ZYGMUNT
HEMMERLING
MICHAŁ GWIAZDOWICZ
URODZIŁ się 13 września 1889 r. w Kłopoczynie pow. Rawa Mazowiecka. Ojciec Antoni Gwiazdowicz był właścicielem gospodarstwa rolnego, nabytego z parcelacji przeprowadzanej przez Bank Włościański. Należał on do grona chłopów światłych, interesował się życiem społecznym i brał w nim czynny udział. Jego postępowe poglądy zjednały mu sympatię mieszkańców okolicznych wsi, carscy urzędnicy uważali go za człowieka "niebezpiecznego", poczytując mu nawet za złe czytanie "Gazety Świątecznej". Proboszcz np., znając trudną sytuację materialną rodziny Gwiazdowiczów, ustawicznie wykorzystywał ją na zebraniach publicznych i wykpiwał zainteresowania społeczne Antoniego i jego dążenia do zdobycia wiedzy. W dorastającym wówczas chłopcu rodził się bunt przeciwko poniżaniu rodziców. Ale i jego nie ominęły gorzkie upokorzenia. Na lekcji katechizmu katecheta wyprowadził go demonstracyjnie za ucho z kościoła oświadczając, że "dla syna «gazeciarza» nie ma tu miejsca".
Zniewaga wyryła w sercu chłopca głębokie piętno, podsyciła wewnętrzny bunt przeciwko panującym stosunkom, którego płomień towarzyszył mu w ciągu wieloletniej działalności społeczno-politycznej. Michał już w dzieciństwie pojął, jak wielkie znaczenie w życiu ma wiedza.
Toteż uczył się pilnie. Jednak trudne warunki materialne rodziców nie pozwalały mu kształcić się. Pracował na majątku jako robotnik rolny lub u bogatych gospodarzy jako parobek. Wiedzę pogłębiał drogą samokształcenia. Kurs rolniczy poszerzył i ugruntował zdobytą przez niego wiedzę, przygotował do pracy społecznej, do której przystępował coraz aktywniej, organizując w powiecie Rawa Mazowiecka pierwsze kasy oszczędnościowo-pożyczkowe, stowarzyszenia spożywców i kółka rolnicze. W przededniu wybuchu I wojny światowej porwał go nurt pracy niepodległościowej. Kolportował postępową literaturę, mobilizował chłopów do walki o wyzwolenie narodowe i społeczne. Za tę działalność został 10 marca 1915 r. aresztowany przez żandarmerię carską i osadzony w więzieniu w Mińsku, z którego uwolniła go Rewolucja Październikowa 1917 r. W 1918 r. powrócił do kraju i ponownie włączył się do działalności niepodległościowej. Po odzyskaniu niepodległości Michał Gwiazdowicz dał się poznać jako radykalny działacz ludowy. Piastował stanowisko komisarza ludowego (starosty) na powiat rawski, organizował rewolucyjne komitety biedoty chłopskiej . Jego poglądy społeczne i polityczne wykraczały poza oficjalny program Polskiego Stronnictwa Ludowego "Wyzwolenie", do którego szeregów wstąpił w tym czasie. Toteż kiedy w listopadzie 1924 r. powstała Niezależna Partia Chłopska, współpracująca z rewolucyjnym ruchem robotniczym, Michał Gwiazdowicz stał się jej oddanym działaczem. Działalność jego była wynikiem głębokiego przekonania, że w szeregach Niezależnej Partii Chłopskiej będzie mógł lepiej 
Zygmunt
Hem m er lin g
służyć interesom biedoty wiejskiej. Organizował chłopów w województwie warszawskim, wskazując im potrzebę walki o realizację wysuniętych przez nią postulatów programowych. N a działaczy Niezależnej Partii Chłopskiej spadło wiele represji, a na początku 1927 r. została ona rozwiązana. Jej członkowie oraz sympatycy powołali do życia na początku 1928 r. nową organizację pod nazwą Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej "Samopomoc". Przejęła ona i rozwinęła program swojej poprzedniczki, zacieśniła współpracę z komunistami i członkami Polskiej Partii Socjalistycznej -lewicy.
W tym roku Michał Gwiazdowicz zerwał ostatecznie z Polskim Stronnictwem Ludowym "Wyzwolenie", napisał oświadczenie wyjaśniające podjęcie takiej decyzji. Włączył się aktywnie do pracy w Zjednoczeniu Lewicy Chłopskiej "Samopomoc", brał udział w posiedzeniach, wiecach i zebraniach. Kierował jej działalnością w województwie warszawskim w powiatach: ciechanowskim, przasnyskim, pułtuskim i błońskim. W połowie lipca 1928 r. na zjeździe w Lublinie wybrany został obok posłów: Antoniego Bomby, Zygmunta Szymańskiego i Stanisława Wojtowicza do Zarządu Głównego Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej "Samopomoc". W tym samym roku kandydował w kilku okręgach na posła.
