STEB-AN STULIGROSZ 50 LAT PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ W POZNANIU OCENIAJĄC dorobek działającej od pięćdziesięciu lat Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, z poczuciem dumy podkreślić należy wysokie wartości, jakie ta uczelnia muzyczna wniosła do rozwoju i utrwalenia kultury narodowej. Powstała ona na podłożu bogatych tradycji muzycznych stolicy Wielkopolski, które sięgają odległych stuleci. Już w XIV w. bowiem ośrodek poznański, z działającymi wówczas kolegiami kantorów i psałterzystów, był kolebką polskiego śpiewu chóralnego. Teoretyczne traktaty muzyczne oraz zachowane sekwencje upamiętniły nazwiska znakomitych twórców poznańskich - Magistra Szydłowitę i Jana Kępę herbu Łodzią. Jakkolwiek znikome materiały archiwalne nie stwarzają pełnego obrazu kształcenia muzycznego, jednak dawne dokumenty wskazują, że już wtedy istniały w Poznaniu szkoły trzystopniowe - trivium i czterostopniowe wyższe - quadrivium, w których jednym z obowiązujących przedmiotów kształcenia był śpiew zespołowy. Do naj starszych szkół należy powołana w 1302 r. aktem fundacyjnym Szkoła Marii Magdaleny. W XV stuleciu założona kapela wokalna, składająca się ze scholarzy i bakalarzy szkoły katedralnej, posiadała obfity repertuar śpiewów wielogłosowych, m. in. jedną z naj dawniej szych pieśni do polskiego tekstu Chwała tobie gospodzinie. Rękopis utworu dającego pewne wyobrażenie o możliwościach wykonawczych poznańskiej kapeli wokalnej zachowany jest w Bibliotece Kórnickiej. Obok muzyki chóralnej uprawiano w piętnastowiecznym Poznaniu muzykę instrumentalną. Świadczą o tym przekazane za pośrednictwem dokumentów nazwiska kilku poznańskich muzyków: Jana Lutnisty oraz organistów Henryka, Piotra z Poznania, Troyanusa i Wawrzyńca z Norymbergi. W założo A nej w 1503 r. Akademii Lubrańskiego wykładali znani wówczas pedagodzy muzycy: Hegendorf i autor "Pieni łacińskich i polskich z nutami muzycznymi" - Jan Brandt. Stolica renesansowej Polski - Kraków, chętnie korzystała z usług muzyków urodzonych i wykształconych w Poznaniu. Do służby w kapeli królewskiej powołani zostali m. in. Irzyk z Poznania, Jan z Poznania, Marcin ze Skokowa. A kiedy król Zygmunt Stary założył w 1543 r. słynną Kapelę Rorantystów, jej pierwszym dyrygentem został Mikołaj z Poznania, który pociągnął z sobą biegłych w wokalnej sztuce artystów: Franciszka z Poznania, Stanisława Ba Stefan Stuligrosz woła i Jacka z Pobiedzisk. Najznakomitszy kompozytor polski XVI w., Wacław z Szamotuł, zawdzięcza również swe wykształcenie Poznaniowi. Twórczość muzyczną Poznania w XVII w. reprezentowali Marcin Kreczmar, Jacek Szczurowski oraz teoretyk Wojciech Ty1kowski. Zachowane z XVIII stulecia dokumenty wskazują na bogaty rozwój poznańskiego życia muzycznego. Z wielu nazwisk działających w tym czasie kompozytorów trzy zasługują na specjalną uwagę: Franciszek Sciga1ski, Wojciech Dankowski i Jan Wański. Zachowane po nich dzieła przedstawiają się interesująco zarówno pod względem języka muzycznego, jak i formy odpowiadającej wymogom ówczesnej techniki kompozytorskiej. Początek XIX stulecia zaznacza się w Poznaniu tworzeniem stowarzyszeń muzycznych. Pierwszym z nich była założona w 1799 r. Resursa Muzyczna, drugim - Towarzystwo Miłośników Sztuki. Z licznego natomiast grona znanych w Poznaniu muzyków szczególnym uznaniem cieszył się ceniony nauczyciel śpiewu oraz gry na fortepianie, skrzypcach i gitarze Jan Kiszwa1ter. W założonym przez Jana Żupańskiego w 1839 r. wydawnictwie wydrukowano Pieśni ludu polskiego Oskara Kolberga. W domach wielmożów odbywały się stałe koncerty muzyki kameralnej. Do rozwijającego się muzycznie Ponania przybywali artyści o takiej sławie, jak Nico10 Paganini, Karol Lipiński, Henryk Wieniawski, Angelica Cata1ani, Maria Szymanowska. W październiku 1828 r. w gmachu namiestnictwa (dzisiejsza siedziba Prezydium Rady Narodowej) koncertował Fryderyk Chopin. Powodzeniem cieszyły się koncerty symfoniczne poznańskiej orkiestry miejskiej, w której repertuarze znaJdowały się dzieła Haydna, Mozarta i Beethovena. Spotęgowana akcja germanizacyjna skierowała ostrze "kulturkampfu" przeciwko wszystkiemu, co polskie. Mimo szykan rozwijał się polski muzyczny ruch amatorski. Jego niestrudzonym organizatorem był Bolesław Dembiński, ceniony w Poznaniu kompozytor i dyrygent. Z jego inicjatywy powstało w 1869 r. Centralne Towarzystwo Muzyczne "Harmonia", a w 1892 r. Związek Kół Śpiewackich Polskich, który zakresem swego promieniowania objął całą Wielkopolskę, a także Górny Śląsk, Pomorze, Warmię oraz ośrodki polskie w Westfalii i Nadrenii. Józefowi Surzyńskiemu, muzykologowi, dyrygentowi i kompozytorowi, historia muzyki polskiej zawdzięcza odkrycie zapomnianych twórców polskich: Sebastiana z Fe1sztyna, Wacława z Szamotuł, Mikołaja Gomółki, Tomasza Szadka, Marcina Leopolity, Mikołaja Zieleńskiego, Bartłomieja Pękiela i Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Ich dzieła wydawane przez Burzyńskiego w wysyłanych także przez niego zagranicę zeszytach "Monumenta musices sacrae in Polonia" budziły w europejskich ośrodkach muzycznych podziw i szacunek dla wartości i tradycji polskiej kultury muzycznej. Rozwijające się życie muzyczne Poznania wymagało kadr muzyków-pedagogów, którzy mogliby sprostać zadaniu kształcenia młodego pokolenia artystów-muzyków. Administracja zaboru pruskiego nie dopuszczała jednak do zorganizowania zawodowej szkoły muzycznej. Muzyczne kształcenie, którym zajmowali się prywatnie niemieccy nauczyciele, nie odznaczało się wysokim