1X8 Międzynarodowe Seminarium Studenckiewskutek epidemii i chorób spolecznych. W Polsce na każdy 1000 ludzi zginęlo podczas minionej wojny 220 osób. W bezpośrednich dzialaniach wojennych ponieśliśmy 10,7"/0 ogólnych strat ludzkich. Ofiarą wszystkich form ludobójstwa uprawianego przez okupanta niemieckiego padlo pozostale 89,3 0 ,« strat ludzkich. Ze wszystkich czlonków Narodów Zjednoczonych, Polska znajduje się na I miejscu strat wojennych (po ZSRR). W Polsce zginęlo podczas ostatniej wojny 50;0 wszystkich profesorów Uniwersytetu. 11 wojna, to straty materialne Polski, które z trudem można obliczyć. Bezpośrednie straty wojenne wyniosly 89 miliardów zl (roczny budżet Polski, przedwojennej, wynosil 2 miliardy zlotych), pośrednie straty wojenne 170 miliardów zlotych. Na 27 uniwersytetów i szkól wyższych, wojna zniszczyla zupelnie 17, biblioteki zniszczone zostaly w 75;0, Z 603 laboratoriów i zakladów eksperymentalnych zostaly tylko 3. Nie jestem w stanie w kilku zdaniach ocenić strat i kosztów 'moralnych minionej wojny. Ciążą one zlowrogo na calej ludzkości i będą jeszcze ciążyć przez dziesiątki lat. W Polsce koszty i straty moralne wojny nie są mniejsze niż w innych państwach. Oto motywy racjonalne, które zmuszają nas do stanowczego wypowiedzenia się za rozbrojeniem. Motywy emocjonalne wyplywają Z tej straszliwej statystyki zniszczeń wojennych w Polsce. Pewien wybitny brytyjski mąż stanu powiedzial, że gdy ginie jeden czlowiek jest to tragedia, a gdy giną tysiące ludzi Jest to już tylko statystyka. Ale gdy Z żywego organizmu polskiego 32-milionowego sp o leczeństwa, okrutna wojna wycięla przeszlo 6 milionów ludzi, to przerasta wszystkie tragedie, to Z trudem się mieści nawet w statystyce. Nic więc dziwnego, że wlaśnie naród polski domaga się rozbrojenia również na podstawie motywów emocjonalnych. Dodatkowy motyw emocjonalny wynika Z naszej reakcji przeciwko tej nonszalancji Z jaką bardzo często ocenia się wartość życia czlowieka Z Europy Wschodniej, oczywiście poniżej przeciętnej ceny życia czlowieka Z Zachodu. Jesteśmy za rozbrojeniem, bo nie możemy zgodzić się, by nasze życie bylo oceniane lub taksowane niezgodnie Z wartością handlową - nie mówiąc już o tym, że takie taksowanie naszego życia jest wyrazem zdziczenia, że nie ma to nic wspólnego Z tymi kryteriami moralnymi, których się domagamy dla siebie i dla wszystkich. Oto motywy emocjonalne, które zmuszają nas do stanowczego wypowiedzenia się za rozbrojeniem. Życzę uczestnikom Seminarium, by referaty i dyskusje wykazaly te najbardziej ogólnoludzkie aspekty rozbrojenia, by osiągnięcia intelektualne tego Seminarium zachęcily do uczciwej aktywnej pracy na tym odcinku, by to Seminarium nie bylo podobne do bohatera znanej powieści, który lubil mówić sam do siebie i tak wyjaśnial to zjawisko: Mówię sam do siebie, ponieważ lubię przemaWlac do inteligentnego sluchacza, a po wtóre, lubię sluchać inteligentnego mówcy. Kiedy umilkły oklaski, Stefan Olszewski udzielił głosu przewodniczącemu Rady Okręgowej ZSP w Poznaniu mgrowi Alojzemu Łuczakowi, który pozdrawiając gości w imieniu studentów poznańskich powiedział m. in.: Jesteśmy Z różnych krajów, różnych przekonań politycznych i tacji, nasze kraje posiadają różne ustroje spoleczno-polityczne, ale tyra wszystkim jest rozumna i trzeźwa, posiadająca ogólnoludzki intencja mlodzieżY w sprawie rozbrojenia i pokoju. Naszym pragnieniem jest, aby Seminarium nasze obradowalo w duchu swobodnej wymiany przeRonań i w atmosferze szczerości. Trudno bowiem oprzeć się przekonaniu, że porozumienie osiąga się poprzez bezpośrednie, szczere i nacechowane dobrą wolą kontakty, poprzez wymianę poglądów i ścisłą ich konfrontację... orienponad aspekt Zabiera głos delegat studentów Ekwadoru p. Marcelo Ortix, który proponuje zebranym uczczenie minutą ciszy wszystkich tych, którzy padli na polskiej ziemi w wyniku II wojny światowej. Zebrani wstają z miejsc. Uroczysta cisza panuje przez moment w sali. Uczestnicy Seminarium zgadzają się z propozycjami Komisji, złożonej z przedstawicieli wszystkich państw, aby obradom przewodniczyli kolejno delegaci: Argentyny, Francji, Japonii, Polski i ZSRR. Sekretarzem Seminarium