W r. 1931 Michał Gwiazdowicz został aresztowany i wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku (27 VI 1932 r.) skazany na cztery lata ciężkiego więzienia. Po opuszczeniu więzienia wrócił na swoją działkę, którą nabył jeszcze w 1925 r. z poleśnych odłogów w Rykaczewie pod Ciechanowem. Pracując na roli, kontynuował radykalną działalność, 'współpracował z komunistami, walczył z reżimem sanacyjnym i dyktaturą faszystowską. W latach okupacji hitlerowskiej wstąpił do szeregów Gwardii Ludowej, a później Armii Ludowej. W szeregach tych znaleźli się również jego synowie Kazimierz i Michał. W październiku 1944 r. Michał jako dziewiętnastoletni partyzant Armii Ludowej zginął od faszystowskiej kuli. Śmierć syna była dotkliwym ciosem dla ojca. W listopadzie 1964 r. zginął tragicznie drugi syn - Kazimierz mjr rezerwy Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. W czasie okupacji, kiedy ważyły się losy narodu, Michał Gwiazdowicz włączył się do konspiracyjnego życia politycznego. Pracą i stanowiskiem wobec podstawowych problemów dał jeszcze raz dowód wysokiego patriotyzmu. Znalazł się w grupie działaczy ludowych współpracujących z obozem demokracji i postępu, któremu przewodziła Polska Partia Robotnicza. Działacze ci -wypowiedzieli walkę polityce Stronnictwa Ludowego "Roch", wzięli udział w pracach Krajowej Rady N arodowej i Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, powołując do życia własną organizację pod nazwą Stronnictwo Ludowe "Wola Ludu", która nawiązała do radykalnych tradycji Niezależnej Partii Chłopskiej i Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej "Samopomoc". Michał Gwiazdowicz nawiązał kontakt z Antonim Korzyckim i Władysławem Kowalskim. Po latach tak wspominał swoją działalność: "J ednakże wiedzieliśmy, że prawicowa góra podziemia ludowego ani myśli zrywać przymierza ze sprawcami katastrofy wrześniowej i coraz bardziej odrywa się od mas chłopskich, oddając je na pastwę wrogów. W tej sytuacji nie było innego wyjścia, jak organizowanie własnej siły politycznej i praca nad zjednoczeniem wszystkich sił postępowych do walki z hitlerowskim najeźdźcą i nad przygotowaniem gruntu do objęcia władzy przez masy ludowe". Brał udział w konspiracyjnym zjeździe Stronnictwa Ludowego "Wola Ludu" w Warszawie w lutym 1944 r" budował sieć organizacji, propagował wśród chłopów program Krajowej Rady Narodowej. Nawiązał kontakty organizacyjne z członkami Polskiej Partii Robotniczej. Wraz z nimi już w początkach 1944 r. przystąpił 
Gwiazdowicz
do organizowania powiatowych rad narodowych. Na wezwanie Krajowej Rady N arodowej przedostał się do Warszawy niezwłocznie po jej wyzwoleniu. 26 stycznia 1945 r. prezes Rady Ministrów Edward Osóbka- Morawski mianował Michała Gwiazdowicza pełnomocnikiem Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej na miasto Poznań i województwo poznańskie w granicach państwowych z września 1939 r. Od władz naczelnych Stronnictwa Ludowego otrzymał pełnomocnictwa organizacyjne. Wraz z nim udali się w podróż wojskowym ciężarowym samochodem: Antoni Ingiot, Kazimierz Zieleśkiewicz, Jan Wdowczyk i inni. Trasa prowadziła z Lublina przez Warszawę, Łódź, Konin, Środę do Poznania.
Ekipa operacyjna z Gwiazdowiczem, na czele przybyła do Poznania w pierwszych dniach lutego. Witały ją jeszcze łuny pożarów i detonacj e pocisków art y - leryjskich. Nie zwracając na to uwagi, przystąpił Gwiazdowicz do organizowania siedziby Urzędu Wojewódzkiego, który obrał sobie za siedzibę gmach Liceum im. A. Mickiewicza przy ul. Głogowskiej w wyzwolonej części Poznania. W ukazującym się "Głosie Wielkopolskim" pełnomocnik Rządu (w dniu 15 11 1945) wydał odezwę do społeczeństwa wielkopolskiego następującej treści:
" Polacy! "Po pięcioletniej okrutnej niewoli niemieckiej, Orzeł Chrobrych i Krzywoustych załopotał znowu nad wolnym Gnieznem - Poznaniem i wieloma innymi grodami wielkopolskimi. "W roku 1919 własnymi siłami przepędziliśmy gadzinę krzyżacką, w roku 1945 dopomogła bohaterskiemu żołnierzowi polskiemu słynna Armia Czerwona. "Jako Pełnomocnik Rządu obejmuję władzę nad terenem całego województwa poznańskiego. "Wzywam wszystkich obywateli do podjęcia codziennej pracy. Niech imię wielkich synów tej ziemi, duchy Stasziców, Marcinkowskich, Langiewiczów, J ackowskich, Wawrzyniaków i całej rzeszy bezimiennych bohaterów, których krew wsiąkła w kolebkę państwowości polskiej, będą z wami w szkole i przy pługu, w warsztacie i urzędzie. "Apeluję do wypróbowanej karności, pracowitości i zmysłu organizacyjnego społeczeństwa wielkopolskiego i wzywam Obywateli do wytężenia wszystkich sił w kierunku odbudowy odradzającej się Ojczyzny".
