BR.ACTWO KRAWIECKIE POZNAŃSKIE PRZED R. 1793 117w. Ducha i dom na Piaskach. W r. 1415 notuj/ł akta radzieckie krawca Stanka. Mikołaj krawiec wymieniany jest 1412-32: żonł! jego miała wiana.
50 grzywien, on posiadał 1425 dom przy ul. Wrocławskiej. Około r. 1416 zmarł krawiec Jakub. W latach 1416-1429 znany jest krawiec Piotr Borzisz. Ważnił osobistością wśród krawców jest Jan Grzymała, ławnik 1418, 1420, 1423, 1429, 1430, 1434 i 1439 oraz rajca 1421, 1431-33, jeden z najpoważniejszych obywateli swego czasu, właściciel domu na Piaskach. Około roku 1424 zmarł krawiec Swanch. W tymże roku występuje poraz pierwszy krawiec Henryk Kropicz, późniejszy przywódca krawców. W czasie od 14251440 działał krawiec Jan Suczka z rówieśnikiem Dobkiem (Dominikiem, 1425-1458).
Warschauer 13) dowiódł, źe cech krawiecki powstał przed rokiem 1418, ewentualnie jeszcze w 14. wieku. Oparł twierdzenie to na następującym wywodzie. Pierwszy spis starszych cechowych (przysiężnych) pochodzi z r. 1440; było wówczas 15 cechów w Poznaniu. Cechy te wymieniane są potem stale wtem samem następstwie, skąd wniosek, że o ich kolejności decydowało starszeństwo. Co do piętnastego z kolei bractwa, to jest cechu budniczego, znana jest data założenia, mianowicie rok 1418. Starszemi były cechy: l) sukienników, 2) kupców, 3) rzeźników starych, 4) rzeźników nowych, 5) tkaczy, 6) kuśnierzy, 7) piekarzy, 8) szewców, 9) mielcarzy, 10) kra w c ó w, 11) czerwonych garbarzy, 12) białoskórników, 13) kowali i 14) rymarzy. (podział niektórych cechów nastąpił jednakże później, tak np.
garbarze (11 i 12) stanowili do r. 1436 jeden cech). Twierdzenie Warschauera jest zasadniczo słuszne. Nie PDtrzebuje przeczyć temu fakt, że w r. 1425 - kiedy wyjątkowo podano trzeci porządek - występuje tylko 20 starszych, coby odpowiadało 10 cechom, bo rozdział niektórych cechów jęst późniejszej daty. Postaramy się czas powstania cechu krawieckiego przesunąć wstecz, cofając się od r. 1427 w głąb c'zasu dawniejoszego. W roku 1425 uchwalają wszystkie trzy porządki miejskie wilkierz 14), rozgraniczający działalność szewców i garbarzy, wśród 20 przysiężnych wymienieni są "Hannos "Swcska" i IIDobke Sneyder" (Jan Sućzka i DO'bko), obaj krawcy, ,a więc starsi cechu krawieckiego, bo tylko starsi cechowi byli człDnkami trzeciego porządku. W tym roku zatem istniał już cech krawiecki.
13) Die mittelalterlichen Archive str. 26-27.
14) A. C. Posn. 1425: Warschauer, Stadtbuch nr. 431.

KRONIKA MIASTA POZNANIA.

W r. 1415 J) UdDWOdnił Swanch krawiec swą niewinność wobec oskad:enia wniesionego przez niejakiego Korczaka, kmiecia z Spławia, starsi bowiem krawieccy zeznali, ze przemierzyli sukno i stwierdzili. że jest całkowicie zużyte na płaszcz dla Korczaka na zam6wienie zrobiony. I tutaj występują już starsi fmagistń sartorum). Zupełnie wyraźną jest zapiska z r. 141116): rada miejska rehabmtuje krawca Jana Smotkę. z niewiadomej przyczyny poprzednio zapewne z miasta wywołanego, przywraca mu dom, który posiadał, oraz uznaje go godnym bractwa krawieckiego, do którego przedtem należał ("Eciam ad fratemitatem artifid sartorum dignum resHtuimus, prout pńus fuit"). Wynika stąd, że cech krawiecki istniał napewno przed r. 1411. Sięgając dalej wstecz, zatrzymujemy się przy roku 1403.
W roku tym otrzymali garbarze własny statut, z którego nadto nie wynika, że cech garbarski cod'Opłero został założony, a raczej prawdapodobnie wówczas już istniał. Wiemy zaś z zestawienia najdawniejs:zych cechów, że bractwo 'kr'awieckie było starsze od garbairskie'go. A zatem, początki cechu 'k'l"awieckiego sięgają wstecz pDza r. 1403. A wreszcie cofamy się do r. 1398. W zachowanych spisach rajców z 14. wieku rzadko spotykamy rzemieślników określonych nazwiskiem i zawodem. Jeżeli zaś spotykamy, są to zawody, które najrychlej posiadły własne organizacje cechowe. Bez oparcia o bractwo nie wybił się rzemieślnik na członka urzędu miejskiego. A oto w r. 1398 zasiada w radzie miejskie,j (burmistrz i 7 rajców), aż dwóch krawców: PetraJSz i Przecław. Wpły.wy kt-awców były w 'Ogóle mocno ufundowane. Przed rokiem 1427 należy do notablów miejskich trzech krawców (peka'sz, Przecław i Jam Grzymała). Krawcy zasiaJdają w radzie w latach 1398 (dwóch), 1399, 1402, 1408-10, 1421, a w lawie 1408, 1410, 1418, 1420, 1423. W pokoleniu następnem umacniają swą pozycję, w dalszym jednak ciągu słabną. Zna.czenie to gnmtowało się bezsprzecznie na iJstniemu znaczniejszego cechu. Ustalam zatem: B r a c t w o Kra w i e c k i e P o z n a ńs k i e p o w s t a ł o w 14. w i e k u. Ściślej określić daty powsta"nia nie można dla braku źródeł z tegoż wieku. Przyjąć trzeba.

15) A. C. 1415, tamte nr. 231.
16) A. C. Posn. 1411, tamże nr. 15.