wybrano Józefa Altmana (Polska). Po południu uczestnicy Seminarium wzięli udział w obchodach związanych 2 20-tą rocznicą wybuchu wojny światowej. Złożono wieńce pod pomnikiem pomordowanych w Żabikowie i pomnikiem bohaterów na stokach Cytadeli. W drugim dniu obrad Seminarium, referat pL "Współczesne plany i koncepcje rozbrojeniowe" wygłosił prof. Manfred Lachs, koreferat zaś wykładowca prawa międzynarodowego na Sorbonie - prof. Roger Pointo. W godzinach przedpołudniowych na salę obrad przybyli dwaj członkowie radzieckiej delegacji parlamentarnej na 48 sesję Unii Międzyparlamentarnej w Warszawie - Konstanty Gubin i B. Rubalski. K. Gubin wygłosił do uczestników Seminari um krótkie przemówienie. Po południu rozpoczęła się dyskusja, w której głos zabierali delegaci: Ekwadoru, ZSRR i Belgii. Wieczorem uczestnicy Seminarium podejmowani byli przez przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania - Fr. Frąckowiaka, w sali renesansowej Ratusza Poznańskiego lampką wina. Trzeci dzień obrad rozpoczął się referatem dyrektora departamentu MSZ dra M. Blusztajna na temat "ONZ a kwestia rozbrojenia", wygłoszonym w języku angielskim. Uczestników Seminarium pozdrowił dyrektor europejskiego biura ONZ - p. Palthey, przybyły do Poznania w towarzystwie przedstawiciela Międzynarodowej Organizacji Pracy - p. Blancharda. Całe popołudnie upłynęło na dyskusji. Zabierali w niej głos delegaci: Belgii, Rumunii, Haiti, Libanu, Jugosławii, Cypru i Czechosłowacji. W ciągu popołudnia przybył do Poznania samolotem z Pragi wiceprzewodniczący Międzynarodowego Związku Studentów - Yazo Tanaka. U czestnicy Seminarium byli wieczorem tego dnia gośćmi rektora UAM prof. dra A. Klafkowskiego. Przyjęcie odbyło się w małej auli UAM. O godz. 9-tej rano czwartego dnia Seminarium rozpoczęła się dyskusja, przerwana na 2 godziny, w czasie których odpowiedzi na pytania uczestników Semi Międzynarodowe Seminarium Studenckienarium udzielał amb. M. Ogrodziński. Tego dnia udział w debacie wzięli delegaci: Kolumbii, Japonii, Grecji, Ohin, NRD, Indonezji, Danii, Vietnamu, Polski, Bułgarii i NRF. Pracowity dzień Seminarium zakończył się o godz. 18-tej, a wieczorem studenci zjawili się w auli UAM na koncercie symfonicznym Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją I. Katlewicza, inaugurującym nowy sezon artystyczny. Następnego dnia uczestnicy Seminarium zwiedzili kolebkę państwa polskiego - Gniezno i wykopaliska w Biskupinie i Kruszwicy. Ostatniego dnia Seminarium studenci wzięli udział w uroczystości otwarcia IV Jesiennych Targów Krajowych .W godzinach poobiednich rozpoczęła się debata końcowa, zakończona o godz. 5-tej rano uchwaleniem komunikatu końcowego. Projekt tego komunikatu przedłożony zastał o godz. 1-szej w nocy przez Komisję, złożoną z przedstawicieli wszystkich państw. Głosowanie nad ostateczną treścią komunikatu odbyło się o godz. 03.15. U chwalony on został 25 głosami przy 2 Wstrzymujących się (Belgia i Anglia) i 2 głosach przeciw (NRF i Dania). Komunikat końcowy stwierdza m. in.: Uczestnicy Seminarium narodowego jest sprawą przeciwko polityce zimnej terytoriach. Środki przeznaczane na zbrojenia, należałoby skierować na podniesienie dobrobytu narodów, rozwój oświaty i pomoc krajom gospodarczo zacofanym. Wyrażono głębokie zaniepokojenie z powodu wzrostu militaryzmu. Szczególnie niepokojące są plany wyposażenia Bundeswehry w broń atomową. Uczestnicy Saminarium poparli Plan Rapackiego. uważają, że walka o złagodzenie napięcia dla całego świata najżywotniejszą. Należy wojny, zakładaniu baz wojskowych na międzywalczyć obcych Na wniosek delegata Wenezueli uchwalono tekst depeszy powitalnej od uczestników Seminarium do rozpoczynającego obrady III Kongresu Studentów Ameryki Łacińskiej w Caracas. Delegat Libanu Ahmen N aja zaproponował wysłanie telegramu protestacyjnego do prezydenta ZRA p. Nassera przeciwko prześladowaniom patriotów libańskich. Przyjęty został również wniosek delegata Cypru Johna Papageorghiou o wysłanie telegramu protestacyjnego do gubernatora Cypru z żądaniem likwidacji angielskich baz wojskowych na Cyprze. O 5-tej nad ranem obrady zostały zakończone. Marian Genowefiak Jubileuszowa pozycJa