poziomem. Pełną poświęcenia i zapału działalność pedagogiczną rozwijali natomiast skrzypek Edwin Jahnke, pianiści: Ludwik Broekere, Eugeniusz Sokołowski, Jan Skrzyd1ewski, Teresa Pospiesza1ska-Ogryczakowa oraz śpiewaczki: Teresa Panieńska i Anna F1oriani. Ich szkoły stały się fundamentem, na którym wzniesiono po odzyskaniu niepodległości gmach wyższej uczelni muzycznej. Zorganizowaniem szkoły muzycznej zainteresowane było liczne grono poznańskich artystów-muzyków i pedagogów, którzy już w jesieni 1919 r. utworzyli komitet upoważniony do pertraktacji z władzami w sprawie otwarcia w Poznaniu państwowej szkoły muzycznej. W komitecie tym zasiadali m. in. przyszli pedagodzy konserwatorium - Edwin J ahnke, Zdzisław J ahnke, Jan Skrzyd1ewski i Mira Zielińska. Przedstawione przez komitet argumenty skłoniły Departament Sztuki i Kultury Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej do nawiązania kontaktu z drem Henrykiem Opieńskim, któremu zaproponowano kierownictwo organizowanej uczelni. Wiosną 1920 r. Henryk Opieński przybył do Poznania i razem z Łucjanem Kamieńskim opracowali oparty na założeniach paryskiej Scho1a Cantorum i Konserwatorium Muzycznego w Pradze program kształcenia muzycznego uczelni, która przyjęła nazwę Państwowej Akademii i Szkoły Muzycznej. Wcześniejsze otwarcie Akademii utrudniał brak odpowiednich lokali. Dopiero po rozmieszczeniu wydziałów w czterech punktach miasta: ul. Fredry 2 (III piętro), ul. Sw. Marcina 50 Uedno piętro), ul. Wiejska (dawne Konserwatorium Sokołowskiego) i przy ul. Ratajczaka 29 (sala rytmiki i klasa organów), nastąpiła w auli Uniwersytetu Poznańskiego, dnia 16 października 1920 r. o godz. 12 00 uroczystość otwarcia. Wieczorem tegoż dnia odbył się koncert inauguracyjny z udziałem profesorów uczelni: Jadwigi Wierzbickiej (fortepian), Miry Zielińskiej (śpiew), Marii Szrajberówny (skrzypce), Gertrudy Konatkowskiej (fortepian), Józefa Turczyńskiego (fortepian), Zygmunta Lisickiego (fortepian), Zdzisława Jahnkego (skrzypce), Józefa Sobierajskiego (altówka) i Dezyderego Danczewskiego (wiolonczela). Na program koncertu złożyły się utwory wyłącznie kompozytorów polskich: Chopina, Paderewskiego, Różyckiego, Stojowskiego, Szymanowskiego oraz prawykonanie Kwintetu fortepianowego Zarębskiego. Podstawowa zasada organizacyjna uczelni uwzględniła trzystopniowy jej podział: I-klasy wstępne-przygotowawcze obejmowały dwuletni okres nauki, H-klasy licealne - kurs czteroletni, III - akademicki kurs trzyletni. Zakres nauczania uwzględniał wszystkie kierunki muzyczne kształcenia: teorię, śpiew solowy, instrumenty smyczkowe i dęte, fortepian oraz organy. Obok Wydziałów: Muzyki Kościelnej, Operowego i Dramatycznego prowadzono również kursy dokształcające dla nauczycieli oraz kapelmistrzów wojskowych. Kierownictwo dwuletniego studium muzyki kościelnej, opartego na wzorach instytutów w Ratyzbonie, Rzymie i Paryżu - powierzono Wacławowi Gieburowskiemu (chorał gregoriański, polifonia wokalna i dyrygowanie) oraz Feliksowi Nowowiejskiemu (organy). Wydziałem Operowym kierował reżyser Teatru Wielkiego w Poznaniu, Gabrye1 Górski. Wydział obejmował trzyletnie studia z następującymi przedmiotami: śpiew solowy i zespołowy, studium repertuaru operowego, zasady gry scenicznej, rytmikę, dykcję, dzieje teatru, Stefan Stuligroszhistorię muzyki oraz style sceniczne. Trzyletnie studia na kierowanym przez Nunę Młodziejowską Wydziale Dramatycznym uwzględniały: język polski, dykcję, deklamację, stawianie głosu, ćwiczenia sceniczne, historię literatury polskiej i powszechnej, zasady charakteryzacji i rytmikę. Z kronikarskiego obowiązku należy przedstawić grono pedagogów, które w 1920 r. rozpoczęło działalność w Państwowej Akademii i Szkole Muzycznej. Klasa teorii: Henryk Opieński (dyrektor), Łucjan Kamieński (wicedyrektor), Wacław Piotrowski, Wacław Gieburowski, Feliks Nowowiejski, Jerzy Bojanowski, Władysław Raczkowski, Flora Szczepanowska, Orest Polański. Klasa śpiewu: Irena Bojanowska, Marta Poepinghausen, Mira Zielińska, Elżbieta Krasińska- Rudnicka, Mira Miączyńska, Stanisław Tarnawski, Gabrye1 Górski. Klasa instrumentów smyczkowych, Sekcja skrzypiec i altówki: Zdzisław Jahnke, Maria Szrajberówna, Stanisław Pawlak, Józef Sobierajski, Marta Suszyńska. Sekcja wiolonczeli: Dezydery Danczowski i Wacław Rozmarynowicz. Sekcja kontrabasu - Adam Bronisław Ciechański. Klasa instrumentów dętych: Józef Madeja (klarnet i fagot), Wincenty Gromadziński (obój), Jan Vore1 (waltornia, trąbka i puzon). Klasa fortepianu: Ludwik Broekere, Wieńczysław Brzostowski, Mieczysław Eichstaedt, Jadwiga Fuksiewiczowa, Gertruda Konatkowska, Zygmunt Lisicki, Franciszek Łukasiewicz, Halina Malinowska, Helena Rakowska, Celina Sikorska, Jan Skrzyd1ewski, Eugeniusz Sokołowski, Teresa Sprzyszewska, Helena Stachowska, Maria Statkiewiczowa, Jadwiga Stępowska, Józef Turczyński, Jadwiga Wierzbicka. Ponadto wykładowcami byli: Na Wydziale Operowym: Mikołaj Mik1aszewski (przygotowanie repertuaru) i Bolesław Szulczewski (fizjologia i higiena). Na Wydziale Dramatycznym: Roman Żelazowski, Henryk Barwiński i Mikołaj Rudnicki. Na Wydziale muzyki kościelnej: Władysław Hozakowski (liturgika) oraz Leonard Kurpisz Uęz. łaciński). Dnia 1 września 1921 r. grono pedagogów uzupełnili: Lydia Barb1an (śpiew), Tadeusz Szulc (skrzypce), Stanisław Wiechowicz i Walentyna Wiechowiczowa (teoria). Zespół pracowników administracji składał się z czterech osób: Stanisław Potrykowski (szef administracji), Zofia Jachimowicz (sekretarka), Halina Szulczewska (kasjer) i Bogumił Szulczewski (inspicjent). Nie mniej imponująco przedstawiała się liczba uczniów, których w roku akademickim 1920/1921 było 522. Szereg zmian organizacyjnych i kadrowych, jakie przyniosły następne lata, znacznie zahamowały rozwój szkoły i ograniczyły zakres jej działalności. 