POCZĄTKI WYDZIAŁU OŚWIATY, KULTURY I SZTUKI (Wydz. II)
W lutym przybył z Lublina do Poznania prof. Zygmunt Lisicki w charakterze pełnomocnika Rządu Tymczasowego dla spraw kultury i sztuki na Województwo Poznańskie. Pierwsze prace organizacyjne na odcinku życia kulturalnego dotyczyły głównie rejestracji artystów wszystkich dziedzin sztuki oraz zabezpieczenia i rewindykowania dzieł sztuki, księgozbiorów, akt dawnych i eksponatów muzealnych. Po zorganizowaniu Zarządu Miejskiego na poszczególne wydziały, prof. Lisicki przystąpił do utworzenia Miejskiego Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki. Na początku, tzn. jeszcze w czasie walk o Poznań, Wydział przystąpił do odszukiwania i zabezpieczania niezbędnego sprzętu biurowego (meble, maszyny do pisania, materiały biurowe itp.) celem umożliwienia sprawnej pracy nad rejestrowaniem zgłaszających się licznie artystów i pracowników kultury. Równocześnie postępowały prace, dokonywane w naj cięższych warunkach nad odnajdywaniem, reWIndykowaniem i zabezpieczaniem obiektów muzealnych i dzieł sztuki. Wobec spalenia wszystkich dawnych placówek kulturalnych, prace nad wydobywaniem książek, dawnych akt miejskich, obrazów i rzeźb w dużej mierze były improwizacją opartą o zapał i dobrą wolę dawnych i nowych pracowników Wydziału, zmierzającą do szybkiego zorganizowania wszystkich ośrodków życia kulturalno-artystycznego m. Poznania. Wkrótce przystąpiono do urządzania wnętrz dla Archiwum Miejskiego, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Miejskiego Teatru Marionetek. Niezależnie od prac administracyjnych Wydziału, pracownicy Teatru Wielkiego i Polskiego przystąpili do usuwania gruzów z obu, cudem uratowanych gmachów, narażając często życie w ogniu szalejących walk. Prace Wydziału I I. zyskały wiele po przeniesieniu Wydziału do , dawnego, własnego budynku przy ul. Sniadeckich 60, gdzie w zorganl i turystyki ogniskuje się życie kulturalno-artystyczne stół. m. PoznanIa. Z bieżących prac Wydziału wymienić by trzeba dokonywaną stale rewindykację zabytków oraz księgozbiorów dawnych instytucyj kulturalnych m. Poznania. Mimo zebranej pokaźnej liczby zabytków, dzieł sztuki i pamiątek historycznych nie zdołano, z powodu braku odpowiedniego pomieszczenia, otworzyć dotąd Muzeum Miejskiego. Wznowiono działalność Towarzystwa Literacko-Naukowego im. J. Kasprowicza oraz Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Uruchomiono Miejski Ośrodek Kultury i Oświaty, w którym odbywają się popularne wykłady naukowe. Miejska Biblioteka Publiczna, w której znalazły pomieszczenie zachowane księgi z Biblioteki Rady Miejskiej i Biblioteki Raczyńskich, rozwija się szybko, gromadząc licznych czytelników tak w czytelni jak i w poradni samokształceniowej. Archiwum Miejskie porządkuje dawne akta miejskie, przygotowując pracownię historyczno-archiwalną. Wydział rejestrował i zabezpieczał poniemieckie instrumenty muzyczne, przydzielając je na pierwszym miejscu instytucjom kulturalnym i oświatowym, pedagogom muzycznym i artystom. Zakres prac Wydziału obejmuje również Teatr Wielki, Miejski Teatr dla Młodzieży i Miejski Teatr Marionetek. Nakładem Wydziału wydano pięć serii pocztówek artystycznych, a przy współpracy referatu plastyki zorganizowano w Poznaniu kilka wystaw obrazów, rzeźb i fotografii. Wydział pomagał wydatnie zwłaszcza w początkach, w organizowaniu "Czwartków Literackich". Z inicjatywy Wydziału ukazała się broszura pt. "Zabytki Poznańskie po pożodze", opracowana przez referat turystyki.
Oddział Oświaty
Przedwojenny Wydział Szkolny Zarządu stół. m. Poznania powołany został ponownie do życia już 20. I I. 1945 r. jako Oddział Oświaty przy Wydziale Miejskim Oświaty, Kultury i Sztuki. Na jego czele stanął ob. inż. de Mezer Kazimierz, długoletni organizator szkolnictwa zawodowego w Wielkopolsce. W bardzo trudnych warunkach uratowano i zabezpieczono nieraz bardzo cenny majątek szkolny oraz uruchomiono szkoły. Jako pierwsza uruchomiona została szkoła powszechna przy ul. J arochowskiego 1, a następnie szkoły przy Berwińskiego, Strusia, Słowackiego i w innych dzielnicach miejskich, tak że w mie miesiące później 35 szkół. Obecnie funkcjonują w Poznaniu, łącznie z terenami przyłączonymi do miasta, 64 szkoły powszechne oraz szereg przedszkoli. Poza tym w kwietniu, mimo zajęcia macierzystego gmachu na szpital wojskowy, uruchomione zostały Miejskie Szkoły Handlowe, prowadzone doświadczoną ręką przedwojennego dyrektora Miejskiego Liceum Administracyjnego ob. Grabowskiego Mariana, oraz obecnie też przez dyrektora Eisbrennera. (k m)