Wydawnictwa Poznańskiego Zbiór biografii "Wybitnych Wielkopolan XIX wieku" · jako setna z kolei edycja Wydawnictwa Poznańskiego, charakteryzuje w pewnym sensie tak poznańskie środowisko historyczne jak i Wydawnictwo: specyficzna dla Wielkopolan solidność opracowania, poszanowanie - powiedzieć można pewien kult - tradycji, wreszcie "organicznikowska" praca w służbie narodu umacniana przez ambicję regionalną. Dziesięciu autorów opracowało 14 monografii biograficznych - mniej lub bardziej zasłużonych regionalnych działaczy społecznych - które poprzedza syntetyczny krótki (24 strony) rozdział wstępny pióra W. J akóbczyka pL "Wielkopolska w XIX wieku". Niezależnie od rozdziału wstępnego spod redaktorskiego pióra prof. dra W. J akóbczyka wyszły biografie: J. K. Marcinkowskiego, M. Jackowskiego, P. Wawrzyniaka. Prof. dr A. Wojtkowski (Lublin) opracował z kolei sylwetki: E. Raczyńskiego, K. Libelta, A. Cieszkowskiego. Biografię H. Cegielskiego przygotował prof. dr Z. Grot, J. K. Żupańskiego - J. Maciejewski, W. Stefańskiego - E. Paprocki (Toruń), R. W. Berwińskiego - A. W. Walczak, E. Estkowskiego - J. Kwiatek, J. Chociszewskiego - E. Pieścikowski, M. Kasprzaka - F. Miedziński. Wydany pośmiertnie artykuł S. Bodniaka o Tytusie Działyńskim przygotowała do druku J. Łuczakowa. Posługiwanie się objętościowym tomem ułatwia umieszczony na końcu indeks nazwisk. Autorzy wraz z Wydawnictwem poświęcili swą pracę innemu jubilatowi, a mianowicie: "Uniwersytetowi imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu w czterdziestą rocznicę założenia". W dedykacji tej łączą się niejako dawne tradycje "organicznikowskie" z nowymi czasy: opisywani "Wielcy" znaczną część swego wysiłku poświęcili obronie i umacnianiu kultury polskiej oraz walce o utworzenie polskiego uniwersytetu w Poznaniu, autorzy zaś, to wychowankowie i częściowo profesorzy tegoż uniwersytetu, pod czas gdy Wydawnictwo Poznańskie, to symboI nowego mecenasa, to państwo ludowe, które podejmując zapoczątkowany przez Raczyńskich, Działyńskich, Marcinkowskich i in. mecenat nad nauką, kulturą i sztuką, podnosi go na znacznie wyższy poziom. Praca ma charakter popularnonaukowy. Omawiane w niej osobistości doczekały się już oceny na łamach różnych periodyków, a niektórym z nich poświęcono nawet odrębne monografie. Walor jubileuszowej pozycji Wydawnictwa Poznańskiego nie ogranicza się jednak tylko do zbiorowego wznowienia znanych skądinąd biografii. "Wybitni Wielkopolanie", przynosząc krytyczne opracowanie 14 zasłużonych w dziejach Poznańskiego jednostek, dają w sumie swego rodzaju podsumowanie stanu wiedzy historycznej o Wielkopolsce XIX wieku. Czytelnik w pracy tej znajdzie do pewnego stopnia zastępcze kompendium wiadomości o stanie gospodarczym, politycznym i kulturalnym Poznańskiego W ubiegłym stuleciu. Szczególnie cenny jest wstępny rozdział redaktora, który daje nową ocenę dziejów XIX-wiecznej Wielkopolski. Charakterystyki poszczególnych działaczy i ruchów społecznych wykrystalizowały się na ogół w toku dotychczasowych polemik naukowych. Stąd też oceny nie przynoszą zaskakujących niespodzianek. Większość autorów za kryterium oceny przyjmuje stosunek bohatera do toczącej się walki o postęp oraz rozszyfrowuje miejsce danej jednostki w ogólnym procesie rozwojowym naszego społeczeństwa. Polemikę wywołają zapewne interesujące skądinąd artykuły oJ. K. Żupańskim, J. Chociszewskim, W. Stefańskim, M. Kasprzaku i in. Trudności nastręczają tu tak skomplikowane i w tak krótkim szkicu trudne do wyjaśnienia drogi życiowe bohaterów (Chociszewski, Stefański, Kasprzak) jak i niepełne dane źródłowe uniemożliwiające całkowite poznanie tych ciekawych i oryginalnych postaci. Rozproszone w różnych archiwach zagranicznych materiały źródłowe po ich odszukaniu - wobec braku pisemnego śladu działalności - mogą przynieść jeszcze rewelacyjne dane uzupełniające, zwłaszcza do biografii Kas p rz aka. Na marginesie tej uwagi wyłania się zasadniczy problem: kryterium doboru przeznaczonych do spopularyzowania wybitnych ludzi Wielkopolski. Kryterium to nie zostało w pracy w ogóle przedstawione. Można więc dowolnie przypuszczać, że redakcja uznała, iż popularyzowani przez