18 października 1921 r. decyzją Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej zmieniono nazwę szkoły na Państwowe Konserwatorium Muzyczne. W styczniu władzę nad szkolnictwem muzycznym rozciągnęło Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. "Oszczędnościowa" polityka Ministerstwa doprowadziła do likwidacji stanowiska wicedyrektora. Nastąpiła poważna redukcja liczby profesorów, głównie w klasie fortepianu. W 1923 r. zlikwidowano klasy wstępne oraz Wydział dramatyczny. Po dokonanej reorganizacji liczba studentów zmniejszyła się do 390, a po egzaminach rocznych, na skutek odsiewu, zmalała ostatecznie do 288 osób. Natomiast z grona pedagogów liczącego pięćdziesiąt trzy osoby pozostały w 1925 r. tylko trzydzieści dwie. Jedynymjaśniejszym momentem w życiu Konserwatorium w 1923 r. było uzyskanie na własność budynku przy ul. Wrocławskiej 16. Dokonana w 1923 reorganizacja szkolnictwa muzycznego ustanowiła pięcioletni okres studiów średnich oraz trzyletni okres studiów akademickich. Konserwatorium zachowało przywilej kształcenia nauczycieli śpiewu i muzyki dla szkół ogólnokształcących. Kursy nauczycielskie trwały trzy lata. Poważniejsze trudności zarysowały się w 1926 r., kiedy na mocy ogłoszonego w lipcu rozporządzenia Ministerstwa, dotyczącego stosunków służbowych nauczycieli, włączono uczelnie muzyczne i ich profesorów do grupy szkolnictwa średniego. Pogorszyło to warunki pracy (głównie przez podwyższenie liczby obowiązujących tygodniowo godzin pracy) i obniżyło pensje pedagogów-muzyków. W tej sytuacji Henryk Opieński i Rada Pedagogiczna zwrócili się do Magistratu miasta Poznania z wnioskiem o przejęcie konserwatorium pod warunkiem zachowania praw państwowych i przyznania corocznej subwencji w wysokości 100 000 złotych, co umożliwiłoby dalszy prawidłowy rozwój uczelni. Magistrat, przychylając się do wniosku, skierował go do Rady Miejskiej. Na negatywną decyzję wpłynął w dużym stopniu list otwarty prywatnych nauczycieli muzyki, w przekonaniu których "Państwowe Konserwatorium swą konkurencją ułatwioną przez przyznawaną subwencję zniszczy instytucje prywatne". Ostateczna decyzja Magistratu skierowana na ręce Opieńskiego zawierała m. in. takie uzasadnienie: "Najlepszym rozwiązaniem sprawy, to pozostawienie tej instytucji naukowej nadal na etacie państwa [. ..] Każde inne rozwiązanie, a więc czy to przejęcie na etat miasta, czy to przejęcie przez jednostkę lub grono profesorów pod gwarancją miasta, sprawę komplikuje i nasuwa bardzo poważne trudności". Ministerstwo postanowiło utrzymać Konserwatorium jako uczelnię państwową, a dekretem z dnia 7 sierpnia 1926 r. powołało na stanowisko dyrektora, z którego ustąpił Henryk Opieński, Zygmunta Butkiewicza. Rozporządzenie lipcowe doprowadziło w pierwszym rzędzie do poważnej redukcji. Grono pedagogiczne opuścili: Wacław Piotrowski, Józef Madeja, Marta Poepinghausen, Józef Pawlak, Jan Skrzyd1ewski, Eugeniusz Sokołowski, Stanisław i Walentyna Wiechowiczowie. (Madeja, Pawlak i Stanisław Wiechowicz wrócili w latach późniejszych). Obowiązujący od 1 września 1926 r. program studiów uwzględniał formy ściśle artystyczne (twórcze i wykonawcze), a wykluczał tendencje o charakterze muzykologicznym. Z tym dniem wykłady podjęło grono pedagogiczne zmniejszone już do dwudziestu pięciu osób z następującym podziałem na klasy: Klasa kompozycji i teorii: Władysław Raczkowski, Kazimierz Sikorski i Flora Szczepanowska. Klasa fortepianu: Ludwik Broekere, Mieczysław Eichstaedt, Jadwiga Fuksiewiczowa, Gertruda Konatkowska, Zygmunt Lisicki, Antonina Jankowska, Jadwiga Wierzbicka, Bohdan Zaleski i Maria Procnerówna. Klasa skrzypiec: Edwin J ahnke, Zdzisław J ahnke i Maria Szrajberówna. Klasa wiolonczeli - Zygmunt Butkiewicz. Klasa kontrabasu - Adam Bronisław Ciechański. Klasa śpiewu: Mira Zie1ińska-Łabędzińska, Maria Trąmpczyńska, Michał Prawdzie. Klasa fletu - Augustyn Boczek. Klasa Stefan Stuligroszklarnetu - Jan Król. Klasa waltorni, trąbki i puzonu - Aleksander Amer1a. Klasa muzyki kościelnej: Wacław Gieburowski i Feliks Nowowiejski. Jakkolwiek trzyletnia kadencja dyrektora Zygmunta Butkiewicza zaznaczyła się w muzycznym kształceniu pewnymi osiągnięciami, konserwatorium przeżyło poważny kryzys wewnętrzny. 30 czerwca 1929 r. Butkiewicz zrezygnował ze stanowiska dyrektora. Ministerstwo polecając zastępczo pełnienie obowiązków dyrektorskich Zdzisławowi Jahnkemu, proponowało objęcie kierownictwa Czesławowi Markowi. Otrzymał on nominację w październiku 1929 r., przyjechał do Poznania i mimo "gotowości do nawiązania z oddaniem współpracy z miejscowymi siłami" - wyrażonej w udzielonym "Kurierowi Poznańskiemu" wywiadzie - nie objął stanowiska. Po upływie kilku tygodni Ministerstwo powołało na stanowisko dyrektora Eugeniusza Morawskiego, który wg. informacji prasy poznańskiej "bawił prywatnie w Poznaniu, zapewne w celu zaznajomienia się z warunkami, po czym wyjechał do Paryża i do Poznania już nie wrócił". Tak więc Zdzisław J ahnke pełnił nadal obowiązki dyrektora ku coraz większemu pożytkowi konserwatorium, a wreszcie pod naporem opinii publicznej Ministerstwo powołało tego znakomitego artystę, pedagoga i doskonałego organizatora na stanowisko dyrektora od dnia 1 października 1930 r. Pełnił je do momentu wybuchu II wojny