Zadania, jakie stanęły przed władzą ludową w mleSCle i województwie, były niezwykle poważne. Ulice miasta zasypane były gruzami, mosty zniszczone, sieć komunikacyjna nieczynna, zakłady pracy zdewastowane. Poważnie pod względem ekonomicznym ucierpiała wieś wielkopolska, a szczególnie jej powiaty wschód
Zygmunt
Hemmerlingnie. Wycofujące się wojska hitlerowskie rabowały bydło, konie i inne zwierzęta hodowlane. W niektórych powiatach" straty wynosiły powyżej 80°/». Ruina ekonomiczna Wielkopolski stanowiła poważny problem gospodarczy. Zdawał sobie z tego sprawę ówczesny wojewoda i dlatego wzywał wszystkich mieszkańców województwa do pełnej aktywizacji w dziele odbudowy gospodarczej. Jego wysiłki szły w dwóch kierunkach. Pierwszy z nich to organizacja władzy państwowej, jaką stanowiły: Wojewódzka Rada Narodowa oraz powiatowe i gminne rady. Na mocy art. 27 ustawy z dnia 11 września 1944 r. powołał do życia Wojewódzką Radę Narodową, jako organ uchwalający oraz kontrolujący Poznański Wojewódzki Związek Samorządowy. W jej skład wchodziło wówczas 80 członków, w tym 40 członków Polskiej Partii Robotniczej i 20 Stronnictwa Ludowego, pozostałą część radnych stanowili działacze Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Demokratycznego i bezpartyjni. Posiedzenie konstytucyjne Wojewódzkiej Rady Narodowej odbyło się 9 kwietnia 1945 r. Dokonało ono wyboru Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej i członków Wydziału Wojewódzkiego, omówiło sprawę siewów wiosennych i organizacji szkolnictwa rolniczego, w porozumieniu z Wojewódzką Komisją Porozumiewawczą Stronnictw Demokratycznych dokonało wyboru pięciu posłów do Krajowej Rady Narodowej. Michał Gwiazdowicz zdawał sobie sprawę z przemian rewolucyjnych, jakie dokonują się w naszym kraju, z roli i udziału rad narodowych w tych przemianach. Dlatego też otwierając pierwsze posiedzenie powiedział: "Dzień dzisiejszy będzie zapisany w historii województwa poznańskiego jako dzień, w którym przedstawicielstwo ludu polskiego w wolnej i niepodległej Polsce zaczyna obradować nad losami narodu". Znając trudności kraju na odcinku aprowizacyjnym, apelował do gospodarności Wielkopolan, aby obsiali każdy kawałek ziemi. Drogą handlu wymiennego ze Śląskiem liczył na otrzymanie za produkty rolnicze węgla, smarów, nawozów sztucznych i żelaza. Cechowała go gospodarska troska i zapobiegliwość o interesy województwa. Drugie posiedzenie Wojewódzkiej Rady Narodowej odbyło się 15 maja 1945 r.
Z dniem tym objął stanowisko wojewody doktor Feliks Widy- Wirski, wicewojewoda poznański. Michał Gwiazdowicz odszedł z Poznania na stanowisko wojewody warszawskiego. Po opuszczeniu stanowiska wojewody warszawskiego pod koniec 1945 r. Michał Gwiazdowicz jako członek Naczelnego Komitetu Wykonawczego przeszedł do pracy w Stronnictwie Ludowym. W r. 1947 wybrany został posłem do Sejmu. Pracował równocześnie na swoim gospodarstwie, a później w spółdzielni produkcyjnej, której był również członkiem. Śmierć żony była dlań silnym ciosem. Mimo podeszłego wieku i słabego zdrowia nie wycofał się jednak z pracy społeczno-politycznej. Był członkiem Centralnego Komitetu Jedności Ruchu Ludowego, a po zjednoczeniu wszedł w skład Rady Naczelnej Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Na drugim Kongresie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego powołany został na członka Głównej Komisji Rewizyjnej.
Za zasługi w dziele budowania i umacniania władzy ludowej oraz za całokształt działalności społeczno-politycznej odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w Warszawie 3 lipca 1962 r. przeżywszy 72 lata. Żegnany przez delegacje Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - spoczął na cmentarzu wojskowym na Powązkach.