nią działacze poziomem swym tak daleko odbiegają od innych nie objętych wydawnictwem, iż nie ma potrzeby tego uzasadniać albo też, idąc na łatwiznę, zaprezentowała te jednostki, których biografie można było opracować stosunkowo małym nakładem sił i czasu. Prof. W. Jakóbczyk, stwierdzając na wstępie : że "burżuazja i inteligencja rodzima dopiero się formowały. Jako siła politycznie aktywna pozostawała więc tylko szlachta" - jednocześnie wyjaśnia: że "Ilość działaczy politycznych z szeregów szlachty nigdy nie była duża" (str. 10). Wydaje się, iż ,,14 wybrańców" reprezentuje w jakiś sposób poszczególne klasy społeczne i nurty polityczne Wielkopolski XIX wieku: od arystokratycznych mecenatów kultury narodowej w osobach E. Raczyńskiego i T. Działyńskiego, poprzez organiczników burżuazyjnych, jak Marcinkowski, Cegielski czy ks. Wawrzyniak, wybitnych uczonych - Libelt, Cieszkowski, do przedstawicieli ruchu masowo - rewolucyjnego w osobach Stefańskiego i Kasprzaka. Należy jednak stwierdzić, że owa 14-ka nie wyczerpuje bynajmniej listy "Wybitnych Wielkopolan" XIX wieku. Ponadto w liście pominiętych działaczy znajduje się wielu bardziej "wybitnych" czy oryginalnych i zasłużonych, np. od Chociszewskiego czy Estkowskiego. Stąd wydaje się, iż tytuł pracy jest zbyt szeroki, a zawarta w niej treść nie usprawiedliwia go w pełni. Należało ograniczyć ilość art y - kułów do kilku faktycznie najwybitniejszych umysłów i organizatorów życia społeczno-politycznego albo też rozszerzyć pracę do wydawnictwa kilkutomowego, które uwzględniałoby tu również takie np. nazwiska jak: E. Taczanowski, K. Jarochowski, J. Moraczewski, W. Bentkowski, G. Potworowski i in. N a marginesie warto dodać, że przydałoby się w ogóle jakieś większe wydawnictwo o podobnym charakterze, spełniające rolę pewnego rodzaju wielkopolskiego słownika biograficznego Nie ustrzegli się też autorzy, trudnych do uniknięcia w tego rodzaju zbiorowych opracowaniach, pewnych powtórzeń, a nawet sprzeczności. Odnosi się to szczególnie do Recenzje okresu lat 1846-1849, który inaczej jest oceniony np. przez A. Wojtkowskiego niż przez F. Paprockiego. Zresztą oceny A. Wojtkowskiego odbiegają znacznie również od ocen przyjętych przez redaktora tomu. Jeśli w ujęciu W. J akóbczyka w roku 1846 akcja powstańcza miała znaczny sens, gdyż "Istniały pewne szanse wywołania rewolucji agrarnej", które zostały zaprzepaszczone w wyniku zdrady ze strony "spiskowców szlacheckich" (str. 13), to w ujęciu A. Wojtkowskiego wydarzenia z roku 1946 były tylko "niewczesnym ruchem", który spowodował zaostrzenia kursu germanizacyjnego i zaważył ujemnie nad rozwojem wypadków roku 1848" (str. 84). Uwagi krytyczne nasuwają się również przy porównaniu takich biografii, jak np. J. K. Żupańskiego i W. Stefańskiego. Autorzy reprezentują tu dwie stare przeciwstawiające się sobie koncepcje. J. Maciejewski przyznając przewagę pracy organicznej i "mieszczańskiej solidności" nad utopijnymi zrywami rewolucyjnymi kreśli barwną sylwetkę przedstawiciela tych zasad J. K. Żupańskiego. O księgarzach takich jak W. Stefański pisze on, iż "na rzecz doraźnych haseł poświęcali niej ednokrotnie nie tylko zysk kupiecki ale także długodystansową myśl i staranie o trwały wkład do skarbnicy kulturalnej narodu". Zdaniem Maciejewskiego: "To stało się ich zgubą nie tylko polityczną, ale i historyczną" (str. 139). Tymczasem kilkadziesiąt stron dalej historyk Paprocki dowodzi, że "Działalność Stefańskiego jako drukarza i księgarza stanowi chlubną kartę w życiu kulturalnym Wielkopolski" (str. 227). Niemniej chlubna była również działalność polityczna Stefańskiego jako przywódcy mas plebejskich zadenunejonowana przed pruską policją przez działaczy szlacheckich. Wydaje się, że te i tym podobne rozbieżności wynikają z różnorodnego składu zespołu autorskiego, który różni się tak pod względem przygotowania fachowego (publicyści, historycy kultury i literatury, historycy polityczni), jak i ze względu' na stanowisko metodologiczne. Nie to jednak decyduje o ogólnym obliczu całej pozycji. Niezależnie od nasuwających się tu i ówdzie uwag krytycznych praca jako całość zasługuje na wielkie uznanie i szerokie spopularyzowanie. Antoni Czubiński 1 Wybitni Wielkopolanie XIX wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Witolda Jakóbczyka. Wydawnictwa Poznańskie - Poznań 1959, s. 463. WYDARZENIA W POZNANIU W ROKU 1958 ( część druga) LIPIEC 1. 