HISTORIA POLSKIEGO RUCHU NAUKOWO-PRZYRODNICZEGObyło czysto naukowego ducha, a panowała wśród członków raczej godna pochwały idea wzajemnego dokształcania się i wycieczkowania w celach krajoznawczych. Właściwy rozwój tego związku rozpoczyna się dopiero od lat 80-tych ub. wieku, a osiąga szczytowy punkt dopiero na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to kierunek fizjograficzny, jaki wśród jego członków począł się ożywiać, był przez władze pruskie, szczególnie na obszarze Wielkopolski i Pomorza, silnie propagowany i popierany, podczas gdy równocześnie wśród Polaków budzące się wszelkie zamierzania w kierunku samodzielnych badań przyrodniczych były przez rząd pruski zwalczane z całą bezwzględnością i konsekwencją. Przykładelll tego ostatniego jest chociażby wydany w r. 1857 a zaostrzony w r. 18{j{j zakaz należenia do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu nauczycieli Polaków, zakaz urządzenia w Poznaniu w r. 1870 II. Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich, sekatura rządu stosowana względem Wydziału Przyrodniczego Tow. Przyjaciół Nauk i wobec pięknie rozwijającej się Wyższej Szkoły Rolniczej im. Haliny w Żabikowie pod Poznaniem.
Mając to na uwadze, lllusimy z głębokim szacunkiem pochylić czoła przed cieniami tych wielkich charakterów, talentów i ofiarnych mecenasów tego ruchu, jakich Wielkopolska wydała w latach 50-tych, IiO-tych i 70-tych ubiegłego stulecia. Im zawdzięczamy powstanie ośrodków naukowo-przyrodniczych, mogących poszczycić się bardzo poważnym dorobkiem. W chronologicznym ujęciu były nimi: 1. redakcja wychodzącego w Lesznie w latach 1834-1849 "Przyjaciela Ludu", którego artykuły przyrodnicze, zamieszczane licznie zwłaszcza w pierwszych rocznikach, odznaczają się nie tylko grunto'.vnym opracowaniem, lecz tchną wyraźnie dążnością wzbudzania w społeczellstwie miłości do ojczystej przyrody i jej ochrony; 2. redakcja również w Lesznie wychodzącego i znakomicie jak na ten czas redagowanego "Przewodnika Rolniczo-Przemysłowego" (183()-184U), który po trzyletniej przerwie został w r. 1R50 wznowiony pod nazwą "Ziemianina" i wychodził początkowo w Lesznie, a następnie w Poznaniu, aż do roku 1923;