KHONIKA J\I1ASTA POZN.\:\TL\
o "Konferencji Pokojowej w Paryżu 1919". Tam właśnie, w rozdziale VII, są owe znamienne opiie: "Polacy, którzy mieszkają w prowincjach będących uprzednio we władzy Niemców, są ludźmi odmiennego pokroju (niż spod innych zaborów, dop. tłum.) Przyswoili sobie niektóre lepsze cechy Teutonów, ale nie wyrzekli się tych, które charakteryzują ludzi ich rasy. Gruntowne ujmowanie szczegółów oraz zdolności organizacyjne - oto naczelne cechy ich pracy, której metody odznaczają się sumiennym traktowaniein przedmiotu, precyzją wykonania i rzetelnym wysiłkiem. Nie jest to jeszcze aksjomatem, że pierwszą, niezbędną reformą w nowej Polsce powinno być oczyszczenie administracji, ale gdyby tak było, to najpomyślniejsze wyniki osiągnąć by można jedynie przy bardźo intensywnym i szerokim współdziałaniu Poznańczyków. Jest to tym bardziej możliwe, że wyższe wykształcenie przeważnej części inteligencji wielkopolskiej ułatwia im zastosowywanie projektów i włączanie ich w układ palących potrzeb społecznych narodu i w danym okresie rozwoju państwowego" . Tak wyrażał się o nas Anglik przed laty dwudziestu. Rok później - 1920 r. - wyszła spod prasy książka niedawno zmarłego Akademika francuskiego .Jakuba BaiI1Ville o konsekwencjach politycznych i pokoju. 28 ) I tam podobna opinia o nas: "jedynym elementem posiadającym wyraźną koncepcję państwa i zmysł polityczny to ten, który po(hodzi z Poznańskiego, ale który jest mniejszością niezrozumianą". Jako odpowiednik do sądów Henryka Grappin zacytuję jeszcze zdanie autorów książki "Polska w pracy", Jerzego Lafond i P. Desfeuilles: 30) "Wielkopolska była spichrzem Niemców", piszą, a ponieważ prócz gleby jest u nas doskonała organizacja pracy, "stowarzyszenia rolnicze w Poznańskiem mają światową reputację". Toteż przypuszczają słusznie, że "dzięki tej solidarności gospodarczej Poznańczycy przetrwali napór teutoński". Co do samego Poznania - wprost brak im słów za(hwytu. Podziwiają ratusz poznański, bibliotekę Raczyńskich, gotycki ko
30) Lafond Gcorges cl P. Dcsfenilles "La P.uI'Ugne au lravail" I'aris 1!12.1.
s. lG4 i d. i 19G i d.