7. Gościła w Poznaniu 7-osobowa delegacja Związkowego Zakładu Planowania Gospodarczego Jugosławii. W zakładach pracy odbyły się uroczystości pożegnania członków załóg odchodzących na emeryturę. 2. 7. Wycieczka Polaków z NRF w Poznaniu. 3. 7. W "Carmen" wystąpili gościnnie w Operze im. St. Moniuszki czołowi artyści Teatru Wielkiego Opery i Baletu w Bukareszcie: Elena Cernei, lonel Tudoran, Michail Arnautu. 5. 7. Anglicy parlamentarzyści odwiedzili Poznań. Akademia z okazji Międzynarodowego Dnia Spółdzielczości. 8.7. 100 tys. zł przekazało Prezydium Rady Narodowej m. Poznania na pomoc dla powodzian. Wydawnictwo Poznańskie obchodziło dwuletnią rocznicę istnienia. 9.7. Przedstawiciele UNICEF i FAO (Międzynarodowy Fundusz Pomocy Dzieciom i Organizacja NZ dla Spraw Wyżywienia i Rolnictwa) - inż. R. Cooper i dr H. Pedersen zapoznali się z działalnością poznańskiego przemysłu mleczarskiego. Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Węgierskiej nawiązało kontakt z władzami Uniwersytetu im. Kosutha w Debrecen. 10 poznaniaków wyjechało na Uniwersytet Letni do Debrecen. 10. 7. Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych wysłała pierwszą partię wiązałek traktorowych do Chin W Muzeum Narodowym - wystawaj- prac Piotra Potworowskiego z Londynu. 11. 7. Premiera w Teatrze Nowym sztuki Moliera "Amfitrion" w przekładzie Tadeusza Boy-Żeleńskiego. Dziennikarze z ZSRR i Rumunii w Poznaniu. Przez Poznań przejechała motocyklowa Polska Młodzieżowa Sztafeta Pokoju na I Światową Konferencję Młodzieży Pracującej w Pradze. W Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej rozpoczęło się wakacyjne Studium Muzyczne dla działaczy ruchu amatorskiego z całego kraju. 12. 7 Delegacja związkowców z NRD w Poznaniu. 15. 7. Wystąpiła gościnnie w Operze im. St. Moniuszki solistka Opery i Filharmonii Budapeszteńskiej - Tatiana Boross- Dubnowszky. 16.7. Plenum Komitetu Miejskiego PZPR omówiło pracę polityczno-wychowawczą wśród poznańskiej młodzieży. 21. 7. Akademie dla uczczenia Święta Odrodzenia w zakładach pracy i instytucjach. "Dni Młodości" w Poznaniu. Delegacja poznańskich architektów wyjechała do Moskwy. 22. 7. Uroczystą akademię z okazji święta 22 Lipca urządziły Wojewódzki i Miejski Komitet Frontu Jedności Narodu w auli UAM. Imperezy i koncerty w Poznaniu. 24.7. 26. 7. 31. 7. 1. 8. 6.8. 15. 8 23.8. 25.8. 31. 8. Wydarzenia w Poznaniu w roku 1958 W sali Garnizonowego Klubu Oficerskiego otwarto wystawę obrony przeciwa tomowej. W sali imprezowej TPPR odbył się wieczór poezji Włodzimierza Majakowskiego Poznańskie brygady młodzieżowe wyjechały do pracy na Ziemie Zachodnie i Bieszczady. SIERPIEŃ Na Jez. Maltańskim rozpoczęły się wioślarskie mistrzostwa Polski na rok 1958. Koncertował pionierski zespół chóralny z Bułgarii. Wielkie widowisko śpiewacze - "Wesele szamotuiskie" , zorganizowało na Stadionie im 22 Lipca - Towarzystwo Śpiewacze "Lutnia" z Poznania. W Zakładach H. Cegielskiego spotkanie załóg: HCP, Poznańskie! Fabryki Maszyn Żniwnych, Wiepofany i Pometu z działaczami ZBOWiD-u i pilotami. Koncert w wykonaniu 170-osobowego Zespołu Reprezentacyjnego Armii NRD. Sztuki "Wesele Figara" Beaumarchais'go i "Mąż i żona" Fredry wystawił w Poznaiu Teatr im. Al. Fredry z Gniezna. Wystąpił amatorski Zespół Pieśni i Tańca kolejarzy jugosłowiańskich. Krajowe zawody balonów wolnych. W lokalu CBWA otwarcie wystawy grafiki Franciszka Burkiewicza. WRZESIEŃ 1. 9. W lokalu SARP otwarto wystawę prac studentów z USA. 50-lecie istnienia Ogrodu Działkowego im. K. Świerczewskiego, pierwszego ogrodu działkowego w Polsce. 2.9. W hali nr 16 MTP wystąpił francuski Zespół Pieśni i Tańca z Rennes. 10.9. Wystawa prac batalistycznych Stefana Pajączkowskiego w hallu Biblioteki Raczyńskich. Gościła w Poznaniu delegacja Zgromadzenia Ludowego Republiki Bułgarskiej. 12.9. Koncert symfoniczny pod dyr. Jerzego Katlewicza, kierownika artystycznego i I dyrygenta Filharmonii Poznańskiej. Solistka: Regina Smendzianka, laureatka IV Międzynarodowego Konkursu im. Fr. Chopina. 