STATUT PRAWA PORZĄDKOWEGO Z ROKU 1462. 75 stwu miejskiemu jako zespołowi, wykładało się jako działanie przeciw ..człowieczeństwu"- Stąd też za zdradę miasta groziła kara śmierci i konfiskata majątku- Zdrada sama trudno uchwytna. Przeto karano działania przypominające zewnętrznie czynność zdrajcy jakoby zdradę. Czyniono to powszechnie. - Nie mogło tu chodzić o zniszczenie fortyfikacji, gdyż dalszy art- 9 opiewa, że każdy, kto wchodzi na fosę miejską, podlega karze 3 groszy; a i fosa należała do urządzeń obronnych- Chodziło o obronę przed szpiegami " zdrajcami, a nwnocześnie' w ogóle o przymus chodzenia drogą właściwą przez bramę: chwytano w ten sposób także zło dziejów niemiejscowych i rzezimieszków. c) Jeżeli dwaj obywatele skarżą się lub układają w mieście bez wiedzy Rady, a podniesie się przeciw nim protesracja. tracą gardło- (Art. 37). Dotyczy to prawa wyłączności sądu miejskiego nad obywatelami miasta i na terenie miejskim, warowanej tak przywilejem lokacyjnym jak prawem magdeburskiom. Kompetencyj swych, swego prestigeTi broniły władze miejskie drakońskimi niekiedy przepisami. - Ustawodawstwo saskie odróżniaio trojakie prawo: boskie (które długo jeszcze pokutowało w piśmiennictwie prawniczem). miejskie i ziemskie- Odgraniczenie prawa miejskiego od ziemskiego .było w Polsce szcze golnie ostre. (Do dalszych rozporządzeń . .kompetencyjnych" wrócimy). Krzywoprzysięstwo polecało prawo magdeburskie jedynie karze Hożej; traktując przysięgę jako główny środek dowodów). iiieżem znaczenia jej osłabiać nie chciało. Nie było przeto skargi o krzywoprzysięstwo. Przepis taki stał się dla. poczucia sprawiedliwości z czasem niewygodnym- Skargi stworzyć nie było można, nie chcąc sprzeciwić się kodeksowi Wybrano przeto drogę osobliwą. Krzywoprzysięzcy względnie człowieka, który coś ślubował przeciw prawu lub przysięgę niesprawiedliwą przyjął, nie stawiano przed sąd: nie przeprowadzano postępowania dowodowego: jeżeli natomiast jasnem było i oczywistem. że winien jest krzywoprzysięstwa, stawał się człowiekiem bez czci, tracił prawo obywatelskie i wyrzucony został z miasta z fi obolami w ręku. Stosowano zatem tylko środki hańbiące fart. 25). Rozsądzenie bijatyk normują postanowienia statutu następujące: Kto dobędzie noża na drugiego, płaci' karę fi groszy, KROMKA MIASTA POZNANIAkto dobędzie miecza, wiardunok płaci (art. 7); kto drugiego powa-' li na ziemie, płaci grzywnę fart. :'>0): kto drugiego obraża cieleśnie. nie może spodziewać się laski (art- 32); jest to prawdopodobnie tylko przypomnienie, przez wzgląd na często tego rodzaju zajściaOskarżyciela niesprawiedliwego karano 1 grzywną (art. 51). Ciężkie kary ustanawia statut za obrazę władz miejskich lub opór 'wobec władzy: Kio zelży radę zgromadzoną albo zachowuje się nieprzystojnie przed sądem, płaci karę 10 grzywien i podlega wygnaniu na -.rok i dzień"'- (Art. 47). Kto posłańca miejskiego zelży, płaci jedną grzywnę, kto go zrani lub obije w zlej woli. traci gardło; a jeżeli złoczyńca zbiegnie a raniony umrze, następuj" banicja na ..rok i dzień" z tern, że wrócić nie wolno pod karą 10 grzywien. Przepisy te. zasadniczo oparte o prawo magdeburskie'. > potrzeby widocznie lokalnej obostrzono. Obraza zaś władzy i w Magdeburgu karana była dotkliwie- Kto ławnika w ławicy siedzącego ..naganil albo się nań słowy nieprzystońiemi puścił". (Hczorbicz, his Municipale, sir. 210). płacił mu 30 szelągów a sędziemu karę; za obrazi; całej ławy płaciło się "nagrodo" 30 szelągów każdemu ławnikowi, (i. Dalszą grupę rozporządzeń statutu z r. 1462 stanowią niektóre postanowienia z prawa spadkowego i rzeczowegoJeżeli córka wyjdzie zamąż lub zaręczy się bez Zgody rodziny, nie dziedziczy działu ojcowskiego (art. 4). iGdy umrze żona obywatela, dziedziczą tylko mąż i dzieci ob oj ej płci, z wykluczeniem wszystkich innych krewnych; jeżeli natomiast dzieci nie pozostały, natenczas wszelkie wniesione dobra zmarłej otrzymują siostra jej albo krewne najbliższej linji. Gdyby mąż pojął drugą żonę i zmarł, cały dorobek obojga przechodzi na żonę pozostała, (art. 56)Troska o wydanie córki zamąż należała do ojca, a równocześnie nie wolno było córce wyjść zamąż bez zgody ojcowskiej Na przypadek nieposłuszeństwa córka traciła według prawa magdeburskiego prawo do dziedzictwa. Ściślejsze ujęcie odnośnych norm należało do ustawodawstwa lokalnego- Wydziedziczało prawo niemieckie również córkę, która nie wyszła zamąż wedle woli ojca a żyła wszetecznic. Mogła jednak mimo braku zezwolenia rodziców bez szkody majątkowej wyjść zamąż po 25. roku