POCZET REKTORÓW PROF. DR TADEUSZ MOLENDA rektor Wyższej Szkoły Rolniczej w latach akademickich 1951/52 - 1953/54 PKOF. DR KAZIMIERZ GAWĘCKI rektor Wyższej Szkoły Rolniczej w latach akademickich 1954/55 - 1958/59 PROF. DR WŁADYSŁAW WĘGOREK rektor Wyższej Szkoły Rolniczej w latach akademickich 1959/60 - 1964/65 PROF. DR ZBYSZKO TUCHOŁKA rektor Wyższej Szkoły Rolniczej od roku akademickiego 1965/66 Uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę Collegium Maximum Wyższej Szkoły Rolniczej (29 października 1968 r.) przy ul. Wojska Polskiego 28. Na zdjęciu rektor Wyższej Szkoły Rolniczej prof. dr Zbyszko Tuchpłka wmurowuje akt erekcyjny Zmiany organizacyjne, polegające na wyodrębnianiu poszczególnych specjalności i na tworzeniu nowych jednostek, zarówno wydziałów jak i katedr, dokonywane były głównie pod kątem potrzeb dydaktycznych, usprawnienia procesów kształcenia specjalistów, potrzebnych dla różnych gałęzi gospodarki kraju. Niewątpliwie jednak zmiany te wpłynęły również na drugi podstawowy kierunek działalności uczelni, tj. na pracę naukowo-badawczą. Ten kierunek działalności wyższej uczelni jest nieodłączny od jej charakteru i jest powiązany z pracą dydaktyczno-wychowawcza. Prawidłowy proces dydaktyczny i wychowawczy na szczeblu akademickim jest nie do pomyślenia bez oparcia kadr pracowników naukowo-dydaktycznych o własne osiągnięcia naukowe i stały ich rozwój. Szkoła wyższa w swej pracy wychowawczej, kształceniu i twórczej pracy naukowej musi służyć przyszłości. Stąd muszą być objęte zasięgiem zajęć studenta wiadomości dochodzące do czoła postępu technicznego, a nawet leżące w nauce na granicy spraw jeszcze nie poznanych. Taki zakres pracy dydaktycznej wymaga od kadry naukowej nie tylko znajomości aktualnego w każdym czasie stanu wiedzy swojej dyscypliny, ale i bezpośrednio osobistego udziału w postępie tej wiedzy, gdyż obie te sprawy ściśle się ze sobą łączą. Pracownicy naukowi uczelni, reprezentujących nauki rolnicze, rOZUmIeją i doceniają znaczenie i rolę nauk rolniczych dla rozwoju naszego kraju. Za Ul, Zbyszko Tuchołka równo tematyka prac badawczych, jak i ich realizacja i interpetacja wywodzą się z aktualnych potrzeb produkcji rolniczej. Nie sposób jest przedstawić w szczegółach pełen obraz dorobku naukowego pracowników poznańskiej uczelni rolniczej. Obejmuje on bardzo szeroki wachlarz zagadnień, a wyniki tych badań ujęte są w kilku tysiącach publikacji naukowych, ogłoszonych przez pracowników uczelni w okresie powojennym. Można jednak dokonać próby ujęcia opracowanych zagadnień w pewne najważniejsze kierunki badawcze i podać przykłady tych osiągnięć. Oto te kierunki prac badawczych: 1. Badania podstawowe nad fizjografią obszaru Polski, z punktu widzenia wartości rolniczej tego obszaru, a w szczególności Polski zachodniej. Można tu wymienić prace wykonane w Katedrze Botaniki, opisujące szatę roślinną; prace w Katedrze Uprawy Łąk i Pastwisk dotyczące ekotypów i biotypów roślinności łąk i pastwisk oraz prace kartograficzno-gleboznawcze, prowadzone przez Katedrę Gleboznawstwa. 2. Badania nad podniesieniem żyzności gleb ze szczególnym uwzględnieniem gleb lekkich. Nad zagadnieniem tym pracuje kilka Katedr: Gleboznawstwa, Chemii Rolnej, Ogólnej U prawy Roli i Roślin, Szczegółowej Uprawy Roślin. Wiele rozwiązań, jak na przykład konieczność nawożenia magnezem dużego obszaru lekkich gleb, zostało wprowadzonych do praktyki rolniczej. 