerpaniu listy dyskutantów przewodniczący obrad udzielił głosu Kazimierzowi Koczorowskiemu, przewodniczącemu komisji redakcyjnej projektu uchwał, który stwierdził, że Komisja nie wniosła zasadniczych poprawek do przedłożonych projektów. Rada podjęła obie uchwały jednomyślnie. Rada przyjęła do zatwierdzającej wiadomOSCl sprawozdanie z przebiegu realizacji uchwały z dnia 30 marca 1971 r. w sprawie kierunków działania Rady i jej organów wynikających z nowego programu polityki społeczno-gospodarczej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i rządu. ..Nakreślony przez VII i VIII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na przełomie lat 1970 -1971 program socjalno-gospodarczy - czytamy w sprawozdaniu - wytyczył ogólne kierunki działania. Stanowiły one podstawę do opracowania przez Prezydium Rady Narodowej m. Poznania programu uwzględniającego zadania organizacyjne, socjalne, kulturalne oraz gospodarcze, w efekcie realizacji których spodziewano się znacznego przyspieszenia rozwoju gospodarczego Poznania i poprawy warunków socjalno-bytowych jego mieszkańców w latach 1971 - 1975. "Program ten został zatwierdzony uchwałą Rady Narodowej m. Poznania z dnia 30 marca 1971 r. Stosownie do postanowień uchwały, jednostki organizacyjne podległe Prezydium, tj. wydziały, przedsiębiorstwa i zakłady budżetowe, a także w zakresie dla nich właściwym - prezydia dzielnicowych rad narodowych, sporządziły wycinkowe harmonogramy określające szczegółową realizację tego programu" . Wprowadzono wiele istotnych zmian w dotychczasowym stylu i metodach pracy Rady. W latach 1971 -1972 zmniejszono do sześciu w ciągu roku kalendarzowego liczbę sesji Rady, ograniczając jednocześnie liczbę spraw przedstawianych na sesjach na rzecz rozpatrywania problemów węzłowych, posiadających zasadnicze znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego miasta. W celu nadania większej rangi interpelacjom radnych, przyjęto zasadę, iż kierownicy wydziałów i dyrektorzy zjednoczeń bezpośrednio na sesji udzielają odpowiedzi na przedstawione w toku obrad interpelacje. W ten sposób interpelacje stały się skuteczniejszym instrumentem kontroli Rady nad organami administracji państwowej i zarządu gospodarczego. Mając na uwadze konieczność udzielania pomocy radnym w realizacji powierzonych im zadań, zorganizowano w ma ju 1971 r. i czerwcu 1972 r. seminaria konsultacyjno-szkoleniowe, na których zapoznano radnych z realizacją planów gospodarczych i budżetu, z projektem Narodowego Planu Gospodarczego na lata 1971 -1975 oraz problematyką organizacji i funkcjonowania rad narodowych i ich organów. Na posiedzeniu w dniu 14 maja 1971 r. Prezydium dokonało oceny przydatności działających przy Prezydium i poszczególnych wydziałach komisji opiniodawczych i doradczych. Wychodząc z założenia, że znaczna część komisji funkcjonuje bez należytych uzasadnień faktycznych i merytorycznych, a ponadto istnienie komisji powoduje przedłużanie postępowania administracyjnego przed właściwymi organami. Prezydium postanowiło je rozwiązać przy zachowaniu obowiązującego trybu postępowania. W pierwszym kwartale 1972 r. przeprowadzona została akcja porządkowania lokalnych aktów normatywnych i pozbawienia mocy prawnej aktów zdezaktualizowanych lub niecelowych. Utworzono w Prezydium centralny punkt informacji, którego działalność winna przyczynić się do znacznego zaoszczędzania czasu interesantów. N astąpiło umocnienie