światowej (1939). Osobowość Zdzisława Jahnkego stworzyła odpowiedni klimat do spokojnej i wytrwałej pracy, zmierzającej do podniesienia poziomu uczelni zarówno od strony organizacyjnej i pedagogiczno-artystycznej, jak również ścisłego powiązania jej działalności z. całokształtem życia muzycznego Poznania. I jeśli uczelnia mogła wykazać się pięknymi wynikami artystycznymi, jest to bez wątpienia rezultatem niestrudzonej pracy i twórczych ambicji Zdzisława Jahnkego i oddanego mu grona pedagogicznego, do którego należeli: Aleksander Amer1a, Zygmunt Butkiewicz, Adam B. Ciechański, Dezydery Danczowski, Gertruda Konatkowska, Zygmunt Latoszewski, Wacław Lewandowski, Zygmunt Lisicki, Mira Łabędzińska, Józef Madeja, Józef Pawlak, Stefan B. Poradowski, Władysław Raczkowski, Jan Rakowski, Kazimierz Sikorski, Zygmunt Sitowski, Tadeusz Szeligowski, Tadeusz Szulc, Maria Trąmpczyńska, Stanisław Wiechowicz, Bohdan Zaleski, Hugo Zathey. Realizację programu muzycznego kształcenia w konserwatorium oparto na organizacji następujących wydziałów: I - teoria specjalna i kompozycja; II - dyrygentura; III - fortepian, organy i harfa; IV - śpiew solowy; V - instrumenty orkiestrowe; VI - nauczycielski. Nowy program kształcenia obok kierunku głównego - uwzględniał szeroki wachlarz przedmiotów teoretycznych. Dużą wagę przywiązywano do muzykowania zespołowego, objętego obowiązkiem udziału w zespołach kameralnych, uczelnianej orkiestrze symfonicznej i operowej, w zespołach wokalnych oraz w uczelnianym chórze mieszanym. Pomyślny rozwój konserwatorium zakłócały pogarszające się z roku na rok warunki lokalowe. Na skutek działania wody podskórnej - mimo umocnienia fundamentów - ściany budynku przy ul. Wrocławskiej zaczęły pękać, a stropy groziły zawaleniem. 24 lutego 1938 r. Zdzisław J ahnke w przemówieniuwygłoszonym w niewielkiej salce konserwatorium przeniesionego po długich staraniach do gmachu Powszechnej Kasy Oszczędności przy pi. Wolności, powiedział m. in.: "Nasza uczelnia przeżywała niedawno tragiczne wprost chwile, aż znalazła życzliwą gościnność w gmachu PKO. Miły dla oka nasz nowy lokal szkolny, oczywiście jako nie budowany dla celów muzycznych, nie może w pełni zaspokoić naszych aspiracji. Pozwolę sobie chociaż na jedną sprawę zwrócić uwagę: otóż w tej skromnej salce o powierzchni ok. 90 m 2 odbywa ćwiczenia chór składający się ze stu śpiewaków i 50-osobowa orkiestra, a więc razem 150 osób. Wydaje się to wprost niemożliwe. W tych warunkach posiadanie własnego budynku dla naszego konserwatorium, mającego już ponad czterysta uczniów, jest sprawą bardzo pilną". Z przytoczonych słów wynika, że ambitny i energiczny dyrektor nie zamierzał długo korzystać z gościny Powszechnej Kasy Oszczędności. Wymagało tego dobro kształcącej się młodzieży, a także bogaty mimo lokalowych trudności nurt koncertowy, jakim toczyło się życie konserwatorium. Najaktywniejszą działalność artystyczną prowadzili: Zdzisław J ahnke ze swym znakomitym "Kwartetem Polskim", pianiści - Gertruda Konatkowska, Zygmunt Lisicki i Wacław Lewandowski, altowiolista Jan Rakowski, wiolonczelista Dezydery Danczewski, kontrabasista Adam Ciechański, klarnecista Józef Madeja, skrzypkowie: Maria Szrajberówna i Tadeusz Szulc, śpiewacy Mira Zielińska-Łabędzińska, Maria Trąmpczyńska i Hugo Zathey, organista Józef Pawlak. Duże sukcesy odnosiła konserwatoryjna orkiestra symfoniczna ze swymi kolejnymi dyrygentami: Henrykiem Opieńskim, Feliksem Nowowiejskim, Władysławem Raczkowskim, Zygmuntem Latoszewskim, a także chór mieszany, prowadzony przez znakomitego znawcę muzyki chóralnej, Stanisława Wiechowicza. Trudno wymienić niezliczone, a wykonane w okresie międzywojennym dzieła kameralne, symfoniczne, oratoryjno-kantatowe, operowe czy wreszcie utwory muzyki chóralnej a cappella. Doskonały wybór dzieł światowej literatury muzycznej oraz ich wykonanie świadczą nie tylko o wysokich ambicjach poznańskiego konserwatorium, lecz także o jego wysokim poziomie, bardzo często podkreślanym w miejscowej i krajowej prasie. Nie można jednak pominąć milczeniem faktu, że bez udziału pedagogów i zespołów studenckich konserwatorium nie odbyły się żadne poważniejsze imprezy. A były to imprezy tak imponujące - jak np. Wszechsłowiański Zjazd Śpiewaczy (18 V 1929), Festiwal Muzyki Polskiej (21- 29 V 1929) czy prawykonanie Stabat Mater Karola Szymanowskiego, które w obecności kompozytora odbyło się dnia 7 marca 1929 r. Słynne to dzieło wykonali wtedy soliści.: Jadwiga Musielewska (sopran), Helena Czechowska (alt) i Roman Heising (baryton), a konserwatoryjnym chórem i orkiestrą dyrygował Władysław Raczkowski. Stabat Mater powtórzono kilka miesięcy później w Warszawie (8 XI 1929), gdzie partię sopranową śpiewała Stanisława Korwin- Szymano wska. Konserwatorium wypracowało sobie, zwłaszcza w drugim dziesięcioleciu działalności, wysoką pozycję w życiu kulturalnym Poznania i całego kraju. Stało się tak dzięki wielkiej ambicji wszystkich pedagogów oraz wytrwałej i sumiennej pracy uczniów. O największych sukcesach uczelni zadecydowała Stefan Stu li grosz jednak przede wszystkim wybitna indywidualność dyrektora Zdzisława Jahnkego. Jego wzorowa postawa obywatelska, energia działania, wielkie umiłowanie muzyki, wybitny talent wirtuozowski, zdolności pedagogiczne i organizacyjne, a zwłaszcza głęboka troska o losy szkoły i kształcącej się młodzieży - oto zalety, którymi promieniował na otoczenie. Działalności Zdzisława Jahnkego przyświecały postępowe założenia. Oto jego słowa zawarte w jednym z ostatnich w 1939 r. publicznych