3. Badania przyczyn stagnacji plonów niektórych roślin i poszukiwanie metod zwiększenia ich wydajności. Należy tu wymienić m. in. opracowaną w Katedrze Szczegółowej Uprawy Roślin metodę uprawy i nawożenia rzepaku, której wprowadzenie do praktyki rolniczej dało zwyżkę wydajności plonów tej rośliny średnio w kraju o około 7 q z ha, przy równoczesnej możliwości zwiększenia obszaru rzepaku w Polsce. Roczna wartość zwyżki plonu, uzyskana dzięki wprowadzeniu tej metody, do praktyki rolnej wynosi ponad 1,5 mld zł, a więc sumę pokrywającą ze znaczną nadwyżką roczne koszty rolniczych badań naukowych w Polsce. Dla rozwiązania tego zagadnienia trzeba było naukowca wysokiej rangi - jest nim autor tej metody prof. dr Felicjan Dembiński. Autor opracowania rozwiązał tu następujące zagadnienia: po pierwsze · - udowodnił, że taka właśnie jest droga podniesienia plonów rzepaku w Polsce; po drugie - dowiódł eksperymentalnie, że ta koncepcja zgadza się z praktyką i po trzecie - przekonał rolników wszystkich szczebli, że opracowana metoda jest skuteczna. Temat ten jest przykładem trafnego sformułowania naukowej myśli rolniczej, prawidłowego jej opracowania eksperymentalnego i udanego wdrożenia jej wyników do praktyki rolniczej. Również prace tej samej Katedry nad ziemniakiem odegrały znaczną rolę dla obserwowanego obecnie w kraju wzrostu średnich plonów ziemniaków z hektara. 4. Badania dotyczące bazy paszowej. Zaliczyć tu należy wyniki prac hodowlanych Katedry Genetyki i Hodowli Roślin nad roślinami pastewnymi, zwłaszcza nad łubinem i seradelą. Również prace Katedry Łąk i Pastwisk nad podniesieniem wydajności łąk i pastwisk w Polsce zachodniej ukazały realne możliwości istniejące w tej dziedzinie. 5. Badania nad efektywnością i racjonalnym wykorzystaniem zwiększającychsię ilości produktów dostarczanych przez przemysł rolnictwu, w szczególności nawozów mineralnych oraz maszyn i narzędzi. Należy tu zaliczyć wyniki badań prowadzonych w Katedrze Chemii Rolnej, Szczegółowej Uprawy Roślin i Uprawy Łąk i Pastwisk nad techniką stosowania i efektywnością wysokich dawek nawozów mineralnych, oraz Katedry Mechanizacji Rolnictwa i Katedry Maszynoznawstwa Rolniczego nad konstrukcją i eksploatacją maszyn rolniczych. 6. Badania nad usprawnieniem metod organizacji i kierownictwa socjalistycznymi przedsiębiorstwami rolniczymi, prowadzone przez Katedrę Ekonomii i Organizacji Rolnictwa. Oprócz omówionych powyżej kierunków badań, pracownicy Uczelni wykonali i prowadzą szereg tematów podstawowych i metodycznych o szerokim wachlarzu zagadnień. Wyrazem rozwoju pracy naukowej uczelni jest liczba uzyskiwanych stopni naukowych. Liczebność uzyskiwania doktoratów była różna w poszczególnych okresach. W latach 1945 - 1952 promowano 44 doktorów. Po wprowadzeniu stopnia kandydata nauk w latach 1953 -1957 tylko 8 osób uzyskało ten stopień, a dwie osoby uzyskały stopień doktora nauk. Po przywróceniu stopnia naukowego doktora, liczba uzyskiwanych stopni naukowych stale się zwiększała. W ostatnich dziesięciu latach przeciętnie 40 osób uzyskuje w uczelni stopień naukowy doktora, a dziesięć osób stopień naukowy docenta rocznie. Jest to więc rocznie znacznie więcej aniżeli w ciągu dwudziestu lat okresu międzywojennego. Liczba absolwentów jest wielokrotnie większa aniżeli w okresie międzywojennym. Każdego roku opuszcza mury uczelni około 900 absolwentów, a więc prawie tyle, ile w ciągu całego okresu międzywojennego. Działalność naukową uczelni ilustrują również kontakty pracowników naukowych zarówno z instytucjami i organizacjami naukowymi, zwłaszcza zagranicznymi, jak i z jednostkami gospodarczymi. Prawie wszyscy profesorowie i docenci uczelni współpracują z Polską Akademią N auk w ramach jej Komitetów i Sekcji. Liczne są również bezpośrednie powiązania pracowników naukowych z instytutami resortowymi, zwłaszcza ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa, Przemysłu Lekkiego i Skupu i in. Rozwija się również żywo kontakt pracowników uczelni z placówkami naukowymi i naukowcami spoza granic naszego kraju.