roli i pozycji samorządu mieszkańców. Przeprowadzona w lutym 1972 r. kampania sprawozdawczo-wyborcza potwierdziła zainteresowanie społeczeństwa sprawami samorządu mieszkańców. Zwiększył się udział ludzi pracy w ogniwach samorządu. W nowo wybranych 38 komitetach osiedlowych i 121 komitetach blokowych zasiada 728 robotników, co stanowi 47% ogółu wybranych i 338 przedstawicieli inteligencji pracującej (22%). N a uwagę zasługuje również fakt stosowania przez Prezydium stałych form współdziałania z samorządami robotniczymi i załogami zakładów pracy, informowania ich o podejmowanych przez Prezydium inicjatywach oraz konsultowania z nimi ważniejszych zamierzeń gospodarczych, społeczno-politycznych i kulturalnych w mieście. Jedną z form współdziałania Prezydium z samorządami robotniczymi jest zapraszanie przedstawicieli dziesięciu największych zakładów pracy na sesje Rady Narodowej. W celu poszerzenia platformy dyskusji nad. problemami związanymi ze sprawami miasta i jego mieszkańców, zorganizowano w okresie bezpośrednio poprzedzającym VI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej "Trybunę obywatelską" - cykl rozmów telefonicznych z mieszkańcami. Były one prowadzone we wszystkie środy października i w pierwszą środę listopada 1971 r. w godzinach od 18.00 do 20.00 jednocześnie przez pięciu stale urzędujących członków Prezydium i pięciu przewodniczących prezydiów Dzielnicowych Rad Narodowych. N a ogólną liczbę 610 wniosków zgłoszonych podczas tychrozmów, 65% obywateli otrzymało odpowiedź natychmiast, 10% w ciągu siedmiu dni i krócej, 15% w ciągu czternastu dni i 10% w ciągu jednego miesiąca, z inicjatywy Prezydium zorganizowano w pierwszym półroczu 1972 r. kilka "sejmików dzielnicowych", które miały charakter spotkań przedstawicieli dzielnicowych organów władzy z zakładami pracy, instytucjami i organizacjami społecznymi. Do pozytywnych osiągnięć zaliczyć należy stosowane w praktyce zasięganie opinii ludności o projektach ważniejszych aktów prawnych Rady Narodowej i jej Prezydium. Przykładem była ogólnomiejska dyskusja, jaka toczyła się w maju i czerwcu 1972 r. nad projektem planu społeczno-gospodarczego rozwoju miasta do roku 1975. Wśród zadań o charakterze rzeczowym na plan pierwszy wysunięto zadania z dziedziny długofalowego planowania gospodarczego i przestrzennego oraz rozwoju ogólnomiejskich funkcji koordynacyjnych. Do pierwszoplanowych zadań gospodarczych zaliczono budownictwo mieszkaniowe, politykę kredytową oraz gospodarkę zakładowymi funduszami mieszkaniowymi. Realizacja programu budownictwa mieszkań przebiegała zgodnie z ustaleniami harmonogramu. Łącznie w latach 1971 -1972 oddano do użytku 8853 izby, co stanowi 39,7% globalnych zadań Dyrekcji Inwestycji Miejskich w latach 1971 - 1975. Zadania planowe na rok 1972 zostały wykonane w całości już w końcu trzeciego kwartału. Budowa podstawowych urządzeń towarzyszących przebiegała pomyślnie. Nową formą zastosowaną w Prezydium, zmierzającą do rozwoju budownictwa jednorodzinnego, jest powołanie komitetu do spraw zakładowego budownictwa jednorodzinnego. Opracowano plany realizacyjne na terenach przeznaczonych pod zorganizowane budownictwo jednorodzinne. Zarząd Geodezji i Gospodarki Terenami zajął się rozdziałem działek dla zakładów pracy. Na przełomie października i listopada 1972 r. przekazano zakładom pracy 458 działek. Opracowano również szczegółowy bilans potrzeb materiałowych dla tego budownictwa. Dokonano