przemówień: "Komu należy udostępnić kulturę muzyczną? Czy tylko pewnym warstwom społeczeństwa? Sądzę, że sztuka muzyczna winna być dostępna wszystkim obywatelom, winna być własnością całego narodu. Każdy człowiek po znojnej całodziennej pracy zawodowej ma prawo do radości życia, do godziwej rozrywki. A właśnie muzyka tak bardzo zadość czyni temu słusznemu żądaniu". Realizację szczytnych planów i postępowych idei ambitnego dyrektora uniemożliwił wybuch II wojny światowej. Początek hitlerowskiej okupacji (1939 - 1945) przyniósł kres istnienia konserwatorium, którego akta wysłane zgodnie z zarządzeniem władz spłonęły w drodze do Warszawy w zbombardowanym pociągu. Pierwsze dni wrześniowej klęski rozproszyły grono pedagogów, absolwentów i uczniów konserwatorium. Do ostatniego momentu trwał na posterunku Zdzisław Jahnke, który wraz z woźnym Ignacym J ęśkiem strzegł bogatych zbiorów nut, instrumentów i urządzeń. Zostały one w niedługim czasie zagrabione przez hitlerowską Gaumusik schule. Konspiracyjną działalność pedagogiczną i koncertową prowadzili - przenosząc się dla zatarcia wszelkich śladów z jednego do drugiego mieszkania prywatnego -. Gertruda Konatkowska, Maria Szrajberówna, Tadeusz Szulc, Maria Trąmpczyńska. Skupili oni wokół siebie grono uczniów, z których Irena Wyrzykowska-Monde1ska, Witold Rogal i Stefan Stuligrosz są aktualnie pedagogami Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Wojny nie przeżyli następujący pedagodzy przedwojennego konserwatorium: Wacław Gieburowski, Bohdan Zaleski, Mira Zie1ińska-Łabędzińska. W walce z okupantem zginęli absolwenci Brunon Brewka, Jolanta Górkiewicz- Kodrębska, Bronisław Młodziejowski, Roman Padlewski, Marian Sauer. Nowy etap rozwoju uczelni nastąpił po wyzwoleniu Poznania w lutym 1945 r. Pomyślnym rezultatem uwieńczone zostały zapobiegliwe starania Zdzisława Jahnkego o uzyskanie obecnego gmachu przy ul. Czerwonej Armii 87. Do odzyskania części rozproszonego po całym mieście mienia przyczynili się przede wszystkim Zdzisław J ahnke, Stefan Poradowski i długoletni zasłużony woźny Ignacy Jęsiek. Wielkiej pomocy udzielił ówczesny kierownik« Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego Poznańskiego, Marian Weigt. Nowe warunki w Polsce Ludowej sprzyjały rozbudowie szkolnictwa muzycznego, zwłaszcza I i II stopnia. Nowe założenia kultury muzycznej postawiły przed poznańską Wyższą Szkołą Muzyczną wysokie zadania i obowiązki. Zostały one podjęte przez niewielkie jeszcze w 1945 r. grono pedagogów z poczuciem pełnej odpowiedzialności. Uwzględniając fakt, że przez wiele lat poznańska Wyższa Szkoła Muzyczna gościła w swym gmachu pięć innych szkół muzycznych (Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia, Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia, Państwowa Szkoła Muzyczna im. Kurpińskiego, Państwowe Ognisko Muzyczne oraz Państwowa Wyższa Szkoła Operowa), nietrudno dostrzec złe warunki lokalowe, z jakimi przez długie lata borykała się uczelnia. Dopiero w 1967 r. uzyskała ona dostateczną liczbę pomieszczeń do działalności dydaktycznej, pedagogicznej i artystycznej. Radość z wyzwolenia spod jarzma faszyzmu dostarczała jednak gronu profesorskiemu i studentom niewyczerpanego entuzjazmu do rozwinięcia imponującej działalności. Podobnie jak w latach międzywojennych (1919 -1939) studia muzyczne odbywają się na wydziałach specjalistycznych. W aktualnej strukturze organizacyjnej Wyższa Szkoła Muzyczna posiada cztery Wydziały: I - z sekcjami kompozycji, teorii i dyrygentury, II - z sekcjami instrumentów smyczkowych, dętych, perkusyjnych, fortepianu, organów i harfy, III - Wokalny z sekcjami: estradową i operową, IV - Wychowania Muzycznego z Sekcją A - dla studentów stacjonarnych i Sekcją B - dla czynnych nauczycieli. W 1945 r. pracę na Wydziale I podjęli: Zygmunt Sitowski (teoria) i Stefan Poradowski (kompozycja), a po dwóch latach Witold Kanduiski oraz Witold Rogal. W 1951 r. pozyskano do stałej współpracy kompozytora Tadeusza Szeligowskiego, a kiedy po trzech latach Florian Dąbrowski uzupełnił grono pedagogów Wydziału I, poznańska szkoła poszczycić się mogła trzema prowadzonymi na wysokim poziomie klasami kompozycji. Sekcja teorii, prowadzona przez Zygmunta Sitowskiego obok Witolda Kandulskiego i Witolda Rogala, zatrudniała przez pewien okres czasu Józefa Chomińskiego, Marię Szczepańską i Mariana Sobieskiego. Przez-długie lata, aż do momentu swej śmierci (1965), współpracowała z Wydziałem Leodegarda Schechtel. Sekcja dyrygentury symfonicznej pozostawała pod kierownictwem dyrygentów: Zdzisława Jahnkego, Zygmunta Latoszewskiego, Stanisława Wisłockiego, Waleriana Bierdiajewa, Bohdana Wodiczki, Zbigniewa Chwedczuka, Witolda Krzemieńskiego . Krótki zarys rozwoju Wydziału II - Instrumentalnego przedstawia się następująco: w 1945 r. pracę na tym Wydziale podjęło siedmiu pedagogów: Zdzisław Jahnke (skrzypce), Gertruda Konatkowska i Zygmunt Lisicki (fortepian), Dezydery Danczowski (wiolonczela), Adam Ciechański (kontrabas), Józef Pawlak (organy) oraz Anna Bryknerowa (fortepian obowiązujący). Stabilizacja życia muzycznego i wzrastający napływ studentów wywołał konieczność zwiększenia kadr pedagogicznych, a także powołanie do życia nowych specjalności, przewidzianych programem kształcenia. W 1946 r. klasę fortepianu objął Rau1 Koczaiski, którego po dwóch latach bardzo pożytecznej dla Poznania pracy (osobiście prowadził akcję upowszechniania muzyki w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski") Ministerstwo Kultury i Sztuki przeniosło do Warszawy. W 