13.9. 25-lecie pracy zawodowej obchodził wybitny chirurg prof. dr Roman Drews, kierownik II Kliniki Chirurgicznej AM. 14.9. Otwarcie Jesiennych Targów Krajowych przez ministra handlu wewnętrznego inż. M. Lesza. 15.9. 17.9. 18.9. 19.9. 24.9. 25.9. Międzynarodowy Pokaz Mody w sali kina "Czternastka". W Garnizonowym Klubie Oficerskim otwarto wystawę prac amatorów-plastyków wojsk lotniczych. Premiera komedii "Rozbity dzban" Henryka Kleista w Teatrze Polskim. 40-lecie istnienia obchodziła 20 Drużyna Harcerzy im. gen. J. Sowińskiego. Koncert symfoniczny z udziałem znakomitego pianisty Henryka Sztompki. Krajowy zjazd rektorów uczelni technicznych i sekretarzy organizacji partyjnych tych uczelni z udziałem ministra szkolnictwa wyższego - prof. Stefana Żółkiewskiego. Zamknięcie Jesiennych Targów. Obroty wyniosły 4,5 mld zł. 6-dniowy przegląd filmów jugosłowiańskich w kinie "Muza". 28. 8. Podczas koncertu w auli UAM wystąpił pianista radziecki - Swiatosław Richter. Otwarcie nowej szkoły podstawowej przy ul. Północnej. 29.9. W Klubie MPiK odbyło się spotkanie literatów radzieckich z literatami i dziennikarzami Poznania. 30. 9. 1.200 tys. zł przeznaczyła Rada Naczelna SFOS na budowę domków budnIczych na Starym Rynku. Premiera operetki P. Abrahama "Bal w Savoyu" w Operetce Poznańskiej. PAŹDZIERNIK 1. 1. Inauguracja roku akademickiego 1958/59 w auli UAM. Otwarcie Klubu Stronnictwa Demokratycznego i Ilustrowanego Kuriera Polskiego przy PI. Wolności. 2.10. W Klubie MPiK odbył się wieczór przyjaźni z okazji 9 rocznicy proklamowania Chińskiej Republiki Ludowej. 3. 10. Koncertem symfonicznym dyrygował Richard Tynsky z CSR. Solistka - * Lidia Grychtołówna, laureatka międzynarodowych konkursów pianistycznych. 4.10 5.10. 6.10. 1.10. 8.10. 10.10. 11.10. 12.10. 14.10. 15.10. 16.10. 17.10. 80 rocznica istnienia Woj. Szpitala Dziecięcego i nazwanie go imieniem dra Bolesława Krysiewicza, jednego z pierwszych pediatrów poznańskich, długoletniego naczelnego lekarza i ordynatora szpitala. Występy kwartetu smyczkowego Juilliarda z USA w auli UAM. Uroczysta akademia w Domu Kultury MO z okazji 14 rocznicy utworzenia MO. Naj ofiarniej si milicjanci odznaczeni zostali Krzyżem Zasługi i Honorową Odznaką m. Poznania. Krajowa narada poświęcona szkoleniu asystentek pielęgniarskich PCK. Koncert w sali Operetki zainaugurował Tydzień LPz i Dzień Ludowego Wojska Polskiego. Niemiecki naukowiec prof. dr Eberhard Zwirner z Munster przybył zaproszony przez Uniwersytet im. A. Mickiewicza do Poznania, celem wygłoszenia cyklu wykładów w PTPN. Wieczór filmów chińskich w Klubie MPiK. Koncert symfoniczny w auli UAM z udziałem orkiestry Państwowej Filharmonii, chóru żeńskiego Państw. Średniej Szkoły Muzycznej oraz solistów: Stefanii Woytowlez, Romualda Spychalskiego, Zdzisława Klimka, Ryszarda Sobolewskiego. Dyrygował Henryk Czyż, kierownik artystyczny Filharmonii Łódzkiej. Uroczystą akademią uczciło społeczeństwo Poznania 15 rocznicę powstania Ludowego Wojska Polskiego. Kolejarze węzła poznańskiego i pracownicy ZNTK z okazji 15-lecia Wojska Polskiego ufundowali sztandar jednostce artylerii przeciwlotniczej. Zespół teatru kukiełkowego - Krajska Loutkova Scena z Liberci (CSR) - wystąpił w Teatrze "Marcinek". Jan Kiepura śpiewał w hali nr 16 MTP. Uroczystości i liczne imprezy z okazji 400-lecia Poczty Polskiej. Sezon "Czwartków literackich" zainaugurował wieczór autorski Jerzego Andrzejewskiego. Otwarcie nowej szkoły podstawowej przy ul. Calliera. Koncert symfoniczny w auli UAM. Orkiestrą Państwowej Filharmonii dyrygował Jerzy Katlewicz. Solistka - Eugenia U mińska. 19.10. Otwarcie wystawy miniatur Marii Chyblńskiej oraz obrazów Zofii Dziurzyńskiej - Rosińskiej. 18.10. Jubileusz lO-lecia działalności obchodził poznański Klub Międzynarodowej Prasy i Książki. 21.10. Występ w hali nr 16 MTP 188-osobowego Zespołu Pieśni i Tańca Armii Radzieckiej im. Aleksandrowa z okazji 15-lecia Ludowego Wojska Polskiego. 22.10. W auli Liceum im. K. Marcinkowskiego odbyła się akademia dla uczczenia 10 rocznicy śmierci europejskiej sławy prekursora ochrony przyrody - dra Adama W odziczki. 