znacznego postępu w dziedzinie ochrony substancji mieszkaniowej. Plan remontów kapitalnych na lata 1971 -1975 przewiduje remont 1288 budynków mieszkalnych, łącznym kosztem 676 milionów zł. Przewiduje się, że zadania roczne w tym zakresie zostaną wykonane w 100%. Wystąpiono do Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z propozycjami zmian przepisów w tym sensie, aby umożliwiały wykonywanie remontów bieżących w budynkach deficytowych, szczególnie zaniedbanych i zdekapitalizowanych, na zasadach obowiązujących w zakresie remontów kapitalnych, tzn. ze środków państwowych z prawem hipotecznego obwarowania kosztów na nieruchomości. W dziedzinie publicznej gospodarki lokalami uproszczono procedurę zamiany mieszkań, wprowadzając zasadę wzajemnego porozumienia stron. W kwietniu 1972 r. opracowano plan wykwaterowań na rok 1973 w związku z inwestycjami komunalnymi i mieszkaniowymi, którym objęto 706 rodzin. W centrum uwagi jednostek organizacyjnych Prezydium znajdowały się prace nad polepszeniem funkcjonalności układu komunikacyjnego oraz operatywnego działania miejskiej komunikacji masowej. W drugiej połowie 1972 r. utworzono komórkę studiów komunikacji i inżynierii miejskiej. Opracowano program rozwoju masowej komunikacji miejskiej z uwzględnieniem nowych linii tramwajowych i autobusowych oraz reorganizacji służb dyspozycyjnych i punktów kontroli ruchu. Opracowane zostały założenia i plan oświetlenia ulic, oznakowania informacyjnego głównych tras i ulic przelotowych oraz synchronizacji i rozbudowy sygnalizacji świetlnej. Sporządzono plan organizacji i budowy parkingów. Prace inwestycyjne nad modernizacją układu drogowego miasta przebiegały na ogół pomyślnie. Oddano do eksploatacji wschodni wiadukt na węźle górczyńskim, kontynuowane są roboty konstrukcyjne przy budowie mostu na Trasie Hetmańskiej. Planowo przebiegają prace przy budowie Ronda Kopernika. Opóźnienia zanotowano jedynie na budowie Trasy Chwaliszewskiej . Podjęto kroki zmierzające do budowy bezkolizyjnych przejść dla pieszych, zwłaszcza przy budowanych obecnie trasach wlotowych do miasta. W coraz większym stopniu oddziela się ruch pieszy od jezdni barierkami i kieruje go w bezpieczne miejsca. W wyniku prac modernizacyjno-rekonstrukcyjnych lokali handlowych i gastronomicznych nastąpił wzrost ogólnej powierzchni tych lokali. Modernizacja obejmuje w pierwszym rzędzie centrum miasta oraz główne ciągi uliczne. Dalszej rozbudowie uległa baza materiałowo- techniczna. Przygotowano do oddania do użytku w Kombinacie Ogrodniczym N aramowice szklarnię o powierzchni 6,6 ha oraz przechowalnię owoców w Rosnowie o pojemności 1(0) ton. Wielkopolska Spółdzielnia Ogrodnicza oddała w czerwcu 1972 r. do eksploatacji magazyn warzywno-owocowy o powierzchni składowej 5265 m! na Podolanach. W sposób planowy przebiega budowa piekarni przy ul. Żeromskiego oraz modernizacja piekarni na Dębcu. Pomyślnie realizowany jest program sieci i stołówek pracowniczych, bufetów i kiosków przyzakładowych oraz zaopatrzenia tych placówek w tanie artykuły spożywcze i przemysłowe. Dla ułatwienia kobietom pracującym zakupów rozszerzono w placówkach spożywczych sprzedaż towarów na zamówienie z dostawą do domu. W każdym sklepie, posiadającym od Sprawozdaniapowiędnie warunki, wprowadzono sprzedaż mrożonek, półfabrykatów i wyrobów garmażeryjnych. Podjęto prace zapewniające realizację przedsięwzięć inwestycyjnych; budowę kosztem ok. 