1947 r. utworzone zostały dwie dalsze klasy fortepianu pod kierunkiem Wacława Lewandowskiego i Stanisława Szpina1skiego, powołanego w 1951 r. na stanowisko rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. W tym samym roku klasę oboju Stefan Stuligroszi klarnetu powierzono Józefowi Madeji, a już rok później utworzono nowe kierunki studiów, które powierzone zostały Janowi Rakowskiemu (klasa altówki), Kazimierzowi F1atauowi (klawesyn), Augustynowi Boczkowi (klasa fletu), Józefowi Witkowskiemu (klasa fagotu) oraz Hieronimowi Szperce (klasa nauki akompaniamentu). W następnych latach w gronie pedagogów Wydziału II nastąpiły zmiany personalne. W 1955 r. klasę tę przejęła Zdzisława Wojciechowska. Klasę fortepianu po odejściu w 1951 r. Stanisława Szpina1skiego objęła laureatka dwóch Międzynarodowych Konkursów im. Chopina w Warszawie i konkursu pianistycznego w Wiedniu, Olga I1iwicka- Dąbrowska. Przez okres jednego roku (1951/1952) współpracował z poznańską Szkołą Władysław Kędra, przez okres czterech lat - Irena Kurpisz-Stefanowa. W tym samym czasie klasę fortepianu powierzono Hannie Rudnickiej-Kruszewskiej, która od 1945 r. przez dziesięć lat prowadziła klasę fortepianu obowiązującego dla studentów kompozycji i dyrygentury na Wydziale I. Uruchomiono także klasę harfy (Janina Rogozińska), trąbki (Wiktor Sobczyński), waltorni (Linus Geis1er) i puzonu (Józef Wiciak). Związane z rozwojem muzyki współczesnej wymagania skłoniły władze szkoły do założenia w 1957 r. klasy perkusji, której kierownictwo powierzono Jerzemu Zgodzińskiemu. W 1957 r. zmarli Zygmunt Lisicki i Adam B. Ciechański, a zasłużony wykładowca Augustyn Boczek przeszedł na emeryturę. Klasę fletu przejął po nim Franciszek Langner, klasę kontrabasu Zdzisław Marczyński. Poważna choroba prof. Zdzisława Jahnkego skłoniła władze szkoły do powierzenia klasy skrzypiec laureatowi Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego - Edwardowi Statkiewiczowi. Klasy kameralne prowadzili Zdzisław Jahnke, Dezydery Danczowski, Jan Rakowski, Józef Madeja, Edward Statkiewicz i Zdzisława Wojciechowska oraz Linus Geis1er. Ze studencką orkiestrą symfoniczną współpracowali kolejno dyrygenci: Zdzisław J ahnke, Stanisław Gajdeczka, Władysław Słowiński, Leszek Roez1er i Witold Krzemieński. Wydział III - Wokalny kształtował się w pierwszych latach powojennych powoli, uporczywie dążąc do zajęcia wysokiej pozycji w środowisku poznańskim. Przyczynili się do tego wybitni artyści śpiewacy i pedagodzy, Maria Trąmpczyńska i Hugo Zathey. W latach 1947 - 1951 działała w gmachu uczelni samodzielna Państwowa Wyższa Szkoła Operowa, której dyrektorem był Tadeusz Szeligowski. Po jej likwidacji, wobec dużego napływu studentów-wokalistów, utworzono kilka klas pod kierownictwem Kazimierza Czarneckiego, Karola Urbanowicza i Józefa Wolińskiego. Kierownikiem sekcji operowej został Zygmunt Wojciechowski, korepetytorem - Stefan Barański, a reżyserem Maria Janowska-Kopczyńska. W 1951 r. przybyła przeniesiona z Sopotu Janina Cygańska, a miejsca emerytowanych profesorów - Marii Trąmpczyńskiej i Józefa Wolińskiego zajęli Maria Kisielewska i Maria Janowska-Kopczyńska, po której funkcję reżysera przejął baletmistrz Maksymilian Statkiewicz. Wydział IV - Wychowania muzycznego - z uwagi na specyficzny charak ter kształcenia przyszłych nauczycieli, uwzględniający szeroki zakres przedmiotów muzycznych i teoretycznych - zatrudniał dużą liczbę pedagogów. Podstawowy trzon grona pedagogicznego w latach 1945 - 1970 stanowili: Janusz Nowak i Edmund Maćkowiak oraz wykładowcy Witold Kanduiski, Zofia Brencz, Maria Osuchowska, Tadeusz Duszyński, Ludwik Kwaśnik, Halina Sobierajska, Stefan Stuligrosz. W tym czasie stanowiska rektorów piastowali kolejno: Zdzisław J ahnke (1945 - 1948), Zygmunt Sitowski (1948 - 1950), Wacław Lewandowski (1950- 1961), Edmund Maćkowiak (1961 - 1967) i Stefan Stuligrosz (od 1967 r.). Dyrektorem administracyjnym był Wacław Rozmarynowicz (1945 -1947), a od 1947 r. jest Karol Zabór. W 1970 r. grono pedagogów składało się z sześćdziesięciu ośmiu pracowniników etatowych, w tej liczbie trzynastu samodzielnych i piętnastu pomocniczych pracowników nauki, dwudziestu wykładowców oraz dwudziestu nauczycieli i akompaniatorów. Szkolnictwu artystycznemu powierzona została rola kształcenia odpowiednio przygotowanych kadr twórczych, ściśle związanych z rzeczywistymi a stale wzrastającymi potrzebami kulturalnymi kraju. Czy poznańska Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna spełnia te zadania? W latach 1945 - 1970 wykształciła ona 734 absolwentów, którzy ukończyli studia na następujących Wydziałach: 106 na Wydziale I, 255 na Wydziale II, 109 na Wydziale III, a na Wydziale IV: Sekcja A - 171, Sekcja B-59 (Poznań) oraz 34 (Szczecin). Sam fakt, że wszyscy absolwenci znaleźli zatrudnienie w różnych dziedzinach sztuki muzycznej w Poznaniu i w pięciu województwach: poznańskim, pomorskim, szczecińskim, koszalińskim i zielonogórskim, a także zajęli czołowe stanowiska w szkolnictwie muzycznym wszystkich stopni, w filharmoniach i teatrach muzycznych w wielu ośrodkach kulturalnych naszego kraju - jest wystarczającą odpowiedzią na postawione pytanie. Dobrze pod opieką sumiennych pedagogów przygotowanym kadrom artystów-muzyków, absolwentów poznańskiej uczelni, pomyślny rozwój artystyczny zawdzięczają wszystkie instytucje muzyczne Poznania, szkolnictwo muzyczne wszystkich stopni (w którym ok. 80% kadry pedagogów stanowią absolwenci poznańskiej szkoły z lat 1945 -1970): Filharmonia, Opera, Operetka, Wielkopolska