ZAGADNIENIE POCZĄTKÓW POZNANIAzajęciach analogicznych do stwierdzonych już w Gnieźnie 23 ) nie będę tu już w:--pominał. Niewątpliwie ubożej od Gniezna przedstawia się w Poznaniu zdobnictwo przedmiotów kościanych i rogowych, którego piękne przykłady podziwiać można na zabytkach gnieźniellskich. Związane to jest przede wszystkim z odkryciem w Poznaniu znacznie mniejszej ilości warstw osadniczych oraz z prowadzeniem badall - o ile chodzi o wal'stwQ drugą niemal wyłącznie na miejscu, zajętym przez konstrukcje obronne.. Znalezione w Poznaniu grzebicnie oraz kamyki do gry, pokryte sę, analogicznymi do innych staropolskich, a raczej romańskich motywów, zdobinami, których przykład podałem już poprzednio na str. 233, ryc. 4 niniejszego rocznika. Z ozdób nicwę,tpliwie na miejscu wykonanych znalazły się brązowe kabłączki skroniowe, srebrne i brązowe obrączki oraz pierścionki, a z nich jeden pleciony z 4 drucików na końcu skutych ze sobą. Anologiczne pierścionki znamy np. z terenu \Vołynia 24 ) oraz Wileilszczyzny25) i sę, one według opinii Jakimowicza 2j ) szeroko na terenie słowiańskim rozprzestrzenione. \V Poznaniu spotyka się rów me z, podobnie jak w innych grodach staropolskich i współcześnie wogóle w Eu pi ero po nie dorywczym jak dotąd, ale gruntownym zebraniu całego materiału odnoszącego się do stosunków słowiańsko-wikińskich na przestrzeni od VI .- XI w., co się obecnie przygotowuje w seminarium prof. Kostrzewskiego. 23) J. Kostrzewski, l. c., str. 12 i n. oraz tenże, Kultura staropolska w świetle wykopalisk, Z otchłani wieków, r. XIII str. 61 i n. Jak bardzo dzięki tym pracom wykopaliskowym zmieniło się nasze pojęcie o obrazie kultury staropolskiej dowodzi fakt, że - nie mówiąc już o tendencyjnych robotach naukowców niemiecldch, którzy jeszcze po 1934 r. wypisują o niskiej kulturze Polan - nawet historiografia polska krótko po wojnie wyobrażała sobie pierwszych Polan w barwach nie bardzo świetnych. Por. np. M. Bobrzyńskiego, Dzieje Polski w zarysie. Warszawa 1927, t, I, str. 50. 24) R. Jakimowicz, Szlak wyprawy kijowskiej Bolesława Chrobrego na podstawie wykopalisk. Rocznik Wołyń ski, t. III, tabl. IV, ryc. 2. 25) H. Cehak-Hołubowiczowa, Materiał i zagadnienia cmentarzyska koło Nawr. Rocznik Archeologiczny, t. I, tabl III, ryc. 14. Okaz ten ma zachodzące na siebie końce i tym różni się od pierścionka poznańskiego, posiadającego końce nie stykające się ze sobą. 2(;) R. Jakimowicz, l, c., str. 61. 7'