120 milionów złotych pralni przemysłowej oraz dwóch stacji obsługi samochodów. Poczyniono dalsze starania w celu organizacyjnego powiązania działalności lecznictwa zamkniętego z otwartym i pomocą doraźną. Właściwe zintegrowanie lecznictwa otwartego z zamkniętym nastąpi z chwilą wejścia w życie rozporządzenia ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie organizacji zespołów opieki zdrowotnej. W zespoły przemianowane zostaną dzielnicowe zarządy służby zdrowia i opieki społecznej. W 1972 r. wprowadzono trzyzmianową pracę w laboratoriach szpitalnych oraz dwuzmianową pracę w pracowniach diagnostycznych lecznictwa otwartego. W celu zwiększenia dostępności podstawowej opieki zdrowotnej powołano na obszarze miasta dzielnicowe zespoły lekarsko-pielęgniarskie świadczące usługi w godzinach wieczornych i w dniach ustawowo wolnych od pracy. Powołano trzydzieści cztery rejony bliźniacze, których organizacja pozwoliła przedłużyć godziny pracy lekarzy rejonowych z czterech do ośmiu godzin dziennie. W celu usprawnienia organizacji leczenia ludzi w podeszłym wieku opracowano program obejmujący zagadnienia opieki zdrowotnej i pomocy społecznej. Przy Szpitalu Miejskim im. Franciszka Raszeji utworzono poradnię geriatryczną o charakterze konsultacyjnym. W celu dostosowania struktury kształcenia zawodowego do bieżących i perspektywicznych potrzeb gospodarki narodowej uruchomiono siedem szkół typu liceum zawodowego, m. in. o kierunku elektronicznym, policealne studium zawodowe hotelarsko-turystyczne i technikum przemysłu spożywczego. W dziedzinie poszerzenia opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym przygotowano do oddania do użytku dwa przedszkola w no wych osiedlach mieszkaniowych "Winogrady" i "Rataje" oraz 60 miejsc w zaadaptowanych mieszkaniach. Opracowano program rozwoju placówek wychowania pozaszkolnego, który zakłada budowę bursy na czterysta miejsc, dwudziestu półinternatów oraz pięciu dzielnicowych młodzieżowych domów kultury. ' Opracowano kompleksowy program rozwoju bazy materialnej kultury do końca 1980 r. Uwzględnia on m. in. budowę nowego teatru muzycznego oraz nowoczesnego ośrodka radiowo-telewizyjnego, modernizację opery i teatrów dramatycznych, rozbudowę sieci bibliotek. W oparciu o amfiteatry w parkach na Cytadeli, Tysiąclecia, im. Marcina Kasprzaka i na Łęgach Dębińskich prowadzono akcję dużych koncertów plenerowych dla ludzi pracy i młodzieży. Usprawniono także organizację widowni poprzez stworzenie szeregu nowych punktów informacyjnych w mieście, rozszerzono system abonamentowy dla dużych zakładów pracy. Nastąpiło ożywienie kontaktów ludzi sceny z załogami zakładów pracy w ramach cyklu "Więcej niż premiera". Opracowano plan rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej na lata 1972 - 1975, akcją ankietyzowania, która podejmuje temat organizacji ćwiczeń rekreacyjnych objęto duże zakłady pracy. Wyznaczono nowe tereny pod pracownicze ogrody działkowe przy ul. Sypniewo i Pustej. Są one w stadium zagospodarowywania. W następnym punkcie porządku dziennego uchwalono plany pracy Rady Narodowej i stałych komisji na rok 1973. Zabrał w tej sprawie głos przewodniczący Komisji Mandatowej radny Stanisław Nowak. Po wyczerpaniu porządku obrad Sesji przewodniczący obrad radny Marian Paluchowski podziękował radnym za aktywny udział w sesji, a zamykając posiedzenie złożył życzenia z okazji zbliżającego się N owego Roku. Marian Gen o wefiak