Orkiestra Symfoniczna im. Karola Kurpińskiego, chóry chłopIęce. Kiedy zaistniała potrzeba stworzenia zespołów orkiestralnych tak wysokiej rangi, jak Filharmonia Narodowa, Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji, czy Orkiestra Teatru Wielkiego w Warszawie, kilkudziesięciu absolwentów uczelni opuściło Poznań, aby zespołom tym ofiarować swój talent i nabyte w poznańskich orkiestrach doświadczenia. Na poznańską szkołę spadło więc nowe zadanie uzupełnienia w krótkim czasie osłabionych zespołów lokalnego środowiska absolwentami, a nawet studiującą najzdolniejszą młodzieżą. Z absolwentów poznańskich korzysta w dużej mierze Filharmonia Pomorska i Opera w Bydgoszczy oraz szkolnictwo muzyczne województwa bydgoskiego. Stefan Stuligrosz Rozległym terenem silnego promieniowania szkoły są polskie Ziemie Zachodnie i Północne. Działanie poznańskiej uczelni jest ściśle związane i zgodne z polityką kulturalną socjalistycznego państwa. Uczelnia podjęła się trudnego zadania rozbudzenia życia muzycznego na tych ziemiach. Jeśli prawidłowym rozwojem poszczycić się mogą orkiestry symfoniczne Szczecina, Zielonej Góry, Koszalina i Olsztyna, jeśli Państwowa Opera w Bytomiu posiada sprężyste artystyczne kierownictwo i dobrych solistów-wokalistów, jeśli szkolnictwo muzyczne I i II stopnia Szczecina, Koszalina, Zielonej Góry i Gorzowa W1kp. dysponuje wartościową kadrą pedagogiczną, jeśli dzięki inicjatywie szczecińskich działaczy będących także poznańskimi absolwentami coraz wyższą rangę osiągają dwa znane festiwale muzyczne - Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim i Festiwal Muzyki Chóralnej w Międzyzdrojach - wówczas w świetle tych faktów w doskonalszy sposób odzwierciedla się poważna rola poznańskiej uczelni muzycznej. Wiele nowych wartości w rozwój i znaczne ożywienie życia muzycznego wniósł w województwie szczecińskim od dziesięciu lat prowadzony przez poznańską szkołę punkt konsultacyjny w Szczecinie. Dotychczasowi absolwenci tego punktu stanowią grono wartościowych wychowawców muzycznych w szkolnictwie ogólnokształcącym I i II stopnia. Wielu z nich harmonizuje swą działalność w szkolnictwie z pożyteczną pracą w powiatowych domach kultury, w zespołach amatorskich, w związkach i stowarzyszeniach upowszechniających kulturę muzyczną. Z założeniami polityki kulturalnej powiązane jest przede wszystkim działanie Wydziału Wychowania Muzycznego. Szczególnie ważnym momentem było utworzenie na tym Wydziale tzw. Sekcji B dla czynnych nauczycieli. Słuchacze tej sekcji rekrutują się z całego obszaru promieniowania uczelni, a przede wszystkim z miast Wielkopolski, Ziemi Lubuskiej i województwa bydgoskiego. Zdobywając w pięcioletnim okresie studiów potrzebną im wiedzę i praktyczne umiejętności muzyczne, podejmują po uzyskaniu dyplomu wzmożoną pracę nie tylko w swoich szkołach. Oparte na wnikliwej obserwacji badania wskazują, że nauczyciele wychowania muzycznego - absolwenci Sekcji B - znacznie poszerzają swój dotychczasowy zakres działalności. Włączają się w pracę, a częściej nawet stają na czele placówek upowszechniających kulturę muzyczną. W próbie charakterystyki pięćdziesięcioletniej działalności szkoły pominąłem wiele istotnych spraw, do których należy m. in. ożywiona działalność naukowa, artystyczna i społeczna wielu pedagogów i organizowana przez pedagogów i studentów akcja koncertowa z "Wtorkami konińskimi" na czele. Na podkreślenie zasługuje od wielu lat trwająca współpraca z poznańskimi instytucjami muzycznymi - Filharmonią, Operą i Wielkopolską Orkiestrą Symfoniczną, które nie tylko korzystają ze współpracy absolwentów i studentów, lecz udzielają im pomocy, m. in. w organizowaniu koncertów dyplomowych. Należałoby tu przedstawić pokaźną liczbę wykonanych w szkole oraz poza jej murami koncertów, wymienić także niezliczone dzieła polskiej i światowej literatury muzycznej, jakie znalazły się w repertuarze studentów i studenckich zespołów uczelnianych. Trzeba by również szeroko opisać opiekę konsultacyjną, jaką poznańska Szkoła sprawuje nad szkołami II stopnia w Poznaniu, Szczecinie, Koszalinie, Zielonej Górze, Bydgoszczy, Toruniu i Kaliszu. Na uwagę zasługują organizowane przez uczelnię festiwale muzyczne oraz udział studentów i pedagogów w wielu imprezach muzycznych krajowych i międzynarodowych. Nie należałoby pomijać licznych letnich kursów muzycznych krajowych i zagranicznych, w których zwłaszcza w latach 1966-1970 uczestniczyła spora liczba najzdolniejszych 1 najpracowitszych, studentów. N a życie uczelni, na całokształt jej pięćdziesięcioletniej działalności składa się wiele ważkich problemów wymagających historycznego opracowania. Zasadnicza jednak sprawa zasługuje na podkreślenie: pięćdziesięcioletni okres istnienia Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu równa się sumie uczciwie spełnionych wobec społeczeństwa obowiązków, dzięki pozytywnej pracy wszystkich rektorów, pedagogów, pracowników biblioteki, administracji i obsługi, a także pracy ambitnej i wartościowej naszej młodzieży. Jednakże najpiękniejsze karty w historii rozwoju zapisała uczelnia w Polsce Ludowej, dzięki opiece władz państwowych i miejskich. ANEKS GRONO PEDAGOGICZNE I PRACOWNICY PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ W POZNANIU W ROKU JUBILEUSZOWYM 1970/1971 Rektor: doc. Stefan Stuligrosz Prorektor: doc. Witold Rogal Dziekani: doc. Florian Dąbrowski (Wydział Kompozycji, Teorii i Dyrygentury), doc. Andrzej Saturna (Wydział Instrumentalny), doc. Franciszek Langner (prodziekan Wydziału