25.10. Jubileusz 50-lecia istnienia obchodziły Poznańskie Zakłady Przemysłu Odzieżowego im. Komuny Paryskiej. 28.10. W Muzeum Narodowym otwarto wystawę włoskiego artysty malarza Emilio Vedova. 29.10. Podczas koncertu symfonicznego w auli UAM wykonana została symfonia B-dur J. S. Bacha oraz dzieło W. Glucka "Orfeusz". Wykonawcy: orkiestra symfoniczna Państwowej Filharmonii, chóry mieszane PWSM i PSSM, soliści: Stefania Woytowicz, Lidia Skowron, Krystyna Szczepańska. Dyrygował Jerzy Katlewicz. 31.10. Bawili w Poznaniu niemieccy drukarze. LISTOPAD i. 11. Z okazji 40-lecia Wszeehzwiązkowego Leninowskiego Związku Młodzieży odbyła się w auli WSE akademia z udziałem zaproszonej młodzieży radzieckiej. 5.11. "Wieczór muzyki mechanicznej" urządziła Filharmonia Poznańska wspólnie z Poznańskim Klubem Jazzowym. 6.11. W związku z 41 rocznicą Rewolucji Październikowej odbyła się w Państwowej Operze im. St. Moniuszki uroczysta akademia, urządzona staraniem Komitetu Wojewódzkiego i Miejskiego PZPR. Udział w niej wzięli oprócz władz miejscowych, działacze rewolucyjni, przedstawiciele świata pracy i nauki oraz delegacje oficerów Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej. Złożono wieńce na Cmentarzu Bohaterów na stokach Cytadeli. Oddział poznański Polskiego Związku Filatelistów zorganizował z okazji 25-lecia istnienia związku w Wielkopolsce, wystawę filatelistyczną "Poznań 1958". Premiera dramatu Zofii Nałkowskiej pt. "Dzień jego powrotu" w Teatrze N owym. 7.11. Koncert symfoniczny z udziałem skrzypaczki radzieckiej Rozy Fajn, laureatki III Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego i dyrygenta rumuńskiego Mircea Basaraba. W Teatrze Polskim prapremiera "Jaśnie Pani Zebrakowej" Magdy Strumian. 8.11. Premiera sztuki Artura Marii Swinarskiego "Powrót Alcesty" w Teatrze Satyry. Wizyta delegacji nauczycieli austriackich i przedstawicieli Ministerstwa Oświaty Austrii. N a uroczystości z okazji 400-leeia powstania Poczty Polskiej przybył do Poznania minister łączności - mgr inż. Zygmunt Moskwa. Prezydium Rady N arodowej m. Poznania ufundowało z okazji jubileuszu poczty tablicę pamiątkową na kamienicy "Winklerowskiej" - budynku pierwszej poczty poznańskiej, Szkole Podstawowej Nr 43 przy Al. Stalingradzkiej nadano imię "Obrońców Poczty Gdańskiej". 15 zasłużonych pracowników poczty nagrodzonych zostało odznaczeniami państwowymi. 13.11. 14.11. 15.11. 21.11. 21.11. 22.11. 25. U. 26.11. 27. U. 28.11. 29. U. 29.11. Wydarzenia w Poznaniu w roku 1958 Wojewódzki Związek Spółdzielni Pracy otworzył klub rozrywkowo-oświatowy "Mozaika" przy St. Rynku. Podczas "Czwartku literackiego" wystąpił poeta - Tymoteusz Karpowicz, prezes wrocławskiego oddziału Związku Literatów. Obrady I Krajowego Zjazdu Lekarzy do walki z chorobą Heine- Medina. Otwarcie w CBWA wystaw plastycznych pt. "Salon otwarty" oraz w Pałacu Działyńskich Jesiennej Wystawy Okręgowej prac poznańskich plastyków. Premiera sztuki Jacquesa Audibertiego pt. "Zło krąży" w Teatrze Nowym. Koncert symfoniczny poświęcony muzyce czeskiej. Uroczystości związane z "Dniem Nauczyciela". Zasłużeni nauczyciele otrzymali odznaczenia państwowe. W II Klinice Chorób Wewnętrznych w Poznaniu uruchomiono sztuczną nerkę, jedyny tego rodzaju aparat w Polsce. Delegacja Towarzystwa Przyjaźni Węgiersko-Radzieckiej w Poznaniu. Podczas "Czwartku literackiego" wystąpił znany podróżnik i literat Mieczysław Lepecki. W Operze wystąpił gościnnie solista Opery Warszawskiej - Józef Wojtan. Kwartet smyczkowy znakomitego kompozytora Tadeusza Bairda, wykonany w Filharmonii Poznańskiej. Akademia Medyczna otrzymała przy ul. Przybyszewskiego 49 nowoczesną placówkę naukową - Zakład Anatomii Patologicznej. Premiera komedii Goldoniego "Gbury" w Teatrze Polskim. 