Instrumentalnego), doc. Albin Fechner (Wydział Wokalny), prof. Edmund Maćkowiak (Wydział Wychowania Muzycznego), Starszy wykładowca Zofia Brencz-Budna (prodziekan Wydziału Wychowania Muzycznego). WYDZIAŁ KOMPOZYCJI, TEORII I DYRYGENTURY Doc. Florian Dąbrowski (kompozycja, teoria), doc. Witold Krzemieński (dyrygentura, orkiestra), doc. Andrzej Koszewski oraz adiunkci: Jan Astriab, Mirosław Bukowski i Zbigniew Guzowski (kompozycja, teoria), starszy asystent Mieczysław Makowski, starszy wykładowca Witold Kanduiski, wykładowcy Stanisław Chudak i Barbara Zgodzińska (teoria), nauczyciel Jan Poradowski (fortepian) . WYDZIAŁ INSTRUMENTALNY Doc. Olga Iliwicka-Dąbrowska, doc. Irena Wyrzykowska-Mondelska i doc. Hanna Rudnicka-Kruszewska (fortepian główny), doc. Andrzej Saturna (fortepian ogólny), adiunkci: Waldemar Andrzejewski i Jan Jański (fortepian), doc. Franciszek Langner (flet), adiunkt Jadwiga Kaliszewska (skrzypce), starsi asystenci: Ludomira Gruszczyńska i Andrzej Tatarski (fortepian, akompaniament), starszy asystent Andrzej Murawski (altówka), starszy asystent Anna Strzałkowska 2 Kronika m. Poznania Stefan Stuligrosz (skrzypce), starszy wykładowca Zofia Brencz-Budna (klawesyn, solfeż), starszy wykładowca Hieronim Szperka (nauka akompaniamentu), wykładowca Igor Chaczbabian (skrzypce, muzyka kameralna), wykładowca Alojzy Drzewiecki (fortepian, zespół kameralny), wykładowca Stanisław Firlej (wiolonczela, zespół kameralny), wykładowca Mieczysław Koczorowski (obój, zespół kameralny), wykładowca Joachim Marczyński (kontrabas), wykładowcy: Zbigniew Słowik i Eligiusz Stoiński (skrzypce, zespół kameralny), wykładowca Błażej Sroczyński (altówka), wykładowca Romuald Sroczyński (organy), wykładowca Jerzy Zgodziński (perkusja), nauczyciele Krystyna Biegoń i Hanna Bukowska (fortepian ogólny), nauczyciele Regina Chmielewska, Kazimiera Grodzicka i Krystyna Kujawa (akompaniament). Wykładowcy na godzinach zleconych: Jerzy Czajka (puzon), Kazimierz Fiata u (klawesyn), Linus Geisler (róg), prof. emerytowany Zdzisław Jahnke (skrzypce), Stanisław Kwapisz (trąbka), Wilhelm Michalak i Zdzisław Nowak (klarnet), Barbara Miodyńska (fortepian ogólny), Władysław Pawłowski (róg), Tadeusz Spławiński (harfa), doc. Roman Suchecki (wiolonczela), Ryszard Szczepański (fagot). WYDZIAŁ WOKALNY Doc. Albin Fechner (śpiew solowy), wykładowca Bogdan Ratajczak (śpiew solowy, zespoły operowe), wykładowca Halina Sobierajska- Friedrich (śpiew solowy, emisja głosu na Wydziale Wychowania Muzycznego), wykładowca Irena Winiarska (śpiew solowy), nauczyciel Krystyna Chorobowicz (fortepian), nauczyciele Marta Jankowska, Alfons Kamiński i Michał Żmijewski (akompaniament) Wykładowcy na godzinach zleconych: Bożena Karłowska i Marian Kouba (śpiew solowy), doc. Maria 2ączkowska (laryngolog), Monika Skazińska (taniec), Józef Klimanek (zespoły operowe). WYDZIAŁ WYCHOWANIA MUZYCZNEGO Prof. nadzwyczajny Edmund Maćkowiak (dyrygowanie, teoria, chór), doc. Witold Rogal (dyrygowanie, teoria, zespoły instrumentalne), doc. Stefan Stuligrosz i adiunkt Krystyna Domańska- Maćkowiak (dyrygowanie, zespoły wokalne), adiunkt Marian N agórski i starsi asystenci: Stanisław Kulczyński, Stanisław Wiernowolski (dyrygowanie), starszy wykładowca Ludwik Kwaśnik i wykładowca Leszek Rezler (skrzypce), wykładowcy Paweł Marcinkowski i Maria Pawłowicz (fortepian), nauczyciel Teresa Dorożała- Brodniewicz (teoria), nauczyciel Stefan Głowacki (skrzypce), nauczyciel Tadeusz Markowski (altówka), nauczyciel Bożena N alewajko (fortepian), nauczyciel Lucyna Poradowska (akompaniament), nauczyciel Aleksander Szeligowski (czytanie partytur), nauczyciele Wanda Szeloch, Danuta Szukała i Zdzisława Waliszewska (akompaniament), nauczyciel Halina Zielińska (emisja głosu). Wykładowcy na godzinach zleconych: Mieczysław J aniga (wiolonczela), Bogusław Kliszewski (gitara), Jan Konicki (akordeon). Wykładowcy przedmiotów międzywydziałowych na godzinach zleconych: doc. Benon Bromberek (pedagogika, psychologia), dr Józef Grus i mgr Maria Kucharska (wychowanie fizyczne), dr Halina Harajda (akustyka), mgr Stefan J anasik (historia sztuki), dr Mieczysław Jarosz (socjologia), Stanisław Kondratowicz (lektorat języka rosyjskiego), mgr Salomeą Muszkietanka (literatura muzyczna), dr Romuald Piotrowski (historia kultury), mgr Mieczysław Pomiń (lektorat języka angielskiego), doc. dr Ludmiła Slugocka (lektorat języka niemieckiego), mgr Zofia Stoińska (lektorat języka francuskiego), ppłk. Ludwik Woroszyłło (studium wojskowe). PRACOWNICY BIBLIOTEKI Mgr Kazimiera Przybylska (kierownik), mgr Hermenegilda Ratajczak i mgr Łucja Zwolińska (starsi bibliotekarze), mgr Krystyna Szymańska (bibliotekarz). PRACOWNICY ADMINISTRACJI Karol Zabór (dyrektor administracyjny), Janina Charytonowicz (kwestor), starszy radca Mieczysława Puchaiska (kierownik sekretariatu), Bogusława Świtaj (kierownik organizacji i toku studiów) , Wanda Żukowska (starszy ekonomista), Danuta Małkowska (starszy planista), Leon Blumreder (kierownik działu administracyjno - gospodarczego), Aleksandra Zwolińska (starszy referent) , Janina Dabert (referent), Zdzisław Mikulski (starszy rzemieślnik), Jadwiga Mikulska (pedel), Danuta Kłosowska (goniec), Urszula Smierzchalska, Teresa Szostak (portierzy), Mieczysław Mikulski (starszy palacz), Jadwiga Kalota i Helena Rutkiewicz (garderobiane), Franciszek Tusznio (kierowca), Zofia Antczak, Mieczysława Cieślak, Zofia Cybulska, Maria Czosnowska, Krystyna Kaźmierczak, Henryka Mikulska, Genowefa Siebert (sprzątaczki), Wincenty Musiał (dozorca).