40-lecie pracy zawodowej i 25-lecie kierownictwa Kliniką Dermatologiczną AM obchodził prof. dr Adam Straszyński. w Telewizji Poznańskiej wystawiono dramat Aleksandra Puszkina "Gość kamienny" w reżyserii Jerzego Hoffmanna. Oficerska Szkoła Wojsk Pancernych im. Stefana Czarnieckiego otrzymała nadany przez Radę Państwa nowy sztandar. W dniu Święta Podchorążych najbardziej zasłużeni oficerowie, podoficerowie i podchorążowie Szkoły otrzymali cenne upominki od LPZ, Prezydium DRN - Jeżyce i od załóg poznańskich zakładów pracy. GRUDZIEŃ 1.12. Nowa radiostacja poznańska wyposażona w dwa nadajniki o łącznej mocy 300 KW rozpoczęła nadawanie stałego programu. W uznaniu zasług położonych nad rozwojem sportu, poznańskie kluby otrzymały Honorową Odznakę m. Poznania. Są nimi: KS "Posnania" z okazji 50-lecia, KS "Olimpia" z okazji lO-lecia, Motoklub "Unia" z okazji 35-lecia i Jachtklub Wielkopolski z okazji 25-lecia. 5.12. Podczas koncertu symfonicznego wystąpił pianista węgierski - G. Gabos. 6. 12. Delegacje z Albanii, Węgier i NRD na wiecu spółdzielców w Poznaniu. Wystąpił jugosłowiański Zespół Tańca "Kolo". Wystąpiła gościnnie w roli Amneris w "Aidzie " Zenaida Pally, artystka Opery Bukareszteńskiej. Ogólnopolski zjazd naukowy studenckich kół chemicznych. 8.12. Z inicjatywy "Domu Książki" i Redakcji "Gazety Poznańskiej" urządzona została w Klubie MPiK wystawa pt. "Idea, walka i postęp w literaturze". 9.12. W Klubie SAR P przy St. Rynku otwarto wystawę obrazów Z. Beksińskiego. Wydarzenia w Poznaniu w roku 1958 10.12. Obradowało Plenum Zarządu Wojewódzkiego TPPR. Przybyła delegacja jugosłowiańskich pracowników naukowych z Uniwersytetu W Belgradzie w celu zapoznania się z organizacją pracy naukowej i dydaktycznej UAM. j I Krajowa Narada Młodzieży Spółdzielczej. Komitet do Spraw Urbanistyki i Architektury przyznał nagrodę III stopnia na r. 1958 zespołowi poznańskich architektów za zrealizowany projekt odbudowy Pałacu Działyńskich. 50-lecie pracy artystycznej obchodził długoletni kapelmistrz Opery - prof. Stefan Barański. Premiera komedii Jerzego Szaniawskiego "Adwokat i róże" w Teatrze Nowym. 11.12. 12.12. 13.12. 14.12. 15.12. 17.12. 19.12. 20.12. 21.12. 28.12. 29.12. lO-lecie istnienia obchodziła Redakcja "Gazety Poznańskiej" odznaczona Honorową Odznaką m. Poznania. Na spotkanie ze 150 przedstawicielami młodzieży poznańskich szkół średnich przybył minister oświaty - Władysław Bieńkowski. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej na domu przy ul. Zamkowej 7, gdzie odbywały się w roku 1918 konspiracyjne posiedzenia Okręgowego Komitetu Komunistycznej Partii Polski na Poznań - Pomorze. W domu tym mieścił się również Uniwersytet Robotniczy. W gmachu KW PZPR 28 działaczy rewolucyjnych z Poznania i województwa otrzymało wysokie odznaczenia państwowe. w hali nr 16 MTP odbyła się uroczysta akademia z okazji 40-lecia powstania Komunistycznej Partii Polski. Udział w akademii wzięli m. in. wiceprezes Rady Ministrów PRL. - Zenon N owak i wicekonsul ZSRR w Szczecinie - Polaków. Podczas akademii Związek Młodzieży Socjalistycznej otrzymał sztandar od Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Oddano również hołd zamęczonym w obozie żabikowskim działaczom KPP i PPR, składając wieńce na terenie b. obozu koncentracyjnego. W auli UAM odbyły się 2-dniowe obrady sesji naukowej poświęconej 40 rocznicy Powstania Wielkopolskiego 1918/19 z udziałem historyków zagranicznych. Odbyła się konferencja poświęcona omówieniu zasad współpracy katedr uniwersyteckich z Prezydium Rady Narodowej m. Poznania. Otwarcie w salonie PTF przy ul. Paderewskiego, wystawy pt. "Piękno Ziemi Wielkopolskiej" . Premiera "Nory" Henryka Ibsena w Teatrze Polskim. W Klubie Fabrycznym "Cegielskiego" odbyła się krajowa narada klubów techniki i racjonalizacji oraz komórek wynalazczości przedsiębiorstw podległych Ministerstwu Przemysłu Ciężkiego. Odczyt pt. "Szesnaście krajów przez szesnaście lat" wygłosił w sali Marmurowej Prezydium Rady Narodowej m. Poznania, Melchior Wańkowicz. Otwarcie wystawy plastycznej grupy krakowskiej. Uroczysta akademia w hali nr 16 MTP z okazji 40 rocznicy Powstania Wielkopolskiego 1918/19. Udział w niej wzięli m. in. członek Rady Państwa - Kazimierz Banach, wiceminister obrony narodowej - gen. dyw. Janusz Zarzycki, wiceminister kultury i sztuki - Kazimierz Rusinek, weterani Powstania Wielkopolskiego - delegaci z Francji - Kazimierz Kowalewski i Franciszek Pachurka. Zasłużeni weterani otrzymali odznaczenia państwowe. Spotkania w dzielnicach z weteranami Powstania Wielkopolskiego. Zebrała Urszula Paulówna